HOẠT ĐỘNG
DẠY KỸ NĂNG ĐỐI PHÓ VỚI NGƯỜI LẠ CHO TRẺ (4-5 tuổi) TẠI
CÁC TRƯỜNG MẦM NON TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
MINH
MỤC LỤC
A. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ..................................................................................................................................... 2
I. Phân tích vấn đề........................................................................................................................................... 2
1. Thực trạng................................................................................................................................................ 2
1.1. Thế giới và Việt Nam........................................................................................................................ 2
1.2. Tại T.P Hồ Chí Minh......................................................................................................................... 3
2. Phạm vi của vấn đề và đối tượng bị ảnh hưởng.........................................................................................4
3. Nhu cầu của 2 giới đối với vấn đề............................................................................................................ 4
4. Bối cảnh kinh tế - xã hội.......................................................................................................................... 4
II. Phân tích phản ứng hiện hành với vấn đề..................................................................................................... 5
1.Các chính sách và pháp luật hiện hành...................................................................................................... 5
1.1.Luật pháp quốc tế............................................................................................................................... 5
1.2. Ở Việt Nam....................................................................................................................................... 6
a.Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người gồm chương 53 điều:......................................................7
b.Các quyết định pháp luật mang tính chất phòng ngừa:.......................................................................7
2.Các chương trình, kế hoạch hành động...................................................................................................... 9
3.Cơ quan thực hiện..................................................................................................................................... 9
B. THIẾT KẾ CHƯƠNG TRÌNH........................................................................................................................ 9
I. Sự cần thiết và tính hợp lý của kế hoạch hành động.................................................................................... 10
1. Sự cần thiết của kế hoạch hoạt động....................................................................................................... 10
2. Tính hợp lý của kế hoạch hoạt động....................................................................................................... 10
II. Mục tiêu.................................................................................................................................................... 10
1.Về kiến thức............................................................................................................................................ 10
2.Về kỹ năng.............................................................................................................................................. 10
3.Về thái độ................................................................................................................................................ 11
III. Kết quả dự kiến........................................................................................................................................ 11
IV. Các hoạt động:.......................................................................................................................................... 11
1.Hoạt động 1: Trò chơi khởi động “Cáo và thỏ”........................................................................................ 11
a. Mục tiêu:............................................................................................................................................ 11
b. Phương tiện:....................................................................................................................................... 11
c. Cách tiến hành:................................................................................................................................... 11
d. Kết luận:............................................................................................................................................. 12
2. Hoạt động 2: Giới thiệu về trẻ em bị bắt cóc........................................................................................... 13
a. Mục tiêu:............................................................................................................................................ 13
b. Phương pháp:..................................................................................................................................... 13
c. Phương tiện........................................................................................................................................ 13
d. Cách tiến hành:................................................................................................................................... 13
d.1. Cho trẻ chơi “ tập tồng vông” và tạo tình huống..........................................................................13
d.2. Cho các em chơi trò chơi nhận biết về các hành vi bắt cóc, dụ dỗ trẻ em......................................14
3. Hoạt động 3: Cho trẻ xem video bé Na ở nhà khi một mình....................................................................14
a.Mục tiêu:............................................................................................................................................. 14
b.Phương tiện:........................................................................................................................................ 14
c.Cách tiến hành:.................................................................................................................................... 14
d. Kết luận:............................................................................................................................................. 16
4. Hoạt động 4: Trò chơi “Bé thi tài”.......................................................................................................... 16
a. Mục tiêu:............................................................................................................................................ 16
b. Phương tiện:....................................................................................................................................... 16
c. Cách tiến hành:................................................................................................................................... 16
d. Kết luận:............................................................................................................................................. 17
5. Hoạt động 5: Tổng kết: Trò chơi “Rung chuông vàng” – Phát cẩm nang.................................................18
a. Mục tiêu:............................................................................................................................................ 18
b. Phương tiện:....................................................................................................................................... 18
c. Cách tiến hành:................................................................................................................................... 18
d. Kết luận:............................................................................................................................................. 19
6. Hoạt động 6: Tuyên truyền: Vẽ pano tuyên truyền..................................................................................19
a. Mục tiêu:............................................................................................................................................ 19
b. Phương tiện:....................................................................................................................................... 20
c. Cách tiến hành:................................................................................................................................... 20
d. Kết luận:............................................................................................................................................. 20
7. Hoạt động 7: Đánh giá............................................................................................................................ 20
a. Mục tiêu:............................................................................................................................................ 20
b. Phương tiện:....................................................................................................................................... 20
c. Cách tiến hành:................................................................................................................................... 20
V. Nguồn lực.................................................................................................................................................. 21
1. Con người.............................................................................................................................................. 21
2. Kinh phí................................................................................................................................................. 21
VI. Các chỉ tiêu cụ thể cho các hoạt động....................................................................................................... 21
VII. Khung theo dõi và đánh giá thực hiện..................................................................................................... 21
VII. Dự trù kinh phí....................................................................................................................................... 22
C. KẾT LUẬN................................................................................................................................................... 23
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................................. 24
............................................................................................................................................................
A. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ
I. Phân tích vấn đề
1. Thực trạng
1.1. Thế giới và Việt Nam
Vấn đề buôn bán phụ nữ trẻ em (PNTE) tại VN nói riêng, trên toàn thế
giới nói chung hiện là nỗi nhức nhối đau xót chung của cả nhân loại. Chế độ
nô lệ dã man buôn bán PNTE của thời Trung Cổ xa xưa tưởng chừng chỉ còn
trên phim ảnh, sách vở, như là những vết nhơ trong lịch sử loài người, nay
lại tái hiện, phá vỡ tất cả những giá trị luân lý, đạo đức truyền thống mà
nhiều thế hệ con người trên khắp hành tinh này đã phải đấu tranh bằng máu
và nước mắt để giành lấy và bảo vệ cho đến hôm nay như là chân lý của loài
người.
