TRƯỜNG ĐẠII HỌC
H
TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
NG HÀ N
NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

-------------

-------------

TRẦN THỊ NHUNG

ĐÁNH
ÁNH GIÁ TÌNH
T
HÌNH THỰC HIỆN ĐỀ ÁN XÂY
DỰNG
NG NÔNG THÔN MỚI
M TẠI XÃ BÌNH D
DƯƠNG
HUYỆN
N GIA BÌNH – TỈNH BẮC
C NINH

Hà Nội - 2015


TRƯỜNG ĐẠII HỌC
H
TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

NG HÀ N
NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

-------------

-------------

TRẦN THỊ NHUNG
ĐÁNH
ÁNH GIÁ TÌNH
T
HÌNH THỰC HIỆN ĐỀ ÁN XÂY
DỰNG
NG NÔNG THÔN MỚI
M TẠI XÃ BÌNH DƯƠNG
DƯƠ
HUYỆN
N GIA BÌNH – TỈNH BẮC
C NINH

Chuyên ngành

: Quản lý đất đai

Mã ngành

: 52850103

GIÁO VIÊN HƯỚNG

H
DẪN : ThS. TRẦN THỊ OANH

Hà Nội - 2015


LỜI CAM ĐOAN
- Em xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong báo cáo này là
trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
- Em xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khoá luận này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong báo cáo khoá luận đều đã được chỉ
rõ nguồn gốc.

i


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành khoá luận tốt nghiệp đại học,
ngoài sự cố gắng của bản thân, em còn nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các cá
nhân trong và ngoài trường.
Qua đây em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới toàn thể các thầy cô giáo
trong trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội nói chung và các thầy cô
giáo trong khoa Quản lý đất đai nói riêng đã dẫn dắt, dạy dỗ em trong quá trình học
tập tại trường. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất tới cô
giáo – ThS. Trần Thị Oanh, người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt
thời gian hoàn thành khoá luận tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn UBND xã Bình Dương, các cán bộ và nhân dân
tại xã đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ em trong thời gian nghiên cứu làm đề
tài này.
Em xin chân thành cảm ơn tới các cá nhân, tập thể và cơ quan nêu trên đã

giúp đỡ, khích lệ và tạo những điều kiện tốt nhất cho em trong quá trình thực hiện
đề tài này.
Một lần nữa em xin trân trọng cảm ơn!

Bắc Ninh, ngày tháng 6 năm 2015
Sinh viên thực hiện

Trần Thị Nhung

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .....................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG .....................................................................................vi
ĐẶT VẤN ĐỀ......................................................................................................... 1
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận .................................................................................................... 4
1.1.1 Khái niệm về nông thôn .............................................................................. 4
1.1.2 Khái niệm về nông thôn mới và xây dựng nông thôn mới............................ 4
1.1.3 Vai trò của mô hình nông thôn mới trong phát triển kinh tế - xã hội ............ 5
1.1.4 Nội dung xây dựng nông thôn mới .............................................................. 6
1.2 Cơ sở pháp lý..................................................................................................... 9
1.2.1 Hệ thống văn bản pháp lý từ trung ương...................................................... 9
1.2.2 Hệ thống văn bản pháp lý tại địa phương .................................................. 10
1.3 Cơ sở thực tiễn ................................................................................................ 11
1.3.1 Kinh nghiệm của một số nước về xây dựng mô hình nông thôn mới trên thế
giới .................................................................................................................... 11

1.3.2 Một số bài học kinh nghiệm rút ra từ xây dựng mô hình nông thôn mới .... 15
1.3.3 Xây dựng mô hình nông thôn mới ở Việt Nam .......................................... 17
CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ .................................... 23
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................................... 23
2.1 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................... 23
2.1.1 Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 23
2.1.2 Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 23
2.2 Nội dung nghiên cứu ....................................................................................... 23
2.2.1 Đặc điểm Điều kiện tự nhiên – Kinh tế xã hội xã Bình Dương .................. 23
2.2.2 Tình hình quản lý đất đai và sử dụng đất tại xã .......................................... 23
2.2.3 Tình hình xây dựng nông thôn mới tại xã Bình Dương .............................. 23

iii


2.2.4 Đánh giá tình hình thực hiện đề án nông thôn mới tại địa phương ............. 23
2.2.5 Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác
thực hiện đề án nông thôn mới tại địa phương. ................................................... 23
2.3 Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 23
2.2.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu .......................................................... 23
2.2.2 Phương pháp điều tra thu thập số liệu ........................................................ 23
2.2.3 Phương pháp tổng hợp và xử lý tài liệu ..................................................... 24
2.2.4 Phương pháp phân tích .............................................................................. 24
2.2.5 Phương pháp kế thừa ................................................................................. 24
CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 25
3.1 Đặc điểm Điều kiện tự nhiên – Kinh tế xã hội xã Bình Dương......................... 25
3.1.1 Điều kiện tự nhiên ..................................................................................... 25
3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội .......................................................................... 28
3.2 Tình hình quản lý đất đai và sử dụng đất tại xã ................................................ 35
3.2.1 Thực trạng công tác quản lý đất đai trên địa bàn........................................ 35

