ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA Y

BÀI THU HOẠCH MODULE QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
VÀ MODULE KINH TẾ Y TẾ

TỔNG QUAN VỀ BÁC SĨ GIA ĐÌNH

BÙI QUANG TRÍ
MSSV: 125272111

Tp. HCM, 08/2017



LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến các thầy, các cô trong bộ môn
Quản lý bệnh viện và bộ mô Kinh tế y tế Khoa Y - Đại học quốc gia TP.Hồ Chí Minh
trong thời gian qua đã tận tình hướng dẫn chúng em trong môn học. Các thầy, cô không
chỉ cung cấp những kiến thức, bài học quý giá mà còn giúp chúng em nhận ra thực trạng y
tế nước nhà, giới thiệu đến những phát triển, vấn đề mới nhất, những tiến bộ, và những
điều mình cần học hỏi từ các nền y tế phát triển trên thế giới. Ngoài ra, các thầy, cô còn
truyền lửa đam mê với ngành y tế, là điều mà những bác sĩ tương lai non trẻ như chúng
em cần thiết để sống với ngành y tế sau này
Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến thầy Nguyễn Thế Dũng, người thầy chủ nhiệm bộ
môn luôn tận tình, không tiếc thời gian, công sức để chuẩn bị bộ môn trở nên tuyệt vời, co
lượng giảng viên hùng hậu; đồn
Em xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới đã tạo điều
kiện, hỗ trợ cho chúng em nơi học tập vừa khang trang vừa co chút gì đo liên kết, gần gũi
hơn với môn học.

Cuối cùng em xin gửi lời cám ơn đến Ban Chủ nhiệm Khoa Y - Đại học quốc gia
TP.Hồ Chí Minh và Ban điều phối module đã thiết kế chương trình, môn học này. Bởi lẽ
những kiến thức chúng em thu thập được từ đây không chỉ đơn giản là lý thuyết suông mà
chúng còn là hành trang quý báu trong suốt cuộc đời hành nghề y của mình, với mục đích
cuối cùng là để nâng cao chất lượng y tế noi chung và hướng đến sự nghiệp chăm soc sức
khỏe cho toàn xã hội phát triển bền vững.
Với vốn kiến thức bản thân còn hạn chế và nhận thức chưa đạt đến độ sâu sắc nhất
định, chắc chắn kho tránh khỏi những thiếu sot trong quá trình làm bài thu hoạch này.
Kính mong nhận được sự cảm thông cùng những ý kiến đong gop quý báu từ các thầy, các
cô.
Trân trọng.
Gia Lai, ngày 04 tháng 08 năm 2017
Bùi Quang Tri

4


TÓM TẮT
Bài tiểu luận nêu lên hai nội dung chính là bác sĩ gia đình là gì và hướng để xây
dựng mạng lưới bác sĩ gia đình cho hệ thống y tế ở Việt Nam. Cụ thể là định nghĩa về
bác sĩ gia đình, sự khác nhau giữa bác sĩ gia đình và bác sĩ chuyên khoa, một số thực
trạng về nền y tế Việt Nam, tầm quan trọng của bác sĩ gia đình và vai trò của no trong
việc giải quyết các vấn đề y tế ở Việt Nam và cách xây dựng cũng như giải phát để phát
triển mạng lưới bác sĩ gia đình.

5


MỤC LỤC
Đề mục


Trang

Lời cảm ơn

i

Tom tắt

ii

Mục lục

iii

Danh sách hình vẽ

iv

Danh sách bảng biểu

v

Danh sách các thuật ngữ viết tắt

vi

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU

1


CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT

2

1/ Khái niệm bác sĩ gia đình
2/ Nhiệm vụ của bác sĩ gia đình:

2
2

3/ Các nguyên tắc hoạt động của bác sĩ gia đình

2

4/ Sự khác biệt giữa bác sĩ gia đình và bác sĩ chuyên khoa

4

5/ Vai trò của bác sĩ gia đình:

5

CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG

6

CHƯƠNG 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

9


Tài liệu tham khảo

10

6


DANH SÁCH HÌNH VẼ

Danh sách hình
Tên hình

Trang

Hình ảnh 01

Chăm sóc phối hợp giữa bác sĩ gia đình và các chuyên
khoa .

