Phần: Giải pháp
Giáo dục kỹ năng sống cho HS, cần lắm!
TS. Nam cho rằng, giảm tải chương trình học, thay vào đó những giờ học kĩ năng là biện pháp hữu hiệu:
“Các em cần được rèn luyện kĩ năng giao tiếp để hạn chế những câu nói không hay gây mất lòng bạn bè của
các em. Rèn luyện kĩ năng ứng xử để các em có những hành động thấu tình đạt lý, đạt tới giá trị nhân văn
cao nhất. Rèn luyện kĩ năng kiềm chế cảm xúc để các em biết kìm nén những lúc xúc động, biết sống bao
dung độ lượng với mọi người”. Đóng góp về việc xử lý các vụ việc bạo lực, PGS-TS Trần Tuấn Lộ nói:
“Cần phân loại các mức độ nghiêm trọng, phân biệt động cơ bạo lực để tùy mỗi trường hợp mà có cách xử
lý, giáo dục riêng. Phải coi bạo lực bắt đầu từ những lời nói, từ cái nhìn, cử chỉ có biểu hiện bất thường chứ
không chỉ là hành động trên thân thể người khác...”. Ý kiến của bà Lê Thúy Hòa - Hiệu trưởng Trường
THPT DL Thái Bình cũng rất đáng được quan tâm: “Không trường nào không có học sinh xích mích, quan
trọng là chúng ta phải phát hiện sớm để ngăn chặn. Người phát hiện không chỉ là thầy cô giáo, bảo vệ… mà
còn là các bạn trong lớp. Để học sinh giúp giáo viên phát hiện những vụ xích mích này, bắt buộc nhà trường
phải giáo dục kỹ năng sống cho các em”. Theo ông Lê Ngọc Trung, Phó ban hoạt động ngoài trời Trường
Thiếu sinh quân thì giáo viên cũng nên dạy về kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, chẳng hạn đặt ra các tình
huống cụ thể như “nhìn mặt thằng này thấy ghét” thì giải quyết như thế nào để bớt ghét. Kỹ năng sống
không chỉ đợi đến bậc THCS, THPT mới dạy mà ngay từ mầm non cũng phải giáo dục cho các bé…”.
TS. Đinh Phương Duy, Phó Hiệu trưởng trường Cán Bộ thành phố, chỉ ra rằng: “Các giá trị xã hội đang thay
đổi. Thế hệ trẻ chưa được giáo dục một cách bài bản đồng bộ nên một bộ phận không nhỏ bị khủng hoảng,
tiếp thu những giá trị ảo không đúng với chuẩn mực của xã hội”.
Theo TS. Đinh Phương Duy, biện pháp tốt nhất để “tiêu diệt” tận gốc nạn bạo lực ở trẻ cần thiết phải
kết hợp giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Bên cạnh đó cần nghiên cứu bài bản tâm sinh lý lứa tuổi
của học trò ngày nay, những nghiên cứu trước đây đã không còn phù hợp với các em trong một điều kiện xã
hội mới.
Còn TS. Bích Hồng nhấn mạnh: “Các bậc phụ huynh cần quan tâm đến con và trực tiếp bảo vệ con
mình bằng cách trang bị cho các em có được những kỹ năng sống cơ bản. Cha mẹ phải là người thầy đầu
tiên của trẻ”. Cũng theo TS Bích Hồng thì, tránh việc đưa những trẻ quá cá biệt vào các Trung tâm giáo
dưỡng vì “cần nhìn thẳng vào vấn đề để thấy rằng chúng ta cần cảm hóa chứ không phải trừng phạt.”
Theo ý kiến của ông Lê Ngọc Trung, trợ lý thanh niên Trường Thiếu sinh quân, huyện Củ Chi, thì:
Nhà trường cần phải nắm được danh sách các học sinh cá biệt có nguy cơ gây bạo lực để thường xuyên chia
sẻ, giáo dục các em. Gia đình cần làm bản cam kết giáo dục nghiêm chỉnh con em mình tại nhà.

Những gia đình có con em vi phạm cần thiết phải xử lý hành chính. Bên cạnh đó chính quyền địa phương
cũng cần thiết phải nắm được hoàn cảnh của từng gia đình có con em đang theo học tại các trường trên địa
bàn.

Giải pháp. Giải pháp đối với tình trạng bạo lực và hành vi gây hấn phải là một hệ thống giải pháp
hỗn hợp bởi cả hệ thống dự phòng và can thiệp.
Tuy nhiên, một xã hội văn minh thường hướng đến các giải pháp dự phòng, còn can thiệp là chỉ sau khi đối
tượng đã có vấn đề. - Đầu tiên, đó là việc giáo dục và tạo điều kiện xây dựng nhân cách lành mạnh cho cá
nhân từ phía gia đình. Không có gia đình nào hoàn thiện hoàn toàn, nhưng trong sự ổn định tương đối, gia
đình hãy là một môi trường lành mạnh, không có bạo lực, không có sự công kích và noi gương xấu từ phía
cha mẹ, người lớn.
Gia đình đó thường xuyên có xu hướng dân chủ, gương mẫu, và biết lắng nghe để chia sẻ thì việc phát triển
nhân cách của cá nhân sẽ tốt hơn. Cá nhân sẽ có một điều kiện phóng chiếu những cảm xúc khó khăn và có
mẫu hành vi tốt. Điều đó giúp cá nhân có một sức đề kháng tốt với các áp lực và ít dẫn tới các nguy cơ khó
khăn.
- Các hình ảnh xấu từ phim ảnh, internet, ... cũng cần được sàng lọc và nghiên cứu. Từ đó xây dựng môi
trường văn hóa lạnh mạnh cho mỗi cá nhân phát triển.

-----------------Phần giải pháp

1


- Xây dựng cho mình một mục đích sống, một cuộc sống lành mạnh và tốt đẹp không có các tệ nạn xã hội.
Điều đó như chất đề kháng tốt cho cá nhân chống đỡ với các cám dỗ về nghiện chất, về lạm dụng rượu,...
Điều đó tránh cho cá nhân những khó khăn về mặt tâm lý và sức khỏe tâm thần. Việc rơi vào các áp lực và bệnh lý là hoàn toàn có thể xẩy ra đối mỗi cá nhân. Khi có các vấn đề nghi vấn
về sức khỏe tâm thần cần đến với các nhà chuyên môn trong lĩnh vực tâm thần ( bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý
lâm sàng) để được giúp đỡ. Điều đó giúp cá nhân cải thiện được tình trạng của mình và tránh rơi vào các
hành vi bạo lực và phạm tội không cần thiết.
Để dần khắc phục tình trạng trên, ngành Giáo dục - Đào tạo đã tích cực đề ra các giải pháp khắc phục.

Đó là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, coi trọng giáo dục lý tưởng, nhân cách, đạo đức, lối sống và
các kỹ năng cơ bản, đặc biệt là kỹ năng sống cho học sinh; phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực”; phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và nhà trường;
thường xuyên theo dõi, cập nhật, sớm phát hiện học sinh có biểu hiện và hành vi tiêu cực trong học tập và
sinh hoạt để có giải pháp giúp đỡ, hỗ trợ kịp thời, nhất là đối với học sinh học lực trung bình, yếu kém, giúp
các em củng cố, nâng cao kiến thức, tránh hẫng hụt, sa sút học lực, dẫn đến chán nản và có những hành vi
không tốt; tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng, đoàn thể ở địa phương và gia đình trong việc
quản lý học sinh theo địa bàn dân cư và trong các hoạt động xã hội.
Thường xuyên chỉ đạo tổ chức các hoạt động ngoại khóa về công tác phòng, chống tội phạm đặc biệt là
tội phạm có liên quan đến ma tuý, tệ nạn xã hội. Tổ chức đội thanh niên tình nguyện trong nhà trường, giúp
nhà trường kịp thời phát hiện các đối tượng học sinh vi phạm. Xây dựng qui chế phối hợp giữa nhà trường
và Công an các địa phương về công tác phòng chống tệ nạn xã hội và phòng chống tội phạm, nhất là khu
vực xung quanh cơ sở giáo dục, nhằm kịp thời tập trung ngăn chặn có hiệu quả các tệ nạn xã hội có nguy cơ
xâm nhập vào trường học. Đẩy mạnh hoạt động giao lưu, học tập kinh nghiệm lẫn nhau giữa các đơn vị về
những việc làm được, có hiệu quả về công tác này. Nhân rộng các mô hình, những biện pháp đã thực hiện có
hiệu quả như: lập thùng thư góp ý, thùng thư tố giác tội phạm, thùng thư giúp bạn... ở từng đơn vị trường
học để ngăn ngừa tình hình học sinh đánh nhau, hoặc tham gia các tệ nạn xã hội, các biểu hiện vi phạm đạo
đức trong học sinh.
Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, tạo ngày càng nhiều sân chơi, mô hình hoạt động mang tính
giáo dục tích cực cho học sinh, đảm bảo tính lâu dài; kiên quyết xử lý các trường hợp xâm phạm, hành hung
cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.
Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm đến sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người. Xây dựng
và phát triển con người có trí tuệ cao, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo
đức là động lực đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục và đào tạo có vai
trò quyết định.
Bốn giải pháp cấp thiết xóa bạo lực học đường
Toàn xã hội cần phải củng cố, nâng cao chất lượng môi trường xã hội, văn minh tiến bộ. Cần có biện pháp
quản lý, ngăn chặn và chế tài hiệu quả những hoạt động có tác hại đến môi trường văn hóa xã hội. Nghiêm
cấm các game bạo lực.
Quan tâm nâng cao văn hóa gia đình. Trong từng gia đình, người lớn phải làm gương, giao tiếp ứng xử đúng

