Kế toán Quản
trị
Họ tên học viên: NGUYỄN VÂN KHANH
Lớp: GaMBA.M0111

BÀI TẬP HẾT MÔN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
Câu hỏi:
Rose Bach mới được bổ nhiệm làm giám đốc tài chính của công ty Empco Inc. một công ty
chuyên sản xuất thép tấm. Empco hoạt động trong lĩnh vực này khá lâu và hiện đang có kế hoạch
hiện đại hóa quy trình sản xuất. Trong buổi họp đầu tiên, Bob Kelley kỹ sư trưởng, trình bày một
đề xuất hiện đại hóa phân xưởng Khoan. Kelley đề nghị mua 2 robot để thay thế cho 8 công nhân
đang làm việc trong phân xưởng. Theo bản đề xuất của Kelley thì chi phí tiết kiệm được sẽ bao
gồm 2 khoản:
- Thứ nhất, chi phí lao động trực tiếp. Do không sử dụng lao động trong phân xưởng nữa
nên không còn chi phí lao động trực tiếp ở phân xưởng.
- Thứ hai, chi phí sản xuất chung cũng giảm xuống bằng không do hiện thời công ty phân
bổ chi phí sản xuất chung dựa trên một tiêu thức phân bổ duy nhất cho toàn công ty là chi phí lao
động trực tiếp.
Giám đốc Công ty cảm thấy lý giải của Kelley về kế hoạch tiết kiệm chi phí không ổn.
Bach cũng đồng tình và cho rằng khi công ty chuyển sang tự động hóa thì cần phải xem xét lại hệ
thống tính toán chi phí sản xuất chung. Giám đốc yêu cầu Bach nghiên cứu vấn đề này và chuẩn
bị báo cáo cho buổi họp sau.
Bach nghiên cứu tài liệu về vấn đề phân bổ chi phí sản xuất cho lĩnh vực doanh nghiệp tự
động hóa và thảo luận với một vài đồng nghiệp. Đồng thời cô thu thập số liệu thống kê về tỷ lệ
phân bổ chi phí của công ty trong những năm trước.

1


Kế toán Quản
trị

Bảng thống kê chi phí của thời kỳ trước
Thời gian

Chi phí LĐ trực tiếp

Chi phí sản xuất

Tỷ lệ phân bổ chi phí

trung bình năm (USD)

chung trung bình năm

sản xuất chung trung

1960-1969

1.000.000

(USD)
1.000.000

bình (%)
100

1970-1979

1.200.000


3.000.000

250

1980-1989

2.000.000

7.000.000

350

1990-1999

3.000.000

12.000.000

400

2000-2009

4.000.000

20.000.000

500

Bảng dự tính chi phí cho các phân xưởng
CP lao động trực tiếp (USD)


PX cắt gọt
2.000.000

PX đánh bóng
1.750.000

PX khoan
250.000

CP sản xuất chung (USD)

11.000.000

7.000.000

2.000.000

Yêu cầu:
a. Chưa đề cập tới đề xuất sử dụng robot trong phân xưởng khoan, hãy đánh giá những
điểm yếu của hệ thống phân bổ chi phí sản xuất chung của công ty.
b. Anh, chị có đồng ý với lý luận của Kelley rằng chi phí sản xuất chung của phân xưởng
khoan sẽ giảm xuống bằng không nếu đề xuất tự động hóa được triển khai? Hãy giải thích rõ.
c. Hãy đề xuất các giải pháp cải tiến hệ thống phân bổ chi phí chung thông qua việc thay
đổi hệ thống phân bổ ở các phân xưởng sao cho chi phí sản xuất chung được phân bổ hợp lý hơn
và hỗ trợ cho việc tự động hóa ở phân xưởng khoan.
Bài làm:
a. Những điểm yếu của hệ thống phân bổ chi phí sản xuất chung của Empco Inc.:
Phương pháp phân bổ truyền thống của Công ty là phân bổ chi phí sản xuất chung dựa trên
một tiêu thức phân bổ duy nhất là chi phí lao động trực tiếp.


