Tuần 17. Đọc thêm: Lầu Hoàng Hạc (Hoàng Hạc lâu)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (121.31 KB, 16 trang )
Hoµng H¹c L©u
(LÇu Hoµng H¹c)
-Th«i HiÖu-
Kết quả cần đạt
Giúp học sinh:
- Thấy đợc tâm trạng hoài niệm quá
khứ, ngậm ngùi trớc hiện tại và tình
cảm thơng nhớ quê hơng của Thôi
Hiệu
- Thấy đợc cấu tứ độc đáo của một
bài thơ Đờng luật
Những việc cần làm
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Tìm hiểu tiểu dẫn
Nhan đề bố cục
Đọc hiểu văn bản
Ghi nhớ
Luyện tập
Bài tập ở nhà
Tiểu dẫn
Câu hỏi 1: Qua phần tiểu dẫn, em
biết đợc điều gì về tác giả bài thơ?
Trả lời:
+ Thôi Hiệu (704 - 705) quê ở Biện Châu
(nay là thành phố Khai Phong, tỉnh Hà
Nam)
+ Là nhà thơ nổi tiếng thời Thịnh Đờng
Có khoảng 40 tác phẩm, trong đó Hoàng
Hạc lâu là nổi tiếng nhất.
Văn bản
Câu hỏi 2: Em hãy giải thích nhan đề
bài thơ Hoàng Hạc lâu?
Trả lời
Là tên một di tích văn hoá nổi tiếng
ở phía Tây Trung Quốc.
Là nơi Phí Văn Vi biến thành tiên cỡi
hạc vàng bay đi
Thôi Hiệu đã đến thăm lầu Hoàng
Hạc và viết bài thơ nổi tiếng về
địa danh này
Câu hỏi 3: Theo em bài thơ đợc làm
theo thể thơ gì? Bố cục chia nh thế
nào? Cách nào là hợp lý?
Trả lời:
- Bài thơ này làm theo thể thất ngôn
bát cú Đờng luật.
- Có 2 cách chia bố cục
+ Cách 1: đề, thực, luận, kết (2/2/2/2)
+ Cách 2: 4 câu trên, 4 câu dới (4/4)
=> Chọn phân tích bài thơ theo cách 2
Câu hỏi hớng dẫn
học bài
Câu hỏi 4: Em hãy nhận xét về cấu trúc
thanh điệu trong 4 câu thơ đầu so với quy
định của thơ Đờng luật mà em học?
Trả lời
-Sự phối thanh trong câu 1 và câu 3 không
chuẩn (Vi phạm quy tắc nhị tứ lục phân
minh)
2
4
6
Câu 1:
B
B
T
Câu 3
T
T
T
-Chữ hoàng hạc đợc lặp lại tới 3 lần
=> Khẳng định nỗi nhớ da diết của Thôi Hiệu
với cảnh xa.
Câu hỏi 5: Hãy chỉ ra thủ pháp nghệ
thuật tiêu biểu trong 4 câu thơ đầu?
Trả lời:
- Đối ý (chim hạc bay đi >< lầu Hoàng
Hạc còn trơ)
- Đối thanh (bất phục phản >< không du
du)
Tác dụng: tạo ra sự cân đối, hài hoà
cho câu thơ.
ý nghĩa: Khẳng định một huyền
thoai đẹp đã một đi không trở lại.
Câu hỏi 6: Trong 4 câu thơ cuối
điểm nhìn của tác giả có sự thay
đổi nh thế nào? Hãy Tìm điểm mới lạ
so với 4 câu thơ đầu?
Trả lời:
-Điểm nhìn của tác giả trở về thực tại để
thấy cảnh của lầu Hoàng Hạc hiện ra.
-Sự xuất hiện của các địa danh cụ thể,
gần gũi với đời sống hiện thực: Hán Dơng,
Anh Vũ . . .
-Không gian, thời gian trống trải, vắng lặng
=> Hớng về quá khứ thì vô vọng, hớng về
hiện tại thì trống trải cuối cùng thi sĩ hớng
vào chính lòng mình
của hai câu thơ cuối? Việc chọn thời
gian buổi chiều để thể hiện tâm
trạng của tác giả trong bài thơ có ý
nghĩa gì?
