MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................................
CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC THANH TRA LAO ĐỘNG.........1
1.1:Một số khái niệm cơ bản..............................................................................1
1.2:Chức năng,nhiệm vụ,quyền hạn của Thanh tra lao động.............................1
1.3:Mục đích của thanh tra lao động..................................................................2
1.4:Nguyên tắc thanh tra lao động.....................................................................2
1.5:Cơ cấu tổ chức của thanh tra lao động.........................................................2
1.6:Hình thức hoạt động của thanh tra lao động................................................2
1.7:Phương thức hoạt động thanh tra lao động..................................................2
1.8:Nội dung thanh tra lao động.........................................................................3
CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA VIỆC THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CÁC DOANH NGIỆP FDI Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY..................................................................................................4
2.1:Khái quát về doanh ngiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ở Việt Nam.....4
2.2: Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội tại
các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam hiện nay......................................................5
2.2.1:Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra.................................................5
2.2.2:Lực lượng thanh tra lao động.................................................................5
2.2.3:Hình thức thanh tra lao động..................................................................6
2.2.4:Phương thức thanh tra............................................................................6
2.2.5:Nội dung thanh tra.................................................................................7
2.2.6:Nhận xét.................................................................................................7
CHƯƠNG 3:MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT..................................................9
3.1:Cần tăng cường thêm lực lượng thanh tra lao động.....................................9
3.2:Cần có chế tài xử phạt đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp vi phạm
pháp luật về Bảo hiểm xã hội.............................................................................9
3.3: Trao quyền thanh tra cho cơ quan Bảo hiểm xã hội....................................9
3.4: Có chính sách tuyên truyền giáo dục về BHXH cho các doanh nghiệp và
người lao động....................................................................................................9
KẾT LUẬN.............................................................................................................

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................


LỜI MỞ ĐẦU
Trong điều kiện kinh tế xã hội hiện nay, không thể thiếu hoạt động thanh
tra.Thanh tra là chức năng thiết yếu quản lý Nhà nước,là để đánh giá,nhận xét
tình hình và kết quả thực hiện quyết định quản lý; kiểm nghiệm lại chính nội
dung và chất lượng quản lý;bổ sung ,sửa đổi,thậm chí phải hủy bỏ một phần hay
toàn bộ quản lý.Hiện nay,các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt
Nam không ngừng tăng và đang dần khẳng định vị thế của mình trong nền kinh
tế.Bên cạnh với việc thu hút đầu tư,Việt Nam cũng đang đói diện với những vấn
đề khó khăn trong quá trình quản lý,giám sát tình hình thực hiện các quy định
pháp luật của những doanh nghiệp này,nhất là việc thực hiện pháp luật về Bảo
hiểm xã hội.
Nhận thức được vấn đề trên,em xin chọn đề tài:”Thực trạng công tác thanh
tra việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp có vốn đàu tư
nước ngoài (FDI) ở Việt Nam trong tình hình hiện nay”.
Bài tiểu luận gồm 3 chương:
Chương 1:Tổng quan về công tác thanh tra lao động
Chương 2:Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật Bảo
hiểm xã hội tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam hiện nay
Chương 3:Một số kiến nghị,đề xuất


CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC THANH TRA LAO ĐỘNG
1.1:Một số khái niệm cơ bản
-Thanh tra là việc kiểm tra, xem xét, đánh giá và xử lý việc thực hiện pháp
luật của tổ chức, cá nhân do tổ chức, người có thẩm quyền thực hiện theo trình
tự pháp luật quy định nhằm phục vụ cho hoạt động quản lý nhà nước, bảo vệ lợi
ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể quyền sở hữu công nghiệp