mực, mạnh dạn lên án và loại bỏ bạo lực ra khỏi đời sống gia đình.
Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục: gia đình - nhà trường - xã hội. Các cơ quan báo
chí phải quan tâm thỏa đáng đối với lĩnh vực văn hóa, đạo đức và chấp hành luật pháp của mọi người dân.
Xã hội và ngành giáo dục cần xác định rõ lại vai trò, vị trí của người thầy, quyền hạn và trách nhiệm trong
nhiệm vụ giáo dục đạo đức học sinh. Người thầy và nhà trường phải được bảo vệ danh dự và có đủ cơ chế
để răn đe học sinh.
Nhà trường cần phát huy trách nhiệm đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong việc kịp thời nắm bắt tâm tư,
nguyện vọng của từng cá nhân học sinh.
Tình thương, trách nhiệm là phương thuốc hiệu nghiệm nhất ngăn chặn bạo lực học đường.
/>-----------------Phần giải pháp

2


Xây dựng môi trường giáo dục thân thiện
Trước tình trạng vi phạm pháp luật, bạo lực học đường diễn biến phức tạp, Sở Giáo dục - đào tạo Đồng Nai vừa có
công văn chỉ đạo các trường, đơn vị trực thuộc tăng cường hơn nữa công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học
sinh, sinh viên. Bên cạnh đó, theo lãnh đạo Sở Giáo dục - đào tạo, nhà trường, gia đình và chính quyền địa phương
cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa để đảm bảo an ninh trật tự môi trường học đường cũng như quản lý học sinh
và sinh viên khi các em rời khỏi cổng trường học. Trong đó, người lớn phải kịp thời phát hiện để giải tỏa các học sinh
có biểu hiện mâu thuẫn, vi phạm pháp luật, xu hướng bạo lực và ngăn ngừa tình trạng mang hung khí, chất nổ, vật
nguy hiểm vào trường học. "Ngoài ra, chúng tôi đã chỉ đạo cho các trường, đơn vị nhanh chóng tập hợp các vụ việc,
số liệu và đánh giá nguyên nhân dẫn đến hiện tượng bạo lực học đường gửi về Sở. Từ đó, Sở sẽ báo cáo chuyên đề
đánh giá thực trạng nạn bạo lực học đường và có giải pháp hạn chế, khắc phục" - ông Nguyễn Thiệp, Phó Giám đốc
Sở Giáo dục - đào tạo nói.
Ở một góc nhìn khác, ông Phan Đình Chương, Chánh văn phòng Sở Giáo dục - đào tạo thì cho biết, công tác giáo
dục đạo đức, lối sống cho học sinh ngoài tập trung thực hiện phong trào thi đua "Trường lớp thân thiện, học sinh tích
cực", các trường học phải cụ thể hóa bằng nhiều hình thức, phong trào rèn luyện chân - thiện - mỹ, xây dựng sự yêu
thương, gắn kết giữa thầy và trò, học đường với xã hội và phụ huynh học sinh. Ông Chương cho rằng, tuổi học trò
rất hồn nhiên, trong sáng nên công tác giáo dục phải đầy ắp tình thương, sự bao dung, hướng thiện và liên tục hình

thành nhân cách sống tích cực cho các em. Vì vậy, ông Chương nói: "Trước tiên, nhà trường phải xây dựng hình ảnh
người thầy chuẩn mực, môi trường giáo dục tiến bộ và lên án lối giáo dục bạo lực của người thầy".
Còn với kinh nghiệm từ nhiều năm làm công tác giáo dục, ông Nguyễn Văn Hùng, Trưởng phòng Giáo dục - đào tạo
huyện Định Quán đưa ra đề xuất: Học đường thân thiện không thể thiếu sự kết dính mối quan hệ giữa giáo viên với
học sinh cùng phụ huynh, xã hội và giữa học sinh với học sinh. Trong đó, vai trò giáo viên chủ nhiệm phải được đề
cao, xem trọng. Cán bộ đoàn, đội thì cần tăng cường giáo dục kỹ năng sinh hoạt, vui chơi, rèn luyện kỹ năng sống
cho các em. Cũng theo ông Hùng, muốn giáo dục thể chất, đạo đức, tri thức cho học sinh toàn diện thì toàn xã hội
phải vào cuộc với sự góp sức tích cực của nhà trường, phụ huynh, chính quyền địa phương và bản thân học sinh.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, hiện tại việc xây dựng học đường thân thiện ở nhiều nơi gặp trở ngại về quỹ thời
gian, do việc truyền đạt kiến thức cho học sinh chiếm phần lớn thời gian trên lớp, nên ảnh hưởng lớn đến công tác
bồi dưỡng kỹ năng sống, giải trí cho học trò. Trong khi đó, nhu cầu vui chơi của các em không được đáp ứng đầy đủ
nên bị lôi kéo vào các trò chơi thiếu lành mạnh, tiêu cực. "Sự giáo dục của giáo viên thiếu kỹ năng sư phạm, không
thân thiện dễ đẩy các em đến mặc cảm, phản kháng và vi phạm nội quy, pháp luật" - ông Hoàng Quảng, Hiệu trưởng
Trường THPT Phú Ngọc - nói.

/>Ông Hà Huy Kiểm, Hiệu trưởng Trường THPT Thống Nhất B (huyện Thống Nhất): "Cần sự hợp tác của học
sinh và phụ huynh"
Để xây dựng môi trường học đường thân thiện, không bạo lực, lãnh đạo trường phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa
giáo viên với học sinh và phụ huynh. Mối quan hệ này được xây dựng thân thiện hay chưa phụ thuộc vào kết quả của
các bên có tích cực hợp tác hay không. Chẳng hạn như do áp lực chuyên môn mà giáo viên gây áp lực với học sinh,
hành xử thô bạo với các em là hành vi kém thân thiện. Học sinh không tìm thầy cô giáo giải bày tâm sự là do thiếu sự
cộng tác. Phụ huynh học sinh với nếp sống không chuẩn mực tại cộng đồng nên con em bị viêm nhiễm... Những điều
đó, lâu dần tạo ra áp lực và dễ xuất hiện bạo lực trong học đường, với học sinh. Vì vậy, chúng tôi cố gắng làm hết
sức mình tạo sự thân thiện, để bảo vệ an toàn cho học sinh. Chúng tôi cũng luôn mời gọi sự hợp tác tích cực từ học
sinh, phụ huynh, mong muốn các bên cùng nhau đối thoại, giải quyết những gút mắc liên quan đến bạo lực học
đường.
* Nhà giáo ưu tú Tô Hoàn Lộc, nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Quyền (TP.Biên Hòa): "Thầy cô phải
thương và quý trò như con mình"
Khi xã hội giao trọng trách trồng người cho mình, thì giáo viên phải thương yêu học sinh như thương yêu con mình.
Thương có nghĩa là hiểu, thông cảm, sẻ chia và thân thiện uốn nắn, giúp đỡ khi các em mắc khuyết điểm. Đừng cho

rằng, trách nhiệm rèn luyện nhân cách học sinh do gia đình là chính và do môi trường xã hội tác động. Thầy cô luôn
phải chịu trách nhiệm trước những hành vi chưa ngoan của học trò do mình giáo dục, vun trồng. Chỉ có như vậy thầy
cô giáo mới góp phần hạn chế bạo lực học đường.
* Ông Ngô Văn Hải, Phó chủ tịch UBND xã Phú Lợi (huyện Định Quán): "Trường học là mục tiêu cần được
bảo vệ"

