Caõu hoỷi
Kieồm tra baứi cuừ:
Trong vn bn t s, ngi c( ngi
nghe) phi suy ngh v mt vn no ú,
ngi vit (ngi k) v nhõn vt phi lm
gỡ?
ỏp ỏn:
Trong vn bn t s, ngi c( ngi nghe) phi
suy ngh v mt vn no ú, ngi vit (ngi k) v
nhõn vt cú khi ngh lun bng cỏch nờu lờn cỏc ý kin,
nhn xột, cựng nhng lớ l v dn chng. Ni dung ú
thng c din t bng hỡnh thc lp lun, lm cho
cõu chuyn thờm phn trit lớ.


LAI LỊCH
SỰ VIỆC
NGOẠI HÌNH

NHÂN VẬT

VB TỰ SỰ

HÀNH ĐỘNG

NGÔN NGƯ

TÌNH HUỐNG
LỜI KÊ

Đối

thoại

Độc
thoại

Độc
thoại
nội
tâm


Tiết 63 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc
thoại và độc thoại nội tâm trong
văn bản tự sự.


Đọc đoạn trích sau :
Có người hỏi :
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà ? . . .
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế !
Ông Hai trả tiền nước, đứng đậy, chèm chẹp miệng,
cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to :
- Hà , nắng gớm , về nào . . .
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng.
Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy
vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của

người đàn bà cho con bú :
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn
trộm bắt được người ta còn thương. Cái giống Việt gian
bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát .


Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ
đến mụ chủ nhà .
Về đến nhà ông Hai nằm vật ra giường, mấy đứa trẻ
thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà
chơi sậm chơi sụi với nhau .
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão cứ giàn ra .
Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó
cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi ư ? Khốn nạn, bằng ấy
tuổi đầu . . . Ông lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên :
- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà
đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này .
( Kim Lân , Làng )


TiẾT 63 : ĐỐI THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Có người hỏi (1)
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc
- Sao bảo làng Chợ Dầu
thoại và độc thoại nội tâm trong
tinh thần lắm cơ mà ? . . . (2)
văn bản tự sự.
- Ấy thế mà bây giờ đổ
Dấu hiệu nào cho biết đó là

một cuộc trao đổi qua lại?

đốn ra thế đấy! (3)

- Trong 3 câu đầu đoạn
trích, ai nói với ai? Tham
gia câu chuyện có ít
nhất mấy người?

Dấu hiệu có 2 lượt người qua lại
Lượt 1: - Sao bảo làng chợ Dầu
tinh thần lắm cơ mà?...
Lượt 2: - Ấy thế mà bây giờ đổ
Lời của những người
đốn ra thế đấy!
+ Có 2 gạch đầu dòng ở 2 lượt lời. tản cư nói với nhau.Tham
gia câu chuyện có ít nhất
2 người.


Tiết 63 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc
nào
- HìnhVậy,
thứcthế
diễn
đạt trên có

thoại và độc thoại nội tâm trong tác dụng
là đối
? trong
nhưthoại
thế nào
văn bản tự sự.
việc thể hiện diễn biến câu
chuyện và thái độ của những
1/ Đối thoại là hình thức đối
người tản cư?
đáp, trò chuyện giữa 2 hoặc
nhiều người. Trong văn bản tự
Tạo cho câu chuyện giống
sự, đối thoại được thể hiện
bằng các gạch đầu dòng ở đầu như cuộc sống thực, thể hiện
thái độ căm giận của những
lời trao và lời đáp(mỗi lượt lời
người tản cư đối với dân
là một lần gạch đầu dòng).
làng chợ Dầu.


Điều kiện để có đối thoại diễn ra là gì?
+ Phải có hoàn cảnh giao tiếp.
+ Phải có sự hiện diện của người tham gia giao tiếp
( 2 người trở lên)
+ Giữa 2 người phải có nhu cầu trao đổi thông tin.


- Hà, nắng

gớm , về
nào…
Ông Hai nói với
chính mình .

- Chúng bay ăn
miếng cơm …nhục
Trong đoạn trích
còn có câu nào nhã thế này.
kiểu này không?
Nói với ai đó(bọn
Việt gian) trong
tưởng tượng.

Câu này ông Hai
nói với ai ? Đây có
Câu này, ông Hai
phải là một câu đối
nói với ai?
thoại không ? Vì
sao ?
Đây không phải là câu đối thoại vì không hướng tới một
người tiếp chuyện cụ thể nào cả, cũng không liên quan đến
chủ đề mà 2 người đàn bà đang trao đổi. Sau câu nói của
ông lão chẳng có ai đáp lại. Đây chỉ là một câu nói bâng
quơ, đánh trống lảng để tìm cách thoái lui.


- Hà, nắng
gớm , về

nào…
Ông Hai nói với
chính mình .
Dấu hiệu
nhận biết
của 2 câu
trên?

- Chúng bay ăn
miếng cơm …nhục
nhã thế này
Nói với ai đó(bọn
Việt gian) trong
tưởng tượng.

