triÓn kh¶ n¨ng l·nh ®¹o

Đề tài
Nếu bạn có ý định xây dựng một chương trình đào tạo và phát triển lãnh đạo cho
tổ chức của bạn, bạn sẽ xem xét các loại yếu tố nào?
Bài làm
Cùng với xu thế hội nhập và phát triển, các chương trình đào tạo ngày càng mở
rộng và được chú trọng cả về mặt số lượng và chất lượng. Nhằm nâng cao nhận thức
cũng như khả năng của người lãnh đạo trong tổ chức. Mục đích của các chương trình
đào tạo được xây dựng để phát triển các kỹ năng và hành vi lãnh đạo chung cho phù
hợp với hiệu quả của quá trình lãnh đạo. Các chương trình đào tạo cung cấp các kỹ
năng cần thiết cho từng vị trí lãnh đạo hiện tại cũng như chuẩn bị các kỹ năng cần thiết
đáp ứng cho ác vị trí lãnh đạo cao hơn..
Có rất nhiều các khoá đào tạo, phát triển kỹ năng lãnh đạo khác nhau theo từng
quy mô, từ những hội thảo đề cập đến một kỹ năng nhất định cho đến các chương trình
đào tạo tổng thể kéo dài đề cập đến hầu hết các kỹ năng lãnh đạo đáp ứng yêu cầu của
một tổ chức cụ thể.
Cách thức thiết kế một chương trình đào tạo và phát triển lãnh đạo quyết định
đến chất lượng của chương trình đào tạo và phát triển lãnh đạo đó. Chính vì vậy khi
thiết kế một chương trình đào tạo không chỉ đưa ra lý thuyết, mục tiêu cần đào tạo mà
phải cụ thể cho từng nhóm học viên xen kẽ các vấn đề có tính chất thời sự liên quan
đến lý thuyết, mục tiêu đưa ra để bàn luận trao đổi khi đào tạo giúp cho học viên nhìn
nhận, suy luận được logic.
Để xây dựng chương trình đào tạo cần phải được xem xét đến các yếu tố cơ bản
nhất sau đây:
1. Lên kế hoạch đào tạo lãnh đạo:
Để có thể lên kế hoạch đào tạo lãnh đạo, bạn phải trả lời được câu hỏi một số câu hỏi
sau đây:
1

- Tại tổ chức của bạn đã xây dựng một kế hoạch toàn diện cho việc phát triển
nguồn nhân lực chưa?
- Nếu như chương trình phát triển lãnh đạo mang lại hiệu quả bạn sẽ được gì?
- Nếu như không phát triển một chương trình đào tạo thì bạn sẽ phải chịu chi phí
ước tính về doanh thu, năng suất và tinh thần làm việc là bao nhiêu?
- Bạn đã phác thảo một chương trình phát triển lãnh đạo thành công đối với tổ chức
của bạn chưa?
- Bạn sẽ mong muốn bỏ ra bao nhiêu thời gian, nhiệt huyết cũng như kinh tế để
phát triển một chương trình như thế?
Tiếp theo bạn phải xác định những tố chất của những lãnh đạo đã thành công trong
tổ chức của bạn. Mỗi một tổ chức mang những nét cấu trúc và văn hóa riêng biệt hình
thành những con người với những tố chất riêng. Kim chỉ nam cho một chương trình
phát triển lãnh đạo thành công là bạn hãy nhìn vào những người đã thành công. Tấm
gương của những người đã và đang rất thành công trong doanh nghiệp đáng để bạn soi
và hãy đặt ra những câu hỏi:
- Kinh nghiệm đào tạo nào đã giúp họ thành công?
- Học vấn đã giúp họ như thế nào?
- Thâm niên công tác của họ bao lâu?
- Họ đã thích nghi với văn hóa công ty như thế nào?
- Phong cách cá nhân của họ như thế nào?
- Động lực nào thúc đẩy họ như vậy?
2. Xây dựng mục tiêu đào tạo phù hợp:
Đào tạo là chiến lược thông minh để Doanh nghiệp phát triển bền vững nhưng đào
tạo thế nào là khôn ngoan. Ở một chừng mực nào đó có thể nói: Nhìn vào nền giáo dục
của một quốc gia ta biết được quốc gia đó đang đứng ở đâu, nhìn vào sách lược đào
tạo của doanh nghiệp có thể biết được doanh nghiệp đó phát triển bền vững như thế
nào. Vì vậy việc xây dựng mục tiêu đào tạo phải xuất phát từ những kỹ năng, kiến
thức, định hướng hành vi mà học viên sẽ được trang bị sau chương trình đào tạo. Và
nó phải được xây dựng từ vị trí lãnh đạo mà học viên đang nắm giữ hoặc định hướng
2