-----------------Phần giải pháp

3


Hiện nay, bạo lực học đường ngày càng trở nên phổ biến. Do đó, địa phương cùng với các trường học cần tăng
cường công tác phối hợp kiểm tra, ngăn chặn tình trạng học sinh mang hung khí vào lớp học, tụ tập đánh nhau, gây
mất an ninh trật tự trong, ngoài cổng trường và tại nơi cư trú. Khi trường học và chính quyền địa phương phối hợp tốt
trong việc bảo đảm an ninh trật tự trường học thì các công tác khác có liên quan như: phối hợp xử lý các hành vi bạo
lực với học sinh ngoài cổng trường, phổ biến pháp luật cho học sinh, giáo dục học sinh cá biệt, bỏ học... cũng dễ
dàng thực hiện. Và, một khi chính quyền xác định trường học là mục tiêu quan trọng cần bảo đảm tốt an ninh trật tự
thì bạo lực học đường mới được hạn chế, ngăn chặn.
* Anh Nguyễn Thành Nam, Bí thư Đoàn trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh (TP.Biên Hòa): "Cán bộ Đoàn và giáo
viên chủ nhiệm là nơi chia sẻ"
Các em học sinh cần được nhà trường, gia đình tạo điều kiện để chia sẻ, bày tỏ nỗi niềm. Ở độ tuổi của các em, việc
được bày tỏ những gút mắc qua ban cán sự lớp, cán bộ Đoàn và giáo viên chủ nhiệm là dễ dàng nhất. Do đó, tổ
chức Đoàn trong lớp, trường học phải thật sự là "hộp thư" cho các em phản ánh. Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm cần
dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu tâm tư, tình cảm của học trò mình. Bên cạnh đó, cán bộ Đoàn của lớp, trường
phải là những người đồng hành với các em, cùng các em giải quyết tất cả những mâu thuẫn lớn nhỏ trong và ngoài
lớp học.
* Anh Trần Đăng Ninh, Trưởng ban Thanh niên nông thôn - an ninh quốc phòng (Tỉnh đoàn Đồng Nai): "Xây
dựng gương sáng học đường"
Song hành với những biện pháp ngăn chặn bạo lực học đường, nhà trường và tổ chức Đoàn trong khối giáo dục cần
phối hợp với phụ huynh học sinh tổ chức nhiều hình thức, hoạt động vui chơi, giải trí để thu hút các em vào sân chơi

lành mạnh. Qua các phong trào đó, tình cảm bạn bè, thầy cô thêm thắt chặt, gắn kết, thân thiện. Đồng thời, mục tiêu
của phong trào này cần được gắn liền với việc xây dựng hình ảnh giáo viên tiêu biểu, chuẩn mực; học sinh thì năng
động, tích cực và gia đình thì nề nếp, mẫu mực.
Đoàn Phú (thực hiện)

Nguyên Phó Giám đốc Sở GDĐT TPHCM - thầy Nguyễn Văn Ngai - đưa ra quan điểm: Để hạn chế tình
trạng bạo lực học đường, Sở đã yêu cầu các trường tăng cường công tác giáo dục đạo đức, nhân cách cho
các em. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến những quan hệ về ứng xử với bạn bè, thầy cô.
Bên cạnh đó, Sở GDĐT cũng đề nghị nhà trường và phụ huynh có mối liên lạc chặt chẽ hơn để kịp thời phát
hiện và xử lý những mâu thuẫn có thể dẫn đến xung đột trong học đường. Không chỉ thế, nhà trường cũng
cần kết hợp với chính quyền địa phương nhằm xiết chặt tình hình trật tự an ninh trước cổng trường để hạn
chế tình trạng các em đánh nhau bên ngoài trường học".
Còn ở vị trí của các chuyên gia tâm ly, TS Huỳnh Văn Sơn (ĐH Sư phạm TPHCM) khi đề cập đến vấn đề
này đã nêu ý kiến: "Độ tuổi 15-18 đang là lứa tuổi dễ bị kích động, dễ bị lôi kéo nên người lớn sẽ gặp nhiều
khó khăn trong việc thấu hiểu cũng như quản lý. Để giảm thiểu bạo lực học đường, rất cần có đội ngũ
chuyên viên tư vấn chuyên trong lĩnh vực tâm lý học đường. Đây chính là những người giúp các em cân
bằng và phát triển tâm sinh lý trong độ tuổi "nhạy cảm".
Bên cạnh đó, gia đình cũng cần hạn chế mức thấp nhất đối với các em từ những tác động tiêu cực ngoài môi
trường sống, từ những game online hay các loại phim ảnh bạo lực, đầy rẫy những cảnh bắn giết...
Phòng hơn là Chống
Một trong những nguyên nhân khiến bạo lực học đường gia tăng là do chế tài xử lý học sinh vi phạm chưa
thực sự có những quy định hiệu quả, theo Phó Giáo sư Văn Như Cương, việc "nghiêm trị" là cần thiết,
nhưng phải nghiên cứu hình thức kỷ luật sao cho vừa có tác dụng răn đe, vừa "mở lối" cho những học sinh
vi phạm có cơ hội sửa mình, chứ không phải là không dạy được thì đuổi.
"Các nhà giáo dục kịch liệt phản đối việc đuổi học, vì như vậy nhà trường lại tống vào xã hội một con người
bất hảo không được giáo dục và sẽ càng có nhiều hành vi bất hảo hơn". Để hạn chế tình trạng này, cần dạy
cho học sinh những điều sơ đẳng nhất trong việc ứng xử với mọi người xung quanh. Phân biệt thế nào là
tính trung thực, thật thà, thiện ác, tốt xấu.
-----------------Phần giải pháp


4


Đối với lứa tuổi học sinh, không nên đề cao một cách quá đáng tính dân chủ, tính tự do mà phải đưa họ vào
những khuôn phép hợp lý, thể hiện ở nội quy của từng trường. Đó là nội dung chủ yếu của môn giáo dục
công dân và cũng là nội dung tích hợp trong các môn học khác, kể cả các môn khoa học tự nhiên...
Còn về "chống" thì cần nghiên cứu lại các hình thức kỷ luật học sinh, vừa nghiêm minh, vừa hiệu quả, vừa
mang tính giáo dục. Không nên để hình phạt trở thành nhàm chán, không đáng sợ. Hồng Hạnh
/>CẦN PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH TƯ VẤN HỌC ĐƯỜNG
Nói về tình trạng bạo lực trong học đường, cụ thể là vụ việc vào chiều 28-3, ông Huỳnh Huyền - Hiệu trưởng Trường THCS
công lập Tân Bình - cho biết: Từ trước đến giờ tại trường chưa hề xảy ra những vụ thế này. Vụ việc xảy ra quá nhanh và bất
ngờ. Ông Huyền còn cho biết thêm: “Nhà trường sẽ đến chia buồn cùng gia đình em Minh, hỗ trợ toàn bộ chi phí mai táng cũng
như chi phí điều trị tại bệnh viện đối với các em bị thương”. Trong khi đó nói về tình trạng học sinh mang hung khí vào trường
và gây án tại lớp học, Ban giám hiệu trường đã thừa nhận đó là vấn đề nằm ngoài tầm kiểm soát. Nhà trường đã nghiêm cấm,
thế nhưng các giáo viên, giám thị không thể lục soát cặp của từng học sinh để kiểm tra.
Nói về nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực học đường có nguy cơ gia tăng, bà Trần Thị Nguyệt Anh (phụ huynh một học
sinh lớp 8 Trường THCS công lập Tân Bình) phân tích: Hầu hết các em học sinh có biểu hiện bạo lực đều có hoàn cảnh gia
đình bất hòa, giữa cha mẹ với nhau hoặc giữa cha mẹ và con cái. Nhưng cũng có trường hợp các em được cha mẹ nuông
chiều quá trớn, khi con cái tham gia ẩu đả ở trường hoặc bị thầy cô giáo la mắng, trách phạt cũng có thể đến trường gặp Ban
giám hiệu để phản ánh, thậm chí vào tận lớp học la mắng, hành hung giáo viên, để đi tìm câu trả lời vì sao lại đối xử với con em
họ như thế? Cả hai trường hợp trên đều có thể tác động nhiều đến tính cách của các em, hình thành nên cách ứng xử khi các
em va chạm ngoài xã hội. Còn một nguyên nhân khác mà bà Anh cũng phân tích, đó là các mối tác động xã hội như: tình trạng
game online, phim ảnh mang tính chất bạo lực, bắn giết... lại nhan nhản khắp nơi, thậm chí bao vây các trường học nên đã ảnh
hưởng không ít đến việc hình thành bản tính hung hăng trong nhân cách học sinh.
Đồng quan điểm này, thạc sĩ phát triển cộng đồng Nguyễn Thị Oanh cũng nhìn nhận: Vấn đề là xã hội hiện nay rất ít sân chơi
cho học sinh nên các em dễ tìm đến các trò giải trí bằng phim ảnh, game online đầy bạo lực. Trong khi đó môi trường giáo dục
hiện nay chưa tập trung vào vấn đề phát triển nhân cách học sinh, dạy các em làm người. Về quan điểm để hạn chế tình trạng
bạo lực học đường, thạc sĩ Oanh nhấn mạnh “cái mà giáo dục chúng ta đang thiếu là đội ngũ tư vấn tâm lý học đường cho các
em học sinh. Chúng ta cần phải đào tạo các thầy cô giáo ngoài nhiệm vụ giảng dạy có thể làm nhiệm vụ xã hội, tư vấn tâm lý
cho các em. Nếu được như thế thì có thể kịp thời phát hiện ra trường hợp các em bị trầm cảm, có xu hướng bạo lực để ngăn

