3

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

LỜI NÓI ĐẦU
Tư tưởng về cán bộ và công tác cán bộ là một bộ phận cấu thành quan trọng
trong hệ thống tư tưởng chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sinh thời, Chủ tịch
Hồ Chí Minh luôn đặc biệt coi trọng vai trò của đội ngũ cán bộ, luôn đặt công tác
cán bộ lên vị trí hàng đầu trong các công tác của Đảng và Nhà nước. tư tưởng Hồ
Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn bởi
trong đó đã kết tinh tinh hoa của triết học chính trị phương Đông và phương Tây,
của triết học chính trị Mác – Lênin, đặc biệt là sự đúc kết từ chính quá trình Người
phát hiện, đào tạo, sử dụng đội ngũ cán bộ trong cách mạng Việt Nam nói chung và
lực lượng công an nhân dân Việt Nam nói riêng.
Hồ Chí Minh xác định “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng,
của Chính phủ giải thích cho dân hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của
dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng”
(Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.269). Như
vậy, cán bộ là cầu nói giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, là người truyền đạt và tổ
chức nhân dân thực thi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhầ nước,
đồng thời nắm bắt và phản hồi thông tin từ phía nhân dân để Đảng và Nhà nước có
căn cứ hoạch định, điều chỉnh chủ trương, đường lối, chính sách. Vai trò của đội
ngũ cán bộ là vô cùng quan trọng trong toàn bộ sự vận hành của một xã hội. Vì
vậy, Hồ Chí Minh khẳng định “cán bộ là cái gốc của mọi công việc” (Sđd, tr.269),
và “huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng” (Sđd, tr.269). Để làm tốt vai trò
của cầu nối này, có hai yêu cầu đối với cán bộ là thông hiểu đường lối chính sách
của Đảng và Nhà nước và biết lắng nghe ý kiến của dân. Đó cũng chính là hai tố
chất không thể thiếu và cán bộ phải rèn luyện mới có.
Để hoàn thành tốt vai trò của mình, đội ngũ cán bộ cần có đầy đủ những
phẩm chất cần thiết. Phẩm chất của đội ngũ cán bộ được Hồ Chí Minh được đề cập

đến trên hai phía: chính diện và phản diện.
Nằm trong các hoạt động hưởng ứng “Cuộc thi viết tìm hiểu tư tưởng Hồ
Chí Minh về Công an nhân dân nhân 70 năm CAND học tập, thực hiện 6 điều Bác
Hồ dạy (11/3/1948-11/3/2018)” cùng với việc tiếp tục tuyên truyền thực hiện Chỉ
thị số 05-CT/TW ngày 15/05/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và kế hoạch số 164/KH-BCA
ngày 15/5/2014 của Bộ Công an về việc đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời


4

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ trong CAND. Cuộc thi “cuộc
thi viết tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về Công an nhân dân” là đợt sinh hoạt
chính trị sâu rộng và có ý nghĩa sâu sắc trong toàn lực lượng Công an nhân dân
nhằm giúp cho cán bộ chiến sĩ công an nhân dân nhận thức rõ vị trí, vai trò của
mình, không ngừng tu dưỡng phẩm chất đạo đức, tài năng, phong cách, nền tảng tư
tưởng, chính trị vững vàng, suốt đời phấn đấu hi sinh vì sự nghiệp cách mạng của
Đảng, Nhà nước, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân.
Với ý nghĩa chính trị đặc biệt sâu sắc ấy, là một cán bộ giáo viên đứng trong
hàng ngũ lực lượng Công an nhân dân, tôi đến với cuộc thi với động lực thúc đẩy
mạnh mẽ tìm hiểu tư tưởng tưởng Hồ Chí Minh về lực lượng Công an nhân dân,
nhằm đấu tranh chống lại những luận điệu xuyên tạc, bóp méo giá trị tư tưởng của
Chủ tịch Hồ Chí Minh với Công an nhân dân của các thế lực thù địch, gây mất
đoàn kết nội bộ, làm cho cán bộ chiến sĩ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Tuy
nhiên trong quá trình viết bài mặc dù đã có nhiều cố gắng thu thập thông tin tài liệu
phục vụ bài viết nhưng không thể tránh khỏi thiếu sót và chưa thể diễn đạt được
nội dung, ý tưởng tư duy dưới góc độ nghiên cứu khoa học về lý luận tư tưởng Hồ

Chí Minh với Công an nhân dân, kính mong nhận được sự đóng góp của Ban tổ
chức và Ban giám khảo để bài viết của tôi hoàn thiện hơn.
Cuối cùng, xin kính chúc sức khỏe đến ban tổ chức, ban giám khảo cuộc thi,
các bạn đồng nghiệp. Chúc Cuộc thi “ Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về Công an
nhân dân-70 năm CAND học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy” thành công tốt đẹp.
CÂU 1: TRÌNH BÀY TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VỊ TRÍ, VAI
TRÒ CỦA NGƯỜI CÁN BỘ, CHIẾN SĨ CÔNG AN? ĐỒNG CHÍ CẦN LÀM
GÌ ĐỂ XỨNG ĐÁNG VỚI VỊ TRÍ, VAI TRÒ ĐÓ?
TRẢ LỜI
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA NGƯỜI
CÁN BỘ
1. Một số quan điểm cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán bộ và
công tác cán bộ
a. Quan điểm Hồ Chí Minh về cán bộ


5

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Sinh thời, Hồ Chí Minh luôn đặc biệt coi trọng cán bộ. Đánh giá đúng vị trí,
vai trò của cán bộ, Người cho rằng “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Trong
tác phẩm Sửa đổi lối làm việc viết trong tháng 10 năm 1947, Hồ Chí Minh đã chỉ
rõ: “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Vì vậy, Đảng
phải nuôi dạy cán bộ, như người làm vườn vun trồng những cây cối quý báu. Phải
trọng nhân tài, trọng cán bộ, trọng mỗi một người có ích cho công việc chung của
chúng ta”.
Có sự quan tâm lớn đối với cán bộ cho nên Hồ Chí Minh đã giành nhiều
bài viết, bài nói về cán bộ. Khi đề cập về cán bộ cách mạng Hồ Chí Minh đề cập

đến những nội dung như: Đạo đức cách mạng của người cán bộ; tinh thần trách
nhiệm của người cán bộ; năng lực của người cán bộ; kỷ cương, kỷ luật của người
cán bộ…
Theo Hồ Chí Minh đối với người cán bộ cách mạng trước hết phải lấy “đạo
đức làm cốt”, đạo đức là gốc của người cán bộ cách mạng. Người nói: “Việc nước
lấy Đoàn thể làm cốt cán. Việc Đoàn thể lấy cán bộ làm cốt cán. Cán bộ lấy đức
làm cốt cán”. Hồ Chí Minh khẳng định: Cán bộ là những người có đạo đức cách
mạng: Trung với nước, Hiếu với dân; Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư;
Nhân, Nghĩa, Trí, Dũng, Liêm; Thương yêu con người, sống có tình, có nghĩa.
Nhấn mạnh đến những tiêu chuẩn của người cán bộ cách mạng, Hồ Chí
Minh cho rằng: Cán bộ phải là người có tinh thần trách nhiệm trước Đảng, Nhà
nước và nhân dân. Hồ Chí Minh từng nói: “Cán bộ là những người “trung thành và
hăng hái trong công việc, trong lúc đấu tranh”.
Theo Hồ Chí Minh sự nghiệp cách mạng là hết sức khó khăn, gian nan, vất
vả, phải đấu tranh xóa bỏ những những cái “cũ kỹ” để xây dựng một xã hội mới
“tốt đẹp” hơn. Xây dựng một Nhà nước mới thật sự là Nhà nước của dân, do dân,
vì dân; xã hội mới mang lại ấm no, tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Cho nên, bên
cạnh những phẩm chất về đạo đức, tinh thần quyết tâm cách mạng, Hồ Chí Minh
đồng thời cũng rất coi trọng năng lực, phẩm chất về tài năng của người cán bộ. Hồ
Chí Minh từng khẳng định cán bộ là người có đủ năng lực đảm đương công việc
dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Sinh thời Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng giữa lời nói và hành động
luôn nhất quán, đối với mọi vấn đề, mọi hoạt động của mình, Người luôn chú trọng
đến việc nêu gương trong từng lời nói, đến hành động. Vì vậy, Hồ Chí Minh luôn


