TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ GIÁO DỤC
BÀI ĐIỀU KIỆN MÔN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
VÀ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI
Giảng viên:
Học viên:
Mã sinh viên:
Lớp:
Năm 2016
Đề baì : “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển nguồn nhân lực tại cơ
sở giáo dục của địa phương nơi anh (chị) đang công tác”.
*
Baì lam:
̀
Đanh
́ giá thưc trang
̣ và đề xuât́ giaỉ phap
́ phat́ triên
̉ nguôn
̀ nhân lưc taị
trươ ng THCS Hươ ng Sơn – huyên
̣ Mỹ Đư c – TP Hà Nôị
MỞ ĐẦ U
Vấn đề nhân lực và phát triển nguồn nhân lực có tầm quan trọng đặc biệt đối
với một tổ chức. Nguồn nhân lực là nguyên nhân của thành công hay thất bại trong
các hoạt động của tổ chức. Ðiều đó đặt ra cho tất cả các tổ chức, trong đó có ngành
giáo dục, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế như hiện nay, làm thế nào nâng
cao năng lực, động cơ người lao động giúp cho tổ chức phát triển.
* Nhân lực
Nhân lực là nguồn lực của mỗi con người gồm thể lực, trí lực và nhân cách của họ
được vận dụng ra trong quá trình lao động sản xuất.
* Nguồn nhân lực
Nguồn nhân lực là tổng thể những tiềm năng của con người, trước hết và cơ bản nhất
là tiềm năng lao động, bao gồm: thể lực, trí lực, nhân cách của con người đáp ứng
một cơ cấu kinh tế - xã hội đòi hỏi.
* Phát triển nguồn nhân lực
Phát triển nguồn nhân lực là tạo ra sự thay đổi về cơ cấu, thay đổi về chất lượng của
nguồn lực nhân lực theo hướng tiến bộ, được biểu hiện ở việc nâng cao năng lực và
động cơ của người lao động để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các nhiệm vụ
phát triển kinh tế - xã hội.
Bậc trung học cơ sở là một bậc trong hệ thống giáo dục Việt nam hiện nay, nó
sau bậc Tiểu học và trước Trung học phổ thông. Đây là bậc học quan trọng, trang bị
cho học sinh một lượng kiến thức phổ thông không nhỏ, bên cạnh đó học sinh còn
được giáo dục phát triển đúng đắn, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên bậc trung học phổ thông.
Với mục tiêu: "Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hình
thành đội ngũ lao động có trí thức, có tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ, năng
động sáng tạo". Giáo dục Trung học cơ sở phải đi dần vào "Thế ổn định, đổi mới,
phát triển với chất lượng cao". Muốn có chất lượng cao cần phải giải quyết một cách
đồng bộ như Nguồn nhân lực (đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên), Cơ sở
vật chất,trang thiết bị, ..... trong đó việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là quan
trọng và mang một ý nghĩa quyết định.
Sản phẩm giáo dục là con người, muốn đào tạo con người phát triển toàn diện
phải có đội ngũ giáo dục giỏi. Vì vậy, tôi nhận thức rằng việc học tập bồi dưỡng
mang tính nghề nghiệp, tính quy chế và là điều lệ của của mỗi nhà trường. Nếu
không học tập bồi dưỡng thì không thể nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn,
năng lực sư phạm, năng lực quản lý để vững vàng trên bục giảng.
Nghiên cứu về hoạt động dạy và học, tôi thấy rằng muốn quản lý tốt quá trình
này cần chú ý đến các yếu tố như: Mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung chương trình,
phương pháp, tổ chức dạy học, ... cũng như những điều kiện của môi trường bên
ngoài đảm bảo cho hoạt động tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh vận hành một
cách tối ưu.
Đội ngũ mạnh bao gồm nhiều người tốt thì chính tập thể đó sẽ là môi trường
thuận lợi cho mọi thành viên làm việc có chất lượng.
Một tập thể vững mạnh được thể hiện ở sự cộng tác, phối hợp nhịp nhàng giữa
các thành viên trong tập thể đó đều có trình độ chuyên môn vững vàng và phương
pháp giảng dạy, giáo dục hợp lí tạo nên chất lượng giáo dục cao.
Thực tế trong những năm gần đây, đội ngũ giáo viên ở các nhà trường nói
chung và ở trường THCS Hương Sơn - huyện Mỹ Đức – Thành phố Hà Nội nói riêng
đã có nhiều chuyển biến và tiến bộ. Nhìn chung đội ngũ vẫn giữ vững và phát huy
được truyền thống tốt đẹp của nhà giáo, xứng đáng với niềm tin yêu của học sinh và
lòng mong mỏi của phụ huynh. Số giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy ngày càng
nhiều. Song cũng còn một số giáo viên về chất lượng chuyên môn còn chưa vững
chắc dẫn tới chất lượng giáo dục của nhà trường chưa được như mong muốn.
Để khắc phục tình trạng trên và đặc biệt là để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao
của sự nghiệp giáo dục đào tạo theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII tiếp tục khẳng
định: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng
cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục
chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người
học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo
phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, với tiến
bộ khoa học - công nghệ, yêu cầu phát triển nguồn nhân lực và thị trường lao
động”. Trường THCS Hương Sơn, huyện Mỹ Đức đã coi việc bồi dưỡng chất lượng
chuyên môn đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ then chốt nhằm nâng cao chất lượng toàn
diện trong nhà trường.
THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC CỦA
TRƯỜNG THCS HƯƠNG SƠN – HUYỆN MỸ ĐỨC – TP HÀ NỘI
1. Đặc điểm tình hình của nhà trương
- Tên đơn vị: Trường Trung học cơ sở Hương Sơn
- Thuộc: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mỹ Đức
- Địa điểm trụ sở chính: Xã Hương sơn – huyện Mỹ Đức – TP Hà Nội
- Tóm tắt cơ cấu tổ chức (số liệu năm học 2015-2016):
+ Học sinh: Tổng số: 643 học sinh, trong đó:
• Khối 6: 153
• Khối 7: 161
• Khối 8: 164
• Khối 9: 165
+ Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên: 67
• Biên chế: 61
• Hợp đồng cấp huyện : 6
• Hợp đồng trường: 0
+ Tổ: 2 tổ chuyên môn (Tổ Tự nhiên , Tổ Xã hội) và 1 tổ Văn phòng.
+ Đặc điểm đội ngũ giáo viên:
• Độ tuổi trung bình 38
• Trình độ: Đại học: 51, Cao đẳng: 12
• Trình độ trung cấp : 04
• Trình độ sơ cấp: 01
Những thuận lợi, khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ:
+ Thuận lợi:
Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, đặc biệt là của Sở
GD-ĐT Hà Nội, Huyện uỷ, UBND huyện Mỹ Đức , Phòng GD-ĐT huyện , UBND
cùng Đảng ủy xã Hương Sơn và sự ủng hộ, giúp đỡ tích cực của Ban đại diện Hội
Cha mẹ học sinh.
- Chi bộ, Ban Giám hiệu, Công đoàn là tập thể đoàn kết, luôn có ý thức phấn
đấu xây dựng trường vững mạnh.
- Trường có bề dày thành tích: Nhiều năm là trường tiên tiến xuất sắc luôn là
trường dẫn đầu về bồi dưỡng học sinh giỏi của huyện số học sinh giỏi của
tỉnh hoặc thành phố chiếm hơn nửa của huyện và chiếm hầu hết các giải
cao,trước có nhều em đạt học sinh giỏi quốc gia hàng năm có hơn 40 lượt
em vào các trường chuyên của bộ và của thành phố .
- Trường có nhiều giáo viên giỏi cấp Thành phố, cấp huyện ở đều các môn,
đã và đang là lực lượng nòng cốt trong phong trào Dạy tốt của nhà trường
và của huyện. Phong trào cải tiến lề lối làm việc, đổi mới phương pháp dạy
học và phong trào tự học đã thực sự trở thành nề nếp. Bên cạnh đó, lực
lượng giáo viên trẻ năng động, cầu thị và ngày một khẳng định vai trò của
mình trong tập thể nhà trường.
- Đa số học sinh có nề nếp, có ý thức chấp hành kỷ cương, nhiều học sinh
hiếu học, không ngừng vươn lên. Trường có nhiều học sinh giỏi ở tất cả
các môn, có thành tích cao về TDTT và văn nghệ. Số lượng học sinh yếu
kém ngày một ít, không có học sinh bỏ học, vi phạm pháp luật.
- Cán bộ quản lý của nhà trường không ngừng học tập, nâng cao trình độ
chuyên môn trong công tác quản lý. Đã hình thành, tiếp tục củng cố, hoàn
thiện phong cách làm việc khoa học, dân chủ, công bằng và hiệu quả, với tinh
thần "kỷ cương trong quản lý, thực chất trong đánh giá".
+ Khó khăn:
- Trường mới được sáp nhập nên ảnh hưởng nhiều tới giáo viên, tâm tư của
phụ huynh và học sinh.
- Chất lượng giáo viên không đồng đều.
- Số học sinh phần đông ở xa trường nhiều học sinh phải đạp xe 8-9 km gia đình
thuần nông nên đời sống rất nhiều khó khăn.
- Cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn .
2.Thưc trạng đội ngũ Giáo viên trương THCS Hương Sơn – huyện Mỹ Đưc HN
2.1. Kết quả đạt được: Chất lượng đội ngũ giáo viên trường THCS Hương
Sơn được thể hiện qua kết quả đạt được trong các hoạt động giáo dục của nhà
trường:
2.1.1. Xây dựng và thực hiện kế hoạch năm học:
- Ban giám hiệu đã xây dựng kế hoạch năm học và trong Hội nghị cán bộ viên
chức mọi thành viên trong nhà trường cùng đóng góp xây dựng kế hoạch hoàn chỉnh.
- Triển khai kế hoạch năm học nghiêm túc, đầy đủ: Ngay từ đầu năm học, nhà
trường đã có kế hoạch năm học. Từng tháng, từng tuần đều có kế hoạch cụ thể để triển
khai đến từng giáo viên, đề ra những phương hướng và chỉ tiêu phấn đấu.
- Đảm bảo truyền đạt đầy đủ, chính xác, kịp thời các hướng dẫn công tác của
cấp trên, chỉ đạo mọi hoạt động theo đúng văn bản pháp quy và hướng dẫn của Bộ,
kế hoạch của Phòng Giáo dục đặc biệt là trong các kỳ thi.
- Xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên thành một đội
ngũ đoàn kết, có nề nếp, kỷ cương, đầu tư bồi dưỡng mũi nhọn, xây dựng điển hình
trong chuyên môn và một số hoạt động khác.
- Nâng cao vai trò của cán bộ tổ, nhóm chuyên môn, thực hiện công khai dân
chủ, phát huy tính năng động, sáng tạo của giáo viên. Xây dựng phong cách làm việc
khoa học. Các tổ nhóm sinh hoạt đi vào chiều sâu, tổ chức tốt thi giáo viên dạy giỏi.
