Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NẾP SỐNG CỦA SINH VIÊN
TẠI KÝ TÚC XÁ
1.1 Một số khái niệm cơ bản
1.1.1 Khái niệm nếp sống
Nếp sống bao gồm những cách thức, những quy ước đã trở thành thói
quen lâu bền, thành những tập quán trong sản xuất, sinh họat như: ăn, ở, mặc,
giao tiếp…; trong tổ chức đời sống xã hội có phong tục, tập quán, lễ nghi, pháp
luật… biểu hiện cho một dân tộc và bản sắc văn hóa của dân tộc ấy. [2; 209]
Lối sống - với tính cách là lối đáp ứng, thích nghi ở mọi trường hợp vốn
diễn ra phong phú của cuộc sống. Như vậy, trong lối sống có những cái chỉ là
biểu hiện nhất thời, không thường xuyên và không nhất thiết phải được tất cả
mọi cá nhân trong cộng đồng xã hội vận dụng. [2; 155]
1.1.2. Khái niệm sinh viên
Thuật ngữ sinh viên có nguồn gốc từ tiếng La-tinh, có nghĩa là người làm
việc, học tập, tìm hiểu, khai thác tri thức, tương đương với từ Student trong tiếng
Anh. Sinh viên là để chỉ những người theo học bậc đại học và phân biệt với học
sinh đang theo học ở bậc phổ thông.
Theo Quy chế công tác Học sinh - Sinh viên trong các trường đào tạo của
Bộ Giáo dục và Đào tạo: Sinh viên là người đang theo học hệ ĐH, CĐ, TCCN nơi truyền đạt kiến thức bài bản về một ngành nghề, chuẩn bị cho công việc sau
này của họ. Họ được xã hội công nhận qua những bằng cấp đạt được trong quá
trình học tập. Quá trình học của họ theo phương pháp chính quy, tức đã phải trải
qua bậc tiểu học và trung học.
1.1.3. Khái niệm ký túc xá
Ký túc xá là khu khuôn viên của trường, cùng nằm chung hoặc có thể cách
xa trường một khoảng cách ngắn và có thể ở trên cùng một diện tích là các học
viện, thư viện, các sân chơi thể thao, các hội thể thao, các khu nhà ở. Nhờ đặc
điểm này, sinh viên không phải mất thời giờ nhiều để di chuyển từ chỗ này đến
chỗ khác hoặc có thể thoải mái tham gia các hoạt động thể dục thể thao trong
khuôn viên của ký túc cũng như tham gia học ở thư viện thuận tiện hơn.
1.2. Vai trò của ký túc xá đối với sinh viên
1.2.1. Ký túc xá là môi trường an ninh tốt
1.2.2. Tiết kiệm chi phí, tiền bạc cho sinh viên và gia đình
1.2.3. Thuận tiện trong việc đi lại
1.2.4. Nơi sinh viên cùng nhau chia sẻ những khó khăn trong cuộc
sống
1.2.5. Môi trường để sinh viên cùng nhau cố gắng học tập
1.2.6. Sinh viên có cơ hội tham gia các hoạt động trong ký túc xá
1.2.7. Tạo điều kiện giúp sinh viên nâng cao kỹ năng sống
1.3. Quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo về nếp sống của sinh viên
tại ký túc xá
Vấn đề về KTX và nếp sống của SV tại KTX rất được Bộ Giáo dục và
Đào tạo quan tâm, việc ban hành các thông tư, quyết định, quy chế và quy định
KTX đã giúp các trường ĐH, CĐ, TCCN và dạy nghề nâng cao vai trò KTX,
nâng cao nếp sống SV và đẩy mạnh phát triển giáo dục, đào tạo. Từ đó, giúp các
đơn vị chức năng, cán bộ, viên chức quản lý SV tại KTX được thuận lợi và chặt
chẽ. Đồng thời là cơ sở để các trường ĐH, CĐ, TCCN và dạy nghề xây dựng
quy chế, nội quy KTX.
Tiểu kết
Trên đây là một số khái niệm và vai trò của KTX đối với SV. Có thể thấy
rằng môi trường KTX đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành những
phẩm chất và nhân cách tốt cho SV, giúp SV có đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ
học tập, tham gia các hoạt động và tự tổ chức các hoạt động, rèn luyện các kỹ
năng giao tiếp, ứng xử khéo léo, linh hoạt, tế nhị với mọi người phù hợp các quy
tắc, chuẩn mực của xã hội.
Chương 2
NẾP SỐNG CỦA SINH VIÊN
TẠI KÝ TÚC XÁ TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
2.1. Khái quát vài nét về trường Đại học Nội vụ Hà Nội
Ngày 14/11/2011, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
2016/QĐ-TTg về việc thành lập trường ĐHNVHN. Trường ĐHNVHN là cơ sở
giáo dục ĐH công lập trực thuộc Bộ Nội vụ, được thành lập trên cơ sở nâng cấp
từ trường CĐ Nội vụ Hà Nội. Trước đây có tên gọi là trường CĐ Văn thư Lưu
trữ Trung ương I. Tiền thân là trường Trung học văn thư Lưu trữ Trung ương I,
được thành lập năm 1971 theo Quyết định số 109/BT ngày 18/12/1971 của Bộ
trưởng Phủ Thủ tướng. Năm 1996, trường được đổi tên thành trường Trung học
Lưu trữ và Nghiệp vụ Văn phòng I.
2.1.1. Vị trí và chức năng
Trường ĐHNVHN là cơ sở giáo dục ĐH công lập thuộc hệ thống giáo
dục quốc dân, trực thuộc Bộ Nội Vụ, có chức năng: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng
nguồn nhân lực có trình độ ĐH và sau ĐH trong lĩnh vực công tác nội vụ và các
ngành nghề khác có liên quan: hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học và triển
khai áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Trường ĐHNVHN là đơn vị sự nghiệp có thu, có tư cách pháp nhân, có
con dấu và tài khoản riêng tại kho bạc nhà nước và ngân hàng. Trường
ĐHNVHN đặt trụ sở chính tại thành phố Hà Nội
2.1.2. Nhiệm vụ
- Xây dựng chiến lược, kế hoạch tổng thể phát triển trường qua từng giai
đoạn, kế hoạch hoạt động hàng năm.
- Tổ chức đào tạo nguồn nhân lực có trình độ đại học và sau ĐH các
ngành, lĩnh vực, quản lí nhà nước của Bộ Nội vụ và các ngành nghề khác theo
nhu cầu xã hội khi được các cơ quan có thẩm quyền cho phép.
- Xây dựng và triển khai các chương trình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ đáng ứng nhu cầu xã hội và hội nhập quốc tế.
- Tuyển dụng, quản lý công chức, viên chức; xây dựng đội ngũ giảng viên
của trường đủ về số lượng, cân đối về cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề, cơ
cấu độ tuổi và giới, đạt chuẩn về trình độ được đào tạo; tham gia vào quá trình
điều động của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền đối với nhà giáo, cán
bộ, nhân viên.
- Tổ chức các hoạt động khoa học và công nghệ, ứng dụng, phát triển và
chuyển giao công nghệ, tham gia giải quyết những vấn đề về kinh tế, xã hội của
địa phương, đất nước.