và tổ chức, cá nhân khác.
-Thanh tra lao động là một hoạt động xem xét,đánh giá và xử lý việc thực
hiện phá luật lao động của một tổ chức,cá nhân do cơ quan có thẩm quyền trong
lĩnh vực lao động thực hiện theo trình tự mà pháp luật quy định nhằm phục vụ
cho lao động quản lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể lao động.
-Thanh tra nhà nước là hoạt động xem xét,đánh giá,xử lý theo trình tự,thủ
tục do pháp luật quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với việc thưc
hiện chính sách pháp luật,nhiệm vụ,quyền hạn của cơ quan,tổ chức,cá nhân.
1.2:Chức năng,nhiệm vụ,quyền hạn của Thanh tra lao động
 Chức năng:
+Thanh tra Bộ Lao động-Thương bing và Xã hội,Thanh tra Sở Lao độngThương binh và xã hội thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành về lao động.
+ Việc thanh tra an toàn lao động,vệ sinh lao động trong các lĩnh
vực:phóng xạ ,thăm dò,khai thác dầu khí,các phương tiệc vận tại đường
sắt,đường thủy,đường bộ,đường hàng không và các đơn vị thuộc lực lượng vũ
trang do các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực đó thực hiện với sự phối hợp
của thanh tra chuyên ngành về lao động.
(Theo điều 238-Bộ Luật lao động 2012)
 Nhiệm vụ:
+Nhiệm vụ 1:Thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về lao động;
+Nhiệm vụ 2:Điều tra tai nạn lao động và những vi phạm an toàn lao
động,vệ sinh lao động;
+Nhiệm vụ 3:Tham gia hướng dẫn áp dụng hệ thống tiêu chuẩn,qjy chuẩn
kỹ thuật về điều kiện lao động,an toàn lao động,vệ sinh lao động.
+Nhiệm vụ 4:Giải quyết khiếu nại,tố cáo về lao động theo quy định của
pháp luật;
+Nhiệm vụ 5:Xử lý theo thẩm quyền và khuyến nghị các cơ quan có
thẩm quyền xử lý các vi phạm pháp luật về lao động.
(Theo điều 327-Bộ Luật lao động 2012)

1



1.3:Mục đích của thanh tra lao động
Nhằm phát hiện sơ hở trong cơ chế quản lý,chính sách,pháp luật để kiến
nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền biện pháp khắc phục;phòng ngừa,phát
hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật lao động ;giúp cơ quan,tổ chức,cá nhân
thực hiện đúng quy định của pháp luật;phát huy nhân tố tích cực;góp phần nâng
cao hiệu lực,hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước,bảo vệ lợi ích của Nhà
nước,quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan,tổ chức,cá nhân.
(Căn cứ điều 2-Luật Thanh tra 2010)
1.4:Nguyên tắc thanh tra lao động
 Hoạt động của thanh tra ngành Lao động - Thương binh và Xã hội phải
tuân theo pháp luật, bảo đảm chính xác, trung thực, khách quan, công khai, dân
chủ và kịp thời.
 Hoạt động thanh tra hành chính được tiến hành theo Đoàn thanh tra; hoạt
động thanh tra chuyên ngành được tiến hành theo Đoàn thanh tra hoặc do Thanh
tra viên, công chức thanh tra chuyên ngành tiến hành độc lập.
(Theo điều 4-Nghị định 39/2013/NĐ-CP)
1.5:Cơ cấu tổ chức của thanh tra lao động
 Các cơ quan thanh tra nhà nước:
+Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội;
+Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương)
 Các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành:
+ Tổng cục Dạy nghề;
+Cục Quản lý Lao động ngoài nước.
(Theo điều 5-Nghị định 39/2013/NĐ-CP)
1.6:Hình thức hoạt động của thanh tra lao động
Có 2 loại hình thức :
 Thanh tra theo kế hoạch

 Thanh tra đột xuất
1.7:Phương thức hoạt động thanh tra lao động
Công tác thanh tra lao động tiến hành bằng phương thức thanh tra
viênphụtrách vùng thông qua phiếu tự kiểm tra (Quyết định số 01/2006/QĐBLĐTBXHngày 16 tháng 02 năm 2006 về việc ban hành quy chế hoạt động
thanh tra nhànước về lao động theo phương thức thanh tra viên phụ trách vùng,
quyết định02/2006/QĐ-BLĐTBXH ngày 16 tháng 02/2006 của Bộ LĐTBXH về
việc banhành quy chế sử dụng phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động)