4

Hình ảnh 02

Vai trò của bác sĩ gia đình trong tiếp cận y tế ban đầu

5

7



DANH SÁCH BẢNG BIỂU

Danh sách bảng biểu
Tên bảng
Bảng 01

Trang

So sánh đặc điểm bác sĩ gia đình và bác sĩ
chuyên khoa

8

4


DANH SÁCH CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
BSGĐ: Bác sĩ gia đình

9


CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU
Mô hình BSGĐ đã được ra đời từ những năm 1960 nhằm đáp ứng thay đổi trong mô
hình bệnh tật và nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế ở các nước phát triển trên thế giới. Sự ra
đời của mô hình này đã giải quyết được nhiều vấn đề và gop phần lớn trong sự phát triển
hệ thống y tế, tăng cường khả năng tiếp cận và nâng cao chất lượng chăm soc sức khỏe ở
nhiều nước trên thế giới.
Mô hình BSGĐ đang dần được chú trọng ở nước ta. Bộ y tế đang đẩy mạnh hoạt

động BSGĐ, nhiều địa phương đã thành lập mô hình này. Với sự chú trọng, phát triển của
mô hình này, hứa hẹn sẽ giải quyết nhiều vấn đề quan trọng trong hệ thống y tế của nước
ta, nổi cộm lên như:
-

-

-

-

Quá tải bệnh viện tại đang là một trong những vấn đề bức xúc trong xã hội, diễn
ra nhiều năm nay mà. Quá tải bệnh viện dẫn đến giảm chất lượng phục vụ và
chăm soc sức khoẻ người dân. Những hình ảnh 2, 3 nằm chung giường; người
ngồi chen chúc, chờ cả buổi để được khám bệnh không còn xa lạ những năm qua
ở các bệnh viện tuyến trên. Việc thành lập mô hình BSGĐ, sẽ giúp người dân
tiếp xúc được với hệ thống y tế ngay tại nhà của mình, nhận định được đúng tình
trạng bệnh để quyết định nơi điều trị, giảm lượng bệnh nhân đến khám tại các
bệnh viện tuyến trên, giảm chi phí chi trả cho các hoạt động y tế không cần thiết.
Thực trạng người dân ngại đi khám bệnh, không nắm rõ tình trạng sức khỏe của
mình sẽ được cải thiện. Người dân chưa quan tâm đến việc quản lý sức khỏe,
khám sàng lọc phát hiện bệnh tật mà chỉ khám, chữa bệnh khi co dấu hiệu bệnh,
dẫn đến những hậu quả thương tâm, mặc dù bệnh co thể phòng và điều trị được.
Với việc thành lập mô hình BSGĐ, người dân sẽ được theo dõi bệnh thường
xuyên, đồng thời cũng thuận tiện hơn trong việc điều trị, trị liệu phục hồi chức
năng cho các bệnh nhân theo dõi lâu ngày.
Thành lập mô hình BSGĐ sẽ cải thiện quan hệ của bệnh nhân và bác sĩ, cũng là
điều mà người dân đang quan tâm. Một bác sĩ sẽ trực tiếp tiếp xúc xúc một cá
nhân hoặc gia đình sẽ hiểu được tình trạng, hoàn cảnh của họ hơn là dể bệnh
nhân, gia đình đo lên về bệnh viện thăm khám với các bác sĩ khác nhau.

BSGĐ cũng là người giúp cho các hoạt động y tế cộng đồng diễn ra tốt hơn.
Việc tiếp xúc, giải thích trực tiếp với bệnh nhân sẽ thuận tiện hơn là việc tổ chức
các hoạt động tuyên truyền, giáo dục đoàn nhom. Những người không co điều
kiện cập nhật, tiếp cận những thong tin y tế cũng co thể co được những kiến thức
y khoa cơ bản từ những người BSGĐ của họ.

Trên đây chỉ là một vài khía cạnh mà mô hình BSGĐ co thể giải quyết ở hệ thống y
tế nước ta. Co thể thấy việc thành lập mô hình này mang lại ích lợi rất lớn. Việc thành
lập mô hình BSGĐ được xem là điều tất yếu, tuy nhiên, những bước ban đầu trong việc
thay đổi cơ cấu y tế là rất kho khăn, và đòi hỏi nhiều điều kiện để thực hiện. Bài báo cáo
này em xin đề cập đến các vấn đề tổng quát về mạng lưới bác sĩ gia dình và tình hình
thực tế của mạng lưới này ở nước ta.
10


CHƯƠNG II: TỔNG QUAN LÝ THUYẾT
1.

