DSpace at VNU: Cần tiếp tục bổ sung, cập nhật, đổi mới trong dạy-học môn Lịch sử Việt Nam đối với ngành Việt Nam học
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.16 MB, 14 trang )
KHAO SAT CHUONG TRÌNH VIÈT NAM HOC
Tran Thi Lan
1. Thuàt ngù
Trén thè gidi, nghièn eùu ve mot dal nude khdng xa la va càc nghièn eùu này
ihudng duge gàn lién vdi mot ngành hge, vi dy, Hoa Ky hge (American Sludies),
Nga hge (Russian Sludies), Nhàl Bàn hge (Japanese Sludies), My Lalinh hge (Latin
American Sludies).
Càc thuàl ngù này thuòmg dugc djnh nghTa nhu là mot ITnh vuc lién ngành
nghièn eùu ve càc vàn de lién quan Idi mot dal nude. Vi dy, Hoa Ky hge' nghièn
eùu càc ITnh vuc ve Hoa Ky nhu Ijeh su, vàn hge, ly Ihuyèt phè bình (criticai Iheory)
bao gdm càc vàn de nhu luàt, nghé thuàl, dién ành, tdn giào, dàn tdc hge, phy nù,
gidi, xà bòi hge, ngudi My gdc Phi,... Dudng nhu kbài nigm Hoa Ky hge khdng bao
gdm nghièn eùu va giàng day liéng Anh.
Trong liéng Nga, nghièn ctjru ve Nga ed thuàl ngù là PycHcxHKa, là ITnh vye
lién ngành nghièn eùu liéng Nga va vàn hge, bao gdm cà phuang phàp giàng d^y
càc mdn này. Càc ebù de cy thI nhu nghièn eùu phong lyc tàp quàn Nga, tdn giào,
vàn hda dàn gian, vàn hge ngh^ thuàt, Ijeh su, nghièn eùu vùng... déu thude ITnh vye
này. Trong qua Irình giàng day, ngudi hge dugc biét dèn càc mdn ngdn ngù dal
nude hge Nga (lingvostranovegienie). Tuy nhién, kbàc vdi Hoa Ky hge, trong liéng
Nga, thuàl ngù Irèn mang linh ehuyén ngành nhièu hom. Do vày, nhùng ngudi làm
cdng làe giàng day liéng Nga, vàn hda vàn hge Nga déu ed thè dugc ggi chung là
Rusist - nhà Nga ngù hge, hom là Ihuàn tùy nhà Nga hge.
Trung Hoa hge (Sinology) - Iheo nghTa phd thdng d chàu Àu - nghièn eùu ve
Trung Hoa nhung trong tièng Anh My, thuàt ngù Sinology chi thè bién sy nghièn
eùu vi ngdn ngù va vàn hge ed dién Trung Hoa va là mot bd phàn cùa Trung Hoa
hge (Chinese Sludies).
Nhàl Bàn hge (Japanese Sludies) - nghièn eùu càc vàn de lién quan Idi lieh su,
vàn bòa Nhàl Bàn. Chàu Àu ggi là Japanology - bd mdn nghièn eùu ngdn ngù.
* Tién sT, Dai hoc Ha Nói.
I. />123
VIfT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU
vàn hda, vàn hge, nghé thuàt, àm nhac, khoa hge ky thuàt...
Nhàt Bàn hge" này d Viél Nam thè bién rd d bd mdn Nhàl
Phuomg hge thude Dai hge Khoa hge xà bòi va nhàn vàn. Dai
chù khdng phài d càc khoa ngoai ngù (liéng Nhàt bay càc
kbàc) cùa càc ngành ehuyén ngù.
Nhàl Bàn. "Tinh Ihàn
Bàn hge, Khoa Dòng
hge Qudc già Ha Nói,
Ihù liéng nude ngoai
Nhu vày kbài ni^m này ve co bàn khdng hoàn toàn gidng nhau ve nghTa cùn g
nhu ddi tugmg nghièn eùu.
Chuang trình Vi^t Nam hge - hge Vi^t Nam hge là hge cài gì?
Ngành Viét Nam hge (tu day viél tal là VNH) nhu mot ngành dào tao càp hge
vj eù nhàn cho ngudi Viét dugc ehinh thùe thành làp tu nàm 2001.
Vigt Nam hge (Vietnamese Sludies) - nghièn eùu Viét Nam theo iCmg ehuyén
ngành nhu Ijeh su, dia ly, vàn hge, vàn hda, kinh té, xà hgi... Viét Nam hge là ngành
hge mdi d Viét Nam, bàt dàu ehinh thùe md tu nàm 2001-2002, Idi nay ed han 70
co sd dào tao' ngành này cho hai ddi tugng ehinh là ngudi Viét va ngudi nude
ngoài vdi càc bang cao dàng, eù nhàn (da sd), thae sT (mdt sd rat il) va tién sT (hign
mdi chi ed d Dai hge Quóe già Ha Nói).
Ve phuomg dién nghièn eùu va làm ành hudng. Idi nay ngành ed 4 bòi thà«o
qudc tè vdi sd lugng dàng ki tham già tàng dàn. Dugc biét, lai Hgi tbào làn Ihù 4
này, càc nghièn ciim cùa nude ngoài ve Vi^t Nam chù yèu tu Trung Qudc (36), Nhat
Bàn (19), My (12), Nga (11), Hàn Quóe (10), Thài Lan (10), Phàp (7)1 Tuy nhiéin
nghièn eùu ve Vigt Nam hge cùa ngudi Vi?t cdn "chua manh"^.