6

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN


căn dặn cán bộ, đảng viên phải luôn coi trọng kỷ cương, kỷ luật và thực thi pháp
luật nghiêm minh. Người cán bộ phải thật sự gương mẫu, là tấm gương sáng để
nhân dân noi theo. Thi hành kỷ luật và pháp luật nghiêm minh là điều kiện quan
trọng để xây dựng một xã hội mới tốt đẹp hơn, khác biệt hoàn toàn về bản chất với
xã hội cũ.
b. Quan điểm Hồ Chí Minh về công tác cán bộ
Hồ Chí Minh nêu lên những nội dung cơ bản là phải biết cán bộ, lựa chọn
cán bộ, dùng cán bộ, cất nhắc cán bộ, thương yêu cán bộ và phê bình cán bộ:
“Biết cán bộ”: Theo Hồ Chí Minh là đánh giá đúng phẩm chất và năng lực
của cán bộ một cách khách quan, khoa học. Đánh giá thẳng thắn tầm quan trọng
của việc “biết cán bộ” Hồ Chí Minh khẳng định: “Phải biết rõ cán bộ - Từ trước
đến nay, Đảng ta chưa thực hành cách thường xem xét cán bộ. Đó là một khuyết
điểm to. Kinh nghiệm cho ta biết: mỗi lần xem xét lại nhân tài, một mặt thì tìm
thấy những nhân tài mới, một mặt khác thì những người hủ hoá cũng lòi ra”.
“Lựa chọn cán bộ”: Hồ Chí Minh xây dựng những tiêu chí lựa chọn cán bộ
hết sức rõ ràng, đầy đủ, toàn diện. Người cho rằng phải lựa chọn được những cán
bộ là:
- Những người đã tỏ ra rất trung thành và hăng hái trong công việc, trong lúc
đấu tranh.
- Những người liên lạc mật thiết với dân chúng, hiểu biết dân chúng. Luôn
luôn chú ý đến lợi ích của dân chúng. Như thế, thì dân chúng mới tin cậy cán bộ và
nhận cán bộ đó là người lãnh đạo của họ.
- Những người có thể phụ trách giải quyết các vấn đề, trong những hoàn
cảnh khó khăn. Ai sợ phụ trách và không có sáng kiến thì không phải người lãnh
đạo. Người lãnh đạo đúng đắn cần phải: Khi thất bại không hoang mang, khi
thắng lợi không kiêu ngạo. Khi thi hành các nghị quyết kiên quyết, gan góc
không sợ khó khăn.
- Những người luôn luôn giữ đúng kỷ luật. Đó là những khuôn khổ để lựa
chọn cán bộ, chúng ta phải theo cho đúng. Trong Đảng ta, có những nơi thường

dùng những người văn hay nói khéo, nhưng không làm được việc, không ra tranh
đấu. Mà những đồng chí viết không hay nói không thạo nhưng rất trung thành,
hăng hái, rất gần gụi quần chúng, thì bị dìm xuống. Chúng ta phải sửa chữa ngay


7

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

những điểm đó. Đã lựa chọn đúng cán bộ còn cần phải dạy bảo lý luận cho cán bộ.
Chỉ thực hành mà không có lý luận cũng như có một mắt sáng, một mắt mù”.
“Huấn luyện cán bộ”: Hồ Chí Minh luôn đặc biệt coi trọng công tác huấn
luyện cán bộ. Xuất phát từ đặc điểm của cán bộ lúc bấy giờ là “Phần đông cán bộ
là công nhân và nông dân, văn hoá rất kém. Đảng chưa tìm đủ cách để nâng cao
trình độ văn hoá của họ”. Cho nên theo Người: “huấn luyện cán bộ là công việc
gốc của Đảng”.
“Dùng cán bộ” hay “cất nhắc cán bộ”: Hồ Chí Minh cho rằng phải làm cho
đúng, cho khách quan và phải dựa trên cơ sở đánh giá đúng cán bộ. Hồ Chí Minh
yêu cầu những người làm công tác cán bộ phải có lòng “độ lượng vĩ đại” thì mới
có thể đánh giá và sử dụng cán bộ một cách chí công vô tư. Hồ Chí Minh yêu cầu:
“Phải cất nhắc cán bộ một cách cho đúng. Cất nhắc cán bộ là một công tác cần kíp.
Khi cất nhắc một cán bộ, cần phải xét rõ người đó có gần gụi quần chúng, có được
quần chúng tin cậy và mến phục không. Lại phải xem người ấy xứng với việc gì.
Nếu người có tài mà dùng không đúng tài của họ, cũng không được việc. Nếu cất
nhắc không cẩn thận, không khỏi đem người bô lô ba la, chỉ nói mà không biết
làm, vào những địa vị lãnh đạo. Như thế rất có hại”.
“Cất nhắc cán bộ”: Hồ Chí Minh cho rằng, việc “Cất nhắc cán bộ, phải vì
công tác, tài năng, vì cổ động cho đồng chí khác thêm hăng hái. Như thế, công việc
nhất đinh chạy”.

“Yêu thương cán bộ”: Hồ Chí Minh nêu quan điểm: Đảng “phải thương yêu
cán bộ”. Nhưng yêu thương cán bộ không phải là vỗ về, nuông chiều, phó mặc. Mà
yêu thương cán bộ trên cơ sở giúp đỡ, giáo dục, đào tạo cán bộ sao cho thật sự tốt.
Yêu thương cán bộ trên cơ sở giáo dục, rèn rũa cán bộ, thi hành khen thưởng - kỷ
luật nghiêm minh. Đối với những người có công thì phải khen thưởng, những
người công tác ở vùng biên giới, hải đảo, vùng khó khăn phải có chính sách đãi
ngộ, ưu tiên hơn những vùng thành phố. Đối với người mắc sai lầm còn cơ hội sửa
chữa được thì phải thật thà giúp đỡ trên cơ sở thực thi “phê bình và tự phê bình”.
“Phê bình cán bộ”: Tức là thái độ ứng xử đối với cán bộ khi họ có sai lầm,
khuyết điểm. Quan điểm nền tảng của Hồ Chí Minh ở đây là “ Người đời ai cũng
có khuyết điểm. Có làm việc thì có sai lầm”. Cho nên, trong thực tiễn hoạt động
cách mạng Hồ Chí Minh luôn lựa chọn biện pháp phê bình, kiểm thảo là biện pháp
đầu tiên để xử lý cán bộ mắc sai lầm. Xuất phát từ tư tưởng Hồ Chí Minh luôn đặc


8

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

biệt coi trọng biện pháp nhân trị, giáo dục, thuyết phục con người. Theo Hồ Chí
Minh phe bình và tự phê bình phải có phương pháp, có cách thức, nhằm mục đích
giúp đồng chí, đồng đội tiến bộ. Người phân biệt rõ ràng phê bình và tự phê bình
với trù dập cán bộ, người chú trọng việc cán bộ khuyến khích nhân dân phê bình.
Tuy nhiên, đồng thời Hồ Chí Minh cũng luôn đặc biệt coi trọng việc thi hành kỷ
luật, pháp luật nghiêm minh để làm gương đối với những trường hợp vi phạm.
Riêng đối với những người không còn sửa chữa được nữa nếu cần thiết thì cho ra
khỏi hệ thống Nhà nước, thậm chí xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Như vậy, Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ có mối quan
hệ chặt chẽ với nhau. Nghiên cứu, tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và

công tác cán bộ cho chúng ta thấy sự thống nhất chặt chẽ giữa tính khoa học, tính
nghệ thuật và vượt lên trên tất cả là tính nhân văn sâu sắc.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ Công an nhân dân
a. Nội hàm “cán bộ công an” theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Hồ Chí Minh không chỉ đề cập đến nội hàm của Người cán bộ trong một bài
nói, một bài viết mà nội hàm cán bộ được Người nhắc đi nhắc lại nhiều lần:
Tại Bài nói chuyện với cán bộ tỉnh Thanh Hóa Hồ Chí Minh đã đưa ra một
khái niệm cán bộ toàn diện, sâu sắc. Theo Người: “Cán bộ là gì? Cán bộ là cái dây
chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù
chạy toàn bộ máy cũng tê liệt. Cán bộ là những người đem chính sách của Chính
phủ, của Đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng
không thể thực hiện được”.
Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, Hồ Chí Minh tiếp tục quan niệm về
cán bộ: “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải
thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng
báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng”.
Khi đề cập đến người cán bộ công an, Hồ Chí Minh quan niệm: “Công an
của ta là công an nhân dân, vì dân mà phục vụ và dựa vào nhân dân mà làm việc”.
Vào thời điểm khác Hồ Chí Minh lại cho rằng cán bộ công an là người đi đầu, tiên
phong trong việc thực thi chính sách pháp luật của Nhà nước.
Như vậy, mặc dù có nhiều quan niệm khác nhau có những lúc liệt kê, có
những lúc khái quát, song từ những quan niệm của Hồ Chí Minh đã nêu trên cho


