Giạo trçnh mảng âiãûn.
Khoa Âiãûn - Trỉåìng Âải hc Bạch khoa - Âải hc  Nàơng Trang 1

CHỈÅNG 1


GIÅÏI THIÃÛU CHUNG VÃƯ MẢNG ÂIÃÛN

$1-1 . CẠC KHẠI NIÃÛM CÅ BN

1.1.1. Hãû thäúng âiãûn.
Âënh nghéa: Hãû thäúng âiãûn l táûp håüp nh mạy âiãûn, mảng âiãûn,trảm
biãún ạp , trảm âọng càõt,häü tiãu thủ âiãûn.
Nh mạy âiãûn l xê nghiãûp cäng nghiãûp cọ nhiãûm vủ sn xút ra âiãûn
nàng âãø cung cáúp cho cạc häü tiãu thủ âiãûn thäng qua âỉåìng dáy ti âiãûn v
cạc trảm biãún ạp. Cạc mạy phạt âiãûn âỉåüc näúi våïi âäüng cå så cáúp l cạc
túc-bin.Ty thüc dảng nàng lỉåüng lm quay túc-bin ngỉåìi ta phán nh
mạy âiãûn thnh cạc loải nh mạy khạc nhau nhỉ nh mạy nhiãût âiãûn,nh
mạy thy âiãûn, nh mạy âiãûn ngun tỉí....Âiãûn nàng do nh mạy phạt ra
âỉåüc truưn ti theo âỉåìng dáy trãn khäng hay dáy cạp ca mảng âiãûn våïi
nhỉỵng chiãưu di khạc nhau,âiãûn ạp khạc nhau ty thüc vo khong cạch tỉì
nh mạy âãún häü tiãu thủ. Cạc trảm biãún ạp cọ nhiãûm vủ tàng ạp âãø ti âiãûn
âi xa v gim ạp âãø cung cáúp âiãûn cho cạc häü tiãu thủ.

1.1.2. Âënh nghéa Mảng âiãûn:

Âënh nghéa:Mảng âiãûn l táûp håüp cạc âỉåìng dáy trãn khäng,âỉåìng
dáy cạp, trảm biãún ạp v thiãút bë âọng càõt. Mảng âiãûn cọ nhiãûm vủ truưn
ti v phán phäúi âiãûn nàng âãún cạc häü tiãu thủ âiãûn.
u cáưu mảng âiãûn phi âm bo cạc chè tiãu : Âäü tin cáûy cung cáúp
âiãûn,cháút lỉåüng âiãûn nàng, kinh tãú, an ton, tiãûn låüi váûn hnh, cọ kh nàng

phạt triãøn.
Hãû thäúng nàng lỉåüng bao gäưm hãû thäúng âiãûn v hãû thäúng nhiãût.

1.1.3. Âiãûn ạp âënh mỉïc
.
Âënh nghéa: Âiãûûn ạp âënh mỉïc l giạ trë âiãûn ạp quy âënh ỉïng våïi cạc
cáúp khạc nhau, âiãûn ạp ny dng âãø tênh toạn lỉûa chn cạc thiãút bë âiãûn nhỉ
mạy phạt, mạy biãún ạp, thiãút bë âiãûn, cạch âiãûn âỉåìng dáy...
Âiãûn ạp âënh mỉïc l giạ trë âiãûn ạp âm bo cho cạc thiãút bë hoảt
âäüng bçnh thỉåìng v mang lải hiãûu qu kinh tãú täút nháút.
Giạo trçnh mảng âiãûn.

Trang 2 Khoa Âiãûn - Trỉåìng Âải hc Bạch khoa - Âải hc  Nàơng


Do phủ ti âiãûn ln ln thay âäøi dáùn âãún âiãûn ạp U
≠
U
âm
tảo nãn
âäü lãûch âiãûn ạp .Âäü lãûch âiãûn ạp âỉåüc xạc âënh theo biãøu thỉïc:

U
UU
U
dm
−
=
δ


Do cọ âäü lãûch âiãûn ạp lm cho cháút lỉåüng âiãûn nàng,gim gáy thiãût hải
vãư màût kinh tãú cho cạc häü tiãu thủ âiãûnú. Do trãn âỉåìng dáy cọ täøn tháút âiãûn
ạp
∆U U U= −
1 2
nãn âãø âm bo âiãûn ạp åí häü tiãu thủ nàòm trong giåïi hản
cho phẹp cáưn phi cọ cạc biãûn phạp âiãưu chènh âiãûn ạp. Thỉåìng U
1
l âiãûn
ạp âáưu âỉåìng dáy låïn hån U
2
âiãûn ạp cúi âỉåìng dáy (U U
1 2
> ), cn åí cạc
âỉåìng dáy siãu cao ạp
U
1
cọ thãø nh hån
U
2
âiãưu ny phủ thüc vo chãú âäü
lm viãûc ca mảng âiãûn, tham säú, âiãûn ạp âỉåìng dáy.