2. Vi?t Nam hge trong màt ngudi hge: Qua mdt so dien dàn trén mang chùmg
lói thày bién nay co hai luóng y kién ehinh cùa ngudi hge.
Ludng thù nhàl là ty tin vào nghé: Nghé Vi?t Nam hge là nghé mdi nèn dug
- "Khdng chi tìm hièu vàn hda Viét Nam ma cdn gdp phàn bào tdn va phàt huy
bàn sàc vàn hda Viét Nam trong xà bòi bién dai", là nghé vinh quang bdi ed co hc)i
mang "tinh hoa dàn toc" Idi ngudi kbàc, "giù lai nhùng gì là Ihièng liéng, là qud'C
hdn, qudc tùy cùa dàn tdc";
l.hUp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%El%BB%87t_Nam_h%El%BB%8Dc
2. />3. />124
KHÀO SÀT CnUONG TRJNH VIÉT NAM HOC
- "De xin viée" bdi là "ngành da dang va nàng dòng" bdi vi ed thè làm rat nhièu
vice nhu "le tàn khàch san", "còng ty", "nhàn vièn vàn pbòng", "hucmg dàn vièn du
lieh", "dièu bành tua", "bào chi", "ph;àl ihanh truyèn bình", "giàng vièn", "dich sàch vàn
bòa Viél sang tièng Anh", "phicn dich cho càc còng ly nude ngoài mudn lim hilu vàn
hda Viét Nam trude khi dàu tu kinh ite"... nhièu ngudi Idi nghiép kbda dàu tién dà "khà
thành cdng" va nèu cho chgn lai "vani chgn ngành Viél Nam hge - du Ijeh"...
Luòng thù hai thày rò sinh vicm con nhièu lùng lùng, chua biét ngành cùa mình
hge cài gi va hge de làm gi. Vi du: ggi ngành hge là "ngành ehél dói", chuomg Irình
dào tao "Irdi ai", "loan xa", khòng biét ngành hge cùa mình là "hge cài gì", "ra Irudng
ed thè làm ngành gì", nhièu co quan khdng bill "Viél Nam hge là gì, hge gì va làm
gì" va bang càp Ibi "ghi chung chung", co quan nhà nude ehi tuyln ngành cu Ihl
nhu du Ijeh, vàn bòa nèn nèu vào ca quan nhà nude Ibi "khd làm".
Sinh vièn ngành Viét Nam hoc cdn gap khd khan khi di ihye làp bdi linh chat
long quàl cùa ngành ma ihièu ehuyén sàu. Vi dy, nèu Ihye làp d Sd Vàn hda vi ITnh
vye vàn bòa Ibi "Viét Nam hge kém hom Dai hge Vàn hda", vi du Ijeh thi "kém hom
ehuyén ngành du Ijeh", vi ngoai ngù Ihì "kém hom ngành ngoai ngù", vili bào Ibi
"kcm ngành bào ehi", Ihye tàp d nhà bang khàch san Ibi kém "nhàn vièn buóng, ha".
Nhìn nhàn vi giào vièn: "thilu", "khdng ed giào vién ehuyén ngành".
Nhìn chung, sinh vièn ed ve boang mang khi chua xàc djnh duge mye tiéu hge
t§p va hudng di nghl nghigp. Vdi dói tugng này sy chàn nàn thI hi?n rat rd. Tuy
nhién, nhièu sinh vién ngành Vi^l Nam hge cùng ty hilu càn phài xàc djnh rd myc
tiéu hge tàp. Vi du, "muòn làm hudng dàn vién phài ed ngoai ngù thàt tòt", muón
làm co quan bành ehinh phài biét rò "vi linh va càcb xù ly vàn bàn", muón làm
ngành vàn hda Ibi phài "tìm hièu ky vi vàn hda", muón làm ngành du Ijeh thi "hge
ky càc loai bình du Ijeh cùa dja phuang".
Tdm lai là sinh vièn ty biét càn phài "ly trang hi kiln thùe cho mình ve ngoai
ngù, tin hge, kién thire ehuyén ngành sàu, rèn luyén tinh ty lin va hda dòng" - nhùng
phàm chat chung chung cùa bàt cu ngành lao ddng nào ma vàn chua thè djnh hình
rd mdt hinh ành cùa mot nhà VNH.
3. Vif t Nam hge trong màt nguòi làm chuang trình
Dù VNH là ngành mdi md nhung Idi gid dà ed mot he thdng dào tao tuomg ddi
hoàn ehinh lù ihàp Idi cao nhàl nhu mò hình dudi day':
1. 1 lièn nay mai chi co mot so il truòng dào tao he sau dai hoc, vi du Dai hoc Su pham Ha Nói
mai dugc càp phép dào tao he thac sT va Dai hoc Quóe già Ha Nói dugc cap phép dào tao he
tién sT.
125
VlfT NAM HQC - KY YÉU H Q I THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TI/
Hình 1: Vi?t Nam hge: càc bàc dào tao (dành cho sinh vién Vi|t Nam)
Ky nàng dpc l^p, làm vi?c nlióm
Co ngo?i ngQ- (tiéng Anh)
Co tin hQC (B)
Am hiéu ctiuyèn ngành
Dao due tòt
Ngtiién cùru, quàng bà ve Vi?t Nam
Cao dàng:
English: co so
gàn nghè cy ttié
D?ii HQC:
English:
Tièn trung càp
dào t^o co bàn,
khài quàt chung
Th^ic sT:
English:
Trung càp
- Ly thuyét
Djnh huómg
nghièn eùu
ehuyén sàu
Tièn sT:
English:
IELTS6.0
Ly luàn
Nghièn ciiu
Chuyén già
Hign nay, càc khói ngành dào tao cùa Vigt Nam vàn theo md hinh chi dao ehuyén
mdn tàp trung theo khung chuang trinh, nén vi ca bàn, càc ca sd giào due déu ed
chuang trình dào tao cùa riéng mình, nhung khdng thoàt li khdi "khung".
