SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
A. T VN

1. Lý do
Nh chỳng ta ó bit, ting Anh l mt ngụn ng Quc t. Ting Anh c
núi hu ht khp ni trờn th gii. Vit Nam s lng ngi núi ting Anh
ang ngy cng tng. H hc ting Anh giao tip, xin vic lm, i nc
ngoi, thi, nhng trong mt thi gian ngn cú th núi ting Anh thnh
tho, c bit l phỏt õm cỏc t ting Anh thỡ khụng d dng cho tt c nhng
ngi hc ting Anh. Bi vy, l giỏo viờn, chỳng ta luụn luụn mong mun giỳp
hc sinh d dng hc cỏch phỏt õm nhng t ting Anh thụng dng. C giỏo viờn
v hc sinh u gp nhng khú khn trong vic dy v hc cỏch phỏt õm. Lm
th no giỳp hc sinh phỏt õm ỳng cỏc t ting Anh? õy l cõu hi m mi
giỏo viờn dy ting Anh u phi suy ngh trc khi dy phn phỏt õm.
Phỏt õm úng vai trũ quan trng trong vic phỏt trin k nng nghe v núi.
Chỳng ta khụng th giao tip tt bng ting Anh nu chỳng ta phỏt õm ting Anh
khụng ỳng. Phỏt õm l iu ln nht m mi ngi chỳ ý v ting Anh ca
chỳng ta, bi vy chỳng ta cn phi hc cỏch phỏt õm cho dự chỳng ta ngh rng
mỡnh cú th ó giao tip c bng ting Anh. Hc phỏt õm, iu quan trng l
hc cỏc õm v hn l hc cỏc ch cỏi trong bng ch cỏi, vớ d t enough bt
u vi cựng nguyờn õm ging t bt u ca t inept v kt thỳc vi cựng
ph õm ging t stuff, bi vy phỏt õm ting Anh mt cỏch chớnh xỏc
khụng phi l d i vi ngi nc ngoi hc ting Anh.
Thc t, phỏt õm tiờng Anh l mt vn ln trong vic dy ting Anh
cỏc trng ph thụng Vit Nam núi chung, trng THPT Tụ Hin Thnh núi
1


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô

Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
riờng. Nú gõy rt nhiu khú khn trong vic dy nghe v phỏt trin k nng nghe,
núi ca hc sinh. Hc sinh rt hay mc li trong vic phỏt õm ting Anh. nhng
li phỏt õm thụng thng no hc sinh hay mc phi? Ti sao h li mc li?
Lm th no gii quyt vn ny?- õy chớnh l nhng vn m tụi mun
c chia s vi cỏc ng nghip trong bi vit ny v rt mong s nhn c s
chia s t cỏc ng nghip gi dy ting Anh núi chung, dy phỏt õm núi
riờng cú hiu qu hn v lm cho hc sinh hng thỳ hc hn.
2 .Mc ớch v yờu cu
Cú rt nhiu li phỏt õm ting Anh m hc sinh trng THPT Tụ Hin
Thnh mc phi, nhng trong bi vit ny tụi khụng núi n tt c cỏc li m ch
núi n mt s li thụng thng hc sinh hay mc phi, lý do mc li phỏt õm v
cỏch khc phc
Nhng li thụng thng hc sinh hay mc phi l:
+ Phỏt õm nguyờn õm ngn, di
+ Phỏt õm cỏc õm cui ed-s-es
3. Phm vi v i tng
Bi vit ny ch tp trung vo nhng li phỏt õm thụng thng m hc
sinh lp 10 ca trng THPT Tụ Hin Thnh hay mc phi trong quỏ trỡnh phỏt
õm ting Anh; xỏc nh nhng yu t nh hng n s phỏt õm ca hc
sinh;a ra mt s gi cho giỏo viờn khi dy phỏt õm nhm khớch l hc sinh
phỏt õm ting Anh v vt qua nhng khú khn khi phỏt õm .
4. Phng phỏp
thc hin bi vit ny,tụi ó tin hnh iu tra v nhng li phỏt õm
ca hc sinh v tỡm ra c nhng li thụng thng hc sinh lp 10 hay mc
phicng nh tỡm hiu c lý do hc sinh hay mc phi nhng li ú.Tụi cho
hc sinh lm mt s bi tp phỏt õm, sau ú kim tra v ghi chỳ ý.Tụi c gng
2



SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
lm cho d liu thu thp c d hiu v thit thc; da trờn lý thuyt miờu t
cỏch cu õm.
5. Tin trỡnh:
Bi vit ny gm cú nhng phn sau:
A. t vn
1. Lý do
2. Mc ớch v yờu cu
3. Phm vi v i tng
4. Phng phỏp
B. Gii quyt vn
Phn I. Mt s li phỏt õm thụng thng m hc sinh lp 10 trng THPT
Tụ Hin Thnh hay mc phi.
Phn II. Lý do hc sinh mc li phỏt õm v cỏch sa nhng li phỏt õm ú.
Phn III. Gii phỏp giỳp hc sinh khụng mc phi nhng li phỏt õm thụng thng.
C. Kt lun
D.Ti liu tham kho

3


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
B. GII QUYT VN
I. MT S LI PHT M THễNG THNG M HC SINH LP 10 TRNG
THPT Tễ HIN THNH HAY MC PHI


Phỏt õm l mt trong nm phn ca mi n v bi hc trong sỏch giỏo khoa
dnh cho chng trỡnh ting Anh ph thụng.õy cng l mt trong nhng phn khú
i vi hc sinh núi chung, hc sinh trng THPT Tụ Hin Thnh núi riờng.
Ting Anh cú rt nhiu nhng õm khỏc vi cỏc ngụn ng khỏc.Vớ d: õm u
tiờn trong t thin v t away khụng bao gi c nghe thy nhiu ngụn ng.
Di õy l mt s li phỏt õm thụng thng m hc sinh lp 10 trng
tụi hay mc phi.
- Li phỏt õm u tiờn tụi mun cp n ú l li phỏt õm gia nnguyờn
õm di v nguyờn õm ngn. Hc sinh hu nh rt khú phõn bit c s khỏc
nhau gia cỏc nguyờn õm ny, bi vy cỏc em rt hay mc phi li khi phỏt õm.
Vớ d:

Mt s li phỏt õm thụng thng
T
Seat
Map
Far
Floor
Blue
Cut
Fur

Li phỏt õm
/ s i t/
/m e p/
/ fa/
/fl /
/ bl /
/cut/

/f /

- Li phỏt õm thụng thng th hai ú l s phỏt õm cỏc õm cui cú
uụi:ED, S,
4


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
ES.a s hc sinh u cho rng:
+ ED c phỏt õm l / id/
+ S c phỏt õm l / s /
+ ESc phỏt õm l / iz /
Bi vy cỏc em luụn luụn mc li khi phỏt õm nhng õm ny.
Vớ d:

T
Stopped
Knocked
Missed
Rained
Arrived
Arrives
Plays

Phỏt õm ca hc sinh
stop-id
kn-kid
miss-id

rein-id
raiv-id
raiv-iz
plei-s

II. Lí DO HC SINH MC LI PHT M V CCH SA NHNG LI PHT M ể

Hc sinh thng mc nhng li phỏt õm ny vỡ cỏc em khụng phõn bit
c s khỏc nhau ca cỏc v trớ cu õm.Cỏc em s dng nhng õm v nhng
thúi quen núi ting Vit núi ting Anh.Cỏc em khụng bit cỏch s dng cỏc c
quan cu õm ; khụng bit lm th no cú th phỏt õm nhng t ting Anh ỳng
v cú th chp nhn c; khụng chỳ ý n cỏc quy tc. Hn th na, vic thc
hnh phỏt õm trong cỏc trng hc Vit Nam cha thng xuyờn m ch yu
tp trung vo hc ng phỏp, cu trỳc.Thờm vo ú mụi trng ting cho hc
sinh phỏt trin ting Anh hu nh khụng cú, cỏc em ch hc t cỏc thy cụ, vỡ vy
cỏch phỏt õm ca thy cụ s nh hng ln n hc sinh.Trờn õy theo tụi l
nhng lý do chớnh lm cho hc sinh gp nhhiu khú khn trong vic nghe v núi
5