1.1.4. Häü tiãu thủ:
L táûp håüp cạc thiãút bë sỉí dủng âiãûn. Phủ ti âiãûn l âải lỉåüng âàûc
trỉng cho cäng sút tiãu thủ ca cạc häü dng âiãûn.Ty theo mỉïc âäü u cáưu
âm bo cung cáúp âiãûn cọ thãø chia lm 3 loải häü tiãu thủ
- Häü loải mäüt l nhỉỵng häü tiãu thủ nãúu ngỉìng cung cáúp âiãûn cọ thãø
gáy nguy hiãøm cho con ngỉåìi,gáy thiãût hải âạng kãø cho nãưn kinh tãú,lm räúi
loản cạc quạ trçnh cäng nghãû phỉïc tảp,phạ hoải sỉû hoảt âäüng ca nhỉỵng

kháu kinh tãú âàûc biãût quan trng.
- Häü loải hai l nhỉỵng häü tiãu thủ nãúu ngỉìng cung cáúp âiãûn cọ thãø
gáy thiãût hải hng loảt sn pháøm,cäng nhán phi nghè viãûc,cn tråí sinh hoảt
bçnh thỉåìng ca mäüt säú låïn dán cỉ thnh thë.
- Häü loải ba l nhỉỵng häü tiãu thủ khäng thüc nhọm loải mäüt v loải
hai vê dủ nhỉ: nhỉỵng phán xỉåíng phủ,nhỉỵng xọm nh...
Tuy nhiãn viãûc phán loải häü tiãu thủ s khäng cn nghéa trong
tỉång lai khi cạc hãû thäúng âiãûn phạt triãøn v cạc phủ ti âãưu âỉåüc âm bo
cung cáúp âiãûn våïi âäü tin cáûy cao.

1.1.5. Cáúu trục âỉåìng dáy.
Chia lm : Âỉåìng dáy trãn khäng, dáy cạp, âỉåìng dáy trong nh.
- Cạc loải cäüt : Sàõt, Bãtäng, gäù.
- Cạc loải dáy: AC, Al, Cu , Fe .
- Cạch âiãûn: Sỉï, thy tinh, váût liãûu täøng håüp. Dảng treo hồûc âåỵ.


Giạo trçnh mảng âiãûn.
Khoa Âiãûn - Trỉåìng Âải hc Bạch khoa - Âải hc  Nàơng Trang 3

$1-2. PHÁN LOẢI MẢNG ÂIÃÛN.

Mảng âiãûn âỉåüc phán loải theo nhiãưu cạch khạc nhau nhỉ: theo dng
âiãûn, theo âiãûn ạp,theo hçnh dạng,theo chỉïc nàng truưn ti,cung cáúp,phán
phäúi, mảng kên,mảng håí....

1.2.1. Phán loải theo dng âiãûn:
* Mảng âiãûn xoay chiãưu:Sn xút,truưn ti,phán phäúi,tiãu thủ l
dng âiãûn xoay chiãưu ba pha.
* Mảng âiãûn mäüt chiãưu:Mảng âiãûn mäüt chiãưu âỉåüc sỉí dủng åí cạc

thiãút bë cọ nhiãûm vủ âàûc biãût.Mảng âiãûn mäüt chiãưu cn âỉåüc sỉí dủng trong
viãûc ti âiãûn âi xa,cäng sút truưn ti låïn, ti âiãûn bàòng dng mäüt chiãưu cọ
nhiãưu ỉu âiãøm nhỉ väún âáưu tỉ xáy dỉûng mảng nh,täøn tháút trong mảng
nh,khäng phi xẹt âãún tênh äøn âënh ca hãû thäúng...Tuy váûy cn cọ nhiãưu
khọ khàn nhỉ chãú tảo cạc bäü chènh lỉu,nghëch lỉu cäng sút låïn,cạc thiãút bë
âäüng lỉûc,bo vãû âàõt tiãưn...