Theo nhu hinh cung càp phia trén, VNH hign nay dà ed dù càc bàc dào tao lù
cao dàng, eù nhàn tdi sau dai hge. Do myc tiéu han chi cùa bài vili, ebùng Idi làp
trung chù ylu vào "chuàn dàu ra" cùa càc he này va lày dai dién cùa càc bàc: cao
dàng (Chuang trình cao dàng VNH cùa Cao dàng Su pham Ha Noi'), dai hge
(Chuang trình eù nhàn VNH cùa Dai hge Su pham Ha Ndi^ 1, 2, Dai hge Su pham
TP. Hó Chi Minh), va sau dai hge VNH (Dai hge Quóe già Ha Nói).
1. />Achuan-dau-ra-nganh-viet-nam-hoc&catid=77%3Akhung-chuong-trinh<emid= 110
2. />
126
KHÀO SÀT CHaONG TRÌNH VIÉT NAM HOC
0 indi bàc, theo Quyct diiili cùa Bd irudng Bd Giào due va Dào tao (Quyél
djnh 2006). trong muc "chuàn dùu ra" déu de càp tdi càc vàn de: kién thùe, ky nàng,
thài dò va vi tri còng tàc cùa mot nhà "Vici Nam hge" lièm nàng.
Hinh 2: Bàc dào tao tinh theo chuàn dàu ra
Ly thuyét co h? thòng,
lién ngành
Ky nang ung dyng, giài
quyét càc vàn de cy thè
cùa Vift Nam, nghièn
cuu dpc l$p, sàng t^o
Kièn thirc cctbàn
Ngo^i ngiJ:
Ky nàng mém
Ngo^i ngO' Anh vàn
so càp
Upper- intermediate :
1. Caoding
lELTS 6.0
Vi tri còng tàc da d^g
Nghièn cùru tòng hgrp,
da ngành, quóe già,
quóe té
Kién (liifccobàn,
dgi cuong
Kj» nSng mèm, de xuàt
nghièn cihi
Co 1;^ thuyét, tèng h^p,
lién ngành
2. C^nhln
Ngo^ii ngtt
Kp nàng mèm,
nghièn cuu, tòng h^p,
phàn tich
Pre-intennediate
Vj tri còng tàc da d^mg
3. Th^c sT
Ngo^ii ngdr:
intermediate
Vj tri còng tàc da d^g:
ngo^i giao, giàng d^y
trong va ngoài nude
127
VIÉT NAM HQC - KY YÉU HOI THÀO QUÓC TÉ LÀN THlT TlT
Ò bàc cao dàng, chuomg trình VNH ed càc chuàn dàu ra nhu sau:
Ve kién thùe: ed kièn thùe ca bàn ve dal nude, con ngudi Viél Nam, lièn quan
tdi càc ngành nhu ehinh tri, dia ly, Ijeh su va tiéng Viét (vdi chuomg trình dành cho
ngudi nude ngoài); ed nàng lue chuyén mdn, ed khà nàng quàng bà hình ành dja
phuomg, dal nude, ed thè tó ehùc dièu bành du lieh, ed khà nàng nàng cao trình do
chuyén mdn, ed kién thùe Màc Lenin, ed trình dò tièng Anh d mùc lién trung càp
(pre-intermediate) va trình dg tin hge ca bàn.
Ve ky nàng: ed khà nàng làm viée theo nhdm, thuyét Irinh, biét dành già ve
mdt vàn de xà hgi. Vdi ngudi nude ngoài: ed khà nàng bién phién djch va nàm vùng
tilng Viét di nghièn eùu va giàng d^y tiéng Viét.
vi thài dò va vi tri cdng tàc: nghièn eùu, giàng day VNH cho sinh vièn nude
ngoài hoàc ngudi Viét d nude ngoài. Làm viée d càc ca quan vàn hda ca sd, ngoai
giao, xuàt bàn, hudng dàn vièn du Ijeh...
Ò b^e dgi hge:
vi kién thùe, sinh vién càn dat dugc càc "chuàn kiln thùe" dai cuomg (nhu
quy djnh chung cùa Bd), kiln thùe dai cuong vi ngành nhu ca sd ve dal nude, con
ngudi, lieh su, xà hgi Vi?t Nam. Cu nhàn VNH cùng phài bill nghièn eùu khoa hge
va ed ngoai ngù tilng Anh va ky nàng tin hge (trình dg B).
Ve ky nàng, cu nhàn VNH càn ed "ky nàng phàt hign va di xuàt vàn di nghièn
eùu", "ed ky nàng tó chùc, th\rc hi?n cdng vi?c nghièn eùu", "quàng bà hình ành dàt
nude, con ngudi Vigt Nam", "làm vige theo nhdm", "ty hge, t\t nghièn eùu", "tbich
ùng vdi yéu càu nghl nghigp", "làm vi?c dgc làp".
vi thài dg, eù nhàn VNH ed "y thùe tràch nhi?m cdng dàn", "dao due nghé
nghi?p", "ky luàt", "tàc phong cdng nghigp", "y thùe tu hge" va tu dudng thuòmg xuyén.
vi vi tri, sau khi tòt nghiép, eù nhàn VNH ed thI làm vi?e d càc co quan ed "nhu
càu vi ngudn nhàn lue am hilu VNH", giàng day, nghièn eùu.