Trả lời:
-Diễn xuôi: Chiều tối tự hỏi lòng mình đâu
là quê hơng. Khói và sóng trên sông khiến
cho lòng ngời buồn
-Sự xuất hiện của không gian chiều, buổi
chiều nh kéo nhà thơ trở về thực tại của
chính mình. Đúng lúc ấy khói và sóng trên
sông nh đồng điệu, gợi lên một nỗi buồn lan
toả.
-Tác giả không dùng lối bộc lộ trực tiếp mà
thông qua mối quan hệ giữa thời gian và
không gian để thể hiện nỗi niềm lữ khách.
Câu hỏi 8: Nhan đề của bài thơ là
Hoàng Hạc lâu nhng toàn bài hầu
nh không nói gì về lầu cả. Vậy
dụng ý tác giả là gì?
Trả lời:
- Biểu hiện suy t sâu lắng triết lí của tác
giả về cái hữu hạn của đời ngời và cái vô hạn,
vô cùng của vũ trụ.
- Tạo ra sự chuyển tiếp từ quá khứ và hiện
tại (giữa 4 câu trên và 4 câu dới)
- Tạo ra mối tơng quan giữa cái hữu hình
(đất Hán Dơng, bãi Anh Vũ) với cái không nhìn
thấy là hơng quan. Cái thần của bài thơ là ở
đó.
Câu hỏi 9: Tất cả cảnh ở bài thơ
đều rất đẹp sao lại khiến ngời
buồn?
Trả lời:
Vì Thôi Hiệu không chỉ tả cảnh có ý
nghĩa thù tạc, ngâm vịnh, mà thơ của Thôi
Hiệu còn để bộc lộ tình cảm chân thành,
những suy nghĩ sâu lắng (Thôi Hiệu buồn
vì thấy đời ngời là hữu hạn, buồn vì phải
tha hơng). Dẫu cảnh có đẹp thì lòng ngời
nhớ quê hơng cứ vời vợi nhất là cảnh lúc chiều
tối.
Câu hỏi 10: Có ngời cho rằng: Bài
thơ 56 chữ thì cả 56 chữ đều là b
ớc chuẩn bị cho một chữ sầu đậu
xuống kết đọng trong tâm, em
suy nghĩ gì về ý kiến này?
Trả lời:
ý kiến này đúng và sâu sắc. Vì cái
hồn của bài thơ là những suy nghĩ chân
thành sâu sắc gợi cảm giác buồn về thân
phận con ngời. Còn có nỗi sầu, nỗi buồn nào
hơn khi phải xa quê hơng. Ngời ta buồn nhớ
quê hơng lúc chiều tà buông xuống, ta mới
hiểu vì sao chiều hôm nhớ nhà là tình
huống xuất hiện rất phổ biến trong thơ ca
nhiều nớc phơng Đông.
Ghi nhớ
Bài thơ Hoàng Hạc lâu thể
hiện tâm trạng hoài niệm quá khứ,
ngậm ngùi trớc thực tại và tình cảm
thơng nhơ quê hơng của Thôi Hiệu
thông qua kết cấu độc đáo của
một bài thơ Đờng luật
Luyện tập
Câu hỏi: Em hãy tìm một câu thơ của một nhà
thơ Việt Nam có ý gần với câu cuối bài thơ
Hoàng Hạc lâu:
Yên ba giang thợng sử nhân sầu?
Trả lời: Câu cuối trong bài thơ Tràng giang
nổi tiếng của Huy Cận:
Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.
Theo Huy Cận khi sáng tác Tràng giang ông nhớ
tới Hoàng Hạc lâu của Thôi Hiệu và nảy sinh ý
thơ đặc sắc này.
Bài tập về nhà
Câu hỏi: Em hãy nhớ lại và thử so sánh: cách thể
hiện nỗi buồn trong Hoàng Hạc lâu của Thôi Hiệu
có gì khác với các tác giả văn học mà em biết,
Nguyễn Du trong tác phẩm Truyện Kiều chẳng
hạn?
Gợi ý:
- Nỗi sầu theo cách thể hiện của Thôi Hiệu là
đi từ thiên nhiên (khách thể) tác động đến con ng
ời (chủ thể) còn Nguyễn Du thì ngợc lại trong
Truyện Kiều ông viết: Ngời buồn cảnh có vui
đâu bao giờ
