Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

CH NG A PH (PH N 3)

Giáo viên: PH M H U C
NG
TÀI LI U BÀI GI NG
ây là tài li u đi kèm v i bài gi ng V ch ng A Ph (Ph n 3) thu c khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN-C: Môn Ng
v n (Th y Ph m H u C

ng) t i website Hocmai.vn.

TR NG TÂM KI N TH C VÀ PH M VI RA
:
1. Nhân v t M : S c s ng ti m tàng c a M ngay trong c nh ng kh n cùng và c c c nh t.
- C nh ng , thân ph n c a ng i con dâu tr n
- Di n bi n tâm tr ng c a M khi mùa xuân t i.
- Di n bi n tâm tr ng c a M khi c t dây trói c u A Ph
2. Nhân v t A Ph .
3. Giá tr hi n th c và nhân đ o c a tác ph m.
4. Ngh thu t k chuy n và tài n ng miêu t tâm lý nhân v t c a Tô Hoài.
I. VÀI NÉT V TÁC GI VÀ TÁC PH M
II. S

T DUY V TÁC PH M: Xem bài gi ng
III. NHẨ V N TỌ HOẨI NịI V TRUY N NG N “V CH NG A PH ”
IV. PHÂN TÍCH O N TRÍCH:
1. Thân ph n ng i con dâu tr n trong nhà th ng lý Pá Tra
2. Tâm tr ng vƠ hƠnh đ ng c a M khi mùa xuơn đ n - S ắtr i d y” mƣnh li t c a lòng ham s ng và
khát v ng h nh phúc, t do
3.2. Tâm tr ng vƠ hƠnh đ ng c a M khi c t dây trói c u A Ph
- V n là m t bông hoa c a núi r ng, m t thi u n hi u th o, tài hoa, tha thi t v i t do, có ý th c l a ch n
h nh phúc cho đ i mình, M đã b món n truy n ki p c a cha m , t c c p v và t c cúng trình ma bi n
thành ng i con
dâu tr n trong gia đình th ng lí.
- Cái đ a ng c tr n gian nhà th ng lí Pá Tra l i bi n ng i con dâu tr n kh n kh y thành m t ki p
“trâu”, ki p “ng a”, ki p “rùa”, th m chí “không b ng con ng a”.Sau đêm mùa xuân y, M l i ti p t c s ng
ki p đ i trâu ng a. - - Th nh ng vi t v v n đ này, Tô Hoài kh ng đ nh: cái kh cái nh c mà M gánh ch u
nh l p tro tàn ph khu t che l p s c s ng ti m tàng trong lòng M . Và ch c n có m t lu ng gió m nh đ
s c th i đi l p tro bu n ngu i l nh y thì đ m l a y s bùng cháy và giúp M v t qua cu c s ng đen t i
c a mình. Giá tr nhân đ o c a tác ph m ng i lên ch đó.
- Và cu i cùng, lu ng gió y c ng đ n. ó chính là nh ng đêm mùa đông dài và bu n trên núi r ng Tây B c
đang v . Mùa đông rét bu t nh c t da c t th t, vì th đêm nào M c ng ra bên ngoài b p l a đ th i l a h
tay. Trong nh ng đêm đó M g p A Ph đang b trói đ ng ch ch t gi a tr i giá rét. Th nh ng M v n th n
nhiên th i l a h tay "Dù A Ph là cái xác ch t đ ng đó c ng th thôi". T i sao M l i lãnh c m, th
tr c
s vi c y? Ph i ch ng vi c trói ng i đ n ch t là m t vi c làm bình th ng nhà th ng lý Pá Tra và ai
c ng quen v i đi u đó nên ch ng ai quan tâm đ n. Hay b i M "s ng lâu trong cái kh , M quen kh r i"
nên M lãnh đ m, th
tr c n i đau kh c a ng i khác. M t đêm n a l i đ n, lúc đó m i ng i trong nhà
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 1 -



Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

đã ng yên c r i, M l i th c d y đ n b p đ t l a lên đ h tay. L a cháy sáng, "M lé m t trông sang, th y
hai m t A Ph c ng v a m , m t dòng n c m t l p lánh bò xu ng hai hõm má đã xám đen l i". ó là dòng
n c m t c a m t k nô l khi ph i đ i m t v i cái ch t đ n r t g n. Chính "dòng n c m t l p lánh y" đã
làm tan ch y l p b ng giá l nh trong lòng M . Lòng M ch t b i h i tr c m t ng i, trùng c nh ng . êm
mùa xuân tr c M c ng b A S trói đ ng th kia, có nhi u l n khóc n c m t r i xu ng mi ng, xu ng c
không lau đi đ c. M ch t nh n ra ng i y gi ng mình v c nh ng , mà nh ng ng i cùng c nh ng r t
d c m thông cho nhau. M nh l i nh ng chuy n th t kh ng khi p lúc tr c kia, “chúng nó b t trói đ n
ch t ng i đàn bà ngày tr c c ng trong cái nhà này”. Lý trí giúp M nh n ra “Chúng nó th t đ c ác”.
Vi c trói ng i đ n ch t còn ác h n c thú d trong r ng. Ch vì b h n m t m t con bò mà m t ng i
thanh niên kh e m nh, siêng n ng, say s a v i cu c đ i đã ph i l y m ng mình thay cho nó. B n th ng tr
coi sinh m ng c a A Ph không b ng m t con v t. Và d u ai ph m t i nh A Ph c ng b x ph t nh th
mà thôi. Nh đ n nh ng chuy n ngày tr c, tr v v i hi n t i, M đau kh cay đ ng cho thân ph n c a
mình: “Ta là thân đàn bà chúng nó đ b t ta v trình ma nhà nó r i thì ch còn bi t ch ngày r x ng đây
thôi”. Ngh v mình, M l i ngh đ n A Ph “có ch ng này, ch đêm nay thôi là ng i kia ch t, ch t đau,
ch t đói, ch t rét, ph i ch t. Ng i kia vi c gì mà ph i ch t nh th . A Ph …. M ph ng ph t ngh nh v y”.
Th t s , ch ng có lí do gì mà b n th ng lí Pá Tra b t A Ph ph i ch t vì cái t i đ m t m t con bò! Trong
đ u M b ng nhiên ngh đ n c nh A Ph b tr n và chính M s là ng i ch t thay cho A Ph trên cái c t
t ng t ng đó. Th nh ng, M v n không th y s , s suy t ng c a M là có c s c a nó. Cha con Pá Tra
đã bi n M t m t con ng i yêu đ i, yêu cu c s ng, tài hoa ch m ch , hi u th o, tha thi t v i tình yêu
thành m t con dâu g t n , m t k nô l đúng ngh a, chúng đã tàn ác khi trói m t ng i đàn bà ngày tr c
đ n ch t thì ch ng l chúng l i không đ i x v i M nh th ? Nh v y, ch ng ki n “dòng n c m t l p

lánh” c a A Ph , tâm tr ng c a M di n bi n ph c t p. M thông c m v i ng i cùng c nh ng , M nh đ n
chuy n ng i đàn bà ngày tr c, lí trí giúp M nh n ra b n lãnh chúa phong ki n th t đ c ác, M xót xa
tr c s ph n c a mình r i M l i ngh đ n A Ph ; sau đó M l i t ng t ng đ n cái c nh mình b trói
đ ng… M t lo t nét tâm lí y thúc đ y M đ n v i hành đ ng: dùng dao c t lúa rút dây mây c i trói cho A
Ph . ó là m t vi c làm táo b o và h t s c nguy hi m nh ng nó phù h p v i nét tâm lí c a M trong đêm
mùa đông này.
- Sau khi c t dây c i trói cho A Ph , M c ng không ng mình dám làm m t chuy n đ ng tr i đ n v y. M
thì thào lên m t ti ng “đi ngay” r i M ngh n l i. A Ph vùng ch y đi, còn M v n đ ng l ng trong bóng t i.
Ta có th hình dung đ c nét tâm lí ng n ngang tr m m i c a M lúc này. Lòng M r i b i v i tr m câu h i:
V t ch y theo A Ph hay đây ch ch t?. Th là cu i cùng s c s ng ti m tàng đã thôi thúc M ph i s ng và
M v t ch y theo A Ph . Tr i t i l m nh ng M v n b ng đi. B c chân c a M nh đ p đ uy quy n, th n
quy n c a b n lãnh chúa phong ki n đ ng th i đã đè n ng tâm h n M su t bao nhiêu n m qua. M đu i
k p A Ph và nói l i đ u tiên. M nói v i A Ph sau bao nhiêu n m câm nín: “A Ph . Cho tôi đi! đây thì
ch t m t”. ó là l i nói khao khát s ng và khát khao t do c a nhân v t M . Câu nói y ch a đ ng bi t bao
tình c m và làm qu n đau trái tim b n đ c. ó chính là nguyên nhân - h qu c a vi c M c t đ t s i dây vô
hình ràng bu c cu c đ i c a mình. Th là M và A Ph dìu nhau ch y xu ng d c núi. Hai ng i đã r i b
H ng Ngài - m t n i mà nh ng k ni m đ p đ i v i h quá ít, còn n i bu n đau, t i nh c thì ch ng ch t
không sao k xi t. Rõ ràng, trong đêm mùa đông này, s c s ng ti m tàng đóng m t vai trò h t s c quan

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 2 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

tr ng. Chính nó đã giúp M v
M t c u l y b n thân mình.