Ò bàc thgcsf:
vi kién thùe: thac sT VNH nàm vùng ly Ihuyll, ed kiln thùe tuomg ddi idng bop
vi Viél Nam. Duge trang bj càc kiln thùe nàng cao ed tinh chat lièn ngành va ed
djnh hudng vi Ijeh su, kinh té, xà bòi Viél Nam.
vi ky nàng: ed trình dg cao vi Ihuc bành, ed khà nàng nghièn cuu, làm vice dde
làp, sàng tao, ed nàng lue phàt bién, phàn lieh, giài quyll vàn de thude ngành VNH.
I. Chung tòi khòng co toàn vàn chuang trinh thac sT VNH, ma chi tham khào ò trang giói thiéu
cùa mot so irudng dà dù dièu kièn dào tao chuang trình này.
128
KHÀO SÀT CnaONG TRlNH VIÈT NAM HOC
Ve vi tri: ed thè làm viée d mdt don vj kinh té, xà hgi, vàn hda ed quan he vdi
Vièt Nam va càc nude; ed thè giàng day liéng Viél, VNH d Viél Nam hoàc trén
thè gidi.
Ò bàc tién sì, chuàn dàu ra chuang trình dào tao lién sT V N H ' nèu rd:
Ve kién thùe: nàm dugc he thdng ly thuyét bién dai ve khu vuc hge va phuomg
phàp nghièn eùu lién ngành, ed khà nàng ùng dung nghièn eùu va giài quyél dde làp
càc vàn de cùa Viél Nam va ddng gdp nhàl djnh cho viée "hoach djnh ehinh sàch"
cho dia phuang, khu vuc hoàc qudc già.
Ve ky nàng: àp dung sàng tao càc phuomg phàp va kién thùe thè gidi vào viée
giài quyét vàn de cu thè cùa Viél Nam. Cd khà nàng nghièn eùu dgc làp, ky nàng
nghièn eùu dgc làp Ihuàn thue, khà nàng dièu tra dién dà, khai thàe, Idng hgp, phàn
lidi dù liéu theo hudng lién ngành, ed phuang phàp tu duy khoa hge, khà nàng làm
viée dgc làp va theo nhdm. Ngoai ngù chuàn qudc tè, tièng Anh lELTS hoàc tuomg
duomg 6.0 de ed thè giao tièp, trao ddi hge thuàt.
Vi tri làm viée va phàm chat dgo due: tièn sì VNH ed dao due, ed nhàn càcb,
ed tràch nhiém va thài dò làm viée tich cuc. Cd thè dàm nhi^m nhièu ITnh vuc, dàc
biét nhùng ITnh vuc nghièn eùu tdng hgp, da ngành. Cd thI tham già càc chuang
trình nghièn eùu qudc té ve VNH ndi chung hoàc khu vuc hge ndi riéng.
4. Bình lu^n
Sau khi nghièn eùu càc chuang trình dà H^t ké, chùng tdi, khdng ed tham vgng
dành già chuang trinh, ma chi muòn bàn luàn ve mgt sd vàn de lién quan tdi myc
tiéu dào tao, ndi dung dào tao, phuang phàp dào tao, tinh d§c thù cùa chuang trình
dào tao, tinh lién thdng giùa càc bàc dào t?o va mùc dg phù hgp giùa muc tiéu cùa
chuang trình va Ibyc té dal dugc so vdi ky vgng cùa ngudi dugc dào t^o.
Ve muc tiéu: Khdng phù nhàn càc chuang trình déu dua ra nhùng myc tiéu
"chuàn" theo Luàt Giào dyc, theo quy djnh cùa Bg Giào due va Dào tao, déu tao àn
tugng cùa mdt chuomg trình "theo khung". Nhimg càc chuang ùinh nhìn chung chua
thI bién rò duge tinh dàc thù cùa ngành VNH so vdi càc ngành kbàc, dàc bi?l d càc
càp dò dudi.
Ve noi dung dào tao: Phàn ndi dung dào tao lién quan tdi hai vàn de ehinh:
kiln thùe chung, kièn thùe chuyén mdn. Phàn kièn thùe chung theo khung nèn phd
quàt d càc ehmmg trình. Phàn kièn thùe ehuyén mdn chua thè bién rd ngành dàc thù
http://\vww.vnu.edu.vn/Usky?C2099/N13499/Chuong-trinh-dao-lao-tien-si-chuyen-nganhViet-Nam-hoc,-ma-so-62220113.htm
129
VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THlT TU
VNH khàc càc chuyén ngành kbàc. Dilu này thè bién rat rò d càc bàc cao dàng va
dai hge. Sy "nhat nhda" trong ngành hge Ibi bién khà rd. Riéng ngoai ngù: yèu cài
qua thàp vdi sinh vién he này, khd ed Ibi tao ra dugc Igi thè gì so vdi càc ehuyéti
ngành khàc vdi cùng thdi gian dào tao.
Chuomg trình VNH cho ngudi nude ngoài gióng chuomg trình dào tao chuyén
ngành ngoai ngù (tilng Viét) hom là dào tao ngành VNH .
Ky nàng dào tgo: ky nàng làm vige dgc làp, ky nàng nghièn eùu, ky nàng mlm
diu duge de càp din. Vàn di là phuang phàp dào tao chua thI bién rò, ma chù yéu
phy thude vào ddi ngù giào vién. Càc ky nàng hudng tdi ed chuàn thè nào chàng nùa
thi kit qua rèn luyén phy thude nhilu vào ehinh ngudi day va ngudi hge.
