MỤC LỤC :
I – MỞ ĐẦU......................................................................................................2
II – NỘI DUNG.................................................................................................2
1.Phân tích các đặc điểm của tội phạm rửa tiền với ý nghĩa là tội phạm có
tính chất quốc tế............................................................................................2
2.Phân tích các dấu hiệu đặc trưng của tội chống loài người theo Quy chế
Rome. Liên hệ với quy định về tội phạm này trong Bộ luật hình sự Việt
Nam...............................................................................................................5
III – KẾT LUẬN...............................................................................................8
PHỤ LỤC :........................................................................................................9
1
I – MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triển của kinh tế toàn cầu, nhân loại đang phải đối mặt
với hàng loạt khó khăn như ô nhiễm môi trường, bùng nổ dân số, tệ nạn xa
hội,… Đặc biệt trong đó là sự xuất hiện và ngày một gia tăng của tội phạm
hình sự có tính chất quốc tế và tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia. Để tìm
hiểu tính chất nguy hiểm của một trong số các loại tội này em xin chọn cho
mình đề bài số 8 làm nội dung bài tập học kì.
Đề bài 8.
1. (3 điểm) Phân tích các đặc điểm của tội phạm rửa tiền với ý nghĩa là tội
phạm có tính chất quốc tế.
2. (4 điểm) Phân tích các dấu hiệu đặc trưng của tội chống loài người theo
Quy chế Rome. Liên hệ với quy định về tội phạm này trong Bộ luật
hình sự Việt Nam.
II – NỘI DUNG
1. Phân tích các đặc điểm của tội phạm rửa tiền với ý nghĩa là tội
phạm có tính chất quốc tế.
Trả lời :
• Khái quát về tội phạm rửa tiền :
Có nhiều định nghĩa khác nhau về tội phạm rửa tiền. Hầu hết các nước
tán thành định nghĩa được sử dụng trong Công ước c ủa Liên Hợp Quốc về
chống buôn bán bất hợp pháp ma túy và các chất hướng thần (năm 1988)
(Công ước Viên) và Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm có tổ
chức xuyên quốc gia (năm 2000) (Công ước Palecmo).
2
Theo điểm a) Khoản 1 Điều 6 Công ước Palecmo năm 2000 định nghĩa
rửa tiền là :
-
Chuyển đổi hay chuyển giao tài sản, dù biết rằng những tài sản này
do phạm tội mà có, nhằm che đậy hoặc che dấu nguồn gốc bất hợp
pháp của tài sản hoặc nhằm giúp đỡ bất cứ người nào liên quan đến
việc thực hiện một hành vi vi phạm nguồn lẩn tránh những hậu quả
pháp lý do hành vi của người đó gây ra;
-
Che đậy hoặc che dấu bản chất thực sự, nguồn gốc, địa điểm, việc
chuyển nhượng, chuyển dịch hoặc quyền sở hữu hay những quyền
đối với tài sản, dù biết rằng tài sản này do phạm tội mà có;
Theo Điều 3 (b), (c), (i) Công ước Viên 1988, rửa tiền là :
-
Chuyển đổi hoặc chuyển giao tài sản khi biết rằng tài sản đó thu
được từ bất kỳ hành vi phạm tội ( buôn bán bất hợp pháp ma túy và
các chất hướng thần ) hoặc từ việc tham gia vào hoạt động phạm tội
đó với mục đích che giấu hoặc ngụy trang nguồn gốc bất hợp pháp
của tài sản hoặc giúp bất kỳ người nào có dính líu vào hành vi phạm
tội như vậy trốn tránh trách nhiệm hình sự của hành vi đó;
-
Che giấu hoặc ngụy trang bản chất thực sự nguồn gốc, địa điểm,
chuyển nhượng, chuyển quyển sở hữu tài sản mà biết rõ tài sản đó
thu được từ hoạt động phạm tội đa được quy định tại điểm (a) được
quy định tại điểm này;
Ngoài ra, Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) - một
tổ chức được công nhận là tổ chức đặt tiêu chuẩn quốc tế cho những nỗ lực về
chống rửa tiền (AML) - đưa ra định nghĩa súc tích cho thuật ngữ “rửa tiền” là
“việc xử lý… tiền do phạm tội mà có nhằm che đậy nguồn gốc bất hợp pháp
của chúng ” nhằm “ hợp pháp hóa ” những món lợi thu được một cách bất
chính từ hành vi phạm tội.
3
• Đặc điểm của tội phạm rửa tiền :
Có thể nhận biết tội phạm rửa tiền dựa trên 3 đặc điểm chính : tính phái
sinh, tính chất quốc tế và tính chất kinh tế.