2.1.3. Cơ cấu tổ chức
- Ban giám hiệu, gồm: Hiệu trưởng và các Phó Hiệu trưởng
- Hội đồng khoa học và đào tạo, các Hội đồng tư vấn khác
- Các phòng chức năng
- Các khoa
- Các tổ chức khoa học – công nghệ và dịch vụ
- Đảng Bộ trường ĐHNVHN
- Công đoàn trường ĐHNVHN
- Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trường ĐHNVHN
- Các tổ chức đoàn thể và tổ chức xã hội khác
Trải qua 40 năm xây dựng và trưởng thành, tuy có những nhiệm vụ cụ thể
khác nhau trong các thời kỳ, song tập thể nhà trường luôn đoàn kết, quán triệt
chủ trương, nghị quyết của Đảng, bám sát nhiệm vụ cơ quan cấp trên giao, hoàn
thành tốt nhiệm vụ và không ngừng đổi mới phát triển. Trường đã tự khẳng định
được vị thế của mình trước yêu cầu của ngành và nhu cầu của xã hội, đã đào tạo,
bồi dưỡng hàng ngàn cán bộ cung cấp cho ngành nội vụ và cho xã hội.
2.2. Quy định của trường Đại học Nội vụ Hà Nội về ký túc xá của sinh viên
KTX trường ĐHNVHN được thành lập theo Quyết định 502/QĐ-ĐHNV
ngày 08 tháng 6 năm 2012 của Hiệu trưởng trường ĐHNVHN và trực thuộc sự
quản lý của phòng Công tác sinh viên. (Phụ lục số 1)
Nội quy gồm 15 điều khoản quy định cụ thể về việc ra, vào KTX, những
điều nghiêm cấm SV sống trong ký túc xá.
Nhìn chung, việc thực hiện nội quy được SV tại KTX chấp hành tốt và
được Ban Quản lý kiểm tra, giám sát. Qua phỏng vấn Ban Quản lý KTX trường
ĐHNVHN: trong năm 2016, ít có SV vi phạm nội quy kỷ luật, không xảy ra vụ
việc nào mất trật tự, an ninh hoặc phải lập biên bản, báo cáo Phòng Công tác SV
và Nhà trường. SV theo học các lớp tại ký túc xá tuân thủ nghiêm chỉnh các quy
định, hướng dẫn của Ban Quản lý KTX. Mỗi tuần Ban Quản lý KTX lên kế
hoạch cho từng phòng tự vệ sinh phòng ở và khu hành lang, cầu thang để ký túc
xá luôn sạch sẽ. Các SV vi phạm sau khi bị nhắc nhở, khiển trách đã tiến bộ và
không vi phạm nữa do có sự quan tâm sát sao của Ban Quản lý KTX.
2.3. Cơ sở vật chất của ký túc xá trường Đại học Nội vụ Hà Nội
Cách nơi học tập chính của trường khoảng 300m, KTX là đơn vị dịch vụ
có chức năng chăm lo đời sống vật chất, văn hóa tinh thần cho SV trường
ĐHNVHN.
KTX gồm 03 dãy nhà, trong đó có 01 dãy nhà 06 tầng được xây dựng
khang trang, sạch sẽ.
Mỗi phòng bố trí được 8 - 10 SV, trong mỗi phòng có: nhà tắm, 01 phòng
vệ sinh riêng, được trang bị đầy đủ chậu, gáo, xô, chổi, phích nước, ca, cốc… và
5 giường tầng. KTX có giếng khoan công nghiệp cung cấp đủ nhu cầu về nước
sinh hoạt cho toàn KTX và một số thiết bị khác SV phải tự sắm.
Từ năm 2011 trường lên ĐH nên số lượng SV tại KTX vì thế cũng gia
tăng hơn nhiều trong khi số phòng không tỉ lệ thuận với số lượng SV có nhu cầu
ở nội trú nên việc bố trí chỗ ở cho SV trong kí túc xá rất khó khăn. Số phòng ở
trong KTX chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu số lượng sinh viên ở nội trú, còn lại
SV phải tự chủ động tìm phòng trọ ở khu vực gần trường.
Ngoài ra, khu KTX còn có căng tin sạch sẽ, rộng rãi, thoáng mát phục vụ
theo phương thức tự chọn, đảm bảo vệ sinh, giá cả hợp lý, đáp ứng nhu cầu của
SV nội trú. Tuy nhiên hiện nay, căng tin của KTX đã tạm ngừng hoạt động nên
SV phải chủ động ăn uống bên ngoài. Nhà trường đã đầu tư xây dựng sân tập thể
dục để rèn luyện thể chất và bố trí bảo vệ trực 24/24h, KTX trang bị hệ thống
phòng cháy chữa cháy và cứu nạn khẩn cấp khi cần nhằm đảm bảo an toàn cho
SV sinh hoạt trong khu KTX.
Bên cạnh đó, KTX vẫn còn nhiều hạn chế và thiếu thốn về cơ sở vật chất,
trang thiết bị dành cho SV. Phòng ở đã quá cũ và các trang thiết bị được cung
cấp sẵn trong phòng có nhiều thứ không thể dùng được. Điều này gây khó khăn,
bất tiện cho SV trong sinh hoạt hàng ngày và Ban Quản lý trong việc quản lý và
tốn kém sửa chữa.
Từ tháng 10/2016, Nhà trường đã sửa chữa, nâng cấp, hoàn thiện đưa vào
hoạt động nhà khách và 03 phòng học (KB01, KB02, KB03) và đang chuẩn bị
đưa phòng KB04 vào sử dụng.
Hiện nay trong thời gian sửa chữa, KTX không đón thêm SV vào ở. Vì
vậy, tổng số SV ở KTX tính đến tháng 12/2016 là 202 SV, trong đó có 17 SV
nam và 185 SV nữ. Tất cả các phòng đều được trang bị tivi, internet, điện nước
đầy đủ để SV có điều kiện học tập và ăn ở tốt nhất.
Theo khảo sát cho thấy, SV ít khi xem thời sự hay các kênh truyền hình,
thực tế tivi ở KTX không bắt được nhiều kênh truyền hình và chất lượng hình
ảnh, âm thanh không được tốt. Vì KTX không phát internet miễn phí nên có rất
nhiều phòng SV không thể cập nhật thời sự mỗi ngày. Các thông báo của Ban
Quản lý ký túc xá đến với SV cũng không nhanh, nhiều khi không kịp thời vì ký
túc xá không trang bị hệ thống truyền tin như loa phát thanh… mà chỉ dán thông
báo ở trên bảng tin, trên tường…
KTX không có khu để xe riêng nên SV thường để xe trong khuôn viên,
trước cửa phòng gây mất mỹ quan và cản trở đi lại, SV muốn chơi thể thao cũng
chỉ chơi được trong phạm vi nhỏ. Chỗ đổ rác theo quy định cũng chưa có, mà
chỉ có xe đổ rác để ngay cổng ra, vào KTX, điều này khiến KTX không đảm bảo
vệ sinh, gây mất mỹ quan. KTX chưa có Ban y tế và phòng y tế thường trực
24/24 nên rất khó khăn cho SV khi bị ốm đau.
Chúng tôi đã phát ra 70 phiếu khảo sát cho SV và 5 phiếu hỏi cho Ban
Quản lý KTX và tiến hành phỏng vấn 20 SV. Tuy nhiên do điều kiện KTX đang
trong quá trình tu sửa, một số SV không nhiệt tình muốn làm khảo sát, phỏng
vấn nên nhóm nghiên cứu chỉ thu lại được 60 phiếu hợp lệ và phỏng vấn được
10 bạn SV và Ban Quản lý KTX.