9

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

chúng ta thấy, cán bộ công an theo Hồ Chí Minh là “con người cụ thể”, được tuyển

dụng, đào tào, bồi dưỡng, làm việc trong Ngành công an nhằm phục vụ nhân dân,
phục vụ Đảng, phục vụ Tổ quốc, phục vụ Nhà nước.
b. Vị trí, vai trò của người cán bộ công an
- Về vị trí
Nói đến vị trí của người cán bộ công an Hồ Chí Minh đã có cách thức xác
định đúng đắn, rất độc đáo, sáng tạo, vừa đánh giá đúng bản chất, vị thế của người
cán bộ công an vừa mang tính toàn diện, thuyết phục, đi vào lòng người:
+ Đối với Đảng, Nhà nước, Chính phủ: Người cán bộ công an giữ một vị
trí hết sức quan trọng, một bộ phận cấu thành không thể thiếu, là sợi dây chuyền để
cho bộ máy công an hoạt động có hiệu quả. Người công an như động cơ thúc đẩy,
duy trì tầm ảnh hưởng, mọi hoạt động của bộ máy công an. Nếu không có người
cán bộ công an thì mọi hoạt động của bộ máy công an ngừng hoạt động.
+ Đối với nhân dân: Trong mối tương quan giữa cán bộ công an với nhân
dân, Hồ Chí Minh cho rằng trước hết người cán bộ công an giữ vị trí vừa là người
lãnh đạo, chỉ huy, hướng dẫn, giúp đỡ vừa là người đày tớ thật trung thành của
nhân dân. “Làm công an không phải làm “quan cách mạng”. Đây là một quan điểm
hết sức đúng đắn thể hiện mối quan hệ biện chứng trong mối tương quan vị trí của
người cán bộ công an so với nhân dân.
+ Đối với người cán bộ khác trong bộ máy Nhà nước dân chủ nhân dân:
Bên cạnh việc xác định vị trí của người cán bộ công an trong mối tương quan với
nhân dân và xác định vị trí của người công an trong bộ máy Nhà nước, Hồ Chí
Minh còn luôn quan tâm tới việc xác định vị trí của cán bộ công an với cán bộ của
các cơ quan, ban ngành khác trong Nhà nước dân chủ nhân dân. Hồ Chí Minh đã
sớm nhận thức được tầm quan trọng của việc xác định đúng vị trí của người cán bộ
công an so với vị trí của người cán bộ ở các cơ quan, đoàn thể khác. Theo Người,
việc xác định đúng vị trí của cán bộ công an là một trong những biện pháp quan
trọng đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân. Trong tư tưởng của mình, Hồ Chí Minh
luôn quan niệm rõ tuyệt đối không thiên vị, coi trọng lực lượng, cán bộ của cơ
quan, đơn vị này hơn cán bộ của cơ quan, đơn vị khác. Người luôn rất công bằng,
công tâm, đánh giá đúng vai trò quan trọng của các cơ quan, đơn vị, đoàn thể. Cho

nên, Hồ Chí Minh cho rằng, người cán bộ công an với người cán bộ ở các cơ quan,


10

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

đơn vị, đoàn thể khác đều có vị trí ngang bằng nhau, là người “đồng chí”, không
phân biệt hơn, kém và đều “người đày tớ thật trung thành của nhân dân” phải hết
lòng hết sức phụng sự nhân dân, phụng sự Tổ quốc.
- Về vai trò
Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh bên cạnh việc tập
trung xác định một đường lối cách mạng đúng đắn, xây dựng được một chính Đảng
vững mạnh đủ sức tập hợp và lãnh đạo đông đảo quần chúng nhân dân để đi tới
giành thắng lợi thì Người đồng thời đặc biệt chú trọng đến việc cán bộ và công tác
cán bộ. Bởi lẽ, trong thực tiễn hoạt động cách mạng Hồ Chí Minh đã sớm nhận
thức được vai trò, tầm quan trọng to lớn của cán bộ.
Đánh giá đúng vai trò của người cán bộ Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Việc
Đoàn thể lấy cán bộ làm cốt cán”. Nghĩa là theo Hồ Chí Minh cán bộ là xương
sống, là gốc, là điểm tựa quan trọng nhất của hoạt động đoàn thể, giống như lực
lượng cách mạng là đông đảo quần chúng nhân dân, nhưng trong đó công - nông là
gốc của người cách mạng.
Trong một lần khác Hồ Chí Minh đánh giá vai trò của cán bộ qua một câu
nói hết sức cô đọng, súc tích nhưng toàn vẹn, đầy đủ về vai trò của người cán bộ.
Hồ Chí Minh nhận định: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”. Tư tưởng này của Hồ
Chí Minh có sự vận dụng, phát triển sáng tạo những tiền đề lý luận của ông cha ta
trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Cha ông ta từng cho rằng “nước lấy dân làm
gốc”, coi nhân dân là kế “sâu dễ, bền gốc” thì Hồ Chí Minh cho rằng cán bộ là
gốc của mọi công việc. “Gốc có vững thì cây mới bền”, vì vậy người cán bộ là

điểm mấu chốt, điểm gốc, hết sức quan trọng của mọi công việc từ lớn đến bé, từ
quan trọng đến ít quan trọng của cách mạng.
Trên cơ sở đánh giá vai trò của người cán bộ nói chung như vậy, Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ tầm quan trọng của người cán bộ công an. Khi bàn về vai trò của
người cán bộ công an Hồ Chí Minh đã có nhiều cách tiếp cận khác nhau:
Trong sự nghiệp giữ gìn trật tự, an ninh Hồ Chí Minh cho rằng, cán bộ công
an giữ vai trò “nòng cốt”, “tiên phong” trong sự nghiệp giữ gìn trật tự, an ninh. Bởi
lẽ, giữ gìn trật tự, an ninh trước hết là nhiệm vụ của ngành công an. Thực tế cho
thấy, Hồ Chí Minh thường xuyên yêu cầu và có nhiều biện pháp giúp đỡ, thúc đẩy


11

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

để người cán bộ, chiến sỹ công an luôn luôn phát huy được vai trò nòng cốt, tiên
phong của mình trong sự nghiệp giữ gìn trật tự, an ninh.
Đồng thời, Hồ Chí Minh cho rằng, người cán bộ công an giữ vai trò là
“thanh bảo kiếm” để bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước, bảo vệ nhân dân. Người cán
bộ công an là lực lượng trực tiếp tham gia đấu tranh đập tan mọi hoạt động của
cách thế lực thù địch, tham mưu cho Đảng, Nhà nước đề ra nhiều chủ trương,
đường lối cách mạng đúng đắn, sáng tạo.
Bên cạnh đó, theo Hồ Chí Minh, cán bộ công an là một trong những nhân tố
quan trọng, giữ vai trò đảm bảo cho sự thành công của sự nghiệp giữ gìn trật tự, an
ninh. Người cán bộ công an là lực lượng định hướng, giúp đỡ nhân dân, đào tạo,
huấn luyện nhân dân để nhân dân phát huy được sức mạnh to lớn của mình trong
sự nghiệp giữ gìn trật tự, an ninh. Đồng thời, cán bộ công an cũng là lực lượng
quan trọng hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ dạy các lực lượng khác có những biện pháp,
cách thức bảo vệ an ninh, trật tự.

Nói đến vai trò của người cán bộ công an tuy có nhiều cách tiếp cận khác
nhau, nhưng dù ở cách thức nào cũng hết sức đầy đủ, rõ ràng, dễ hiểu. Song Hồ
Chí Minh cho rằng “Tiến lên chủ nghĩa xã hội phải có người, mà trong số người
muốn lên chủ nghĩa xã hội thì cán bộ là đầu tiên và cốt cán”. Trong số những người
cán bộ đó, người cán bộ công an là lực lượng tiên phong nhất, cần đi trước các cơ
quan, ban ngành, đoàn thể khác.
 ĐỒNG CHÍ CẦN PHẢI LÀM ĐỂ XỨNG ĐÁNG VỚI VỊ TRÍ, VAI
TRÒ ĐÓ?
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, được nhân
dân hết lòng thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ, lực lượng Công an nhân dân đã vượt
qua muôn vàn khó khăn, thử thách; đoàn kết, tận tụy trong công tác; dũng cảm,
mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, góp phần đánh thắng mọi âm mưu, hoạt động
chống phá tinh vi, xảo quyệt, thâm độc của các thế lực thù địch, phản động và các
loại tội phạm, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội
trong mọi tình huống, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân
dân giao phó. Nhận thức được những vấn đề đó và vị trí, vai trò của người cán bộ,
chiến sĩ công an, bản thân cần phải thực hiện những nội dung sau:
- Phải quán triệt sâu sắc, cụ thể hoá các quan điểm, đường lối, chủ trương,
chính sách của Đảng, Nhà nước, của Đảng uỷ Công an Trung ương, nhất là phương


