Họ và tên : Quách Văn Đạt
MSSV : 1556040016
Lớp : K41
Khoa : Lịch Sử
BÀI KIỂM TRA CUỐI KỲ
MÔN HỌC CÁC CUỘC CẢI CÁCH LỚN Ở VIỆT NAM
Nguyên nhân bại thành của các cuộc cải cách:
Đất nước lúc bấy giờ. Những chính sách của các triều đại trước không phù hợp đáp
ứng được nhu càu cấp thiết của đất nước. Vì vậy, để giải quyết những khó khăn của đất
nước đang tồn tại trong hoàn cảnh bấy giờ thì việc đề ra những chính sách, biện pháp
cải cách là rất cần thiết. Tất cả các cuộc cải cách đều có chung một tư tưởng đó là
muốn “ Quốc thái dân an”, mong muốn đất nước thanh bình, cuộc sống nhân dân no
đủ,...Tuy nhiên hoài bão, tài năng đó, tấm lòng đó không phải lúc nào cũng được đi đến
nơi đến chốn của sử thành công. Rõ ràng những con người có khí chất , có tài , bản lĩnh
như vậy, nhưng không phải lúc nào cũng làm được gì những mình nói, vì cuộc sống có
rất nhiều điều xãy ra mà mình không ngờ tới được. Và một điều không thể tránh khỏi
trong quá trình thực hiện công cuộc cải cách đó là gặp nhiều khó khăn, những chướng
ngại vật ngăn cản sử tiến bộ đó.
Những cuộc cải cách có sự thành công nhưng cũng có cuộc cải cách phải nếm mùi vị
đắng cay. Bên cạnh những ưu điểm thì những hạn chế vẫn còn tồn tại khá nhiều, và
điểu đó đã gây ảnh hưởng đến xấu đến việc đưa công cải cách đi đến kết quả cuối
cùng. Song không vì thết mà chúng ta phủ nhận công lao to lớn của các nhà cải cách,
giá trị của những cuộc cải cách đó luôn là nền tảng cho các cuộc sống cách tân đổi mới
lần kế tiếp đi đến thành công. Đây chính là những bài học kinh nghiệm mà những thế
hệ sau, đặc biệt là những nhà cải cách cần phải học tập, để tiếp thu những cái hay, cái
sai tốt đẹp tránh được sai lầm không đáng có, không đi vào vết xe đổ của người đi
trước, vì những mặt trái của những lần cải cách sai lầm để lại những hệ lụy rất lớn đối
với một quốc gia, dân tộc.
Phương pháp tiến hành:
Đất nước ta từ khi mới hình thành và phát triển cho đến nay đã diễn ra rất nhiều cuộc
cải cách khác nhau, từ những cuộc cải cách bình thường đến những cuộc cải cách làm

thay đổi tình hình đất nước và đưa đất nước ta thoát khỏi tình trạng khó khăn. Trong
mỗi cuộc cải cách thường cải cách về kinh tế, chính trị và xã hỗi, tiền tệ.