1.2.2. Phán loải theo âiãûn ạp.

Theo cạch phán loải ny ngỉåìi ta phán chia mảng âiãûn thnh:mảng
âiãûn ạp låïn hån 1000 V(cn gi l mảng cao ạp) mảng âiãûn ạp nh hån
1000 V(cn gi l mảng hả ạp)

1.2.3. Phán loải theo hçnh dạng
:
Theo cạch phán loải ny ngỉåìi ta phán chia mảng âiãûn thnh:
* Mảng âiãûn håí l mảng âiãûn trong âọ cạc häü tiãu thủ chè âỉåüc cung
cáúp âiãûn tỉì mäüt phêa. Khi âỉåìng dáy bë sỉû cäú viãûc cung cáúp âiãûn cho cạc
phủ ti bë giạn âoản.
* Mảng âiãûn kên l mảng âiãûn trong âọ cạc häü tiãu thủ âỉåüc cung cáúp
âiãûn êt nháút tỉì hai phêa.Khi mäüt âỉåìng dáy bë sỉû cäú viãûc cung cáúp âiãûn cho
cạc phủ ti váùn âỉåüc duy trç nhåì âỉåìng dáy cn lải. Âäúi våïi mảng âiãûn kên
väún âáưu tỉ xáy dỉûng cao, täøn tháút cäng sút, âiãûn nàng låïn hån mảng âiãûn
håí nhỉng mỉïc âäü âm bo cung cáúp âiãûn täút hån.

1.2.4. Phán loải theo khu vỉûc phủc vủ
:
Theo cạch phán loải ny ngỉåìi ta phán chia mảng âiãûn thnh:
Giạo trçnh mảng âiãûn.


Trang 4 Khoa Âiãûn - Trỉåìng Âải hc Bạch khoa - Âải hc  Nàơng


* Mảng truưn ti:U
≥
330KV. Truưn ti âiãûn nàng giỉỵa cạc khu
vỉûc, liãn lảc giỉỵa cạc hãû thäúng âiãûn våïi nhau.
* Mảng cung cáúp : U
≥
110KV. Cung cáúp âiãûn cho cạc khu vỉûc,
chiãưu di âỉåìng dáy låïn, liãn kãút cạc trảm biãún ạp trung gian våïi nhau (gi
l mảng khu vỉûc).
* Mảng phán phäúi : U ≤ 35KV.Cọ nhiãûm vủ cung cáúp âiãûn cho cạc
phủ ti, chiãưu di âỉåìng dáy ngàõn. Mảng phán phäúi âỉåüc chia lm ba
loải:mảng thnh phä ú,mảng xê nghiãûp cäng nghiãûp, mảng näng nghiãûp (cn
gi l mảng âëa phỉång).
Ngoi nhỉỵng cạch phán loải trãn ngỉåìi ta cn phán loải mảng âiãûn
theo nhiãưu cạch khạc nhỉ: mảng âiãûn trong nh; mảng âiãûn ngoi tråìi;
mảng âiãûn trãn khäng; mảng cạp ngáưm...

$1-3 CẠC U CÁƯU ÂÄÚI VÅÏI MẢNG ÂIÃÛN.

Mảng âiãûn phi âm bo cạc u cáưu cå bn sau:
1- Chi phê xáy dỉûng v váûn hnh mảng âiãûn l êt nháút âäưng thåìi váùn
âm bo mỉïc an ton cáưn thiãút cho viãûc cung cáúp âiãûn, ph håüp våïi u cáưu
ca loải häü tiãu thủ.
2- Âm bo täút cháút lỉåüng âiãûn nàng.
3- Cọ kh nàng phạt triãøn trong tỉång lai khi phủ ti tàng.
Tênh kinh tãú trong viãûc xáy dỉûng mảng âiãûn âỉåüc biãøu thë qua väún âáưu
tỉ. Tênh kinh tãú ca viãûc váûn hnh mảng âiãûn âỉåüc biãøu thë qua giạ thnh

truưn ti, phán phäúi âiãûn nàng. Giạ thnh âọ phủ thüc chi phê váûn hnh
hng nàm ca mảng âiãûn. Chi phê ny bao gäưm chi phê vãư phủc vủ, tu sỉía
mảng âiãûn,tiãưn kháúu hao, tiãưn täøn tháút âiãûn nàng trong mảng. Khi xạc âënh
väún âáưu tỉ v chi phê váûn hnh nàm ca mảng âiãûn cn phi tênh âãún nhỉỵng
thiãût hải kinh tãú ca cạc häü tiãu thủ do viãûc cung cáúp âiãûn bë giạn âoản.

$1-4 U CÁƯU CHUNG ÂÄÚI VÅÏI TÊNH TOẠN MẢNG ÂIÃÛN.

