Giáo án giảng dạy
Bài 12:
Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc
Sinh viên: Nguyễn Thị Kim Chung
Lớp: Sư phạm Vật Lý K37
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Nêu được những đặc điểm (phương, chiều, điểm đặt) của lực đàn hồi của lò xo, dây
cao su, mặt tiếp xúc.
- Phát biểu được định luật Húc và viết được hệ thức của định luật này đối với độ biến
dạng của lò xo.
2. Kĩ năng
- Sử dụng thành thạo các dụng cụ thí nghiệm: thước đo, lò xo, giá đỡ,...
- Quan sát, thu thập số liệu khi làm thí nghiệm.
- Vận dụng được định luật Húc để giải một số bài tập về độ biến dạng của lò xo.
3. Thái đô
- Có tinh thần hợp tác trong học tập, tính trung thực khi làm thí nghiệm.
- Chú ý, lắng nghe, tham gia phát biểu xây dựng bài.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên
Dụng cụ thí nghiệm: Giá đỡ, các lò xo giống nhau, các quả cân, thước chia vạch,....
2. Học sinh
Ôn lại các kiến thức đã học ở lớp 6 về vật đàn hồi, biến dạng đàn hồi và tính chất lực
đàn hồi của lò xo.
III. Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Ổn định lớp ( 2 phút)
- Kiểm tra sĩ số lớp
- Lớp trưởng báo cáo sĩ
số lớp
Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề ( 8 phút)
- Phát biểu và viết biểu thức
Bài 12: Lực đàn hồi
định luật vạn vật hấp dẫn.
- Trả lời câu hỏi của GV của lò xo. Định luật
- Bài tập: Một quả cân có
Húc
khối lượng 100g được treo
tại nơi có g = 10 m/s2 thì
trọng lượng quả cân là bao
nhiêu?
- Đặt vấn đề: Ở cấp 2 chúng
ta đã biết lực kế là dụng cụ
- Lắng nghe
dùng để đo lực và bộ phận
chính của nó là 1 lò xo. Tuy
nhiên chúng ta còn chưa biết
được việc chế tạo lực kế dựa
định luật nào?
Hoạt động 3: Nhắc lại khái niệm lực đàn hồi của lò xo. Xác định hướng và điểm đặt
của lực đàn hồi của lò xo (10 phút)
- Nhắc lại tính chất đàn hồi
-Trả lời:
I. Hướng và điểm đặt của
lò xo đã học ở lớp 6.
+ Móc quả nặng vào đầu lực đàn hồi của lò xo.
- Lực đàn hồi xuát hiện khi
dưới của lò xo.
Lực đàn hồi lò xo có:
nào?
+ Dùng tay kéo lò xo, đe - Điểm đặt: Ở 2 đầu lò xo tại
- Nhận xét, kết luận. Nhắc
vật lên lò xo.
điểm mà lò xo tiếp xúc với
lại tính chất của lực đàn hồi. - Lắng nghe
vật.
- GV lấy 1 lò xo cho HS
- Phương: Trùng với trục
quan sát. Vẽ hình lò xo lên
của lò xo
bảng và yêu cầu HS xác
- Chiều: Ngược chiều ngoại
định trục của lò xo.
- Trả lời câu hỏi của GV lưc gây ra biến dạng.
- Dùng 2 tay kéo lò xo dãn
+ Lò xo dãn lực đàn hồi
một đoạn nhỏ. Yêu cầu HS
hướng vào trong.
trả lời các câu hỏi sau:
+ Lò xo nén lực đàn hồi
+ Lò xo chịu tác dụng của
- Trả lời
hướng ra ngoài.
những lực nào?
+ Lực kéo
+ Lò xo có tác dụng lực lên
tay ta không? Nếu có thì lực
đó là lực gì? Biểu diễn
+ Lực đàn hồi
phương, chiều lên hình vẽ.
- Lực đàn hồi của lò xo có
xu hướng như thế nào? Nó
xuất hiện làm tăng hay giảm
độ biến dạng của lò xo?
- Khi buông tay thì hiện
tượng gì xảy ra? Lực nào
làm lò xo lấy lại chiều dài
ban đầu.