12

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

hướng, mục tiêu, nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đã được nêu
trong các Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ, Đại hội Đảng bộ Công an
Trung ương.
- Phải không ngừng rèn luyện theo "Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân

dân"; nêu cao tính tiên phong, gương mẫu, tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước
nhân dân; rèn luyện phẩm chất đạo đức, nâng cao năng lực công tác, giữ gìn, bảo
vệ uy tín, sức mạnh và hình ảnh đẹp của Công an nhân dân Việt Nam. Trong khi
tiến hành công tác, tiếp xúc với kẻ địch, với những phần tử phức tạp, phải luôn
luôn giữ mình trong sạch, vững vàng, không bị sa ngã trước sự mua chuộc, quyến
rũ của các phần tử xấu, "lợi ích nhóm"; bất cứ trong hoàn cảnh nào cũng không
được lạm dụng quyền hành mà xâm phạm đến quyền dân chủ của nhân dân, gây
thiệt hại đến lợi ích chung hoặc lợi ích chính đáng của người dân. Kiên quyết xử lý
nghiêm cán bộ, chiến sĩ vi phạm pháp luật, kỷ luật của ngành; chống các biểu hiện
cơ hội, thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, nhũng nhiễu, xa rời, vô cảm trước nhân dân.
- Làm tốt công tác tham mưu cho các cấp uỷ đảng, chính quyền các cấp xây
dựng và củng cố nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng
nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận "lòng
dân". Đẩy mạnh công tác dân vận, tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia công
tác bảo đảm an ninh, trật tự ngay từ cơ sở. Phải hiểu được tâm tư, nguyện vọng của
nhân dân, đặc biệt phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, thực sự là những cán
bộ dân vận giỏi.
- Luôn phấn đấu, tích cực nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ lý luận
chính trị, nghiệp vụ; tuyên truyền, giáo dục về truyền thống vẻ vang của lực lượng
Công an nhân dân, giáo dục bản lĩnh chính trị, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng;
đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa, ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần tận tụy
phục vụ nhân dân.
- Tổ chức hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh, Cuộc vận động “Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản
lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”, phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc”, chủ
động nhận diện và đấu tranh phòng, chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong thanh niên theo
tinh thần Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XII) để xây dựng lực lượng thanh niên kế tục sự
nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc thật sự trong sạch, vững mạnh toàn diện.



13

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

- Tham gia cùng các tổ chức đoàn thể, củng cố xây dựng Đoàn Thanh niên
vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; nâng cao chất lượng hoạt động của tổ
chức cơ sở Đoàn; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn; khắc phục bệnh hành
chính, quan liêu, xa rời thực tế, cơ sở; nâng cao chất lượng đoàn viên; chủ động
bồi dưỡng, lựa chọn, bổ sung đội ngũ đảng viên trẻ, đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy.
- Chú trọng xây dựng nếp sống văn hóa, thực hiện nghiêm Điều lệnh; nêu
cao ý thức phục vụ nhân dân, tinh thần tận tụy với công việc và kiên quyết tấn
công tội phạm; đấu tranh chống mọi biểu hiện cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu
gây phiền hà đối với nhân dân; xứng đáng là lực lượng xung kích, sáng tạo, sẵn
sàng vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, góp
phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
CÂU 2: THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH NGƯỜI CÁN BỘ, CHIẾN
SỸ CÔNG AN PHẢI CÓ NHỮNG PHẨM CHẤT NÀO? VÌ SAO HỒ CHÍ
MINH LẠI YÊU CẦU CÁN BỘ, CHIẾN SỸ CÔNG AN PHẢI CÓ NHỮNG
PHẨM CHẤT ĐÓ?
TRẢ LỜI
I. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẠO ĐỨC
1. Quan niệm về vai trò và sức mạnh của đạo đức
- Đạo đức là cái gốc của người cách mạng
+ Hồ Chí Minh khẳng định đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con
người, như gốc của cây, ngọn nguồn của sông suối: “Cũng như sông thì có nguồn
mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây

héo. Nguời cách mạng phài có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng
không lãnh đạo đuợc nhân dân”
+ Làm cách mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là công việc vẻ vang
nhưng cũng rất khó khăn, nặng nề, “sức có mạnh mới gánh được nặng và đi đuợc
xa. Nguời cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tàng mới hoàn thành
đuợc nhiệm cụ cách mạng vẻ vang”. Người cách mạng muốn cho dân tin, dân yêu
thi phải có tư cách đạo đức đã.


14

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

+ Trong điều kiện Đảng cầm quyền, Nguời luôn trăn trở với nguy cơ thoái
hoá biến chất của cán bộ, đảng viên. Vi vậy, Hồ Chí Minh yêu cầu Đảng phải “là
đạo đức, là văn minh”.
+ Tư tưởng đạo đúc Hồ Chí Minh là đạo đức trong hành động, lấy hiệu quả
thực tế làm thước đo. Người luôn đặt đức - tài trong mối quan hệ gắn bỏ mật thiết.
Đức là gốc nhưng đức và tài, hồng và chuyên phải kết hợp, năng lực và phẩm chất
phải đi đôi, không thể có mặt này, thiếu mặt kia.
Người phân tích: Nguời nào có đức mà không có tài thi cũng chẳng khác gì
ông bụt ngồi trong chùa, không làm hại ai, nhưng cũng chẳng có ích gì. Ngược lại,
nếu có tài mà không có đức thi cũng chẳng khác gì một anh làm kinh doanh giỏi,
đem lại nhiều lãi, nhưng lãng phí, tham ô, ăn cắp của công, thì như vậy chỉ có hại
cho dân, cho nước, còn sự nghiệp của bản thân thi sớm muộn cũng đổ vỡ. Nguời
thực sự có đức thì bao giờ cũng cố gắng học tập, nâng cao trinh độ, nâng cao năng
lực, tài năng đề hoàn thành mọi nhiệm vụ đuợc giao.
“Có tài mà không có đức là người vô dụng
Có đức mà không có tài làm việc gi cũng khó”

“Có trí tuệ mà không có đạo lý, phải coi như con cọp có thêm lưỡi gươm” Marden
“Có đạo đức mà không có tài năng như áo giáp không gươm, chi có thể bảo
vệ đuợc mình mà không che chở cho bạn bè được” - Colton.
- Đạo đức là nhân tố tạo nên sức hấp dẫn của chủ nghĩa xà hội
+ Theo Hồ Chí Minh, sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội chưa phải là ở lý
tưởng cao xa, ở mức sống vật chất dồi dào, ở tư tuờng được tự do giải phóng, mà
trước hết là ở những giá trị đạo đức cao đẹp, ở phấm chất của những người cộng
sản luôn sống và chiến đấu cho lý tuởng đó của loài người thành hiện thực.
+ Bác nói: "Đối với phương Đông một tấm gương sống còn có giá trị hơn
100 bài diễn văn tuyên truyền”. Và cuộc đời của Nguời chính là một tấm gựơng
đạo đức sáng ngời, chẳng những có súc hấp dẫn lớn lao, mạnh mẽ với nhân dân
Việt Nam mà còn cả với nhân dân thế giới. Tấm gương của Nguời trở thành nguồn
cổ vũ, động viên tinh thần quan trọng đối vói nhân dân ta và nhân loại tiến bộ đoàn
kết đấu tranh vì hoà binh, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.
2. Quan điểm về nhũng chuẩn mực đạo đức cách mạng


15

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

- Trung với nước, hiếu với dân
Trong mối quan hệ đạo đức thi mối quan hệ giữa mỗi người với đất nước,
với nhân dân, với dân tộc là mối quan hệ lớn nhất. Trung, hiếu là phẩm chất đạo
đức quan trọng nhất, bao trùm nhất.
+ Trung, hiểu là những khái niệm đã có trong tư tưởngng đạo đức truyền
thống Việt Nam và phương Đông, song có nội dung hạn hẹp, phản ánh bổn phận
của dân đối với vua, con đối với cha mẹ: “Trung với vua, hiếu với cha mẹ".
+ Hồ Chí Minh đã mượn khái niệm cũ và đưa vào nội dung mới: “Trung với

nước, hiếu với dân”, tạo nên một cuộc cách mạng trong quan niệm về đạo đức.
Trung với nước là tuyệt đối trung thành với sự nghiệp dựng nước và giữ
nước, trung thành với con đuờng đi lên của đất nước; là suốt đời phấn đấu hy sinh
vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn
nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.
Trung với nước phải gắn liền hiếu với dân. Vì nuớc là nuớc của dân, còn
nhân dân là chủ của đất nước. Đây là chuấn mực đạo đức có ý nghĩa quan trọng
hàng đầu.
Hiếu với dân thế hiện ở chỗ thương dân, tin dân, gắn bó với dân, kính trọng
và học tập nhân dân, lấy dân làm gốc, phục vụ nhân dân hết lòng.
Đối với cán bộ lãnh đạo, Hồ Chí Minh yêu cầu phải nắm vững dân tình, hiểu
rò dân tâm, thường xuyên quan tâm cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí.
- Cần, kiệm, liêm, chính, chỉ công vô tư
Đây là những phẩm chất đạo đức gắn liền với hoạt động hàng ngày của con
nguời. Hồ Chí Minh cũng dùng những phạm trù đạo đức cũ, lọc bỏ nhũng nội dung
lạc hậu, đưa vào những nội dung mới đáp ứng nhu cầu cách mạng.
+ Cần là lao động cần cù, siêng năng, lao động có kế hoạch, sáng tạo năng
suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không luời biếng, không ỷ lại,
không dựa dẫm.
+ Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của của
nhân dân, của đất nước, của bản thân minh. Tiết kiệm từ cái nhỏ đến cái to;
“Không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”, nhưng không phải là bủn xỉn.
Kiệm trong tư tưởng của Nguời còn đồng nghĩa với năng suất lao động cao.
+ Liêm là “luôn luôn tôn trọng giừ gìn của công và của dân; không xâm
phạm một đồng xu, hạt thóc của nhà nước, của nhân dân”. Phải trong sạch, không
tham lam địa vị, tiền của, danh tiếng, sung suớng.