Điều đau lòng nhất là Việt Nam hiện đang trở thành điểm nóng của tội
phạm mua bán phụ nữ và trẻ em. Vào tháng 6 năm 2005, Bộ Ngoại Giao Hoa
Kỳ đã đưa ra báo cáo rằng Việt Nam là một trong những nước cần chú ý vì có
tình trạng buôn bán phụ nữ và trẻ em Việt Nam sang Trung Quốc, Hongkong,
Macao, Malaysia, Đài Loan và Cộng Hoà Czech để làm công việc mại dâm.
Cũng trong năm vừa qua, đã có rất nhiều hội nghị quốc tế được tổ chức ở Đài
2
Loan cùng những cam kết của các quốc gia trong vùng sông Mêkông để tìm
cách ngăn chặn nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em Việt Nam.
Từ năm 1998 đến nay cả nước xác định được 33 tuyến, 139 địa bàn
trọng điểm thường diễn ra hoạt động buôn bán trẻ em ra nước ngoài đưa vào
diện quản lý 2.048 đối tượng với 654 đối tượng có liên quan, lập danh sách
5746 trẻ em bị bán ra nước ngoài; 7940 trẻ em vắng mặt lâu ngày tại địa
phương nghi đã bị bán.
Trong 2 năm 2005-2006, cả nước phát hiện 568 vụ, 993 đối tượng
phạm tội trẻ em. Trong số 1.518 nạn nhân, số trẻ em bị lừa bán ở lứa tuổi từ
10 đến 16 chiếm đa số, gồm 511 vụ với 882 đối tượng tham gia. So với năm
2005, số vụ buôn bán trẻ em của năm 2006 được phát hiện nhiều hơn 72%; số
đối tượng tăng 89% và số người bị hại tăng 138%.
Theo số liệu thống kê từ Bộ Công an, năm 2014 có khoảng hơn 100 trẻ
em mất tích vì bị mua bán, bắt cóc và bị bán ra nước ngoài. Nghĩa là cứ một
tuần có khoảng 2 trẻ mất tích ở Việt Nam.
Cho đến nay, theo thống kê, có 5746 trẻ em được đưa vào danh sách
chính thức bị bán ra nước ngoài và 7940 trẻ em vắng mặt lâu ngày tại địa
phương bị nghi là đã bị bán. Như vậy trên 13.000 mảnh đời trẻ em Việt Nam
đã ghi nhận là nạn nhân của tội ác buôn bán trẻ em, đã bị vùi chôn nghiệt
ngã trong những địa ngục trần gian mà những người có lương tri không bao
giờ có thể tưởng tượng được. Và trong đó bao nhiêu người hiện còn đang
sống với nỗi đọa đày xác thân bị vùi dập ngày đêm làm trò tiêu khiển và
mang lại lợi nhuận cho những loại người không còn nhân tính; bao nhiêu
người đang rên siết trong bệnh hoạn, cô đơn, trong nỗi niềm tuyệt vọng, và
bao nhiêu người đã chết dần mòn trong đớn đau tủi nhục…. Vấn nạn buôn
bán trẻ em có ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý trẻ và đặc biệt là vấn đề giới.
Chính vì những lý do trên mà em đã chọn đề tài “ Dạy kỹ năng đối phó
với người lạ cho trẻ (4-5 tuổi) tại các trường mầm non trên địa bàn T.P Hồ
Chí Minh”.
1.2. Tại T.P Hồ Chí Minh
3
Riêng tại thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), là trung tâm kinh tế, văn
hóa của cả nước và cũng là nơi tập trung đa dạng các hình thức buôn bán phụ
nữ trẻ em, trong mấy năm qua đã tích cực triển khai chương trình hành động
này và kết thúc giai đoạn I từ 2004-2006. Tuy nhiên, do phạm vi hoạt động
của loại tội phạm này không gói gọn trong thành phố Hồ Chí Minh, mà dính
líu tổ chức xuyên quốc gia, cũng như tội phạm xuất phát và hầu hết nạn nhân
có liên quan từ nhiều tỉnh, cho nên việc đánh giá thực trạng tình hình tội
phạm và nhận định công tác phòng chống tội phạm mua bán PNTE phải trên
phạm vi cả nước, trong đó có sự đóng góp của TP. HCM . Thông tin mới
nhất mà tôi đã đọc được trên số báo Công An TP Hồ Chí Minh ra ngày chủ
nhật 22-4-2007 sau khi tổng kết giai đoạn I chương trình hành động chống tội
phạm buôn bán trẻ em 2004-2006.
2. Phạm vi của vấn đề và đối tượng bị ảnh hưởng
- Vấn đề có phạm vi ảnh hưởng ở cấp vi mô – từng cá nhân trẻ, gia đình nạn
nhân, nhưng hiện nay với số lượng gia tăng vấn đề hiện đang ảnh hưởng đến
cả xã hội.
- Đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp ở đây là tinh thần và thể chất mà có thể
ảnh hưởng đến tính mạng của đối tượng bị bắt cóc.
3. Nhu cầu của 2 giới đối với vấn đề
- Được học tập, rèn luyện và vui chơi trong môi trường an toàn.
- Được sống và đảm bảo về quyền và nghĩa vụ của mình.
- Có một môi trường học tập lành mạnh, không bị đe dọa.
- Được giáo dục về các kĩ năng: cách phòng tránh bị người lạ dụ dỗ, bảo vệ
chính mình trước sự dọa dẫm, dụ dỗ của người lạ, được trang bị đầy đủ kiến
thức về kỹ năng đối phó với người lạ.
4. Bối cảnh kinh tế - xã hội
- Ảnh hưởng của xã hội đến vấn đề
+ Kể từ khi đất nước chuyển hướng theo cơ chế kinh tế thị trường, cùng
với đó là xu thế toàn cầu hóa, đất nước mở cửa hội nhập thì những nét văn
hóa truyền thống đã dần thay đổi. Những chuẩn mực đạo đức quý giá đã dần
4
bị phai nhạt, thay vào đó là những nét văn hóa hiện đại, nhiều nét văn hóa
không lành mạnh theo đó du nhập vào Việt Nam.