2


Kế toán Quản
trị
- Nhìn vào bảng thống kê chi phí trong những năm trước của Công ty cho ta thấy qua các
năm chi phí sản xuất chung ngày càng tăng nhanh hơn chi phí lao động trực tiếp → việc sử dụng
tiêu thức phân bổ này không hợp lý;
- Chi phí sản xuất chung bao gồm chi phí sản xuất chung biến đổi (điện, nước, xăng dầu…)
và chi phí sản xuất chung cố định (chi phí văn phòng, nhà xưởng, chi phí lương…). Hệ thống
phân bổ chi phí gộp cả hai loại chi phí này phân bổ theo một tiêu thức duy nhất → phản ánh
không chính xác chi phí sản xuất cho từng loại sản phẩm;
- Tiêu thức phân bổ này chỉ xác định được mức tăng giảm chi phí sản xuất chung phục vụ
cho từng phân xưởng tương ứng chi phí lao động trực tiếp. Nhưng dựa vào bảng dự tính chi phí
cho các phân xưởng, ta tính toán được tỷ lệ phân bổ chi phí sản xuất chung trung bình mỗi phân
xưởng là khác nhau: PX cắt gọt là 550%, PX đánh bóng là 400%, PX khoan là 800%, do mỗi
phân xưởng thực hiện chức năng khác nhau, sử dụng nguồn lao động, nguồn lực máy móc thiết
bị, nhà xưởng khác nhau. Trường hợp chi phí sản xuất chung của một phân xưởng tăng mạnh →
tiêu thức này sẽ đánh giá không chính xác → sự bóp méo về chi phí sản xuất ở từng phân xưởng.
b. Lý luận của Kelley cho rằng chi phí sản xuất chung của phân xưởng khoan sẽ giảm
xuống bằng không nếu đề xuất tự động hóa được triển khai?
- Thứ nhất, việc thực hiện tự động hóa phân xưởng Khoan vẫn phải sử dụng đến con người
để điều khiển robot hay bảo dưỡng, sửa chữa robot…→ Công ty vẫn phải chi trả chi phí sản xuất
chung;
- Thứ hai, chi phí sản xuất chung bao gồm cả những chi phí phụ thuộc số lượng sản phẩm
(điện, nước, xăng dầu..) và chi phí không phụ thuộc số lượng sản phẩm (chi phí văn phòng, chi
phí lương…) → chi phí sản xuất chung vẫn phát sinh.
Như vậy, lý luận của Kelley cho rằng chi phí sản xuất chung của phân xưởng khoan sẽ
giảm xuống bằng không nếu đề xuất tự động hóa được triển khai là sai.

c. Giải pháp cải tiến hệ thống phân bổ chi phí chung thông qua việc thay đổi hệ thống
phân bổ ở các phân xưởng sao cho chi phí sản xuất chung được phân bổ hợp lý hơn và hỗ
trợ cho việc tự động hóa ở phân xưởng khoan.
Khi thực hiện tự động hóa thì tiêu thức phân bổ chi phí sản xuất chung theo chi phí lao
động là không còn phù hợp. Vì vậy Ban lãnh đạo Công ty Empco Inc. cần có những giải pháp cải
tiến hệ thống phân bổ chi phí chung một cách hợp lý. Công ty Empco Inc. có thể áp dụng hệ