2


1.8:Nội dung thanh tra lao động
Theo điều 20-Nghị định 39/2013/NĐ-CP ngày 24/4/2013 của Chính phủ
về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành Lao động-Thương binh và Xã
hội,thanh tra lao động là hoạt động của thanh tra chuyên ngành
-Việc thực hiện các quy định pháp luật lao động: Việc thực hiện các loại
báo cáo định kỳ; tuyển dụng và đào tạo lao động; hợp đồng lao động; thỏa ước
lao động tập thể; thời giờ làm việc và nghỉ ngơi; tiền công và trả công lao động;
an toàn lao động, vệ sinh lao động; việc thực hiện các quy định đối với lao động
là người nước ngoài;…
- Việc thực hiện các quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội (bảo hiểm xã
hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp)
- Việc thực hiện các quy định pháp luật về dạy nghề; chính sách, chế độ
dạy nghề và học nghề.
- Việc thực hiện chính sách, pháp luật về giảm nghèo và trợ giúp xã hội;
việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và các chương trình
trợ giúp xã hội thuộc lĩnh vực quản lý của ngành Lao động - Thương binh và Xã
hội.
- Việc thực hiện các quy định pháp luật về đưa người lao động Việt Nam
đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

-Việc thực hiện chính sách, pháp luật về ưu đãi đối với người có công với
cách mạng
- Việc thực hiện các quy định của pháp luật về chính sách bảo vệ, chăm sóc
trẻ em trong phạm vi quyền hạn, trách nhiệm của ngành Lao động - Thương
binh và Xã hội.
- Việc thực hiện các quy định của pháp luật về bình đẳng giới; việc thực
hiện chương trình mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới, các biện pháp bảo đảm
bình đẳng giới.
- Việc thực hiện các quy định của pháp luật về chính sách, giải pháp phòng
ngừa tệ nạn mại dâm; cai nghiện ma túy; quản lý sau cai nghiện; hỗ trợ nạn nhân
bị mua bán; tổ chức và hoạt động của các Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục Lao động xã hội, cơ sở quản lý sau cai nghiện.
- Các nội dung khác liên quan đến lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội.

3


CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA VIỆC THỰC
HIỆN PHÁP LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CÁC DOANH NGIỆP FDI
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1:Khái quát về doanh ngiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ở Việt Nam
Trong năm 2013,tổng vốn đăng ký là 22,352tỷ USD và tổng vốn thực hiện
là 11,5 tỷ USD. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, từ đầu năm đến thời điểm
26/12/2016, Việt Nam thu hút đầu tư trực tiếp của nước ngoài (FDI) đạt 2.556
dự án cấp phép mới với số vốn đăng ký đạt 15,182 tỷ USD, tăng 27% về số dự
án và giảm 2,5% về vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2015. Bên cạnh đó, có
1.225 lượt dự án đã cấp phép từ các năm trước đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư
với số vốn tăng thêm đạt 5,765 tỷ USD, tăng 50,5% về số dự án và giảm 19,7%
về vốn tăng thêm. Như vậy, tính chung tổng vốn đăng ký của các dự án cấp mới,
cấp vốn bổ sung và đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần trong năm 2016
đạt 24,372 tỷ USD, tăng 7,1% so với năm trước. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

