BÀI

1

Giới thiệu về
Khóa học
Hành vi Tổ chức

McShane/Von Glinow OB 3e


Các chủ đề sẽ nghiên cứu
1. Hành vi cá nhân và động lực làm việc
2. Xây dựng và quản lý đội/nhóm làm việc
3. Giao tiếp và truyền thông
4. Lãnh đạo, quyền lực và gây ảnh hưởng
5. Cấu trúc và thiết kế tổ chức
6. Văn hóa doanh nghiệp
7. Quản trị sự thay đổi

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

2/25

Organizational Behaviour (OB)


Google và OB
Những ngườI sáng lập ra Google,
Larry Page và Sergey Brin đã tận dụng
được sức mạnh của hành vi tổ chức

trong việc tạo nên một công cụ tìm
kiếm internet hàng đầu thế giới
(google.com) đồng thời cũng là một
trong số những hãng có điều kiện làm
việc tốt nhất.
© Richard Hernandez/San Jose Mercury News

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

3/25

Organizational Behaviour (OB)


Tổ chức là gì?
Là những nhóm người làm
việc và phụ thuộc lẫn nhau
trong việc đạt được mục đích
chung
 Quan hệ tương tác được
cấu trúc sẵn
 Các nhiệm vụ được điều
phối
 Hướng tới mục đích nào
đó

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

© Richard Hernandez/San Jose Mercury News


4/25

Organizational Behaviour (OB)


Tại sao cần nghiên cứu Hành vi của Tổ chức

Hiểu các
sự kiện
trong tổ chức

Nghiên cứu
Hành vi của Tổ chức
Tác động lên
các sự kiện
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

Dự báo trước
những
sự kiện đó
5/25

Organizational Behaviour (OB)


Các xu hướng hiện nay trong tổ
chức
• Xu hướng toàn cầu hóa
• Xu hướng sử dụng công nghệ thông tin
• Xu hướng làm việc từ xa

• Xu hướng thay đổi trong lực lượng lao động
• Xu hướng thay đổi mối quan hệ lao động
• Xu hướng quan tâm giá trị tại nơi làm việc

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

6/25

Organizational Behaviour (OB)


Xu hướng: toàn cầu hóa
Sự tương tác về mặt kinh tế, xã hội, và văn hóa với
những cộng đồng khác nhau trên thế giới

Tác động của toàn cầu hóa đối với các tổ chức:







Có hiệu quả và tập hợp nguồn lực trí tuệ lớn hơn
Những vấn đề đạo đức đối với nền kinh tế các nước đang
phát triển
Những cấu trúc tổ chức và quy trình truyền thông mới
Lực lượng lao động đa dạng hóa hơn
Sức ép cạnh tranh và yêu cầu đối với người lao động cao
hơn


McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

7/25

Organizational Behaviour (OB)


Xu hướng: Công nghệ thông tin
• Xóa nhòa những hàng rào không gian và thời gian
giữa ngườI lao động và tổ chức
• Cấu trúc lại các công việc và quan hệ quyền lực
• Làm tăng giá trị của việc quản lý tri thức (knowledge
management)
• Hỗ trợ làm việc từ xa (telecommuting)
• Hỗ trợ các nhóm công tác ảo (virtual teams)

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

8/25

Organizational Behaviour (OB)


Làm việc từ xa (Telecommuting)
Một cách sắp xếp công việc, cho phép nhân viên làm
việc tại nhà hoặc từ một địa điểm cách xa văn
phòng, thường là thông qua một kết nối máy tính
Thường làm tăng năng suất lao động và hoạt động
phân quyền, giảm áp lực và chi phí

Khó khăn trong việc nhận diện thành tích và tương
tác giữa các cá nhân (social interaction)

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

9/25

Organizational Behaviour (OB)


Xu hướng: thay đổi trong lao động
• Đa dạng hóa sơ cấp và thứ cấp– vẫn còn vấn đề
phân biệt đối xử theo dân tộc
• Phụ nữ tham gia nhiều hơn vào lực lượng lao
động và các ngành nghề
• Nhu cầu khác biệt giữa các thế hệ (X, Y babyboomers)
• Đa dạng hóa lao động có lợi ích nhất định, tuy
nhiên cũng cần sự điều chỉnh của doanh nghiệp

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

10/25

Organizational Behaviour (OB)


Xu hướng: Quan hệ lao động
Duy trì việc làm





quan hệ lao động “kiểu mới”
Liên tục học hỏi những kỹ năng mới

Công việc linh động





Lao động dài hạn không có hợp đồng
“Chuyên gia tự do”, lao động tạm thời
Thời gian làm việc tối thiểu biến đổi

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

11/25

Organizational Behaviour (OB)


Duy trì việc làm vs Bảo đảm việc làm
Duy trì việc làm

Bảo đảm việc làm
• Bảo đảm việc làm suốt
đời

• Bảo đảm việc làm có

giới hạn

• Công việc lâu dài

• Công việc tạm thời

• Công ty định hướng sự
nghiệp

• Tự định hướng sự
nghiệp

• Ít nhấn mạnh phát triển
kỹ năng

• Nhấn mạnh phát triển
kỹ năng

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

12/25

Organizational Behaviour (OB)


Xu hướng: Giá trị & đạo đức nơi làm việc
Giá trị là tập hợp những đức tin tồn tại lâu dài, về những điều
được cho là quan trọng trong các hoàn cảnh khác nhau





Định nghĩa thế nào là đúng/sai– định hướng cho những quyết định
của chúng ta
Giá trị liên quan tới các các cá nhân, công ty, nghề nghiệp, cộng
đồng, v.v.