Từ trước đến nay nước ta đã diễn ra rất nhiều cuộc cải cách và tiêu biểu là 10 cuộc cải
cách lớn như: : Khúc Hạo, Lý Thái Tổ, Hồ Quý Lý, Lê Thánh Tông, Quang Trung Nguyễn Huệ, Minh Mạng...
Cũng có những cải cách được đề xướng và thực hiện trong tình hình đất nước đứng
trước hiểm họa khủng hoảng, bế tắc hoặc ngay sau chiến thắng ngoại xâm…Tất cả
những tư tưởng cải cách, canh tân đất nước dù cho xuất hiện trong những điều kiện lịch
sử và hoàn cảnh xã hội nào, và kết quả thành bại không giống nhau, nhưng đều khẳng
định trong lịch sử Việt Nam đã từng tồn tại một xu hướng cải cách, canh tân đất nước
mỗi khi xã tắc lâm vào khủng hoảng, trì trệ. Những tư tưởng cải cách đó dù trong bối
cảnh lịch sử nào đều xuất phát từ lòng yêu nước, với mong muốn đưa đất nước tiến lên
Trong những cuộc cải cách đó tiêu biểu nhất là của Khúc Hạo, Hồ Quý Ly, Lê Thánh
Tông, Quang Trung, những nhà cải cách trong giai đoạn này đều nhận thấy tình hình
đất nước khó khan và tiến hành những cuộc cải cách của mình một mặt là phát triển đất
nước và một mặt là nhằm củng cố quyền lực của mình được vững chắc, xây dựng được
lòng tin trong nhân dân.
Để tiến hành các cuộc cải cách thì phương pháp thực hiện là hết sức quan trọng vì
phải có phương pháp hoàn chỉnh và phải dựa vào tình hình đất nước đang cần những gì
mới tiến hành cải cách được. Khi đã xây dựng được phương pháp cụ thể thì các cuộc
cải cách sẽ diễn ra một cách dễ dàng và không gặp một trở ngại nào cả. Như trong cuộc
cải cách của Hồ Quý Ly khi vào cuối thời nhà Trần bị khủng hoảng trầm trọng về kinh
tế và xã hội chính quyền trung ương hoàn toàn bất lực trước sự phát triển tự nhiên của
sở hữu tư nhân. Khi mới lên ngôi Hồ Quý Lý đã tiến hành một loạt những cải cách của
ông nhằm đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khó khan hiện tại, cuộc cải cách của Hồ
Quý Ly đã tiến hành cải cách trên tất cả các lĩnh vực và thu lại được một thành quả
nhất định, tuy nhiên cuộc cải cách của Hồ Quý Ly không triệt để và để lại hậu quả rất
lớn. Hồ Quý Ly là một người độc đoán nên mất lòng tin từ nhân dân và cuộc cải cách
của ông dẫn đến thất bại.



Vì vậy khi tiến hành một cuộc cải cách thì phương pháp thực hiện và phải lấy được
lòng tin của nhân dân và dựa vào hoàn cảnh đất nước nếu làm được những yếu tố như
vậy thì cuộc cải cách sẽ thành công và có tác động đến sự quá trình giành độc lập và
phát triển đất nước về sau.
Nắm bắt thời cơ:
Bất kì một cuộc cải cải cách nào cũng đi từ thực tế và xu thế chung của bối cảnh lúc
đó.Mục đích là đưa đất nước tiến bộ hơn cái cũ, thoát khỏi khủng hoảng vào thời điểm
đó. Tuy nhiên một cuộc cải cách thành công hay thất bại đều phải phụ thuộc vào các
yếu tố tác động trực tiếp hoặc gián tiếp tới nó.Nắm một phần quan trọng trong sự thành
công và thất bại đó không thể thiếu đi được một nhân tốt quan trọng đó là những tác
động từ bên ngoài.
Trong các tác động gián tiếp khiến cho cuộc cải cách ngoài yếu tố phải đấu tranh bảo
vệ hoà bình thì yếu tố nội bộ triều đình cũng chiếm một vị trí quan trọng quyết định
đến sự thành công và thất bại của tất cả cuộc cải cách. Nếu như một nước có sự đồng
lòng giữa vua – tôi ; anh – em ;…thì chắc chắn sẽ thu được nhiều thành công.
Chính sách cải cách được đưa ra đúng thời điểm cũng là yếu tố quyết định đến sự
thành bại của cuộc cải cách. trong cải cách của Hồ Quý Ly, khi nền kinh tế đang khủng
hoảng thì ông lại cho tiến hành cải cách như phát hành tiền giấy khiến cho tình trạng
mất giá tiền trở nên trầm trọng ; bài trừ những người theo đạo trong khi xã hội lúc bấy
giờ tồn tại hiện tượng các tôn giáo pha trộn lẫn nhau tạo nên một tình trạng rối loạn ;
thực hiện các chính sách nữa vời như “ hạn nô”, “ hạn điền”…đó cũng là nguyên nhân
tác động gián tiếp tới sự thất bại của các cuộc cải cách.
Từ những nhận định trên, ta thấy rằng yếu tố nắm bắt thời cơ đã quyết định tới thành
công của các cuộc cải cách.Với Những hoàn cảnh khác nhau, buộc những nhà cải cách
phải biết nhận định tình thế, để không đi chệch khỏi đường ray của hoàn cảnh lịch sử
đât nước lúc này, xác định được đúng tình hình, mục tiêu để những cuộ cải cách mang
lại thành công một cách hiêu quả nhất.