Tinh lién thdng giùa càc bàc hge ed ve yéu. Dudng nhu vdi mot ngudi tòt
nghiép cao dàng (djnh hudng nghl cy thI nhu du lieh, quàn tri vàn hda) khi hge lièn
thdng lèn dai hge, khdng nhàt thilt hg phài tilp tyc ngành VNH ma lai ed Ibi hge
ehuyén ngành du lieh bay quàn tri kinh doanh (nhung lai khdng rd ed hgp quy che
khdng), va nèu hge tilp lén dai hge d mdt ca sd khàc thi ed dugc coi là hgp chuyén
ngành khdng (bdi VNH khdng phài là du Ijeh bay quàn tri mgt ngành lién quan lai
vàn hda bay vàn hge vi quàn tri là mgt ngành khàc hàn).
Tinh lién thdng cdn phài thI hién rò d càc mdn hge vdi nhau, vi dy, dja ly
vùng miln va dia ly ehinh tri, lieh su vùng mién va kinh ti ehinh tri vàn hda cùa
tùng vùng mién trong phàt triln va tu duy vàn hda, ngdn ngù vùng miln, khàe
bigi ngdn ngù va vàn hda, càc thè lo^i dàn ca va vàn hda vùng miln, càc phong
tyc tàp quàn, vàn di àm Ihye va vàn hda vùng miln (vi dy thdi quen àn Ihjt song
ed phài là do t|ìp tyc dja phuang bay ed gì dàc bigt...). Dudng nhu càc mdn hge
vàn tón lai d myc li?t ké rói bd vào mgt già, chua thI hién rò tinh lièn thdng giùa
càc mdn hge.
Tinh lién thòng cdn nén duge hilu d dò lièn thdng giùa càc dói tugng dào tao.
Ndi càch khàe, càc chuomg trinh dudng nhu ed ve vàn phàn bigi giùa hai ddi lugng:
dành cho ngudi Viét va dành cho ngudi nude ngoài. Trong khi dd, le ra càn phài ed
mdt sy Ihóng nhàt cao, ed nghTa là ngudi nude ngoài hge chung vdi càc chuomg
trinh cùa ngudi Viél, chù khdng phài tàch bach ra de hge mdt khoa riéng chi dành
cho ngudi nude ngoài, va dudng nhu dang dành dòng chuomg trinh Viél Nam hge
vdi hge tièng Viét.
1. Càc iViòn hoc cùa chuang trinh VNH d mot so irudng thièn ve giàng day tièng Viét, dich
thuàt gióng nhu khung chuang trinh dào tao tilng nude ngoài cho sinh vièn chuyén ngiJ
Viét Nam.
2. htlp://danviet.vn/l 03131 p 1 c24/ve-lang-chuyen-an-thit-song.htm
130
KHÀO SÀT CHL/ONG TRJNH VIÉT NAM HOC
Ky vgng cùa nguài hoc: do linh dàc thù con gdi ggn d hai ebù "nhat nhda"
nèn linh canh Iranh khòng cao, dàn Idi chua thè Ihda man ky vgng cùa ngudi hge.
Dièu này the hién rÒ d càc ihan phién cùa sinh vièn: so vdi ngoai ngù ibi yèu, so vdi
du lieh Ibi thua, so vdi vàn hda thi kém trong khi linh ndi Irdi nhàl là "chung", "mdi
thù mdt il", "cài gì cùng ed" nhung lai d mùc dò chua cao. Tal nhién, nhùng nhàn
dinh này mang tinh càm linh nhièu hom vi hién nay, càc chuang trinh dào tao cùa
Vici Nam chua xày dyng duge càc phép do chat lugng lin eày, ngoài phép do rd
nhàt là ngoai ngù (tièng Anh va mot sd tièng nude ngoài phd bién khàe).
5. Viét Nam hoc trong màt nguòi day ngoai ngù cho nguòi Vi|t
Trude bèt Idi mudn ndi tdi khài niém "nhà Viét Nam hge": Theo le thuòmg cài
daiih "nhà Viét Nam hge" ed le hgp ly hom de ggi mot ngudi nude ngoài nghièn eùu
\'è Viél Nam, hom là mdt ngudi Viél Nam nghièn eùu ve Viél Nam'. Bdi vi, khdng
ed mdt ngudi Viél nghièn eùu ve Vi?l Nam mdt càch chung chung, ehi ed mot
ehuyén già Viél nghièn eùu ve mdt ITnh vuc cy thè cùa Viél Nam, vi du, nhà su hge
X, nhà Ha Noi hge Y vdi nghTa mdt ehuyén già, mdt hge già vi mdt vàn de cy ibi
nàodd.
VNH khi dd ed thè dugc dinh nghTa là nghièn eùu nhùng già trj vàn hda, càc
tu ludng linh hoa cùa nén vàn hda Vi?t duge due két qua thdi gian, lù qua khù tdi
hién lai. Ngudi hge VNH khdng chi hiéu biét sàu ve vàn hda cùa nude minh ma cdn
ed khà nàng dành già nhùng thàch thùe trong viée tìm hilu vi càc nln vàn hda khàc.
Ndi dung dào tao cùa VNH ed le di theo tam giàc: kiln thùe (ca sd ngành, lién
ngành va kién thùe ehuyén ngành), ky nàng (phó quàt: ky nàng mlm, vi tinh,
nghièn eùu, quan sàt, dành già; bay mot sd càch thùe so sành ddi chilu...) va ngoai
ngù (liéng Anh va it nhàt mgt ngoai ngù nùa).