Âãø xáy dỉûng mảng âiãûn âm bo cạc u cáưu â nãu å ítrãn khi tiãún
hnh thiãút kãú mảng âiãûn chụng ta cáưn phi thỉûc hiãûn nhỉỵng tênh toạn sau:
1/ Chn âiãûn ạp ti âiãûn ca mảng âiãûn.
2/ Chn tiãút diãûn dáy dáùn håüp l vãư màût kinh tãú.
Giạo trçnh mảng âiãûn.
Khoa Âiãûn - Trỉåìng Âải hc Bạch khoa - Âải hc  Nàơng Trang 5
3/ Kiãøm tra sỉû phạt nọng ca dáy dáùn trong chãú âäü lm viãûc bçnh
thỉåìng.
4/ Kiãøm tra täøn tháút v âäü lãûch âiãûn ạp.
5/ Kiãøm tra phạt sinh váưng quang trãn âỉåìng dáy ti âiãûn.
6/ Kiãøm tra phạt nọng ca dáy dáùn khi ngàõn mảch.
Trãn cå såỵ tênh toạn kinh tãú-k thût, chn âiãûn ạp ti âiãûn ca mảng
sao cho váûn hnh âm bạo tênh kinh tãú, cạc chè tiãu cháút lỉåüng k thût cáưn
thiãút nhỉ:mỉïc âiãûn ạp u cáưu, täøn tháútï cäng sút v âiãûn nàng nh...
Tiãút diãûn håüp l vãư màût kinh tãú ca dáy dáùn, cạp cáưn âỉåüc chn sao
cho âm bo tênh kinh tãú váûn hnh mảng âiãûn trong âọ cọ xẹt âãún väún âáưu
tỉ, chi phê váûn hnh hng nàm,phê täøn kim loải mu nh nháút...
Theo âiãưu kiãûn phạt nọng, tiãút diãûn dáy dáùn âỉåüc chn sao cho khi
dng âiãûn phủ ti âi qua nhiãût âäü ca dáy dáùn, rüt cạp khäng låïn hån trë säú
cho phẹp âãø khäng lm hỉ hng kim loải lm dáy dáùn hồûc cạch âiãûn.
Khi tênh toạn theo âiãưu kiãûn täøn tháút v âäü lãûch âiãûn ạp, chn tiãút
diãûn dáy dáùn sao cho täøn tháút trãn âỉåìng dáy khäng vỉåüt quạ nhỉỵng trë säú

cho phẹp.Trong nhỉỵng trỉåìng håüp âàûc biãût cáưn phi xẹút âãún cạc phỉång
tiãûn âàûc biãût âãø âiãưu chènh âiãûn ạp .
Ngoi ra trong mäüt säú trỉåìng håüp chụng ta cáưn cọ nhỉỵng tênh toạn
khạc nhỉ:tênh toạn quạ âiãûn ạp, tênh äøn âënh ca hã thäúng âiãûn,tênh toạn
nh hỉåíng ca âỉåìng dáy âiãûn lỉûc âäúi våïi âỉåìng dáy thäng tin ...âäúi våïi
cạc âỉåìng dáy âiãûn ạp cao.
Pháưn tênh toạn cå bn cho táút c cạc mảng khi â biãút âiãûn ạp ti âiãûn
l chn tiãút diãûn dáy dáùn håüp l vãư màût kinh tãú, cạc tênh toạn cn lải l tênh
toạn kiãøm tra. Âäúi våïi cạc loải mảng âiãûn khạc nhau , cạc mủc tiãu tênh
toạn khạc nhau:mảng khu vỉûc tênh chn tiãút diãûn dáy dáùn theo âiãưu kiãûn
phạt sinh váưng quang, mảng phán phäúi tênh chn tiãút diãûn dáy dáùn theo âiãưu
kiãûn täøn tháút v âäü lãûch âiãûn ạp cho phẹp, mảng cạp tênh chn tiãút diãûn dáy
dáùn theo âiãưu kiãûn phạt nọng do dng âiãûn phủ ti v dng âiãûn ngàõn mảch.

$1-5 CẠC CHÃÚ ÂÄÜ LM VIÃÛC CA THIÃÚT BË ÂIÃÛN.

1.5.1.Cạc häü tiãu thủ âiãûn
.
Chãú âäü lm viãûc ca cạc häü tiãu thủ âiãûn phủ thüc vo nhiãûm vủ v
cạch sỉí dủng chụng,chụng ln thay âäøi theo thåìi gian. Sỉû thay âäøi phu ûti
âiãûn ca cạc häü tiãu thủ hồûc ca nhọm häü tiãu thủ âiãûn trong mäüt ngy
âãm hồûc mäüt nàm âỉåüc biãùu diãùn bàòng âäư thë phủ ti trong hãû ta âäü