sẽ nắm giữ trong tương lai gần. Do đó khi bắt đầu chương trình đào tạo, giảng viên
không chỉ giải thích rõ nội dung đào tạo mà còn phải giải thích tại sao việc đào tạo lại
cần thiết cho các học viên để giúp cho học viên có một cái nhìn tổng thể về khóa học
từ đó xác định mục tiêu học tập, hiểu được chương trình đào tạo nhằm nâng cao hiệu
quả lãnh đạo .
3. Nội dung đào tạo rõ ràng, bổ ích:
Đào tạo phải đem lại giá trị gia tăng cho doanh nghiệp. Vì vậy xây dựng nội dung
đào tạo phải dựa trên cơ sở kiến thức sẵn có của học viên và cần chú trọng vào các vấn
đề quan trọng nhằm giúp học viên điều chỉnh hành vi sao cho tăng hiệu quả lãnh đạo.
Muốn vậy, nội dung đào tạo cần đưa ra ví dụ cụ thể và phù hợp với các lý thuyết cần
truyền tải đến học viên. Hình thức đào tạo bằng các khái niệm cần được tăng cường
các hệ thống phân loại, các biểu đồ, mô hình liên quan và thường xuyên có tổng kết,
ôn tập các kiến thức chính và đơn giản để học viên dễ nắm bắt và áp dụng thực tế.
Khi xây dựng nội dung đào tạo từ đơn giản đến phức tạp phải hướng đến các hành
vi, cách ứng xử chuẩn mực của người lãnh đạo thể hiện trong 5 vấn đề cơ bản sau đây:
a. Xây dựng lòng tự trọng:

Tự trọng là phẩm chất hàng đầu của người lãnh đạo. Nó thể hiện ở sự kiên trì và
nhất quán trong nỗ lực giữ lời hứa của mình. Chất kết dính tạo nên mối quan hệ giữa
người lãnh đạo và nhân viên chính là niềm tin. Và niềm tin lại dựa trên lòng tự trọng.
Những cá nhân và tổ chức thành công luôn là những người có lòng tự trọng trong mắt
đối tác của họ.
Bạn và mọi người sẽ sẵn sàng làm việc hơn nếu cảm thấy mình quan trọng. Các
nhà lãnh đạo hiệu quả là những người giúp các thành viên trong tổ chức của mình phát
triển lòng tự trọng. Bằng cách chú ý nhiều hơn đến nhân viên và thể hiện được sự
hứng thú của mình với các ý tưởng của họ mỗi khi trao đổi. Bạn phải luôn tỏ ra chân
thành và thể hiện sự đánh giá của bạn thông qua những cử chỉ, đôi khi chỉ là nhỏ nhặt.
b. Thói quen lập kế hoạch:

Người dẫn đầu là người trước hết phải biết mình cần đạt được điều gì và sau đó là
biết cách đạt được những điều đó cho dù là những kế hoạch nhỏ nhặt nhất. Thành viên
3