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
ting Anh, bi vy vic cỏc em thng xuyờn mc li khi phỏt õm ting Anh l
iu khụng th trỏnh khi.
Vớ d:
phõn bit s phỏt õm ca cỏc nguyờn õm di v ngn, chỳng ta phi
chỳ ý n cỏch s dng cỏc c quan cu õm.Gia hai tSit v Seat cú s
khỏc nhau khi phỏt õm.Trong t seat/si:t/ nguyờn õm /i:/ kộo di hn nguyờn
õm /i/ trong t sit / sit/, v trớ ca li khi phỏt õm hai nguyờn õm ny khụng

khỏc nhau nhiu, mụi hi bố ra.Trong t sit / sit/ , nguyờn õm /i/ c phỏt õm
ngn hn. Nhng hc sinh thng vn phỏt õm t SIT ging t SEAT.
phỏt õm tt nhng õm cui ED,S,ES, chỳng ta phi tp trung
vo cỏc quy tc phỏt õm nhng õm ú.Hc sinh ch n gin ngh rng ED
c phỏt õm l /id/, S c phỏt õm l / s /, ES c phỏt õm l / iz /.In
fact, EDc phỏt õm l /id/ ch khi t c kt thỳc bng cỏc õm / t /, /d / ;
S c phỏt õm l / s /ch khi t c kt thỳc bng cỏc õm /f/, /k/, /p/, /t/,// ,
ESc phỏt õm l

/ iz /ch khi t c kt thỳc bng cỏc

/s/,/z/, / /d /, /t/, // ( Vớ d: arrives cỏc em phỏt õm l /raiv-iz/ ).
Di õy l mt s li phỏt õm thụng thng ca hc sinh v cỏch sa cỏc li ú

1. Nguyờn õm di v nguyờn õm ngn

T

Phỏt õm ca hc sinh

Sa li phỏt õm

6


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
Sit - Seat
/ s i t / - / s i t/

/ s i t/ - / s i: t/
Bet Map / b e d/ - /m e p/
/ b e d/ - / m ổ p/
Far
/ fa/
/ f a: /
Not - Floor / n t / - / f l /
/ n t / - / f l :/
Put - Blue / p t / - / bl /
/ p t / - / bl u: /
Cut
/cut/
/c t/
Again
- / gein / - / f /
/ gein / - / f : /
Fur
2. Li khi phỏt õm cỏc õm cui ED,S v ES

T
Stopped
Knocked
Missed
Rained
Arrived
Arrives
Plays

Phỏt õm ca hc sinh
stop-id

kn-kid
miss-id
rein-id
raiv-id
raiv-iz
plei-s

Sa li phỏt õm
/ stpt /
/ knkt /
/ mist /
/ reind /
/ raivd /
/ raivz /
/ pleiz /

III. NHNG GII PHP GIP HC SINH KHễNG MC PHI CC LI PHT M
THễNG THNG V KT QU

1, Nhng gii phỏp
Sau khi iu tra hc sinh tụi ó ỏp dng mt s phng phỏp dy phỏt õm
cho hc sinh lp 10 trng THPT Tụ Hin Thnh, di õy l mt trong nhng cỏch
m theo tụi l cú hiu qu khi dy phỏt õm cho hc trng Tụ Hin Thnh.
- Giỏo viờn gii thiu cỏch phỏt õm cỏc nguyờn õm, ph õm s dng cỏc c
quan cu õm.
7


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành

Năm học 2010 - 2011
- Giỏo viờn gii thiu cỏc quy tc phỏt õm cỏc õm cui pronunciation ed, s,
es.
- Giỏo viờn cho hc sinh luyn tp, u tiờn l bt chc, sau ú lm bi
tp thc hnh
Di õy l cỏc bc tụi thng ỏp dng dy phỏt õm.
1.1. Dy phỏt õm cỏc nguyờn õm di v ngn
Bc 1:
1.1.1.

Dy lý thuyt
Giỏo viờn vit tng cp nguyờn õm di/ngn lờn bng sau ú phỏt

õm
Vớ d:

/ i i: / , / - u:/,

1.1.2. Giỏo viờn yờu cu hc sinh núi v s khỏc nhau gia nhng õm m cỏc em
va nghe .
1.1.3. Giỏo viờn gii thiu cỏch phỏt õm cỏc nguyờn õm ú trong t.
Vớ d: + Trong t pot /pt/, nguyờn õm c phỏt õm ngn cao
ca li va phi , mụi hi trũn.
+ Trong t board/ b:d/,nguyờn õm : c phỏt õm kộo di
hn, cao ca li gn giụng khi phỏt õm nguyờn õm trong t pot,
mụi tht trũn.
1.1.4. Giỏo viờn c, yờu cu hc sinh bt chc sau ú nhc li.
Bc 2.