chặn, uốn nắn và giáo dục kịp thời”.
/>
Hãy giải tỏa sự cô đơn cho các em!
TS Nguyễn Thị Bích Hồng, Trường ĐH Sư phạm TPHCM, nhận định, nguyên nhân sâu xa của bạo lực học
đường do các em trẻ cảm thấy mình bị bỏ rơi, cô đơn. Trong thời buổi kinh tế thị trường, cuộc sống cũng
“lạnh lùng” hơn, cha mẹ ít dành thời gian cho con trẻ, cha mẹ ly hôn, sống thiếu quan tâm đến nhau. Một số
gia đình khoán trắng việc dạy con cho nhà trường.
Trong khi đó sĩ số học sinh trong một lớp ngày càng đông khiến người thầy không thể theo sát học trò, khó
can thiệp để kịp thời ngăn chặn mâu thuẫn. Thêm nữa, phòng quản sinh vốn là nỗi ác mộng của học trò, phải
“thăm” phòng giám thị thường được hiểu là HS quậy, bị soi mói, viết kiểm điểm, giải quyết qua quýt...
Nhiều lúc cách giải quyết không thấu tình đạt lý, khiến các em HS ngại thổ lộ khi gặp vấn đề, dẫn đến ức
chế và phản ứng bằng hành động bạo lực là lẽ tự nhiên.
Ra ngoài xã hội, trẻ lại thấy cô đơn, hiếm có người lớn nào quan tâm thắc mắc xem vì sao HS lại đi lang
thang trong giờ học? Bức xúc và quậy phá một hình thức “xả xú báp” đối với các em, lâu rồi thành thói
quen và… đánh nhau để… “cân bằng” căng thẳng. Vì vậy, để giải quyết căn cơ vấn nạn bạo lực học đường
cần giải tỏa sự cô đơn của HS. Chúng ta cần dạy trẻ hình thành kỹ năng sống trước khi đến tuổi đi học. Cha
mẹ mới là những người thầy đầu tiên của các em.
Theo góc nhìn của TS Võ Văn Nam, khoa Tâm lý giáo dục ĐH Sư phạm TPHCM, bạo lực học đường
còn phản ánh bạo lực trong xã hội, đó là hiện tượng xã hội chứ không đơn thuần tự giáo dục trong nhà
trường. Thử hỏi nhà trường, thầy có thể ngăn được làn sóng bên ngoài xã hội tác động hàng ngày, hàng giờ?
Các em HS phải chứng kiến những vụ xô xát, đánh nhau thường xuyên (bạo lực sân cỏ, bạo lực kinh doanh,
bạo lực gia đình…) tác động đến nhận thức và các em nhận ra rằng những gì thầy cô răn dạy chỉ có ý nghĩa
trên sách vở. Khi ra ngoài xã hội, các em cần phải thay đổi cách hành xử cho phù hợp, quan niệm mạnh
được yếu thua để bảo vệ mình khỏi bị ăn hiếp…
-----------------Phần giải pháp

5


TS Huỳnh Công Minh khẳng định, áp lực học tập đè nặng những căng thẳng lên học sinh. Một buổi

dồn 5 tiết học, học chữ còn không hết nội dung sách giáo khoa nói chi đến học làm người. Chúng ta chú ý
đến khối THPT, nhất là HS lớp 10 luôn mang tâm lý mình đã lớn, thích chứng tỏ nhưng thực tế các em vẫn
chưa trưởng thành, dễ nông nổi.
Vì vậy, cả xã hội cùng chia sẻ những khó khăn và trách nhiệm với ngành giáo dục. Gia đình cần quan
tâm hơn nữa đến con em mình. Ngành văn hóa thông tin cần nghiêm cấm game bạo lực. Ngành giáo dục sẽ
chỉ đạo chặt chẽ các biện pháp ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường, đề nghị các trường báo cáo thường
---xuyên để có sơ kết, tuyên dương khen thưởng những đơn vị làm tốt vấn đề này.
Cách tốt nhất để ngăn chặn nạn bạo lực học đường là trang bị cho con những giải pháp phòng tránh.
1. Báo ngay với giáo viên
Bạn có thể đặt ra tình huống giả định để phân tích giúp con chọn cách ứng xử hợp lý, rèn luyện cho con bạn
bản lĩnh dám báo cáo với giáo viên khi một bạn cùng học bị bắt nạt. Trường hợp em Quỳnh Anh bị đánh và
“hộ tống” đi nơi khác để bị đánh tiếp, các học sinh có đủ dũng khí báo ngay sự việc cho thầy cô giáo không?
Lời khuyên đầu tiên bạn cho con là giải pháp báo cáo trung thực lại sự việc cho giáo viên khi cảm thấy có
nguy cơ bị bắt nạt trên đường đến trường, tại sân trường hay trong lớp học. Một trong những nguyên nhân
các em không báo cho giáo viên biết sự việc vì sợ mình trở thành kẻ mách lẻo hay bị vạ lây. Bạn phân tích
cùng con để thấy sự khác biệt giữa mách lẻo và thông báo lại sự việc. Sự dũng cảm kịp thời chỉ bằng một tin
nhắn!
2. Hô to và ra dấu khi bị bắt nạt
Bạn có thể hướng dẫn con những kỹ năng sống đơn giản như hô to hay ra dấu hiệu kêu cứu cho người lớn ở
gần. Chắc chắn khi nghe tiếng “cứu cháu với” từ một học sinh hẳn sẽ thu hút được sự chú ý của người xung
quanh. Sự cứu giúp kịp thời sẽ giải thoát con bạn và làm nguy cơ xấu giảm đi.
3. Khuyến khích trò chuyện cùng con
Bạn có thường xuyên khích lệ, khơi gợi con trò chuyện về tình hình ở lớp, ở trường. Có điều gì khiến con
bạn không thoải mái, chán ghét hay bị bắt nạt. Giá như mẹ Quỳnh Anh tâm sự cởi mở được với con gái thì
gia đình bà sẽ không gặp tình huống rất đau xót, một buổi chiều cháu bị dẫn đi đánh đập đến hai lần. Bạn
hãy thoải mái đàm luận, chia sẻ cùng con về tình huống cháu đang vướng mắc.
4. Cần nắm chi tiết của sự việc xô xát
Bạn biết chắc sự thật và tầm quan trọng của việc nắm chi tiết vụ việc xảy ra, do đó đừng nên hỏi con bằng
cách tra vấn ai liên quan, ở đâu, khi nào và tình trạng bị bắt nạt đến mức nào. Điều này tuy không dễ nhưng
vì con, bạn cần bình tĩnh, khéo léo để tìm được câu trả lời liệu con mình có liên quan đến vụ ẩu đả đó không

và bị bắt nạt như thế nào.
5. Gặp giáo viên thảo luận về tình trạng bị bắt nạt
Có thể giáo viên cũng chưa nắm được vụ việc con bạn bị bắt nạt ở trường. Nếu giáo viên và nhà trường biết,
chắc chắn sự việc sẽ có tiến triển hoàn toàn khác. Bạn cần trợ giúp con bằng cách chủ động hẹn gặp và thảo
luận với giáo viên về vụ việc đó. Nếu cần một giải pháp, một cách giải quyết khác hơn, bạn có thể gặp hiệu
trưởng thông báo về vụ việc đó. Cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chọn giải pháp chuyển lớp hay chuyển
trường cho con mình, bởi vì đó chưa phải là cái gốc của vấn đề.
6. Chỉ cho con những nguyên nhân dễ dẫn đến xung đột
- Bằng hình ảnh: Bắt chước những cử chỉ điệu bộ, giao tiếp bằng vẻ mặt không thân thiện, châm chọc qua
các hình ảnh, tranh, hình vẽ...
- Bằng ngôn từ: Đó là cách đặt cho bạn những nickname phản cảm hay những câu đùa thô bạo, hay loan
truyền các câu chuyện chế nhạo, lời lẽ đe dọa và xúc phạm bạn bè.
- Bằng hành động: Ném đồ vật, xô đẩy, va chạm, cản đường đi, đánh đấm, giật tóc, dẫm vào chân nhau... có
thể làm tổn thương người khác.
Hãy đặt ra các bài tập tình huống để con bạn trải nghiệm và tìm giải pháp tốt nhất. Dành thời gian chia sẻ tự
nhiên cởi mở với con nghĩa là bạn đang tạo ra những điều kiện thích hợp để có thể giúp con xây dựng được
tính tự tin, dần dần có những kỹ năng ứng xử linh hoạt, kịp thời trước mọi tình huống. Nên dạy con biết nói
lời cảm ơn và xin lỗi nhiều hơn.
/>-----------------Phần giải pháp

