CHỦ ĐỀ: LỰC ĐÀN HỒI
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Hiểu được khái niệm lực đàn hồi, viết được cơng thức của lực đàn hồi.
- Nêu được các đặc điểm của lực đàn hồi của lò xo và dây căng, thể hiện các lực
đó lên hình vẽ.
- Từ thực nghiệm, thiết lập được hệ thức giữa lực đàn hồi với biến dạng của lò xo
và dây căng, thể hiện các lực đó lên hình vẽ.
- Nắm được ngun tắc cấu tạo và họat động của lực kế.
2. Về kỹ năng
- Biết vận dụng kiến thức về lực đàn hồi của lò xo để giải một số bài tập đơn giản
và giải thích các hiện tượng vật lý liên quan.
II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên
- Một số lò xo, lực kế, các gia trọng, thước đo, thanh thép mỏng.

Ứng dụng công nghệ thông tin
Chuẩn bò một số câu hỏi trắc nghiệm có liên quan
tới lực đàn hồi.
Chuẩn bò một số đoạn video về tác dụng của lực đàn
hồi, vận động viên nhảy cầu, nhảy sào.

2. Học sinh
- Ơn lại các khái niệm về lực đàn hồi đã học ở lớp 6.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: tạo tình huống học về lực đàn hồi
a/ Mục tiêu hoạt dộng:
Thơng qua video để tạo sự hứng thú và tích cực học tập cho học sinh
Nội dung: Làm thí nghiệm hoặc xem video clip
Cho học sinh xem video clip về một vận động viên nhảy sào, bắn cung

tên, tấm nệm….Qua đó học sinh tìm hiểu nhò đâu vận động viên có thể
nhảy được xa, tên bay được xa…
b/ Gợi ý tổ chức hoat động
Cho học sinh xem video clip về một vận động viên nhảy sào, bắn cung
tên, tấm nệm….sau đó học sinh thảo luận nhóm và đưa ra những dự
đốn.
c/ Sản phẩm hoạt động: các nhóm báo cáo kết quả của nhóm về ngun nhân gây ra các
hiện tượng trên là do một loại lực đó là lực đàn hồi

Hoạt động 2. Tìm hiểu khái niệm lực đàn hồi
a/ Mục tiêu hoạt dộng:

Tìm hiểu lực đàn hồi xuất hiện khi nào ? Có xu hướng như thế nào? Tìm hiểu
giới hạn đàn hồi
Nội dung: HS làm thí nghiệm và phân tích lực, thảo luận nhóm để tìm hiểu Lực
đàn hồi xuất hiện khi vật bị biến dạng và có xu hướng chống lại ngun nhân gây
ra biến dạng cho vật.
Làm thí nghiệm để hiểu được giới hạn đàn hồi
Học sinh được hướng dẫn làm thí nghiệm để trả lời các câu hỏi:
 Lực đàn hồi xuất hiện khi nào ? Có xu hướng như thế nào?




Giới hạn đàn hồi là gì?

b/ Gợi ý tổ chức hoat động

GV đặt vấn đề, phân nhóm và yêu cầu học sinh làm thí nghiệm theo nhóm
- Những lực ta vừa phân tích ở trên gọi là lực đàn hồi. Vậy có những đặc điểm gì?,

lực đàn hồi xuất hiện khi nào?
-Học sinh ghi nhiệm vụ chuyển giao của GVvào vở, ghi vào vở ý kiến của mình,
sau khi thảo luận ghi vào vở ý kiến thống nhất của nhóm mình
Trong quá trình thí nghiệm và thảo luận nhóm của học sinh GV quan sát
hướng dẫn học sinh tự làm thí nghiệm, ghi nhận kết quả của cá nhân học sinh và
của nhóm học sinh, trợ giúp kịp thời khi các em cần hổ trợ.
c/ Sản phẩm hoạt động: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung ghi vở
của HS
Khái niệm lực đàn hồi.
Hướng của lực đàn hồi
Giới hạn đàn hồi
Họat động 3. Nghiên cứu lực đàn hồi của lò xo
a/ Mục tiêu hoạt dộng:

