ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VÕ VĂN TÚ

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG “MẮT. CÁC DỤNG CỤ QUANG” VẬT LÍ

11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VỚI VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM
Demo Version - Select.Pdf SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Thừa Thiên Huế, năm 2017


ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VÕ VĂN TÚ

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG “MẮT. CÁC DỤNG CỤ QUANG” VẬT LÍ

11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VỚI VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM

Demo Version - Select.Pdf SDK
Chuyên ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lí

Mã số: 60140111

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. LÊ VĂN GIÁO

Thừa Thiên Huế, năm 2017

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các
số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, đƣợc các
đồng tác giả cho phép sử dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ
một công trình nào khác.
Tác giả

Võ Văn Tú

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii


Lời Cảm Ơn
Hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy
giáo PGS. TS. Lê Văn Giáo đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tôi trong suốt
quá trình thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng đào tạo Sau đại học,
Ban chủ nhiệm, quý thầy - cô giáo khoa Vật lí trường Đại học Sư phạm Huế
và quý thầy - cô giáo đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
học tập tại nhà trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, quý thầy - cô giáo tổ Vật lí
trường THPT Chuyên Hùng Vương - thành phố Pleiku - tỉnh Gia Lai đã nhiệt

Demo Version - Select.Pdf SDK

tình giúp đỡ và đóng góp nhiều ý kiến quý báu trong quá trình thực hiện đề tài.
Cuối cùng, xin bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, người thân và bạn
bè đã dành nhiều tình cảm, động viên khích lệ, giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình học tập và hoàn thành luận văn này.

Huế, tháng 9 năm 2017
Tác giả luận văn

Võ Văn Tú

iii
iii


MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa ............................................................................................................... i
Lời cam đoan ...............................................................................................................ii
Lời cảm ơn ................................................................................................................ iii
MỤC LỤC ...................................................................................................................1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .........................................................................4

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH VÀ SƠ ĐỒ ........................5
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................6
1. Lí do chọn đề tài ......................................................................................................6
2. Lịch sử vấn đề cần nghiên cứu ................................................................................7
3. Mục tiêu đề tài .........................................................................................................9
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................9
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................9
6. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................................10
7. Phạm vi nghiên cứu ...............................................................................................10

Demo
Version
Select.Pdf
SDK
8. Phƣơng pháp
nghiên
cứu của- đề
tài ......................................................................
10
9. Dự kiến đóng góp mới của đề tài ..........................................................................11
10. Cấu trúc của luận văn ..........................................................................................11
NỘI DUNG ..............................................................................................................12
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC TỰ HỌC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ ...........12
1.1. Năng lực .............................................................................................................12
1.1.1. Khái niệm năng lực ..................................................................................12
1.1.2. Năng lực học sinh .....................................................................................13
1.2. Năng lực tự học ..................................................................................................19
1.2.1. Khái niệm năng lực tự học .......................................................................19
1.2.2. Các năng lực thành tố ...............................................................................21

1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động tự học ......................................................22

1


1.4. Thực trạng về việc phát triển năng lực tự học cho học sinh trong dạy học vật lí
ở THPT hiện nay .......................................................................................................22
1.4.1. Khảo sát thực trạng...................................................................................22
1.4.2. Nhận thức của giáo viên và học sinh về tự học ........................................23
1.4.3. Thực trạng về phát triển năng lực tự học cho học sinh ở trƣờng THPT
hiện nay nói chung và trong dạy học vật lí nói riêng .........................................23
1.4.4. Thực trạng về tự học của học sinh hiện nay .............................................24
1.5. Một số thuận lợi và khó khăn trong việc sử dụng thí nghiệm trong dạy học vật lí
theo hƣớng phát triển năng lực tự học cho học sinh .................................................24
1.5.1. Thuận lợi ..................................................................................................24
1.5.2. Khó khăn ..................................................................................................24
1.6. Các biện pháp phát triển năng lực tự học của học sinh với việc sử dụng thí
nghiệm vật lí ..............................................................................................................25
1.7. Quy trình thiết kế tiến trình dạy học theo hƣớng phát triển NL tự học cho HS
với việc sử dụng TN ..................................................................................................26
1.8. Kết luận chƣơng 1 ..............................................................................................28