Dưới đây là biểu đồ hình tròn do chúng tôi khảo sát mức độ hài lòng của
SV về các trang thiết bị trong phòng:
Biểu đồ 1. Đánh giá của sinh viên về trang thiết bị trong phòng
Qua phiếu khảo sát điều tra với 3 mức độ: rất hài lòng, hài lòng, chưa hài
lòng về trang thiết bị của KTX, chúng tôi thu được kết quả như trên. Tỉ lệ SV
đánh giá ở mức độ rất hài lòng về trang thiết bị của KTX chiếm 10%. Tỉ lệ đánh
giá ở mức độ hài lòng là 54%. Tuy nhiên, số lượng SV chưa hài lòng chiếm tỉ lệ
khá cao (36%). Xét thấy, Nhà trường cần quan tâm và đưa ra những giải pháp để
sửa chữa, nâng cao chất lượng trang thiết bị của KTX, phục vụ tốt nhất cho việc
học tập và sinh hoạt của SV trong KTX.
Nhìn chung, Ban Quản lý KTX đã có đầy đủ thành phần quản lý và có sự
phân công rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ của mỗi cán bộ, viên chức. Từ đó,
giúp việc quản lý KTX và nếp sống SV tại KTX dễ dàng, thuận lợi và chặt chẽ
hơn. Tuy nhiên vì số lượng SV nội trú nhiều và xây dựng thêm các phòng học
nên số lượng cán bộ, công nhân viên làm việc trong Ban Quản lý KTX còn
thiếu, gây bất lợi cho việc quản lý. Vì vậy, Nhà trường cần tuyển dụng thêm
nhân sự cho Ban Quản lý KTX.
2.4. Đặc điểm của sinh viên tại ký túc xá
KTX trường ĐHNVHN cơ sở chính tại Hà Nội nhỏ, không đáp ứng được
hết nhu cầu ở nội trú của SV nên phần lớn SV tại KTX là nữ, ít nam. SV tại
KTX là những người đang học tại trường và được trường bố trí ở trong KTX
theo hợp đồng của SV đã ký với Ban Quản lý KTX; là những sinh viên thuộc
dạng ưu tiên, có đầy đủ yêu cầu ở KTX như là SV năm 1, SV vùng cao, SV
thuộc hộ nghèo…
Theo đánh giá của các cán bộ viên chức Ban quản lý KTX, đa số SV có ý
thức chính trị tốt, quan tâm đến các vấn đề của xã hội, có niềm tin vào sự nghiệp
đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Hầu hết SV có lối sống lành mạnh,
tích cực tham gia các hoạt động xã hội, nhiều SV đã thể hiện sự năng động, sáng
tạo trong hoạt động văn hóa văn nghệ, tự giác chấp hành nội quy, nề nếp nhà
trường và KTX…
Tuy nhiên, bên cạnh những SV tích cực cũng còn có một số SV chưa tự
nỗ lực vươn lên, chưa nhiệt tình tham gia các hoạt động chung. Một số ít SV vẫn
vi phạm nội quy, quy chế, có biểu hiện của lối sống hưởng thụ, đua đòi. Các
biểu hiện tiêu cực như uống rượu bia, cờ bạc, vi phạm pháp luật trong SV tuy ít
nhưng chưa được ngăn chặn hoàn toàn, gây nhiều lo lắng cho người thân, bạn bè
và xã hội. Ngoài ra, năng lực tự học, tự nghiên cứu, khả năng giao tiếp và hoạt
động tập thể của SV nội trú còn nhiều hạn chế, đặc biệt là nếp sống trong giáo
tiếp, ứng xử, học tập, sinh hoạt cá nhân như: thiếu khéo léo, tế nhị trong giao
tiếp, ý thức tự học, tự nghiên cứu còn yếu, ít tự giác cập nhật thông tin hang
ngày…
2.5. Thực trạng nếp sống của sinh viên tại ký túc xá trường Đại học
Nội vụ Hà Nội
2.4.2. Hoạt động học tập
Để có đánh giá khách quan hơn, chúng tôi tìm hiểu nếp sống văn hóa của
SV tại KTX trong học tập qua các yếu tố: tham khảo thêm tài liệu để bổ sung
kiến thức, tham gia NCKH, trung thực trong kiểm tra thi cử, tổ chức học tập
theo nhóm, sắp xếp lịch học trong tuần một cách khoa học, đi học đúng giờ quy
định, chuẩn bị đầy đủ tài liệu trước giờ lên lớp. Kết quả được chúng tôi thống kê
ở bảng 2.1 như sau:
Bảng 1. Nếp sống của sinh viên trong học tập tại ký túc xá
STT
1
2
3
4
5
Nếp sống của sinh viên
ký túc xá trong học tập
Tham khảo thêm tài liệu
để bổ sung kiến thức
Tham gia nghiên cứu
khoa học
Tổ chức học tập theo
nhóm
Sắp xếp lịch học trong
tuần một cách khoa học
Chuẩn bị đầy đủ tài liệu
trước giờ lên lớp
Khối SV
Năm 3 Năm 4
Năm 1
Năm 2
ĐTB
1,4
2,2
1,9
2,6
2,1
1,6
2,4
1,9
2
1,9
2,7
3
2,7
2
2,7
3
2,8
2,7
2,6
2,7
3
3,2
3
3,1
3,1
(Chú thích ĐTB: 1- 1,5: Hiếm khi; 1,51- 2,5: Không thường xuyên; 2,513,5: Thường xuyên; 3,51 – 4: Rất thường xuyên)
Từ thực tế điều tra cho thấy: SV thường xuyên chuẩn bị đầy đủ tài liệu
trước giờ lên lớp. Đối với từng môn học, giảng viên thông báo, cung cấp đầy đủ
thông tin, tài liệu học tập cần thiết cho môn học trong buổi đầu và đa số SV
trước giờ lên lớp chuẩn bị đủ tài liệu theo yêu cầu.
Trong quá trình học tập, việc chủ động tham khảo tài liệu để bổ sung
kiến thức là một trong những yêu cầu SV thực hiện bởi có nhiều vấn đề thầy
(cô) giảng giải SV chưa thể hiểu một cách đầy đủ ngay tại lớp được, thậm chí
nhiều tuần nghiên cứu, suy ngẫm mới hiểu được vấn đề. Tuy nhiên, qua điều tra
cho thấy, vấn đề nói trên được SV đánh giá ở mức hiếm khi, đặc biệt SV năm
nhất. Trong khi đó, đa số SV năm cuối quan tâm nhiều hơn đến việc tìm hiểu và
nghiên cứu để giải quyết vấn đề, bổ sung, cập nhật kiến thức thông qua các tài
liệu tham khảo từ thư viện nhà trường, trên internet.
Qua khảo sát cho thấy, đa số SV học tập theo nhóm thường xuyên và đạt
hiệu quả tương đối cao trong các kỳ thi. Việc học tập nhóm tại KTX giúp tất cả
thành viên tham gia phải tìm hiểu, đưa ra ý kiến tranh luận, tìm ra phương án tối
ưu để giải quyết. Điều này khiến SV hiểu rõ được bản chất và ghi nhớ được kiến
thức lâu hơn, đáp ứng được nhu cầu tương tác với giảng viên về bài học trên lớp,
kích thích việc nghiên cứu, tra tìm tài liệu phục vụ cho quá trình học tập. Theo
khảo sát, việc tổ chức học tập theo nhóm tại KTX thường xuyên vào thời điểm
trước khi kết thúc môn học và trước khi thi kết thúc học phần, nếu có yêu cầu
bài tập nhóm.