6


Thứ nhất, tăng cường giám sát HS, đặc biệt là thời gian đầu giờ hoặc cuối giờ học vì đây là thời điểm
thường hay xảy ra những vụ HS đánh nhau.
Thứ hai, chúng tôi chỉ đạo các trường tăng cường đội ngũ trực nhật như giáo viên trực, chi đoàn trực;
kết hợp với lực lượng dân phòng giám sát để kịp thời ngăn chặn những hành vi bạo lực. Thứ ba, tăng
cường giáo dục các em, phải làm cho các em nhận thấy chuyện đánh nhau là hành vi xấu, có thể dẫn
tới hậu quả nghiêm trọng.
Phòng cũng yêu cầu các trường phối hợp chặt chẽ với hội phụ huynh HS, từng phụ huynh đối với trường

hợp HS cá biệt. Việc kết hợp với gia đình là không thể thiếu được trong phòng chống BLHĐ.
/>
Đâu là thuốc đặc trị?
Không thể phủ nhận vai trò của xã hội, gia đình hay nhà trường, nhưng địa chỉ trách nhiệm cụ thể phải bắt
đầu từ nhà trường, nơi xảy ra các vụ bạo hành đáng tiếc. Thiết nghĩ, ngành giáo dục cần giữ vai trò chính
trong việc xây dựng nhiều hệ thống giải pháp khác nhau thật cụ thể, kéo xã hội và gia đình cùng vào cuộc
với mình, như nhiều nước đã xây dựng chương trình chống bắt nạt trong trường học, giáo dục học sinh kỹ
năng chống bắt nạt trong nhà trường, trên đường phố; khuyến khích các em tham gia những trò chơi tập thể
trên lớp; tham gia thảo luận về đề tài chống bắt nạt, hóa giải hành động, thái độ hung hãn…
Công cụ để xây dựng hệ thống giải pháp này đều hoàn toàn nằm trong tầm tay ngành giáo dục. Đó là các
giờ đạo đức, giáo dục công dân, các tổ chức đoàn đội, các hoạt động cộng đồng. Nói cụ thể, hãy biến giờ
học đạo đức tẻ nhạt, chung chung hiện nay thành diễn đàn để các em bày tỏ ý kiến của mình, lên án nạn bạo
lực học đường. Tổ chức đoàn, đội phải trở thành người bạn đường gắn kết và góp phần chuyển hóa các học
sinh cá biệt thành học sinh tốt. Hãy thay thế việc học sinh phải đóng tiền này tiền nọ cho các phong trào
bằng việc lôi kéo các em vào các hoạt động thiện nguyện như góp quần áo cũ, tập sách cho học sinh vùng
lũ… Không thiếu các kênh giải pháp, vấn đề là ngành giáo dục có tự thấy nhiệm vụ của mình và đề ra nhiều
giải pháp thích hợp, tránh sáo mòn, xơ cứng, chung chung như đã từng làm.
Vấn đề cần làm ngay
Tại sao bạo lực càng lúc càng diễn ra nhiều, đặc biệt là ở nữ sinh? Biện pháp nào để ngăn chặn? Theo chúng
tôi có mấy vấn đề cần làm ngay:
Thứ nhất, gia đình, xuất phát từ việc các bậc cha mẹ quản lý con em còn lỏng lẻo, chưa thật sự quan tâm
xem con em mình chơi với ai, xem gì, đọc gì, tốt hay xấu nên không kịp thời uốn nắn khi các em có những
suy nghĩ, hành động lệch lạc. Cha mẹ không gần gũi con cái, không phản ứng, phân tích phải trái mỗi khi
con mình xích mích với bạn.
Thứ hai, nhà trường (giáo viên đứng lớp, chủ nhiệm, ban giám hiệu…) chưa gần gũi, sâu sát học sinh trong
việc theo dõi, tìm hiểu tính cách, hành động của từng học sinh để từ đó hướng các em biết ứng xử tốt, văn
minh khi có xích mích. Thực tế ở những trường từng xảy ra bạo lực, “thuốc trị” đối với học sinh hư hỏng
cũng không được nhà trường sử dụng đúng liều để trị tận gốc.
Thứ ba, môi trường ở khu vực xung quanh trường chưa được các ngành chức năng chú trọng xây dựng sao
cho an ninh, trật tự. Điều này có thể thấy, ở các hàng quán trước cổng trường THCS, THPT thường xuất

hiện nhiều băng nhóm, tụ tập bài bạc, chơi game… lôi kéo học sinh tham gia, dần dần các em bị lôi kéo vào
các tệ nạn xã hội.
Thiết nghĩ, đã đến lúc nhà trường và gia đình cần có những cái siết tay thật chặt trong quản lý, giáo dục con
em học sinh. Với xã hội cần có những “liều thuốc” nặng đô đối với những phần tử, băng nhóm, học sinh
tham gia các tệ nạn, giải quyết mâu thuẫn bằng hung khí. Có như thế mới mong ngăn chặn được căn bệnh
bạo lực học đường đang lây lan thành… “dịch” này.
/>Đừng bỏ rơi trẻ!
Nguyên nhân từ nhà trường chính là sự giáo dục chưa đủ, thậm chí không giáo dục về việc phòng chống bạo
lực. Đặc biệt là gia đình cũng chưa quan tâm, chưa thân thiện với con cái trong khi xã hội lại có quá nhiều
yếu tố độc hại đối với lứa tuổi các em. HS tiếp xúc với hàng ngàn cảnh bạo lực… để rồi trở thành một hình
ảnh quen thuộc và bắt chước theo. Đó còn là hệ quả của sự vô cảm của người lớn, của việc giáo dục quá
nặng về lý thuyết, kiến thức mà không giáo dục về kĩ năng, đạo đức, nhân cách làm người”. Sau gần 10 năm
làm công tác tư vấn tâm lý học đường tại các trường phổ thông, TS. Nguyễn Thị Bích Hồng - Khoa Tâm lý
Trường ĐH Sư phạm TP.HCM phần nào hiểu được tâm tư, tình cảm của lứa tuổi “trẻ con thì đã qua mà
-----------------7
Phần giải pháp


người lớn lại chưa tới”. Theo đó, bà cho rằng: “BLHĐ là hậu quả của một quá trình cô đơn, bế tắc”. Trẻ bây
giờ thường xuyên bị cha mẹ bỏ rơi (do cha mẹ bận làm ăn hoặc có những mối bất hòa). Vì không được yêu
thương nên trẻ tự ti, dễ bị bạn bè ăn hiếp, đến khi bị dồn vào chân tường, trẻ sẽ phản kháng lại bằng bạo
lực… Nhấn mạnh đến giải pháp phải bắt đầu từ gia đình, TS. Bích Hồng phát biểu thêm: “Mỗi ngày hãy hỏi
xem con mình đi đâu, làm gì, với ai… để biết con có những mối quan hệ bất thường mà bảo vệ. Đừng
“khoán trắng” trách nhiệm dạy con cho nhà trường”. Không chỉ cô đơn trong nhà, trẻ còn cô đơn ở trường.
“Một lớp học nếu chỉ có 20-30 học sinh thì quan hệ thầy trò là quan hệ nhân văn. Nhưng khi lớp học có tới
50-60 học sinh thì quan hệ thầy trò sẽ là quan hệ hành chính. Với một mối quan hệ hành chính như vậy, liệu
thầy cô giáo có thể quan tâm, sâu sát đến từng học sinh? Sự cô đơn trong trường học khiến học sinh xa lánh
thầy cô, có chuyện gì cũng tự “xử lý”, “giải quyết” với nhau chứ hiếm khi tâm sự cùng thầy cô”, TS. Minh
khẳng định.
Ra ngoài xã hội, trẻ cũng cô đơn, các em thấy mình lạc lõng trong đám đông. Nếu các em có bỏ học lang