của tổ chức có thể thích nghi với sự thay đổi nhanh hơn nếu như có một kế hoạch hành
động cụ thể đã được vạch sẵn. Lập kế hoạch rất quan trọng trong lãnh đạo hiệu quả vì
nó cung cấp cho tổ chức một định hướng cụ thể và các phương pháp để đạt được mục
tiêu. Bất kỳ một nhà lãnh đạo nào cũng nên lập kế hoạch và truyền tải được kế hoạch
đó cho nhân viên dưới quyền hiểu được và họ sẽ có những quyết định chính xác hơn
nhằm tạo ra một tổ chức hiệu quả.
c. Tạo được động lực:
Một môi trường làm việc được coi là hiệu quả nếu nó đảm bảo có động lực làm
việc. Các thành viên luôn có động lực làm việc sẽ giúp cho tổ chức hưởng lợi nhiều
nhất. Vì vậy các nhà lãnh đạo cần phải học cách tạo động lực cho nhân viên. Có rất
nhiều cách tạo động lực cho nhân viên ví dụ như động lực về tiền lương. Tiền lương
không chỉ thể hiện giá trị công việc mà còn thể hiện giá trị con người. Khi lương đã đủ
đáp ứng nhu cầu sinh hoạt nhân viên sẽ cần đến mối quan hệ đồng nghiệp đó là được
làm việc và chia sẻ trong bầu không khí thân thiện. Động lực làm việc tạo thành công
và thành công đó nếu được lãnh đạo khen thưởng sẽ kích thích tâm lý con người đó là
thích cho và nhận. Và nếu được tạo cơ hội để thăng tiến thì chắc chắn nhân viên đó sẽ
càng có động lực làm việc hơn nữa.
d. Đại diện:
Nhà lãnh đạo không thể tự mình làm tất cả mọi việc. Bởi vậy những lãnh đạo giỏi
nhất là những người giao nhiệm vụ giỏi nhất và dành thời gian để lên kế hoạch và
giám sát. Các lãnh đạo thất bại là những nhà lãnh đạo luôn sợ cấp dưới sẽ làm không
tốt và họ có thể làm tốt hơn nhiều. Điều cần phải học là làm sao giải thích rõ ràng
mình muốn việc gì cần được hoàn thành và nhân viên phải chịu trách nhiệm gì cho
hành động của họ một cách phù hợp nhất.
e. Giao quyền:

Nhà lãnh đạo thành công là người biết giao quyền cho nhân viên có đủ quyền và
trách nhiệm cho hành động của họ. Giao quyền khiến nhân viên cảm thấy được tôn
trọng hơn và về lâu dài, nó sẽ khiến họ muốn phát triển sáng tạo và trở thành những
nhân viên tốt hơn và như vậy sẽ giúp tổ chức phát triển.

4


Các nguyên tắc trên là những gì quan trọng nhất để phát triển kỹ năng lãnh đạo
nhưng không phải là tất cả. Chắc chắn không có một luật lệ nào dành riêng cho lãnh
đạo. Mỗi tổ chức, mỗi hoàn cảnh và mỗi nhà lãnh đạo sẽ hành động khác nhau. Trong
hoàn cảnh này nhà lãnh đạo có thể là một nhà lãnh đạo tốt và ngược lại.
4. Thứ tự các bước đào tạo được sắp xếp hợp lý:
Thứ tự các bước đào tạo được coi là hợp lý khi nó thoả mãn: Xác địn rõ nhu cầu
sau đó lê chi tiết chương trình và cuối cùng là theo dõi đánh giá. Các hoạt động đào
tạo trong suốt chương trình phải được tổ chức và sắp xếp sao cho thuận lợi nhất cho
học viên. Cụ thể lý thuyết phải có ngày hoạt động để áp dụng, nội dung phải đi từ đơn
giản đến phức tạp, phức tạp cần thiết phải được chia nhỏ để học viên dễ hiểu, dễ nhớ,
dễ áp dụng.
5. Kết hợp nhiều phương pháp:
Xuất phát từ việc tìm hiểu các kỹ năng, thái độ, hành vi hiện có của học viên để lựa
chọn phương pháp đào tạo phù hợp. Lựa chọn giữa phương pháp giải thích bằng quy
trình thực tế là tốt hơn hay bằng các thuật ngữ trừu tượng là tốt hơn cho từng nhóm
học viên . Phương pháp đào tạo cũng cần chọn lựa cho phù hợp với môi trường đào tạo
chẳng hạn không thể áp dụng phương pháp đóng thử vai trò đối với một lớp học có
quá nhiều học viên. Vì vậy, phương pháp giảng phải liên tục chuyển đổi trong vòng
tròn từ giảng sang thảo luận đến trình bày, đúc kết kinh nghiệm tạo cảm hứng và
hướng sự tập trung của học viên.
6. Tạo đều kiện thực hành thực tế:
Nếu chỉ lý thuyết suông thì không phải đào tạo con người mà là đào tạo bằng