+ Mạng xã hội ngày càng rộng mở, nhất là ảnh hưởng của truyền thông,
mạng xã hội, internet... tác động đến nhận thức, tình cảm, hành vi của trẻ em,
cùng với sự mất cảnh giác, quản lý lỏng lẻo của gia đình cũng làm cho tình
trạng trẻ em bị bắt cóc, mất tích, trẻ bỏ nhà đi lang thang diễn biến phức tạp.
- Hạn chế về nhận thức: trình độ nhân trí thấp, hạn chế trong việc tiếp cận
thông tin, đặc biệt là thông tin liên quan đến nạn buôn bán người... là những
tồn tại phổ biến trong dân cư vùng sâu vùng xa, thậm chí cả với những đô thị,
thành phố lớn nhưng gia đình, nhà trường chưa có sự quan tâm , giáo dục sát
sao về vấn đề này.
- Ảnh hưởng của kinh tế đến vấn đề
+ Lợi nhuận lớn từ mua bán người cũng thúc đẩy loại tội phạm này gia
tăng hoạt động. Bên cạnh đó, những mâu thuẫn, xung đột, cạnh tranh nảy
sinh trong đời sống đã trở thành một môi trường để tội phạm thực hiện hành
vi bắt cóc trẻ em nhằm trả thù, giải quyết mâu thuẫn hoặc gây sức ép đòi tiền
chuộc (tống tiền).
+ Đói nghèo, thất học, thất nghiệp là những nguyên nhân dẫn đến nhu cầu
và xu hướng di dân tìm việc làm và thu nhập, nó chứa đựng cả hai yếu tố nói
trên. Đói nghèo và thất nghiệp dẫn đến những ham hố lợi ích vật chất của nạn
nhân và thất học dẫn đến hạn chế về nhận thức, hiểu biết. Nạn nhân sống
trong tình trạng nghèo đói, không có việc làm, thiếu kiến thức và giáo dục là
những điều kiện thuận lợi cho bọn buôn người tiếp cận, lôi kéo, dụ dỗ.
II. Phân tích phản ứng hiện hành với vấn đề
1.Các chính sách và pháp luật hiện hành
1.1.Luật pháp quốc tế
- Nghị định thư của Liên hiệp quốc về phòng ngừa, trấn áp và trừng trị buốn
bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em đã được Đại hội đồng Liên hiệp quốc
thông qua, có hiệu lực từ ngày 25/12/2003 thì trẻ em là người dưới 18 tuổi.
- Công ước quốc tế: (Điều 11)
5
1. Các quốc gia thành viên phải tiến hành những biện pháp chống việc mang
trẻ em ra nước ngoài bất hợp pháp và không đưa trở về.
2. Để đạt được mục đích này, các quốc gia thành viên phải thúc đẩy việc kí
kết những hiệp định song phương oặc đa phương hay than gia các hiệp định
hiện có.
- Tối 15/9/2010, tại Đại lễ đường Nhân dân Trung Quốc, Đại tướng Lê Hồng
Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an Trung Quốc Mạnh Kiến
Trụ, đã ký “Biên bản Hội nghị” và “Hiệp định về phòng chống buôn bán
người”.
1.2. Ở Việt Nam
Trong những năm gần đây, công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, phát
triển kinh tế thị trường đã được những thành tựu đáng khích lệ, làm chuyển
biến mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Tuy nhiên, việc
mở rộng giao lưu giữa Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới
cũng đã làm nảy sinh những vấn đề mới trong đó có việc buôn bán người, đặc
biệt là buôn bán trẻ em. Việt Nam được xác định là một trong những địa bàn
trọng điểm về mua bán người. Giới tội phạm lợi dụng mọi hoàn cảnh để đưa
người đi di cư trái phép, môi giới làm con nuôi, xuất khẩu lao động... Thủ
đoạn hoạt động của bọn chúng là lợi dụng số trẻ em ở nông thôn nghèo có
trình độ học vấn thấp, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thất nghiệp, thiếu việc làm
bằng... những lời đường mật, như hứa tìm việc làm thích hợp nhẹ nhàng ở
thành phố, khu vực đô thị với mức lương ổn định sau đó tìm mọi cách để bán
cho chủ lao động.
Những năm qua, đặc biệt gần đây, Nhà nước ta đã ban hành, sửa đổi,
bổ sng, hoàn thiện nhiều văn bản pháp luật về phòng chống nạn mua bán
người, tạo nên một khung pháp lý tương đối toàn diện như Hiếp pháp, Luật
Bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em, Bộ luật Lao động, Luật Bình đẳng giới,
Luật Hình sự, Pháp lệnh Phòng, chống mại dâm, các nghị quyết, chỉ thị, nghị
quyết của Chính phủ và các bộ ngành chức năng. Tuy nhiên vẫn còn thiếu
một văn bản mang tính pháp lý mạnh mẽ, do vậy Luật Phòng, chống mua bán
6
người nếu được ban hành là một cam kết pháp lý mạnh mẽ, vững chắc của
Nhà nước ta đối với cuộc chiến mua bán người đang diễn ra rất tinh vi, phức
tạp hiện nay.
a.Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người gồm chương 53 điều:
Chương II gồm 10 điều, từ Điều 8 đến Điều 17 với đầy dủ các nội dung
cần thiết nhằm ngăn ngừa nạn mua bán người như: Thông tin, giáo dục,
truyền thông – Tư vấn – Quản lý về an ninh, trật tự - Quản lý chặt chẽ các
hoạt động kinh doanh, dịch vụ - Lồng ghép nội dung phòng chống mua bán
người vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội – Phát hiện và tố giác
tội phạm – Phát hiện tội phạm về mua bán người thông qua hoạt động kiểm
tra, thanh tra – Phát hiện, ngăn chặn tội phạm về mua bán người thông qua
hoạt động nghiệp vụ phòng, chống tội phạm – Giải quyết tin báo, tố giác tội
phạm về mua bán người hoặc kiến nghị khởi tố vụ án về mua bán người –
Khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án về mua bán người.
b.Các quyết định pháp luật mang tính chất phòng ngừa:
*Hiến pháp của nhá nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Điều 63: Quy định quyền bình đẳng nam – nữ, nghiêm cấm hành vi buôn
bán phụ nữ và trẻ em.
