Soạn bài nhưng nó phải bằng hai mày
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (52.42 KB, 4 trang )
Soạn bài: Nhưng nó phải bằng hai mày
I. Hướng dẫn học bài
Câu 1:
a. Mối quan hệ giữa Cải và thầy lí trước khi xử kiện là mối quan hệ
đã được xếp đặt rồi (Cải đã lót tiền trước cho thầy lí năm đồng). Cải
cứ nghĩ là quan sẽ cho mình được kiện nên rất ung dung. Tuy nhiên
không ngờ khi xử kiện, Cải lại bị thầy lí tuyên bố đánh mười roi. Cải
từ thế chủ động chuyển hoàn toàn sang bị động và không thể nói
tiếp được lời nào.
b. Sự độc đáo của câu chuyện chính là sự kết hợp giữa hai thứ
"ngôn ngữ". Ngôn ngữ bằng lời nói là ngôn ngữ công khai, nói cho
tất cả những người có mặt ở đó nghe. Nhưng thứ "ngôn ngữ" bằng
động tác thì chỉ có thầy lí và Cải mới hiểu được. Nếu Cải xòe ra năm
ngón tay và "ngầm" ra hiệu với thầy lí đó là "lẽ phải" thì thày lí đã
đáp lời nhanh chóng bằng việc xòe năm ngón tay trái úp lên năm
ngón tay mặt, ý nói "lẽ phải" kia đã được nhân đôi. Sự thú vị được
người đọc nhận ra khi tìm thấy sợi dây liên hệ thông suốt giữa: lẽ
phải - những ngón tay và những đồng tiền.
Ý nghĩa tố cáo của truyện chính là ở chỗ: lẽ phải đối với người xử
kiện được tính bằng tiền. Đồng tiền đo lẽ phải, tiền nhiều lẽ phải
nhiều, tiền ít lẽ phải ít.
Câu 2:
Khi Cải khăng khăng "xin xét lại, lẽ phải về con mà !", thầy lí đã
không hề phủ nhận điều đó nhưng thầy đưa ra lí lẽ "Tao biết mày
phải… nhưng nó lại phải…. bằng hai mày !". Tiếng cười bật ra từ đó.
Đối với thầy lí, lẽ phải được đo bằng tiền. Tiền quyết định lẽ phải.
Bởi thế năm đồng là "lẽ phải" nhưng mười đồng là "lẽ phải gấp
đôi".
Câu 3:
Nhân vật bị thất bại trong vụ kiện là nhân vật Cải. Cải bị bất ngờ
nên không kịp trở tay vì thế mà bị rơi vào tình trạng thảm hại (vừa
mất tiền lại vừa bị đánh). Thế nhưng câu chuyện chính là lời phê
phán cả hai nhân vật. Sự tham lam của bọn quan lại sẽ càng ngày
càng tráo trở hơn nếu còn có những người như Ngô và Cải. Hành vi
tiêu cực của chính họ là nguyên nhân làm cho họ trở nên thảm hại.
Trong sự việc này, họ là những kẻ đáng thương nhưng cũng là
những người đáng giận.
II. Luyện tập
Có thể thấy rõ đặc trưng thể loại của truyện cười qua việc phân
tích lời nói và hành động của nhân vật trong hai truyện Tam đại con
gàvà Nhưng nó phải bằng hai mày.
a. Đối với truyện Tam đại con gà
Câu chuyện có nhiều hành động và lời nói của thầy đồ có tác dụng
gây cười:
- Các hành động của "Ông thầy":
•
Bảo học trò đọc khe khẽ (vì chưa biết mình dạy đúng hay sai
nên phải "thận trọng" để giấu dốt).
•
Xin đài âm dương 3 lần (hành động ngược đời - đúng ra phải
hỏi lại người có hiểu biết hơn mình để giảng giải cho học trò rõ).
Hành động này hàm ý "Ông thầy" coi cái chuyện dạy học hệ trọng
này chẳng khác gì chuyện đánh bạc cầu may.
•
Ngồi bệ vệ trên giường, bảo học trò đọc to (đắc chí với sự
ngốc nghếch của mình mà không biết).
- Lời nói của thầy:
•
Dủ dỉ là con dù dì
•
Dạy cho cháu biết đến tận tam đại con gà
•
Dủ dỉ là chị con công, con công là ông con gà.
Tất cả các lời nói này đều cho thấy sự ngốc nghếch và phi lí trong
những 'bài học" và lời nói của "Ông thầy". Xét về mức độ, ta thấy
hành động và lời nói của nhân vật được nhà văn sắp xếp theo trật tự
tăng tiến. Mức độ phi lí và sự nực cười của lời nói và hành động
ngày càng được đẩy lên cao.
b. Đối với truyện Nhưng nó phải bằng hai mày
- Hành động của nhân vật Cải và Ngô: hai người đều tìm cách đưa
đút lót trước cho thày lí mà không rõ hành động của người kia.
- Thày lí thì tham lam nên nhận tiền của cả hai người. Khi xử kiện lại
lấy bàn tay để ra hiệu.
- Lời nói hài ước của các nhân vật: " Xin xét lại, lẽ phải về con
mà!"(Cải nói). "Tao biết mày phải…nhưng nó lại phải…bằng hai
mày!" (lời đáp của thầy lí)
c. Từ hai truyện trên, có thể khái quát mấy đặc trưng chung của
thể loại truyện cười:
- Khai thác những sự việc, hành vi, thói xấu của một bộ phận đối
tượng trong dân gian.
- Chứa đựng những mâu thuẫn trái quy luật tự nhiên và tiềm ẩn
những yếu tố gây cười.
- Dung lượng ngắn, kết cấu lôgíc chặt chẽ và kết thúc bằng những
sự việc hoặc liên tưởng bất ngờ.