cấp/chứng chỉ. Vì vậy học viên chắc chắn phải được thực hành những kỹ năng mới có
được. Việc ghi nhớ và làm thay đổi hành vi thói quen của học viên sẽ tốt hơn khi họ
phải thuật lại các nguyên tắc và tự tìm cách áp dụng chúng vào các tình huống khác
nhau và chủ động điều chỉnh khi không phù hợp với sự giúp đỡ của các học viên khác
và của giảng viên. Trong cả quá trình đào tạo nên xen kẽ lý thuyết và có ứng dụng thực
tế để tạo sự sắc sảo cần thiết cho một nhà lãnh đạo.
Các nhà lãnh đạo, những người phải có sự sắc sảo, sẵn sàng đối đầu với sự thật
và luôn thể hiện lòng can đảm để hành động. Các quyết định sắc sảo có thể không dễ

5


chịu hay được sự đồng thuận của nhiều người ngay trước mắt. Nhà lãnh đạo luôn
phải sẵn sàng làm những điều khiến tổ chức tốt hơn, thậm chí phải chịu nhiều phản
đối. Họ không để cho khó khăn của việc quyết định cản đường tiến của cái họ biết
rằng nên làm cho tổ chức.
Cũng không dễ dàng như các quyết định này, mọi người muốn nhà lãnh đạo cũng
phải quyết đoán. Nhà lãnh đạo có thể giành được sự tin tưởng bằng cách hành động
với sự hăng hái không ngừng nghỉ, hướng dẫn mọi người tại sao họ đưa ra quyết định
của họ, và giúp họ phát triển sự sắc sảo của chính bản thân họ.
Cách tốt nhất để hướng dẫn sự sắc sảo là liên tục đặt người lãnh đạo vào các tình
huống ngày một khó khăn hơn, nơi mà họ bắt buộc phải đưa ra quyết định, và sau đó
cho họ các thông tin phản hồi và hỗ trợ. Phải đào tạo được nhà lãnh đạo tốt biết coi
sai lầm như những cơ hội để hướng dẫn hơn là nguyên nhân để trừng phạt.
Có 8 phương pháp lãnh đạo mà học viên cần mài giũa trong các tình huống thực
tế:
• Xác định và tái xác định vị trí của tổ chức: Tìm ra một lĩnh vực trọng tâm
của tổ chức mà đáp ứng đòi hỏi của khách hàng và tạo ra lợi nhuận chủ
yếu.
• Nhận thấy ngay những thay đổi bên ngoài.

• Quản lý hệ thống xã hội của tổ chức.
• Xét đoán người khác: Tìm hiểu sự thật về mọi người và phát huy tài năng tự
nhiên của họ là việc làm tất yếu. Đây là cách các nhà lãnh đạo mở rộng khả
năng của tổ chức.
• Tạo nên nhóm các nhà lãnh đạo: Đó là một kỹ năng thực sự để tìm những
người có sức mạnh để làm việc cùng một nhóm.
• Thiết lập các mục tiêu đúng đắn cho tổ chức.
• Xác định các ưu tiên: Bạn cần xác định con đường cụ thể, rõ ràng để đạt
được mục tiêu của tổ chức.
• Quản lý các yếu tố bất ngờ: Cuối cùng, sẽ rất quan trọng để biết phương
pháp xử lý với các lực lượng mà bạn không kiểm soát được.
6


