BÀI TẬP CÁ NHÂN
MÔN HỌC: PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO
CHỦ ĐỀ 05:
Những tố chất và kỹ năng của một ông chủ lý tưởng theo ý kiến bạn
là gì? Vì sao? Không nhất thiết phải hạn chế những quan điểm của
bạn theo các lý thuyết tố chất lãnh đạo bạn đã biết.

Học viên:
Lớp:

Trịnh Mai Ly
GaMBA01.M06

Hà Nội, tháng 08/2009


I.

PHÂN TÍCH

1. Tìm hiểu các thuật ngữ đang được sử dụng:
Ông chủ là thuật ngữ được dành để gọi những người đứng đầu, người chủ sở
hữu danh nghiệp hay nói cách khác là người lãnh đạo, nắm quyền điều hành trong
doanh nghiệp hay một tổ chức nào đó, mà theo Giáo trình Lãnh đạo trong tổ chức thì
đó là người thực hiện hành vi "gây ảnh hưởng đối với người khác để hiểu và nhất
trí về những việc cần phải làm và cách thức thực hiện hiệu quả và quá trình hỗ
trợ nỗ lực tập thể, cá nhân để hoàn thành các mục tiêu chung" (Trang 11). Chúng
ta rất quen thuộc khi nghe mọi người gọi Henry Ford - Chủ tịch Công ty Ford là ‘Ông
chủ hãng xe hơi Ford’, Bob Pittman - Giám đốc Công ty Truyền thông Time Warner là
‘Ông chủ của đế chế truyền thông Time Warner’, David Glass là ‘Ông chủ của Tập
đoàn Wall-Mart’... Trong bài luận này, chúng tôi sử dụng thuật ngữ "Ông chủ" và

"Người lãnh đạo" là tương đương nhau.
Trong giáo trình Lãnh đạo trong tổ chức, chúng ta được tìm hiểu về khái niệm
các thuật ngữ “Tố chất” và “Kỹ năng”.
Thuật ngữ “tố chất” nói đến các đặc điểm cá nhân khác nhau, bao gồm các đặc
điểm về cá tính, nhu cầu và các giá trị. Cá tính là đặc điểm về tính khí khi thực hiện
cách cư xử, ví dụ như sự tin tưởng, sự hướng ngoại, sự chín chắn và mức độ nhiệt tình.
Nhu cầu là một mong muốn có được một sự khuyến khích hoặc một sự trải nghiệm cụ
thể nào đó. Còn các giá trị là thái độ của cá nhân đối với việc cái gì là đúng, cái gì là
sai, cái gì là đạo đức, cái gì là không đạo đức, cái gì là đúng lương tâm và cái gì là trái
với lương tâm.
Thuật ngữ "kỹ năng" nói đến khả năng làm việc gì đó theo một cách có hiệu
quả. Kỹ năng có thể được định nghĩa theo nhiều cách, tuy nhiên phương pháp phân
loại kỹ năng được chấp nhận rộng rãi nhất là: kỹ năng nghiệp vụ, kỹ năng giao tiếp và
kỹ năng nhận thức. Có khá nhiều bằng chứng khẳng định rằng các ‘tố chất’ và ‘kỹ
năng’ được quy định bởi sự giáo dục, yếu tố học hỏi và khả năng di truyền.
2. Những nghiên cứu về tố chất và kỹ năng của người lãnh đạo
Chương trình học đã giúp chúng ta được tiếp cận với rất nhiều lý thuyết về tố
chất và kỹ năng lãnh đạo của các học giả khác nhau. Nghiên cứu đầu tiên là của
Stogdill, năm 1974 ông đã tổng kết các nghiên cứu cho thấy một số tố chất và kỹ năng
được coi là phù hợp với người lãnh đạo được liệt kê ở bảng sau:

Các tố chất và kỹ năng phân biệt giữa người lãnh đạo và người không phải là

Trịnh Mai Ly

1

Lớp GaMBA01.M06



lãnh đạo
Tố chất
Kỹ năng
- Thích ứng tốt với tình hình
- Thông minh
- Tỉnh táo trong môi trường XH
- Có kỹ năng dựa trên khái niệm
- Tham vọng, luôn định hướng thực
- Sáng tạo
hiện mục tiêu
- Giỏi ngoại giao và tế nhị
- Quyết đoán
- Nói năng lưu loát
- Hợp tác
- Hiểu biết về công việc
- Có thể tin cậy
- Có đầu óc tổ chức (có khả năng quản
- Thể hiện quyền lực
lý)
- Năng động
- Có sức thuyết phụ
- Kiên trì
- Có kỹ năng giao tiếp
- Tự tin
- Chịu đựng được áp lực căng thẳng
- Sẵn sàng chịu trách nhiệm
Đánh giá về một người lãnh đạo thành công thì phải có tố chất gì, Stogdill (1974trang 81) cho rằng: "Người lãnh đạo được miêu tả với đặc trưng là người có mong
muốn mạnh mẽ được gánh vác trách nhiệm, hoàn thành nhiệm vụ, mạnh mẽ và kiên trì
trong việc thực hiện mục tiêu, quyết đoán, sáng tạo trong giải quyết vấn đề, chủ động
trong các tình huống, tự tin, mong muốn tự khẳng định mình, sẵn sàng chấp nhận hậu