3.2.2 Thực trạng sử dụng đất trên địa bàn .......................................................... 40
3.3 Tình hình xây dựng nông thôn mới tại xã Bình Dương .................................... 41
3.3.1 Thực trạng của địa phương trước khi thực hiện đề án ................................ 41
3.3.2 Chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước về xây dựng nông thôn mới
tại xã Bình Dương .............................................................................................. 45
3.3.3 Kết quả thực hiện nội dung đề án xây dựng nông thôn mới xã Bình Dương
.......................................................................................................................... 48
3.4 Đánh giá kết quả thực hiện đề án xây dựng nông thôn mới tại địa phương ....... 65
3.4.1 Đánh giá kết quả đạt được sau khi thực hiện đề án nông thôn mới xã Bình
Dương................................................................................................................ 65
3.4.2 Đánh giá tác động của đề án Xây dựng nông thôn mới đến kinh tế - xã hội –
môi trường ......................................................................................................... 72
3.4.3 Đánh giá, nhận xét chung về tình hình thực hiện đề án .............................. 75

iv


3.5 Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác thực
hiện đề án nông thôn mới tại địa phương. .............................................................. 77
3.5.1. Các giải pháp phát triển CN-XD............................................................... 77
3.5.2. Các giải pháp phát triển và Thương mại, dịch vụ ...................................... 77
3.5.3. Phát triển văn hóa, xã hội và môi trường .................................................. 78
3.5.4 Nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở ..... 79
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 80
Kết luận ................................................................................................................. 80
Kiến nghị............................................................................................................... 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 82

v



DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

1

CNH

Công nghiệp hóa

2

HĐH

Hiện đại hóa

3

HTX

Hợp tác xã

4

NTM


Nông thôn mới

5

THCS

Trung học cơ sở

6

UBND

Ủy ban nhân dân

vi


1. DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Một số chỉ tiêu về phát triển kinh tế xã Bình Dương .............................. 28
Bảng 3.2. Hiện trạng sử dụng đất xã Bình Dương .................................................. 40
Bảng 3.3. Thực trạng các tiêu chí trước khi thực hiện đề án xây dựng Nông thôn
mới xã Bình Dương ............................................................................................... 41
Bảng 3.4. Kết quả thực hiện nhóm tiêu chí Quy hoạch .......................................... 50
Bảng 3.5. Kết quả thực hiện nhóm tiêu chí Hạ tầng Kinh tế - Xã hội ..................... 51
Bảng 3.6. Kết quả thực hiện nhóm tiêu chí Kinh tế và Tổ chức sản xuất ................ 58
Bảng 3.7. Kết quả thực hiện nhóm tiêu chí Văn hoá – Xã hội – Môi trường .......... 60
Bảng 3.8. Kết quả thực hiện nhóm tiêu chí Hệ thống chính trị ............................... 65
Bảng 3.9. Tác động của đề án đến tốc độ tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu
kinh tế ................................................................................................................... 73


vii


DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH

Hình 3.1. Hệ thống đường giao thông của xã Bình Dương sau khi........................ 53
Hình 3.2. Hệ thống kênh mương của xã Bình Dương sau khi thực hiện đề án ........ 54
Hình 3.3. Trường học tại xã Bình Dương sau khi thực hiện đề án .......................... 55
Hình 3.4. Nhà văn hoá thôn Bùng xã Bình Dương sau khi thực hiện đề án ............ 56
Hình 3.5. Cổng làng thôn Gia Phú – xã Bình Dương ............................................. 62

viii


ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Xây dựng nông thôn mới là một mục tiêu quan trọng trong chủ trương của
Đảng Cộng sản Việt Nam về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, được xác định
trong Nghị quyết số 26 - NQ/TW ngày 5/8/2008 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp
hành Trung ương khóa X. Không thể có một nước công nghiệp nếu nông nghiệp,
nông thôn lạc hậu, nông dân có đời sống văn hóa và vật chất thấp. Việc xây dựng
nông thôn mới đòi hỏi phải có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện đại;
cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát
triển nhanh công nghiệp và dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đụ thị theo quy
hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường
sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần
của người dân ngày càng được nâng cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Muốn
thực hiện được nội dung trên, đòi hỏi nền kinh tế - xã hội phải phát triển bền vững.
Một nền kinh tế phát triển bền vững là cơ sở khoa họccho việc thực hiện thành công
xây dựng nông thôn mới.