Đẩy mạnh phong trào đổi mới phương pháp dạy học, cải tiến công tác đánh giá giáo
viên và học sinh.
- Quan tâm chăm lo đời sống cán bộ, giáo viên, nhân viên, chú ý tới chế độ
chính sách, kiểm tra đánh giá khen thưởng kịp thời đối với giáo viên và học sinh có
những thành tích xuất sắc.
2.1.2. Thực hiện quy chế chuyên môn, xây dựng kỷ cương nề nếp giảng dạy
trong nhà trường:
- Ban giám hiệu kết hợp với đội ngũ cán bộ tổ, nhóm tổ chức kiểm tra việc
thực hiện quy chế chuyên môn của mỗi giáo viên thông qua Sổ ghi đầu bài, Sổ báo
giảng, Sổ điểm, kiểm tra hồ sơ sổ sách theo quy định mỗi tháng 1 lần. Lập kế hoạch
kiểm tra, thanh tra giáo viên trong từng học kỳ. Sau mỗi tiết dạy đều có nhận xét,
đánh giá và cho ý kiến chỉ đạo.
- Ban giám hiệu phối hợp với tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn kiểm tra
giáo viên có báo trước và không báo trước, thanh tra giáo viên để đánh giá
- Cuối học kỳ, mỗi giáo viên tự nhận xét, đánh giá việc thực hiện quy chế
chuyên môn, chỉ thị, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, kết quả thực hiện
công việc được giao. Sau đó tổ trưởng và Ban giám hiệu có nhận xét chung.
- Tổ chức các hoạt động dạy và học tốt, chấp hành đầy đủ mọi quy chế chuyên
môn, giám sát chặt chẽ, sát sao và có biện pháp kịp thời để động viên, khen chê.
Hoạt động dạy – học được thực hiện theo đúng nội dung và chương trình do Bộ Giáo
dục - Đào tạo ban hành.
- Ban giám hiệu nhà trường và các tổ chuyên môn đã bồi dưỡng giáo viên thực
hiện được nhiều tiết thực tập theo chuyên đề cấp huyện và cấp trường, tạo điều kiện
cho giáo viên tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng chuyên đề của Huyện.
- Bồi dưỡng giáo viên có kĩ năng ra đề đúng yêu cầu chuẩn kiến thức, đặc biệt
chú ý câu hỏi phân loại học sinh, để phát hiện học sinh giỏi, bồi dưỡng học sinh yếu
kém.
- Yêu cầu giáo viên 100% ứng dụng công nghệ thông tin đạt hiệu quả trong
các tiết dạy chuyên đề, dự giờ báo trước, thi giáo viên giỏi cấp huyện, cấp Thành
phố.
- Tập trung bồi dưỡng đội ngũ học sinh giỏi thông qua hình thức tổ chức các
Câu lạc bộ em yêu thích.
- Ban giám hiệu phối hợp chặt chẽ với các giáo viên chủ nhiệm, các ban
ngành, đoàn thể, hội cha mẹ học sinh, các lực lượng xã hội trong công tác giáo dục
học sinh về mọi mặt.
* Nhờ thực hiện tốt quy chế chuyên môn, chất lượng đội ngũ giáo viên nhà trường
ngày được nâng cao. Thể hiện rõ nhất qua kết quả đạt được của nhà trường:
- Chuyên môn:
Năm học 2014-2015
Năm học 2015-2016
Số giáo viên đạt danh
hiệu giáo viên dạy giỏi
cấp huyện
18 / 18 giáo viên dự thi
21 / 21 giáo viên dự thi
Số giáo viên đạt danh
hiệu giáo viên dạy giỏi
cấp Thành phố
3/3 giáo viên dự thi
1/2 giáo viên dự thi
5
8
Số đề tài cấp Tp
- Thành tích khác trong năm học 2015-2016:
+ Dẫn đầu về TDTT của huyện. Đội bóng đá thứ hai của huyện.
+ Giải nhất huyện thi trò chơi dân gian.
+ 01 Bằng khen của Thành Đoàn về công tác Đội cho Tổng phụ trách
+ 22 học sinh giỏi cấp Thành phố ( 2 giải nhất 6 giải nhì 10 giải ba 4 giải
khuyến khích
+ 01 giải Nhất cuộc thi "Cán bộ thư viện giỏi" cấp huyện
+ 01 giải ba thi giảng dạy môn lịch sử cấp thành phố
2.1.3. Triển khai phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm trong giáo viên.
- Phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm được triển khai đến 100% cán bộ giáo
viên trong nhà trường, các tổ trưởng chuyên môn thu, chấm và chọn những sáng kiến
đạt loại tốt gửi Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm của trường
* Số sáng kiến kinh nghiệm năm học 2015 - 2016:
- Số SKKN được bảo lưu của năm học 2014-2015: 4
- Số SKKN hội đồng trường chấm xếp loại A: 18
- Số SKKN gửi lên cấp huyện công nhận: 18
- Số SKKN được công nhận cấp Thành phố: 5
2.1.4. Đánh giá ưu điểm nổi bật của đội ngũ:
- Giáo viên của nhà trường có nề nếp làm việc nghiêm túc, khoa học. Ban
giám hiệu kết hợp với tổ chuyên môn dự giờ, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên
môn, hồ sơ giáo án của giáo viên mỗi tháng một lần, có nhận xét đánh giá, có ý kiến
chỉ đạo để mỗi giáo viên rút kinh nghiệm, thực hiện đúng hướng công tác đổi mới
dạy học.