thực hiện năm 2016 đạt 15,8 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2015, đạt mức giải
ngân vốn FDI cao nhất từ trước đến nay.
( Bảng 1:Kết quả thu hút và giải ngân FDI năm 2013-2016- phụ lục 1)
Khu vực FDI đầu tư vào 19 trong tổng số 21 ngành,trong đó ngành công
nghiệp chế biến, chế tạo thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất với số vốn
đăng ký của các dự án được cấp phép mới đạt 9,812 tỷ USD, chiếm 64,6% tổng
vốn đăng ký cấp mới. Tiếp đến là hoạt động kinh doanh bất động sản đạt 1,522
tỷ USD, chiếm 10,1%. Ngành bán buôn và bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy
và xe có động cơ khác đạt 367 triệu USD, chiếm 2,4%; các ngành còn lại đạt
3.480 triệu USD, chiếm 22,9%.
(Biểu đồ 1:Thu hút FDI năm 2016 theo ngành -phụ lục 2)
Có 116 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đầu tư vào Việt Nam,trong đó Hàn
quốc là nhà đầu tư lớn nhất với tổng vốn đăng ký cấp mớ,vốn tăng thêm và vốn
góp là 7.036,30 triệu USD;đứng thứ 2 là Nhật bản với tổng vốn đăng ký là
2.589,86 triệu USD;Singapore đứng thứ 3 với tổng vốn đăng ký là 2.419,09 tiệu
USD.
(Bảng 2:10 đối tác FDI lớn nhất năm 2016 –phụ lục 3)
Có thể nói,việc huy động và thu hút FDI đóng vai trò rất quan trọng
.Không chỉ nhằm bổ sung nguồn vốn cho đầu tư phát triển, mà còn nhằm mục
đích tiếp nhận,chuyển giao công nghệ,mở rộng thị trường,tạo việc làm và nâng
cao thu nhập cho người lao động.
Tính đến 31/12/2016, tổng số doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT,
4


BHTN là 208.397 đơn vị, doanh nghiệp doanh nghiệp FDI trong đó là 16.085,
chiếm 7,7% tổng số doanh nghiệp tham gia. Tổng số thu BHXH, BHYT, BHTN
của khối doanh nghiệp FDI là 71.670 tỷ đồng, chiếm 47,2% tổng số thu của khối
doanh nghiệp. Tổng số lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN khối doanh
nghiệp FDI là 3.754.814 người.

Những vi phạm thường gặp trong vấn đề Bảo hiểm xã hội:
 Trốn,nợ đóng các loại BHXH
 Đóng chậm BHXH,đóng không đúng mức quy định
 Công tác quản lý về BHXH còn lỏng lẻo,không nghiêm chặt
 Chưa có chế tài nghiêm khắc để xử lý
2.2: Thực trạng công tác thanh tra việc thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội
tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam hiện nay
2.2.1:Cơ quan thực hiện chức năng thanh tra
-Thanh tra Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội là cơ quan thực hiện
việc thanh tra pháp luật Bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp FDI trong phạm
vi cấp quốc gia.
-Theo điều 2,Quyết định số 614/QĐ-LĐTHXH;thì chức năng,nhiệm
vụ của thanh tra Bộ:
+Chủ trì hoặc tham gia xây dựng văn bản quy định pháp luật theo sự
phân công cuả Bộ trưởng;kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi,bổ sung hoặc ban
hành các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước về
lao động,người có công và xã hội.
+Chủ trì xây dựng kế hoạch thanh tra trình Bộ trưởng;tổ chức thực hiện
kế hoạch thanh tra thuộc trách nhiệm của Thanh tra Bộ;huwonsg dẫn,theo
dõi,đôn đốc,kiểm tra việc thực hiện kế hoạch thanh tra chuyên ngành thuộc Bộ.
+Thanh tra việc thực hiện chính sách,pháp luật,nhiệm vụ,quyền hạn của
cơ quan,tổ chức và cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp của Bộ;thanh tra công
vụ;thanh tra việc thực hiện hoạt động nghề nghiệp của viên chức thuộc
ngành,lĩnh vực quản lý của Bộ theo quy định của pháp luật.
+Thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành,quy định về chuyên
môn-kỹ thuật,quy tắc quản lý thuộc ngành,lĩnh vực quản lý của Bộ.
2.2.2:Lực lượng thanh tra lao động
Hiện nay, cả nước có gần 500 thanh tra viên chịu trách nhiệm giám sát
hơn 400.000 doanh nghiệp với hàng triệu lao động trong nhiều lĩnh vực tài
chính,tổ chức,lao động trẻ em; doanh nghiệp FDI trong đó là 16.085 doanh

