GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

BÀI TẬP CÁ NHÂN
Môn : KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
Học viên

: Đặng Trung Kiên

Lớp

: GaMBA01.N05

ĐỀ TÀI:
“Tại sao kế hoạch ngân quỹ lại không tốt cho doanh nghiệp”
BÀI LÀM
Ngân sách là một phần của quản lý dự báo trong công tỵ. Một thăm dò của
Arthur Aderson vào đầu năm 2002 cho thấy có đến 99% các công ty đều lập ngân sách
hàng năm. Tuy nhiên nhiều khi đó chỉ là cái mốt. Thật vậy, ngân sách chưa thực sự là
công cụ quản lý điều hành doanh nghiệp do những bất cập của công cụ này hay do yếu
kém trong vấn đề lập ngân sách hay thực hiện ngân sách, v.v.
Mục đích của Ngân sách (Ngân quỹ)
Ngân sách là một công cụ quản lý chủ yếu giúp lập kế hoạch, giám sát và kiểm
soát các nguồn tài chính cho một dự án hoặc một tổ chức. Nội dung của ngân sách là
dự tính các khoản thu và chi cho một thời kỳ nhất định của một dự án hoặc tổ chức.
Ngân sách được sử dụng với một số mục đích sau:
-

Giám sát các khoản thu chi trong thời hạn 1 năm ( hoặc khung thời gian cụ
thể của một dự án).

-

Giúp xác định những điều chỉnh cần thiết đối với các chương trình và mục
tiêu.

-

Dự báo thu chi đối với các dự án, bao gồm thời gian và dự báo các nguồn thu
dự kiến. (như các khoản tài trợ bổ sung).

-

Tạo cơ sở cho việc giải trình trách nhiệm và tính minh bạch.

Đối với các nhà tài trợ, ngân sách còn là một công cụ thiết yếu vì nó giúp họ hiểu
được công việc của bạn. Các nhà tài trợ xem xét ngân sách để cân nhắc những vấn đề
sau:
-

Bạn lên kế hoạch sử dụng các khoản tài trợ này như thế nào?

-

Những nguồn tài chính khác hỗ trợ cho hoạt động này là gì?

-

Ngân sách đã phản ánh đúng mặt bằng giá ở địa phương chưa?


-

Những chi tiêu có tương ứng với các hoạt động không?

1


GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

-

Dự toán ngân sách có tuân thủ các quy định sử dụng khoản tài trợ không?

-

Chi phí vận hành (bao gồm trả lương, thuê văn phòng, thiết bị) chiếm tỷ lên
bao nhiêu trong dự toán ngân sách ?

Hiện nay chúng ta đều biết, khi đã nói đến ngân sách của bất kỳ một công ty nào
thì chúng ta cũng nhắc tới kế hoạch ngân sách. Mà mỗi công ty có một kế hoạch riêng
để phù hợp với tình hình hoạt động của doanh nghiệp mình vì vậy mà mà không có kế
hoạch của doanh nghiệp nào giống doanh nghiệp nào. Vấn đề là một kế hoạch ngân
sách như thế nào là phù hợp với doanh nghiệp? Đây là câu hỏi khi chúng ta lập ra kế
hoạch ngân sách của doanh nghiệp mình. Mặt khác, ta đặt vấn đề là khi thực hiện theo
kế hoạch ngân sách có phải là đã tốt nhất cho doanh nghiệp hay chưa? Đây là các vấn
đề quan trọng khi chúng ta thực hiện theo kế hoạch ngân sách.
Theo tình hình thực tế hiện nay thì rất nhiều doanh nghiệp thực hiện theo kế
hoạch ngân sách mà không có sự linh hoạt trong quá trình hoạt động. Việc thực hiện

như vậy có phải là tốt cho doanh nghiệp không? Có thể nói vấn đề này ở nhiều khía
cạnh, mà chúng ta có thể nói ở 2 khía cạnh dễ hiểu và phổ biến nhất như sau:
-

Thứ nhất, khi thực hiện đúng theo kế hoạch ngân sách thì việc thu, chi hay
vấn đề tài chính của doanh nghiệp luôn luôn hoạt động theo đúng quỹ đạo
mà các nhà kinh tế của doanh nghiệp đã lập ra. Đây rõ ràng là một việc tốt
cho chúng ta.