Khái niệm bác sĩ gia đình

BSGĐ là một thành viên của hệ thống chăm soc sức khỏe ban đầu nhằm ngăn ngừa
bệnh tật và duy trì sức khỏe. BSGĐ cũng được hiểu như bác sĩ tổng quát vì họ chăm soc,
bảo vệ liên tục, toàn diện cho cá nhân và gia đình - mọi giới, mọi tuổi, mọi loại bệnh trên
mọi bộ phận cơ thể
Về mặt thực hành, các BSGĐ hoàn toàn làm việc ở phòng khám của mình và nhận
một số bệnh nhân nhất định để theo dõi và quản lý. Các bác sĩ chuyên khoa hoặc làm ở bệnh
viện hoặc co phòng khám riêng và nhận tư vấn cho bệnh nhân từ các phòng khám gia đình
2. Nhiệm vụ của bác sĩ gia đình

Cụ thể, các công việc chủ yếu của một Bác sĩ gia đình bao gồm:

•

Theo dõi tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân. Ở trẻ em thì thực hiện chủng ngừa.
Ở người lớn thì điều chỉnh các bệnh mãn tính như tăng mỡ máu, loãng xương, cao huyết
áp…

•

Phát hiện sớm bệnh, đặc biệt là các ung thư. Bác sĩ gia đình thường theo hướng dẫn
của các hiệp hội chuyên ngành trong vấn đề tầm soát ung thư định kỳ ở nam và nữ. Do đo,
chỉ định tầm soát ở những thời điểm phù hợp, ví dụ như nhũ ảnh mỗi năm, soi đại tràng mỗi
5 năm,…
Phối hợp với các Bác sĩ chuyên khoa để co chế độ điều trị tốt nhất cho từng bệnh

•

nhân.
3. Các nguyên tắc của hoạt động của BSGĐ
3.1
Liên tục chăm sóc

Việc chǎm soc liên tục đòi hỏi một bác sĩ gặp gỡ bệnh nhân (và lý tưởng là cả gia
đình bệnh nhân nữa) trong nhiều lần ốm và trong những lần thǎm nom thân tình. Cùng với
việc liên tục chǎm soc, mối quan hệ lâu dài và tin cậy lẫn nhau sẽ nảy sinh giữa bác sĩ và
bệnh nhân. Nếu bệnh nhân không tin bác sĩ thì những cơ hội để chǎm soc co hiệu quả sẽ bị
hạn chế rất nhiều. Tính liên tục co thể là nguyên tắc quan trọng nhất đối với người BSGĐ.
3.2
Tính toàn diện
Tính toàn diện ngụ ý rằng không chỉ xem xét bệnh nhân dưới goc độ sinh học mà còn
phải xem xét cả về mặt xã hội và tâm lý nữa. Như vậy người bác sĩ gia đình xem xét tổng

thể các cá nhân trong khuôn khổ các nhu cầu tổng thể của họ. Người BSGĐ xem xét tất cả
các yếu tố này khi lập kế hoạch chẩn đoán hoặc điều trị. Những người chǎm soc sức khỏe
khác cũng tham gia vào việc chǎm soc bệnh nhân, nhưng người BSGĐ làm cho bệnh nhân
tiếp cận được với chǎm soc.
11


.4

Điều này không co nghĩa là bác sĩ gia đình là tất cả đối với mọi người. Người bác sĩ
gia đình co thể chǎm soc cho 90 đến 95% các bệnh tật mà người ta tìm đến để chữa. Trong
một tổng kết về việc chǎm soc bệnh nhân ở Hoa Kỳ và Anh, Ken White đã thấy trong một
tháng cứ 1000 người lớn sống trong cộng đồng thì co 750 người cho biết bị ốm hoặc bị
thương tích, trong số này co 500 người tự chữa, không cần đến thầy thuốc. Trong số 250
người đến thầy thuốc co 235 người được chǎm soc ngay tại nơi làm việc của thầy thuốc
chǎm soc sức khỏe ban đầu, 9 người được đưa vào bệnh viện, 5 người cần thầy thuốc
chuyên khoa và một người được chuyển lên trung tâm y tế của một trường đại học. Như vậy
thầy thuốc chǎm soc sức khỏe ban đầu (thường là BSGĐ) cung ứng phần lớn sự chǎm soc
và phục vụ phần mở đầu của hệ thống chǎm soc sức khỏe.
3.3 Phối hợp chăm sóc