7. Đánh giá kết quả kịp thời:
Học viên phải nhận được kết quả đánh giá từ giảng viên, từ môi trường thực hành
thực tế và từ các bạn học viên. Kết quả đánh giá phải chính xác và mang tính xây
dựng. Với các kỹ năng đòi hỏi tư duy phân tích, việc học hỏi rất cần được hỗ trợ bằng
các phương pháp giúp học viên theo dõi tiến độ và đánh giá giúp họ cái gì họ đã biết
và cái gì họ còn chưa biết. Quá trình học tập sẽ hiệu quả hơn nếu học viên chủ động
tìm kiếm được cách đánh giá khách quan về chiến lược thực hiện một công việc khi
thực hành thực tế (ví dụ như chiến lược nếu áp dụng thì được gì, mất gì và có thể thay
đổi không…). Với các thông tin trên sẽ giúp cho học viên phân tích và đánh giá được
kết quả và hiệu quả hoạt động của mình.
8. Tăng cường sự tự tin ở học viên:
Khi xây dựng quy trình đào tạo phải từng bước tăng cường sự tự tin cho học viên,
đáp ứng kỳ vọng của chương trình đào tạo. Muốn vậy, giảng viên phải kiên nhẫn và
ủng hộ học viên khi gặp khó khăn trong các tình huống thực hành. Học viên phải có
nhiều cơ hội để tiến bộ và lĩnh hội các tài liệu và kỹ năng mới. Những lời khen ngợi và
động viên, khuyến khích đúng lúc là rất cần thiểt để tăng lòng tự tin của mỗi học viên.

9. Các hoạt động bổ trợ phù hợp:
Trong một khoá đào tạo có các kỹ năng phức tạp mà chỉ có một vài tình huống thực
hành sẽ khó khăn cho học viên trong việc lĩnh hội. Do vậy, các kỹ năng phải được
thường xuyên củng cố bằng các hoạt động bắt buộc trong môi trường lãnh đạo của học
viên. Nên sử dụng phương pháp tổ chức tọa đàm định kỳ sau khi chương trình đào tạo
chính thức kết thúc để sơ kết, tổng kết việc áp dụng các kỹ năng mới được đào tạo,
những vấn đề phát sinh, và đi kèm là những hướng dẫn, hỗ trợ bổ sung. Bên cạnh đó
có thể sử dụng phương pháp giao cho học viên một dự án cụ thể đòi hỏi học viên phải
sử dụng các kỹ năng mới được đào tạo và tạo ra lợi ích cho môi trường nơi học việc là
Lãnh đạo.
Trong nền kinh tế hội nhập, cạnh tranh khốc liệt như hiện nay để lãnh đạo Công ty
thành công buộc các nhà lãnh đạo phải phát triển một quan điểm rèn luyện để phát
triển các lãnh đạo trong toàn tổ chức. Muốn thành công phải rèn luyện, chỉ có rèn
luyện mới có thể cải thiện và phát triển các kỹ năng lãnh đạo. Và khi đó, vấn đề chỉ là

7


xây dựng một chương trình đào tạo, phát triển khả năng lãnh đạo phù hợp cho từng
cấp lãnh đạo của Công ty.
Một chương trình đào tạo được coi là thành công nếu nó tạo cho nhà lãnh đạo biết
dựa vào nhận thức, sự sắc sảo trước những nhu cầu của tổ chức và cách thích nghi
phong cách lãnh đạo của mình với những nhu cầu đó như thế nào. Tương tự, là sự
đánh giá hoạt động của các nhân viên và của chính bản thân người lãnh đạo ra sao.
Những tổ chức phát triển lãnh đạo và đào tạo nhân sự của mình hiệu quả sẽ vượt
trội hơn hẳn so với những tổ chức không làm như vậy bởi con người quyết định và tạo
nên sự thành công.

Tài liệu tham khảo:
-


Giáo trình Lãnh đạo trong tổ chức – chương trình MBA Đại học Griggs – Hoa
Kỳ liên kết với Đại học Quốc gia Hà Nội - VN

-

Các Tạp chí online finance.yahoo;

-

Các bài viết trong “Leadership articles” của các tác giả Tony Simons, Randall s.
Peterson .

-

Havard Business Review

Tham khảo thêm
Chủ đề: “Nếu bạn có ý định xây dựng một chương trình đào tạo và phát triển
lãnh đạo cho tổ chức của bạn, bạn sẽ xem xét các loại yếu tố nào?