Giá trị ngày càng quan trọng do:






Yêu cầu định hướng nhân viên trong việc ra quyết định và hành
động
Toàn cầu hóa làm tăng sự hiểu biết về những giá trị khác nhau
Tăng cường việc áp dụng những giá trị đạo đức
Đạo đức học – nghiên cứu những nguyên lý hoặc các giá trị đạo
đức

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

13/25

Organizational Behaviour (OB)


Giá trị/Đạo đức ở hãng Tom’s of Maine
Tom và Kate Chappell đã xây

dựng nên Tom’s of Maine,
một hãng SX sản phẩm
chăm sóc sức khỏe cá nhân,
với ý tưởng chính: doanh
nghiệp cần có những giá trị
thích hợp với các giá trị cá
nhân của nhân viên mình.

Courtesy of Tom’s of Maine

“We employ the whole person,
the mind and the soul”

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

14/25

Organizational Behaviour (OB)


Trách nhiệm xã hội của doanh
nghiệp
Trách nhiệm XH của doanh nghiệp



Nghĩa vụ đạo đức của tổ chức đối với những nhóm
người có quyền lợi liên quan (stakeholders)

Những người liên quan (Stakeholders)




Cổ đông, khách hàng, nhà cung ứng, chính quyền, v.v.

Triết lý tam hợp



Kinh tế, Xã hội & Môi trường

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

15/25

Organizational Behaviour (OB)


Nền tảng của Hành vi Tổ chức
Kết hợp
nhiều môn
khoa học
Các hệ thống
mở

Nền tảng Hành vi
Tổ chức

Phân tích trên
nhiều khía cạnh


McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

Nghiên cứu
hệ thống

Linh động

16/25

Organizational Behaviour (OB)


Nền tảng truyền thống
Tâm lý học

Nhân khẩu
học

Khoa học
quản lý

Hành vi
Tổ chức

Chính trị học

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

Kinh tế học


17/25

Organizational Behaviour (OB)


Nền tảng Hiện đại
Tin học

Nhân khẩu
học

Truyền
thông

Tâm lý học

Khoa học
quản lý

Hành vi
Tổ chức

Marketing

Chính trị học

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

Giới tính


Kinh tế học

18/25

Organizational Behaviour (OB)


Các hệ thống mở của OB
Phản hồi

Phản hồi

Hệ thống

Đầu vào

Hệ thống

TỔ CHỨC

Hệ thống

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

Đầu ra

Hệ thống

19/25


Organizational Behaviour (OB)


Câu hỏi thảo luận
Hãy thảo luận về:
1.Những hành vi mà tổ chức mong
muốn một cá nhân thể hiện và những
hành vi mà tổ chức không mong muốn
các cá nhân thể hiện.
2.Những hành vi mà tổ chức cần phải
thể hiện ra bên ngoài để đạt được mục
tiêu của tổ chức.
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

20/25

Organizational Behaviour (OB)


Quản lý tri thức
Knowledge Management:
Một hoạt động bất kỳ nhằm hoàn
thiện khả năng của tổ chức trong
việc thu thập, chia sẻ, và sử
dụng kiến thức để tồn tại và
thành công

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.


21/25

Organizational Behaviour (OB)


Vốn tri thức
Con người
(Human Capital)

Cấu trúc
(Structural Capital)

Quan hệ
(Relationship Capital)

Tri thức mà con người sở hữu
hoặc tạo ra

Tri thức tồn tại trong các hệ thống
và cấu trúc tổ chức

Giá trị có được từ các khách hàng
được thỏa mãn, những nhà cung
ứng đáng tin cậy, v.v.

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

22/25

Organizational Behaviour (OB)



Các quy trình Quản lý tri thức

Thu thập

Chia sẻ

Sử dụng

• “Cấy ghép”

• Truyền đạt

• Hiểu biết

• Học hỏi của cá
nhân

• Cộng đồng thực
hành

• Phân quyền

• Trải nghiệm

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

23/25


Organizational Behaviour (OB)


“Cấy ghép”
Quá trình thu thập kiến thức bằng cách thuê các
cá nhân hoặc mua toàn bộ một công ty có kỹ
năng/công nghệ cần thiết.




ATI và Nortel
Wal-Mart

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

24/25

Organizational Behaviour (OB)


Ký ức của tổ chức
Việc lưu giữ và duy trì Vốn Tri thức trong doanh
nghiệp
Duy trì vốn tri thức bằng cách:






Giữ những nhân viên có tri thức
Truyền đạt tri thức tới những người khác
Chuyển hóa Tài sản Con người (human capital) thành
Tài sản Cấu trúc (structural capital)

Những công ty thành công cũng biết “quên”
những điều đã học.



“Zero-based thinking”

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

25/25

Organizational Behaviour (OB)