Vấn đề tham gia nghiên cứu khoa học của SV ở KTX được đánh giá ở
mức hiếm khi. Tỉ lệ SV tham gia nghiên cứu khoa học theo từng năm là thấp và
duy trì không đều, những năm học gần đây số SV trong trường nói chung và SV
trong KTX nói riêng tham gia nghiên cứu khoa học rất ít vì SV chưa thật sự ham
thích, say mê nghiên cứu khoa học để nâng cao kiến thức, mặt khác phần hỗ trợ
kinh phí của nhà trường cho một đề tài nghiên cứu khoa học của SV hiện nay rất
ít (khoảng 1 triệu đồng/đề tài). Đây là vấn đề nhà trường cần quan tâm đầu tư
đúng mức, có chế độ động viên, khuyến khích giảng viên, SV tham gia nghiên
cứu khoa học để hình thành thói quen phát hiện và giải quyết vấn đề một cách
khoa học, nâng cao khả năng tự học, độc lập suy nghĩ, sáng tạo của SV thể hiện
trong từng vấn đề nghiên cứu, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà
trường sư phạm ở hiện tại và tương lai.
SV đánh giá việc xếp lịch học trong tuần một cách khoa học ở mức
thường xuyên. Đa số SV tại KTX đều chủ động lên kế hoạch học tập của mình
theo từng tuần nên có kết quả học tập cao.
Tuy nhiên, một số vẫn còn SV lười học, ham chơi, sắp xếp thời gian học
tập chưa hợp lý chờ đến kỳ thi mới học, với số lượng bài vở rất nhiều nên không
học kịp, khó nhớ, dễ quên, dẫn đến hiện tượng chuẩn bị “phao” vào phòng thi.
2.4.3. Hoạt động sinh hoạt cá nhân
Chúng tôi tìm hiểu thực trạng nếp sống của SV ở ký túc xá trong sinh hoạt
cá nhân thông qua việc khảo sát bằng phiếu thăm dò, kết quả thu được ở bảng
sau:
Bảng 2. Nếp sống của sinh viên ký túc xá trong sinh hoạt cá nhân
Nếp sống của sinh viên
STT ký túc xá trong sinh hoạt
cá nhân
Khối SV
Năm 1
Năm 2
Năm 3
Năm 4
ĐTB
1
2
3
4
5
6
Đọc sách báo, tài liệu
Xem thời sự để nắm bắt
thông tin hàng ngày
Giữ vệ sinh chung trong
phòng
Ăn mặc gọn gàng, sạch
đẹp
Tiếp khách đúng giờ
quy định
Ý thức bảo vệ tài sản
trong ký túc xá
2,2
2,8
2,7
2,1
2,4
2,7
1,9
2,5
2,9
2,5
3,6
3,2
3,4
2,9
3,2
3,6
2,7
3,5
4
3,4
3,1
2,4
2,9
3,1
2,8
3,6
2,4
3,2
3,6
3,2
(Chú thích ĐTB: 1- 1,5: Hiếm khi; 1,51- 2,5: Không thường xuyên; 2,513,5: Thường xuyên; 3,51 – 4: Rất thường xuyên)
Đa phần SV đánh giá việc ăn mặc gọn gàng sạch đẹp của SV tại KTX ở
mức độ thường xuyên. Trong KTX có cả SV nam và SV nữ, vì vậy việc sử dụng
trang phục luôn được Ban Quản lý KTX nhắc nhở thực hiện. SV khi ở KTX cần
lựa chọn những trang phục thoải mái, dễ vận động tuy nhiên vẫn phải đảm bảo
lịch sự, gọn gàng.
Phần lớn SV tại KTX sắp xếp vật dụng trong phòng khá ngăn nắp, gọn
gàng. Việc giữ vệ sinh chung trong phòng cũng được đa số SV nghiêm túc thực
hiện. SV thường xuyên phân công lau dọn phòng ở sạch sẽ; sắp xếp lịch tổng vệ
sinh theo tháng; nhắc nhở, bảo ban các thành viên có ý thức tham gia đảm bảo
vệ sinh phòng ở cũng như sức khỏe của chính mình tại KTX.
Ý thức bảo vệ tài sản trong ký túc xá của SV luôn được BQL KTX theo
dõi, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở thường xuyên. Nhờ đó, SV cũng có ý thức hơn
trong việc bảo vệ các công trình công cộng, giữ gìn vệ sinh hành lang, cầu
thang, khuôn viên KTX; sử dụng trang thiết bị cẩn thận, an toàn, tiết kiệm.
Bên cạnh đó chúng tôi thấy vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: một bộ
phận SV ăn mặc chưa gọn gàng, chưa đúng quy định của KTX; ý thức giữ gìn
vệ sinh, môi trường chưa được tốt; vẫn còn hiện tượng SV (đa số là sinh viên
nam) ném rác bừa bãi trong phòng, ra hành lang hay sân KTX. Trao đổi với Ban
Quản lý KTX, chúng tôi được biết: Ban Quản lý đã đưa ra những quy định trong
KTX tuy nhiên chưa áp dụng hình thức răn đe, xử phạt nghiêm khắc nào đối với
SV nên SV tại KTX chưa thấy trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn vệ sinh
chung nơi công cộng, trong khuôn viên KTX.
Văn hóa đọc là ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc của mỗi cá nhân. Ứng
xử, giá trị và chuẩn mực này cũng gồm ba thành phần: thói quen đọc, sở thích
đọc và kỹ năng đọc. Đây là một kỹ năng vô cùng cần thiết, quan trọng trong sự
phát triển tri thức của SV tuy nhiên, điều này chỉ được SV tại KTX thực hiện ở
mức không thường xuyên. Theo khảo sát, điều tra, SV tại KTX đã có ý thức về
việc định hướng, lựa chọn đọc những đề tài hoặc những vấn đề quan trọng, phục
vụ cho hoạt động học tập và đời sống tinh thần của bản thân như: các loại sách
tham khảo, sách dạy kỹ năng giao tiếp, tiểu thuyết của các nhà văn nổi tiếng, các
tạp chí dành cho sinh viên... Nhưng đa số SV chưa có kỹ năng đọc, chưa biết
cách tiếp nhận tối đa, toàn diện nội dung tài liệu đọc hay vận dụng những kiến
thức đó vào thực tiễn đời sống.
Hầu hết SV đều đánh giá việc xem thời sự để nắm bắt thông tin hàng
ngày là có nhưng vẫn ở mức không thường xuyên. Thực tế cho thấy, đa số SV ít
xem báo, truyền hình, internet để theo dõi các vấn đề thời sự trong tỉnh, trong
nước và thế giới, thay vào đó là xem phim, nghe nhạc, tán gẫu trên mạng xã hội
nhiều. Do vậy, SV tại KTX không kịp thời nắm bắt được thông tin trong nước và
ngoài nước, cũng như hiểu biết về các vấn đề đời sống xã hội còn nhiều hạn chế.