16


TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Không tâng bốc mình. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến
bộ. Hành vi trái với chữ liêm là:... cậy quyền thế mà đục khoét, ăn của dân hoặc
trộm của công làm cùa riêng. Dìm nguời giỏi, đế giữ địa vị và danh tiếng của mình
là trộm vị. Gặp việc phải, mà sợ khó nhọc nguy hiếm, không dám làm là tham uý
lạo. Cụ Khổng nói: nguời mà không liêm, không bằng súc vật. Cụ Mạnh nói: ai
cũng tham lợi thì nước sẽ nguy.
+ Chính là không tà, thẳng thắn, đứng đắn đối với minh, với người, với việc.
Đối với mình, không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn
kiểm điểm mình đế phát huy điều hay, sửa đồi điều dở.
Đối vói người, không nịnh hót người trên, xem khinh người dưới; luôn giữ
thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết, không dối trá, lừa lọc.
Đối với việc, đế việc công lên trên việc tư, làm việc gì cho đến nơi, đến
chốn, không ngại khó, nguy hiểm, cố gắng làm việc tốt cho dân cho nuớc.
Theo Hồ Chí Minh, cần, kiệm, liêm, chính là “tử đức” không thế thiếu được
của con người. Người viết: “Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông Đất có bốn
phương: Đông, Tây, Nam, Bắc Người có bốn đức: cần, kiệm, liêm, chính Thiếu
một mùa thì không thành trời Thiếu một phương thì không thành đất Thiếu một
đức thì không thành người".
Bác cùng nhấn mạnh: cần, kiệm, liêm, chính càng cần thiết đối với người
cán bộ, đảng viên. Nếu đảng viên mắc sai lầm thì sẽ ảnh hường đến uy tín của
Đảng, nhiệm vụ của cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính còn là thước đo sự giàu có
về vật chất, vững mạnh về tinh thần, sự văn minh của dân tộc. “Nó” là cái cần thiết
để “làm việc, làm người, làm cán bộ, đề phụng sự đoàn thế, phụng sự giai cấp và
nhân dân, phụng sự Tổ quốc và nhân loại”.
+ Chí công vô tư là ham làm nhừng việc ích quốc, lợi dân, không ham địa vị,
không màng công danh, vinh hoa phú quý; “phải lo truớc thiên hạ, vui sau thiên hạ
(tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc).

Thực hành chí công vô tư là nêu cao chủ nghĩa tập thể, nâng cao đạo đức cách
mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân chỉ biết đến mình, muốn
“mọi người vì mình”. Nó là giặc nội xâm, còn nguy hiếm hơn cả giặc ngoại xâm.
Hồ Chí Minh viết: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con nguời, ngày hôm qua
là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay vẫn được mọi người yêu
mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”.
Người cũng phân biệt lợi ích cá nhân và chủ nghĩa cá nhân.


17

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Chi công vô tư là tính tốt có thề gồm 5 điều: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Bồi
dưỡng phẩm chất đạo đức cần, kiệm, liêm, chinh, chí công vô tư là để người cách
mạng vững vàng qua mọi thử thách : “Giàu sang không quyến rũ, nghèo khó không
thể chuyển lay, uy vũ không thể khuất phục”.
- Thương yêu con nguời, sống có tình nghĩa
+ Kế thừa truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp truyền thống nhân
nghĩa với chủ nghĩa nhân đạo cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại
qua nhiều thế kỷ, qua hoạt động thực tiễn, Hồ Chí Minh đã xác định tình yêu
thuơng con nguời là phấm chất đạo đức cao đẹp nhất.
+ Tình yêu thương con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh có phạm vị rất
rộng lớn, đó là tình thương bao la dành cho những nguời cùng khổ, những nguời
lao động bị áp bức, bóc lột không chỉ ở Việt Nam mà còn trên khắp thế giới.
+ Yêu thương con người là nghiêm khắc với mình, độ lượng với người khác;
phải có tình nhân ái với cả những ai có sai lầm, đã nhận rõ và cố gắng sửa chữa,
đánh thức nhừng gì tốt đẹp trong mỗi con nguời. Nguời nói “cần làm cho phần tốt
trong con người này nở như hoa mùa xuân và phần xấu mất dần đi". Bác căn dặn,

Đảng phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự phê binh và
phê binh chân thành, thẳng thắn, không “dĩ hoà vi quý”, không hạ thấp con nguời,
càng không phải vùi dập con nguời.
- Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ chung
+ Chủ nghĩa quốc tế là một trong những phẩm chất quan trọng nhất của đạo
đức cộng sản chủ nghĩa. Nó được bắt nguồn từ bản chất của giai cấp công nhân.
+ Nội dung của chủ nghĩa quốc tế trong tư tuởng Hồ Chí Minh rất rộng lớn
và sâu sắc. Đó là sự tôn trọng, hiểu biết, thưong yêu và đoàn kết với giai cấp vô
sản toàn thế giới, với tất cả các dân tộc và nhân dân các nuớc, với những nguời
tiến bộ trên toàn cầu, chống lại mọi sự chia rẽ, hằn thù, bất bình đẳng và phân
biệt chủng tộc; chống chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, sô vanh, chủ nghĩa bành trướng,
bá quyền.
Nguời khẳng định: “Bốn phương vô sản đều là anh em”; giúp bạn là tự giúp
mình; thắng lợi của mình cũng là thắng lợi của nhân dân thế giới.
Người đã góp phần to lớn, tạo ra một kiểu quan hệ quốc tế mới: đối thoại
thay cho đối đầu, kiến tạo một nền văn hoá hòa bình cho nhân loại.
II. NHỮNG PHẨM CHẤT CẦN CÓ CỦA NGƯỜI CÁN BỘ, CHIẾN SĨ
CÔNG AN THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH


18

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Nghiên cứu những bài nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng
lực lượng Công an nhân dân, chúng ta nhận thấy Người thường xuyên quan tâm
chăm lo xây dựng con người công an có đạo đức cách mạng, trong sáng. Trong 6
điều dạy của người về tư cách người công an cách mệnh: "Đối với tự mình, phải
cần, kiệm, liêm, chính; Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ; Đối với Chính phủ,

phải tuyệt đối trung thành; Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép; Đối với
công việc phải tận tụy; Đối với địch phải cương quyết khôn khéo", đã bao quát nội
dung đạo đức, phẩm chất của người cán bộ, chiến sỹ công an nhân dân; đạo đức
của người công an cách mạng phải thể hiện bằng hành động chân thực đối với tự
mình và nghĩa tình đối với đồng sự và nhân dân.
Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng người cán bộ cách mạng
có đạo đức, phẩm chất trong sáng là một nội dung cốt lõi trong nội dung xây dựng
con người mới xã hội chủ nghĩa. Đạo đức cách mạng có ý nghĩa nhân văn sâu sắc,
song không phải tự có trong mỗi con người, mà đòi hỏi phải có tinh thần quyết tâm
rèn luyện qua thử thách, tôi luyện trong cuộc sống mới có được, nhất là những thử
thách trong cơ chế kinh tế thị trường hiện nay. Việc trau dồi đạo đức cách mạng
của người cán bộ, chiến sĩ công an phải được làm thường xuyên và bằng nhiều
biện pháp. Trong quan điểm giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí minh là "học đi đôi với
hành", thực tiễn lao động sản xuất và đấu tranh cách mạng là môi trường giáo dục,
rèn luyện đạo đức tốt nhất. Đồng thời, người luôn đề cao vai trò tự tu dưỡng của
mỗi cá nhân: "Nếu không cố gắng để tiến bộ thì tức là thoái bộ, là lạc hậu. Mà
thoái bộ và lạc hậu thì sẽ bị xã hội tiến bộ sa thải."
Trong phẩm chất của người cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ
rõ đạo đức giữ một vị trí, vai trò có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với hoạt động
của mỗi người, trong mỗi lĩnh vực cũng như toàn bộ sự nghiệp cách mạng. "Như
sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc,
không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì
dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân." Người còn chỉ rõ: "Mọi việc
thành hay bại chủ chốt là do cán bộ có thấm thuần đạo đức cách mạng hay là
không." "Tuy năng lực và công việc của mỗi người khác nhau, người làm việc to,
người làm việc nhỏ, nhưng ai giữ được đạo đức đều là người cao thượng."
1. Yêu cầu về lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng
Bất cứ trong tình hình nào, giai đoạn cách mạng nào, lý tưởng và bản lĩnh
chính trị của người cán bộ, chiến sĩ công an đều là phụng sự Tổ quốc, phụng sự
nhân dân, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn



19

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

minh. Lý tưởng của người cách mạng là lý tưởng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng
mong muốn là làm cho nước ta được độc lập, dân ta được tự do, đồng bào ta ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Đó là nền tảng của đạo đức Cộng
sản chủ nghĩa.
Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Nhiệm vụ của công an là bảo vệ
nhân dân, giữ gìn trật tự trị an, tẩy trừ những kẻ gian tế", "Làm công an không phải
làm quan cách mạng. Làm công an là để giữ trật tự an ninh cho nhân dân, xem xét
tìm tòi âm mưu phản động làm hại nhân dân. Từ Chủ tịch nước đến giao thông
viên cũng vậy, nếu không làm được việc cho dân thì dân không cần đến nữa. Xây
dựng lý tưởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh
hành động trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân; Người luôn nhắc nhở cán
bộ, chiến sĩ công an phải tu dưỡng, rèn luyện ,xây dựng đội ngũ vững mạnh, thực
hiện tốt vai trò trọng trách là cánh tay đắc lực của Đảng, là vũ khí sắc bén của Nhà
nước chuyên chính vô sản; đồng thời công an phải thực sự là của nhân dân, do
nhân dân và vì nhân dân.
Để thực hiện được lý tưởng cao đẹp trên, trước hết người cán bộ, chiến sĩ
công an phải ra sức phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ do Đảng, Nhà nước và
nhân dân giao cho. Muốn vậy, người cán bộ, chiến sĩ công an phải nắm vững
đường lối chính trị của Đảng và Chính phủ. Bởi vì:"Công tác công an phải gắn chặt
với đường lối chính trị của Đảng. Nếu thoát ly đường lối chính trị của Đảng thì dù
khéo mấy cũng không kết quả." Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định nhiệm vụ bảo vệ
an ninh, trật tự là một nhiệm vụ đặc biệt, rất nặng nề, là cuộc đấu tranh quyết liệt,
phức tạp và lâu dài đối với các loại tội phạm . Cuộc đấu tranh ấy không có trận

tuyến, không có ngừng chiến. Trong điều kiện đó, người cán bộ, chiến sĩ công an
phải thực sự vững vàng về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, có trình độ khoa học kỹ
thuật và kiến thức xã hội cần thiết thì mới đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đặt
ra.Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cán bộ, chiến sĩ công an phải
giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa phẩm chất chính trị với trình độ nghiệp vụ.
Không thể chỉ có chính trị hay nghiệp vụ đơn thuần.
Thực hiện lý tưởng "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ", cán bộ, chiến sĩ
công an không chỉ thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống sự phá hoại của thù trong,
giặc ngoài, mà nhiệm vụ trọng yếu là góp phần bảo vệ Đảng, Nhà nước ta thực sự
trong sạch, giữ được đoàn kết thống nhất như "giữ gìn con ngươi của mắt mình".


20

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Công an là công cụ để bảo vệ chính quyền, bảo vệ lợi ích của nhân dân, đại diện
cho lẽ phải, cho công lý và pháp luật. Nếu cán bộ, chiến sĩ công an không tu
dưỡng, rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, sẽ dẫn đến hành động nguy hại cho
Tổ quốc và nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ nếu không xây dựng một lý
tưởng cách mạng thì chủ nghĩa cá nhân sẽ phát triển, lý tưởng cách mạng sẽ mai
một. Xây dựng lý tưởng của người cán bộ, chiến sĩ công an là xây dựng lòng trung
thành với Đảng với Tổ quốc và phấn đấu suốt đời vì nhân dân.
Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh luôn đặc biệt chú ý
đến việc xây dựng lực lượng công an nhân dân vững mạnh về chính trị. Mà trước
tiên, Người chú trọng xây dựng người cán bộ công an có bản lĩnh chính trị vững
vàng. Theo Hồ Chí Minh, bản lĩnh chính trị của người cán bộ công an thể hiện rõ
nét ở chỗ là luôn luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước, chế độ và Tổ
quốc trong mọi tình huống, mọi điều kiện, hoàn cảnh. Vì những lẽ đó trong suốt

quá trình lãnh đạo, chỉ dạy giúp đỡ lực lượng Công an nhân dân từng bước xây
dựng và phát triển về mọi mặt Hồ Chí Minh luôn đặt ra một yêu cầu cốt yếu đối
với người cán bộ công an là phải tuyệt đối trung thành. Trong tác phẩm Tư cách
người Công an cách mệnh, Hồ Chí Minh chỉ rõ, cán bộ công an“Đối với Chính
phủ, phải tuyệt đối trung thành”. Nhấn mạnh vấn đề này Hồ Chí Minh cho rằng
trung thành là một trong những tiêu chí quan trọng, đầu tiên để tuyển chọn cán bộ,
chiến sỹ công an.
Hồ Chí Minh cũng yêu cầu người cán bộ công an phải phục tùng sự lãnh đạo
chặt chẽ của Đảng từ trên xuống dưới, nhất định phải như thế. Cán bộ công an phải
tuyệt đối không được cho rằng các đồng chí lãnh đạo đảng không có chuyên môn,
nghiệp vụ công an nên không lãnh đạo được công an. Theo Hồ Chí Minh mỗi
người cán bộ Công an phải luôn nhận thức rõ còn Đảng, còn mình, Đảng có lãnh
đạo đúng thì chuyên môn mới đúng. Vì vậy, người cán bộ công an “Phải phục tùng
sự lãnh đạo của Đảng từ trên xuống dưới”. Đây vừa là yêu cầu, vừa là nguyên tắc.
2. Yêu cầu về lập trường tư tưởng rõ ràng, vững chắc
Cán bộ công an là lực lượng nòng cốt, tiên phong bảo vệ Đảng, bảo vệ chế
độ, bảo vệ Tổ quốc cho nên theo Hồ Chí Minh phải luôn có lập trường tư tưởng
cách mạng vững vàng.


21

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Đề cập đến yêu cầu về tư tưởng đối với người cán bộ công an, Hồ Chí Minh
chỉ rõ: Cán bộ công an phải có tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Bác từng nói: “Còn về
phần cán bộ công an thì phải như thế nào?... Trước hết cán bộ phải có tư tưởng xã
hội chủ nghĩa, lập trường phải rõ ràng, vững chắc đã”. Tư tưởng xã hội chủ nghĩa
theo Người là việc tăng cường sự học tập quán triệt và vận dụng sáng tạo chủ

nghĩa Mác - Lênin vào trong điều kiện cụ thể của nước ta.
Theo Hồ Chí Minh, người cán bộ công an phải có tinh thần phục vụ nhân
dân. Người chỉ rõ “Công an phải có tinh thần phục vụ nhân dân, là bạn dân”. Cán
bộ công an cần nhận thức rõ vị trí, vai trò của mình trong mối tương quan đối với
nhân dân. Trong tư tưởng của mình, người công an cần xác định rõ công an là
người đày tớ thật sự trung thành của nhân dân, làm công an là để phục vụ nhân
dân, đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Theo Hồ Chí Minh, người cán bộ công an phải luôn thật sự cố gắng, biết
vượt qua khó khăn, gian khổ để xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, của nhân dân.
Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ công an phải thấy rõ: “Là Đảng, Chính phủ hết sức
chăm sóc. Các cô các chú phải xứng đáng với lòng tin cậy của Đảng và Chính
phủ”. “Phải có tinh thần cố gắng, vươn lên khắc phục khó khăn, gian khổ”. Bởi lẽ,
công tác của ngành công an phải thường xuyên đối diện với những khó khăn, nguy
hiểm, gian nan, vất vả, nhiều hi sinh thầm nặng, không phải thường xuyên được
lên báo, lên đài đài phát thanh mới là vẻ vang, công tác công an rất cần và cũng rất
khó. Vì vậy, đòi hỏi trong tư tưởng của người cán bộ công an phải luôn luôn cố
gắng, biết vượt qua khó khăn, gian nan, vất vả.
Về mặt tư tưởng, Hồ Chí Minh cũng yêu cầu rõ cán bộ công an “Phải luôn
luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm. Có như vậy mới xứng đáng là người cán bộ
được Đảng và nhân dân tín nhiệm”. Trách nhiệm, gương mẫu trong công việc là
người cán bộ công an đã góp phần quan trọng vào việc tích cực đấu tranh chống
chủ nghĩa cá nhân.
Để mỗi cán bộ, chiến sĩ công an có tư tưởng xã hội chủ nghia, đấu tranh quét
sạch chủ nghĩa cá nhân, Hồ Chí Minh đã nêu ra những phương pháp đấu tranh
chống chủ nghĩa cá nhân hết sức hiệu quả:
Trước hết, Người cho rằng, cán bộ công an phải đấu tranh quét sạch chủ
nghĩa cá nhân một cách thường xuyên, liên tục.


