Giáo án sinh 10 bài 30
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (60.71 KB, 6 trang )
BÀI 30 : SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT TRONG TẾ BÀO CHỦ
I.Mục tiêu :
I.1.Kiến thức : Sau khi học xong bài này học sinh cần :
- Tóm tắt được các diễn biến chính trong chu kì phát triển của virut
- Trình bày được quá trình lây nhiễm và phát triển của HIV trong cơ thể người
I.2.Kĩ năng :
Sau khi học xong bài này rèn cho học sinh kĩ năng phân tích kiến thức bài học
dựa trên tranh vẽ, băng đĩa .Học sinh có tư duy phân tích , khái quát kiến thức .
I.3.Thái độ :
Qua bài học này học sinh hiểu được cơ chế lây nhiễm của HIV.Từ đó biết cách
phòng tránh và tuyên truyền cách phòng tránh cho những người xung
quanh.Tránh kì thị với những người bị nhiễm HIV.
II. Phương pháp và phương tiện tổ chức dạy học chính :
II.1.Phương pháp :
- Hỏi đáp – Tìm tòi bộ phận
- Trực quan : qua băng đĩa và hình ảnh rút ra kiến thức
II.2. Phương tiện :
- Băng đĩa các giai đoạn nhân lên của virut trong tế bào vật chủ .
- Phiếu học tập : 5 giai đoạn nhân lên của virut
Các giai đoạn
Sự hấp phụ
Xâm nhập
Sinh tổng hợp
Lắp ráp
Phóng thích
Diễn biến
III.Tiến trình dạy bài mới :
III.1. Kiểm tra bài cũ :
- Trình bày cấu tạo của virut ?
- Nêu 3 đặc điểm cơ bản của virut ?
III.2. Đặt vấn đề : Vì sao sự tạo ra các thế hệ mới của virut không được gọi là
sinh sản mà được gọi là sự nhân lên ?( vì virut chưa có cấu tạo tế bào, không có
quá trình chuyển hóa vật chất và trao đổi năng lượng, chúng phụ thuộc hoàn
toàn vao tế bào chủ )
III.3.Dạy bài mới :
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu chu trình I.Chu trình nhân lên của virut
nhân lên của virut
Đáp án phiếu học tập : 5 giai đoạn
- Gv : Yêu cầu học sinh nghiên nhân lên của virut
cứu sgk và trả lời : Sự nhân lên
Các giai
Diễn biến
của virut gồm mấy giai đoạn ?
đoạn
- Gv : Cho học sinh xem đoạn
phim về 5 giai đoạn nhân lên
của virut .
- Gv : Phát phiếu học tập , yêu
cầu học sinh nghiên cứu sgk
đồng thời theo dõi từng giai
đoạn trên video điền vào phiếu
học tập
- Gv : hướng dẫn học sinh tìm
hiểu rõ từng giai đoạn :
Sự hấp phụ
Có sự kết hợp đặc hiệu giữa
gai
glicoprotein
hoặc
protein của virut với thụ thể
bề mặt của tế bào chủ
Xâm nhập
- Phago: lõi được tuồn
vào trong, vỏ bên
ngoài
- Virut động vật : đưa
cả nucleocapsit vào ,
sau đó mới cởi vỏ
Tổng hợp
Sử dụng nguyên liệu và
enzim của vật chủ để sinh
tổng hợp các thành phần của
virut
Lắp ráp
Lắp phần vỏ và lõi tạo thành
virut hoàn chỉnh
? Ở giai đoạn hấp phụ xảy ra
những sự kiện gì ?
? Tại sao gọi là sự hấp phụ ?( Vì
virut chỉ bám và tiếp xúc trên bề
mặt vật chủ )
? Đối với virut trần không có gai
Phóng thích Virut phá vỡ tế bào phóng
thích ra ngoài:
glicoprotein thì virut có bám
được trên bề mặt tế bào chủ
không ?(virut trần có một loại
protein đặc biệt có nhiệm vụ như
gai glicoprotein.)
? Em hiểu thế nào về tính đặc
hiệu ?(Mỗi loại gai glicoprotein
chỉ bám trên 1 hoặc vài loại thụ
thể của 1 hoặc vài loại tế bào
nhất định : gai glicoprotein của
HIV chỉ bám được trên thụ thể
CD4 của tế bào miễn dịch ở
người )
? Virut làm thế nào để phá vỡ
thành tế bào vật chủ để xâm
nhập ?(tiết enzim)
? Sự khác nhau trong quá trình
xâm nhập giữa phago và virut
động vật ?
? Virut tổng hợp những thành
phần nào?