Thc hnh


Sau khi gii thiu cho hc sinh cỏc nguyờn õm di/ngn thụng qua hot
ng nghe v núi, giỏo viờn cú th kim tra nh thc v kh nng phõn bit cỏc
õm va mi hc ca hc sinh.
Theo cỏch sau:
- Giỏo viờn vit lờn bng mt lot cỏc t cú cha nguyờn õm di/ ngn, vớ d nh:
PORT POT PAT PET PERT PIT PEAT POOL PUT PART
8


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
( ỏp ỏn: nhng t cha nguyờn õm di : 0 4 6 7 9 nhng t cha
nguyờn õm ngn : 1 2 3 5 8 )
- Giỏo viờn c cỏc t ú mt ln, hc sinh nghe sau ú ch ra nhng t
cú cha nguyờn õm di/ngn .
- Giỏo viờn yờu cu mi hc sinh phỏt õm mt t, c lp nghe v kim tra
- Giỏo viờn cho hc sinh nghe bng, sau ú nhc li.
1.2. Dy cỏch phỏt õm cỏc õm cui ed, s, es

Bc 1:

Dy lý thuyt

1.2.1. Giỏo viờn a ra cỏc quy tc phỏt õm cỏc õm cui ed, s, es v
mi quy tc cho mt vớ d
+ ED c phỏt õm l : (+) / t / khi t cú tn cựng l / k /
/ p /, / / , / t /, / f / or /s/.
(+) / id /khi t cú tn cựng l /t/,/d/
(+) / d / tr hai trng hp trờn
+Sc phỏt õm l :

(+) / s /khi t cú tn cựng l / f /, /p /
/ k /, / t / , / /
(+) / z / tr cỏc trng hp trờn

+ESc phỏt õm l : (+) / iz /khi t cú tn cựng l / / , / t /,
/ s /, /d /, / z /.
(+) cũn li phỏt õm nh õm /S/ .
1.2.2. Giỏo viờn miờu t cỏch phỏt õm
Vớ d:
-Trong t cooked , ed c phỏt õm l / t / bi vỡ cú ph õmk
(õm bt vũm hng) ng trc õm ed. / t / l ph õm rng bt , u
li c t lờn vũm hng phớa trờn gn mt trong ca hm rng trờn
9


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011

- Trong t waited , ed c phỏt õm l / id / bi vỡ cú ph õm t
(õm bt rng) ng trc õm ed. id c phỏt õm / i-d /.
- Trong t played , ed c phỏt õm l / d / bi vỡ khụng cú nhng
õm ó c gii thiu phn 1.2.1. d l ph õm rng bt. V trớ cu õm
ca t ny ging õm / t /
- Trong t cooks , s c phỏt õm l / s / bi vỡ nú ng sau
k.Khi chỳng ta phỏt õm õm / s / , khụng khớ thoỏt qua khong hp dc
theo trung tõm ca li v rng
- Trong t plays, s c phỏt õm l / z / bi vỡ khụng cú nhng õm
ó c gii thiu phn 1.2.1. V trớ cu õm ca õm ny giúng õm / s /
- Trong t watches , es c phỏt õm l / iz / bi vỡ nú ng sau
õm t . ES c phỏt õm / i-z /
1.1.3 - Giỏo viờn yờu cu hc sinh bt chc v nhc li tng t
Bc 2:

Thc hnh

klim tra mc hiu ca hc sinh, giỏo viờn vit mt s t lờn
bng v yờu cu hc sinh núi cỏch phỏt õm ca nhng t gch chõn sau ú
c to tng t
ROSES
1

SAYS WORKED STOPPED WANTED ENGINES
2
3
4
5
6


( Tr li: 1 / iz /

2/z/

3/t/

4/t/

5 / id /

6/z/ )

2. Kt qu:
Tụi ó tin hnh iu tra nhng li phỏt õm thụng thng vi s giỳp
ca 80 hc sing lp 10C2 v 10 C3 ( nm hc 2010 2011 ). Di õy l kt qu
iu tra.
Trc khi ỏp dng cỏch dy gi phỏt õm:

10


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
Lp
Li phỏt õm cỏc nguyờn õm
Li phỏt õm cỏc õm cui
di/ngn
10 C2
10 C3


