THIẾT BỊ DẠY HỌC MÔN SINH HỌC
Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


1. TỔNG QUAN VỀ CHƯƠNG
TRÌNH SINH HỌC PHỔ THÔNG

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


1.1. NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH
SINH HỌC TRUNG HỌC CƠ SỞ
NỘI DUNG
SINH HỌC 6
NỘI DUNG
SINH HỌC 7
NỘI DUNG
SINH HỌC 8
NỘI DUNG
SINH HỌC 9

Phần
di truyền
(học
kì I)
-- Ngành
Giải
động
sinh

vật
lí người
nguyên
Tếphẫu,
bào
thực
vật sinh: trùng roi, trùng

đế
biến
hình,Morgan
trùng kiết lị, trùng sốt
-Quigiầy,
luật ditrùng
truyền:
Menđen,
vậnThân;
động Lá;
-Hệ
-rét.Rễ;
-Cơ sở vật chất của di truyền: ADN, ARN
- Ngành
Sinh
sảnkhoang:
sinh dưỡng;
--Hệ
hô hấp
ruột
thuỷ tức.
dị: Đột biến, thường biến

--- Biến
Các
ngành
giun: ngành
giun dẹp
(sán), giun
Hoa
và
sinh
sản
hữu
tính,
-Hệ tiêu hoápháp chọn lọc
-Các phương
tròn
(giun đũa), giun đốt (giun đất),
- Ngành
Quả
hạt,
tuầndivà
hoàn
--Hệ
thân
mềm: Trai sông (2 mảnh vỏ), ốc,
-Kĩ
thuật
truyền
--Hệ
Các
nhóm

thực
vật;
mực
Phần
sinh
thái
học
(học
kì
II)
thần kinh
- Ngành
chân
khớp:
Lớp giáp xác (tôm sông);
--Sinh
Vaitháitrò
thực
vật,
học cá thể
-Cânhình
bằng
lớp
nhện;lớp
nội môisâu bọ

--Sinh
Vi thái
khuẩn,
nấm,

địa y.
học quần
thể
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


SINH HỌC 10

SINH HỌC 11

Chương
Phần 1
DiGiới
2truyền:
ứngchung
Phần
Chương
1Cảm
Chuyển
thiệu
hoá vật
vềchất
thế giới
và năng
sốnglượng

Phần 3 Vi sinh vật học
A.
-Cơ
Cảm

chế,
ứng
qui
luật
thực
dicủa
truyền
vật nước,
-Các
Ở
thực
cấp
vật:
tổhoá
-ở
chức
Hấp
thụ
thế giới
muối
sống
khoángở
vật
chất
năng
lượng
-Chuyển
B.
Cảm
dụng

ứng
diởtruyền
động
vậtsống thực vật
vi-Ứng
sinh
-Các
giới
-vật
Nitơ
sinh
và
vậtđời
Chương
3 Sinh
hoá: trưởng
và phát triển
-Phần
Sinh2Tiến
trưởng
của vi sinh vật
Phần
Sinh
- Quang
họcvà
hợp
tế sinh
bào
ở câysản
xanh

truyền
nhiễm
-Virut
vànhân,
bệnh
A.
-Nguyên
Ở thực
vật
cơ chế
tiến hoá
-Thành phần
- Hô hấp
hoá ởhọc
thực
củavật
tế bào

B.
-Sự
Ởphát
độngsinh
vật và phát triển của sự sống

-Cấu
Ở động
trúcvật:
tế bào
- Tiêu hoá và hấp thụ thức ăn
Chương

Phần Sinh
4 Sinh
thái sản
học

-Chuyển
- hoá
Các
vật
hình
chất
thức
vàhô
năng
hấplượng trong tế bào
A.
-CáỞthể,
thựcquần
vật thể, quần xã, hệ sinh thái, sinh quyển
SINH HỌC 12

-Phân
bào
-môi
Hệ
tuần hoàn
B.
-Bảo
Ở động
vệ

vật
trường
- Các cơ chế đảm bảo cân bằng nội môi
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


2. Tæng quan vÒ thÝ nghiÖm sinh häc
2.1. Các loại thí nghiệm sinh học
• Tuỳ theo đối tượng, thí nghiệm sinh học có 4 dạng sau:
- Quan sát, mô tả, nhận biết vật mẫu
- Quan sát, mô tả, nhận biết trên các tiêu bản hiển vi
- Nuôi, trồng các động vật, thực vật.
- Theo dõi các quá trình sinh lí….
Tuú theo môc ®Ých sö dông thÝ nghiÖm:
- TN biÓu diÔn cña gi¸o viªn
- TN cña häc sinh
- TN ngo¹i Trường
kho¸đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


2.2. Vai trò của thí nghiệm trong dạy học SH
- Nguồn thông tin trong tổ chức dạy học
- Củng cố, minh hoạ kiến thức từ nguồn thông tin khác
- Ph¸t triÓn t− duy, cñng cè niÒm tin khoa häc cho h/s, gióp h×nh thµnh
nh÷ng ®øc tÝnh tèt cña ng−êi lao ®éng míi