Trong phạm vi nội dung bài làm, em xin phân tích tính chất kinh tế của
tội phạm rửa tiền. Sở dĩ nói tội phạm rửa tiền có tính chất quốc tế vì tội phạm
rửa tiền không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế mà còn gây ra
những ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh từng quốc gia , tác động nghiêm
trọng đến sự trong sạch và hoàn chỉnh của nền tài chính toàn thế giới.
Hành vi “ rửa tiền ” có thể được coi là một loại tội phạm “ không biên
giới ” – một tội phạm quốc tế điển hình vì nó có các đặc trưng sau đây :
-
Quá trình xảy ra từ khi bắt đầu đến khi kết thúc có thể liên quan đến
nhiều quốc gia ;
-
Muốn chống lại hành vi rửa tiền hiệu quả cần có sự phối hợp chặt
chẽ giữa các quốc gia.
Hoạt động rửa tiền có thể dựa vào nhiều cách thức khác nhau. Cách thức
chủ yếu được bọn rửa tiền áp dụng là tiến hành chuyển một lượng tiền lớn ra
nước ngoài bằng con đường hợp pháp hoặc phi pháp, hợp pháp hóa khoản tiền
đó bằng nhiều cách như gửi tiền vào hệ thống tài chính quốc gia, đầu tư sàn
chứng khoán, sòng bạc, xây dựng cơ sở hạ tầng, mua bán bất động sản, kí hợp
đồng thật mua bán giả,… sau đó thu ngược lại số tiền quay về quốc gia ban
đầu hoặc khắp thế giới nhằm đạt được mục đích của bọn tội phạm.
Như vậy thông qua quy trình thực hiện trên có thể thấy được tính chất
quốc tế của tội phạm rửa tiền thông qua sự liên kết giữa tội phạm của nhiều
quốc gia cũng như sự liên kết chặt chẽ giữa các quốc gia để chống lại hành vi
rửa tiền.
4
2. Phân tích các dấu hiệu đặc trưng của tội chống loài người theo Quy
chế Rome. Liên hệ với quy định về tội phạm này trong Bộ luật hình
sự Việt Nam.
Trả lời :
Tội chống loài người theo quy chế Rome :
Tội chống loài người hay còn gọi là tội ác chống nhân loại quy định tại
Điều 7 Quy chế Rome về Tòa án hình sự quốc tế ( Đại hội đồng Liên hợp
quốc năm 1998 ).
“ Điều 7: tội ác chống nhân loại
1.Trong Quy chế này, “tội ác chống nhân loại”là một trong các hành vi
sau được thực hiện như một phần của sự tấn công có hệ thống hoặc trên diện
rộng nhằm vào bất kỳ một cộng đồng dân thường nào, với nhận biết về sự tấn
công đó.
a. Giết người;
b. Hủy diệt;
c. Bắt làm nô lệ;
d. Lưu đày hoặc cưỡng ép di chuyển dân cư;
e. Bỏ tù hoặc có hình thức khác tước đoạt tự do thân thể một cách
nghiêm trọng trái với các quy tắc cơ bản của luật pháp quốc tế;
f. Tra tấn;
g. Hiếp dâm, bắt làm nô lệ tình dục, cưỡng ép mại dâm, ép buộc mang
thai, cưỡng ép triệt sản hoặc bất kỳ hình thức bạo lực tình dục nào khác có
tính chất nghiêm trọng tương tự;
5
h. Ngược đãi bất kỳ nhóm hoặc tập thể người nào có chung đặc điểm vì
lý do chính trị, chủng tộc, dân tộc, sắc tộc, văn hóa, tôn giáo, giới tính như
được định nghĩa tại khoản 3, hoặc những lý do khác được thừa nhận rộng rãi
là bị cấm theo luật quốc tế, liên quan đến bất kỳ hành vi nào nêu tại khoản
này hoặc bất kỳ tội phạm nào thuộc quyền tài phán của tòa án;
i. Đưa người đi biệt tích;
j. Phân biệt chủng tộc;
k. Các hành vi vô nhân đạo khác có tính chất tương tự cố ý gây nhiều
đau đớn hoặc tổn thương nghiêm trọng cho thân thể hoặc sức khỏe về mặt
tinh thần hay thể chất…”
Qua đó, tội chống loài người theo quy chế Rome có những đặc trưng cơ
bản sau :
• Tội chống loại người ( chống nhân loại ) là các hành vi được thực
hiện như một phần của sự tấn công có hệ thống hoặc trên diện
rộng nhằm vào bất kỳ một cộng đồng dân thường nào, với nhận
biết về sự tấn công đó, mà cụ thể là 11 hành vi quy đinh tại khoản
1 Điều 7 quy chế Rome ( như đa nêu ở trên ).