nghiệp..Như vậy,tương quan giữa số thanh tra lao động với số doanh nghiệp cần

5


thanh tra có sự chênh lệch quá lớn.Bình quân một thanh tra viên phải thanh tra
hàng nghìn doanh nghiệp.Có địa phương chỉ có 2-3 thanh tra lao động.Do
vậy,việc số lượng thanh tra viên alo động quá ít này đã dẫn đến hệ quả là số
doanh nghiệp được thanh tra hàng năm là con số rất ít.Bên cạnh đó,chất
lượng,trình độ thanh tra viên cũng kém.Có tới 30-50% cán bộ mới ra trường và
chuyển công tác,20% cán bộ có trình độ cao đẳng,trung cấp.Thêm nữa thanh tra
viên chuyên ngành Bảo hiểm xã hội hiện nay chủ yếu là kiêm nhiệm,không
được đào tạo sâu vè lĩnh vực bảo hiểm xã hội.Với trình độ của lực lượng thanh
tra như hiện nay là chưa đáp ứng được yêu cầu thanh tra các doanh nghiệp FDI.
2.2.3:Hình thức thanh tra lao động
Việt Nam còn tồn tại 2 hình thức thanh tra ,đó là :
 Thanh tra theo kế hoạch:
+Ưu điểm:tinh thần phòng ngừa cao;xác định mục tiêu,đối tượng thanh tra
+Nhược điểm:không đủ lực lượng thanh tra thường xuyên,lên kế hoạch rồi
nhưng chưa chắc thực hiện được;doanh nghiệp biết trước thời gian bị thanh tra
nên dẫn đến tình trạng che giấu những vi phạm.
 Thanh tra đột xuất:
+Ưu điểm:có tính kịp thời khác cao trong xử lý vi phạm;kiểm tra,phát hiện
được các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm khi thanh tra đột xuất không bao
quát được.
+Nhược điểm:gây khó khăn cho lực lượng thanh ra vì không có kế hoạch
cụ thể trước.
2.2.4:Phương thức thanh tra
Căn cứ vào Quyết định 01/2006/QĐ-BLĐTBXH về việc ban hành quy chế
hoạt động thanh tra nhà nước về lao động theo phương thức thanh tra viên phụ

trách vùng và Quyết định 614/QĐ-LĐTBXH ngày 16 tháng 4 năm 2013 của Bộ
trưởng Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội về việc quy định chức năng,nhiệm
vụ,quyền hạn và cơ cấu tổ chức của thanh tra Bộ ,được thực hiện theo phương
thức thanh tra viên phụ trách vùng.
Với chức năng,quyền hạn:
.- Theo dõi tình hình thực hiện pháp luật lao động tại các doanh nghiệp, cơ
quan, tổ chức hoặc cá nhân (gọi chung là doanh nghiệp) sử dụng lao động theo
hợp đồng lao động thuộc vùng được giao phụ trách, đặc biệt là các doanh nghiệp
có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, ngành nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm
và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để đề xuất kế hoạch thanh tra,
phương pháp thanh tra thích hợp trình Chánh thanh tra Bộ quyết định.

6


- Theo dõi, nắm tình hình về tai nạn lao động tại vùng được giao phụ trách
và báo cáo về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội theo quy định của pháp
luật lao động.
- Hướng dẫn các doanh nghiệp tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động;
tập hợp, phân tích, đánh giá phiếu tự kiểm tra thực hiện pháp luật lao động và
yêu cầu các doanh nghiệp có biện pháp khắc phụ những thiếu sót, tồn tại hoặc
xử lý, kiến nghị xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.
- Tư vấn, giúp đỡ các doanh nghiệp các biện pháp phòng ngừa vi phạm
pháp luật lao động, giảm thiểu tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
Thanh tra viên phụ trách vùng dùng công cụ là phiếu tự kiểm tra thực
hiện pháp luật Lao động.
+Ưu điểm phiếu tự kiểm tra:doanh nghiệp tự giác kiểm tra hoạt động của
mình;có thông tị của doanh nghiệp cụ thể,...
+Nhược điểm phiếu tụ kiểm tra:
 nội dung phiếu quá dài