-

Thứ 2, khi thực hiện theo đúng kế hoạch của ngân sách thì doanh nghiệp của
chúng ta không bao giờ có các khoản chi ngoài kế hoạch ngân sách mặc dù
kế hoạch đó có tốt cho doanh nghiệp hay không. Hay một vấn đề khác đó là
khi chúng ta tuân thủ theo đúng kế hoạch ngân sách thì đó có phải là một
việc làm phù hợp với doanh nghiệp trong năm hay chưa bởi kế hoạch ngân
sách của chúng ta luôn luôn được lập vào đầu kỳ hay cuối kỳ trước.

Chỉ với 2 khía cạnh đã nêu ở trên thì vấn đề của chúng ta trong trường hợp này là
làm rõ câu hỏi “thực hiện theo kế hoạch ngân sách có tốt cho doanh nghiệp không và
tại sao?
Để biết được nó có tốt hay không thì chúng ta phải tiến hành so sánh những điểm
tốt và điểm chưa tốt của việc thực hiện kế hoạch ngân sách.
1.

Ưu điểm của việc thực hiện kế hoạch ngân sách tại doanh nghiệp.

Xây dựng kế hoạch ngân sách có thể giúp một doanh nhân mới khởi nghiệp đặt
ra mục tiêu và đánh giá khả năng hiện thực của một ý tưởng kinh doanh.
Xây dựng kế hoạch ngân sách cũng có thể giúp chủ các doanh nghiệp nhỏ đánh

giá năng lực tài chính của công ty mình, xác định những cơ hội kinh doanh mới và
những tiến bộ đạt được. Nói tóm lại, không có doanh nghiệp nào tồn tại và phát triển
2


GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

tốt được nếu không có một kế hoạch ngân sách được tính toán chi li cho từng hoạt
động.
Tuy nhiên có nhiều công ty nhỏ vẫn có thể hoạt động mà không cần đến ngân
sách chính thức, hoặc hiếm khi họ tham khảo những ngân sách đã được xây dựng nên.
Ông Wendy Alexander, nhà tư vấn cho doanh nghiệp nhỏ của văn phòng tư vấn
Better Business Bureau ở Mỹ đã cho biết cách thức xây dựng ngân sách doanh nghiệp,
những gì một ngân sách cần có và những sai lầm nên tránh.
Tầm quan trọng của kế hoạch ngân sách
Đối với một Giám đốc mới khởi nghiệp, một ngân sách được xây dựng tốt là tối
quan trọng để đánh giá liệu một ý tưởng có thực tế hay không, xét đến triển vọng tài
chính và kinh doanh. Một khi công ty đi vào hoạt động, kế hoạch ngân sách là công cụ
cho bạn biết liệu nguồn tài chính của bạn đã được sử dụng đúng đắn hay chưa.
Nếu như bạn có những khoản chi phí ngoài dự tính hoặc những khoản thu bất
ngờ, kế hoạch ngân sách của bạn có vai trò như một hệ thống cảnh báo sớm nhắc nhở
bạn về những khoản đó. Và đương nhiên, một kế hoạch ngân sách tốt là chìa khoá để
tiếp cận với các khoản vay, tìm được đối tác mới và thu hút đầu tư.
Nhờ có kế hoạch ngân sách, bạn sẽ có trong tay lịch sử quá trình hoạt động của
công ty, cho phép bạn công khai những gì bạn đã dự tính tiến hành với công ty của bạn
và những gì bạn đã đạt được. Mọi chủ doanh nghiệp đứng ở vị trí của mình đều hiểu rõ
công ty của mình và tin tưởng nó. Nhưng nếu người khác ở ngoài nhìn vào thì lại
muốn thấy rõ những gì được dự tính và lên kế hoạch. Xây dựng ngân sách là bước đi