• Những tội ác này thường không phải là những sự kiện đơn lẻ mà là
một phần của chính sách nhà nước (dù thủ phạm không hoạch
định chính sách đó), hay ít ra chúng là những hành động thường
xảy ra vì được nhà nước khuyến khích hay dung túng.
• Các dấu hiệu của tội phạm này bao gồm :
-
Một là, thực hiện một trong các hành vi quy định tại điều 7 Quy chế
Rome;
6
-
Hai là, tấn công trên phạm vi rộng hoặc có hệ thống;
-
Ba là, đối tượng hướng đến của tội phạm là dân thường;
-
Bốn là, tội chống nhân loại có thể được thực hiện trong thời bình
hoặc thời chiến.
Như vậy, theo Quy chế Rome tội ác chống loài người ( tội chống nhân loại
) có phạm vi tác động rộng và gây hậu quả lớn, đòi hỏi tính quy mô và có hệ
thống.
Quy định về tội chống nhân loại trong Bộ luật Hình sự Việt Nam :
Tội chống loài người được quy định tại Điều 342 BLHS như sau:
“Người nào trong thời bình hay trong chiến tranh mà có hành vi tiêu
diệt hàng loạt dân cư của một khu vực, phá hủy nguồn sống, phá hoại
cuộc sống văn hóa, tinh thần của một nước, làm đảo lộn nền tảng của một
xã hội nhằm phá hoại xã hội đó, cũng như có những hành vi diệt chủng
khác hoặc những hành vi diệt sinh, diệt môi trường tự nhiên, thì bị phạt tù
từ mười năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.”
Như vậy có thể thấy tội chống loài người quy định trong bộ luật Hình
sự Việt Nam có các đặc điểm cơ bản :
• Về chủ thể : Có thể là bất kì ai
• Mặt khách thể của tội phạm là quyền được sống của con người,
quyền được bảo đảm về nguồn sống, cuộc sống văn hóa, tinh thần
của con người.
• Hành vi khách quan của tội phạm gồm những hành vi sau:
-
Hành vi tiêu diệt hàng loạt dân cư của một khu vực,
7
-
Hành vi phá hủy nguồn sống, phá hoại cuộc sống văn hóa, tinh
thần của một nước, làm đảo lộn nền tảng của một xa hội nhằm phá hoại xa
hội đó,
-
Những hành vi diệt chủng khác hoặc những hành vi diệt sinh,
diệt môi trường tự nhiên
-
Hậu quả của tội phạm là làm tiêu diệt dân cư, phá hủy nguồn
sống, phá hoại cuộc sống văn hóa, tinh thần của một nước, làm đảo lộn
nền tảng của một xa hội, hủy diệt môi trường tự nhiên.
• Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý, trong đó có thể là lỗi cố ý trực
tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi làm trái quy định của
nhà nước về quản lý kinh tế là nguy hiểm cho xa hội, bị pháp luật
cấm. Họ thấy trước hành vi do mình thực hiện sẽ gây hậu quả
nghiêm trọng nhưng vẫn mong muốn cho thiệt hại đó xảy ra.
Pháp luật Hình sự Việt Nam đa đặt ra những quy định về tội phạm
chống phá loài người dựa trên nền tảng quy định của Quy chế Rome. Như
vậy có thể dễ dàng nhận thấy những nét tương đồng giữa quy định của bộ
luật Hình sự Việt Nam và quy định của Quy chế Rome.
III – KẾT LUẬN
Trên đây là toàn bộ nội dung bài tập lớn học kì môn Luật Hình sự quốc tế
của em. Qua bài tập này em đa hiểu rõ được một số đặc điểm của tội phạm
rửa tiền cũng như nội dung của Quy chế Rome về tội ác chống loài người. Do
kiến thức hạn hẹp nên trong quá trình thực hiện bài tập không thể tránh khỏi
những sai sót không đáng có. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp của thầy
cô.
8
Em xin chân thành cảm ơn !
PHỤ LỤC :
Danh mục tài liệu tham khảo.
1. Luật Hình sự quốc tế ( ThS. Nguyễn Thị Thuận – NXB CAND )
2. Bộ Luật Hình sự của nước Cộng hòa xa hội chủ nghĩa Việt Nam năm
1999 ( Sửa đổi bổ sung năm 2009 – NXB Lao Động )
3. Quy chế Rome về Tòa án hình sự quốc tế ( Đại hội đồng Liên hợp
quốc năm 1998 ).
Link tài liệu tham khảo :
/>9
/>
10