Kién thùe ca sd ngành là khdi kién thùe nln, phó quàl cho bàt eù mdt ngành
nghièn eùu ve mot dàt nude cy thè. Vi dy xà hgi hge daieuomg, dja ly thè gidi, vàn
minh thè gidi, nhàp mdn khu vye hge, dàn tdc hge, phuomg phàp nghièn eùu khoa
hge, thè che ehinh tri thè gidi, thdng ké xà bòi hge.
Kièn thùe lién ngành là khdi lugng kièn thùe nén, phd quàl cho ngành eii thè.
Vi dy vdi VNH: Ljeh su Dòng Nam À, Tu tudng phuomg Ddng/Tày, Ngdn ngù
phuang Ddng, Vàn hda phuang Ddng.
Kièn thùe ehuyén ngành là kièn thùe ve càc ITnh vuc cu thè cùa mdt dàt nude,
vi du: Ljeh su Vi^l Nam, Kinh tè Vi^l Nam, Doanh nghiép Viél Nam, Tdn giào
. Vi dii. Cari Thayer, chuyén già VNH cùa Hoc vién Quòc phòng Australia.
131
VI$T NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ' TU^
Vi?t Nam, Dja ly Vi?t Nam, Vàn hda càc dàn tgc Vi?t Nam, Quan he ddi ngoai Vict
Nam, Vàn hda sinh ho^t Vigt Nam... Nhdm kiln thùe này càn tàp trung vào càc vàn
di dàc thù cùa Viét Nam nhu dudng hudng ehinh tri, tu duy trilt ly Idi song dàc thi
vùng miln... nhùng vàn de cót Idi, diln hinh, khàc biét so vdi càc dàt nude khàc.
Càc khoa Viét Nam hge nén tham khào chuang trình dào tao Nhàt Bàn hge
cùa Khoa Ddng Phuang hge, Dai hge Khoa hge xà hgi va nhàn vàn. Dai hge Qud:
già Ha Ndi.
Ò bd mdn này, sinh vién hge ngoai ngù Anh (theo quy djnh) va tilng Nhat
thye bành gióng nhu d càc truòng chuyén ngoai ngù, nhung chuyén sàu ve ngành
nhu: Dia ly Nhàt Bàn, Tdn giào Nhat Bàn, Lieh su Nhàt Bàn càn dai, Kinh tè Nhàl
Bàn, Vàn hda Nh^t Bàn, Vàn hda sinh boat Nhàt Bàn, Vàn hge Nhàt Bàn, Quan he
dói ngoai Nh?it Bàn, Xa hgi Nhàt Bàn, Tu tudng Nhàt Bàn... ben canh càc mdn dai
cuong ed lién quan nhu: Ca sd vàn hda Vigt Nam, Ca sd ngdn ngù hge, Xà hgi hge
dai cuong, Lieh su vàn minh phùong Tày, Nhàp mdn khu vye hge, Ljeh su tu tuòmg
phuang Ddng, Lieh su quan h? quóe té phuang Ddng, Ljeh su Vigt Nam, Ngdn ngù
phuang Dòng, Vàn hda phuomg Dòng. Càc mdn hge này dugc hge hoàc bang tiéng
Nhàt, hoàc dan xen giùa tilng Vi?t va tiéng Nhat, hoàc tiéng Viét. Khi tòt nghiép,
sinh vién ed kién thùe dai cuong, lién ngành, ca sd ngành tòt. Dàc bigt, nhilu sinh
vién ed trình dg ngo^i ngù Anh va Nhàt cao' (dành già theo chuang trình tilng Anh,
tilng Nh^t quóe té). Sinh vién ra truòng chat lugng tòt, dàp ùng dugc nhu càu xa
hgi va càng ngày ed ve càng thu hùt dugc sinh vién gidi.
6. Giàng vièn Vi?t Nam hpc
Sé là hgp ly néu giàng vién VNH là nhùng nhà nghièn cùru chuyén sàu vi mgt
ITnh vye ehuyén ngành, thye hign bài giàng theo càc chuyén de sàu trén ca sd ed
phuang phàp dành cho dói tugng hge chua sàu là VNH. Nhu vày, giàng vièn VNH
vùa phài ed kiln thùe chuyén ngành sàu lai vùa phài ed ky nàng giàng day cho mgt
dói tugng phó quàt, khdng phài là chuyén già tilm nàng vi mgt ngành dd. D I làm
dugc dilu này, phuang phàp giàng day dàc bi^t quan trgng. Sinh vién VNH khdng
ed thdi gian 2 nàm ehi hge mgt ngành ma phài hge nhièu ngành. Do vay, giàng vién
VNH phài là dgi ngù tinh hoa, ed khà nàng trong thdi gian ngàn nhàl, Iruyln di,il
nhùng vàn di co bàn nhàt nhung he Ihóng nhàt cùa mdt chuyén ngành cu Ihl trong
vd so càc chuyén ngành ma chuomg trình dà ggi y. Giàng vién VNH khdng thè là
1. Khòng nhat thilt trinh dò ngoai ngù cao là dugc bò món dào tao. Tuy nhién, do xàc dinh
dugc tam quan trong cùa ngoai ngir, càc sinh vién thuòmg tu trau dèi va tu thi càc trinh dò
tiéng Anh quóe te (lELTS, TOEFL) hoàc tilng Nhàt (yikyu). Sinh vién VNH nén dugc
khuyln khich tir trau dèi ngoai ngù nhilu han mai dàp ùng dugc yéu càu cùa còng viée.