đầu tiên để làm được điều đó.
Hầu hết các doanh nghiệp siêu nhỏ không có kế hoạch ngân sách. Thực tế là, hầu
hết chủ các doanh nghiệp nhỏ thành lập công ty vì họ yêu thích cái mà họ sản xuất
hoặc dịch vụ mà họ cung cấp. Quản lí tài chính đứng sau những thứ đó. Vì vậy, nếu họ
cảm thấy các vấn đề về tài chính ít nhiều nằm trong phạm vi kiểm soát thì họ không
bận tâm đến việc xây dựng ngân sách chính thức.
Hơn nữa, các chủ doanh nghiệp nhỏ luôn luôn thiếu thời gian nên việc cuối cùng
mà họ muốn làm là các vấn đề chi tiết về tài chính. Vấn đề then chốt là cam kết xây
dựng ngân sách đồng thời làm cho nó càng đơn giản và hiệu quả càng tốt.
Một kế hoạch ngân sách thường bao gồm việc xác định thu nhập và các khoản chi của
công ty. Mọi công ty đều theo dõi thu nhập, chi phí và lợi nhuận, đồng thời lên kế
hoạch cho một năm hoặc thậm chí một vài năm. Điều này sẽ cho thấy công ty mong
muốn đạt được gì trong tương lai, và khi thời gian qua đi, những mong muốn đó có thể
được đem so sánh với những gì mà công ty đã đạt được trong thực tế.

3


GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

Sự so sánh này cho chủ doanh nghiệp hoặc có thể là nhà đầu tư thấy được công
ty đang hoạt động như thế nào và các mục tiêu đặt ra có đạt được hay không
* Những nguy cơ sẽ xảy ra khi thiếu kế hoạch ngân sách
Nguy cơ lớn nhất là hoạt động mù mờ và có khả năng gặp phải điều bất ngờ
nghiêm trọng. Một số bất ngờ có thể khiến công ty của bạn phá sản. Đối với một công
ty mới thành lập chưa có kế hoạch ngân sách, họ có thể nhận thấy dù cho họ bán được
nhiều sản phẩm như mong đợi hoặc thực tế họ thu hút được nhiều khách hàng, nhưng
con số đó không được tổng hợp lại để biết thực chất việc bán nhiều đó có đáng mừng

hay không. Nói cách khác, chủ doanh nghiệp của những công ty mới thành lập thường
tập trung vào việc thu hút khách hàng đến nỗi họ không nhận thấy chi tiêu đang ăn lẹm
vào thu nhập của công ty.
2. Nhược điểm của việc thực hiện kế hoạch ngân sách tại doanh nghiệp.
Bạn bỗng có một ý nghĩ là – sẽ có cách mới để tổ chức lại việc kinh doanh của
bạn giống như là yêu cầu nhân viên hỗ trợ ký thuật báo cáo cho giám đốc bán hàng.
Bạn tham khảo một số đồng nghiệp và khách hàng, ước đoán chi phí, và trình lên sêp
của bạn. Sếp bạn nói “Tôi thích nó”. Nhưng rồi ông ta buông ra một câu chán nhất
trong đời sống ở công ty, đó là “Nhưng nó không có trong ngân sách”
Nhược điển đầu tiên và cũng là nhược điểm mà chúng ta cũng dễ nhận ra nhất đó
là: Hạn chế phát huy các ý tưởng độc đáo. Khi một doanh nghiệp thực hiện đúng kế
hoạch ngân sách được lập từ đầu năm thì khi có những phát minh sáng kiến được hình
thành trong năm nay sẽ không có nguồn ngân quỹ nào tài trợ để thực hiện phát minh.
Đây là một hạn chế rất lớn ở các doanh nghiệp khi thực hiện kế hoạch ngân quỹ như
hiện nay.
Khi thực hiện theo kế hoạch ngân sách thì chúng ta thực hiện kế hoạch trước
ngân sách sau. Liệu kế hoạch này có phù hợp với tình hình thực tế của năm thực hiện
hay không? Trong khi tình hình kinh tế ngày càng có sự biến động lớn thì kế hoạch
ngân sách lại không có gì thay đổi. Như vậy đây là một bất cập lớn khi chúng ta thực
hiện kế hoạch ngân sách mà không có sự linh hoạt theo tình hình thực tế. Chẳng hạn,
có những doanh nghiệp đã thực hiện việc “tiết kiệm” hay “để dành” những sáng kiến
này cho năm sau khi có ngân sách để thực hiện chúng. Điều này là quá sai lầm, như
chúng ta đã biết một sáng kiến mới có thể tạo ra được những khoản thu cao hơn hay
thu được uy tín nhiều từ khách hàng, điều này là rất tốt cho doanh nghiệp trong thời
gian dài. Tuy nhiên, kế hoạch ngân quỹ lại không phản ánh được điều này. Hay liệu để
sáng kiến này sang năm sau khi có ngân sách rồi thì nó còn phù hợp với tình hình của
năm hiện tại hay không. Như vây là doanh nghiệp của chúng ta đã đánh mất một cơ
hội chỉ vì thực hiện kế hoạch ngân sách một cách qua nguyên tắc.

