giáo án ngữ văn 8 tự chọn tuần 7
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (64.8 KB, 3 trang )
Tuần 7
Tiết:7
Vai trò của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự
sự
A: Mục tiêu .
1. Kiến thức: Củng cố và nâng cao kiến thức về vai trò và vị trí của
yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm
trong văn tự sự.
3. Thái độ: Giáo dục tinh thần tự học.
B: Chuẩn bị.
- Giáo viên: Soạn giáo án,đọc t liệu tham khảo.
- Học sinh: Ôn lại kiến thức trong chơng trình Ngữ văn 8. Soạn bài trớc ở nhà.
C: Phơnh pháp: Vấn đáp, thuyết trình, gợi mở, phân tích, tổng hợp
D:Tiến trình dạy - học.
1.Tổ chức:
8A: ../../..: Sĩ số: . / Vắng:..
8B: ../../..: Sĩ số: /Vắng:..
2. Kiểm tra bài cũ: Tìm trong văn bản Trong lòng mẹ một đoạn văn tự sự
có kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm. Chỉ rõ từng yếu tố.
3. Bài mới.
*Giới thiệu bài
Hoạt động của thày - trò
Nội dung cần đạt
Trong văn bản tự sự, ngời viết không I. Miêu tả và biểu cảm trong văn
sử dụng riêng những yếu tố tự sự tự sự.
mà đan xen những yếu tố miêu tả 1. Vai trò của miêu tả và biểu cảm
và biểu cảm.
trong văn tự sự.
? Trong văn bản tự sự, yếu tố miêu tả a.Miêu tả trong văn tự sự:
có vai trò gì?
a. Miêu tả nhân vật
? Đối với các hình ảnh, cảnh vật?
+ Miêu tả ngoại hình: gơng mặt,
? Đối với con ngời?
dáng ngời, trang phục
? Yếu tố miêu tả thờng đợc thể hiện + Miêu tả các trạng thái hoạt động:
qua những phơng tiện nào?
Việc làm, lời nói...
Việc sử dụng yếu tố miêu tả phải lu + Miêu tả trạng thái tình cảm và thế
ý điều gì?
giới nội tâm: Vui, buồn, khổ đau,
Ví dụ cụ thể:
hạnh phúc...
+ Miêu tả nhân vật: Đoạn văn miêu
Mục đích: Khắc hoạ thành công
tả ngoại hình của Dế Mèn và Dế
chân dung nhân vật với những nét
Choắt trong VB Bài học đờng đời tính cách riêng
đầu tiên của Tô Hoài
b. Miêu tả cảnh thiên nhiên
+ Miêu tả cảnh thiên nhiên: Đoạn văn
c. Miêu tả cảnh sinh hoạt
đầu tiên của VB Tôi đi học của
Mục đích: Cốt truyện hay hơn, hấp
Thanh Tịnh
dẫn hơn, nhân vật hiện lên cụ thể
+ Miêu tả cảnh sinh hoạt: Đoạn văn
sinh động hơn
miêu tả cảnh hộ đê trong VB Sống
- Lu ý: Yếu tố miêu tả thờng đợc thể
chết mặc bay của Phạm Duy Tốn
hiện qua những từ ngữ, hình ảnh có
sức gợi lớn ( từ láy tợng thanh, tọng
? Những yếu tố biểu cảm trong văn hình, nghệ thuật so sánh, nhân hoá,
bản tự sự là gì?
? Những yếu tố đó thờng đợc thể
hiện qua những dạng nào?
Yếu tố ngôn từ nào diễn tả tính
biểu cảm trong văn bản tự sự?
? Tuy nhiên, khi sử dụng các yếu tố
này, ta phải chú ý đến điều gì?
Ví dụ cụ thể: Tâm trạng của bé
Hồng khi nói chuyện với bà cô; Tâm
trạng của nhân vật Tôi khi vào
ngồi trong lớp học
Tuy nhiên, việc sử dụng các yếu tố
trên chỉ ở mức bổ trợ về giá trị và ý
nghĩa cho văn bản tự sự trong từng
tình huống. trong quá trình sử
dụng, tuỳ vào nội dung và tính chất
của từng vấn đề mà biết lựa chọn
những yếu tố, mức độ miêu tả, biểu
cảm phù hợp
ẩn dụ).