Qua quan sát, chúng tôi thấy KTX có 2 bảng tin dán nội quy, thông báo
tình hình, song trên bảng tin chưa dán các bài báo như báo Tuổi trẻ, báo Thanh
Niên, báo An Ninh Thủ Đô, báo An Ninh Thế Giới, hay báo Hà Nội để SV nắm
thông tin kịp thời. Như vậy, việc thiếu cơ sở vật chất (bản tin, loa phát thanh…)
phục vụ cho công tác tuyên truyền, giáo dục SV ở KTX là một trong những
nguyên nhân ảnh hưởng đến nếp sống, thói quen đọc báo, nắm bắt thông tin
hàng ngày của SV. Bên cạnh đó, cần khuyến khích SV nỗ lực, tự thân vận động
để tìm kiểm thông tin hàng ngày ở thư viện nhà trường, các quán internet xung
quanh KTX.…
Chuyện tiếp khách hàng ngày luôn được SV và Ban Quản lý KTX quan
tâm. Sinh viên đánh giá vấn đề tiếp khách đúng giờ quy định ở mức thường
xuyên. Thực tế, việc tiếp khách đúng quy định sẽ giúp cho Ban Quản lý KTX
quản lý chặt chẽ số khách ra, vào KTX nhằm đảm bảo an ninh trật tự KTX, đồng
thời đảm bảo giờ giấc sinh hoạt, học tập của SV. Tuy vậy vẫn còn không ít SV
đưa bạn bè vào chơi, ngủ tại KTX mà không xin phép Ban Quản lý KTX, làm
ảnh hưởng đến tình hình học tập, sinh hoạt của bản thân và các bạn khác. Hiện
tại, ở KTX chưa có một phòng riêng cho SV đón tiếp khách, phụ huynh đến
thăm, SV đã nhiều lần đề xuất song vẫn chưa được đáp ứng.
2.4.4. Hoạt động sinh hoạt tập thể
Nếp sống của SV trong KTX biểu hiện ở ý thức thái độ tham gia các hoạt
động phong trào, trách nhiệm với cộng đồng xã hội chưa cao, kỹ năng nghề
nghiệp còn hạn chế, khả năng giao tiếp xử lý các vấn đề còn chậm...
Dưới đây là bảng thống kê hoạt động sinh hoạt tập thể, cá nhân qua khảo
sát SV ở KTX:
Bảng 3. Nếp sống của sinh viên trong sinh hoạt tập thể tại ký túc xá
STT Nếp sống SV trong sinh hoạt tập thể
Năm Năm Năm Năm
ĐTB
1
2
3
4
2,5
2,9
3
2
2,6
2 Tham gia thể thao
2
1,7
2,1
2,1
1,9
3 Tham gia văn nghệ
2,6
2,6
2,8
2,1
2,6
2
2,3
2,3
2,4
2,2
2,5
2,8
2,7
2,6
2,6
1 Quan tâm đến các hoạt động tập thể
4 Tham gia hoạt động tình nguyện
5 Tham gia tổng vệ sinh KTX
(Chú thích ĐTB: 1- 1,5: Hiếm khi; 1,51- 2,5: Không thường xuyên; 2,513,5: Thường xuyên; 3,51 – 4: Rất thường xuyên)
Việc quan tâm đến các hoạt động tập thể được SV đánh giá ở mức độ
thường xuyên. Theo khảo sát, điều tra cho thấy SV năm 1 và năm 4 ít quan tâm
đến các hoạt động tập thể hơn. SV năm 1 còn nhiều bỡ ngỡ, rụt rè khi đến với
một môi trường mới; còn SV năm 4 ở trong thời điểm tốt nghiệp sẽ chú ý, tập
trung nhiều hơn cho hoạt động tập thể, nên không quan tâm nhiều đến các hoạt
động tập thể, ngoại khóa được. Bên cạnh đó, điều này được SV năm 2 và năm 3
thực hiện rất tích cực.
SV đánh giá việc sắp xếp thời gian tham gia các hoạt động văn thể tại
KTX ở mức thường xuyên. Qua thực tế quan sát, chúng tôi thấy, vào các buổi
chiều trong ngày, SV đã tự tổ chức, dàn xếp và hẹn nhau tập luyện, tham gia các
bộ môn: võ thuật, múa hát…trên sân tập của KTX để nâng cao sức khỏe và kỹ
năng cho bản thân. Việc tham gia thể thao của SV được đánh giá ở mức không
thường xuyên trong khi đó việc tham gia văn nghệ được đánh giá ở mức cao
hơn. Qua tìm hiểu, phân tích, chúng tôi thấy đa số SV trong KTX là SV nữ nên
thường thích tham gia hoạt động văn nghệ, tỷ lệ SV nữ tham gia hoạt động thể
thao khá ít.
SV mạnh dạn, sáng tạo trong việc tự tập dàn dựng các tiết mục phong
phú để tham gia các cuộc thi văn nghệ do trường tổ chức, đặc biệt là các tiết
mục văn nghệ từ thiện. Tuy vậy, đa số SV không bị việc luyện tập thể dục thể
thao, tham gia văn nghệ đoàn thể mà chủ quan việc học, ảnh hưởng đến kết quả
học tập của cá nhân. Đây không chỉ là cơ hội để SV thể hiện được tài năng của
mình mà còn là cơ hội để SV có cơ hội được giao lưu, mở rộng tầm hiều biết.
Đây là hoạt động lành mạnh, một nhu cầu chính đáng của SV tại KTX cần được
duy trì để SV hoàn thiện bản thân.
Qua phỏng vấn và quan sát, chúng tôi thấy đa phần SV trong KTX đã có ý
thức giữ gìn vệ sinh chung trong khuôn viên KTX, tuy nhiên việc SV tham gia
tổng vệ sinh chung cho toàn bộ KTX chưa được triển khai thực thường xuyên,
đồng bộ.
Việc tham gia hoạt động tình nguyện của SV tại KTX được đánh giá ở
mức hiếm khi. Một phần do Ban Quản lý KTX chưa có sự quan tâm, cũng như
chưa có điều kiện tổ chức, triển khai các chương tình tình nguyện. SV chủ yếu
sẽ tham gia các hoạt động tình nguyện do nhà trường tổ chức, để có cơ hội được
rèn luyện bản thân, trau dồi tri thức, nâng cao kỹ năng làm việc nhóm, tinh thần
đoàn kết, lòng nhân ái, giúp đỡ mọi người, không ngại gian khổ, thích nghi
nhanh chóng với nhiều điều kiện môi trường khác nhau.
Ngoài những biểu hiện tích cực đã nêu trên, tại KTX vẫn còn tồn tại một
số biểu hiện tiêu cực chưa phù hợp nếp sống của SV, đó là: một số SV tụ tập
đánh bài trong thời gian rỗi, mặc dù đánh bài không ăn thua tiền bạc, song nó
gây lãng phí thời gian, ồn ào, ảnh hưởng đến thời gian học tập, nghỉ ngơi của
bản thân SV, những người xung quanh và vi phạm nội quy KTX.
Một hiện tượng tiêu cực khác là: thỉnh thoảng SV nam uống rượu say nên
không kiểm soát được hành vi của mình, thậm chí còn gây gổ, đánh nhau, gây
mất trật tự, an ninh khu KTX. Điều này cần được Ban Quản lý KTX quan tâm
và đưa ra những biện pháp nhắc nhở, xử phạt nghiêm khắc để chấm dứt tình
trạng này, giúp môi trường học tập và sinh hoạt của SV tại KTX được an toàn,
văn minh.