- Điều 65: Quy định quyền được chăm sóc và bảo vệ của trẻ em
- Điều 71: Quy định quyền bất khả xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự,
nhân phẩm của công dân.
*Luật:
- Luật Hôn nhân và gia đình năm 2002 có nhiều chế định liên quan đến
phòng ngừa các điều kiện, nguyên nhân liên quan đến buôn bán trẻ em. Đó là
các chế định về kết hôn, nhận nuôi con, chăm sóc nuôi dưỡng con cái và cấp
dưỡng nuôi con nuôi khi cha mẹ ly hôn. Cụ thể:
+ Điều 67: Nghiêm cấm việc lợi dụng nuôi con nuôi
+ Điều 77: Quy định chặt chẽ thủ tục cho và nhận con nuôi nếu cơ quan
nhà nước có thẩm quyền thấy nghi ngờ mục đích, động cơ có thể không cho
phép nhận nuôi con nuôi.
7
- Luật Bảo vệ và chăm sóc trẻ em (2004) nhấn mạnh đến việc bảo vệ trẻ em
khỏi các nguy cơ bị lạm dụng tình dục, sức lao động, bắt cóc, mua bán.
*Các chế tài hình sự, dân sự, hành chính
- Hình sự: Luật sư ban hành năm 1999 có 2 điều luật áp dụng đối với hành vi
mua bán phụ nữ và mua bán trẻ em.
+ Điều 199: Tội mua bán phụ nữ.
• Hình phạt chính: Xử phạt giam giữ tối thiểu là 2 năm và tối đa là chung thân.
• Hình phạt bổ sung: Phạt tiền từ 5.000.000đ – 50.000.000đ hoặc phạt quản chế
từ 1 năm – 5 năm.
+ Điều 120: Tội mua bán, đánh tráo và chiếm đoạt trẻ em.
• Hình phạt chính: giam giữ tối thiểu là 3 năm đến chung thân.
• Hình phạt bổ sung: Phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm các
chức vụ, cấm hành nghề. Bị quản chế từ 1 – 5 năm.
- Chế tài dân sự, hành chính:
+ Trong Luật dân sự không có quy định riêng về trách nhiệm bồi thường
thiệt hại liên quan đến buôn bán người. Nhưng theo nguyên tắc chung về bồi
thường thiệt hại: Người nào xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự hoặc
tài sản, quyền lợi của người khác tì phải bồi thường.
Tuy vậy những người buôn bán người sẽ bị áp dụng các chế tài này để bồi
thường thiệt hại cho nạn nhân.
+ Chế tài phạt hành chính quy định phạt cảnh cáo, phạt tiền, tước giấy
phép hành nghề, tịch thu phương tiện, trục xuất đối với người nước ngoài.
* Nhà nước ban hành các quy định về bồi thường, tái hòa nhập cộng đồng
cho các nạn nhân bị buôn bán.
- Quyết định về tiếp nhận và hồi hương cho nạn bị buôn bán. Ban hành tại
Quyết định 132/2007/QĐ-TT ngày 30/11/2007 về phê duyệt các đề án của
chương trình.
- Quy định về tái hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân bị buôn bán:
8
+ Quy định tất các phụ nữ, trẻ em bị buôn bán về đia phương đều được
hưởng các chế độ về hỗ trợ, giáo dục để ổn định cuộc sống và tái hòa nhập
cộng đồng.
+ Trợ giúp đối tượng trong việc làm giấy chứng minh thư nhân dân, nhập
hộ khẩu, làm giấy khai sinh cho trẻ đi học và tùy từng đối tượng và khả năng
hỗ trợ của địa phương được xem xét hỗ trợ đất đai canh tác và làm nhà ở.
Tùy khả năng của địa phương mà tổ chức lớp dạy nghề, tạo việc làm cho
đối tượng, hỗ trợ họ tiếp cận các nguồn vốn vay.
Trợ cấp cho nạn nhân trở về kinh phí tái hòa nhập.
2.Các chương trình, kế hoạch hành động
- Chương trình quốc gia bảo vệ trẻ em giai đoạn 2011 – 2015 (Quyết định số
267/QĐ-TTg ngày 22/02/2016 của Thủ tướng Chính phủ).
- Chương trình bảo vệ trẻ em giai đoạn 2016 – 2020 (Quyết định số
2361/QĐ-TTg ngày 22/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ).
- Các hoạt động giáo dục, tuyên truyền về kĩ năng đối phó với người lạ tại
thành phố.
3.Cơ quan thực hiện
- Uỷ ban nhân dân các quân, huyện, thị xã.
- Sở Lao động Thương binh và Xã hội
- Sở Giáo dục và Đào tạo
- Viện kiểm soát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp
- Các Sở: Văn hóa và Thể thao, Du lịch, Thông tin và Truyền thông
- Sở Tư pháp
- Công an
- Liên Hiệp Quốc
- Các tổ chức Phi chính phủ
- Các sở, ban ngành, đoàn thể khác,...
B. THIẾT KẾ CHƯƠNG TRÌNH
- Đối tượng: Các em mầm non trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh
- Phạm vi: T.P Hồ Chí Minh
9
Cơ quan thực hiện và hỗ trợ thực hiện:
+ Trung tâm CTXH thành phố Hồ Chí Minh
+ Sở GD & ĐT T.P Hồ Chí Minh
+ Sở Lao động Thương binh –Xã hội
I. Sự cần thiết và tính hợp lý của kế hoạch hành động
1. Sự cần thiết của kế hoạch hoạt động
Trong những năm gần đây, nhất là từ khi chuyển đổi sang nền kinh tế thị
trường, tình hình tôi phạm buôn bán người xảy ra ngày càng phức tạp,
nghiêm trọng và có xu hướng gia tăng. Một bộ phận trẻ em bị buôn bán ở
trong nước, chủ yếu từ các vùng nông thôn, miền núi ra thành phố, thị xã để
làm gái mại dâm, phần lớn số còn lại bị buôn bán ra nước ngoài với nhiều
hình thức và mục đích khác nhau. Tệ nạn buôn bán trẻ em đã trở thành vấn dề
nóng bỏng, nhức nhối ảnh hưởng xấu đến đời sống dinh hoạt của xã hội,
phong tục tập quán, đạo đức xã hội, pháp luật của nhà nước, cướp đi hạnh
phúc của nhiều gia đình, làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS, tiềm ẩn
những nhân tố xấu về an ninh quốc gia và trật tự xã hội.