Hai
- Có gạch đầu dòng trước lời nói.
câu
- Nói thành lời
trên là
Cách diễn đạt như trên có tác dụng như thế
độcnào?
thoại,
Có tác dụng khắc họa sâu sắc tâm trạng
đau
đớn, tủi hổ; lòng căm giận sâu sắc của vậy
ông độc
Hai đối
thoại là
với những kẻ đang tâm theo giặc.

gì?


Tiết: 63 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc
thoại và độc thoại nội tâm trong
văn bản tự sự.
1/ Đối thoại là hình thức đối đáp,
trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều
người. Trong văn bản tự sự, đối
thoại được thể hiện bằng các gạch
đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp
(mỗi lượt lời là một lần gạch đầu
dòng).
Độc thoại: Lời của 1 người nào
đó nói với chính mình hoặc nói với
ai đó trong tưởng tượng, nói thành
lời, phía trước câu nói có gạch đầu
dòng.
2/


Điều kiện nào để độc thoại xảy ra?
Phải có hoàn cảnh giao tiếp để nhân vật có nhu cầu
bộc lộ nội tâm.
Thảo luận: Theo em, đối thoại và độc thoại giống và khác
nhau như thế nào?

Giống: - Đều là lời nói của nhân vật
- Đều có dấu gạch đầu dòng

Khác:
Đối thoại
- Là

hình thức đối đáp trò
chuyện giữa 2 hoặc nhiều
người.
- Nhu cầu trao đổi thông tin

Độc thoại
- Lời

nói với chính mình
hoặc với ai đó trong tưởng
tượng.
- Nhu cầu bộc lộ nội tâm


Những câu như “ Chúng

nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư?
Chúng
nó cũng
ta hắt
hủicác
rẻ câu
rúnghỏi

đấy
ư?Khốn
Nhận
xét gìbịvềngười
hình thức
của
này,
có gì nạn
bằng ấy
tuổi
là trước đó?
khác
sođầu...”
với lời đối thoại vàChúng
độc thoại

câu
Là
Không
những
cócâu
gạch
ai đầu
hỏi những
ai?
dòng,
Thểnhững
hiệnđộc
điều
câu gì?

hỏi này không phát ra
nội tâm.
thành tiếng mà chỉ âm thoại
thầm diễn
ra trong suy nghĩ tình cảm
Ông
hỏi chính mình
ra trong
Vậy, diễn
độc thoại
nộisuy nghĩ và
củaHai
ôngtựHai.
tình cảm của ông Hai. Thể hiện
tâm
tâm
làtrạng
gì? xót xa của ông
khi nghĩ về những đứa con nhỏ bé, vô tội của mình sẽ bị
mọi người xa lánh, hắt hủi…


Tiết 63 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc
3/Độc thoại nội tâm :
thoại và độc thoại nội tâm trong
Lời của một người nào đó

văn bản tự sự.
nói với chính mình hoặc là
1/ Đối thoại là hình thức đối đáp,
nói với một ai đó trong
trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều
tưởng tượng song không
người. Trong văn bản tự sự, đối
nói thành lời, không có
thoại được thể hiện bằng các gạch
gạch đầu dòng.
đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp
( mỗi lượt lời là một lần gạch đầu
dòng).
Độc thoại: Lời của 1 người nào
đó nói với chính mình hoặc nói với
ai đó trong tưởng tượng, nói thành
lời thì phía trước câu nói có gạch
đầu dòng.
2/


Vậy trong đoạn trích trên, ngôn ngữ nhân vật có
những hình thức diễn đạt nào ? Tác dụng ?

*Các

hình thức diễn đạt: Đối thoại, độc thoại, độc
thoại nội tâm .
Tạo cho câu chuyện có không khí như cuộc sống
thật, thể hiện thái độ căm giận của ông Hai. Qua đó

khắc họa sâu sắc tâm trạng dằn vặt, đau đớn của
ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc … góp
phần khắc họa thành công tính cách nhân vật : giàu
lòng tự trọng, nhạy cảm, dễ xúc động…


Vậy, em hãy cho biết trong văn bản tự sự yếu tố đối thoại,
độc thoại và độc thoại nội tâm có vai trò như thế nào trong
việc thể hiện nhân vật, cũng như trong việc thể hiện không
khí cuả câu chuyện?
- Làm cho câu chuyện có không khí như cuộc sống thật
- Thể hiện nhân vật, đi sâu vào nội tâm, góp phần giúp chúng
ta hiểu rõ tính cách nhân vật.
- Câu chuyện sinh động.


Tiết 63 : ĐỐI

THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc
3/Độc thoại nội tâm :
thoại và độc thoại nội tâm trong
Lời của một người nào đó
văn bản tự sự.
nói với chính mình hoặc là
1/ Đối thoại là hình thức đối đáp,
nói với một ai đó trong
trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều
tưởng tượng song không

người. Trong văn bản tự sự, đối
nói thành lời, không có
thoại được thể hiện bằng các gạch
gạch đầu dòng.
đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp
*Đối thoại, độc thoại, độc
( mỗi lượt lời là một lần gạch đầu
thoại nội tâm là những
dòng).
hình thức quan trọng để
thể hiện nhân vật trong
2/ - Độc thoại: Lời của 1 người nào
văn bản tự sự.
đó nói với chính mình hoặc nói với
II/ Ghi nhớ:
ai đó trong tưởng tượng, nói thành
(SGK)
lời thì phía trước câu nói có gạch
đầu dòng.
I


II/ Ghi nhớ:
- Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm là những hình thức
quan trọng để thể hiện nhân vật trong văn bản tự sự.