2.3. Yêu cầu và qui trình chung của thí nghiệm Sinh học
2.3.1. Xác định mục tiêu của thí nghiệm
2.3.2. Chuẩn bị thí nghiệm
2.3.3. Tiến hành thí nghiệm

2.3.4. Tổng kết thí nghiệm

* Ở trường anh,chị, công việc chuẩn bị cho các thí nghiệm
Sinh học được thực hiện như thế nào?
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


3. HÖ Thèng THIẾT BÞ DẠY HỌC
SINH HỌC PHỔ TH«ng
3.1. Cơ sở vật chất dạy học sinh học
3.1.1. Phòng học bộ môn
3.1.2. Phòng thí nghiệm
3.1.3. Góc sinh giới
3.1.4. Vườn trường
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


3.2. Danh mục thiết bị dạy học sinh học
3.2.1. Danh mc thit b dy hc ti thiu theo quy
nh ca B GD&T ( thiết bị đợc đầu t cho từng
trờng)
3.2.2. Danh mc thit b t chun b (dụng cụ, thiết bị
bổ sung để thực hiện các bài thực hành)

Trng i hc S phm H nụi 10/2007


3.3. Phân loại thiết bị
* Dựa trên cơ sở nào để phân loại?
- Phân loại theo lớp

- Phân loại theo bài TN
- Phân loại theo hạng mục thiết bị
* Vì sao phải phân loại theo hạng mục thiết bị?
Hãy phân loại các thiết bị dạy học SH theo hạng mục?
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


Phân loại theo hạng mục thiết bị
(Thuận lợi cho việc sắp xếp, quản lí, sử dụng và bảo quản)
-

Thiết bị trực quan: Tranh ảnh, mô hình, băng hình, phim
đèn chiếu, bản trong, bảng biểu, mẫu vật.

-

Dụng cụ thí nghiệm: dụng cụ thuỷ tinh, kim loại, sứ, gỗ,
nhựa, cao su.

-

Máy móc thí nghiệm: các loại cân kĩ thuật, cân phân tích,
mỏy ghi hot ng tim c

-

Hoá chất: vô cơ, hữu cơ, thuốc thử
Trng i hc S phm H nụi 10/2007



4. NGHIỆP VỤ CƠ BẢN CỦA CÁN BỘ THIẾT BỊ
MÔN SINH HỌC
4.1. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸n bé thiÕt bÞ
4.2. Néi dung cña c«ng t¸c thiÕt bÞ:
4.2.1. X©y dùng kÕ ho¹ch: Mua s¾m, thiÕt kÕ, sö dông thiÕt bÞ.
4.2.2. Quản lí thiết bị
4.2.3. Tổ chức hợp lí phòng thí nghiệm/phòng học bộ môn Sinh học
4.2.4. Biết cách sử dụng và bảo quản thiết bị
4.2.5. Hỗ trợ giáo viên bộ môn: trong tæ chøc c¸c bµi thùc hµnh

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


4.1. Nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ thiết bị
(Điều 14, quy chế thiết bị giáo dục của Bộ GD&ĐT ngày 7/9/2000)

1. Chịu trách nhiệm trớc Hiệu trởng trong việc quản lí TBGD
của nhà trờng
2. Bảo quản hồ sơ, sổ sách, theo dõi việc xuất, nhập và kiểm kê
TBGD theo quy định của nhà nớc
3. Giúp hiệu trởng xây dựng kế hoạch hàng năm để bổ sung,
điều chuyển, thanh lí và bảo quản thiết bị GD.
4. Tham gia việc chuẩn bị cho giáo viên và học sinh thực hiện
các giờ thí nghiệm, thực hành.
5. Đợc trang bị phòng hộ lao động, đợc hởng phụ cấp độc
hại, định mức lao động theo quy định hiện hành của nhà nớc.
Trng i hc S phm H nụi 10/2007


4.2. Nội dung công tác thiết bị giáo dục

4.2.1. Xây dựng kế hoạch
-

Xây dựng kế hoạch mua sắm thiết bị:
+ Những căn cứ để xây dựng kế hoạch: Dựa trên danh mục thiết bị tối
thiểu của Bộ; nguồn kinh phí; thực trạng thiết bị của từng trờng và
yêu cầu của công tác chuyên môn
+ Nội dung: Mua sắm những thiết bị còn thiếu so với danh mục tối
thiểu; vật liệu tiêu hao, nguyên vật liệu phục vụ việc tự làm thiết bị.