Sau hơn 20 năm thực hiện đường lối đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng,
nông thôn cả nước nói chung, nông thôn Bắc Ninh nói riêng đã đạt được thành tựu
khá toàn diện và to lớn. Kinh tế nông thôn chuyển dịch theo hướng tăng công
nghiệp dịch vụ, ngành nghề; các hình thức sản xuất tiếp tục đổi mới. Kết cấu hạ
tầng kinh tế xã hội được tăng cường; bộ mặt nhiều vùng nông thôn thay đổi.Đời
sống vật chất và tinh thần của dân cư ở hầu hết các vùng ở nông thôn ngày càng
được cải thiện.Xoá đói, giảm nghèo đạt kết quả to lớn.Hệ thống chính trị ở nông
thôn được củng cố và tăng cường.Dân chủ cơ sở được phát huy.An ninh chính trị,
trật tự an toàn xã hội được giữ vững.
Ngay từ khi được chọn làm xã điểm của huyện Gia Bình về thực hiện
chương trình xây dựng nông thôn mới.Trên cơ sở kế hoạch và sự chỉ đạo của cấp
trên, xã Bình Dương đã chủ động các bước triển khai và tổ chức thực hiện kế hoạch.

1


Đảng uỷ xã đã họp và ban hành 2 Nghị quyết chỉ đạo và Quyết định thành lập Ban
quản lý xây dựng nông thôn mới do Chủ tịch xã làm trưởng ban. Cùng với việc tổ
chức khảo sát và đánh giá thực trạng các tiêu chí để xây dựng, triển khai kế hoạch
thực hiện, đặc biệt là việc tập trung khắc phục những tiêu chí còn tồn tại, khó khăn
trong chương trình thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới, xã đã tranh thủ sự
chỉ đạo của Huyện uỷ - UBND huyện và các ngành chức năng huyện, khẩn trương
hoàn thành các bước lập quy hoạch, đề án, tổ chức tuyên truyền, mở các lớp huấn
luyện bồi dưỡng kiến thức về xây dựng NTM. Đồng thời phát động phong trào thi
đua “Toàn dân chung tay xây dựng NTM” nhằm nâng cao nhận thức và tạo sự đồng
thuận trong cán bộ và nhân dân. Ngay sau khi hoàn thành công tác chuẩn bị và có
quyết định phê duyệt của cấp trên, xã Bình Dương đã khẩn trương tổ chức triển khai
thực hiện kế hoạch. Đặc biệt là việc tập trung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất hạ
tầng theo chương trình mục tiêu nhằm từng bước thực hiện và đạt được các tiêu chí
về xây dựng nông thôn mới theo kế hoạch.

Chương trình xây dựng nông thôn mới tạo bước đột phá trong phát triển
nông nghiệp, nông thôn, nâng cao đời sống cho người dân, góp phần thực hiện
thắng lợi nghị quyết TW (khoá X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và Nghị
quyết đại hội Đảng các cấp. Cùng với quá trình thực hiện chủ trương của Đảng về
phát triển nông thôn, xã Bình Dương đã tiến hành thực hiện chương trình xây dựng
nông thôn mới, xây dựng các làng, xã có cuộc sống no đủ, văn minh, môi trường
trong sạch.
Xuất phát từ những thực tiễn nêu trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Đánh giá tình hình thực hiện đề án xây dựng nông thôn mới tại xã Bình Dương
huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh”.

2


2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Mục tiêu chung
Đánh giá tình hình thực hiện đề án Nông thôn mới tại xã Bình Dương huyện
Gia Bình tỉnh Bắc Ninh, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp và kiến nghị góp
phần hoàn thiện hơn mô hình nông thôn mới tại địa phương.
Mục tiêu cụ thể
- Kết quả nội dung đề án xây dựng nông thôn mới xã Bình Dương – Gia
Bình – Bắc Ninh
- Đánh giá tình hình thực hiện đề án nông thôn mới tại xã Bình Dương – Gia
Bình – Bắc Ninh.
- Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện hơn mô
hình nông thôn mới của địa phương.

3