Trong một nền kinh tế toàn cầu cạnh tranh khốc liệt như ngay nay, các tổ chức đều tìm
cách tăng doanh thu và giảm bớt chi phí. Một số tổ chức tin rằng cách dễ dàng nhất để làm
việc này là cắt giảm ngân sách đào tạo. Tuy nhiên, những tổ chức có tầm nhìn chiến lược lại
có cách làm khác: không ngừng phát triển nhân sự của mình, đặc biệt là các lãnh đạo. Nhận
thức được vấn đề này, ngay từ ngày mới thành lập Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia
(nơi tôi đang công tác) đã chú trọng vào công tác xây dựng nguồn nhân lực. Theo quan điểm

8



của tôi, Tôi đồng ý lãnh đạo là những người phải có tố chất tốt, năng lực vượt trội “hơn”
người khác những cũng phải có điều kiện để họ học hỏi, phát triển được các kỹ năng trong
lãnh đạo (họ phải có cơ hội để thực tập và phát triển).
Những tổ chức có chương trình đào tạo nhân sự lâu dài thường bứt phá hơn hẳn những
tổ chức không đào tạo nhân sự và chúng tôi hiểu rằng Thử thách nghề nghiệp lớn nhất đối
với lãnh đạo là phát triển lãnh đạo. Để đào tạo phát triển lãnh đạo một cách hiệu quả, mỗi tổ
chức - với những nhu cầu và mục tiêu riêng - cần có một chiến lược phù hợp. Nhưng sau
đây, tôi xin chia sẻ một số kinh nghiệm, hiểu biết khi xây dựng một chương trình đào tạo và
phát triển lãnh đạo:
Trước hết chúng ta xem xét và phân tích những tố chất có được của các cá nhân và quá
trình hình thành cũng như các ảnh hưởng đến những đặc điểm tố chất trong tổ chức của mình.
Phần đông các thành viên trong tổ chức được đào tạo cơ bản về chuyên môn, nhưng cũng như
những các đặc điểm tính cách, văn hoá khác nhau, nhiều đặc điểm có ảnh hưởng tốt khi hoạt
động trong cộng đồng tổ chức như tính chịu khó, có đầu óc học hỏi, … những cũng có nhiều
tính cách lại không có lợi như tính không thực sự chủ động trong giải quyết công việc, khả
năng làm việc nhóm kém, không sôi động nhiệt tình đóng góp ý kiến cá nhân và cởi mở với
đồng nghiệp, tầm nhìn hạn chế do chú trọng để đạt kết quả ngắn hạn hơn là nghĩ về hiệu ích
dài hạn. Những tính cách trên đã được hình thành trong sự nuôi dưỡng và giáo dục của văn
hoá gia đình và tiếp tục trong những năm tháng học tập, công tác đã in sâu đậm trong phần
đông các thành viên của tổ chức. Để phát hiện được những thành viên có tố chất đưa vào diện
phát triển lãnh đạo là một quá trình theo dõi dài lâu từ ngay khi các thành viên tham gia hoạt
động trong tổ chức. Qua các ngân hàng phiếu đánh giá các tố chất lãnh đạo của bộ phận nhân
sự cùng với đánh giá từ các thành viên cùng làm việc và cách tạo ảnh hưỡng tự nhiên của cá
nhân đến môi trường xung quanh cũng có thể lựa chọn ra được những cá nhân xuất sắc hơn để
phát triển lãnh đạo trong tương lai cho tổ chức.
Yếu tố thứ hai cần phải xem xét để xây dựng chương trình đào tạo là các kế hoạch chủ
động đào tạo phát triển nâng cao kỹ năng chuyên môn và kỹ năng lãnh đạo cho các thành viên
được lựa chọn. Trong việc chủ động đào tạo, phát triển lãnh đạo cho tổ chức, chúng ta cần chú
trọng một số yêu tố: Kế hoạch đào tạo, đào tạo qua trường lớp, phát triển lãnh đạo qua thực

tiễn, quá trình thúc đẩy phát triển lãnh đạo…
Lên kế hoạch đào tạo lãnh đạo:
Trong bất cứ công tác tác nào, việc lập các công việc cần phải thực hiện khi triển khai
công việc là hết sức quan trọng. Trong phần này bạn kiểm điểm lại tổ chức có gì: có nguồn
nhân lực như thế nào ? (số lượng lãnh đạo tiềm năng) , Tổ chức của bạn có một kế hoạch toàn
9