Demo
Version
- Select.Pdf
SDK
Chƣơng 2. TỔ
CHỨC
DẠY HỌC
CHƢƠNG

“MẮT. CÁC DỤNG CỤ
QUANG” VẬT LÍ 11 THPT THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ
HỌC CỦA HỌC SINH VỚI VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM ..........................30
2.1. Đặc điểm cấu trúc nội dung chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” Vật lí 11 THPT ......30
2.1.1. Đặc điểm của chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” Vật lí 11 ....................30
2.1.2. Cấu trúc nội dung chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” Vật lí 11 .............31
2.2. Một số thí nghiệm trong chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” ............................33
2.2.1. Thí nghiệm 1: Đƣờng đi của tia sáng (đơn sắc) qua lăng kính theo hình 2.1 ....33
2.2.2. Thí nghiệm 2: Đƣờng đi của chùm sáng trắng qua lăng kính theo hình 2.2......33
2.2.3. Thí nghiệm 3: Ghép các thấu kính để có hệ thấu kính có độ tụ theo
yêu cầu. ..............................................................................................................33
2.2.4. Thí nghiệm 4: Cách tạo ảnh qua thấu kính hội tụ. ...................................34
2.2.5. Thí nghiệm 5: Ảnh qua thấu kính hội tụ nhƣ hình 2.5. ............................34
2.2.6. Thí nghiệm 6: Lăng kính phản xạ toàn phần nhƣ hình 2.6. .....................35

2


2.2.7. Thí nghiệm 7: Phân loại thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì bằng chùm
tia sáng song song nhƣ hình 2.7. ........................................................................35
2.2.8. Thí nghiệm 8: Nhận biết TKHT và THPK qua sự tạo ảnh nhƣ hình 2.8. 35
2.2.9. Thí nghiệm 9: TN về kính lúp nhƣ hình 2.9.............................................36
2.3. Thiết kế một số bài dạy học sử dụng thí nghiệm theo hƣớng phát triển năng lực
tự học cho học sinh....................................................................................................36
2.3.1. Bài: LĂNG KÍNH ....................................................................................36
2.3.2. Bài THẤU KÍNH MỎNG (tiết 1) ............................................................47
2.3.3. Bài MẮT (tiết 1) .......................................................................................57
2.4. Kết luận chƣơng 2 ..............................................................................................69
Chƣơng 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ..............................................................70
3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sƣ phạm .............................................70

3.1.1. Mục đích của thực nghiệm sƣ phạm ........................................................70
3.1.2. Nhiệm vụ TNSP .......................................................................................70
3.2. Đối tƣợng và nội dung của thực nghiệm sƣ phạm .............................................70
3.2.1. Đối tƣợng thực nghiệm sƣ phạm ..............................................................70

Demo
Version
- Select.Pdf
SDK
3.2.2. Nội
dung thực
nghiệm
sƣ phạm ...............................................................
71
3.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm ...................................................................71
3.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm ............................................................................71
3.3.2. Quan sát giờ học .......................................................................................71
3.4. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm............................................................................72
3.4.1. Đánh giá về hoạt động của giáo viên và học sinh trong các giờ học .......72
3.4.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phạm ...................................................73
3.5. Kết luận chƣơng 3 ..............................................................................................77
KẾT LUẬN ..............................................................................................................78
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................80
PHỤ LỤC

3


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT


Viết tắt

Viết đầy đủ

ĐC

Đối chứng

GQVĐ

Giải quyết vấn đề

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

KT - ĐG Kiểm tra - đánh giá
NL

Năng lực

NLHT

Năng lực hình thành

NLTH


Năng lực tự học

NXB

Nhà xuất bản

PPDH

Phƣơng pháp dạy học

PTDH

Phƣơng tiện dạy học

SGK

Sách giáo khoa

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TKHT

Thấu kính hội tụ


TKPK

Thấu kính phân kì

TN

Thí nghiệm

TNg

Thực nghiệm

TNSP

Thực nghiệm sƣ phạm

TNVL

Thí nghiệm vật lí

Demo Version - Select.Pdf SDK

4


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH VÀ SƠ ĐỒ
Trang
BẢNG
Bảng 1.1: Năng lực chuyên biệt môn Vật lí ..............................................................15