Vì vậy, chúng tôi thực hiện hoạt động “ Kỹ năng ứng đối phó với người lạ”.
2. Tính hợp lý của kế hoạch hoạt động
- Đây là hoạt động vô cùng thiết thực và cần thiết cho trẻ em trong bối cảnh
xã hội hiện nay.
II. Mục tiêu
1.Về kiến thức
- Giáo dục trẻ không đi theo người lạ và nhận quà của người lạ.
- Trẻ tự biết bảo vệ bản thân và bảo vệ bạn trước người xấu, không đi chơi
hay đi 1 mình khi không có người thân đi cùng.
2.Về kỹ năng
- Rèn khả năng diễn đạt mạch lạc, trả lời câu hỏi rõ ràng.
- Rèn luyện kỹ năng ứng phó với người xấu.
10
3.Về thái độ
Thông qua hoạt động giáo dục trẻ biết tự bảo vệ bản thân tránh sự dụ dỗ của
người lạ.
III. Kết quả dự kiến
100% các bé 4 – 5 tuổi tại các trường mầm non trên địa bàn thành phố Hồ
Chí Minh được tham gia các hoạt động và đạt được các mục tiêu đề ra trong
năm học 2018-29019.
IV. Các hoạt động:
1.Hoạt động 1: Trò chơi khởi động “Cáo và thỏ”
a. Mục tiêu:
- Khởi động đầu giờ: Tạo không khí vui vẻ, thoải mái cho các bé trước khi
vào bài học.
- Giới thiệu vào chủ đề.
b. Phương tiện:
- Khu vực đủ diện tích để các bé có thể chơi trò chơi.
c. Cách tiến hành:
- Giáo viên hướng dẫn các bé chơi trò chơi “Cáo và thỏ”
+ Giáo viên hướng dẫn chọn một trẻ làm cáo ngồi ở góc lớp, số trẻ còn lại
làm thỏ và chuồng thỏ, cứ 1 trẻ làm thỏ thì 2 trẻ làm chuồng. Hai trẻ làm
chuồng xếp thành vòng tròn. Giáo viên hướng dẫn yêu các con thỏ phải nhớ
chuồng của mình.
+ Giáo viên hướng dẫn cùng trẻ là các con thỏ đi kiếm ăn, vừa nhảy vừa
giơ tay lên đầu vẫy vẫy như tai thỏ và đọc bài thơ:
Trên bãi cỏ
Các chú thỏ
Tìm rau ăn
Rất vui vẻ
Thỏ nhớ nhé
11
Có cáo gian
Đang rình đấy
Thỏ nhớ nhé
Chạy cho nhanh
Kẻo cáo gian
Tha đi mất...
+ Khi đọc hết bài thơ thì cáo xuất hiện, cáo “gừm, gừm...” đuổi bắt thỏ.
Khi nghe tiếng cáo, các con thỏ chạy nhanh về chuồng của mình. Những con
thỏ bị cáo bắt phải ra ngoài 1 lần chơi, sau đó đổi vai cho nhau.
- Giáo viên tổ chức trò chơi.
- Giáo viên hỏi học sinh:
+ Các em cảm thấy thế nào khi tham gia trò chơi?
+ Qua trò chơi này, các em rút ra được bài học gì?
- Trẻ trả lời.
- Giáo viên nhận xét và rút ra kết luận:
+ Để chơi tốt trò chơi này thì các em cần phải tập trung chú ý và phải
phản xạ nhanh.
+ Trong cuộc sống hằng ngày của các em, kể cả trong môi trường được
coi là an toàn nhất thì vẫn có thể có những mối đe dọa, mối nguy hiểm xảy
ra. Trò chơi này nhắc nhở chúng ta phải biết bảo vệ bản thân mình.
+ Hiện nay, một trong những vấn nạn của xã hội là việc trẻ em bị người lạ
dụ dỗ để bắt cóc trẻ em. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này và có thể bảo vệ bản
thân trước những nguy cơ bị người lạ dụ dỗ, chúng ta hãy tiếp tục với chương
trình. Nên sau đây chúng ta sẽ cùng xem một video để hiểu thêm về vấn đề
này:
/>d. Kết luận:
- Hoạt động này giúp các bé nhận ra trong cuộc sống có những nguy hiểm
luôn rình rập chúng ta, vì thế mỗi người cần phải biết bảo vệ bản thân.
- Hoạt động giúp giáo viên dẫn dắt vào bài học.
12
2. Hoạt động 2: Giới thiệu về trẻ em bị bắt cóc
a. Mục tiêu:
Cho các em hiểu như thế nào là trẻ em bị bắt cóc.
b. Phương pháp:
- Cho chơi trò chơi.
- Thảo luận tập thể.
- Thuyết trình.
c. Phương tiện
- Một căn phòng đủ diện tích để trẻ tham gia trò chơi.
- Slide, máy chiếu, máy tính
- Giấy A0, Bút màu,…
- Loa, micro,..
- Khuôn mặt: Mếu, cười
d. Cách tiến hành:
d.1. Cho trẻ chơi “ tập tồng vông” và tạo tình huống.
- Trẻ đang chơi “ Tập tồng vông”, một người lạ xuất hiện dùng kẹo bánh để
dụ dỗ trẻ đi theo. Trẻ không đi nhưng người lạ vẫn cố tình bắt một trẻ.