-

Xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị:
+ Căn cứ: Chơng trình SGK; theo kế hoạch giảng dạy của tổ chuyên
môn; theo số lợng thiết bị có trong trờng
+ Nội dung:

Ngày/tuần

Lớp/Khối

Tên thiết bị

Đã có

Trng i hc S phm H nụi 10/2007

Cha có

Ghi chú



-

-

Xây dựng kế hoạch bảo quản thiết bị
+ Căn cứ: Số lợng TB có trong trờng; kế hoạch sử dụng TB; thời
điểm trong năm học
+ Nội dung: Sắp xếp, bảo dỡng, sửa chữa TB
Lập bảng kế hoạch
Xây dựng kế hoạch tự làm TBGD:
+ Căn cứ: Danh mục tối thiểu của Bộ; thiết bị còn thiếu cha đợc
trang bị; đăng kí tự làm TB của giáo viên
+ Nội dung:
STT

Tên ngời làm

Tên TB

Dạy bài

Ngày cấy
vật liệu

Trng i hc S phm H nụi 10/2007

Vật liệu
đợc cấp


T/g hoàn
thành


4.2.2. Qu¶n lÝ thiÕt bÞ
* NghiÖm thu thiÕt bÞ:
Phối hợp các tiêu chí nghiệm thu sau đây:
1) Nghiệm thu về số lượng:
- Căn cứ: các hạng mục trong Danh mục tối thiểu
- Điều kiện: Đúng các hạng mục; đủ số lượng theo cơ số qui định cho
trường.
2) Nghiệm thu về chất lượng:
- Thông số kĩ thuật (qui định trong danh mục)
- Thiết bị phụ kiện, hướng dẫn sử dụng đi kèm
- Phù hợp với chức năng thực tiễn yêu cầu
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


4.2.2. Quản lí thiết bị ( tiếp theo)
* Hệ thống sổ sách về công tác TBGD
1. Các loại sổ sách:
-

Các văn bản: Quy chế TBGD, danh mục chuẩn và các văn bản khác

-

Các loại sổ: Sổ sử dụng TB; sổ mợn TB; sổ tự làm TB; các bản kế
hoạch


2. Các hồ sơ lu: Hoá đơn mua sắm, chứng từ tiếp nhận, các biên bản.
3. Phơng pháp ghi chép sổ sách:
-

Phơng pháp ghi: Theo đúng các mục, theo từng bộ môn, từng loại
hình thiết bị

-

Nội dung ghi sổ: theo mẫu hớng dẫn
Trng i hc S phm H nụi 10/2007


4.2.3. X©y dùng phßng bé m«n Sinh häc
1. Khái niệm phòng học bộ môn:
- Là phòng học đặc biệt, được trang bị tương đối đầy đủ các
thiết bị phục vụ dạy học môn học.
2. Chức năng:
- Là nơi trưng bày và bảo quản các phương tiện dạy học bộ
môn.
- Tổ chức dạy bài lí thuyết của môn học.
- Tổ chức dạy bài thực hành của môn học.

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


3. Cấu trúc:

Phòng học và

thí nghiệm

Phòng
Chuẩn bị

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


Phòng học bình thường và phòng học bộ môn
Phòng học thường
- Không có đủ
- Không có
- Không có; bàn ghế
không phù hợp
- Khó chia nhóm TH
- Ít tạo hứng thú

Phòng học bộ môn
- Có đầy đủ thiết bị dạy học
- Có nơi chuẩn bị thí nghiệm
- Có hệ thống điện nước, bàn
ghế phù hợp để TN
- Thuận tiện chia nhóm TH
- Tạo hứng thú học tập cho học
sinh

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


4. Diện tích và trang thiết bị

Phòng học:
- Diện tích: đủ rộng cho 1 phòng học bình thường, đủ chỗ để
kê tủ/giá/kệ đựng thiết bị xung quanh phòng…
-Bàn ghế: kiểu bàn vừa ngồi học, vừa làm bàn thí nghiệm;
ghế dễ di chuyển
-Bảng đen (xanh)
-Thiết bị nghe nhìn: Tivi, đầu đĩa-băng
-Màn chiếu
-Máy vi tính
-Rèm cửa

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


- Tủ/giá: Hệ thống tủ tường/giá để bày mẫu, mô hình, tranh
ảnh, kính hiển vi, tài liệu tham khảo, dụng cụ thí nghiệm…
- Hệ thống điện: Trang bị đến từng bàn thí nghiệm, bóng điện
trong tủ để kính hiển vi và tranh ảnh.
- Hệ thống nước: có hệ thống cấp nước và thoát nước
- Bếp điện
Phòng chuẩn bị:
-Bàn ghế làm việc
-Hệ thống giá (tủ) đựng hoá chất
-Tủ bảo quản các dụng cụ thí nghiệm chính xác: cân, nhiệt kế, bộ đồ mổ
-Mẫu vật quí hiếm
-Hệ thống điện, cửa kính.
Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


5. Cách sắp xếp bố trí phòng phòng học bộ môn:

-Khu vực giáo viên
-Khu vực học sinh học và làm thí nghiệm

Trường đại học Sư phạm Hà nôi 10/2007


PHÒNG HỌC VÀ PHÒNG TN SINH HỌC 2 TRONG 1


PHÒNG HỌC VÀ PHÒNG TN SINH HỌC 2 TRONG 1 KIỂU 1


PHÒNG HỌC VÀ PHÒNG TN SINH HỌC 2 TRONG 1 KIỂU 2