3


Kế toán Quản
trị
thống tính chi phí theo hoạt động (ABC- Activities Based Costing), phương pháp này được thiết
kế nhằm khắc phục các nhược điểm của những hệ thống tính giá thành truyền thống.
Trong giai đoạn đầu, xác định chi phí được tính vào các hoạt động theo từng phân xưởng
dựa trên tiêu thức phân bổ chi phí. Ở giai đoạn hai xác định chi phí được phân bổ từ các hoạt
động đến từng sản phẩm dựa vào mức độ sử dụng các hoạt động đối với các sản phẩm đó.
Dựa vào các bước hạch toán chi phí ABC, ta xây dựng giải pháp cải tiến hệ thống phân bổ
chi phí chung cho Công ty Empco Inc. như sau:
• Xác định các hoạt động:
Qua tìm hiểu về công ty Empco Inc. với sản phẩm chính là thép tấm, ta có thể phân quá
trình sản xuất thép thành các hoạt động sau: hoạt động chuẩn bị, hoạt động cắt gọt, hoạt động
đánh bóng, hoạt động khoan, hoạt động hoàn thành, hoạt động bảo trì, hoạt động phục vụ sản
xuất.
• Xác định chi phí của các nguồn lực cho các hoạt động:
- Xác định tổng chi phí của từng hoạt động sau khi xác định được các hoạt động, lưu ý
nhóm chi phí liên quan đến từng hoạt động phải được ghi nhận.
- Các nguồn lực được sử dụng để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh ở công ty
cho các hoạt động gồm: vật tư, lao động, tài sản cố định (máy móc, thiết bị, nhà xưởng), các chi
phí biến đổi khác (điện, nước, xăng dầu)…

- Mối quan hệ giữa các hoạt động và các yếu tố chi phí xác định thông qua đo lường một
cách trực tiếp hoặc ước tính. Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp
có liên quan trực tiếp đến sản phẩm, có thể phân bổ trực tiếp cho từng hoạt động. Theo phương
pháp ABC, các nguồn lực được quan tâm là các nguồn lực được sử dụng để tiến hành các hoạt
động, có liên quan gián tiếp đến sản phẩm và làm phát sinh chi phí sản xuất chung.
• Xác định tiêu thức phân bổ chi phí của các hoạt động cho các đối tượng hạch toán chi
phí:
Việc lựa chọn tiêu thức phân bổ và phân bổ chi phí cho các hoạt động là khâu then chốt
nhất ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.
- Đối với hoạt động sản xuất chính, hoạt động kiểm tra chất lượng, tiêu thức phân bổ trong
công đoạn này cũng là sản phẩm thép hoàn chỉnh (tiêu thức số lượng).

4


Kế toán Quản
trị
+

Chi phí sản xuất chung biến đổi (điện, nước, xăng dầu…) tính trực tiếp cho từng hoạt

động cắt gọt, đánh bóng, khoan, các chi phí khác không tính trực tiếp sẽ phân bổ theo số giờ hoạt
động.
+

Chi phí sản xuất chung cố định (chi phí hành chính, khấu hao máy móc, nhà xưởng) tính

trực tiếp cho từng hoạt động trong từng phân xưởng.
- Đối với hoạt động bảo trì, hoạt động phục vụ sản xuất: tiêu thức được lựa chọn để phân bổ
là số ngày sản xuất (tiêu thức thời gian).

• Tính chi phí của các hoạt động cho các đối tượng:
- Tính tỷ lệ phân bổ, tính giá, phân bổ chi phí cho các hoạt động bằng cách thiết lập các ma
trận Chi phí - hoạt động EAD, ma trận Hoạt động - sản phẩm (APD)…
Trên cơ sở các bước phân tích tính toán như trên, ta có thể tính toán được chính xác chi phí
cho các hoạt động trong mỗi phân xưởng và đảm bảo hỗ trợ cho việc tự động hóa ở phân xưởng
khoan.
Tài liệu tham khảo
(1). Tài liệu tham khảo - lưu hành nội bộ môn Kế toán Quản trị Chương trình Đào tạo Thạc sỹ
Quản trị Kinh doanh Quốc tế;
(2). Bài giảng môn Kế toán Tài chính của TS. Vũ Đình Hiển;
(3). Bộ môn Kế toán quản trị - phân tích hoạt động kinh doanh trường Đại học Kinh tế TP. Hồ
Chí Minh, 2009, “Kế toán quản trị”, NXB Lao Động;
(4). Website:

5