- Giáo viên hướng dẫn trẻ cách xử lý vấn đề.
+ Cô cùng trẻ trò chuyện về tình huống vừa xảy ra.
- Giáo viên hướng dẫn hỏi các trẻ:
+ Các con vừa gặp ai?
+ Người lạ đã nói và làm gì với các con?
+ Các con nói gì với bác ấy?
+ Khi bạn bị bắt đi các con đã làm gì?
- Trẻ trả lời
- Giáo viên nhận xét và rút ra kết luận:
Bắt cóc trẻ em có nghĩa là hành vi mua bán, vận chuyển, chuyển giao,
chứa chấp hoặc nhận người nhằm mục đích bóc lột bằng cách sử dụng hay đe
dọa sử dụng vũ lực hay bằng các hình thức ép buộc, bắt cóc, lừa gạt hay lạm
13
dụng quyền lực hoặc hoàn cảnh dễ bị tổn thương, hay bằng việc đưa hay
nhận tiền hay lợi nhuận để đạt được sự đồng ý của một người để kiểm soát
những người khác.
d.2. Cho các em chơi trò chơi nhận biết về các hành vi bắt cóc, dụ dỗ trẻ
em.
Đưa ra các hình ảnh về hành vi bắt cóc, dụ dỗ và các hành vi bình thường
(được chiếu trên máy chiếu). Chia lớp thành 2 đội, tìm những hành vi đúng
đúng thì dơ bảng có khuôn mặt cười, tìm hành động sai dơ mặt mặt mếu, sau
đó yêu cầu trẻ thực hiện chia ra hành vi bắt cóc, dụ dỗ và các hành vi bình
thường.
- Người lạ cho quà.
- Bố mẹ cho kẹo.(không phải)
- Có người lạ đến nhà ngủ nhờ
- Bị lấy dao hăm dọa ép đi theo.
- Được mẹ dẫn đi mua sắm (không phải)
- Người lạ đến bắt chuyện khi đang đợi bố mẹ một mình trước cổng trường.
- Đi học về một mình có người lạ đi theo.
- Đi chơi cùng các bạn.(không phải)
- Người lạ bám theo, ép bé ăn, ép bé lên xe.
- Không cho ăn cơm (không phải)
Sau đó giải thích từng hành vi và gợi ý cho các em cách ứng xử cho từng
trường hợp.
3. Hoạt động 3: Cho trẻ xem video bé Na ở nhà khi một mình.
a.Mục tiêu:
- giúp các bé nhận biết được nguy cơ gặp nguy hiểm khi ở nhà một mình.
b.Phương tiện:
- Máy chiếu, video.
- Loa.
c.Cách tiến hành:
14
- Giáo viên hướng dẫn: Hôm nay cô muốn mời các con cùng trải nghiệm một
ngày cùng bạn Na và bạn Mimi trong chương trình “Con đã lớn khôn”.
- Cho trẻ xem video:
/>%E1%BB%9F+nh%C3%A0+m%E1%BB%99t+m%C3%ACnh
- Giáo viên hướng dẫn sẽ hỏi trẻ:
+ Khi Na ở nhà thì có ai đến?
+ Nếu con là Na con sẽ làm gì ?
+ Bạn Na đã làm gì vậy các con?
+ Theo con bạn Na là một bạn nhỏ như thế nào?
- Trẻ xem video, thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi.
+ Trẻ trả lời câu hỏi của cô.
- Giáo viên hướng dẫn tổng quát ý nghĩa video về bé Na
+ Khi chưa biết người lạ mặt là người tốt hay người xấu thì tốt hơn hết là
không mở cửa.
+ Không chỉ ở nhà đâu mà ở trên lớp khi có người lạ đến đón con phải
làm gì?
+ Và khi ra đường có người lạ cho quà và rủ đi cùng thì chúng mình sẽ
làm gì?
+ Nếu người lạ cố tình dắt con đi thì con phải như thế nào?
+ Các con sẽ kêu lên như thế nào?
- Trẻ trả lời
- Giáo viên hướng dẫn tiếp tục video tiếp theo:
-Vừa rồi chúng ta đã cùng bạn Na trải nghiệm một buổi ở nhà một mình, bây
giờ chúng ta hãy cùng đến với câu chuyện của bạn Mimi nhé!
Cho trẻ xem video Mimi bị lạc trong siêu thị.
+ Vì sao Mimi lại bị lạc?
+ Khi bị lạc mẹ Mimi đã làm gì?
+ Nếu bị lạc như Mimi con sẽ làm gì?
15
+ Thế bạn nào trong lớp ta biết được số điện thoại của bố mẹ mình? Con
hãy đọc số điện thoại của bố hoặc mẹ mình và địa chỉ nhà mình cho cô và cả
lớp biết nào.
+ Khi được người khác giúp đỡ thì chúng ta phải làm gì?
Và bây giờ chúng mình cùng xem tiếp video xem bạn Mimi đã tìm thấy mẹ
chưa nhé!
- Cô khái quát lại: Khi đi chơi ở những nơi công cộng, đông người các con
không nên chạy lung tung vì rất dễ bị lạc và gặp người xấu. Khi bị lạc chúng
mình tìm người giúp đỡ hoặc đứng yên một chỗ và chờ bố mẹ đến.
- Các con nhớ nhé, khi có người lạ đến lớp đón hay người lạ đến nhà hoặc đi
lạc mà gặp người lạ thì tuyệt đối không được mở của và đi theo nhé.
d. Kết luận:
- Những mối nguy hiểm khôn lường luôn rình rập khi trẻ đi 1 mình tại những
nơi vắng vẻ.
- Giúp trẻ biết được một số kỹ năng đối phó với người lạ khi trẻ đang ở nhà
một mình hoặc đi chơi với bạn mà không có sự giám sát của bố mẹ.
4. Hoạt động 4: Trò chơi “Bé thi tài”
a. Mục tiêu:
- Trẻ được trải nghiệm những tình huống giả định.