Người thầy thuốc gia đình giống như một nhạc trưởng trong việc chǎm soc cho từng
bệnh nhân. Người BSGĐ còn xác định những người cung ứng và các nguồn chǎm soc sức
khỏe khác cần thiết để hỗ trợ cho việc chǎm soc chung cho bệnh nhân. Những nguồn này
bao gồm các chuyên gia bên ngoài cũng như những cán bộ chuyên môn y tế khác bên trong
phòng khám của thầy thuốc gia đình. Hướng dẫn bệnh nhân tiếp cận với hệ thống chǎm soc
sức khỏe là trách nhiệm của thầy thuốc gia đình. Các BSGĐ hành động như các luật sư của
bệnh nhân.
Cộng đồng
Nghệ nghiệp, vǎn hoa và môi trường là những khía cạnh của cộng đồng tác động đến

việc chǎm soc bệnh nhân. Sự hiểu biết về những bệnh nào hoặc những vấn đề sức khỏe nào
co tỷ lệ mắc cao nhất trong cộng đồng sẽ ảnh hưởng đến những chẩn đoán của các bác sĩ gia
đình và giúp họ đưa ra những quyết đinh về việc giáo dục cộng đồng và cung ứng dịch vụ.
Ngoài vai trò là công cụ chẩn đoán, cộng đồng còn là tác nhân trị liệu. Trong cộng đồng co
nhiều nguồn mà BSGĐ co thể sử dụng để cung ứng chǎm soc tối ưu cho bệnh nhân.
3.5 Phòng bệnh
Phòng bệnh bao gồm nhiều khía cạnh, đo là nhận biết được những yếu tố nguy cơ
mắc bệnh, làm chậm lại các hậu quả của bệnh tật và khuyến khích lối sống lành mạnh. Dự
phòng cũng co nghĩa là dự đoán trước các vấn đề sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe nội tâm của
bệnh nhân và gia đình. Một ví dụ là sự "phản ứng kỷ niệm" hay sự mất mát một người thân.
BSGĐ thường xuyên thấy trước và khuyên nhủ từng người và các gia đình trong những
trường hợp đo.
Phòng bệnh không chỉ giới hạn vào việc bảo mọi người không hút thuốc lá, phải tập
thể dục và ǎn uống đúng cách mà còn là việc nhận ra các yếu tố nguy cơ đối với việc mắc
bệnh (thí dụ như lịch sử gia đình) và sử dụng các phương tiện sàng lọc để phát hiện bệnh
ngay từ các giai đoạn đầu. Nhớ rằng bạn co thể ngǎn chặn sự phát triển tiếp tục của một
bệnh như bệnh tắc phổi mạn tính hay bệnh tim bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ.
Gia đình
Các BSGĐ coi bệnh nhân như những thành viên chưa các hệ thống gia đình và thừa
nhận ảnh hưởng của bệnh tật đến gia đình cũng như ảnh hưởng của gia đình đến bệnh tật.
Các BSGĐ được đào tạo để làm việc với các gia đình vì họ cần thích ứng với những giai
đoạn chuyển tiếp co thể dự đoán trước của cuộc sống và với các bệnh tật bất ngờ. Các
12


BSGĐ hiểu sự khác nhau giữa gia đình hoạt động bình thường và không bình thường và sử
dụng sự hiểu biết này trong cả hai việc chẩn đoán và điều trị bệnh nhân.

4. Sự khác biệt của bác sĩ gia đình và bác sĩ chuyên khoa


Hình 1. Chăm soc phối hợp giữa bác sĩ gia đình và các chuyên khoa

Bảng 1. So sánh đặc điểm bác sĩ gia đình và bác sĩ chuyên khoa
Bác sĩ gia đình
Thực hành trong môi trường cộng đồng
Hệ ngoại trú
Kỷ thuật đơn giản
Tất cả các đối tượng
Tần suất gặp bệnh nặng thấp
Giai đoạn sớm
Nhạy
Tiếp cận theo vấn đề
Chăm soc toàn diện người bệnh
....