diện để phát triển con người không?, tổ chức sẽ được lợi gì từ một chương trình phát triển
lãnh đạo có hiệu quả? Và tất nhiên việc xác định các chi phí và xác định tính hiệu quả của hệ
thống đào tạo và phát triển lãnh đạo.
Trong công tác lên kế hoạch đào tạo phát triển lãnh đạo việc xem xét trên giác độ mô
hình tổ chức là yếu tố quan trọng. Việc này chúng ta sẽ xác định được số lượng cũng như
phong cách phù hợp cho những nhà lãnh đạo tổ chức trong tương lai. Để có những ý niệm,
chúng ta cần hình dung những lãnh đạo trong tổ chức sẽ như thế nào
Bước lên kế hoạch tiếp theo chính là xác định những tố chất của những lãnh đạo đã
thành công trong tổ chức của bạn. Mỗi tổ chức có một cấu trúc và văn hóa riêng và có những
con người với tố chất riêng. Chìa khóa để dẫn đến một chương trình phát triển lãnh đạo thành
công là bạn phải nhìn vào những người đã thành công.
Phát triển lãnh đạo thực tiễn, đào tạo qua trường lớp phát triển kỹ năng lãnh đạo:
Trong phần đào tạo có những cách thức khác nhau nhưng về cơ bản có hai hình thức
đào tạo chính, đào tạo qua thực tiễn và đào tạo qua trường lớp. Qua quan sát thực tế, tôi nhận
thấy không ít người thành đạt được đào tạo cơ bản qua trường lớp, nhưng cũng không ít người
thành đạt đã tích lũy kiến thức, kinh nghiệm qua trải nghiệm. Trong bài viết này, tôi không đi
sâu vào phân tích các ưu nhược điểm của hai hình thức đào tạo này mà chỉ nêu các khía cạnh,
cách thức khi xem xét xây dựng chương trình đào tạo lãnh đạo. Trong cách xây dựng tại tổ
chức của mình tôi chọn phương pháp tổng hợp, áp dụng cả hai hình thức trên.
Có nhiều cách khác nhau để bắt đầu chương trình đào tạo và phát triển lãnh đạo,
nhưng gần như tất cả các chương trình thành công đều có hai phần rõ rệt: đào tạo lãnh đạo cụ
thể và huấn luyện/cố vấn.

Phần đào tạo có thể bao gồm:
- Đào tạo về chuyên môn
- Giao tiếp kinh doanh hiệu quả
- Kỹ năng giải quyết xung đột
- Xây dựng nhóm
- Liên quan đến những phong cách cá nhân khác nhau
- Quản lý thời gian
- Kỹ năng ủy thác

10


- Kỹ năng lãnh đạo
- Đặt mục tiêu
- Những lĩnh vực khác liên quan đến tổ chức của bạn …
Phần thứ hai là phần cố vấn. Một người cố vấn có thể cung cấp cho các lãnh đạo sự tập
trung cần thiết để họ có thể đạt tới được cấp độ cao hơn một cách nhanh hơn, giúp giảm thiểu
những lãng phí về thời gian.
Chương trình Phát triển Kỹ năng Lãnh đạo (đào tạo cơ bản tại trường lớp) được sử
dụng nhằm trang bị cho các người được đào tạo những kiến thức và kỹ năng để trở thành nhà
lãnh đạo các tổ chức chung. Mục tiêu của chương trình này là giúp cho các nhà lãnh đạo trong
tương lai định hình được tư duy chiến lược hiện đại và có khả năng xây dựng chiến lược cạnh
tranh thành công trong bối cảnh toàn cầu hóa; Phát triển các chiến lược huy động và khuyến
khích nhân viên, rèn luyện các phẩm chất và lựa chọn phong cách lãnh đạo hiệu quả; Xây
dựng chiến lược và chính sách nhân sự, đưa doanh nghiệp trở thành môi trường thu hút và
dung dưỡng tài năng; Đánh giá và lựa chọn các giá trị văn hóa doanh nghiệp cần thiết cho sự
phát triển bền vững của doanh nghiệp; Nắm bắt và vận dụng các kỹ năng giao tiếp dành cho
lãnh đạo, đặc biệt là các kỹ năng thuyết trình, đàm phán, giải quyết xung đột.
Thúc đẩy việc phát triển lãnh đạo:
Yếu tố này nhằm phân tích là sự hỗ trợ của chính các tổ chức. Mặc dù các tổ chức đều