132
KHAO SÀT CHUONG TRÌNH VIÉT NAM HOC
giàng vièn di lày mot euòn giào trinh cùa chuyén già khàc vièt va chi giàng day theo
giào trinh dò. Bàn thàn giàng vièn VNH cùng phài là mot nghièn eùu vièn xuàt sàc,
ed cài nhin bao quàt de ed thè hudng dàn ngudi hge, dinh hudng cho ngudi hoc tu
phàt huy thè manh, khàm phà lièm nàng cà nhàn.
Hinh 3: Ciiàng vién Vièt Nam hoc: phàm chat
Giàng vièn VNH cùng phài ed phuomg phàp giàng day hién dai, biét khuyén
khich va nudi dudng linh tu hge, ly nghièn eùu, àp dung thành thye ky nàng giàng
day chuyén mdn vdi ky nàng mém ihiél yèu cùa mgt ngudi lao ddng lièm nàng, dàp
ùng duge nhu càu hién dai khòng chi làm viée tai mòi Irudng Viél Nam ma cdn d
càc mòi Irudng tièn lièn nhàt trén thè gidi, hoàc làm viée vdi càc ddi lugng dèn tir
càc quòc già co nén giào due tièn lièn. Cd vày mdi thu hùt duge sinh vién lù càc
nude phàt trièn han Idi hge nghiém tue, nhd vày mdi ed thè ed mot chuang trinh
dào tao ben vùng.
133
VI$T NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU
Hom thi nùa, càc chuyén vièn va giàng vièn VNH cùng càn phài ed kinh nghièn
làm vige, hge tàp d càc nèn vàn hda khàe nhau, it nhàt hg cùng phài ed khài niém
song va làm vige d nude ngoài di ed Ibi hilu duge làm tu, phong càch. Idi sdng,
nhùng vàn di khàe biét vàn hda ed thè gap phài de giùp hinh thành tàc phong làni
vige hda nhàp vdi qudc té cho sinh vién lièm nàng cùa hg trong sudi qua trình dào
t^o, hoàc de ed thè tó chùc càc kbda hge ndi bay ngoai kbda. Dàc biét, giàng vién
VNH phài ed trinh do ngoai ngù gidi.
Ndi mot càch tóng quàt nhàt: giàng vién VNH phài thude ddi ngù linh hoa ve
chuyén ngành cu thè, nhung ed khà nàng nghièn eùu va truyèn dal càc ky nàng
minh ed dugc cho dói tugng hge "chung chung", "lién ngành", nhu vày hg vùa lì
giàng vién, nhung vùa là hinh màu hge tàp, nghièn eùu cho sinh vién. Cd nhu va},
giàng vién VNH mdi ed thi t^io nén sy dàc thù vi phuang phàp giàng day cùa
ngành này.
Tàp hgp dugc ddi ngù tinh hoa giàng day VNH se làm nén sy khàe biét cùa
ngành VNH vdi càc bg mdn, càc khoa bay càc truòng chuyén ngành khàc.
7. Nguòi hge
Nhìn chung, hién nay khói ngành VNH ed diém dàu vào thàp - ddng nghTa vdi
sy thu hùt vdi ngành chua cao nén, ed thè chua tuyén mg dugc Idp sinh vién ed tu
chat xuàt sàc nhàt. Tuy nhién, day khdng phài là vàn di qua lo tal bdi vi chat lugng
dàu ra phy thugc vào nhilu yéu tó nhu giàng vién, dièu kign/mòi Irudng hge tap,
tinh thàn hge tàp, nghièn eùu, phuang phàp va ndi dung dào tao, dàc biét là su dam
me nghl nghigp. NIU càc ca sd VNH t^p hgp dugc càc dgi ngù giàng vién tinh hoa,
ed khà nàng dào tao cao, bill "truyln lùa" cho sinh vién Ibi chat lugng dàu ra ed thè
dàm bào.
Sinh vién VNH dugc hge nhùng vàn de tinh hoa cùa nhièu ngành' (dàc biét là
khoa hge xà hgi, nhàn vàn), trén ca sd nàm bài ngành hge cu Ibi d dang Idng quàt,
hg thóng cgng thèm ed ngoai ngù tòt, ed ky nàng quan sài, nghièn eùu, dién dà cao,
dugc trang hi càc ky nàng mlm tòt thi khdng ed ly do gì khdng canh Iranh duge vdi
càc sinh vién ehuyén ngành khàe. Nhùng dilu dd tao nèn phàm chat nói Irdi cùa
sinh vièn VNH.
DÓi tugng sinh vièn ngudi nude ngoài càn phài dugc hge chung mot chmmg
trinh vdi ngudi Vigt. D I làm duge viée này, hg càn chùng Id ed khà nàng idi thiéu
1. Theo nguyén ly cùa Pareto (Pareto' rules 80/20) - Quy luàt no lue tòi thiéu. Vói so lugng
thdi gian ngàn nhat nhung sinh vièn càn phài nàm bàt nhùng vàn de còl lòi nhàt, ca bàn nhàt
theo quy luàt 20 cài ca bàn va 80 cài thù yèu.
134
KHÀO SÀT CHliONG TRÌNH VIÉT NAM HOC
ve tièng Vièt, vi du, hoc dir hi tièng Vièt d nàm dàu tièn, sau dd dan xen càc gid
tièng Viét ben canh càc gid ehinh kbda (vdi càc sinh vièn càn bò tue liéng Viél) va
khòng nén xél gòm dièm so ihuc hành tièng Vièt nhu càc mòn hge càp hge vi. Sinh
vièn nude ngoài hge chung' sé vài va mdt thdi gian dàu nhung sau dd sé ed khà
nàng bùi phà nhanh. Hai ddi lugng hge chung sé ed nhièu lai thè vdi cà ngudi Vigt
va ngudi nude ngoài.