quả của quyết định và hành động của mình, sẵn sàng chấp nhận áp lực trong các mối
quan hệ, sẵn sàng chịu đựng sự thất bại và chậm chễ, khả năng gây ảnh hưởng đối với
hành vi của người khác, năng lực xây dựng hệ thống giao tiếp xã hội phục vụ mục đích
cấp bách".
Tiếp theo các công trình nghiên cứu trong những năm đầu, mối quan hệ giữa tố
chất và sự thành công của người lãnh đạo đã được tìm hiểu theo nhiều cách khác nhau.
Hầu hết các nghiên cứu đều cố gắng giải thích lý do một người thành công trong vị trí
quản lý cụ thể, hoặc lý do một người được bổ nhiệm lên cao hơn. Các nghiên cứu
chính trong thời gian này bao gồm: Nghiên cứu của McCelland về động cơ quản lý,
Nghiên cứu của Miner về động cơ quản lý, Nghiên cứu các biến cố quan trọng về các
tố chất, Nghiên cứu theo chiều dọc với các trung tâm đánh giá và Nghiên cứu về
những người quản lý thất bại.
Kết quả tổng kết một số nghiên cứu cho thấy các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu rất
nhiều tố chất cá nhân khác nhau liên quan đến hiệu quả và sự thăng tiến của người
quản lý. Sự lựa chọn tố chất và tên gọi các tố chất đó tuỳ thuộc vào mỗi nghiên cứu.
Kết quả các nghiên cứu đã đưa ra một số tố chất và kỹ năng được cho là phù hợp nhất
để người quản lý thành công trong các tổ chức lớn. Cụ thể, về tố chất gồm: mức độ
sinh lực và sự chịu đựng áp lực, sự tự tin, luôn chú trọng vào vấn đề, ổn định và vững
vàng về mặt tâm lý, tính liêm trực, có động cơ quyền lực hoà nhập xã hội, định hướng
thành tích ở mức độ hợp lý, nhu cầu phụ thuộc thấp. Về kỹ năng gồm: kỹ năng chuyên

Trịnh Mai Ly

2

Lớp GaMBA01.M06


môn nghiệp vụ, kỹ năng nhận thức, kỹ năng nhận thức. Ngoài ra có một số tố chất liên
quan khác là trí thông minh cảm xúc, sự hiểu biết xã hội, khả năng học hỏi.


Nghiên cứu về tầm quan trọng của các kỹ năng ở mỗi cấp lãnh đạo khác nhau

Đó là quan điểm của các học giả về tố chất và kỹ năng của một người lãnh đạo
thành công. Dưới đây nhóm chúng tôi sẽ đưa ra quan điểm của chúng tôi về tố chất, kỹ
năng của một ông chủ - một người lãnh đạo lý tưởng.
3. Những tố chất và kỹ năng của một Ông chủ lý tưởng
Những tố chất và kỹ năng của người lãnh đạo thành công được tổng kết trên
đây là rất đầy đủ. Tuy nhiên, dưới góc độ là những nhà lãnh đạo doanh nghiệp, theo
nhóm chúng tôi, những tố chất và kỹ năng của một Ông chủ - Người lãnh đạo lý tưởng
gồm có:
Tố chất
1. Phải có tầm nhìn và sự quyết
đoán
2. Sự hiểu biết và ham học hỏi
3. Là người bền bỉ, chịu được áp
lực

Kỹ năng
1. Kỹ năng quản lý và lập kế hoạch
2. Tăng cường giao tiếp nội bộ và khách
hàng
3. Khả năng truyền nhiệt huyết

4. Tự tin, không sợ thất bại

4. Trao quyền và thể hiện lòng tin vào cấp
dưới

5. Tính liêm trực


5. Tạo ra những sự thay đổi

6. Định hướng thành tích ở mức
độ hợp lý

6. Làm gương cho các nhân viên

3.1.