2.4.5. Hoạt động giao tiếp và ứng xử
Qua khảo sát thực tế các biểu hiện nếp sống của SV trong giao tiếp và ứng
xử bằng phiếu điều tra, chúng tôi thu được kết quả như sau:
Bảng 4. Nếp sống sinh viên trong giao tiếp và ứng xử tại ký túc xá
STT
Nếp sống sinh viên trong giao tiếp
và ứng xử
Năm 1 Năm 2 Năm 3 Năm 4
ĐTB
1
Giao tiếp cởi mở, thân thiện với mọi người
2,4
2,6
3,2
3,6
2,9
2
Có lối sống trong sáng, lành mạnh
2,8
3
3,2
3,5
3,1
3
Bất bình trước hành vi thiếu văn hóa
1,9
2,3
2,8
3
2,5
1,7
2,5
3,1
3,2
2,6
4
Chào hỏi khi gặp thầy, cô và khách đến ký
túc xá
(Chú thích ĐTB: 1- 1,5: Hiếm khi; 1,51- 2,5: Không thường xuyên; 2,513,5: Thường xuyên; 3,51 – 4: Rất thường xuyên)
Đa số SV trong KTX đánh giá việc giao tiếp cởi mở, thân thiện với mọi
người và có lối sống trong sáng, lành mạnh ở mức độ thường xuyên. Theo
khảo sát chúng tôi nhận thấy đa số SV có SV năm 3 và năm 4 có ý thức cao và
tế nhị hơn trong giao tiếp. Vì sự khác biệt về vùng miền, về lối sống, phong tục
tập quán và kỹ năng giao tiếp nên một phần SV tại KTX giao tiếp chưa thực sự
cởi mở, thân thiện với mọi người. Theo phỏng vấn, chúng tôi nhận thấy đa phần
SV năm 1 vừa ra khỏi môi trường gia đình, được bao bọc nên còn bỡ ngỡ, rụt rè,
ngại tiếp xúc với người lạ, cũng như chưa định hướng được lối sống tích cực cho
bản thân. Tuy nhiên phần lớn SV tại KTX được đánh giá là đã có ý thức rèn
luyện lối sống trong sáng, lành mạnh.
Theo quan sát thực tế, việc SV tại KTX chào hỏi khi gặp thầy, cô và
khách đến ký túc xá thực hiện không thường xuyên SV nội trú khi gặp thầy, cô
và khách đến KTX cũng ít chào hỏi, thậm chí chỉ chào hỏi những người quen
biết hoặc thầy, cô giảng dạy trên lớp. Trong một số trường hợp, SV dân tộc
vùng cao khi chào hỏi, nói chuyện thầy, cô và khách đến ký túc xá vẫn dùng từ
ngữ địa phương để xưng hô như “hắn”, “ta”, “mi” … chưa phù hợp. Một số SV
trong KTX còn sử dụng những từ ngữ thiếu chuẩn mực, khiếm nhã, tạo thói
quen tiêu cực cho nếp sống của bản thân cũng như những người xung quanh.
SV tại KTX hiếm khi bất bình trước hành vi thiếu văn hóa trong KTX,
đây là vấn đề mang tính khách quan do phương pháp giảng dạy, giáo dục hàng
ngày của thầy, cô, gia đình, tập thể, những ảnh hưởng, tác động tiêu cực của môi
trường xã hội, đặc điểm tâm lý ở độ tuổi này…Song cũng mang tính chủ quan
của một bộ phận SV như: ý thức chịu trách nhiệm chưa cao, chưa dám nhận lỗi,
khuyết điểm để tìm cách khắc phục, thiếu tinh thần xây dựng, nhắc nhở nhau khi
có hành vi sai trái, thiếu ý thức tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm góp ý, phê bình sao
cho khéo léo, tế nhị. Điều này đòi hỏi bản thân mỗi SV phải nỗ lực hơn nữa
trong việc cách thức, thói quen trong góp ý, phê bình. Mặt khác, các đơn vị chức
năng trong trường, các giáo viên, tổ chức Đoàn Thanh niên phải quan tâm đến
công tác tuyên truyền, giáo dục, truyền đạt kinh nghiệm giao tiếp, ứng xử thông
qua các giờ lên lớp, các hoạt động tập thể để sinh viên có điều kiện tiếp thu, trau
dồi thành kỹ năng trong giao tiếp, ứng xử.
Nhìn chung, qua khảo sát, chúng tôi thấy nếp sống của SV tại KTX trong
giao tiếp, ứng xử được đánh giá ở mức độ không thường xuyên. Nhà trường cần
quan tâm tìm nhiều biện pháp giáo dục SV, tạo điều kiện để SV tự tổ chức các
loại hình hoạt động tập thể, các buổi giao lưu gặp gỡ với chuyên gia tư vấn kỹ
năng mềm, đồng thời khuyến khích SV tự nghiên cứu về nghệ thuật giao tiếp,
ứng xử để biết tự điều chỉnh thói quen phù hợp, đúng mực.
2.6. Nhận xét
2.6.1. Ưu điểm
Chúng tôi đã hỏi Ban quản lý ký túc xá về việc nắm rõ ý thức tự học của
SV, cùng với phương pháp quan sát trực tiếp tại KTX đã tổng hợp được kết quả
rằng hầu hết SV đều tự giác học tập đúng giờ, đúng quy định. Mặc dù có một số
SV đi làm thêm ngoài giờ nhưng đa phần sinh viên nằm trong số đó vẫn thực
hiện tốt việc học tập, không làm ảnh hưởng tới kết quả thi cử.
Nếp sống của SV tại KTX được Ban Quản lý rất quan tâm bằng cách đưa
ra những hoạt động, quy định nâng cao nếp sống SV.
Ngoài ra, SV tại ký túc xá cũng tự nâng cao nếp sống của chính mình
bằng cách: tham gia các hoạt động sinh hoạt tập thể do Ban quản lý ký túc xá kế
hoạch, tham gia các hoạt động thể thao hàng ngày để rèn luyện sức khỏe, “đi
nhẹ, nói khẽ, cười duyên” khi ra khỏi phòng, lễ phép với người trên, kính già
yêu trẻ, luyện tác phong lịch sự, giao tiếp và ứng xử văn minh… Đây là những
nếp sống văn hóa mà SV tại KTX nên và cần tiếp tục phát huy hơn nữa để hoàn
thiện bản thân và xây dựng một môi trường KTX phát triển, hiện đại.
2.6.2. Hạn chế
Để tìm hiểu rõ hơn về những hạn chế của nếp sống SV tại KTX, chúng tôi
đã đặt câu hỏi cho Ban Quản lý KTX: “Theo ông, bà những hạn chế và những
bất cập nào còn tồn tại trong nếp sống của sinh viên tại ký túc xá trường Đại
học Nội vụ Hà Nội?”
Ban Quản lý KTX đã trả lời rằng những bất cập tồn tại trong nếp sống SV
tại KTX là: tác phong chậm, ăn mặc chưa gọn gàng, một số sinh viên ăn nói
chưa lịch sự, văn minh. Ngoài ra, một phần SV đi chơi về muộn quá giờ, thậm
chí đưa bạn khác giới vào phòng quá giờ quy định của KTX, một phần lớn SV
không tự giác học bài vào buổi tối và phòng ở của SV không gọn gàng, không
sạch sẽ…
Hơn nữa, trong KTX cũng có một bộ phận nhỏ SV vi phạm nội quy KTX
như hút thuốc lá, đánh bài, uống rượu bia…Tuy nhiên trong năm 2016, không có
SV nào bị vi phạm kỷ luật vì sau khi Ban quản lý KTX nhắc nhở, răn phạt thì
SV đã nhận lỗi và không tái phạm.
2.6.3. Nguyên nhân
2.6.3.1. Nguyên nhân khách quan
Do cơ sở vật chất của KTX chưa được trang bị đầy đủ.