Bảng 1.2. Cấp độ các năng lực ..................................................................................18
Bảng 3.1: Số liệu HS các nhóm thực nghiệm và đối chứng .....................................71
Bảng 3.2: Bảng thống kê điểm số (Xi) của bài kiểm tra ...........................................74
Bảng 3.3: Bảng phân phối tần suất............................................................................74
Bảng 3.4: Bảng phân phối tần suất tích lũy ..............................................................75
Bảng 3.5. Bảng tổng hợp các tham số thống kê ........................................................75
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Biểu đồ phân bố điểm của hai nhóm TNg và ĐC ................................74
ĐỒ THỊ
Đồ thị 3.1. Đồ thị phân phối tần suất ........................................................................75
Đồ thị 3.2. Đồ thị phân phối tần suất tích lũy ...........................................................75
HÌNH

Demo
Version
Select.Pdf
Hình 2.1. Đƣờng
đi của
tia sáng- (đơn
sắc) qua SDK
lăng kính .........................................33
Hình 2.2. Đƣờng đi của chùm sáng trắng qua lăng kính...........................................33
Hình 2.3. Một số loại thấu kính.................................................................................33
Hình 2.4. Ảnh qua thấu kính hội tụ ...........................................................................34
Hình 2.5. Lăng kính phản xạ toàn phần ....................................................................35
Hình 2.6. Phân loại thấu kính ....................................................................................35
Hình 2.7. Nhận biết TKHT và THPK .......................................................................35
Hình 2.8. Ảnh qua kính lúp .......................................................................................36
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Tiến trình dạy học ....................................................................................27

Sơ đồ 2.1. Cấu trúc chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” ...........................................32

5


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trƣớc những đòi hỏi ngày càng cao về chất lƣợng nguồn nhân lực phục vụ
cho thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nƣớc ta, mỗi
ngƣời cần không ngừng phấn đấu học tập, biết phát huy nội lực, thể hiện đƣợc bản
lĩnh hoạt động cá nhân, biết vận dụng kiến thức khoa học vào cuộc sống, không tƣ
duy và hành động theo những khuôn mẫu có sẵn. Vì vậy, những phẩm chất và năng
lực của học sinh, cũng nhƣ tính tích cực, tự lực và sáng tạo của ngƣời học cần phải
đƣợc rèn luyện và phát triển ngay từ khi còn ở trƣờng phổ thông.
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 Hội nghị lần thứ 8
Ban chấp hành Trung ƣơng khóa XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào
tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã khẳng định: “Chuyển
mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện
năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lí luận gắn với thực tiễn;

SDKvà giáo dục xã hội…”. [1]
giáo dục nhàDemo
trường Version
kết hợp với- Select.Pdf
giáo dục gia đình
Nhằm đáp ứng đƣợc yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho quá trình
phát triển đất nƣớc, đòi hỏi Giáo dục phải đổi mới một cách căn bản và toàn diện
theo định hƣớng phát triển năng lực của ngƣời học. Trong đổi mới dạy học theo tiếp
cận năng lực cần thiết phải xác định hệ thống phẩm chất và năng lực cần thiết của

học sinh phổ thông và các mức độ đạt đƣợc của từng năng lực trong hệ thống năng
lực đó, cũng nhƣ việc đổi mới cách thức kiểm tra đánh giá theo năng lực từ đó giúp
giáo viên đổi mới phƣơng pháp dạy học nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục.
Để đổi mới giáo dục phổ thông theo định hƣớng phát triển phẩm chất và
năng lực của học sinh [2], chƣơng trình giáo dục phổ thông phải hƣớng tới phát
triển cho ngƣời học những phẩm chất và năng lực chung mà mỗi ngƣời sống trong
thế kỷ XXI cần phải có, đồng thời hƣớng tới phát triển các năng lực chuyên biệt liên
quan đến từng môn học, từng lĩnh vực hoạt động giáo dục. Thế kỷ XXI trong xu thế
toàn cầu hóa và cuộc cách mạng 4.0 đã đem đến sự biến đổi nhanh chóng của xã