V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

t lên trên s ph n đen t i c a mình. M c u A Ph c ng đ ng ngh a v i vi c

V. TÀI LI U THAM KH O:
A. V CH NG A PH ậ Nh ng thân ph n trâu ng a, nh ng tâm h n đ p đ và c m h ng nhơn v n
c a v n h c cách m ng (G.S Tr n ình S )
V ch ng A Ph là tác ph m trong t p Truy n Tây B c c a Tô Hoài, đ c gi i nh t ti u thuy t, gi i th ng
H i V n ngh Vi t Nam 1954-1955. V ch ng A Ph đ c sáng tác vào kho ng 1952-1953, là k t qu c a
cu c thâm nh p đ i s ng vào các dân t c Thái, Dao, Hmông, M ng trên các vùng cao Tây B c đ t n c.
Tr c và sau khi sáng tác truy n này, Tô Hoài đã và v n gi m t tình c m sâu n ng v i đ ng bào mi n núi.
Ông t ng s ng chung v i h , ông h c m t ít ti ng Thái, Hmông đ giao ti p, t ng đo tay k t làm anh em v i
m t s ng i, t ng nh n m t ng i con Hmông làm con nuôi, t ng là b n thân c a nhi u cán b lãnh đ o
ng i mi n núi [1]. Có th nói V ch ng A Ph c ng nh các truy n khác trong Truy n Tây B c là k t tinh
c a v n s ng, v n hi u bi t và nh t là tình yêu th

ng, lòng kính tr ng c a nhà v n đ i v i ng

i dân mi n

núi Tây B c n c ta.
V ch ng A Ph và c t p Truy n Tây B c có m t v trí ch c ch n trong v n h c đ ng đ i Vi t Nam. Nó
m r ng đ tài v n h c sang nh ng vùng núi h o lánh ch a đ c nhà v n đào x i. Nó nhìn nh n con ng i
mi n núi v i m t tình c m trân tr ng, yêu th ng, g n g i. Và ch y u là truy n ng n đã xây d ng đ c
nh ng hình t ng s ng đ ng làm ng i đ c nh mãi. Tác ph m đã đ c nhà v n chuy n th và d ng thành
phim.
B n thân truy n V ch ng A Ph đã đ c vi t đi vi t l i m y l n. V n b n hi n nay là k t qu c a l n vi t

th ba, khác nhi u so v i l n đ u tiên. Tuy v y tác gi v n th y thành công ch a đ u. “Ph n sau truy n còn
l ng l o so v i ph n tr c”. Ph n sau là ph n k v ch ng A Ph sau khi đ n Phi ng Sa, Tô Hoài v n mong
đ c vi t l i. Trong k ch phim V ch ng A Ph ông đã vi t hay h n, đ c nhà v n Nguy n Tuân khen.
Nh ng câu chuy n vi t l i không ph i là chuy n d dàng. Trong t p Truy n ng n Vi t Nam 1945-1985
(Nxb V n h c, Hà N i, 1985), khi tuy n truy n này, tác gi đã c t b ph n sau và truy n k t thúc đo n hai
ng i đã b xa H ng Ngài t i Phi ng Sa. Câu “Hai ng i nh n là v ch ng. Mà th t thì A Ph và M đã
thành v ch ng” đã khép l i câu chuy n.
Ch đ c a truy n V ch ng A Ph , theo l i Tô Hoài phát bi u vào n m 1960 là: “Nông dân các dân t c
Tây B c bao n m gian kh ch ng đ qu c và b n chúa đ t. Cu c đ u tranh giai c p, riêng Tây B c, mang
m t s c thái đ c bi t. Nhìn l t qua n i th l c phong ki n còn đ ng kéo lùi đ t n c l i hàng tr m n m
tr c”, nh ng “các dân t c đã không l ng l ch u đ ng. H đã th c t nh. Cán b c a ng t i đâu thì các
dân t c đ ng lên t i đ y, tr c nh t là nh ng ng i tr tu i. H th t đ p và yêu đ i… còn m t phút s ng
v n còn ch đ i, v n mong, v n tin m t ngày bình yên, yên vui c a tình yêu và c a đ t n c”. H n 40 n m
sau, kho ng n m 1994, Tô Hoài l i nh n m nh đ n s ph n đ ng cay c a ng i ph n mi n núi, ngoài vi c
lao đ ng c c nh c, còn b mê tín, th n quy n c m tù trong tinh th n. Nh ng tình yêu và tu i tr đã chi n
th ng tù ng c phong ki n và th n quy n. Cu c kháng chi n c a các dân t c đã đ a h c lên con đ ng chi n
đ u b o v h nh phúc c a chính h . Tác gi đ c bi t l u ý t i v đ p c a tu i tr và tình yêu c a h , v đ p
c a tâm h n M trong gi kh c c t dây c u thoát cho A Ph và cho chính mình. Có th coi đó là nh ng g i
ý đ đi sâu phân tích n i dung và ngh thu t tác ph m.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 3 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

