(Hå Xu©n
H¬ng)
Mục tiêu bài học
Giúp Học Sinh:
Cảm nhận đ
ợc tâm trạng
và khát vọng
của
Thấy đợc tài
năng nghệ
thuật thơ
Nôm của
Hồ Xuân H
ơng
Hồ Xuân H
ơng
I, Đọc hiểu tiểu dẫn
I, Tác giả
*Cuộc đời
- Hồ Xuân Hơng(?-?)
- Quê ở Quỳnh Lu-Nghệ
An, sống chủ yếu ở kinh
thành Thăng Long.
t
-Cuộc đời, tình duyên có
nhiều éo le, ngang trái.
-*Sự ngiệp thơ văn
-Sáng tác cả chữ Hán và
chữ Nôm
-Nội dung: Khẳng định
đề cao vẻ đẹp và khát
vọng của ngời phụ nữ
-Nghệ thuật: Trào phúng
mà trữ tình, đậm đà
chất VHDG.->Bà
thơ Nôm
chúa
I, §äc hiĨu tiĨu dÉn
2, T¸c phÈm
a.Xuất xứ:
- N»m trong chùm thơ
“Tự tình”(3 bài)
b. Thể loại:
Đường luật thất
ngôn bát cú.
t
c.
Chủ đề:
Nỗi buồn bã, cô đơn
của
Hồ Xuân Hương trước
cuộc đời
.
a, §äc
Đêm khuya văng vẳng trống canh
dồn,
Trơ cái hồng nhan với nớc non.
Chén rợu hơng đa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết cha
tròn.
Xiên ngang mặt đất rêu từng
đám,
Đâm toạc chân mây, đá mấy
hòn.
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
b, Chia bè
cô c:
Đêm khuya văng vẳng trống
canh dồn,
4 câu
Trơ cái hồng nhan
với nớc non.
đầu
Chén rợu hơng
đa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết ch
2 phần
a tròn
Xiên ngang mặt đất rêu từng
đám,
Đâm toạc chân4mây,
câuđá mấy
hòn.
sau
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!
Thân phận
nữ sĩ
Tâm trạng,
thái độ của
nữ sỹ trớc
thân phận
mình trớc
thân phận
u
Ó
i
h
2, T×m
n
¶
b
n
v¨
Đêm khuya văng vẳng trống
canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nớc non.
Chén rợu hơng đa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết ch
a tròn.
Nỗi niềm của
nhân vật trữ
tình đợc gợi lên
trong khung
cảnh nh thế
nào?
-Không gian
Rộng lớn
vắng lặng
-Thời gian:
-Hoàn cảnh:
Đêm khuya
Một mình
Thi gian, không
gian c bit con
ngi i din vi
lũng mỡnh, sng tht
vi mỡnh nht.
HiÖu qu¶ cña tiÕng trèng
cÇm canh?
•
T¨ng v¾ng
lÆng cña
kh«ng gian
TiÕng trèng cÇm
canh
ThÓ hiÖn bíc ®i
cña thêi gian
ThÓ hiÖn
bíc ®i
cña tuæi trÎ
Sù rèi bêi cña t©m tr¹ng
Thảo luận nhóm
? Nhận xét giá trị biểu cảm
của các từ:
Nhóm 1
Văng
vẳng,
dồn
Nhóm 2
Nhóm 3
Trơ,Cái
hồng
nhan
Say lại
tỉnh
Văng vẳng,
dồn
Sự trôi
chảy
của
thời
gian
Rối
bời
trơ
cái hồng nhan Say lại tỉnh
Trơ trọi,
lẻ loi
rẻ rúng, Sự quẩn quanh,
luân hồi
mỉa mai
chua xót,
bẽ bàng,
Buồn tủi,
cay
đắng
-Nghệ thuật đối:
Cái hồng nhan >< Nớc non
Say
><
tỉnh
Khuyết
><
tròn
->Thể hiện nỗi xót xa càng thấm
thía, càng ngẫm càng đau
- Cách ngắt nhịp: 1/3/2
Trơ/ cái hồng nhan/ với nớc non
->Nhấn mạnh sự bẽ bàng
-Kết hợp từ :
Từ trơ kết hợp với nướcưnon
->Bềnưganưtháchưthức
Mối tơng quan giữa hình tợng trăng
sắp tàn (bóngưxế) mà vẫn khuyếtưchưaư
tròn với thân phận nữ sỹ
-> Sự dụỷ dang, muoọn maứng. Tui xuõn
ó trụi qua m nhõn duyờn khụng trn vn. Thể
hiện sâu sắc sự éo le của thân phận.
*TiÓu kÕt:
4 c©u ®Çu béc lé t©m tr¹ng
buån tñi, xãt xa tríc sù bÏ
bµng cña duyªn phËn.
Xiên ngang mặt đất rêu
từng đám,
Đâm toạc chân mây, đá
mấy hòn.
Ngán nỗi xuân đi xuân lại
lại,
Mảnh tình san sẻ tí con
-H×nh ¶nh thiªn nhiªn:
Rêu:
Đá:
Đảo
Xiên ngang mặt đất
động
ngữ,
từ đối.
Đâm toạc chân mây
mạnh,
Cảnh thiên nhiên sinh động, đầy
sức sống.
Sức phản kháng mãnh liệt
của Hồ Xuân Hương.
T©m tr¹ng:
Xu©n ®i
Ngá
n
L¹i: LỈp l¹i
Xu©n
L¹i: Trë l¹i
Dïng tõ
®éc ®¸o
Ngán ngẩm, chán chường khi mùa xuân
trở lại
mang theo tuổi xuân ra đi.
-Mảnh t×nh-san sỴ-tÝ –con con-> NghƯ
thtt¨ngtiÕn
Buồn tủi trước sự thật chua
chát: tình yêu ít ỏi cũng bò san sẻ.
*Tiểu kết:
4 câu sau bộc lộ
tâm trạng và thái độ vừa đau
buồn phẫn uất vừa thách thức
duyên phận, gắng gợng vơn lên
nhng vẫn rơi vào bi kịch.
III,Tổng kết
1, Nội dung:
-Qua lời tự tình, bài thơ nói lên bi
kịch và khát vọng sống, khát vọng
hạnh phúc của Hồ Xuân Hơng
2, Nghệ thuật
-Sử dụng từ ngữ giản dị mà đặc
sắc, hình ảnh giầu sức gợi cảm
để diễn tả các biểu hiện phong
phú, tinh tế của tâm trạng.
III,Bµi TËp cñng cè
-Suy nghÜ cña em vÒ th©n phËn
vµ t©m tr¹ng cña ngêi phô n÷
trong XH phong kiÕn qua bµi th¬
Tù T×nh II cña Hå Xu©n H¬ng?.