- Trẻ rèn luyện khả năng suy nghĩ, giải quyết tình huống, sắm vai.
- Trẻ có cái nhìn cụ thể hơn về vấn đề người lạ dụ dỗ với các mục đích xấu.
b. Phương tiện:
- Các tình huống
- Quà
c. Cách tiến hành:
- Giáo viên hướng dẫn dẫn dắt vào trò chơi mới:
16
Vừa rồi các con đã được cùng trải nghiệm với bạn Na và bạn Mimi trong
chương trình “Con đã lớn khôn”, bây giờ cô mời các con cùng chơi một trò
chơi nhé!
- Giáo viên hướng dẫn cách chơi:
- Cho cả lớp quan sát từng tình huống và đưa ra nhận xét về tình huống đó,
đưa ra giải thích hành động đó là đúng hay sai, sau đó đưa ra cách xử lý.
- Các bạn có nhận xét gì về hành động đó
- Chúng mình sẽ làm gì khi gặp tình huống đó
* Các tình huống:
- Tình huống 1:
N (5 tuổi) giờ tan trường, vì bận nên mẹ N đến đón trễ, N phải đứng đợi
mẹ một mình trước cổng trường. Trong lúc đợi mẹ có một cô đến bắt chuyện
và nói sẽ cho N kẹo nếu N đi theo cô.
- Tình huống 2:
P (5 tuổi) vì nhà gần nhà với bạn H nên được mẹ bạn H có ý muốn chở
bạn P về cùng trong lúc đang đơi mẹ đến đón.
- Tình huống 3:
K đang trên đường đi học về thì bị hai người lạ mặt đến bắt ép lên xe máy
để chở đi.
d. Kết luận:
- Các em học sinh cần chú ý phòng tránh, bảo vệ an toàn cho bản thân để
tránh trở thành nạn nhân của nạn bắt cóc trẻ em.
- Không đồng tình với các hành vi dụ dỗ, bắt cóc của người xấu.
- Khi phát hiện các hành vi dụ dỗ của người cần nói cho người lớn, người
đáng tin để tìm cách giải quyết.
- Qua tình huống các bé biết được mình sẽ làm gì khi được người lạ cho quà,
làm thế nào để từ chối, kỹ năng sử lý khi gặp người lạ.
17
5. Hoạt động 5: Tổng kết: Trò chơi “Rung chuông vàng” – Phát cẩm
nang
a. Mục tiêu:
- Củng cố kiến thức đã học.
- Giải tỏa căng thẳng sau giờ học.
b. Phương tiện:
- Loa
- Máy tính
- Chuông
- Các phần quà
- Cẩm nang “Kỹ năng đối phó người lạ”.
c. Cách tiến hành:
- Phát cho mỗi trẻ bảng con, phấn, khăn lau để viết câu trả lời.
- Sắp xếp và ổn định chỗ ngồi để trẻ thực hiện phần thi tốt nhất.
- Giáo viên lần lượt đưa ra các câu hỏi. Trẻ trả lời vào bảng. Hết thời gian
quy định, trẻ nào trả lời đúng thì được tiếp tục tham gia trò chơi, nếu sai sẽ bị
loại khỏi cuộc chơi. Các trẻ còn lại cuối cùng là người chiến thắng. Nếu kết
thúc câu hỏi cuối cùng, số lượng học sinh còn lại lớn hơn 1 thì tất cả những
trẻ đó cùng chiến thắng. Trẻ chiến thắng được rung chuông vàng.
- Giáo viên trao thưởng và tổng kết.
- Phát cẩm nang cho sinh viên.
* Bộ câu hỏi Rung chuông vàng:
1/ Ai là người có nguy cơ bị dụ dỗ, bắt cóc bởi người lạ?
A. Bạn cùng lớp
B. Những bạn hay đi học một mình
C. Tất cả các đối tượng trên
D. Trẻ em
2/ Nơi những đối tượng bắt cóc thường xuất hiện:
A. Quanh nhà trẻ
B. Khu vực công viên
C. Tại nơi bé sống
D. Tất cả các đáp án trên
3/ Việc bắt cóc, dụ dỗ có thể xẩy ra vào:
A. Bất cứ lúc nào
B. Ban đêm
C. Ban ngày
D. Không xảy ra
18
4/ Có nhận quà bánh từ người:
A. Có
B. Không
5/ Khi có ai đến nhận là bạn bố mẹ đến trường đón bé nên:
A. Đi theo
B. Vào trường báo cho cô giáo và nhờ gọi điện cho bố mẹ
C. Cả A và B đều đúng
5/ Khi bố mẹ vắng nhà, có người lạ đến và có ý muốn vào nhà bé nên:
A. Không mở cửa cho người lạ vào.
B. Mở cửa cho người lạ vào đợi bố mẹ.
C. Cả A và B đều sai
6/ Khi bị người xấu tóm chặt nên:
A. Không làm gì cả.
B. Hô lớn cho mọi người xung quanh nghe.
C. Im lặng và đi theo
7/ Khi đi lạc ở trung tâm mua sắm bé nên:
A. Chờ bố mẹ đến đón
B. Báo chủ bảo vệ
C. Nhờ cô bán hàng thông báo lên loa
D. Tất cả các ý trên.
8/ Khi có người lạ bám theo trên đường đi học về nên:
A. Không làm gì
B. Chạy vào nhà của mọi người xung quanh để nhờ sự giúp đỡ.
C. Bỏ chạy thật nhanh.
9/ Kẻ bắt cóc, dụ dỗ trẻ em thường xuất hiện khi nào:
A. Khi trẻ một mình.
B. Đi với bạn bè
C. Khi không có sự kiểm soát của cha mẹ
D. Tất cả các ý trên.
10/ Đối tượng mà đối tượng bắt cóc thường hướng đến là:
A. Bé gái
B. Bé trai
C. Tất cả đáp án trên
d. Kết luận:
- Thông qua trò chơi, các học sinh được tổng kết lại kiến thức đã học và có
những giây phút thư giản.