thang ngoài đường cũng chẳng người lớn nào thèm hỏi. Đáng trách hơn khi 5-7 học sinh đánh nhau, người
lớn thấy cũng chỉ… đứng nhìn. Sự vô cảm của người lớn đã biến các em thành những đứa trẻ chỉ thích sử
dụng nắm đấm… Biện pháp phòng chống BLHĐ hiệu quả mà theo TS. Bích Hồng chính là giải tỏa sự cô
đơn cũng như củng cố niềm tin ở trẻ”.
Giáo dục kỹ năng sống cho HS, cần lắm!
TS. Nam cho rằng, giảm tải chương trình học, thay vào đó những giờ học kĩ năng là biện pháp hữu hiệu:
“Các em cần được rèn luyện kĩ năng giao tiếp để hạn chế những câu nói không hay gây mất lòng bạn bè của
các em. Rèn luyện kĩ năng ứng xử để các em có những hành động thấu tình đạt lý, đạt tới giá trị nhân văn
cao nhất. Rèn luyện kĩ năng kiềm chế cảm xúc để các em biết kìm nén những lúc xúc động, biết sống bao
dung độ lượng với mọi người”. Đóng góp về việc xử lý các vụ việc bạo lực, PGS-TS Trần Tuấn Lộ nói:
“Cần phân loại các mức độ nghiêm trọng, phân biệt động cơ bạo lực để tùy mỗi trường hợp mà có cách xử
lý, giáo dục riêng. Phải coi bạo lực bắt đầu từ những lời nói, từ cái nhìn, cử chỉ có biểu hiện bất thường chứ
không chỉ là hành động trên thân thể người khác...”. Ý kiến của bà Lê Thúy Hòa - Hiệu trưởng Trường
THPT DL Thái Bình cũng rất đáng được quan tâm: “Không trường nào không có học sinh xích mích, quan
trọng là chúng ta phải phát hiện sớm để ngăn chặn. Người phát hiện không chỉ là thầy cô giáo, bảo vệ… mà
còn là các bạn trong lớp. Để học sinh giúp giáo viên phát hiện những vụ xích mích này, bắt buộc nhà trường
phải giáo dục kỹ năng sống cho các em”. Theo ông Lê Ngọc Trung, Phó ban hoạt động ngoài trời Trường
Thiếu sinh quân thì giáo viên cũng nên dạy về kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, chẳng hạn đặt ra các tình
huống cụ thể như “nhìn mặt thằng này thấy ghét” thì giải quyết như thế nào để bớt ghét. Kỹ năng sống
không chỉ đợi đến bậc THCS, THPT mới dạy mà ngay từ mầm non cũng phải giáo dục cho các bé…”.
/>Một mô hình đáng nhân rộng
Dẫu gặt hái được không ít thành công trong việc xây dựng một mô hình giáo dục phù hợp với đòi hỏi của
thực tiễn, nhưng dường như Đinh Tiên Hoàng lại "thất bại" trong việc "định cư". Cho đến giờ, hầu hết
những trường dân lập cùng tuổi đều đã có nơi, có chốn thì mô hình đặc biệt này vẫn "lang thang".
Dịp kỷ niệm 20 năm thành lập trường, PGS-TS Đặng Quốc Bảo, nguyên Giám đốc Học viện Quản lý GDĐT đã lo rằng Trường Đinh Tiên Hoàng sẽ ứng xử thế nào trước hai vấn đề "vi nhân" và "vi phú": "Nếu
nghiêng về vi nhân thì bất phú mà nghiêng về vi phú thì bất nhân". Lo lắng này không phải không có cơ sở
bởi nếu chạy theo lợi ích kinh tế, có lẽ Trường Đinh Tiên Hoàng khó có thể giữ vững "tôn chỉ, mục đích"
khi thành lập. Còn ngược lại, không có tiền thì giải quyết chuyện trường lớp sao đây?
"Chúng tôi cũng phải xoay xở nhiều năm bởi hiểu rằng có an cư mới lạc nghiệp. Với những gì đã gây dựng
được, đã đến lúc và hoàn toàn có thể, trường phải có cơ sở vật chất ổn định. Để có thể toàn tâm, toàn ý và

kiên tâm theo đuổi nhiệm vụ nghiên cứu khoa học giáo dục, hoàn thiện mô hình trường cũng như góp phần
thể nghiệm những triết lý giáo dục hiện đại, chúng tôi muốn "vi nhân" hơn "vi phú". Nghe nói, ngành GDĐT đang xây dựng đề án xã hội hóa giáo dục, trong đó có mục tiêu xây trường cho các cơ sở ngoài công lập
thuê. Nếu điều này trở thành hiện thực, nó sẽ là giải pháp hợp lý cho Trường Đinh Tiên Hoàng" - TS
Nguyễn Tùng Lâm chia sẻ trước những ngày bước vào năm học thứ 22 của mô hình rất đáng được thành
-----------------Phần giải pháp

8


phố quan tâm này. Một giải pháp trả lời cho câu hỏi, trường còn phải "ăn đậu, ở nhờ" đến bao giờ, chính là
sự quan tâm thiết thực nhất.
/>Thật khó để nói về 1 giải pháp, tôi không phải là 1 nhà giáo dục. Theo tôi, giải pháp toàn diện nhất, là giáo
dục cho học sinh nhận biết được những giá trị sống, về cách ứng xử giữa con người với con người. Nhưng
có lẽ đó chỉ là lý thuyết. Khi xã hội vẫn còn những ung nhọt của mình, bản thân phụ huynh, giáo viên cũng
có những phần tối, thật khó để nói với giới trẻ về những giá trị đạo đức.
1 cách khác, là giáo dục lòng dũng cảm, tinh thần đoàn kết cho học sinh. Bạo lực có thể áp đảo 1 người,
nhưng không thể áp đảo cả 1 tập thể, 1 lớp, 1 trường. Học sinh biết đoàn kết, biết đùm bọc lẫn nhau sẽ
không sợ bạo lực học đường. Nhưng điều này cũng rất dễ biến tướng thành tư tưởng bầy đàn, kéo bè cánh.
Tại sao lại không đưa Võ thuật vào trong trường học ? Bản thân tôi thấy Võ thuật ngoài tác dụng rèn luyện
cơ thể, còn là 1 cách rất tốt để giáo dục lòng dũng cảm, tinh thần thượng võ. Từ bản thân tôi, cấp 2 cũng có
đánh nhau vài lần, cũng từng đứng im nhìn bạn mình bị đánh. Lên lớp 10 tôi đi tập võ. Từ đó chưa hề xảy ra
việc đánh nhau nào. Võ thuật giúp con người cứng cáp hơn, bình tĩnh hơn ( khi bạn bị 1 người khác đấm
vào mặt, rất khó để giữ bình tĩnh ), tự tin hơn. Hiện giờ chúng ta đang bỏ phí những tiết Thể dục, chỉ 1 vài
động tác khởi động rồi ngồi nói chuyện phiếm. Học võ xong thì mệt, không học được các môn khác ? Sao
không chuyển vào buổi chiều, giống như 1 giờ ngoại khoá bắt buộc ?
Kết
Bạo lực học đường là chuyện có thật, và càng ngày càng nghiêm trọng. Vụ việc này bị quay video, ngây
thơ tung lên mạng, vậy còn bao nhiêu vụ việc khác diễn ra không được quay video ? Nếu chúng ta không có
những hành động cấp thiết và tự kiểm điểm mình, e rằng chúng ta sẽ đi vào những vết xe đổ của các nước
phát triển.

1. Thực trạng:
+ Khách quan: Việc đòi hỏi sách giáo khoa phải đổi mới
/>+ Tích cực:

/>+ Tiêu cực:
/>2. Nguyên nhân:
/>
3. Giải pháp:
/>* Chú thích:
/>
-----------------Phần giải pháp

9


- Giải thích:
Như vậy, thông qua việc nêu ra các thực trạng, các mặt tích cực, tiêu cực, giải pháp và nguyên nhân, chúng ta có thể
thấy việc quá tải đối với chương trình giáo dục ở bậc tiểu học là một vấn đề có và cần được nhìn nhận (đó là theo ý mình).
Cả một ngày các em phải học suốt trên trường (bán trú), đến lúc về nhà lại phải lao vào học bài để sáng mai kịp đi học,
có hôm thức đến 22h mới giải quyết hết bài vở (đó là chưa kể đến mùa thi thì còn căng hơn rất nhiều).
Việc gây quá tải đối với chương trình giáo dục hiện nay chủ yếu được thể hiện thông qua cách thiết kế sách giáo khoa
mang tính từ chương ở một số môn học thuộc lòng như: Khoa – sử - địa (khoa học – lịch sử - địa lý).
+ Đối với môn lịch sử: các em sẽ phải gánh một chương trình học từ thời phong kiến cho đến tận thời kì kháng chiến
chống pháp và chống Mỹ . Trong khi kiến thức của sách giáo với các bộ môn sử ở cấp tiểu học chỉ mang tính đặt nền tảng,
mà cách trình bày sách giáo khoa hiện nay thì dày đặc các số liệu… Tuy nhiên, nếu cho là đồng ý với việc đưa các dữ liệu
sử học vào chương trình cấp một như vậy là để các em làm quen với lịch sử - tạo nền tảng kiến thức cho các cấp tiếp theo
đi chăng nữa, thì đối với môn lịch sử nếu sách giáo khoa trình bày theo một phương pháp khoa học trong một bài thường
có đầy đủ 3 mục: nguyên nhân, diễn biến, kết quả với lối gạch đầu dòng ý một, ý hai , ý ba… thì học sinh sẽ dễ tiếp thu
hơn so với việc cứ viết theo dạng tường thuật lan man như kể chuyện khiến học sinh không chốt được những ý chính.
Cách trình bày sách giáo khoa theo kiểu này sẽ gây khó khăn rất nhiều trong việc tiếp thu kiến thức của các em học sinh,