nhận biết rõ ràng sự thành công trong lâu dài cần phải xây dựng và có chương trình đào tạo
phát triển lãnh đạo hiệu ích, nhưng các tổ chức nhiều khi bị hạn chế bởi các điều kiện thực thi.
Để thực hiện được thành công bước đầu tiên phải có sự nhất quán trong nhìn nhận và sự
khẳng định trợ giúp tối đa khả năng có thể của Ban lãnh đạo. Thiết lập một chương trình đào
tạo lâu dài với mục tiêu cụ thể và minh bạch, có các kế hoạch kinh phí cho chương trình đào
tạo hàng năm, tìm kiếm giải pháp hỗ trợ từ các nguồn khác nhau, phân bổ cho các phòng ban
và đối tượng phát triển, đánh giá việc thực thi hiệu quả chương trình … thuộc trách nhiệm
được phân công của thành viên ban tổ chức đào tạo để báo cáo và đề xuất Ban lãnh đạo điều
chỉnh theo mục tiêu chiến lược của tổ chức.
Đưa thông tin về chương trình đào tạo cho những nhân viên tiềm năng trong các buổi
phỏng vấn. Đây là công việc cần thiết vì chính việc này sẽ tạo động lực cho nhân viên, những
người được bồi huấn, đào tạo để chở thành các nhà lãnh đạo trong tương lai. Nhìn chung,
chúng ta cần “thông báo” “tiết lộ” cho những người đang được đào tạo, phát triển để trở thành
lãnh đạo biết là họ đang trong một chương trình, lộ trình cụ thể. Với nố lực của bản thân khi
đã có mục đích cụ thể “hướng trở thành lãnh đạo của tổ” họ sẽ có những hành vi tích cực cho
tổ chức.
11


Hãy rút ra những tố chất thành công của các nhân viên hiện thời trong tổ chức và chú
ý tới những nhân viên thể hiện tốt. Hãy chỉ ra cho các nhân viên biết rằng mục tiêu của bạn là
giúp họ hoàn thiện tối đa các kiến thức cũng như kỹ năng lãnh đạo. Tuy nhiên phải cẩn thận,
đừng tạo ra môi trường cạnh tranh khốc liệt, trong đó một người chiến thắng đồng nghĩa với
người khác bị thất bại. Khi nhiều nhân viên của bạn cảm thấy họ thất bại, điều này sẽ dẫn đến
hệ quả tiêu cực trong tổ chức và việc bối huấn, đào tạo và phát triển lãnh đạo sẽ mất ý nghĩa.

Thực sự khó khăn khi phải xây dựng chương trình đào tạo và phát triển lãnh đạo phù hợp với
mục tiêu chiến lược cũng như văn hoá tổ chức doanh nghiệp. Việc đánh giá hiệu ích của
chương trình thường phải qua quá trình lâu dài, nhiều khi trong khi thực hiện lại phải điều
chỉnh do các điều kiện thay đổi. Dựa trên cơ sở theo dõi và đánh giá tố chất hành vi của các

thành viên trong tổ chức khi giao tiếp và thực thi nhiệm vụ; kỹ năng tự học hỏi, nâng cao kiến
thức nghiệp vụ và quản lý qua các khoá đào tạo, kỹ năng trau dồi kinh nghiệm và khả năng
nhận thức, tầm nhìn và cách thức xử lý vấn đề trong các hoạt động chuyên môn và xã hội
cùng với sự hỗ trợ hiệu dụng từ các cấp lãnh đạo cấp trên. Từ những phân tích nêu trên về tố
chất của người lãnh đạo, quá trình học hỏi, đào tạo có thể giúp ích hữu hiệu cho chúng ta khi
xây dựng chương trình đào tạo và phát triển lãnh đạo của tổ chức mình

12