4



GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

Ngân quỹ, kế hoạch đó là các trình tự hàng năm. Để theo dõi tiền được chi tiêu
như thế nào thì kế hoạch ngân quỹ là đúng mốt nhất. Chúng trở nên bất hợp lý khi
chúng ta gán cho chúng nhiều vai trò hơn – khi mà ngân sách trở thành một công cụ tài
chính để đánh giá hiệu quả hoạt động, hay khi nó bóp méo kế hoạch dài hạn hay trở
thành các rào cản các nhà quản lý trong việc dịch chuyển các nguồn lực khi cần thiết.
Khi đó kế hoạch ngân quỹ trở thành một thủ tục vô nghĩa.
Theo các nhà kinh tế học của chúng ta đã nhận định rằng, thất bại lớn nhất của kế
hoạch ngân quỹ la những gì mà chúng không đo lường được. Ngân sách cho biết bàn
đã tiêu gì cho dịch vụ khách hàng nhưng không chỉ ra được khách hàng đánh giá như
thế nào. Chúng chỉ quan tâm tới số lượng mà không quan tâm tới chất chượng. Trong
rất nhiều công ty, kế hoạch ngân quỹ thực sự ngăn cản việc chi tiêu để bảo vệ thị phần
hay cải tiến sản phẩm trong khí đó nó không phản ánh được chất lượng sản phẩm hay
thị phần sẽ tăng thêm bao nhiêu và uy tín của khách hàng khi cải tiến sản phẩm sẽ
mang lại giá trị là bao nhiêu. Có những nhà quản lý mà vấn đề của họ lại là hoạt động
theo đúng kế hoạch ngân sách. Các nhà tư vấn thấy là các nhà quản lý điều hành cho
rằng mỗi đồng xu tiết kiệm được của năm trước sẽ là đồng xu mất đi của năm sau.
Kế hoạch ngân quỹ đo lường đầu ra chứ không phải đầu vào. Kế hoạch ngân quỹ
tồi chỉ xác định các mục tiêu chi phí, dẫn đến là các nhà quản lý thiên về kiểm soát
hoạt động của họ chi tiêu bao nhiêu mà không quan tâm xem nó làm ra bao nhiêu.
Điều này khiến cho tổ chức không phát triển được, đề cao các quy định hơn là sự sáng
tạo, và có thể khiến các giám đốc tài chính phải lăn tăn với các khác biệt rất nhỏ trong
ngân sách của các bộ phận.
Từ những ưu điển và hạn chế của việc thực hiện kế hoạch ngân sách như ở trên ta
thấy được rằng nếu như doanh nghiệp thực hiện theo đúng kế hoạch ngân sách thì làm

cho doanh nghiệp đó phát triển một cách chậm chạp và mất đi rất nhiều cơ hội phát
triển khi không có nguồn vốn hỗ trợ. Bên cạnh đó thì kế hoạch ngân sách cũng không
phản ánh hết được những ảnh hưởng của thị trường đối với sản phẩm trong một thời
gian ngắn, như vậy nó sẽ làm cho doanh nghiệp bị mất đi một khoản lợi nhuận trong
tương lai. Tuy nhiên, để một doanh nghiệp hoạt động tốt và người quản lý luôn nắm
được tình hình tài chính của doanh nghiệp thì không thể thiếu một kế hoạch ngân sách.
Vì vậy, muốn doanh nghiệp hoạt động tốt và có hiệu quả thì kế hoạch ngân sách của
doanh nghiệp phải có tính linh hoạt đáp ứng được các nhu cầu cần thiết phát sinh trong
quá trình hoạt động của công ty. Ngoài ra, khi thực hiện kế hoạch ngân sách chúng ta
cần kết hợp với cách đánh giá khác nhau, cần phải quan tâm tới cả chỉ tiêu chất lượng
và số lượng khi đánh giá.
3. Liên hệ thực tế.