6


hội. Trong bối cảnh đó, để có thể đứng vững và phát triển đòi hỏi thế hệ trẻ phải có
năng lực tự học, để có thể tự học suốt đời và tự hoàn thiện bản thân. Bởi vậy, bồi
dƣỡng và phát triển cho học sinh hệ thống năng lực chung và năng lực chuyên biệt,
trong đó có năng lực tự học là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong dạy học
ở trƣờng phổ thông hiện nay.
Chƣơng trình giáo dục phổ thông hiện hành về cơ bản vẫn theo hƣớng tiếp
cận nội dung, chạy theo khối lƣợng kiến thức, còn nặng tính hàn lâm…Dạy học tiếp
cận nội dung hƣớng tới việc dạy cho học sinh “biết cái gì”, còn dạy học tiếp cận
năng lực phải hƣớng tới việc “học sinh làm được cái gì từ cái đã biết”. Nghĩa là,
trong tiếp cận theo định hƣớng năng lực đòi hỏi học sinh phải làm hoặc vận dụng
đƣợc gì hơn là biết đƣợc những gì. Tránh đƣợc tình trạng biết rất nhiều nhƣng làm
hoặc vận dụng không đƣợc bao nhiêu; biết những điều rất cao siêu, nhƣng không
làm đƣợc những việc rất thiết thực trong cuộc sống thƣờng nhật… [8].
Chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang”, vật lí 11 THPT là một chƣơng có nhiều
kiến thức liên quan đến thực tế, kỹ thuật và đời sống, HS có nhiều kiến thức, kinh
nghiệm liên quan đến các hiện tƣợng, quá trình vật lí trong chƣơng này. Do đó,


Demo
Version
Select.Pdf
SDK
trong quá trình
dạy học
chƣơng- “Mắt.
Các dụng
cụ quang”, GV có nhiều cơ hội để
phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh, qua đó góp phần phát triển
năng lực tự học cho HS.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn để tài nghiên cứu: “Phát triển
năng lực tự học cho học sinh trong dạy học chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang”
Vật lí 11 Trung học phổ thông với việc sử dụng thí nghiệm”.
2. Lịch sử vấn đề cần nghiên cứu
Tự học là một vấn đề đƣợc các nhà khoa học quan tâm từ rất lâu. Năng lực tự
học là một trong những năng lực cốt lõi mà mỗi HS phải đạt đƣợc trƣớc khi tham
gia vào cuộc sống trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0. Phát
triển năng lực tự học cho học sinh thông qua thí nghiệm đã đƣợc nhiều ngƣời quan
tâm, nhất là trong thời gian gần đây.
Những nghiên cứu về cơ sở lí luận của tự học, đã có các tác giả nhƣ: Nguyễn
Cảnh Toàn, Thái Duy Tuyên, Lƣu Xuân Mới, Lê Công Triêm, Lê Đình, Trần Huy

7


Hoàng [9] [16] [27] [28] [29] [30] [32] …. Trong những nghiên cứu này các tác giả
đã xây dựng khá hoàn chỉnh lí luận về tự học, coi tự học là một hình thức, một
phƣơng pháp học tập cơ bản và cốt lõi đối với ngƣời học. Đặc biệt, trong các nghiên
cứu của mình các tác giả rất chú trọng đến việc phát triển năng lực tự học cho HS,