Bác sĩ chuyên khoa
Thực hành trong môi trường Bệnh viện
Hệ nội trú
Kỷ thuật cao
Đối tượng theo chuyên khoa
Tần suất gặp bệnh nặng cao
Giai đoạn tiến triển
Đặc hiệu
Tiếp cận theo bệnh
Chăm soc bệnh lý
....

13



Hiện nay, hệ thống chăm soc ngoại trú đã phát triển với sự kết hợp của BSGĐ và các lĩnh
vực chăm soc y tế khác như điều dưỡng, tâm lí,… BSGĐ cũng phối hợp các chuyên khoa
khác trong các bệnh mạn tính, đợt cấp or biến chứng, bác sĩ gia đình xử lí các bước ban đầu
sau đo chuyển cho chuyên khoa. Do đo, co thể thấy không thể tách rời bác sĩ gia đình ra
khỏi các chuyên khoa và ngược lại. Cả hai bổ sung cho nhau và cùng mục đích phục vụ sức
khỏe người dân
5. Vai trò bác sĩ gia đình

Một trong những mục tiêu quan trọng của mô hình BSGĐ là hướng dự phòng và bảo vệ
sức khỏe, vì vậy, phát hiện sớm, chữa trị sớm sẽ giúp giảm bớt các ca bệnh nặng và tỉ lệ tử
vong, từ đo kéo dài tuổi thọ của người dân. Hơn nữa, đo cũng là lý do giúp làm giảm chi phí
khám chữa bệnh và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế ở tất cả các tuyến cũng như sự hài lòng
của người dân.
Lợi ích quan trọng nhất của xây dựng mô hình này chính là co thể điều trị được căn
bệnh “quá tải” xưa nay ở các bệnh viện của hệ thống y tế nước ta hiện tại và trong tương lai.
Thứ nhất, BSGĐ là những người chăm soc sức khỏe ban đầu, sàng lọc và chữa các bệnh
thông thường, nếu hoạt động tốt sẽ giúp giảm bớt “sức nặng” của các bệnh viện tuyến trên.
Thứ hai, BSGĐ chính là cầu nối giữa các chuyên khoa, hay là cầu nối giữa bệnh viện và
người bệnh trong điều trị nội trú, họ giúp bệnh nhân đến khám đúng tuyến, sau đo, bệnh
viện tuyến trên co nhiệm vụ phản hồi tình hình sức khỏe bệnh nhân trong thời gian điều trị ở
tuyến trên về cho BSGĐ để tiếp tục theo dõi và cập nhật thông tin của người bệnh. Mỗi
bệnh nhân được quản lý tại BSGĐ sẽ được theo dõi một cách toàn diện, cập nhật liên tục
diễn biến sức khỏe, bệnh tật, cho nên, không những hiệu quả khám chữa bệnh tăng lên đáng
kể mà còn tạo được lòng tin nơi người bệnh sau này.
Triển khai mạng lưới phòng khám BSGĐ hoạt động hiệu quả không những giúp khắc
phục triệt để tình trạng quả tải BV mà còn gop phần cải tổ hệ thống y tế, bao gồm y tế
chuyên sâu, y tế cơ sở, hệ thống nhà thuốc, xét nghiệm và kể cả bảo hiểm y tế (BHYT). Và
cuối cùng, tạo ra sự công bằng trong chăm soc y tế và giảm nghèo là những hiệu quả hết sức
to lớn là những gì mà mô hình này mang lại.