Nghiên cứu đặc điểm lực đàn hồi của lò xo. Tìm hiểu về độ lớn lực đàn hồi và độ
cứng lò xo
Nội dung
Đặc điểm đặc điểm lực đàn hồi lò xo: HS tự làm thí nghiệm; phân tích lực
tìm hiểu về điểm đặc, phương, chiều của lực đàn hồi
Định luật Hooke: Với mỗi lò xo HS tự làm thí nghiệm để xác định độ lớn
của lực đàn hồi có đặc điểm gì? Lực này phụ thuộc như thế nào với độ biến dạng
của lò xo? Tìm công thức biểu diễn sự phụ của lực đàn hồi với độ biến dạng
Dộ cứng của lò xo: Học sinh tự tìm hiểu hệ số tỷ lệ k phụ thuộc vào đặc
điểm của lò xo (kích thước, vật liệu)
Hình thức chủ yếu hoạt động của học sinh trong phần này là tự học qua thí
nghiệm mà các em tự làm, dưới sự hướng dẫn của học sinh( GV gợi ý, hướng dẫn
làm thí nghiệm, hướng dẫn thảo luận), học sinh lĩnh hội các kiến thức về: Đặc
điểm của lực đàn hồi, công thức về độ lớn của lực đàn hồi, hệ số đàn hồi.
b/ Gợi ý tổ chức hoat động


GV gợi ý:
Để nghiên cứu một lực cần nghiên cứu các yếu tố đặc trưng nào của lực?


GV yêu cầu HS đọc sách giáo khoa, vẽ hình bố trí thí nghiệm đo độ lớn lực đàn
hồi, xác định và đo được độ biến dạng của lò xo





GV hướng dẫn HS ghi chép số liệu, HS thảo luận và rút rs kết luận.
HS báo cáo kết quả của nhóm.

Lần đo

Fđh
(N)

∆l
(m)

Fđh/∆l

1
2
3
4



GV nhận xét, tổng kết và chuẩn hóa kiến thức về đặc điểm của lực đàn hồi.

- Gọi k là hệ số tỷ lệ, biểu thức độ lớn của lực đàn hồi được viết như thế nào ?
- GV thông báo: Trong giới hạn đàn hồi, lực đàn hồi tỷ lệ với độ biến dạng của lò
xo.
- Gọi k là độ cứng (hệ số đàn hồi) của lò xo. Em hãy suy ra đơn vị của k?
- Độ cứng của k phụ thuộc vào những yếu tố nào?
GV định hướng:
- Các chất làm lò xo có ảnh hưởng gì tới độ cứng của lò xo không?
- Hãy đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra sự phụ thuộc của độ cứng
vào kích thước của lò xo.
- Có thể suy ra được độ cứng của các lò xo khác nhau mà không phải tính cụ thể
độ cứng của lò xo không? Các em hãy đưa ra phương án làm thí nghiệm và tiến
hành thí nghiệm

Ở mỗi lò xo có cùng một lực đàn hồi mà độ biến dạng của các lò xo có kích thước
khác nhau là khác nhau nên độ cứng cũng khác nhau. Ngoài ra độ cứng còn phụ
thuộc vật liệu làm lò xo.
Trong quá trình thí nghiệm và thảo luận nhóm của học sinh GV quan sát
hướng dẫn học sinh tự làm thí nghiệm, ghi nhận kết quả của cá nhân học sinh và
của nhóm học sinh, trợ giúp kịp thời khi các em cần hổ trợ.
c/ Sản phẩm hoạt động: Sản phẩm nhóm của học sinh. Thông qua quá trình làm việc
nhóm, học sinh có thể tự đánh giá nhau và trao đổi học tập lẫn nhau.




Đặc điểm lực đàn hồi của lò xo
Định luật Hooke



 Hệ số đàn hồi
Họat động 4. Lực căng dây
a/ Mục tiêu hoạt dộng:

Tìm hiểu lực đàm hồi xuất hiện ở dây treo
Nội dung: Học sinh tự làm thí nghiệm, phân tích lực để tìm hiểu về lực xuất hiện ở
dây treo (lực căng dây)
Hình thức chủ yếu hoạt động của học sinh trong phần này là tự học qua thí
nghiệm mà các em tự làm, dưới sự hướng dẫn của học sinh (GV gợi ý, hướng dẫn
làm thí nghiệm, hướng dẫn thảo luận), học sinh lĩnh hội các kiến thức về đặc điểm
của lực lực căng dây.
- Nếu một sợi dây bị kéo căng thì lực đàn hồi xuất hiện gọi là lực căng dây
- Rút ra được đặc điểm của lực căng dây.
b) Gợi ý tổ chức hoạt động
- Nếu một sợi dây bị kéo căng thì lực đàn hồi xuất hiện như thế nào?
GV yêu cầu HS biểu diễn lực đó.
GV: Lực đàn hồi xuất hiện khi sợi dâyurbị
kéo căng gọi là lực căng dây, ký hiệu T .
Đối với sợi dây chỉ khi bị kéo mới xuất
hiện lực căng , vì vây lực căng tác dụng
lên vật chỉ có thể là lực kéo.
- Yêu cầu HS cho biết điểm đặt, phương,
chiều, của các lực căng đó.
- Với những dây có khối lượng không đáng kể thì lực căng tại mọi điểm trên sợi
dây luôn có cùng độ lớn.
Trong quá trình thí nghiệm và luận nhóm của học sinh GV quan sát hướng dẫn học
sinh tự làm thí nghiệm, ghi nhận kết quả của cá nhân học sinh và của nhóm học
sinh, trợ giúp kịp thời khi các em cần hổ trợ.
c/ Sản phẩm hoạt động: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung ghi vở

của HS
Đặc điểm lực căng dây
Hoạt động 4. Tìm hiểu ứng dụng của lực đàn hồi
a)Mục tiêu hoạt động: Tìm hiểu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của lực kế
b) Gợi ý tổ chức hoạt động
- Giáo viên cho học sinh quan sát, và giới thiệu về cấu tạo của lực kế.
- Hãy nêu nguyên tắc hoạt động của lực kế?
- Lực kế là một ứng dụng mối quan hệ giữa lực đàn hồi và độ biến dạng.
- Lực kế là ứng dụng của sự cân bằng lực. Lực cần đo cân bằng với lực đàn hồi
của lò xo.
Trên lực kế có ghi giá trị gì? Vì sao
c)Kết quả hoạt động: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung ghi vở của
HS
- Cấu tạo lực kế
- Nguyên tắc hoạt động của lực kế
Hoạt động 5. Hệ thống hóa kiến thức -bài tập


a) Mục tiêu hoạt động: Thảo luận nhóm để chuẩn hóa kiến thức và luyện tập
Nội dung: Lực đàn hồi xuất hiện trong trường hợp nào? nêu đặc điểm của lực đàn
hồi của lò xo, dây căng?
- Nêu ý nghĩa của hệ số đàn hồi?
b) Gợi ý tổ chức hoạt động




HS làm việc nhóm tóm tắt kiến thức và trình bày trước lớp.
HS giải thích nguyên tắc sử dụng chiếc bút bi, lực kế .
HS vận dụng giải bài tập trong SGK


c)Kết quả hoạt động: Báo cáo kết quả hoạt động nhóm và nội dung ghi vở của HS
Hoạt động 6. (Vận dụng, tìm tòi, mở rộng)
a)Mục tiêu hoạt động: Giúp HS vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức
trong bài học với đời sống
Nội dung:
1. Tìm hiểu các ứng dụng của lực đàn hồi trong cuộc sống: tìm hiểu cấu tạo và
nguyên tăc hoạt động của cân đồng hồ.

2.Tìm hiểu thêm về đặc điểm của lực đàn hồi xuất hiện khi một mặt tiếp
xúc bị biến dạng
3 Tự làm các dụng cụ ứng dụng của lực đàn hồi
b) Gợi ý tổ chức hoạt động
Hs làm việc ở nhà và nộp báo cáo kết quả.
c)Kết quả hoạt động: Sản phẩm nhóm của học sinh.

V. Câu hỏi kiểm tra đánh giá chủ đề
Bàì 1
Câu nào sau đây là không đúng?
A. Lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng của lò xo
B. Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng
C. Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm tỉ lệ với tích khối lượng của hai vật
D. Lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ với bình phương độ biến dạng của lò xo
Bài 2
Khi người ta treo quả cân có khối lượng 300g vào đầu dưới của một lò xo (đầu trên cố
định), thì chiều dài của lò xo đo được là 31cm. Khi treo thêm quả cân 200g nữa thì chiều
dài lò xo đo được là 33cm. Lấy Chiều dài tự nhiên và độ cứng của lò xo là
A. 50N/m; 30cm
B. 100N/m; 29cm
C.100N/m; 28cm

D. 200N/m; 28c