Kỹ năng thu phục quần chúng nhân dân
Chủ nghĩa Mác Lê Nin khẳng định lịch sử loài người là do chính con người làm nên
trong đó quần chúng nhân dân là lực lượng quyết định lịch sử.
Trong xã hội có đối kháng giai cấp đấu trang giai cấp tất yếu sảy ra mà đỉnh cao của nó
là cách mạng xã hội muốn chuyển từ xã hội cũ sang xã hội mới phải có 1 lực lượng vật
chất và tinh thần để thực hiện trong đó vai trò quyết định thuộc về quần chúng nhân
dân.
Năm 1400 Hồ Quý Ly đã tiến hành nhiều cải cách quan trọng như ban hành các đồ đo
lường để làm chuẩn trong việc buôn bán (1403), sửa lại quy định thi cử: những người
đỗ thi Hương phải qua kỳ thi toán pháp mới được thi Hội (1404). Trước đó, ông cũng
đã cho phát hành tiền giấy lần đầu tiên trong lịch sử (1396).
=> Nguyên nhân quan trọng dẫn đến thất bại của nhà Hồ đó là do họ không được lòng
dân. Nhân dân lúc này cũng đang rất coi trọng nhà trần. Hồ Quý Ly luôn bị coi là “kẻ
tiếm ngôi”. Ngoài ra nhiều chính sách đàn áp dã man của hồ quý ly đã gây nên sự
chống đối của nhân dân. Sự áp đặt nhân dân trong việc sử dụng tiền giấy đã không
những không mang lại kêt quả mà còn gây ra sự chông đối mạnh mẽ trong nhân dân.
Với cuộc cải cách Lê Thánh Tông,Ông luôn quan tâm và chú trọng đến phản ứng của
nhân dân. Chính sách quân điền đã góp phần quan trọng vào sự xác lập và thống trị của
những quan hệ sản xuất phong kiến: Quan hệ sản xuất địa chủ - tá điền trong xã hội thế
kỷ XV. Chính sách này còn có tác dụng giải quyết vấn đề
ruộng đất trong nông nghiệp, tạo điều kiện củng cố nền kinh tế tiểu nông, thúc đẩy sản
xuất, phục hồi và phát triển kinh tế nông nghiệp trong cả nước, góp phần đáp ứng
những yêu cầu của nông dân làng xã, giải quyết khủng hoảng cuối thế kỷ XIV mà Hồ
Quý Ly không làm được
Năm 1466, cùng với việc thành lập các bộ, các tự, Lê Thánh Tông sáng suốt chia lại cả
nước thành 12 đạo thừa tuyên và một phủ Trung đô (khu vực kinh thành). Năm 1471,