14


Hình 2. Vai trò của bác sĩ gia đình trong tiếp cận y tế ban đầu

15


CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG
Mạng lưới mạng lưới Bác sĩ gia đình ở Việt Nam gồm 2 tiểu phần: (1) trạm y tế
tuyến xã hoạt động theo nguyên lý BSGĐ, và (2) phòng khám BSGĐ. Phòng khám
BSGĐ gồm 2 thành phần là tư nhân (gồm cả phòng khám chữa bệnh ngoài giờ hành
chính co nhu cầu hoạt động theo mạng lưới phòng khám bác sỹ gia đình) và nhà nước
(thuộc bệnh viện đa khoa tuyến Huyện)
Về nguồn nhân lực, dự án hỗ trợ đào tạo BSGĐ đã khởi động từ đầu những năm
2000 ở 3 trường đại học là ĐH Y Hà Nội, ĐH Y Thái Nguyên và ĐH Y Dược Tp.HCM.
Đến tháng 3/2000, BYT đã chính thức công nhân chuyên ngành BSGĐ và cho phép đào
tạo hệ Chuyên khoa I về Y học gia đình. Hiện nay cả nước co 8 trường y co đào tạo
BSGĐ như trường ĐH Y dược Hà nội, Thái nguyên, thái Bình, Huế, Cần thơ, trường ĐH
Y Phạm Ngọc Thạch, ĐH Y Dược TP HCM. Sau hơn 15 năm đã đào tạo được hơn 1000
Bác sĩ chuyên khoa Y học gia đình là nền mong đầy triển vọng cho mạng lưới BSGĐ ở
Việt Nam
Sau hơn 4 năm thực hiện đề án mạng lưới BSGĐ, hoạt động bác sĩ gia đình đã
được mở rộng ở nhiều tỉnh trên cả nước và đạt được một số thành quả nhất định. Cụ thể
như ở TP. HCM, đến tháng 4/2017 đã thành lập được mạng lưới BSGĐ trên 19/23 bệnh
viện quận, huyện với mô hình phòng khám: Khu vực riêng, quy trình khép kín từ khám,
chữa bệnh – cận lâm sàng – chẩn đoán hình ảnh và thu phí hoặc lồng ghép trong khoa
khám bệnh các bệnh viện khác; 343 bác sĩ được cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh,
chữa bệnh chuyên khoa Bác sĩ gia đình; hệ thống phòng khám bác sĩ gia đình của
TP.HCM thực hiện 652.261 lượt khám bệnh, chữa bệnh, trong đo, co 922 lượt cấp cứu,

5.845 trường hợp thực hiện thủ thuật, 3.851 lượt chuyển tuyến trên điều trị.
Tuy nhiên, việc triển khai còn nhiều kho khăn Các hoạt động khác như sơ cứu, cấp
cứu, khám chữa bệnh cấp tính chưa được phát huy do số lượng bệnh nhân đến phòng
khám BSGĐ còn hạn chế. Số lượng người dân được lập hồ sơ quản lý sức khỏe một cách
toàn diện liên tục và được khám sàng lọc tại phòng khám BSGĐ còn khiêm tốn. Người
dân chưa hiểu biết về mô hình BSGĐ, còn cho rằng bác sĩ gia đình là bác sĩ đến nhà thăm
khám, chữa bệnh chưa quan tâm đến việc quản lý sức khỏe, khám sàng lọc phát hiện
bệnh tật; nhiều phòng khám thu hút bệnh nhân, nhưng cũng co nhiều phòng khám “vắng
như chù bà đanh”
Ngoài ra còn co những kho khăn như nguồn nhân lực co chuyên môn còn thiếu, chưa
đáp ứng được yêu cầu hiện tại. Phòng khám BSGĐ lồng ghép với trạm y tế còn gặp nhiều
kho khăn do người dân chưa tin tưởng chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh tại trạm y tế
nên không đến khám, chữa bệnh tại phòng khám.... Chưa hấp dẫn được tư nhân tham gia
thành lập phòng khám bác sỹ gia đình, nên các phòng khám bác sĩ gia đình tư nhân còn
quá ít.

16


Bên cạnh đo, cơ chế quản lý còn chưa rõ ràng, nhất là trong chính sách bảo hiểm y tế,
quyền hạn của bác sĩ gia đình còn hạn chế nên cũng ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của
bệnh nhân. Một vấn đề cũng đáng lưu tâm là đầu ra của việc đào tạo bác sĩ gia đình. Họ
chưa hành nghề một cách đúng nghĩa, chưa thấy được sự thành công một cách rõ ràng dù
chuyên ngành này đã được đưa vào đào tạo từ năm 2000 nên dễ tạo ra sự nản lòng, dẫn
đến nhiều bác sĩ không cảm thấy hứng thú với lĩnh vực này.
Hiện nay nhiều cơ sở y tế ứng dụng công nghệ thông tin còn rất hạn chế nên thông tin
về bệnh nhân còn chưa được kết nối, thông suốt giữa hệ thống các cơ sở y tế tham gia mô
hình BSGĐ.