bởi khi đọc vào các em sẽ thấy kiến thức bị rối, cho nên nếu có học thì chỉ mang tính học thuộc lòng để đối phó và thông
tin sẽ trôi chảy ngay sau khi kì thi học kì kết thúc.
+ Đối với môn địa lí: cũng tương tự như chương trình lịch sử, các em cấp tiểu học vừa phải ôm cả 2 phần là địa lý thế giới
và địa lý trong nước với các châu lục, vùng – miền được trình bày theo kiểu lan man, thay vào đó theo mình nghĩ, nếu vì
thiết kế bài dạy dưới dạng các tiêu mục chính thì các em sẽ dễ tiếp thu kiến thức hơn, việc trình bày đó có thể được thể
hiện như:
1. Tự nhiên:
+ Vị trí địa lý
+ Đất
+ Nước (sông ngòi)
+ Khí hậu
+ Khoáng sản
+ Sinh vật (rừng, biển)
2. Xã hội:
+ Dân dư
+ Văn hóa
+ Y tế - Giáo dục
Nếu chương trình sách giáo khoa được thiết kế như trên thì sẽ tạo được nhiều thuận lơi cho người học trong việc tiếp thu
kiến thức, vì một khi đã tạo được dàn ý cố định thì dẫu có ra bất kì đề nào, có hỏi bất kì vùng miền nào thì học sinh cứ
vạch dàn ý đó ra là có thể làm được mà không sợ thiếu sót thông tin do cách học lan man.
Bên cạnh việc nói vấn đề quá tải trong sách giáo khoa, mình nghĩ bạn cũng nên trình bày về phương thức giảng dạy của
giáo viên trong cách thiết kế bài dạy và giảng cho học sinh có thực sự lôi cuốn được người nghe và chuyển tải được lương
kiến thức đầy đủ của các bài trong thời lượng cho phép hay không? Vì với chương trình sách giáo khoa như hiện nay thì
đòi hỏi ở người dạy phải có năng lực dạy và óc tổ chức khoa học về mặt thiết kế bài giảng cũng như làm mới phương thức
giảng (thông qua việc thực hiện phương pháp dạy học trực tuyến, đọc thêm các kiến thức có liên quan đến xã hội, các
câu chuyện về lịch sử, hay việc tổ chức dạy thông qua các tranh ảnh, máy chiếu và dạy các em cách tạo lập email để trao
đổi bài học giữa học sinh với giáo viên và học sinh với học sinh…) thì mới đủ khả năng thu hút được học sinh tham gia học
tập và giúp các em khắc trí tốt hơn sau mỗi bài học.
Chương trình quá tải hay không quá tải không chỉ dựa vào một phía từ sách giáo khoa để quyết định, vì ngoài yếu tố đó
ra, phương thức giảng dạy của giáo viên cũng như sử dụng tốt các công cụ thiết bị dạy học để hỗ trợ cho việc học và tạo

được cảm hứng học cho các em cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc góp phần thành công trong công tác giáo
dục. Một bài học dù có nặng đến đâu nhưng người dạy biết cách dạy tốt thông qua các phương thức dạy khoa học, cách
giảng cuống hút thì bài học cũng trở nên nhẹ nhàng. Và ngược lại một bài học cho dù có nhẹ đến đâu nhưng giáo viên
không biết cách truyền đạt kiến thức thì bài học cũng sẽ trở nên nặng gánh đối với người học hơn. Như vậy, quá tải hay
không quá tải còn là sự bắt nguồn từ nguồn nhân lực và các thiết bị hỗ trợ trong học tập... tổng hợp các ý đó lại chúng ta
sẽ có được cách nhìn tổng quát và khách quan hơn về vấn đề này.
Ngoài những gì mình đã trình bày, bạn có thể triển khai thêm ý của bạn dựa trên các hình minh họa và kết hợp với các ý
kiến của các thành viên khác để hoàn thành tốt bài thuyết trình của mình.
Chúc bạn thành công./.

Bộ GD&ĐT trả lời ĐBQH về tình trạng học sinh đánh nhau
(GD&TĐ)-Bộ GD&ĐT trả lời chất vấn đồng chí Võ Thị Dễ - Đại biểu Quốc hội tỉnh Long An về vấn đề học sinh đánh
nhau, thực trạng và giải pháp...

-----------------Phần giải pháp

10


Học kỹ năng sống là một trong những giải pháp giúp trẻ sống đoàn kết,
chan hòa
Nội

dung

chất

vấn:

Thưa Bộ trưởng, xin Bộ trưởng cho biết tình trạng bạo lực học đường có đáng lo ngại chưa? Nguyên nhân? Giải pháp phòng

chống ra sao? Để tôi báo cáo với cử tri.

Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời như sau:

1. Về thực trạng

Trong số gần 10 triệu học sinh phổ thông và gần 3 triệu học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên
nghiệp của cả nước, phần lớn các em đều có ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức tốt, tích cực, chủ động trong học tập, năng
động, tự tin, có ý chí vươn lên mạnh mẽ. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận nhỏ học sinh, sinh viên chưa có nhận thức và hành vi
đúng đắn, thích thể hiện bản thân một cách thái quá, thiếu khả năng kiềm chế và cách ứng xử văn hoá trước những mâu thuẫn
nhỏ nhặt trong cuộc sống đã dẫn đến đánh nhau, có vụ việc gây hậu quả nghiêm trọng. Thời gian gần đây, xuất hiện tình trạng
học sinh phổ thông đánh nhau, học sinh nữ đánh nhau hội đồng, quay phim, lan truyền qua mạng Internet và điện thoại di
động. Số vụ việc bạo lực trong học sinh, sinh viên gây hậu quả nghiêm trọng tuy là ít, song cũng đã gây bức xúc trong xã hội,
đòi hỏi các cấp, các ngành hữu quan, gia đình và xã hội cần quan tâm chung sức, cùng nhà trường và ngành giáo dục phối
hợp đồng bộ các giải pháp ngăn chặn kịp thời và hiệu quả.

2. Nguyên nhân

-----------------Phần giải pháp

11


a)

Xuất

phát

từ


đặc

điểm

tâm

lý

của

lứa

tuổi

học

sinh

Đây là giai đoạn phát triển mạnh mẽ về thể chất và tâm lý. Các em hay có hành vi bắt chước và thích thể hiện, muốn chứng tỏ
mình rất cao. Ở lứa tuổi này, mọi suy diễn để chứng minh bằng hành động của học sinh đều bắt đầu bằng sự tự phát và không
có định hướng. Mặt khác, nhiều học sinh trung học hiện nay thiếu các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống cần thiết để thích nghi
với đời sống kinh tế - xã hội sôi động và phức tạp. Bởi vậy, việc giải quyết các mâu thuẫn trong tuổi học trò thường được các
em ứng xử một cách tự phát, thiếu sự kìm chế và có khi sử dụng vũ lực.

b) Xuất phát từ gia đình

- Sự không quan tâm của cha mẹ đối với thói quen sinh hoạt, đời sống tinh thần, diễn biến tâm lý và các quan hệ xã hội của
con cái là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng không kiểm soát được hành vi của trẻ.


- Trong một số gia đình, người lớn thiếu gương mẫu, thậm chí vi phạm pháp luật, bạo lực gia đình xảy ra thường xuyên, làm
cho tâm, sinh lý các cháu bị tổn thương, dễ bị ảnh hưởng bởi các quan điểm sống lệch lạc, hành vi bạo lực từ gia đình.
c) Xuất phát từ môi trường xã hội
- Học sinh bị ảnh hưởng từ việc tham gia các trò chơi game, các văn hóa phẩm có nội dung mang tính bạo lực.
- Ở một số nơi, các tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp, môi trường ở khu vực trường học chưa được an toàn. Từ đó có
những ảnh hưởng nhất định đến học tập, rèn luyện của học sinh, sinh viên.
d) Xuất phát từ trong nhà trường
- Nhận thức về tầm quan trọng của công tác “dạy người” ở một số cán bộ quản lý giáo dục và nhà giáo chưa cao nên chưa
quan tâm đầy đủ đến việc uốn nắn kịp thời những lệch lạc trong tư tưởng và hành vi đạo đức của học sinh, sinh viên.
- Một số giáo viên trong giảng dạy các môn học Đạo đức, Giáo dục công dân và môn Pháp luật còn nặng về lý thuyết, ít liên hệ
với thực tiễn ứng xử những tình huống cụ thể.
- Việc tổ chức ngoại khóa và các hoạt động ngoài giờ lên lớp ở một số nhà trường còn hình thức, nội dung đơn điệu, chưa tạo
được sự lôi cuốn tham gia của số đông học sinh.