Những tố chất của Ông chủ lý tưởng

3.1.1. Phải có tầm nhìn và sự quyết đoán

Trịnh Mai Ly

3

Lớp GaMBA01.M06


Đây là yếu tố quan trọng để vươn tới thành công, là ý tưởng về hình ảnh tổ chức
cần vươn tới, nó phản ánh ước mơ của lãnh đạo tổ chức. Sự thành bại của doanh
nghiệp phụ thuộc tài năng của nhà lãnh đạo bởi sự quyết đoán và tầm nhìn xa trông
rộng của người lãnh đạo. Bởi xã hội có nhiều biến chuyển, xu thế phát triển có nhiểu
mới mẻ đòi hòi nhà lãnh đạo phải có tầm nhìn chiến lược thực tế, vạch địch rõ ràng
mục tiêu và những khó khăn, thuận lợi trước mắt để đưa ra kế hoạch tiến triển công
việc. Nếu không có khả năng phán đoán tương lai thì sẽ rất khó để đưa ra tầm nhìn,
chiến lược phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tính quyết đoán trong
mọi công việc sẽ giúp cho họ có những quyết định kịp thời và sáng suốt.

3.1.2. Thông minh, hiểu biết và ham học hỏi
Người lãnh đạo không thể điều hành tốt nếu họ không hiểu biết gì về lĩnh vực
hoạt động của họ. Ngoài những kiến thức cơ bản trong lĩnh vực hoạt động của mình,
người lãnh đạo còn phải đọc nhiều và luôn có tinh thần học hỏi để không ngừng nâng
cao kiến thức, nhận biết và cập nhật những thông tin và tri thức mới. Điều này giúp
cho nhà lãnh đạo có một vốn kiến thức sâu rộng vừa hoàn thiện bản thân lại vừa có cái
nhìn tổng thể để phát triển doanh nghiệp.
3.1.3. Phải là người bền bỉ, chịu đựng được áp lực
Một trong những tố chất quan trọng nhất là mức độ sự dẻo dai về thể chất, sức
chịu đựng áp lực gắn liền với hiệu quả quản lý, nó giúp cho người quản lý bắt kịp
được tốc độ làm việc khẩn trương trong nhiều giờ. Sự dẻo dai về thể chất và tâm lý
giúp người lãnh đạo có thể đối mặt với các tình huống căng thẳng trong các mối quan
hệ. Để giải quyết vấn đề hiệu quả đòi hỏi người lãnh đạo phải có khả năng giữ bình
tĩnh và luôn chú tâm vào vấn đề mà không tỏ ra sợ hãi, phủ nhận sự tồn tại của vấn đề
hoặc cố gắng chuyển trách nhiệm cho người khác.
Nếu không bền bỉ, không có sự dẻo dai về thể chất và tâm lý sẽ không thể đương
đầu với khó khăn. Trên con đường trở thành nhà lãnh đạo giỏi, người lãnh đạo sẽ phải
đương đầu với nhiều áp lực, khó khăn và thất bại nhưng không được từ bỏ mà phải
tiếp tục phục vụ và vượt qua khó khăn, thử thách đó.
3.1.4. Tự tin, không sợ thất bại
Tự tin là nói đến sự tự khẳng định năng lực bản thân, lòng tự trọng. Người lãnh
đạo tự tin thường cố gắng gánh vác những công việc khó khăn và đề ra những mục
tiêu mang tính thách thức cho mình. Trong hoàn cảnh khủng hoảng, hành động tự tin
và quyết đoán có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, trong đó sự thành công phụ thuộc vào
cách nhìn nhận của cấp dưới đối với lãnh đạo cho rằng người lãnh đạo có kiến thức và
lòng dũng cảm cần thiết để đối mặt với khủng hoảng một cách thắng lợi.
Một trong những lý do mà nhiều người không thể trở thành ông chủ bởi họ sợ
thất bại, sợ mắc sai lầm. Đề làm một ông chủ, hiển nhiên ngoài những quyền lợi bạn
được hưởng thì sứ mạng to lớn và nặng nề hơn chính là trách nhiệm với cá nhân bạn
với Công ty, với đồng sự, những người cùng bạn xây dựng nên một bộ máy làm việc