5


GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

SUDICO Tiến Xuân là một công ty con của Công ty CP ĐTPT Đô thị & KCN
Sông Đà (SUDICO) thuộc Tập đoàn Sông Đà. Công ty được UBND tinh Hòa Bình
giao Chủ đầu tư thực hiện đầu tư xây dựng khu đô Thị Tiến Xuân – Lương Sơn – Hòa
Bình. Theo chủ trương mở rộng địa giới hành chính thành phố Hà Nội, khu đô thị này
thuộc địa phận 2 huyện Thạch Thất và Quốc Oai và nằm trong quy hoạch khu đô thị vệ
tinh Hòa Lạc.
Công ty đã xây dựng kế hoạch ngân quỹ cho như sau:

TT


I
1
2
II
III
1
2
3

Tên chỉ tiêu

HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ
XÂY LẮP
Trong đó
Dự án Khu đô thị Tiến Xuân
Dự án Khu đô thị Nam An Khánh
THIẾT BỊ
CHI PHÍ KHÁC
Trong đó
Dự án Khu đô thị Tiến Xuân
Dự án Khu đô thị Nam An Khánh
Các dự án khác và đầu tư tài chính

Đơn vị

106 đ
106 đ
106 đ
106 đ
106 đ

106 đ

106 đ

NĂM 2009
NĂM 2010
Kế
TH KH
Kế
6 tháng
hoạch
năm
hoạch
đầu năm
năm
2009
năm 2010
2010
2009
242.948
251.919 1.260.000 179.500
10.700
206.500
5.000
48.000
158.500

5.000

1.000

231.248

251.919

1.053.500

174.500

229.248

240.919

169.500

2.000

11.000

770.500
233.000
50.000

5.000

Năm 2009 công ty dự kiến kế hoạch ngân quỹ là 243 tỷ đồng với mục tiêu tập
trung đầu tư xây dựng khu đô thị Tiến Xuân, trong đó công việc chủ đạo là công tác
đền bù giải phóng mặt bằng dự án. Đến hết năm 2009, công ty đã sử dụng hết 252 tỷ
đồng, vượt so với kế hoạch đề ra 9 tỷ đồng.
Phần 9 tỷ sử dụng vượt kế hoạch ngân quỹ do công ty xúc tiến đầu tư được nhiều
dự án mới tại các địa phương trên cả nước, hơn nữa nửa cuối năm 2009 là năm thị

trường tài chính của Việt Nam có nhiều khởi sắc, công ty đã đầu tư tài chính vào một
số cổ phiếu có tiềm năng và góp vốn thành lập một số công ty có chức năng phụ trợ
cho việc đầu tư xây dựng dự án Tiến Xuân.
Phần sử dụng ngân quỹ vượt 9 tỷ năm 2009 so với kế hoạch đề ra, để tận dụng cơ
hội đầu tư, công ty đã phải vay của công ty mẹ để sử dụng trước phần chi phí này, sau
thời gian khoảng 2 – 3 tháng các chi phí này mới được duyệt chi.
Rút kinh nghiệm năm 2009, năm 2010, công ty dự trù ngân quỹ khoảng 1.260 tỷ
đồng, vượt 500% so với năm 2009 nhưng đến nay số ngân quỹ này mới sử dụng được
180 tỷ đồng.

6


GaMBA01.N05

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

Lý do 6 tháng đầu năm 2010 Công ty mới chỉ sử dụng hết 180 tỷ là do:
-

Một loạt các dự án bất động sản chịu tác động rất lớn của luật, nghị định liên
quan đến đất đai, việc thành phố Hà Nội ra quy định mới về đền bù giải
phóng mặt bằng nên dự án Tiến Xuân triển khai rất chậm.

-

Các dự án mới công ty đã xúc tiến vẫn chưa triển khai được.

-


Thị trường chứng khoán, tài chính ảm đạm, Công ty rút bớt vốn từ thị trường
chứng khoán để tránh rủi ro.

Như vậy, việc lập kế hoạch ngân quỹ của Công ty chưa phù hợp với thực tế khi
triển khai thực hiện.
Kết luận
Kế hoạch ngân quỹ lại không tốt cho doanh nghiệp là một kế hoạch ngân quỹ
không có sự kết hợp uyển chuyển, bó hẹp không có tính mở, chỉ quan tâm đến số
lượng mà đã bỏ qua về mặt chất lượng, chỉ quan tâm về bề ngoài mà đã bỏ qua cái cốt
yếu nội dung bên trong.

---------------------------------------Tài liệu tham khảo:
-

Tài liệu môn học Kế toán quản trị;

-

Các tài liệu, bài viết về vấn đề ngân quỹ trên mạng internet;

7