8. Két luan
Qua xem xél càc chuang trinh VNH, tham khào y kièn ngudi hge, ngudi giàng
day va dành già cùa cà nhàn chùng tdi thày mdt sd vàn de sau:
8.1. Hình ành hién co
Càc chuomg trình VNH hién nay chua thye sy hàp dàn vdi nhièu ngudi hge,
chua thè hién dugc linh dàc Ihù so vdi càc ngành khàe, giào trình mang tinh chàp va
mèi ngành mot il, ndi dung giàng day nhat nhda, dd lièn thdng chua cao, chua ed
nhièu giàng vièn chuyén nghiép. chua phài là ddi lugng tinh hoa cùa càc ngành nhàt
dinh... tal cà tao nèn mdt bue iranh dàu ra khà àm dam vdi mdt sd sinh vién ngành
hge này.
8.2. Phàm chat cùa mgt nhà PTVH tiém nàng ma chuang trình dào tgo Vì^
Nam hge càn hu&ng tài
Mdt nhà VNH càn ed khà nàng nghièn eùu chuyén sàu ve mgt ngành cy ti».
Mot ngudi dào tao VNH ddng thdi phài là mdt nghièn eùu vièn ve mdt ngành cy thè
ve Viét Nam, ed kièn thùe toàn di^n, lién ngành, ed ngo^i ngù gidi va là mdt hinh
màu cho ngudi hge.
'
Yéu càu ngoai ngù: theo tiéu chuàn qudc tè. Vdi tiéng Anh theo h? kiém tra
dành già cùa IFXTS, hoàc TOEFL, TOEIC, FCE, EAC, tiéng Phàp: DELF, tiéng
Nga TRKI, tilng Nhàl - KYU, tièng Hoa HSK... va tièng Viét, càn phài theo mgt
chuàn dành già chung vdi sinh vièn nude ngoài (phàn này dang de ngd cho càc nhà
kiém tra dành già Viél ngù hge).
Mdt nhà dào tao Viét Nam hge, khdng nhàt thiél pbài là ehuyén già d nhièu
ITnh vuc nhung lai phài ed khà nàng hudng dàn, dào tao ngudi hge càc ky nàng da
dang, de ngudi hge vùa ed khà nàng nàm bàt dugc nhièu ngành nhung ddng thdi lai
vàn ed khà nàng chuyén sàu ve mot ngành cu thè ma ngudi la lua chgn. Hình ành
I. Theo kinh nghiém va quan sàt cùa cà nhàn, nhirng du hoc sinh hoc va sinh boat cùng sinh
vién bàn dia thi tièp thu mòn hoc va tiép nhàn cùng nhu hòa nhàp vàn hóa tòt han là càc sinh
vién dugc nhóm hoc riéng theo tùng dàn toc.
135
VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LAN THU TU
này cùng gidng nhu mot giào vién thè due, khi hg khdng nhàl thiél phài là vàn dòng
vién gidi d nhilu ITnh vye, nhung lai phài ed khà nàng day cho ngudi hge nhùng ky
thuàl co bàn nhàt di ngudi hge ed thè hge dugc nhièu mdn thè Ihao khàc, ddng thdi
vàn ed khà nàng nudi dudng, dào tao, uón nàn, bd trg néu hg san sàng lya chgn con
dudng thè thao chuyén nghiép.
8.3. Chién luge phàt trièn va dàu tu
Chuang trình VNH càn phài dugc thiél ké dua trén càc nguyén tàc co bàn.
dàm bào tinh thilt ylu, tinh hùu dyng va xàc djnh rÒ miie tiéu dào tao, gàn két vdi
thye ti xà bòi. D I ed thi thye hién nhùng nhiém vii lo Idn dal ra Ibi Nhà nude càn
dàu tu dàc bi?t cho ngành này mdi ed thè thu bùi sinh vién xuàt sàc va sinh vién
quóe il tdi hge. Dàu tu vi co sd vài chat, dào tao giào vién, thiél ké chuang trình
dào tao tién tiln, mdi chuyén già trong nude va chuyén già hàng dàu nude ngoài
thinh giàng, càp hge bóng cho sinh vién nude ngoài va sinh vièn uu tu ngudi Vi^t,
càp kinh phi cho càc dy àn nghièn eùu hgp tàc ve càc vàn di quan trgng cùa qudc
già... là mot so vi dy phue vy cho chién luge phàt trièn ngành này.
Tài lif u tham khào
1. Quyét dinh 25/2006/QD-BGDDT ngày 26/6/2006. Dilu 17 Quy chi dào tao dai hoc va
cao dàng h? ehinh quy.
2. Tran Thi Lan, "D^y tiéng Vi?t cho ngudi nude ngoài theo phuang phàp giao tiép". Hai nghi
dèi mài phuang phàp giàng dgy Truòng Dgi hge Ha Ngi, 2009.
3. Tran Thi Lan, "Giào vién tiéng va giào vièn tiéng Viét", Hgi thào khoa hge quòc ti ve
giàng dgy va nghièn eùu tiing Vièt làn thù I, lATV tò chùc, TP. Ho Chi Minh, 2010.
4. Tran Thi Lan, "Day tiéng Vi?t cho ngudi nude ngoài qua hoc li?u góc", Hgi thào qudc tè
vi giàng dgy va nghièn ciru tiing Vièt làn thù 2, lATV tó chùc, Canberra, Australia, 2012.
136