Trịnh Mai Ly

4

Lớp GaMBA01.M06


hoàn chỉnh. Vì vậy, Một nhà lãnh đạo tốt không bao giờ đầu hàng khó khăn, thất bại
mà quan trọng là họ biết đối mặt và dũng cảm vượt qua sự khó khăn, thất bại đó đồng
thời để trải nghiệm thêm cho mình vốn tích lũy thiết thực về quản lý hay chiến lược
kinh doanh. Mọi thứ không phải lúc nào cũng dễ dàng và nhất là người đứng đầu nên
biết chấp nhận thử thách và kiên trì, giữ vững ý chí cho đến khi nào thành công thì
thôi. Niềm hy vọng và lòng kiên trì, không ngại khó khăn là động lực lớn để phát triển
doanh nghiệp.
3.1.5. Tính liêm trực
Một người lãnh đạo lý tưởng xây dựng sự tín nhiệm bằng tính liêm trực, là sự
trung thực, ngay thẳng và sự tin cậy. Nếu không có được sự đáng tin cậy, người đó khó
có thể duy trì được sự trung thành của cấp dưới hoặc sự hợp tác và hỗ trợ của đồng sự
và cấp trên. Người lãnh đạo liêm trực không bao giờ có tuyên bố sai sự thật, không
thực hiện lời hứa hay lấy cắp ý tưởng của nhân viên để biến chúng thành của riêng. Họ
có đủ tự tin, chin chắn để nhận ra không sớm thì muộn thành công của tập thể sẽ được
công nhận. Lúc khó khăn nhà lãnh đạo phải chịu trách nhiệm về những gì đang xảy ra.
Lúc thành công họ vui vẻ ca ngợi thành công của mọi người.
3.1.6. Định hướng thành tích
Người lãnh đạo có định hướng thành tích cao thường quan tâm nhiều hơn đến
mục tiêu công việc, họ sẵn sàng nhận trách nhiệm giải quyết các vấn đề liên quan đến
công việc. Họ thường đưa ra những sáng kiến và có hành động giải quyết quyết đoán,
họ thường lựa chọn giải pháp có mức độ rủi ro thấp hơn giải pháp có mức độ rủi ro
cao. Tuy nhiên, nếu người lãnh đạo có nhu cầu về thành tích quá cao thì rất có thể toàn

bộ nỗ lực của họ sẽ được giành cho mục tiêu cá nhân hoặc sự thăng tiến của bản thân
thay vì cống hiến cho mục tiêu và hiệu quả chung của đơn vị hoặc nhóm. Do đó người
lãnh đạo cần có định hướng thành tích ở mức độ hợp lý,
Một người lãnh đạo thực sự không chỉ hội tụ những tố chất lãnh đạo vốn có mà
còn phải trau dồi những kỹ năng cần thiết để lãnh đạo hiệu quả. Sau đây nhóm sẽ trình
bày phần kỹ năng.
3.2.

Những kỹ năng của Ông chủ lý tưởng

3.1.7. Quản lý và lập kế hoạch
Đây là một kỹ năng quan trọng và không thể thiếu của nhà Lãnh đạo. Khi họ
mong muốn có tầm nhìn chiến lược cho Công ty thì họ phải quản lý và lập kế hoạch
cho các mục tiêu mà công ty cần đạt tới. Để duy trì, phát triển và thay đổi được tầm
nhìn chiến lược thì người lãnh đạo phải có khả năng quản lý và lập kế hoạch.
3.1.8. Tăng cường giao tiếp nội bộ và khách hàng
Những ông chủ thành công là những người nhận thức được rõ khách hàng sẽ là
người quyết định số phận của Công ty, vì vậy họ dành phần lớn thời gian trong quỹ
thời gian của mình để tiếp xúc, lắng nghe nhu cầu của khách hàng. Hơn nữa họ thường

Trịnh Mai Ly

5

Lớp GaMBA01.M06


xuyên ra khỏi văn phòng để đi tới các đơn vị tiếp xúc với cấp dưới. Tranh thủ trò
chuyện và thu lượm thông tin thực tế từ các nhân viên và các thách thức trong công
việc và đời sống của họ nhằm tạo nên bầu không khí làm việc khuyến khích mọi người