- Qua trò chơi bé được trang bị thêm một số kiến thức và kỹ năng đối phó với
người lạ.
6. Hoạt động 6: Tuyên truyền: Vẽ pano tuyên truyền
a. Mục tiêu:
19
- Có được các tác phẩm pano tuyên truyền treo trong trường.
b. Phương tiện:
- Giấy
- Bút chì, màu vẽ
c. Cách tiến hành:
- Giáo viên phổ biến hoạt động.
- Yêu cầu mỗi nhóm từ 5-7 thành viên hoàn thành một tác phẩm.
-Trẻ lên ý tưởng và thực hiện.
- Chấm thi các tác phẩm.
- Giáo viên nhận xét và trao giải.
d. Kết luận:
- Học sinh thể hiện được khả năng sáng tạo của bản thân và thể hiện ý thức,
suy nghĩ đối với vấn đề bắt cóc trẻ em.
- Các tác phẩm hỗ trợ cho hoạt động tuyên truyền bảo vệ an toàn cho trẻ bởi
người lạ.
7. Hoạt động 7: Đánh giá
a. Mục tiêu:
- Lượng giá từng hoạt động.
b. Phương tiện:
- Phiếu đánh giá
- Bút
c. Cách tiến hành:
- Giáo viên phát phiếu đánh giá cho từng trẻ.
- Học sinh hoàn thành phiếu đánh giá.
20
- Giáo viên thu phiếu đánh giá.
- Giáo viên phản hồi và giải thích.
- Giáo viên rút kinh nghiệm cho những hoạt động sau.
V. Nguồn lực
1. Con người
- Giáo viên các trường mầm non
- Đội ngũ hướng dẫn, tập huấn
2. Kinh phí
- Sở GD&ĐT Tp. Hồ Chí Minh
- Sở LĐTBXH
- Các tổ chức phi chính phủ
VI. Các chỉ tiêu cụ thể cho các hoạt động
STT
Hoạt động
Chỉ tiêu
Kiến thức Kỹ năng
1
Hoạt động 1: Trò chơi “Cáo và Thỏ”
100%
100%
2
Hoạt động 2: Giới thiệu về trẻ em bị bắt cóc
100%
100%
3
Hoạt động 3: Cho trẻ xem video bé Na khi ở nhà
100%
90%
một mình
4
Hoạt động 4: Bé thi tài
100%
80%
5
Hoạt động 5: Rung chuông vàng
100%
100%
6
Hoạt động 6: Vẽ pano tuyên truyền
100%
100%
VII. Khung theo dõi và đánh giá thực hiện
21
STT Hoạt động
Thời gian
Người thực hiện
Mức độ
Ghi chú
hoàn thành
1
Hoạt động 1
7 phút
- Giáo viên
- Trẻ
2
Hoạt động 2
25phút
- Giáo viên
- Trẻ
3
Hoạt động 3
15 phút
- Giáo viên
- Trẻ
4
Hoạt động 4
30 phút
- Giáo viên
- Trẻ
5
Hoạt động 5
10 phút
- Giáo viên
- Trẻ
6
Hoạt động 6
120 phút
- Giáo viên
- Trẻ
- Ban giám hiệu nhà
trường
7
Hoạt động 7
8 phút
- Giáo viên
- Trẻ
VII. Dự trù kinh phí
BẢNG DỰ TRÙ KINH PHÍ TẠI 1 TRƯỜNG
Thời gian: 1 ngày 2 buổi
- Số lượng HS tham gia: 400 học sinh
-
22
STT
Hoạt động
Kinh phí
1
Thiết kế dự án
10 triệu
2
Tổ chức các hoạt động
9 triệu
3
Trả lương giáo viên hướng dẫn
10 triệu/ 10gv
4
Chi phí phát sinh
3 triệu
TỔNG
32 TRIỆU
Ghi chú
TỔNG KINH PHÍ DỰ ÁN: 20 Trường mầm non x 32 triệu = 640 triệu VNĐ
C. KẾT LUẬN
Trẻ em là những đối tượng dễ bị tổn thương bởi nạn buôn bán người, xét
cả về sức khỏe và tâm lý họ khó có thể hồi phục nếu trở thành nạn nhân của
bọn buôn người. Bởi vậy xã hội cần quan tâm nhiều tới đối tượng này. Thời
gian qua, nhiều trường hợp trẻ em mất tích đã được cơ quan công an nhanh
chóng tìm ra nạn nhân và bắt giữ kẻ bắt cóc nhưng vẫn còn không ít cháu bé
chưa rõ tung tích. Vấn nạn bắt cóc có ảnh hưởng rất lớn đến tinh thần và thể
chất của trẻ cũng như ảnh hưởng đến gia đình trẻ và xã hội, ngoài ra nó cũng
rất ảnh hưởng đến vấn đề giới vì các đối tượng thường tập trung vào các bé
gái để thực hiện hành vi phạm pháp của mình. Những vụ việc trên là hồi
chuông cảnh báo về vấn nạn bắt cóc trẻ em và cũng là bài học về công tác
phòng ngừa.
23
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Kết quả và kinh nghiệm thực hiện các chương trình ngăn ngừa nạn buôn
bán phụ nữ trẻ em gia đoạn 2002 – 2007 – H: Lao động Xã hội.
2. Phòng chống buôn bán và mại dâm ở trẻ em/ Vũ Ngọc Bình – H: chính trị
quốc gia.
3. Tăng cường năng lực cho cơ quan tư pháp – hành pháp phòng chống buôn
bán người ở Việt Nam: Tài liệu tập huấn: dự án FS/VIE/03/R21.
24
4. Hệ thống văn bản pháp luật Việt Nam về phòng chống tội phạm buôn bán
phụ nữ trẻ em/ B.s: Võ Thị Hồng Hà, Trần Đình Huân, Ngô Xuân Y.
5. Chương trình hành động phòng chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em
và các văn bản chỉ đạo/ B.s: Võ Thị Hồng Hà, Nguyễn Mạnh Tề, Lê Văn
chương.
25