- Đối thoại là hình thức đối đáp, trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều
người. Trong văn bản tự sự, đối thoại được thể hiện bằng các
gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp (mỗi lượt lời là một lần
gạch đầu dòng).

-- Độc thoại: Lời của 1 người nào đó nói với chính mình hoặc
nói với ai đó trong tưởng tượng. Trong văn bản tự sự, khi
người độc thoại nói thành lời thì phía trước câu nói có gạch
đầu dòng; còn khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng.
Trường hợp sau gọi là độc thoại nội tâm


Bảng tổng hợp
§èi tho¹i

§éc tho¹i

§éc tho¹i néi
t©m

- Lµ cuéc trß
chuyÖn gi÷a hai
hoÆc nhiÒu ngêi

- Nãi víi chÝnh
m×nh hoặc với ai
đã trong tưởng
tượng, thµnh lêi

- Nãi víi chÝnh
m×nh hoặc với
ai đã trong
tưởng tượng,
kh«ng thµnh lêi


-Cã g¹ch ®Çu
dßng gi÷a lêi trao
vµ lêi ®¸p

- Cã g¹ch ®Çu
dßng

- Kh«ng cã g¹ch
®Çu dßng

Tìm trong những văn bản tự sự được học, những đoạn
văn độc thoại, độc thoại nội tâm?


Tiết 63 : ĐỐI THOẠI , ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM
TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I/ Tìm hiểu yếu tố đối thoại độc
3/Độc thoại nội tâm :
thoại và độc thoại nội tâm trong
Lời của một người nào đó
văn bản tự sự.
nói với chính mình hoặc là
1/ Đối thoại là hình thức đối đáp,
nói với một ai đó trong
trò chuyện giữa 2 hoặc nhiều
tưởng tượng song không
người. Trong văn bản tự sự, đối
nói thành lời, không có
thoại được thể hiện bằng các gạch
gạch đầu dòng.

đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp
II/ Ghi nhớ: (sgk):
( mỗi lượt lời là một lần gạch đầu
dòng.
III/ Luyện tập:
2/ Độc thoại: Lời của 1 người nào
đó nói với chính mình hoặc nói với
ai đó trong tưởng tượng, nói thành
lời thì phía trước câu nói có gạch
đầu dòng.


Bài tập trắc
Chọn câu trả lời đúng và đủ nhất
nghiệm:
1). Trong văn bản tự sự, đối thoại, độc thoại và độc thoại nội
tâm là những hình thức ngôn ngữ nào?
A. Ngôn ngữ tác giả

B. Ngôn ngữ nhân
vật
2). Trong văn bản tự sự đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm c
ý nghĩa nh thế nào?
A. Hình thức đối thoại tạo không khí chân thực cho câu chuyện,
góp phần thể hiện thái độ và tình cảm của nhân vật .
B. Hình thức độc thoại, nhất là độc thoại nội tâm thể hiện đợc
những diễn biến hết sức phức tạp và tinh tế trong thế giới nội tâm
của nhân vật, góp phần khắc họa tính cách và phẩm chất nhân
vật
C. Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm là những hình thức quan

trọng để thể hiện nhân vật, làm cho câu chuyện và hình ảnh
nhân vật hiện lên chân thực , sinh động và rõ nét hơn.


Bài: 1/178
- Lêi bµ Hai
- Này, thầy nó ạ.
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Tôi thấy người ta đồn...

- Lêi «ng Hai
…
- Gì?...
- Biết rồi !

Tác dụng: Cuộc đối thoại này diễn ra không bình thường vì có ba lượt
lời trao nhưng chỉ 2 lời đáp. Thái độ bà Hai còn rè khi muốn chia sẻ cùng
chồng. Ông Hai buồn chán tâm trạng của ông từ chỗ không muốn trả lời,
đến gắt gỏng vô cớ Nhằm bày tỏ tâm trạng bực bội, đau khổ của ông Hai
khi nói đến chuyện làng Chợ Dầu theo Tây  yêu làng tha thiết .


Bài tập số 2/178
Viết một đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự
chọn, trong đó sử dụng cả hình thức đối thoại, độc
thoại và độc thoại nội tâm .


•Nắm vững khái niệm đối thoại, độc thoại và độc thoại
nội tâm.

•Hoàn thành bài tập 2 vào vở tập.
•Biết đưa các yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại
nội tâm trong quá trình tạo lập văn bản tự sự phù hợp.
•Soạn bài: Luyện nói Tự sự kết hợp với nghị luận và
miêu tả nội tâm