- Các tổ, nhóm duy trì sinh hoạt chuyên môn đều đặn theo định kỳ, đi sâu vào
sinh hoạt chuyên môn có chất lượng, theo chuyên đề.
- Tập thể giáo viên đoàn kết, có tinh thần cộng đồng, trách nhiệm cao, thực
hiện tốt cuộc vận động "Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm". Mỗi
thầy cô là tấm gương cho học sinh noi theo, luôn có ý thức học tập, bồi dưỡng, tự bồi
dưỡng thông qua các chương trình đào tạo dài hạn, ngắn hạn, thăm lớp, dự giờ.
- Tất cả giáo viên đều có ý thức đổi mới dạy học, đặc biệt về vận dụng các
phương tiện dạy học hiện đại ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy được giáo
viên tích cực tham gia tập huấn và triển khai nhằm phát huy tính tích cực của học
sinh trong học tập, nâng cao hiệu quả, chất lượng tiết học . Không phụ lòng kì vọng
của cha mẹ học sinh khi gửi con tới trường. Xứng đáng với sự vất và lòng hiếu học
của các em khi phải vượt chặng đường xa tới trường.
- Nhiều giáo viên đã có thành tích bồi dưỡng cho học sinh giỏi của trường. Từ
đó chọn ra những học sinh tiêu biểu dự các kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố. Đội
ngũ giáo viên chủ nhiệm của trường có nhiều kinh nghiệm, đặc biệt là trong công tác
giáo dục học sinh chậm tiến và luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
- Nhiều giáo viên bộ môn kết hợp với giáo viên chủ nhiệm kèm cặp những học
sinh yếu kém, giáo dục những học sinh chậm tiến để các em vươn lên trong học tập,
nâng cao ý thức kỷ luật.
2.2. Hạn chế:
- Việc thực hiện chương trình và nội dung thay sách giáo khoa mới . Việc sử dụng đồ
dùng học tập cùng các trang thiết bị tại trường còn ít nhiều hạn chế vì bất cập về tuổi
tác, trình độ đào tạo. Do đó dẫn đến chất lượng các tiết dạy chưa đồng đều, một số
tiết dạy chưa đạt yêu cầu, lớp học trầm nên kết quả học tập của học sinh chưa cao
như mong muốn. Cụ thể:
+ Tuổi đời: Dưới 30 tuổi: 15
Từ 30 – 40 tuổi: 17
Từ 40 – 50 tuổi: 20
Từ 50 – 60 tuổi:15
+ Trình độ đào tạo: Cao đẳng: 12
Đại học: 51
- Việc đổi mới phương pháp dạy học trong những năm gần đây đòi hỏi giáo viên phải
có nhiều thay đổi về quan điểm dạy học, cách đánh giá học sinh và chương trình thay
sách giáo khoa mới đã làm cho một số giáo viên nhiều tuổi lo lắng, lúng túng. Cụ
thể:
+ Số giáo viên thường xuyên sử dụng phương pháp dạy học truyền thống: 31
+ Số giáo viên sử dụng kết hợp phương pháp dạy học truyền thống và hiện đại: 32
+ Số giáo viên thường xuyên sử dụng phương pháp dạy học hiện đại: 5
- Nhiều giáo viên có kinh nghiệm, có năng lực sư phạm cao, nhiệt tình, có trách
nhiệm lần lượt nghỉ chế độ. Đội ngũ giáo viên trẻ thay thế có lợi thế về sức trẻ,và
trình độ đào tạo nhưng lại thiếu kinh nghiệm. Bị ảnh hưởng bởi cuộc sống và cơ chế
thị trường. Cụ thể:
+ Năm 2013: 2 giáo viên nghỉ hưu
+ Năm 2014: 2 giáo viên nghỉ hưu
+ Năm 2015: 1 giáo viên nghỉ hưu
+ năm 2016: 4 giáo viên CB nghỉ hưu
- Nhiều giáo viên được bồi dưỡng trưởng thành lại chuyển về nội thành.
2.3. Nguyên nhân của kết quả và hạn chế.
2.3.1. Nguyên nhân của những kết quả.
- Nhà trường tạo điều kiện cho cán bộ quản lý và giáo viên tham gia các lớp bồi
dưỡng về chuyên môn, các lớp chuyên đề, chuyên sâu giữa các trường trong thành
phố để được học hỏi kinh nghiệm.
- Ban Giám hiệu đã xây dựng kế hoạch dạy học có bài bản quy củ. Thu thập và xử lý
các thông tin liên quan đến giáo dục một cách kịp thời và khoa học. Thường xuyên
dự giờ thăm lớp giáo viên và học sinh, kịp thời động viên và rút kinh nghiệm cho
việc dạy và học, nền nếp của học sinh...
- Giáo viên đã chủ động tích cực hơn trong việc tự rèn luyện để trau dồi nâng cao
trình độ chuyên môn. Đã biết tự học và tự tích luỹ kinh nghiệm, không ngừng bổ
xung kiến thức, mở rộng tầm nhìn để đáp ứng nhu cầu dạy và học hiện nay.
- Nhà trưòng đã tạo nên không khí thi đua tích cực và khuyến khích kịp thời giáo
viên và học sinh thi đua dạy tốt - học tốt.
- Hội đồng giáo dục địa phương đã liên kết và hỗ trợ cùng nhà trường tăng cường
đẩy mạnh công tác xã hội hoá giáo dục trên địa bàn trường để góp phần nâng cao
chất lượng các phương tiện, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học cho nhà trường.