 các doanh nghiệp điền thông tin và phiếu nên không tự giác chấp hành
việc phiếu tự kiểm tra này
 công tác xử lý các số liệu của phiếu tự kiểm tra mất thời gian nên dẫn
đến kết quả thiếu chính xác và không kịp thời
2.2.5:Nội dung thanh tra
Việc thực hiện các quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội (bảo hiểm xã
hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp): Việc thực hiện
pháp luật về bảo hiểm xã hội của tổ chức bảo hiểm xã hội; việc thực hiện pháp
luật về bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động và người lao động.
Theo ông Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Trần Đình Liệu nêu
rõ:”BHXH Việt Nam đang phối hợp với Tòa án xây dựng thông tư hướng dẫn
việc thanh tra,xử phạt các doanh nghiệp FDI không chấp hành hoặc chấp hành
không nghiêm thì chuyển hồ sơ sang công an và tòa án theo quy định của Luật
Hình sự.Nếu không thanh tra thì không có cơ sở để xử lý hình sự.Không thanh
tra là lỗi của ngành BHXH”
2.2.6:Nhận xét
Kết quả đạt được:
Năm 2016,toàn ngành BHXH đã tiến hành 3947 cuộc thanh tra .kiểm tra
tại 7573 đơn vị.Qua đó thấy được,nợ đọng BHXH gần đây là rất lớn,với tổng số
nợ BHXH của khối doanh nghiệp FDI là 1.241 tỷ đồng(chiếm 3,9% tổng số phải
thu của các doanh nghiệp cùng khối FDI). Theo Báo cáo khảo sát ý kiến doanh

7


nghiệp FDI về những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách BHXH,
BHYT, BHTN, trong năm 2016, BHXH Việt Nam đã cắt giảm được 01 TTHC
(từ 33 thủ tục xuống còn 32 thủ tục); giảm 38% thành phần hồ sơ; giảm 42%
tiêu thức trên tờ khai, biểu mẫu; giảm 54% quy trình, thao tác thực hiện.
Các doanh nghiệp thường có động thái như đóng không đúng tiền lương

thực tế, đóng không đủ số lao động, thu tiền của người lao động rồi chiếm
dụng,nợ đọng BHXH kéo dài... để lách đóng BHXH cho người lao động. Phổ
biếnnhất là tình trạng hạ thấp tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của người lao
động so với thực tế. Khi đó, số tiền mà doanh nghiệp phải đóng cho BHXH
sẽgiảm xuống đáng kể, điều này đồng nghĩa với việc quyền lợi của người
laođộng cũng bị giảm theo.
Nguyên nhân : tình trạng này là do một số doanh nghiệp gặp khó khăn,
thậm chí phải giải thể, ngừng hoạt động; một số doanh nghiệp cố tình trốn đóng,
chậm đóng, chiếm dụng vốn từ khoản thu BHXH của người lao động để đầu tư
vào mục đích khác, thiếu hợp tác tích cực với cơ quan BHXH để giải quyết chế
độ cho người lao động, đặc biệt còn có chủ DN bỏ trốn khỏi Việt Nam.

8


CHƯƠNG 3:MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
3.1:Cần tăng cường thêm lực lượng thanh tra lao động
Việc tăng cường số và chất lượng thanh tra là yêu cầu vô cùng cấp
thiết.Cùng với sự gia tăng không ngừng cac doanh nghiệp FDI,số lượng thanh
tra lao động cũng cần được tăng cường để giảm thiểu số lượng doanh nghiệp
bình quân mà một thanh tra viên cần phụ trách.Thếm vào đó,lực lượng thanh tra
lao động cần được nang cao về trình độ chuyên môn nghiệp vụ,đặc biệt là trong
lĩnh vực Bảo hiểm xã hội.
3.2:Cần có chế tài xử phạt đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp vi phạm
pháp luật về Bảo hiểm xã hội
Hiện nay, chế tài xử lý vi phạm về trốn đóng, nợ, đóng BHXH sai quy
định còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Lãi suất chậm đóng BHXH thấp hơn lãi
suất vay ngân hàng nên các doanh nghiệp chấp nhận chịu lãi chậm đóng BHXH
cao hơn so với lãi suất ngân hang để hạn chế tình trạng chậm đóng, trốn đóng
BHXH.