22


TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Hai là, cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân phải không ngừng tu dưỡng, thấm
nhuần đạo đức cách mạng; cố gắng phấn đấu, vươn lên, khắc phục khó khăn.
Ba là, cán bộ công an “Phải đề cao tính tổ chức, đề cao kỷ luật. Chống chủ
nghĩa ba phải; trái phải, phải dứt khoát, phải rõ ràng, không được nể nang. Can
đảm bảo vệ chính nghĩa, dũng cảm tự phê bình và phê bình. Xác định toàn tâm
toàn ý, 100% phục vụ nhân dân. Có như thế mới khăc phục được khuyết điểm,
phát huy được ưu điểm. Còn so sánh địa vị, còn so bì hưởng thụ thì chỉ có 50%
phục vụ nhân dân còn 50% là phục vụ cá nhân minh”. Vì vậy phải nâng cao kỷ
luật, tính tổ chức, chống ba phải, nể nang. Công tác phải đi sâu và thiết thực.
3. Yêu cầu về phẩm chất đạo đức cách mạng
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho dân tộc ta một tài sản tinh thần vô giá,
đó là tư tưởng của Người. Trong đó, nổi bật là tư tưởng đạo đức cách mạng. Bản
thân Chủ tịch Hồ Chí Minh đã là một tấm gương mẫu mực, sáng ngời về thực hành
đạo đức cách mạng để toàn Đảng, toàn dân noi theo. Suốt cuộc đời hoạt động cách
mạng của mình, Lãnh tụ Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục, rèn
luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thống kê trong di
sản Hồ Chí Minh để lại có tới gần 50 bài và tác phẩm bàn về vấn đề đạo đức. Có
thể nói đạo đức là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu của Bác trong sự
nghiệp cách mạng. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống đạo
đức của dân tộc Việt Nam đã được hình thành, phát triển trong suốt quá trình đấu
tranh dựng nước và giữ nước; là sự vận dụng và phát triển sáng tạo đạo đức cách
mạng của Chủ nghĩa Mác – Lênin; là sự tiếp thu có chọn lọc và phát triển những
tinh hoa văn hóa, đạo đức của nhân loại cả phương Đông lẫn phương Tây mà
Người đã tiếp cận được trong quá trình hoạt động cách mạng đầy gian lao, thử
thách vì mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm đạo đức là nền tảng và là sức mạnh của

người cách mạng. Bắt nguồn từ chức năng điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của con
người, đạo đức cách mạng tạo ra động cơ hành động đúng đắn, tạo ra ý chí quyết
tâm hoàn thành nhiệm vụ của con người. Từ đó Chủ tịch Hồ Chí Minh coi đạo đức
cách mạng là gốc của người cách mạng. Người viết: cũng như sông thì có nguồn
mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây
héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng
không lãnh đạo được nhân dân.


23

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Vai trò nền tảng của đạo đức cách mạng được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng
định: làm cách mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ
vang, nhưng cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp,
lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa. Người cách
mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ
cách mạng vẻ vang; có đạo đức cách mạng thì gặp khó khăn, gian khổ, thất bại
không rụt rè, lùi bước, khi gặp thuận lợi, thành công vẫn giữ vững tinh thần gian
khổ, chất phác, khiêm tốn, mới lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ, lo hoàn thành
nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ, không công thần, không
quan liêu, không kiêu ngạo, không hủ hóa.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao cả hai mặt đức và tài ở mỗi con
người. Trong mối quan hệ giữa đạo đức và tài năng, Người khẳng định đạo đức là
gốc, nó quyết định sức mạnh tinh thần to lớn của con người, sức mạnh của đoàn
kết dân tộc. Nhờ đó mà đạo đức góp phần to lớn vào việc quyết định sự thành bại
của cách mạng nước ta. Chính vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng giáo
dục, rèn luyện đạo đức cho con người, trước hết là cho cán bộ, đảng viên.

Từ những quan niệm nêu trên, khi đề cập đến chuẩn mực đạo đức của người
cán bộ công an, Người không những khẳng định chuẩn mực đạo đức của người cán
bộ công an có điểm chung, không nằm ngoài chuẩn mực đạo đức của người cán bộ
nói chung đó là: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô
tư; trung với nước, hiếu với dân…Đồng thời, do tính chất, nhiệm vụ, chuyên môn,
nghiệp vụ của ngành công an có những đặc thù riêng cho nên Người đã nhấn mạnh
tới một số chuẩn mực đạo đức của người cán bộ công an. Đó là lý do vì sao, trong
tác phẩm Tư cách người công an cách mệnh, viết năm 1948, Hồ Chí Minh đã nhắc
nhở và yêu cầu người cán bộ công an phải luôn rèn luyện tư cách đạo đức:
“Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ.
Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tụy.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”.
Để nâng cao đạo đức cách mạng, Hồ Chí Minh cho rằng cán bộ công an phải
thường xuyên đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân. Bác nói: “Phải trau dồi đạo đức
cách mạng, cũng phải chống chủ nghĩa cá nhân”. Đây là hai công việc cần phải


24

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

được tiến hành thường xuyên, liên tục, lâu dài, bền bỉ. Bác cho rằng chủ nghĩa cá
nhân như “cỏ dại” một căn bệnh hết sức nguy hiểm đối nghịch hoàn toàn với tư
tưởng xã hội chủ nghĩa cho nên cần phải loại bỏ. Muốn vậy, người cán bộ công an
phải thường xuyên rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng.
Từ những yêu cầu và sự chỉ dạy cụ thể đó, Hồ Chí Minh đi đến tóm lược.

Người khẳng định: “Nói tóm lại là những đạo đức và tư cách mà người công an
cách mệnh phải có, phải giữ cho đúng”. Đó là tư tưởng khái quát của Hồ Chí Minh
về đạo đức cách mạng của người cán bộ, chiến sỹ công an.
4. Yêu cầu đối với công tác chuyên môn, nghiệp vụ giỏi
Không chỉ dừng lại ở việc đưa ra những yêu cầu về chính trị, tư tưởng, phẩm
chất đạo đức của người cán bộ công an, Hồ Chí Minh đồng thời cũng đòi hỏi cán
bộ, chiến sĩ công an phải có tài năng, chuyên môn, nghiệp vụ giỏi. Bởi lẽ sự nghiệp
giữ gìn trật tự, an ninh rất cần nhưng cũng rất khó. Các thế lực thù địch và bọn tội
phạm không từ một thủ đoạn nào để chống phá.
Hồ Chí Minh đã đưa ra rất nhiều những yêu cầu cụ thể, rõ ràng cần phải có
của người cán bộ công an trong quá trình thực hiện công tác chuyên môn, nghiệp
vụ để giữ gìn trật tự, an ninh, bảo vệ Đảng, bảo vệ nhân dân.
Một trong những yêu cầu quan trọng hàng đầu với công tác chuyên môn,
nghiệp vụ của cán bộ công an, đó là: “Đối với công việc, phải tận tụy”. Nghĩa là
người cán bộ công an phải thật sự chăm chỉ, chịu khó, hết lòng hết sức đối với
công việc được giao phó.
Để thực hiện chuyên môn, nghiệp vụ cho tốt, cho đúng đắn, Hồ Chí Minh
cho rằng, người cán bộ công an “phải nắm vững đường lối, chính sách của Đảng và
Chính phủ”. Người cán bộ công an phải gương mẫu, đi đầu trong công việc thực
thi chính sách của Đảng và Chính phủ.
Công tác chuyên môn, nghiệp vụ công an có nhiều bí mật, thầm lặng, nhưng
đồng thời cũng rất khó vì liên quan đến vận mệnh của chế độ, quốc gia, dân tộc và
sinh mệnh chính trị của con người cho nên, theo Hồ Chí Minh “về công tác: Phải
đi sâu, phải thiết thực, phải điều tra nghiên cứu, không được chủ quan, tự túc tự
mãn”. Đây là những yêu cầu người cán bộ công an phải luôn ghi nhớ và thực hành
cho tốt trong mọi tình huống, mọi điều kiện, mọi hoàn cảnh. Hồ Chí Minh yêu cầu
cán bộ công an: “làm việc phải có điều tra, nghiện cứu, không được tự kiêu, tự đại.
Phải toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân”.