2.3.2. Nguyên nhân của hạn chế.
Với đội ngũ giáo viên, do sự chênh lệch về tuổi tác, về trình độ đào tạo và sự đa
dạng về bằng cấp đã dẫn đến việc quản lý giảng dạy, giáo dục ở trường gặp một số
khó khăn:
- Quan điểm giáo dục chưa đồng nhất.
- Phương pháp giảng dạy tồn tại nhiều yếu tố chủ quan không phù hợp với học sinh.
Trong nhiều năm qua, việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên đã thực hiện theo tinh thần
của các văn bản pháp quy của Bộ, Sở, Phòng giáo dục theo yêu cầu thực tế đội ngũ
của trường, tuy nhiên việc tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên còn một số tồn tại
sau:
+ Chưa phát huy được triệt để công tác tự học, tự bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên
trong trường.
+ Sức phấn đấu ở tất cả các giáo viên chưa đồng đều, còn một số giáo viên vẫn còn
trì trệ , chưa năng động.
- Do điều kiện kinh tế còn hạn hẹp nên công tác động viên khen thưởng cho cán bộ,
giáo viên, học sinh, khích lệ các điển hình tiên tiến còn nhiều hạn chế do thiếu kinh
phí.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ TRONG VIỆC NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CỦA TRƯỜNG THCS HƯƠNG SƠN –
HUYỆN MỸ ĐỨC – TP HÀ NỘI
I. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG
THCS HƯƠNG SƠN – HUYỆN MỸ ĐỨC – TP HÀ NỘI
Đứng trước thực trạng của nhà trường và đặc biệt là đội ngũ giáo viên, là người làm
công tác quản lý tôi rất trăn trở, băn khoăn: Làm như thế nào để giáo viên yên tâm
với nghề nghiệp, tích cực trong bồi dưỡng. Với hoàn cảnh của nhà trường, đáp ứng
nhu cầu của nhiệm vụ chung "Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy thật tốt,
học thật tốt". Chúng tôi mạnh dạn đưa vào thực hiện một số giải pháp cụ thể sau:
1. Bồi dưỡng tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đưc, lý tưởng nghề nghiệp trong
giáo viên.
- Nền kinh tế thị trường phát triển có ảnh hưởng tới các nhà trường, đặc biệt là ảnh
hưởng trực tiếp đến đội ngũ giáo viên đang tham gia giảng dạy. Chính vì vậy nhà
trường phải kết hợp với các tổ chức chi bộ, công đoàn, đoàn thanh niên để tập trung
bồi dưỡng nhân cách cao đẹp cho người giáo viên đó là lòng yêu nghề, mến trẻ.
Chống bàng quan và thương mại hoá việc dạy học. Gắn quá trình bồi dưỡng, lý
tưởng nghề nghiệp với bồi dưỡng phẩm chất người giáo viên.
- Tổ chức và đưa vào tiêu chuẩn thi đua của các đoàn thể việc chấp hành chính
sách pháp luật của nhà nước, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần đoàn kết, phấn đấu
không ngừng nâng cao trình độ, hợp tác thực hiện nhiệm vụ giáo dục mà mỗi giáo
viên được phân công.
- Tổ chức giáo viên học tập nắm vững mục tiêu giáo dục THCS, cử giáo viên tham
gia các lớp bồi dưỡng do Sở, Phòng giáo dục hoặc nhà trường tổ chức.
- Thu thập thông tin về người tốt việc tốt, những tấm gương điển hình trong sự
nghiệp giáo dục để tuyên truyền trong giáo viên.
- Thông qua việc học tập chỉ thị, nghị quyết, văn bản chuyên môn để xác định cho
giáo viên yêu cầu của nhiệm vụ mới là phải nâng cao chất lượng dạy và học, chúng
tôi cố gắng đưa việc bồi dưỡng vào cơ chế hoạt động của nhà trường. Giáo viên phải
có thái độ đúng đắn trong công tác bồi dưỡng, không ngại khó,ngại khổ, không chủ
quan, trên cơ sở đó làm cho giáo viên thấy thực chất trình độ của mình và từ đó xác
định yêu cầu không thể không làm của mỗi giáo viên. Tư tưởng đó thông suốt thì
giáo viên mới làm tốt được.
2. Phân công nhiệm vụ cho giáo viên phù hợp với trình độ, năng lưc, nguyện
vọng của giáo viên :
Để làm tốt việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, chúng tôi tiến hành khảo sát đội ngũ
giáo viên ngay từ đầu năm học, trình độ chất lượng giảng dạy cụ thể của các môn
học để điều chỉnh kịp thời nội dung bồi dưỡng cho tập thể và cá nhân. Nắm được
hoàn cảnh cá nhân và gia đình, tình cảm, thái độ, trách nhiệm, năng lực giảng dạy
của từng môn. Đặc biệt chúng tôi chú ý về năng lực về chuyên môn Căn cứ vào tình
hình cụ thể qua điều tra khảo sát, mà có kế hoạch cho các giai đoạn và tiến hành
phân công dựa vào căn cứ sau:
+ Trình độ đào tạo.
+ Năng lực chuyên môn.
+ Năng lực sư phạm, năng khiếu.
+ Hoàn cảnh.
+ Nguyện vọng.
Trong phân công công việc, việc chọn Tổ trưởng chuyên môn là rất quan trọng. Tổ
trưởng chuyên môn là giáo viên đã đạt tiêu chuẩn về văn hoá và chuyên môn nghiệp
vụ, có năng lực sư phạm và tổ chức hoạt động, có uy tín cao. Tổ trưởng chuyên môn
biết điều khiển và phát triển các vấn đề qua thảo luận, biết lãnh đạo và nhắc nhở toàn
tổ thực hiện nhiệm vụ.