Ngoài ra cần bổ sung một số quy định nghiêm ngặt về xử phạt các doanh
nghiệp vi phạm luật BHXH.
3.3: Trao quyền thanh tra cho cơ quan Bảo hiểm xã hội
Hiện nay, BHXH là cơ quan trực tiếp thu, chi và phát hiện ra các vi phạm
về BHXH. Tuy nhiên lại không có thẩm quyền thanh tra, xử lý vi phạm mà chỉ
dừng lại ở mức nhắc nhở. Hơn nữa, cơ quan hiểu rõ nhất về BHXH- các quy
định và các hành vi vi phạm chính là cơ quan BHXH. Do đó, việc thêm chức
năng thanh tra cho BHXH là cần thiết và có thể giúp nâng cao hiệu quả thanh tra
lao động nói chung và chuyên ngành BHXH nói riêng.
3.4: Có chính sách tuyên truyền giáo dục về BHXH cho các doanh nghiệp
và người lao động
Trước hết là tuyên truyền cho chủ các doanh nghiệp về việc nâng cao tinh
thần tự giác trong việc thực hiện pháp luật về BHXH. Điều này không những
đảm bảo đời sống cho người lao động mà còn giúp doanh nghiệp phát triển,
nâng cao uy tín và vị thế cạnh tranh trên thị trường.
Tuyên truyền, giáo dục người lao động tự đứng dậy đấu tranh đòi quyền
lợi cho mình, không để người sử dụng lao động chiếm dụng tiền BHXH của
mình dưới mọi hình thức. Cần giúp người lao động hiểu ra rằng việc tham gia
BHXH đầy đủ chính là việc đảm bảo cuộc sống cho bản thân và gia đình của
người lao động.

9


KẾT LUẬN
Sau khi nghiên cứu tìm hiểu đề tài:”Thực trạng công tác thanh tra việc
thực hiện pháp luật Bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam trong
tình hình hiện nay”,đã giúp em hiểu được tổng quan về Thanh tra lao động:chức
năng,nhiệm vụ,quyền hạn,....và cho thấy được những hành vi vi phạm của các
doanh nghiệp FDI trong vấn đề Bảo hiểm xã hội. Với những nghiên cứu, tìm

hiểu trong phạm vi bài tiểu luận còn nhiều thiếu sót, tuy nhiên xuất phát từ thực
trạng trên, em cũng đã mạnh dạn đưa ra những kiến nghị, đề xuất với hi vọng
những kiến nghị và đề xuất nêu trên sẽ tiếp tục được phát huy và thực hiện để
công tác thanh tra đạt được hiệu quả cao.
Cuối cùng em xin cảm ơn cô giáo Th.S:Lưu Thu Hường đã hướng dẫn
cho em trong quá trình viết bài.Em xin chân thành cảm ơn cô!


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Bộ Luật lao động năm 2012;
2.Luật Thanh tra năm 2010;
3.Nghị định 39/2013/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Thanh tra ngành Lao
động - Thương binh và Xã hội;
4. Quyết định số 614/QĐ-LĐTBXH về việc quy định chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn và cơ cấu tổ chức của thanh tra bộ;
5.Quyết định 01/2006/QĐ-BLĐTBXH về việc ban hành quy chế hoạt động
thanh tra nhà nước về lao động theo phương thức thanh tra viên phụ trách vùng;
6.Cục Đầu tư nước ngoài(Bộ Kế hoạch và Đầu tư) : Báo cáo tình hình thu hút
FDI năm 2016;
7. />8. />