sinh viên bằng nhiều biện pháp khác nhau.
Trong thời gian qua đã có các luận văn nghiên cứu về vấn đề tự học và các biện
pháp tổ chức hoạt động dạy học cho HS THPT, nhƣ: “Nghiên cứu và sử dụng thí
nghiệm theo hƣớng bồi dƣỡng năng lực tự học của học sinh trong dạy học chƣơng
“Điện tích-Điện trƣờng” và “Dòng điện không đổi” của Nguyễn Tƣờng Thảo Uyên
[34]. Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thị Thiên Nga với đề tài "Nâng cao hiệu quả dạy
học vật lí ở trƣờng THPT thông qua các biện pháp tổ chức hoạt động tự học cho HS"
[17]. Tác giả Nguyễn Phú Đồng [10] trong đề tài “Nghiên cứu sử dụng bài tập vật lí
theo hƣớng bồi dƣỡng năng lực tự học cho học sinh trong dạy học phần “Dòng điện
không đổi”, Vật lí 11 Trung học phổ thông” trong đó tác giả tuyển chọn và xây dựng
đƣợc hệ thống các bài tập vật lí phần “Dòng điện không đổi” theo hƣớng rèn luyện kĩ
năng tự học cho học sinh trung học phổ thông (THPT) và các biện pháp sử dụng bài tập

Version
- Select.Pdf
SDK
vật lí có hiệuDemo
quả nhằm
bồi dƣỡng
năng lực tự học,
góp phần nâng cao chất lƣợng học
tập phần “Dòng điện không đổi” của học sinh THPT. Trong đề tài “Bồi dƣỡng năng
lực tự học cho học sinh trong chƣơng động học chất điểm vật lí 10 qua việc khai thác
và sử dụng bài tập vật lí” của Võ Thị Cẩm Quyên [20] đã trình bày khá đầy đủ cơ sở lí
luận về tự học, khai thác hệ thống bài tập và đƣa ra các biện pháp bồi dƣỡng năng lực
tự học cho học sinh trong giờ lên lớp, tự học ở nhà và thông qua kiểm tra đánh giá…
Về việc khai thác, sử dụng thí nghiệm trong dạy học vật lí theo hƣớng phát
huy tính tích cực tự lực của học sinh ở trƣờng phổ thông cũng có nhiều tác giả đề
cập đến nhƣ:
Tác giả Lê Văn Giáo trong đề tài: “Nghiên cứu quan niệm của học sinh về

một số khái niệm vật lí trong phần Quang học, Điện học và việc giảng dạy các khái
niệm đó ở trường Trung học cơ sở”, đã đi sâu nghiên cứu cơ sở lí luận của thí
nghiệm tự tạo và sử dụng thí nghiệm tự tạo để khắc phục quan niệm sai lệch của
học sinh trong dạy học vật lí [12].

8


Huỳnh Trọng Dƣơng với đề tài: “Nghiên cứu xây dựng và sử dụng thí
nghiệm theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học
vật lí ở trường trung học cơ sở” [11], trong luận án của mình tác giả nghiên cứu về
vai trò của thí nghiệm vật lí với việc phát huy tính tích cực hóa hoạt động nhận thức
của học sinh ở trƣờng phổ thông, đồng thời đã xây dựng và sử dụng một số thí
nghiệm trong dạy học vật lí ở trƣờng Trung học cơ sở theo hƣớng tích cực hóa hoạt
động nhận thức của học sinh.
Tuy nhiên, do xuất phát từ các mục đích khác nhau nên các công trình
nghiên cứu trên chƣa đi sâu vào việc sử dụng thí nghiệm theo hƣớng phát triển năng
lực tự học cho HS trong dạy học vật lí ở trƣờng THPT. Với đề tài của mình, trên cơ
sở kế thừa những nghiên cứu lí luận của các công trình của các tác giả đi trƣớc,
chúng tôi chú trọng đến việc nghiên cứu sử dụng các thí nghiệm theo hƣớng phát
triển năng lực tự học cho học sinh trong dạy học chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang
học”, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học vật lí ở trƣờng THPT.
3. Mục tiêu đề tài
Đề xuất đƣợc các biện pháp sử dụng thí nghiệm theo hƣớng phát triển năng

Demo
Version
- Select.Pdf
SDK
lực tự học cho

học sinh
và vận dụng
vào dạy học
chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang”
Vật lí 11 THPT.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất đƣợc các biện pháp phát triển năng lực tự học với việc sử dụng
thí nghiệm và vận dụng vào tổ chức quá trình dạy học sẽ góp phần phát triển năng
lực tự học cho học sinh, qua đó nâng cao hiệu quả dạy học vật lí ở trƣờng THPT.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu, đề tài cần phải thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực tự học
cho học sinh trong dạy học vật lí ở trƣờng phổ thông.
- Nghiên cứu vai trò của thí nghiệm trong phát triển năng lực tự học cho học sinh.
- Nghiên cứu đề xuất các biện pháp phát triển năng lực tự học cho học sinh
với sự hỗ trợ của thí nghiệm vật lí.