Ngoài ra còn bố trí sao cho mỗi Tổ, nhóm chuyên môn có giáo viên giỏi kèm giáo
viên trẻ hoặc yếu về chuyên môn, quan tâm đến tất cả các khối lớp, song cần chú ý
đến những lớp đầu cấp (lớp 6) và những lớp cuối cấp (lớp 9). Phân công nhiệm vụ
hợp lý sẽ tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên phấn khởi yên tâm công tác và thực hiện tốt
công tác bồi dưỡng.
3. Tăng cương bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên
3.1. Coi trọng các hoạt động của tổ nhóm chuyên môn, tổ chức bồi dưỡng chuyên
môn và học bổ trợ bằng nhiều hình thức khác nhau:
Duy trì sinh hoạt chuyên môn : 2 lần/ 1 tháng / môn theo đúng quy định. Tổ,
nhóm bàn bạc thống nhất chương trình, nội dung giảng dạy, tìm các phương pháp
thích hợp với từng bài giảng , từng môn, xây dựng chuyên đề. Tổ chức bồi dưỡng
chuyên môn thông qua các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, dự giờ, hội giảng, hội thảo,
chuyên đề. Đặc biệt chú trọng trong việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn là tập trung
thảo luận các bài khó dạy, qua đó Tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn phổ biến kinh
nghiệm của mình, cũng như mục đích, yêu cầu của bài cần đạt được. Bên cạnh đó,
phải tạo ra sự đa dạng hóa các loại hình sinh hoạt, tạo mọi cơ hội cho mọi người
được tham gia ý kiến, phản ánh kinh nghiệm của mình hoặc được trực tiếp nhận
những vấn đề mới mẻ, nguồn thông tin bổ ích nhiều mặt. Tránh thuyết giáo một
chiều đơn điệu nhàm chán. Muốn vậy phải bồi dưỡng người quản lý không những
phải có tài diễn thuyết mà còn phải có khả năng điều khiển, làm chủ được quá trình
tham gia đóng góp ý kiến của các thành viên trong tập thể, có khả năng phân tích,
tổng hợp, giải quyết vấn đề và rút ra kết luận cần thiết hoặc nêu ra những vấn đề để
mọi người tiếp tục suy nghĩ.
Tổ chức bồi dưỡng sâu về chuyên môn nghiệp vụ cả về lý luận khoa học lẫn
về nội dung, phương pháp dạy học của từng giáo viên.
Tổ chức viết chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm. Thi giáo viên dạy giỏi cấp
trường (đặc biệt chú ý đối với đội ngũ giáo viên trẻ). Thi làm đồ dùng dạy học.
Tổ chức mời giáo viên giỏi cấp Thành phố, chuyên gia của Sở về trao đổi, toạ
đàm để giáo viên học tập và vận dụng vào thực tiễn giảng dạy tại trường.
Tạo mọi điều kiện cho giáo viên đi học nâng cao trình độ, như sắp xếp thời
khoá biểu, công việc hợp lý để giáo viên có thời gian đi học, hỗ trợ một phần kinh
phí nếu có thể.
Thường xuyên tổ chức bồi dưỡng nâng cao về phương pháp sư phạm và tâm lý
giáo dục. Bên cạnh việc cử giáo viên đi học nâng cao nghiệp vụ theo chương trình
của Bộ, Sở, Phòng Giáo dục, nhà trường còn tổ chức thông qua các hình thức ngoại
khóa, hội thảo, hội giảng.
Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên bằng nhiều hình thức khác nhau:
+ Thường xuyên bổ sung cho thư viện các loại sách, báo tham khảo cho giáo viên về
chuyên môn nghiệp vụ cũng như về tình hình kinh tế xã hội, lý luận chính trị.
+ Báo cáo của các giáo viên có kinh nghiệm, nghiệp vụ cao trước Tổ chuyên môn
hoặc trước toàn thể hội đồng giáo viên, cũng như tham gia liên trường với các chuyên
đề thiết thực.
+ Yêu cầu các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học theo từng
tuần, tháng, đăng ký sử dụng thiết bị dạy học khác như: máy chiếu đa vật thể, máy
Projector, phòng học bộ môn...
+ Tổ chức viết sáng kiến kinh nghiệm vào cuối mỗi năm học tìm ra những kinh
nghiệm có giá trị thiết thực để phổ biến trong toàn hội đồng, yêu cầu giáo viên học
tập và ứng dụng.
+ Phải tăng quyền chủ động cho đội ngũ nhưng đồng thời phải gắn cho họ những
trách nhiệm cụ thể trong việc thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ.
+ Giao lưu, trao đổi, toạ đàm với các trường bạn để học tập kinh nghiệm lẫn nhau.
3.2. Bồi dưỡng giáo viên còn yếu về trình độ chuyên môn nghiệp vụ
Yêu cầu giáo viên tăng cường dự giờ, thăm lớp để học tập để học tập kinh nghiệm
về phương pháp giảng dạy, tiếp thu nội dung chương trình, cập nhật với Công nghệ
thông tin.
Tạo điều kiện mọi mặt về thời gian cho giáo viên học tập nghiên cứu, tự bồi dưỡng.
Bố trí xen kẽ giáo viên giỏi với giáo viên có chuyên môn chưa cao vào cùng nhóm,
phân công tổ, nhóm giúp đỡ kèm cặp, thường xuyên kiểm tra uốn nắn điều chỉnh.
Tổ chức giao lưu giữa thầy và trò để kích thích thầy phải học, đổi mới hình thức tổ
chức giờ dạy và đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp.