Khuôn viên trong KTX nhỏ, hẹp nên các hoạt động tập thể của SV tại
KTX bị hạn chế.
SV tại KTX đa phần là các SV đến từ các tỉnh thành khác, cuộc sống xa
gia đình nên ham chơi dễ bị dụ dỗ vào các tệ nạn như: Rượu chè, cờ bạc, thậm
chí nghiện hút... bỏ bê việc học hành.
Hạn chế trong quản lý của Ban Quản lý KTX
Mối liên hệ giữa gia đình và Ban Quản lý KTX chưa thường xuyên
Các chương trình hoạt động ngoại khóa còn ít, bị hạn chế về kinh phí hỗ
trợ, do thiếu sự phối hợp giữa Đoàn thanh niên của Nhà trường với Ban Quản lý
KTX.
Thiếu ban tự quản SV để góp phần quản lý nếp sống SV ở KTX
2.6.3.2. Nguyên nhân chủ quan
SV tại KTX rất đa dạng, đến từ các vùng miền, dân tộc khác nhau, vì thể
đặc điểm lối sống, sinh hoạt cũng có điểm riêng biệt.
Do SV chưa có kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng giao tiếp ứng xử, khả
năng làm chủ bản thân và ý thức kỷ luật cá nhân nên dễ bị dụ dỗ lôi kéo, chểnh
mảng học tập, thậm chí sa vào các tệ nạn xã hội.
SV chưa ý thức được tầm quan trọng của việc xây dựng, rèn luyện nếp
sống văn hóa, văn minh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
SV chưa nghiêm túc chấp hành nội quy, quy định của KTX.
Ý thức tự quản của mỗi SV chưa cao
Tiểu kết
Chương này đã làm rõ tình hình, thực trạng cơ sở vật chất cũng như nếp
sống của sinh viên KTX trường ĐHNVHN trong các hoạt động: học tập, sinh
hoạt cá nhân, sinh hoạt tập thể, giao tiếp và ứng xử. Có thể khẳng định rằng, đây
là những ý kiến thực tiễn, những đóng góp rất đáng quý giúp chúng tôi tìm được
những ưu điểm, hạn chế ảnh hưởng đến nếp sống của SV tại KTX. Từ đó tìm
hiểu nguyên nhân để đưa ra những giải pháp vào chương sau nhằm nâng cao
chất lượng SV sau quá trình đào tạo trên ghế nhà trường.
Chương 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NẾP SỐNG
CỦA SINH VIÊN TẠI KÝ TÚC XÁ TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ
HÀ NỘI
3.1. Về phía nhà trường
3.1.1. Ban Giám hiệu thường xuyên quan tâm, bồi dưỡng năng lực
chuyên môn, phẩm chất đạo đức, nghiệp vụ quản lý SV tại KTX cho cán bộ
quản lý KTX
Việc đào tạo, bồi dưỡng Ban Quản lý KTX phải là một việc làm thường
xuyên, liên tục bởi các cán bộ quản lý KTX tiếp xúc và làm việc với SV hàng
ngày. Nếu không đủ phẩm chất, năng lực sẽ ảnh hưởng không tốt đến SV và sẽ
không hoàn thành nhiệm vụ quản lý nếp sống của SV tại KTX. Vì vậy, nhà
trường cần có kế hoạch cử đi học, bồi dưỡng cán bộ quản lý KTX, lựa chọn
những cán bộ trẻ có đủ phẩm chất, năng lực để bổ sung vào đội ngũ cán bộ quản
lý KTX góp phần vào việc tổ chức các hoạt động giáo dục tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, quản lý nếp sống của SV ở KTX ngày một tốt hơn.
3.1.2. Ban hành quy chế quản lý ký túc xá trường Đại học Nội vụ Hà
Nội
Nhà trường cần xây dựng và hoàn thiện nội quy, quy chế, chính sách,
hướng dẫn cụ thể dành riêng cho Ban Quản lý, SV. Cần áp dụng chính sách xử
phạt nghiêm khắc để nâng cao tinh thần trách nhiệm, công bằng cho mỗi cán bộ
quản lý KTX. Từ đó việc quản lý hoạt động của SV được chủ động, hiệu quả
đồng thời nâng cao nếp sống văn hóa cho SV.
Từ khảo sát thực tế, nghiên cứu và lấy kết quả, chúng tôi muốn đề xuất
với Nhà trường, Phòng Công tác sinh viên và Ban Quản lý KTX về nội quy
KTX trường ĐHNVHN.
3.1.3. Đầu tư, nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị ký túc xá
Một là xây dựng phần mềm quản lý ký túc xá trực tuyến
Chúng tôi kiến nghị nhà trường đầu tư máy móc và các trang thiết bị hiện
đại cho phòng Ban Quản lý KTX, đồng thời mở lớp phổ cập tin học cho các cán
bộ, viên chức phòng này. Chúng tôi đề xuất xây dựng phần mềm quản lý ký túc
xá trực tuyến, nhằm giúp đỡ công tác quản lý cho các cán bộ nơi đây và thuận
lợi cho côn tác quản lý có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi.
Hai là đẩy mạnh đầu tư nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị
ký túc xá trường
Chúng tôi đã khảo sát nhu cầu và mong muốn của sinh viên về nâng cấp
cơ sở vật chất KTX với câu hỏi: “Anh/chị thấy cơ sở vật chất tại ký túc xá
trường cần nâng cấp gì?”. Biểu đồ dưới đây là kết quả được chúng tôi tổng kết
và phân tích:
Biểu đồ 2: Nhu cầu của sinh viên về nâng cấp cơ sở vật chất tại KTX
Sau khi khảo sát, chúng tôi thu được kết quả về yêu cầu của SV trong việc
nâng cấp KTX như trên. Phần lớn SV được khảo sát có nhu cầu nâng cấp vật
dụng trong phòng ở như tivi, quạt, giường, công trình phụ… (60%). Bên cạnh
đó, nhu cầu được trang bị thêm các thiết bị hiện đại như: điều hòa, bình nước
nóng... cũng được nhiều SV quan tâm, yêu cầu (48%). Ngoài ra, 34% SV muốn
được xây dựng lại, nâng cấp căng tin. Nâng cấp khuôn viên KTX cũng là một
trong những nhu cầu thiết yếu của SV, 50% SV yêu cầu được nâng cấp khuôn
viên khang trang, sạch sẽ hơn. Có thể thấy, cơ sở vật chất của KTX trường
ĐHNVHN còn nhiều hạn chế. Đây là thách thức lớn dành cho Nhà trường cần
giải quyết, khắc phục để phục vụ tốt nhất cho sinh hoạt cá nhân cũng như tập thể
của SV tại KTX.
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nếp sống SV tại KTX, Nhà trường
cần tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất, phục vụ cho nhu cầu ăn, ở, lưu trú, học
tập, hoạt động ngoại khóa cho SV.
Nhà trường cần sắm sửa, nâng cấp, bổ sung, hỗ trợ SV những vật dụng
thiết yếu như: chậu, xô, ấm đun nước, quạt, chổi, bình nóng lạnh… Điều này
không chỉ giúp đỡ SV về chi phí sinh hoạt, điều kiện sống xa nhà tương đối đầy
đủ, ổn định mà còn khuyến khích SV biết giữ gìn và bảo vệ tài sản chung của
phòng.