25

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

Trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ Hồ Chí Minh quan niệm rằng, cán
bộ công an “Phải cảnh giác, phải biết trấn áp kẻ địch bên trong và kẻ địch bên
ngoài”. Đây là một yêu cầu quan trọng, là công việc người cán bộ công an phải
thường xuyên thực hiện cho nên phải làm cho tốt, thật hiệu quả.
Công tác công an liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều địa bàn, đặc biệt là
những vùng biên giới, hải đảo, vùng đồng bào, dân tộc, tôn giáo cho nên theo
Hồ Chí Minh cán bộ công an “Phải nắm vững chính sách đối với đồng bào thiểu
số, điều đó rất cần thiết”. Đây là điều kiện để người cán bộ công an gần gũi với
nhân dân, thật sự thân dân, đem lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân
dân, đồng thời đó cũng là điều kiện để người cán bộ công an luôn hoàn thành tốt
mọi nhiệm vụ.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, thường xuyên người cán bộ công an đối
diện với kẻ thù, cho nên Hồ Chí Minh yêu cầu phải luôn giữ được bản lĩnh cách
mạng, “đối với địch, chớ nên hoang mang, cần phải hết sức trấn tĩnh, trấn tĩnh là
bước đầu thắng địch. Cố nhiên, trấn tĩnh rùi còn phải đi sâu xét kỹ”. Bác cho rằng
địch không có gì tài tình gì đâu, có những điều ta không dấu địch mà địch cũng
không học được bởi lẽ chúng ta có chính nghĩa.
Trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ, Hồ Chí Minh yêu cầu người cán bộ
công an phải kiên quyết đấu tranh chống sử dụng nhục hình. Hồ Chí Minh kịch liệt
phê phán, lên án hành vi sử dụng nhục hình, Người cho rằng sử dụng nhục hình là
dã man, là chưa tẩy rửa được bản chất phong kiến, là dẫn đến sai lệch vụ án, cho
nên phải kiên quyết đấu tranh loại bỏ nhục hình.
Hồ Chí Minh yêu cầu thực hiện công tác chuyên môn công an phải có “Lề
lối làm việc phải dân chủ”…nghĩa là phải thực hiện nghiêm túc chính sách phê
bình và tự phê bình, phê bình từ trên xuống dưới, “Phải hoan nghênh nhân dân phê

bình công an, để đi đến hiểu công an, yêu công an và giúp đỡ công an”.
Thực tiễn cho thấy, Hồ Chí Minh không bàn cụ thể hoặc đưa ra những tiêu
chuẩn về tài, trí, trình độ chuyên môn và sự hiểu biết nghiệp vụ của người công an,
nhưng Người đã nêu ra những tiêu chí chung, đó là: phải luôn nắn vững đường lối,
chính sách của Đảng và chính phủ, phải làm cho công tác công an gắn chặt với
đường lối chính trị của Đảng, đi đúng đường lối chính trị, tuyệt đối không được
thoát ly đường lối; phải có kế hoạch chu đáo, phải dự đoán trước được diễn biến
của tình hình để có chủ trương, biện pháp bảo vệ tốt, giữ gìn thật tốt an ninh, trật tự


26

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

và nhất định phải đánh trúng đích, đánh địch phải như đánh rắn, phải đánh dập đầu.
Về công tác nghiệp vụ, phải biết điều tra, nghiên cứu, phải đi sâu, phải thiết thực,
không được chủ quan, tự túc, tự mãn; phải tăng cường công tác điều tra, nghiên
cứu , trao đổi kinh nghiệm giữa các lực lượng trong ngành và tổng kết những vấn
đề lý luận và thực tiễn cần thiết để phục vụ công tác, tham mưu cho Đảng, Nhà
nước nững chính sách, biện pháp nâng cao an ninh, trật tự xã hội; phải luôn cảnh
giác, biết trấn áp kẻ địch bên trong và kẻ địch bên ngoài; phải tổ chức được toàn
dân, đoàn kết được dân: “vấn đề quan trọng nhất là giáo dục, tuyên truyền cho dân,
để quản lý tốt tai, mắt, miệng của dân, làm thế nào dân giúp công an để phát hiện
địch và giấu địch những điều của ta. Nói cho địch là phải nói dối, nói cho ta thì nói
thật. Mắt để phát hiện địch. Tai cũng vậy. Tổ chức tốt quần chúng để giấu không
cho địch biết và bảo vệ ta”, công an phải có thiên la, địa võng…
Đối với số lực lượng công an có nhiệm vụ đặc thù như công an cảnh vệ, Bác
chỉ rõ, cụ thể hơn: Người bảo vệ phải biết đánh địch, phải biết võ giỏi, phải khỏe,
phải bắn súng giỏi, bơi giỏi, chèo thuyền giỏi và cả phải biết trèo cây nữa; phải

biết giữ bí mật; phải biết bảo vệ được Bác nhưng không xô đẩy đồng bào…Vì vậy ,
muốn bảo vệ tốt, phải có kỹ thuật, phải giữ vững được bí mật và phải có thái độ tốt
đối với đồng bào. Còn với người cán bộ tình báo, do công việc mang nhiều đặc thù
nghề nghiệp, đòi hỏi sự thận trọng, bí mật và sự cảnh giác cao độ là yếu tố sống
còn, Hồ Chí Minh đã chỉ ra bốn đức tính ắt phải có của công an tình báo là bí
mật,cẩn thận, khôn khéo, kiên nhẫn và cần phải tuyệt đối tẩy sạch những chứng
bệnh khoe khoang, ba hoa, cẩu thả,hấp tấp, lộ bí mật, là việc luộn thuộm, sơ xuất
hoặc bằng bàn giấy. Những đức tính này vừa là tiêu chuẩn cơ bản vừa mang ý
nghĩa sống còn đối với công tác tình báo trong mọi điều kiện, hòan cảnh.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, Hồ Chí Minh yêu cầu, trong công tác chuyên
môn, cán bộ công an phải thực sự gần dân, thân dân, phát huy vai trò của nhân dân
trong sự nghiệp giữ gìn trật tự, an ninh. Cán bộ, chiến sĩ công an “Phải dựa vào
dân, không được xa rời dân”. “Phải đoàn kết nhân dân, tổ chức và giáo dục nhân
dân, dựa vào lực lượng rộng lớn của nhân dân”. “Phải đi đường lối quần chúng thì
nhân dân với tin yêu, giúp công an và công an mới thành công được”. “Phải đoàn
kết nội bộ, đoàn kết với nhân dân và với các ngành khác”.
Trong công tác cán bộ công an phải thường xuyên giúp đỡ lẫn nhau cùng
tiến bộ. Bác nói: “Giúp nhau kinh nghiệm và sáng kiến, giúp nhau tiến bộ”. Đây là


27

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁN BỘ VÀ CÔNG TÁC CÁN BỘ CÔNG AN NHÂN
DÂN

điểm mấu chốt, là cư sở để cán bộ công an hoàn thành tốt nhiệm vụ, luôn xứng
đáng với lòng tin của Đảng và nhân dân. Người cán bộ công an phải thương yêu,
giúp đỡ lẫn nhau, coi trọng việc xây dựng đoàn kết, tương trợ, tương thân, tương
ái. Đồng thời, Hồ Chí Minh cũng không quên nhắc nhở và yêu cầu người cán bộ
công an “Phải cố gắng làm tròn nhiệm vụ của người công an nhân dân của một

nước dân chủ”.
5. Yêu cầu về ý thức tổ chức, kỷ luật
Lực lượng công an là cơ quan thừa hành pháp luật, do đó trong tu dưỡng, rèn
luyện đạo đức cách mạng, cán bộ, chiến sĩ phải nêu cao tinh thần giữ nghiêm kỷ
luật; kiên quyết chống mọi biểu hiện coi thường pháp luật, lợi dụng pháp luật để vi
phạm kỷ luật công tác, vi phạm đạo đức cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đòi
hỏi người công an cách mạng phải học tập, nắm vững nghiệp vụ, đề cao kỷ luật để tu
dưỡng đạo đức cách mạng: "Công an đánh địch bên ngoài đã khó, đánh địch bên
trong người còn khó khăn hơn. Vì vậy phải nâng cao kỷ luật, tính tổ chức, chống ba
phải, nể nang. Công tác phải đi sâu và thiết thực. Làm việc phải có điều tra nghiên
cứu, không được tự kiêu tự đại. Phải toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân thì khuyết
điểm mới có thể khắc phục được và ưu điểm mới có thể phát huy được".
Trong thời kỳ hiện nay, khi đất nước đang từng bước xây dựng và hoàn thiện
Nhà nước pháp quyền, thì yêu cầu xây dựng đạo đức cách mạng càng đòi hỏi mỗi
cán bộ chiến sĩ công an phải nâng cao ý thức tổ chức, kỷ luật. Chúng ta phải đề cao
pháp luật và giáo dục pháp luật, vì đạo đức và pháp luật có mối quan hệ mật thiết
với nhau, giáo dục đạo đức cách mạng không thể tách rời với giáo dục pháp luật và
rèn luyện tính tổ chức kỷ luật của người cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân
Trong những năm qua, đại đa số cán bộ, chiến sĩ công an do thường xuyên
rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cách mạng theo 6 điều Bác Hồ dạy nên đã có bản lĩnh,
lập trường vững vàng, kiên định, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, xứng đáng với
sự tin cậy của Đảng, là con em yêu quý của nhân dân. Nhưng cũng còn một số ít
cán bộ, chiến sĩ do thiếu rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, hành động trái với tư cách
của người công an cách mạng nên đã bị tha hoá, biến chất, sai phạm, bị kỷ luật,
thậm chí có trường hợp bị truy tố trước pháp luật. Đó cũng là bài học nhắc nhở cho
mỗi cán bộ, chiến sĩ công an phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện trau dồi đạo
đức cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn chúng ta.
6. Yêu cầu phong cách làm việc dân chủ, quần chúng, tận tụy, khoa học