17



CHƯƠNG IV: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

Đào bác sĩ gia đình là nhu cầu thực tế và phù hợp với chủ trương của ngành y tế
nhằm nâng cao chất lượng y tế cơ sở, giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Tuy nhiên,
hoạt động của mạng lưới bác sĩ gia đình của nước ta còn mới, vẫn còn gặp nhiều bất cập,
số lượng người dân được lập hồ sơ quản lý sức khỏe một cách toàn diện, liên tục và được
khám sàng lọc tại phòng khám BSGĐ còn khiêm tốn. Người dân chưa hiểu biết về mô
hình BSGĐ nên chưa quan tâm đến việc quản lý sức khỏe, khám sàng lọc phát hiện bệnh
tật mà chỉ khám, chữa bệnh khi co dấu hiệu bệnh tật. Do đo, người được lập hồ sơ quản
lý sức khỏe tại phòng khám BSGĐ chủ yếu là người bệnh…Để phát triển đào tạo bác sĩ
gia đình cần tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyên ngành y học gia
đình, co các quy định cụ thể rõ ràng về vai trò, chức năng nhiệm vụ của bác sĩ gia đình và
co các cơ chế phù hợp cho hoạt động của bác sĩ gia đình
Ngoài ra, trạm y tế chưa lồng ghép được việc quản lý sức khỏe cho người dân theo
nguyên lý y học gia đình vào các chương trình quản lý sức khỏe hiện hữu tại trạm, ví dụ
quản lý sức khỏe người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ mang thai…
Đội ngũ cán bộ giảng viên của các trường còn mỏng, thiếu cơ sở và các điều kiện
thực hành phù hợp theo đúng các nguyên lý của y học gia đình. Nhu cầu đào tạo từ phía
bản thân cán bộ y tế cơ sở chưa cao do nhận thức và vị thế của bác sĩ gia đình còn hạn
chế, chương trình học còn nặng nề và chưa co các chính sách khuyến khích hỗ trợ.Các
trường cần co kế hoạch và chiến lược dài hạn cho công tác đào tạo, đa dạng hoá các loại
hình và đối tượng, với trọng tâm ưu tiên cho từng giai đoạn. Bên cạnh việc đào tạo bác sĩ
chuyên khoa cấp I tập trung cần tổ chức đào tạo định hướng, đào tạo tại chỗ, đào tạo bổ
sung và đào tạo theo tín chỉ. Tổ chức các mô hình phòng khám y học gia đình chuẩn để
làm cơ sở thực hành trong đào tạo và giúp rút kinh nghiệm nhân rộng mô hình.
Hệ thống y tế Việt Nam chi ngân sách đầu tư ưu tiên cho các bệnh viện tuyến đầu
rất lớn nhưng chi phí đầu tư cho hệ thống chăm soc sức khoẻ ban đầu (trạm y tế cơ sở và
phòng khám bác sĩ gia đình) còn nhỏ giọt. Cần đầu tư một cách đúng đắn và sáng suốt

đối với hệ thống chăm soc sức khoẻ ban đầu, nhân rộng mạng lới bác sĩ gia đình trong
toàn dân.

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Tổng quan về Bác sĩ gia đình – PGS.TS.BS Nguyễn Thanh Hiệp
[2] Các nguyên tắc của y học gia đình – Edward J. Shahadi
[3] Thưc trang, nhu câu và các điêu kiên cân thiêt để phát triển đào tao bác sĩ gia đình
ơ Viêt Nam - Trân Khánh Toàn , Nguyễn Hoàng Long , Pham Lê Tuấn - Trường Đai học
Y Hà Nội;
[4] Mô hình bác sĩ gia đình phải chăm soc sức khỏe cơ bản, toàn diện và liên tục />[5] Vì sao mô hình bác sĩ gia đình tại TP.HCM hoạt động cầm chừng, không hiểu
quả?- />
19