Bảo đảm thông tin đầy đủ kịp thời cho giáo viên, làm cho họ nhận thức đầy đủ về
quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Nghiêm khắc xử lý những trường hợp thiếu kỷ cương nền nếp, vô trách nhiệm
với công tác chuyên môn.
Với giáo viên có nguyện vọng học tập nâng cao trình độ, nhà trường tạo điều kiện
thời gian, kinh phí để họ theo học các lớp bồi dưỡng, đào tạo bổ sung. Động viên để
họ đi học, làm cho họ nhận thức được việc học là cần thiết và là yêu cầu trước mắt
mà cơ chế thị trường đặt ra nhu cầu mới cho giáo dục và đào tạo.
3.3. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trẻ.
Đội ngũ giáo viên trẻ có đặc điểm nhiệt tình, được đào tạo khá cơ bản trong các nhà
trường sư phạm, cập nhật với các pháp pháp dạy học mới, đặc biệt sử dụng khá thành
thạo công nghệ thông tin. Tuy nhiên điểm hạn chế là chưa có nhiều kinh nghiệm
trong công tác giảng dạy cũng như ứng xử với các tình huống sư phạm. Vì thế nhà
trường đã có kế hoạch bồi dưỡng dội ngũ giáo viên trẻ:
- Trước hết phải quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của đội ngũ giáo viên
trẻ, đặc biệt là phương tiện dạy học, tài liệu tham khảo...
- Phân công giáo viên có kinh nghiệm, chuyên môn nghiệp vụ vững vàng kèm
cặp dìu dắt họ. Bố trí xen kẽ giữa giáo viên cũ với giáo viên mới cùng tổ, nhóm
chuyên môn để họ có điều kiện học tập và giúp đỡ lẫn nhau.
- Mạnh dạn giao việc, thậm chí những công việc khó để họ phát huy được khả
năng sáng tạo của mình. Tăng cường công tác kiểm tra: Hồ sơ giảng dạy, thực hiện
quy chế chuyên môn.... qua đó chấn chỉnh kịp thời.
- Đặc biệt nhà trường cần quan tâm ưu đãi, tạo điều kiện cho các giáo viên có
trình độ chuyên môn vững tiếp tục nâng cao tay nghề để họ có điều kiện dự thi giáo
viên dạy giỏi các cấp, tiếp cận việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Thông qua tổ chức đoàn thanh niên trong nhà trường , qua các hoạt động văn
hóa, văn nghệ thể thao, tổ chức kỉ niệm các ngày lễ lớn... làm tăng cường lòng yêu
nghề mến trẻ, lòng nhân ái sư phạm.
3.4. Bồi dưỡng giáo viên cốt cán.
Với đội ngũ giáo viên cốt cán nhà trường tổ chức thi tay nghề. Từ đó phát huy vai
trò chủ động sáng tạo của họ trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của nhà trường.
Tạo điều kiện cho họ phát huy năng lực, sở trường của bản thân trong chuyên
môn nghiệp vụ cũng như trong các hoạt động chung.
Nhà trường mời chuyên gia giúp đỡ họ, trao đổi kinh nghiệm, tọa đàm các vấn đề
chuyên môn, kiến thức, năng lực tổ chức...
Tổ chức giao lưu với các trường có đội ngũ cốt cán mạnh. Có hướng nhân ra diện
rộng giúp cho việc nâng cao chất lượng chuyên môn và hiệu quả giáo dục của nhà
trường.
Tổ chức thi viết chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm, phương pháp bồi dưỡng học
sinh giỏi.
Tạo điều kiện về thời gian để giáo viên cốt cán tham khảo tài liệu, nghiên cứu giúp
họ nâng cao chuyên môn nghiệp vụ tạo uy tín với giáo viên, phụ huynh, học sinh.
Động viên gia đình giáo viên để người thân giúp đỡ, tạo cơ hội cho họ hoàn thành
công việc xuất sắc.
4. Thương xuyên bồi dưỡng năng lưc tổ chưc quá trình giáo dục.
- Bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động tập thể, năng lực thuyết phục và cảm
hóa học sinh, khả năng hòa nhập và tiếp cận các đối tượng.
- Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ bằng nhiều hình thức khác nhau.
- Học tập quy chế, nhiệm vụ và chức năng của giáo viên chủ nhiệm.
- Kết hợp với giáo viên tổng phụ trách Đội và các tổ chức khác trong trường.
- Bồi dưỡng kỹ năng, nghệ thuật tiếp cận cá nhân và ứng xử tình huống sư phạm thông
qua việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa, thi ứng xử tình huống sư phạm.
- Tổ chức cho giáo viên đi tham quan thực tế, học tập các trường có bề dày kinh
nghiệm, có đội ngũ giáo viên mạnh về chất lượng, có phong trào hoạt động sôi nổi.
5. Động viên, khuyến khích giáo viên viết sáng kiến kinh nghiệm:
Một quy định mà mỗi giáo viên phải thực hiện trong năm học là vấn đề viết
sáng kiến kinh nghiệm của bản thân. Sáng kiến kinh nghiệm không cần viết dài
nhưng cần nổi bật được mấy điểm: Những điều đã thu lượm được sau bồi dưỡng, sau
giảng dạy, những điều còn khó khăn, lúng túng và đặc biệt là những đề xuất của bản
thân đối với nhà trường.
Hiện nay viết sáng kiến kinh nghiệm là một nội dung mà giáo viên rất ngại và
không có hứng thú để thực hiện. Vì vậy nhà trường đã tổ chức hướng dẫn viết sáng
kiến kinh nghiệm cụ thể, đầy đủ, chi tiết...tổ chức hội thảo nâng cao chất lượng sáng kiến
kinh nghiệm cũng như tổ chức học tập, phổ biến sáng kiến kinh nghiệm.
6. Tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên hoàn thành công tác chuyên môn:
- Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học: Quản lý tốt nguồn tài chính tại
trường và ngân sách nhà nước cấp, tạo điều kiện cơ sở vật chất để giáo viên có điều
kiện dạy tốt, 100% giáo viên sử dụng đồ dùng trong tiết dạy. Thư viện đủ sách giáo
khoa, sách tham khảo cho giáo viên sử dụng.
- Thực hiện tốt các chế độ chính sách nhằm đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho giáo
viên: Tăng lương kịp thời đúng chế độ. Xét duyệt danh hiệu thi đua công bằng, công
khai khen thưởng kịp thời.
- Xây dựng mối quan hệ hợp tác giúp nhau cùng tiến bộ trong tập thể sư phạm với
tình đồng chí, đồng nghiệp và tình bạn chân thành. Để thực hiện tốt công việc này
Ban giám hiệu cùng Công đoàn nhà trường tạo điều kiện cho các giáo viên thực hiện
tốt các quy chế dân chủ với phương châm "Dân biết - Dân bàn - Dân làm - Dân kiểm
tra". Mọi thành viên trong đội ngũ giáo viên, tập thể sư phạm được thảo luận dân chủ
các chủ trương trong công tác nhà trường, làm cho mọi người thấy vai trò vị trí của
họ trong nhà trường, thấy được sự đóng góp của các nhân với tập thể được ghi nhận
và đánh giá đầy đủ nên đã đem lại sức lực mới giúp họ tiếp tục đóng góp cho tập thể.
Đặc biệt Ban giám hiệu luôn đoàn kết nhất trí lắng nghe các ý kiến và dư luận của
quần chúng kịp thời xử lý các hiện tượng không có lợi cho sự gắn bó, đoàn kết của
tập thể. Ban giám hiệu và các đoàn thể trong trường luôn củng cố duy trì mối quan
hệ mật thiết, gắn bó, thẳng thắn có tình, có lý trong đấu tranh phê và tự phê, tạo dựng
trong tập thể niềm tin và sự gắn kết.
II. KIẾN NGHỊ:
1. Đối với ngành giáo dục cấp trên:
- Trong quá trình nghiên cứu đề tài này, tôi thấy có một số khó khăn về chủtrương
chính sách như: tỷ lệ giáo viên đi học bồi dưỡng còn hạn chế, kinh phí bồi dưỡng
chuyên môn còn hạn hẹp và sự đãi ngộ của ngành đối với sự nỗ lực cống hiến của
giáo viên còn chưa thoả đáng.việc điều động giáo viên dựa trên nhu cầu thực tế của
trường tránh vừa quá thừa và quá thiếu. Như có môn không có môn quá nhiều ( 8 GV
Tiếng Anh/16 lớp) Đề nghị các cấp cần nghiên cứu và có biện pháp cải tiến giúp
người quản lý có thêm điều kiện tốt để xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng
mạnh về chất lượng góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
2. Đối với giáo viên trong trương
Với tư cách là một cán bộ trong nhà trường, tôi nhận thấy đội ngũ giáo viên
cần phải đạt được những yêu cầu sau:
- Giáo viên phải xác định cần thiết phải bồi dưỡng tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo
đức, lý tưởng nghề nghiệp, cũng như tri thức nghiệp vụ và các nhiệm vụ đặt ra từ
thực tiễn.
- Bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phải liên tục, toàn diện trong
suốt quá trình giảng dạy. Kết quả cho thấy chỉ có bằng bồi dưỡng, tự bồi dưỡng mới
nâng cao được chất lượng đội ngũ, đáp ứng nhu cầu chất lượng, hiệu quả giáo dục.
- Giáo viên và cán bộ quản lý bắt buộc phải tham gia vào các hình thức bồi dưỡng
phù hợp.
Bằng cách thực hiện triệt để từng giải pháp trên đồng thời phối kết hợp các
giải pháp đó mới tạo ra sức mạnh tổng hợp trong tập thể để chất lượng đội ngũ ngày
càng nâng cao một cách nhanh, mạnh, vững chắc. Tạo bước chuyển biến mạnh mẽ
"Chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá".
KẾT LUẬN
Qua nghiên cứu lý luận và khảo sát tình hình thực tế đội ngũ giáo viên trường
THCS Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội, tôi nhận thấy nâng cao chất lượng
đội ngũ là công việc rất quan trọng, rất cần thiết, có thể làm tốt ở tất cả các nhà
trường. Song phải dành thời gian thích đáng cho công tác bồi dưỡng, có như vậy mới
nâng cao được chất lượng dạy và học. Bên cạnh đó việc giữ vững tư tưởng chính trị,
phẩm chất đạo đức, lý tưởng nghề nghiệp trong giáo viên cũng không kém phần quan
trọng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hội nhập quốc tế yêu cầu đặt ra rất cao với nguồn
nhân lực nước nhà, chính vì thế sự chung tay, góp sức, cùng nhau đổi mới phát triển,
cũng như nâng cao chất lượng là vấn đề cấp thiết không những trong nghành giáo
dục nói riêng mà toàn bộ các ban nghành, tổ chức, doanh nghiệp trên khắp cả nước
nói chung để cùng nhau phát triển xây dựng đất nước Việt Nam xứng tầm với các
quốc gia phát triển khác trên thế giới, và Công dân Việt Nam thực thụ là một công
dân quốc tế./.