- Cho HS nhận xét và rút ra
hướng và điểm đặt của lò
xo.
- Lên bảng biểu diễn
- Trả lời
+ Chống lại sự biến
dạng lò xo.
+ Làm giảm
+ Lò xo trở về vị trí ban
đầu
- Lắng nghe
Hoạt động 4: Tìm hiểu mối quan hệ giữa đọ dãn của lò xo (15 phút )
- GV nêu vấn đề: Ở lớp 6
II. Đô lớn của lực đàn hồi
chúng ta đã biết độ biến
- Lắng nghe
của lò xo. Định luật Húc
dạng lò xo càng lớn thì lực
1. Thí nghiệm
đàn hồi càng lớn nhưng
2. Giới hạn đàn hồi của lò
chúng ta chưa biết rõ mối
xo
quan hệ của nó như thế nào?
Là giới hạn mà trong đó lò
- Yêu cầu HS nêu dụng cụ
xo cồn tính đàn hồi.
và phương án thí nghiệm
- Trả lời câu hỏi của GV 3. Định luật Húc
như SGK.
Trong giới hạn đàn hồi, độ
- Lưu ý: Các quả nặng phát
lớn của lực đàn hồi của lò
cho HS có tổng không vượt
xo tỉ lệ thuận với độ biến
quá giới hạn đàn hồi của lò
dạng của lò xo.
xo.
- Biểu thức
- Tại sao các quả cân nằm
- Trả lời:
Fđh = k||
cân bằng?
+ Theo định luật III
Trong đó:
- Chia HS thành các nhóm
Newtơn: Fđh= P
k là độ cứng hay hệ số đàn
tiến hành thí nghiệm theo
- Thảo luận nhóm
hồi của lò xo. Đơn vị: N/m
phương án đã nêu và ghi kết
l= |l-l0| : là độ biến dạng
quả vào bảng như SGK.
của lò xo.
- Nhận xét mối quan hệ giữa - Trả lời:
Fđh và độ dãn của lò xo.
+ Fđh tỉ lệ thuận với
- Nếu treo thêm nhiều quả
cân nữa thì hiện tượng gì
+ Lò xo dãn càng nhiều
xảy ra.
- GV tiến hành thí nghiệm
kiểm tra bằng cách treo lần
lượt nhiều quả cân. Sau đó
tháo lần lượt các quả cân,
+ Lò xo không trở lại
quam sát hiện tượng và trả
hình dạng ban đầu
lời:
- Nhận xét: Do chúng ta đã
vượt quá giới hạn đàn hồi
của lò xo. Đưa ra định nghĩa
giới hạn đàn hồi của lò xo.
- Lắng nghe
- Thông báo kết quả nghiên
cứu của nhà Vật lý Rô-bớt
Húc và nội dung định luật
Húc.
Hoạt động 5: Tìm hiểu các trường hợp đặc biệt của lực đàn hồi (5 phút)
- Cho HS quan sát 1 dây cao
4. Chú y
su và 1 lò xo, đặt câu hỏi:
- Trả lời:
- Đối với dây cao su, dây
+ Đối với các vật đó thì lực + Lò xo:khi kéo và nén thép,...khi bị kéo lực đàn hồi
đàn hồi xuất hiện khi nào.
vật
được gọi là lực căng.
+ Nhận xét, kết luận.
+ Dây cao su: khi kéo
- Đối với các mặt tiếp xúc bị
- Đưa ra đặc điểm về hướng vật
biến dạng khi ép vào nhau,
và điểm đặc của lực căng
lực đàn hồi có phương
dây.
- Lắng nghe
vuông góc với mặt tiếp xúc.
- Cho ví dụ về một lực căng
dây. Yêu cầu HS biểu diễn
véctơ lực.
- Tương tự GV giới thiệu
trường hợp lực đàn hồi đối
với các mặt tiếp xúc bị biến
dạng khi ép vào nhau.
Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò (5 phút)
- Giải thích vấn đề đặt ra ở
III Vận dụng
đầu bài.
- Tóm tắt lại lý thuyết
- Lắng nghe
- Yêu cầu HS về nhà làm bài
tập SGK trang 74.
- Xem trước nội dung bài
mới.
IV. Rút kinh nghiệm