ông cho lập thêm đạo thừa tuyên thứ 13 là Quảng Nam. ở cách phân chia mới, mỗi đạo

thừa tuyên đều có ba ty ngang quyền nhau cai quản: Đô tổng binh sứ ty (Đô ty), Thừa
tuyên sứ ty (Thừa ty) và Hiến sát sứ ty (Hiến ty). Đô ty và Thừa ty trông coi về quân sự
và dân sự.
Khoảng từ năm 1471, thông qua cải cách, Lê Thánh Tông đã tạo được hệ thống hành
chính thống nhất trong phạm vi cả nước. Hệ thống khá gọn gàng với chức trách phân
minh, bảo đảm sự chỉ đạo và tập trung quyền lực của trung ương. Đây là mô hình tiên
tiến nhất của chế độ quân chủ phong kiến đương thời, trong đó, trung ương và địa
phương gắn liền nhau, quyền lực được bảo đảm từ trên xuống dưới.
=> Cải cách Lê Thánh Tông có bước phát triên và khắc phục được những hạn chế
trong cải cách của Hồ Quý Ly trước đó.Mang lại nhiều lợi ích cho nhân dân, lòng dân
yên ổn góp và an vui góp phần tạo nên sự đoàn kết trong công cuộc cải cách.Đưa cuộc
cải cách tới sư thành công.
Tập hợp lực lượng
Ta có thể thấy vị trí và vai trò to lớn của những người đưa ra cải cách và thực thi cải
cách đất nước. Tất cả họ đều có mong muốn là canh tân đất nước, muốn đất nước phát
triển hợp thời thế, không bị tụt hậu bằng những việc ban bố rộng rãi trong nhân dân,
những phủ dụ của nhà vua để nhân dân hiểu được và tất cả cùng góp sức tiến hành cải
cách. Tuy nhiên vì một số nguyên nhân khác nhau mà có cuộc cải cách hầu như thành
công rực rỡ (Lê Thánh Tông) hoặc bị thất bại hoặc không được thực hiện (Hồ Qúy Ly,
Nguyễn Trường Tộ)... Vì vậy, vài trò tập hợp lực lượng nhân dân của những người đưa
ra cải cách là rất lớn lao, có thể là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của
các cuộc cải cách, bên cạnh đó, sự ủng hộ của nhân dân và cùng đồng tâm hiệp lực cải
cách đất nước cũng là nhân tố quan trọng không kém.
Nguyên nhân quyết định việc thành bại của cuộc cải cách:
Trong các nhân tố tác động đến sự thành bại của một cuộc cải cách thì không thể nói
chính xác là nguyên nhân nào là nguyên nhân chính khiến cho cuộc các cuộc cải các


thành công hay thất bại. Sự thành bại của từng cuộc cải cải phụ thuộc vào từng hoàn
cảnh cụ thể của lịch sử tác động vào nó. Ví như cuộc cải cách của Hồ Quý Ly thì

nguyên nhân chính dẫn đến cuộc cải cách của Hồ Quy Ly đi vào thất bại đó là do lòng
dân không thuận, Hồ Quý Ly đã không tranh thủ được sự ủng hộ của nhân dân vì
những gì ông làm đối với triều Trần đã khiến cho nhân dân không ủng hộ ông, mà lòng
dân không thuận thì vận nước tất suy, khi lòng dân không thuận thì cho dù cuộc cải
cách đó có tiên tiến, có cách tân đến mấy thì cũng dẫn đến một kết quả duy nhất là thất
bại. Tuy nhiên, ngay sau cuộc cải cách của Hồ Quý Ly là cuộc cải cách của vua Lê
Thánh Tông thì nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến sự thành công đó là yếu tố con
người, nắm bắt được thời cơ thực hiện cải cách,mà ở đây là người đưa ra cuộc cải cách
là Lê Thánh Tông, Lê Thánh Tông đã đưa ra một cuộc cải cách hợp lý và đúng thời
điểm cần thiết khi mà lúc đất nước đã thống nhất, nhân dân tập trung vào chăm lo sản
xuất.
Tài liệu tham khảo :
1.Viện Sử học. Lịch sử Việt Nam, tập IV. Nxb KHXH. 2007.
2.GS. Văn Tạo. Mười cuộc cải cách, đổi mới lớn trong lịch sử Việt Nam, Nxb ĐHSP.
2006.