năng động.
Sam Walton-người sang lập kiêm cựu Tổng Giám đốc của Tập đoàn bán lẻ WalMart khi được hỏi ‘thế nào là ông chủ’ đã trả lời rất thú vị “Chúng ta chỉ có một ông
chủ duy nhất, đó chính là khách hàng. Ông chủ đó có thể sa thải tất cả mọi người từ
Chủ tịch công ty trở xuống chỉ bằng một hành động là đem tiền đi tiêu ở nơi khác”.
Khái niệm này diễn tả một vấn đề lớn, giá trị cốt lõi mà các ông chủ phải quan tâm, đó
là phải hiểu được nhu cầu của khách hàng để họ trung thành với mình, sẵn sàng tung
tiền của họ để mua sản phẩm của mình.
3.1.9. Khả năng truyền nhiệt huyết
Người lãnh đạo giỏi là người tự tin vào khả năng giải quyết vấn đề của mình để
gây ảnh hưởng lên người khác và thường dùng biện pháp thuyết phục người khác thay
vì cưỡng ép hoặc kiểm soát. Họ luôn truyền động cơ, lòng nhiệt huyết và sự tận tâm
trong công việc đến các nhân viên để họ cũng có lòng nhiệt huyết và động cơ giống
như họ. Họ thường tìm kiếm cam kết tận tâm hơn là dựa vào mệnh lệnh và sự phục
tùng. Họ gây dựng lòng khát khao ủng hộ trong số những người đi theo họ hơn là ra
lệnh cho cấp dưới tuận thủ các yêu cầu. Họ thường linh hoạt, thích ứng và sáng tạo
hơn khi giải quyết vấn đề trong các chiến lược quản lý.
David Glass- nguyên Chủ tịch, Tổng Giám đốc tập đoàn Wall-Mart đã nhận xét
rằng: “Xét trên khía cạnh chiến lược, các nhà lãnh đạo có thể đưa ra những quyết định
lớn lao nhưng điều đó chưa hẳn đã giúp được nhiều cho họ trừ khi họ là người lãnh
đạo có khả năng truyền cảm. Khi Công ty gặp biến cố, sớm hay muộn thì điều này
cũng xảy ra đối với hầu hết các Công ty, khả năng lãnh đạo đầy nhiệt huyết và có sức
lan toả sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với sự thành bại của tố chức”. Và bằng khả năng
truyền nhiệt huyết của mình, ông David Glass đã biến tập đoàn Wall-Mart trở thành
một Tập đoàn bán lẽ lớn nhất thế giới.
3.1.10.Trao quyền và thể hiện lòng tin vào cấp dưới
Người lãnh đạo phải tạo điều kiện cho các cá nhân phát triển, hỗ trợ tháo gỡ
những vướng mắc, cản trở trong công việc; phân bố công việc, trách nhiệm và ủy
quyền cho các cá nhân, nhóm có khả năng thực hiện công việc. Làm cho nhân viện
thấy rõ được vai trò của mình trong tổ chức, biết được rằng người lãnh đạo luôn tin
tưởng mình.

Nhà lãnh đạo phải biết phát hiện nhân tài – người có khả năng bổ sung những
khiếm khuyết của bạn thay vì biết cách khen ngợi mà hãy phân quyền và phân bổ công
việc một cách hợp lý. Bên cạnh đó, người lãnh đạo cần phải có chính sách đãi ngộ đặc
biệt cho những con người giỏi, những người dám đặt những mục tiêu vô cùng thách
thức và tìm cách để thực hiện nó.

Trịnh Mai Ly

6

Lớp GaMBA01.M06


3.1.11.Tạo ra những sự thay đổi
Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế luôn biến động, cần tạo ra những
thay đổi để phù hợp với tình hình chung. Muốn thuyết phục được mọi người thay đổi
thì phải chứng minh được tổn thất của việc không thay đổi.
3.1.12.Làm gương cho các nhân viên
Nhiều người lãnh đạo thường chỉ thích quyền lực nhưng lại lảng tránh trách
nhiệm. Làm người lãnh đạo có nghĩa là phải gánh vác thêm nhiều trách nhiệm, lúc nào
cũng phải trong tư thế sẵn sàng giải quyết các vấn đề. Một trách nhiệm có thể nói là
quan trọng bậc nhất đối với một nhà lãnh đạo chính là dẫn dắt, định hướng cho những
người khác, phải luôn là tấm gương cho những người khác noi theo.

II. KẾT LUẬN
Chúng tôi dẫn lời tâm sự của nguyên Chủ tịch Tập đoàn điện tử General ElectricJack Welch, được cho là một trong những nhà quản trị tài ba nhất của Mỹ để thay cho
lời kết bài luận này “Mọi người thường hỏi tôi rằng khả năng lãnh đạo là bẩm sinh hay
do rèn luyện mà có. Dĩ nhiên, tôi trả lời rằng cả hai đều đúng. Khả năng lãnh đạo cũng
liên quan đến một số đặc trưng như chỉ số thông minh và năng lực. Mặt khác, bạn có
thể học được các kỹ năng lãnh đạo, chẳng hạn như sự tự tin trong cuộc sống”.

Chúng tôi cũng cho rằng tố chất bẩm sinh chỉ là nền tảng tốt, để trở thành Người
lãnh đạo thành công thì bạn phải không ngừng học tập, rèn luyện để ngày càng hoàn
thiện các kỹ năng hơn ./.

Trịnh Mai Ly

7

Lớp GaMBA01.M06