3. Giải pháp khắc phục
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đặc biệt quan tâm đến vấn đề học sinh đánh nhau, và đã chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nhằm
tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, phòng chống bạo lực, vi phạm pháp luật trong học sinh, sinh viên, cụ thể là:

- Đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy các môn học Đạo đức, Giáo dục công dân và môn Pháp luật trong các nhà trường
cho phù hợp với thực tế về cơ sở vật chất, chú trọng liên hệ với thực tiễn ứng xử những tình huống cụ thể; Kết hợp bài giảng

-----------------Phần giải pháp

12


trên lớp với hoạt động ngoại khóa. Đề cao vai trò và trách nhiệm của giáo viên, trước hết là giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc
“dạy chữ” gắn với “dạy người” cho học sinh. Thông qua đó, giáo viên kích thích lòng yêu thích bộ môn, say mê nghiên cứu,
khám phá khoa học, bồi dưỡng nhân sinh quan và thế giới quan khoa học qua môn học, từ đó góp phần hình thành nhân cách,
lý tưởng sống tốt đẹp cho học sinh, sinh viên.

- Hướng dẫn các nhà trường triển khai thực hiện bộ tài liệu tích hợp, lồng ghép việc giảng dạy nội dung “Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Tăng cường bồi dưỡng và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên nhằm giúp các
em có định hướng, nhận thức đúng đắn, tạo kỹ năng tự phòng tránh các biểu hiện tiêu cực và tệ nạn xã hội thông qua thực
hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
- Chỉ đạo các nhà trường về tăng cường phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội trong công tác giáo dục trẻ em, học sinh, sinh
viên. Trong đó, chú trọng những nội dung sau:
+ Tăng cường phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, đoàn thể trong trong nhà trường trong việc giáo dục tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, pháp luật, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên.
+ Tăng cường phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội, xác lập hình thức thích hợp thường xuyên liên hệ với gia đình để thông
báo tình hình rèn luyện tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên.
- Chỉ đạo nhân rộng mô hình Phòng tư vấn tâm lý cho học sinh trong các nhà trường nhằm tư vấn, tháo gỡ kịp thời những khúc
mắc, mâu thuẫn của học sinh nảy sinh trong cuộc sống.
- Phối hợp cùng các Bộ, ngành như: Bộ Công an; Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch; Bộ Y tế; Trung ương Đoàn TNCSHCM; Hội
Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Hội Khuyến học Việt Nam,…để chỉ đạo các địa phương, cơ sở huy động các lực lượng xã hội cùng
tham gia quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên.

Bộ GD&ĐT

Cần giải pháp thiết thực khi giáo dục pháp luật cho học sinh
Cập nhật lúc 08:39 | 30/12/2010 (GMT+7)

“Tồn tại lớn nhất trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) hiện nay chính là ý thức chấp hành
pháp luật”, Vụ trưởng Vụ PBGDPL Nguyễn Duy Lãm nhận định tại Hội thảo đánh giá thực trạng công tác
PBGDPL trong nhà trường do Bộ Giáo dục Đào tạo, Bộ Tư pháp đồng tổ chức hôm qua, tại Hà Nội.
Giáo dục pháp luật được đưa vào trường học từ năm 1987, theo đánh giá của Vụ trưởng Nguyễn Duy Lãm, công tác
này ngày càng được chú trọng. PBGDPL ngày càng được triển khai rộng khắp trong các trường học, đặc biệt kể từ
khi Ban Bí thư có Chỉ thị 32 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác này.
Đổi mới PBPL trong trường học còn thể hiện ở cách thức tiến hành, ở công tác chỉ đạo, hoàn thiện chương trình,
sách giáo khoa, tài liệu hỗ trợ, kiện toàn và nâng cao chất lượng của đội ngũ giáo viên. Tuy nhiên, cũng theo đánh
giá của ông Lãm, PBPL trong trường học còn nhiều tồn tại, hạn chế.

Đồng tình, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Giáo dục Đào tạo (GDĐT) Chu Hồng Thanh cũng đánh giá cao sự phối hợp
giữa hai Bộ trong suốt thời gian qua, nhưng chỉ rõ “công tác PBGDPL trong trường học còn quá nhiều việc phải làm”.
Giáo viên: dạy không đúng chuyên môn
Vụ PBGDPL chỉ ra rằng: đội ngũ giáo viên, giảng viên giảng dạy môn pháp luật, giáo dục công dân còn thiếu nhiều.
Tình trạng dạy không đúng chuyên môn ở THCS, THCN còn phổ biến, đội ngũ cán bộ làm công tác PBPL, báo cáo
viên pháp luật còn thiếu về số lượng, hạn chế về trình độ chuyên môn.
Làm rõ hơn nhận định này, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục thường xuyên, Bộ GDĐT Nguyễn Thị Thu Huyền cho biết:
mạng lưới các cơ sở giáo dục thường xuyên (GDTX) liên tục phát triển, đông đảo nhất là trên 600 trung tâm GDTX
cấp huyện, 9.990 trung tâm học tập cộng đồng ở xã, phường, thị trấn và 1.243 trung tâm ngoại ngữ tin học với con số
hàng vạn học viên.

-----------------Phần giải pháp

13


Tuy nhiên, theo bà Huyền “đối tượng học ở các trung tâm này thường là người không có điều kiện học chính quy,
người cao tuổi, tập trung phần lớn ở vùng sâu, vùng xa, trình độ có hạn nên việc dạy pháp luật cho họ là rất khó
khăn”.
Nói về đội ngũ giáo viên, bà Huyền cho biết: Hầu hết các cơ sở GDTX chưa có giáo viên trực tiếp làm công tác
PBPL. Những cơ sở thực hiện môn tự chọn là môn giáo dục công dân để đưa vào giảng dạy thì hầu hết sử dụng giáo
viên thỉnh giảng, trong khi đội ngũ báo cáo viên pháp luật gần như không được bố trí.
Chung tình trạng, đại diện Sở GDĐT TP. Hồ Chí Minh thông tin: đa số giáo viên dạy giáo dục công dân trên địa bàn
chưa được đào tạo chuyên môn về pháp luật; thiếu tự tin khi lên lớp; kiến thức truyền đạt mang tính hàn lâm. Trong
giảng dạy còn lệ thuộc, bám sát sách giáo khoa …còn phổ biến.
Giải pháp phải thiết thực
Có thể nói, chưa bao giờ công tác PBGDPL được quan tâm như hiện nay. Với hàng loạt chương trình, đề án mang
tầm quốc gia, đặc biệt mới đây nhất là “Đề án tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý
thức pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 – 2015” do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là tiền đề quan trọng
để thực hiện có hiệu quả PBPL trong tầng lớp thanh thiếu niên, trong đó có đối tượng học sinh, sinh viên trong

trường học
Vấn đề còn lại là phải hành động cụ thể với những giải pháp thiết thực. Sở GDĐT tỉnh Lạng Sơn kiến nghị: cần chỉ
đạo tổ chức Hội thi giáo viên giỏi, thi học sinh giỏi các cấp môn đạo đức, môn giáo dục công dân, môn pháp luật
nhằm khuyến khích cả thầy và trò dạy và học tốt hơn các môn học này.
Còn theo ông Phạm Thanh Toàn, Phó Giám đốc Sở GDĐT Ninh Bình thì kiện toàn tổ chức bộ máy Hội đồng phối hợp
công tác PBGDPL và nâng cao chất lượng hoạt động của các hội đồng này trong ngành giáo dục cũng là một kênh
để tăng cường hiệu quả của PBPL trong nhà trưởng. Bên cạnh đó, PBGDPL phải liên tục được đổi mới theo hướng
thiết thực và hấp dẫn hơn.

---------------------------------------Để ngăn chặn tình trạng HS bỏ học trong dịp Tết Nguyên đán, kinh nghiệm cho thấy các trường và các cấp
quản lý giáo dục phải căn cứ vào đặc điểm hoàn cảnh của từng địa phương, từng trường để chủ động đề ra
giải
pháp
cụ
thể,
sát
hợp.
Mỗi giáo viên phải nhận thức được sâu sắc trách nhiệm của mình. Quan tâm hơn đến tuyên truyền và tìm biện pháp
giúp đỡ khi kết quả học tập của HS còn yếu (chẳng hạn cho HS có điểm dưới trung bình ở học kỳ 1 được nợ điểm,
treo điểm để có cơ hội phấn đấu tiếp trong học kỳ 2 và đến cuối năm có thể hoàn thành được yêu cầu).
Giáo viên chủ nhiệm phải nắm bắt và báo cáo kịp thời diễn biến hoàn cảnh của HS để nhà trường, địa phương giúp
các em có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế (như trợ giúp học phí, tiền mua sách giáo khoa và các khoản đóng góp
khác hoặc trợ cấp thiếu ăn cho các em HS nhà nghèo có nguy cơ bỏ học...).
Các cấp chính quyền cần có những chỉ đạo sát sao và cụ thể đối với việc ngăn chặn HS bỏ học, thu hút HS bỏ học
vào học nghề hoặc được tiếp tục học tập ở các trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm học tập cộng đồng, tránh
tình trạng để HS bỏ học chơi bời lêu lổng, sa ngã vào tệ nạn xã hội.

-----------------Phần giải pháp

14