9


- Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc nội dung chƣơng: “Mắt. Các dụng cụ quang”
Vật lí 11 THPT.
- Nghiên cứu thực trạng về việc phát triển năng lực tự học cho HS trong dạy
học vật lí ở các trƣờng THPT trên địa bàn Thành phố Pleiku - Tỉnh Gia Lai.
- Thiết kế một số kiến thức trong chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” theo
hƣớng phát triển năng lực tự học cho HS qua việc sử dụng thí nghiệm vật lí.
- Thực nghiệm sƣ phạm để đánh giá kết quả và rút ra kết luận.
6. Đối tƣợng nghiên cứu
Hoạt động dạy học chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang”, Vật lí 11 THPT theo
hƣớng phát triển năng lực tự học cho HS.

7. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng thí nghiệm trong chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang”,
Vật lí 11 THPT.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài
8.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
Nghiên cứu những văn kiện của Đảng, các Chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào

Demo
Version
Select.Pdf
tạo, các sách,
bài báo,
tạp chí -chuyên
ngành SDK
về dạy học và đổi mới phƣơng pháp
dạy học để nâng cao chất lƣợng dạy học ở trƣờng THPT.
Nghiên cứu cơ sở lí luận về đổi mới phƣơng pháp dạy học vật lí phổ thông,
các luận văn có liên quan đến đề tài. Nghiên cứu cơ sở lí luận về tự học và phát
triển năng lực tự học.
Nghiên cứu chƣơng trình, sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, tài liệu
tham khảo lớp 11 vật lí THPT. Tài liệu bồi dƣỡng thƣờng xuyên môn Vật lí THPT.
8.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Điều tra bằng phiếu thăm dò về việc sử dụng thí nghiệm ở trƣờng THPT và
năng lực tự học của học sinh ở một số trƣờng phổ thông trên địa bàn thành phố
Pleiku, tỉnh Gia Lai.
Tiến hành dự giờ một số GV tại một số trƣờng THPT trên địa bàn thành phố
Pleiku, trao đổi về thực trạng dạy học phần “Mắt. Các dụng cụ quang” Vật lí 11 THPT.

10



8.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm (TNSP) tại một số trƣờng THPT trên địa
bàn thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.
8.4. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học để xử lí các kết quả TNSP nhằm
kiểm định giả thuyết thống kê về sự khác biệt trong kết quả học tập của hai nhóm
đối tƣợng (thực nghiệm và đối chứng).
9. Dự kiến đóng góp mới của đề tài
- Đề xuất các biện pháp phát triển năng lực tự học cho HS với sự hỗ trợ của
thí nghiệm.
- Xây dựng đƣợc quy trình thiết kế bài dạy theo hƣớng phát triển năng lực tự
học cho HS với sự hỗ trợ của thí nghiệm.
- Thiết kế tiến trình dạy học một số kiến thức trong chƣơng “Mắt. Các dụng
cụ quang” theo hƣớng phát triển năng lực tự học cho HS với sự hỗ trợ của thí
nghiệm, thể hiện qua 03 bài học cụ thể: Lăng kính; Thấu kính mỏng; Mắt.
10. Cấu trúc của luận văn

Demo Version - Select.Pdf SDK
MỞ ĐẦU
NỘI DUNG
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực tự học của
học sinh trong dạy học vật lí
Chương 2: Tổ chức dạy học chƣơng “Mắt. Các dụng cụ quang” Vật lí 11 THPT
theo hƣớng phát triển năng lực tự học của học sinh với việc sử dụng thí nghiệm
Chương 3: Thực nghiệm sƣ phạm
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


11