? Virut sử dụng nguồn nguyên
liệu và enzim từ đâu để tổng hợp
nên các vật chất đó ?(Lấy từ tế
bào chủ )
←
← -Gv : quá trình lắp ráp đôi khi
tạo thành các virut không hoàn
chỉnh : có vỏ mà không có lõi
hoặc ngược lại.
← ? Tại sao gọi là chu trình tan ?
( Virut nhân lên làm tan tế bào )
← ?Phân biệt chu trình tan và chu
trình tiềm tan ?
- Nếu virut phá vỡ tế
bào chui ra ồ ạt : tế
bào chết ngay
- Virut chui ra từ từ
theo lối nảy chồi : tế
bào vẫn tồn tại một
thời gian nữa .
← - GV : bổ sung và giúp học sinh
hoàn thiện phiếu học tập .
Hoạt động
HIV/AIDS
2:
Tìm
hiểu
về
II.Tìm hiểu về HIV/AIDS
1.Khái niệm về HIV.
- Gv yêu cầu học sinh đọc thông
tin sgk trả lời :
- Khái niệm : HIV là virut suy giảm
miễn dịch ở người
? HIV là gì ?
- Vi sinh vật cơ hội : Là loại vi sinh
? Phân biệt HIV và AIDS ?( HIV
vậtlợi dụng lúc cơ thể suy giảm miễn
là tên virut, AIDS là bệnh do
dịch để tấn công
HIV gây nên )
- Bệnh cơ hội : do vi sinh vật cơ hội
? Bệnh cơ hội là gì ?vi sinh vật
gây nên.
cơ hội là gì ?( do vi sinh vật lợi
dụng cơ hội cơ thể bị mất khả
năng miễn dịch để tấn công gọi
là bệnh cơ hội.Vi sinh vật gây
nên bệnh cơ hội gọi là vi sinh
vật cơ hội)
? HIV có khả năng xâm nhập
vào loại tế bào nào ?(Tế bào
miễn dịch T, đại thực bào )
- Hs nghiên cứu sgk trả lời
- Gv : nhận xét và giúp học sinh
hoàn thiện kiến thức.
2. Ba con đường lây nhiễm HIV.
GV : Theo em biết , HIV lây nhiễm
- Qua đường máu
qua những con đường nào ?
? Có ý kiến cho rằng : Hôn nhau cũng - Qua đường tình dục
bị lây nhiễm HIV có đúng không
? - Mẹ truyền sang con .
(không )
? Dựa vào con đường lây nhiễm HIV,
theo em đối tượng nào dễ bị lây nhiễm
HIV nhất ?(người nghiện ma túy, gái
mại dâm )
- Học sinh : suy nghĩ trả lời
- Gv : Nhận xét và bổ sung một số kiến
thức : HIV không lây nhiễm qua các
hoạt động xã giao như bắt tay hay sinh
hoạt hằng ngày.HIV rất dễ bị tiêu
diệt : Ánh sáng mặt trời, nước rửa bát,
xà phòng và chết sau một thời gian
ngắn khi ra khỏi tế bào .Vì thế chúng 3. Ba giai đoạn phát triển của bệnh
ta không nên kì thị người bị nhiễm
- Giai đoạn sơ nhiễm : 2 tuần – 3 tháng
HIV.
: không biểu hiện
-GV : Yêu cầu học sinh nghiên cứu sgk
- Giai đoạn không triệu chứng : 1-10
trả lời :
năm, số lượng tế bào T-CD4 giảm .
?Hãy nêu đặc điểm 3 giai đoạn phát
- Giai đoạn biểu hiện triệu chứng : các
triển của bệnh?
bệnh cơ hội xuất hiện: chết .
? Tại sao nhiều người không hay biết
mình bị nhiễm HIV ? Điều đó gây
nguy hiểm gì cho xã hội ?( Vì ở giai
đoạn đầu không biểu hiện bệnh .Người
bệnh không biết mình bị bénhẽ vô tình
lây nhiễm cho người khác )
4.Biện pháp phòng ngừa
- GV : qua bài học trên em hãy nêu các - sống lành mạnh
biện pháp phòng ngừa ?
- Loại trừ tệ nạn xã hội
- Vệ sinh y tế nghiêm ngặt .
IV.Củng cố :
Giáo viên nêu các câu hỏi củng cố :
- Tại sao nói virut là dạng kí sinh nội bào bắt buộc ? ở ngoài cơ thể sống
virut có tồn tại được không ? (không tồn tại được lâu vì virut không có
khả năng trao đổi chất và năng lượng)
- Trên da luôn có các tế bào chết .HIV bám lên da có thể lây nhiễm được
không ?( không lây nhiễm được ).Trường hợp nào có thể lây nhiễm ?(khi
da bị thương ).