V ch ng A Ph

Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C


ng)

Tô Hoài

1. Nh ng thân ph n trâu ng a n i đ a ng c tr n gian
M đ u tác ph m, tác gi gi i thi u ngay v i ng i đ c hình nh c a M , m t cô gái, con dâu th ng lí, m t
bu n r i r i: “Lúc nào c ng v y, dù quay s i, thái c ng a, d t v i, ch c i hay đi cõng n c d i khe
su i lên, cô y c ng cúi m t, m t bu n r i r i” – ó là nét m t muôn thu c a cô dâu tr n , m t s n
ph m c a ch đ bóc l t n lãi mi n núi.
B m M vay ti n c a th ng lí đ làm đám c i, m i n m tr lãi m t n ng ngô. M i m y n m, b m đ
ra M , M đã l n, r i m M đã ch t, b M già y u mà v n không tr h t n ! Nhà th ng lí b t M v làm dâu
gán n . Sau này A Ph c ng b bu c vay n n p ph t và ph i n . “Bao gi có ti n thì cho v , ch a có ti n
thì ph i làm con trâu con ng a” cho th ng lí.
i này, “đ i con, đ i cháu, bao gi h t n thì thôi”. Nh
v y là ng i n s tr thành trâu ng a đ i đ i, không mong gì thoát ra đ c!
Hai t “trâu ng a” trong mi ng th ng lí Pá Tra nói ra hoàn toàn không ph i là nói theo ngh a bóng, mà là
theo ngh a đen. M v làm dâu ch có vùi vào vi c c đêm l n ngày. Quanh n m su t tháng, lúc nào c ng ch
nh đi nh l i nh ng vi c gi ng nhau, ti p nhau v ra tr c m t… T t xong thì lên núi hái thu c phi n, gi a
n m thì gi t đay, xe đay, đ n mùa thì đi n ng b b p, và dù đi hái c i, lúc bung ngô, lúc nào c ng gài m t
bó đay trong cánh tay đ t c s i. Bao gi c ng th , su t n m su t đ i nh th .
Ch ng M không xem M là ng i, “ch ng n m nào cho M đi ch i T t”. Khi th y M mu n đi ch i, A S
li n b c l i, n m M , l y th t l ng trói hai tay M . Nó xách c m t thúng s i đay ra trói đ ng M vào c t
nhà. Tóc M xoã xu ng, nó qu n luôn tóc lên c t, làm cho M không cúi, không nghiêng đ c đ u n a. Trói
xong v , A S th t l ng xanh ra ngoài áo r i t t đèn, khép c a bu ng l i. H n trói v c ng nh th t cái dây
l ng, t t đèn khép c a, d ng d ng, l nh lùng, không suy ngh , không xúc đ ng! o n sau, khi M bóp thu c
cho A S , m t quá thi p đi, A S tàn nh n “đ p chân vào m t M ”. Nhà Pá Tra đã có l n trói đ ng m t
ng i con dâu cho đ n ch t. n l t A Ph c ng b trói đ ng nh v y! Có th nói đó là m t t c l đã m t
h t nhân tính.
C ng c cho t c l y là t t ng mê tín d đoan. C p v v , trình ma, cho ng i vay n , c ng trình ma.