Việc sử dụng cần chọn lọc không
quá lạm dụng dẫn tới lạc thể loại.
b.Biểu cảm trong văn tự sự:
- Những yếu tố biểu cảm (vui,
buồn, giận, hờn, lo âu, mong ớc, hi
vọng, nhớ thơng) luôn luôn hoà
quyện vào cảnh vật, sự việc đang
diễn ra, đang đợc nói đến.
- Các yếu tố biểu cảm trong văn tự
sự thờng đợc biểu hiện qua ba dạng
thức sau đây:
+ Tự thân cảnh vật, sự việc
diễn biến mà cảm xúc tràn ra,thấm
vào lới văn,trang văn do ngời đọc cảm
nhận đợc.
+ Cảm xúc đợc bày tỏ, đợc biểu
hiện qua các nhân vật, nhất là qua
ngôi kể thứ nhất.
+ Cảm xúc đợc tác giả bày tỏ
trực tiếp. Đó là đoạn trữ tình ngoại
đề mà ta thờng bắt gặp trong một
số truyện.
- Biểu cảm thờng đợc thể hiện thông
qua những câu cảm thán, những
câu hỏi tu từ.
* Luyện tập:
Hớng dẫn làm bài.
Bài tập 1: Tìm trong văn bản Cô bé bán diêm - Đoạn quẹt diêm
An - đéc xen những đoạn văn có sự kết hợp giữa tự của cô bé bán
sự, miêu tả và biểu cảm.
diêm.
Bài tập 2: Đọc hai đoạn văn sau:
- Điểm khác biệt:
a.Dân phu kể hàng trăm nghìn con ngời, từ chiều Đoạn trích của
đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, ngời thì PDT, tả cảnh hộ
cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm đê của nông dân
dới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, ngời nào ngời nấy ớt lớt trớc CMT8, quan
thớt nh chuột lột, tình cảnh trông thật là thảm.
phụ mẫu bỏ mặc
Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng ng- tính mạng và tài
ời xao xác gọi nhau sang hộ, nhng xem chừng ai ai cũng sàn
của
ngời
mệt lử cả rồi. ấy vậy mà trên trời thời vẫn ma tầm tã trút dân. Qua đó,
xuống, dới sông thời nớc cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ôi! ông muốn ngời
Sức ngời khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không đọc sẽ hiểu rõ và
sao cự lại đợc với thế nớc! Lo thay! Nguy thay! Thế đê thơng cảm cho
này hỏng mất.
tình cảnh khổ
(Phạm Duy Tốn Sống chết mặc bay)
cực, và bộ mặt
b. Một tiếng reo to nổi lên, rồi ầm ầm, hơn hai chục tàn ác của giai
thanh niên cả nam lẫn nữ mỗi ngời vác một vác củi vẹt, cấp thống trị.
nhảy xô xuống dòng nớc đang cuốn dữ. Họ khoác vai VB của C.Văn là
nhau thành một sợi dây dài, lấy thân mình ngăn dòng cnhr hộ đề của
nớc mặn. Sau lng học, mấy đội dân công hối hả, hai xã vùng biển
chuyển thoăn thoắt những sọt đất sét, chén chắc lấy trong thời kì
lỗ hổng vừa bị nứt.Nớc quật vào mặt, vào ngức, tràn miền Bắc xã hội
qua đầu hàng rào sồn. Họ ngụp xuống, trồi lên, ngụp chủ nghĩa. Trong
xuống. Trớc làn sóng hung hăng, dây ngời thật mỏng những ngời hộ
manh nh chiếc lá. Nhng những ngòi ấy nhất định không đê, có cả những
chịu rút.
công nhân, cán
- Cảnh hộ đê của hai đoạn văn có gì giống và khác bộ, đoàn viên và
nhau?
nông dân nên
- Qua miêu tả, mỗi tác giả muốn dẫn dắt ngời đọc đến đã bảo vệ đợc
một tình cảm nào, thái độ nào? Từ đó, rút ra tác dụng đê.
của miêu tả trong văn tự sự.
4. Củng cố:
- GV cho HS đọc một số đoạn văn tự sự có kết hợp với miêu tả và biểu
cảm trong một số VB đã học.
- GV lu ý
Việc sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm là rất cần thiết trong VB tự
sự
song phải chọn lọc, không qua lạm dụng dẫn tới lạc thể loại.
5. Hớng dẫn:
- Nắm chắc nội dung bài học, vận dụng viết 1 đoạn văn tự sự có kết
hợp
với yếu tố miêu tả và biểu cảm.