Cần cải tạo hệ thống bảng tin, hệ thống loa phát thanh để tuyên truyền,
phổ biến kịp thời các kế hoạch, thông tin, bài viết liên quan đến đời sống văn
hóa, tinh thần của SV. Lắp đặt tivi có kết nối đường truyền cao cho mỗi phòng ở,
phòng ăn để SV thuận tiện cho việc xem thời sự, nắm bắt thông tin hàng ngày.
Nâng cấp phòng ăn, căng tin tại KTX thoáng mát, sạch đẹp để phục vụ hiệu quả
hơn cho nhu cầu ăn uống an toàn, đảm bảo chất lượng thực phẩm, tiết kiệm chi
phí cho SV.
Nhà trường cần đầu tư xây dựng một phòng internet tại KTX (khoảng 20
máy tính) để phục vụ kịp thời nhu cầu tra cứu, tìm kiếm, tiếp cận với thông tin,
khoa học, công nghệ…tiên tiến, hiện đại.
Việc xây dựng phòng văn hóa là cần thiết để SV có cơ hội tổ chức, tham
gia nhiều hoạt động như: sinh hoạt văn hóa, giao lưu, tọa đàm, tổ chức liên hoan,
sinh nhật, đón tiếp phụ huynh ở xa đến thăm SV.
Nhà trường cũng cần xây phòng học ngoài giờ riêng cho SV. Việc xây
phòng học riêng cho SV sẽ đáp ứng nhu cầu về không gian yên tĩnh, đầy đủ cơ
sở vật chất giúp SV ham học, nâng cao chất lượng nếp sống SV tại KTX trường.
Bên cạnh đó, việc sửa sang, nâng cấp khuôn viên KTX như trồng thêm
nhiều cây xanh, lát gạch sân KTX, vệ sinh thường xuyên khuôn viên, bổ sung hệ
thống dụng cụ hỗ trợ tập thể thao... giúp sinh viên có một môi trường sinh hoạt
lành mạnh, an toàn, phục vụ hiệu quả cho nhu cầu giải trí, rèn luyện sức khỏe
sau quá trình học tập căng thẳng.
Xây dựng phòng y tế thường trực 24/24, lắp đặt hệ thống phòng cháy
chữa cháy, hệ thống camera… để đảm bảo tốt nhất cho sức khỏe, sự an toàn của
SV trong KTX.
3.1.4. Tổ chức các chương trình, hoạt động tập thể cho sinh viên KTX
3.1.4.1. Phát triển kỹ năng mềm cho sinh viên
Phần lớn đặc trưng tâm lý của SV chịu ảnh hưởng từ ngành nghề đào tạo,
cũng như những yêu cầu mà đặc thù công việc đặt ra. Mặt khác, phần lớn SV
đều đến từ các tỉnh lẻ, do đó giao tiếp, ứng xử còn nhiều hạn chế. SV ít có cơ hội
được đào tạo, giao lưu học hỏi kinh nghiệm từ bên ngoài, do cơ sở vật chất cũng
như môi trường sống và học tập còn rất nhiều hạn chế.
Chúng tôi xây dựng biện pháp phát triển kỹ năng mềm cho SV ký túc xá
nói riêng và SV trường ĐHNVHN nói chung dựa trên 2 nguyên tắc là các biện
pháp phải đảm bảo tính thực tiễn và phải đảm bảo tính phù hợp với SV. Hệ
thống ký năng mềm gồm 5 kỹ năng là: kỹ năng học và tự học, kỹ năng làm việc
nhóm, kỹ năng lãnh đạo bản thân, kỹ năng lập kế hoạch và tổ chức công việc, kỹ
năng giao tiếp và ứng xử.
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường phát triển kỹ năng mềm
Biện pháp 2: Tổ chức phát triển kỹ năng mềm
3.1.4.2. Tích cực phối hợp Đoàn thanh niên của Nhà trường với Ban quản
lý ký túc xá để tổ chức các hoạt động văn thể mỹ và quản lý nếp sống của sinh
viên trong ký túc xá
Việc phối hợp Đoàn Thanh niên với Ban Quản lý KTX trường ĐHNVHN
chưa được linh hoạt và chặt chẽ. Do đó, chúng tôi mong muốn Đoàn Thanh niên
và Ban quản lý ký túc xá sẽ liên kết, phối hợp cùng xây dựng và phát triển các
hoạt động, phong trào nhiều và thành công hơn nữa nhằm giúp SV nói chung và
sinh viên ký túc xá nói riêng năng động, tích cực hơn.
Đoàn Thanh niên cần chủ động xây dựng kế hoạch làm việc với Ban Quản
lý KTX, trao đổi, xây dựng chuyên đề nhằm giáo dục nếp sống của SV tại KTX
trên các mặt: giao tiếp, ứng xử, học tập, sinh hoạt cá nhân, giáo dục giới tính, kỹ
năng sống… Phân công cán bộ Đoàn Thanh niên thường xuyên theo dõi, lắng
nghe ý kiến góp ý của SV để cùng Ban Quản lý KTX tìm cách khắc phục.
3.1.5. Phối hợp với gia đình trong việc quản lý sinh viên.
Ban Quản lý KTX cần duy trì việc dung phiếu liên lạc, điện thoại kịp thời
thông tin cho phụ huynh SV nắm được tình hình SV đang ở KTX, những ưu
điểm của SV cần được gia đình động viên để phát huy hơn nữa, những dấu hiệu
sắp vi phạm quy định của SV để phụ huynh kịp thời khuyên can, nhắc nhờ, động
viên SV khắc phục những hạn chế, nhược điểm và nâng cao ý thức tự giác chấp
hành tốt nội quy, nếp sống văn hóa, văn minh trong KTX, không nên để đến khi
SV vi phạm nội quy, quy định rồi mới thông báo cho gia đình biết.
3.1.6. Thành lập Ban tự quản SV tại KTX
Ban tự quản KTX phải được Đại hội đại biểu SV ở KTX nhiệm kỳ 1 năm
(hoặc 1 năm) bầu chọn gồm những SV tiêu biểu có uy tín, năng lực, nhiệt tình,
khả năng tổ chức các hoạt động cho SV, nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng
chính đáng của SV để đề xuất với Nhà trường, Ban Quản lý KTX, Đoàn Thanh
niên nhằm tổ chức các hoạt động hiệu quả.
3.1.7. Kế hoạch hóa mọi hoạt động, thực hiện chế độ kiểm tra, thi đua
khen thưởng
Nhà trường, Ban Quản lý KTX cần triển khai kế hoạch và yêu cầu cụ thể
đối với các hoạt động của SV tại KTX trong từng giai đoạn. Sau đó kiểm tra
việc thực hiện các hoạt động này nghiêm túc, sát sao. Phải có sự động viên
khích lệ đối với các biểu hiện tích cực trong nếp sống và nghiêm khắc xử lý đối
với các biểu hiện không lành mạnh.
Đối với những SV vi phạm nội quy như làm mất vệ sinh, mất trật tự trong
giờ tự học, uống rượu, gây gổ… tùy theo mức độ vi phạm có hình thức xử lý
phù hợp.
Đối với những SV thực hiện tốt nội quy, tích cực trong rèn luyện, tu
dưỡng thì có hình thức động viên, khích lệ kịp thời. Cụ thể thực hiện kiểm tra
các phòng ở theo định kỳ, có chấm điểm xếp loại thi đua, khen thưởng thỏa
đáng. Những phòng ở nào được xếp hạng tốt về các mặt trong đợt kiểm tra được