M t th l c vô hình trói bu c và hù do ng i dân lao đ ng mi n núi, làm cho h s hãi, cam ch u, n m im
trong kìm k p. C nh ti ng nh c sinh ti n cúng ma r p r n, c nh Pá Tra đ t h ng l m r m kh n ma v nh n
m t ng i vay n vàng t ng thêm không khí kh ng khi p n i mi n núi âm u, ma thiêng n c đ c. Tác gi
đã kh c ho đ c sâu s c c nh đ a ng c tr n gian, n i giam hãm nh ng ng i dân lao đ ng vô t i. ó là
m t b n cáo tr ng đ i v i ch đ phong ki n mi n núi man r , c u k t v i th c dân Pháp. Theo Tô Hoài
trong Cát b i chân ai cho bi t, t n m 1918, ng i Mèo (Hmông)
ông D ng tr c thu c chính ph Pháp
mà đ i di n là quan công s đ u t nh. Ng i Mèo đ t ra th ng lí, th ng soái cai tr t qu n. ó là nh ng
ch c quan đ t ra t th i Pháp đ kìm k p nhân dân. Không có cách m ng không th gi i phóng cho nh ng
con ng i vô t i y.
B cáo trong b n cáo tr ng y là A S và Pá Tra – cha h n. Cho vay n ng lãi, coi m ng ng i nh c rác, l i
d ng mê tín th n quy n, c u k t v i quan Tây, cha con Pá Tra là nh ng k hi n thân cho cái ác, cho th l c
ph n đ ng. Nhà v n kh c h a không nhi u, nh ng ch vài nét mà ng
nh n, m t h t tính ng i c a chúng.

i đ c không quên đ

c b m t tàn

2. Nhân v t M :
M là nhân v t chính, nhân v t trung tâm c a truy n V ch ng A Ph . M là hi n thân cho tu i tr mi n núi
b vùi d p và đã vùng lên t gi i thoát cho mình. M là linh h n c a truy n V ch ng A Ph .
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 4 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C


V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

M đ u tác ph m, Tô Hoài gi i thi u M là m t cô gái lúc nào, làm gì c ng cúi m t, m t bu n r i r i. ó
là hình bóng c a con ng i b chà đ p và tuy t v ng. Nh ng M là ai, nh ng ai đ ng ngoài ho c làm khách
c a nhà th ng lí thì không th hi u đ c. Ph i là ng i nghèo H ng Ngài, nh ng ng i cùng s ph n v i
M m i hi u M .
i M trong tác ph m có th chia làm b n đo n: o n tr c khi làm dâu, đo n m i v làm dâu, đo n làm
dâu đã quen và đo n c u A Ph r i b tr n cùng A Ph . Ta hãy phân tích nhân v t M theo b n ch ng
đ ng đ i đó.
a) Tr c khi b b t v làm dâu tr n , M là ng i con gái h nh phúc. Cô yêu đ i, th i kèn lá c ng hay nh
th i sáo. Cô đã tr i qua nh ng đêm tình mùa xuân say mê. “Trai đ ng nh n c chân vách đ u bu ng M ”.
M l i có khát v ng t do, mu n làm ch đ i mình. Khi nhà Pá Tra mu n l y cô v tr n , b M ch a k p
có ý ki n gì, thì M đã nói ngay: “Con làm n ng ngô tr n thay cho b . B đ ng bán con cho nhà giàu”.
b) Khi b c p v làm dâu, b trình ma nhà th ng lí, M đã đau đ n, u t c. “Có đ n m y tháng, đêm nào M
c ng khóc”. Cô không th ch p nh n thân ph n làm nô l cho nhà giàu. Cô hái lá ngón (th lá đ c), hai m t
đ hoe, v chào b đ đi ch t. Nh ng cô ch t thì b ph i tr n , mà b thì đã quá già y u r i. Cô không th
ch t. “M ch b ng m t khóc. M ném n m lá ngón xu ng đ t”. M khóc cho đ i mình, cho s ph n mình.
M ném n m lá ngón nh ném cái khát v ng đ c gi i thoát cho riêng mình! T đây, M s không ngh v
mình n a, cô ch s ng làm trâu ng a đ tr n cho b mà thôi!
c) M y n m sau, khi b M ch t, M c ng không ngh đ n cái ch t n a, b i vì “M quen cái kh r i”. “Bây
gi thì M t ng mình c ng là con trâu, con ng a,… con ng a ch bi t vi c n c , bi t đi làm mà thôi”. M
không ngh ng i n a, mà lúc nào c ng ch nh đi nh l i nh ng vi c gi ng nhau, ti p nhau… m i n m, m i
mùa, m i tháng l i làm đi làm l i: “T t xong thì hái thu c phi n, gi a n m thì gi t đay, xe đay, đ n mùa đi
n ng b b p, và dù hái c i, lúc bung ngô, lúc nào c ng gài m t bó đay trong cánh tay đ t c s i”.
iM
ch còn là vi c và vi c n i ti p nhau, con ng i M rút l i ch là cái công c , là con v t đ sai khi n. Cha con
Pá Tra c ng không coi M là ng i. A S không t t nào cho M đi ch i. Th y M mu n đi ch i thì A S