70%
75%

ed, s, es
65%
70%

Sau khi ỏp dng cỏch dy phỏt õm
Lp

10 C2
10 C3

Li phỏt õm cỏc nguyờn õm

Li phỏt õm cỏc õm cui

di/ngn

ed, s, es

25%
30%

30%
35%

C. KT LUN
Vic hc cỏch phỏt õm c xem l mt nhim v quan trng i vi ngi

hc ngoi ng núi chung, hc ting Anh núi riờng. Hc cỏch phỏt õm ỳng gớup
ngi hc s dng ngụn ng mt cỏch chớnh xỏc khi giao tip v giỳp ngi hc t
tin hn, tớch cc hn, d dng hn khi tham gia vo cỏc hot ng giao tip.
Trong bi vit ny, tụi ch tp trung vo nhng li phỏt õm thụng thng m
hc sinh lp 10 trng THPT Tụ Hin Thnh hay mc phi, tỡm hiu lý do, t ú tỡm
ra gii phỏp, giỳp hc sinh khc phc nhng li ú. Kt qu ca vic hc sinh phỏt
õm trc, sau khi giỏo viờn ỏp dng phng phỏp dy phỏt õm cng c tp hp
nhm mc ớch so sỏnh hiu qu ca phng phỏp tụi ó ỏp dng.
Cỏch sa li phỏt õm cho hc sinh, sa nh th no l mt vic khụng phi
d. Hc sinh thng cú tõm lý ngi núi, s núi sai, khú th hin c ý kin ca
mỡnh bng ngoi ng m cỏc em ang hc, trong ú phỏt õm cng l mt trong
11


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
nhng lý do.Vỡ vy giỏo viờn cn phi to c hi cho hc sinh th hin ý kin,
quan im ca mỡnh bng ting Anh, c gng hiu hc sinh nh núi gỡ, khụng
tp trung quỏ nhiu vo nhng li hc sinh phỏt õm.Cú nh vy vi khớch l
c cỏc em tham gia tớch cc hn vo cỏc hot ng giao tip trong quỏ trỡnh
hc ngoi ng núi chung, hc ting Anh núi riờng.
Tụi hy vng bi vit ny s giỳp cho nhng ngi hc ting Anh, c bit
l nhng ngi bt u hc ting Anh khụng b mc phi nhng li phỏt õm
thụng thng trong khi phỏt õm ting Anh, trong giao tip v nghe ting Anh.
Thanh Hoỏ, thỏng 5 nm 2011
Tỏc gi

Hong Th Tõn


D. TI LIU THAM KHO:
Bng ting Vit
1. Trn Th i Thanh - H Th Tõn Hoa: Thit k bi ging ting Anh lp 12
( Chng trỡnh chun Nh xut bn i hc quc gia H Ni
2. Vừ i Quang - Mt s vn cỳ phỏp, ng ngha, ng dng v õm v hc
( Nh xut bn vn húa thụng tin )
Bng ting Anh:
1. Assoc. Pro. Dr. Vo Dai Quang. Lectures on principles of English phonetics
and phonology
12


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
2. Quang, Vo Dai & Tam, Ha Cam ( 2004)- Lecttures on English phonetics and
Phonology-CFL-VNUH ( For International distribution)
3. Peter Roach . English Phonetics and Phonology Practical course
( Cambridge University Press )

MC LC
Trang
A.T VN
1. Lý do1
2.Mc ớch v yờu cu.2
3.Phm vi v i tng............2
4.Phng phỏp.2
5. Tin trỡnh..2
B. GII QUYT VN
Phn 1:Mt s li thụng thng m hc sinh lp 10 trng THPT

Tụ Hin Thnh hay mc phi3
13


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011
Phn 2: Lý do hc sinh mc li phỏt õm v cỏch sa cỏc li ú5
Phn 3: Nhng gii phỏp giỳp hc sinh khụng mc phi nhng li phỏt õm
thụng thng.Kt qu 7
C. KT LUN.12
D. TI LIU THAM KHO...13

Sở giáo dục và đào tạo thanh hoá
Trờng thpt tô hiến thành

Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài
MT S LI PHT M THễNG THNG
14


SKKN môn tiếng Anh - Tác giả Hoàng Thị Tân - THPT Tô
Hiến Thành
Năm học 2010 - 2011

CA HC SINH LP 10 TRNG THPT Tễ HIN THNH

V CCH KHC PHC


Hiến Thành

Giáo viên:
Đơn vị :

Hong Th Tõn
Trờng THPT Tô

SKKN môn : Ting Anh

Thanh hoá, tháng 05 năm 2011

15