ch ng nói ch ng r ng đem m t thúng s i đay l i trói đ ng cô vào c t, xong r i khép c a ra đi. Ng i nhà
th y M b trói đ ng cô vào c t, xong r i khép c a ra đi. Ng i nhà th y M b trói đ ng nh th su t đêm
c ng không ai h i. Th mà li n đ y, v a m i đ c c i trói thì cô ph i đi hái lá thu c v xoa bóp cho ch ng,
nh m t thi p đi thì A S li n l y chân đ p vào m t M ! Th t không đâu m ng s ng con ng i, nhân cách
con ng i b coi r đ n nh th ! C ng không đâu con ng i l i t coi r mình m t cách tuy t v ng nh
th ! M cam ch u thân ph n c a con rùa nuôi trong xó c a, ch bi t ng i trong cái bu ng con kín mít trông ra
cái c a s vuông m m tr ng tr ng, “đ n bao gi ch t thì thôi”.
Nh ng đó ch là m t ph n trong con ng i c a M . Ch sâu s c c a tác gi , t m lòng nhân đ o c a tác gi
không ch bi u hi n tình c m xót th ng M , vi c t cáo thói t c phi nhân tính c a t ng l p th ng tr , mà
còn th hi n vi c nhìn ra con ng i bên trong c a M và đ t tr n ni m th ng yêu vào đó.
Nh trên đã nói M có m t tu i tr h nh phúc, có m t tính cách mu n làm ch đ i mình. Tính cách y
không bao gi ch t, nó ch t m th i b nén xu ng đ khi có d p l i bùng lên. D p y là m t mùa xuân T t
đ n, m y n m sau, khi đ u núi có ti ng sáo r b n đi ch i. M nghe ti ng sáo thi t tha, b i h i, t nhiên ng i
nh m th m bài hát. Trong không khí đón t t c a m i ng i “M c ng u ng r u. M lén l y h r u, c
u ng c t ng bát”. Cách u ng r u c a M nh báo hi u m t hành đ ng n i lo n ch ng l i thân ph n mà
chính M ch a ý th c rõ r t. “R i say, M l m m t ng i đ y nhìn m i ng i nh y đ ng… nh ng lòng M thì
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 5 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

đang s ng v ngày tr c”. C n say đã giúp M quên đi tình c nh hi n t i đ s ng v i đêm tình ngày x a.

Th i gian ngày tr c nh hi n v . M đang s ng v i hai con ng i: con ng i th c t i, theo quán tính thì
“đ ng d y”, “t t b c vào bu ng”, “ng i xu ng gi ng, trông ra cái c a s l vuông m m tr ng tr ng”;
con ng i tâm linh thì “đ t nhiên vui s ng nh nh ng đêm T t ngày tr c”.
Nhói lên trong tâm t M m t tình c m th ng xót mình: “M tr l m. M v n còn tr ”, m t tình c m oán
h n: “Bao nhiêu ng i có ch ng c ng đi ch i ngày T t. Hu ng chi A S v i M , không có lòng v i nhau mà
v n ph i v i nhau”, r i đ t kh i, m t tình c m u t h n: “N u có n m lá ngón trong tay lúc này, M s n
cho ch t ngay, ch không bu n nh l i n a”. Th là con ng i đích th c tâm linh trong M đã s ng l i, hoà
l n v i con ng i th c t i, làm cho cô vào tr ng thái m ng du, v a s ng trong không gian th c t i, v a
s ng v i th i gian quá kh , ch p ch n, b t đ nh. M thêm m vào đèn, qu n l i tóc, l y cái váy hoa… nh
s ng trong th c t i, nh ng th c ra thì M đang s ng trong m . Cô không nghe A S h i, cô c ng “không
bi t mình đang b trói”, tai v n nghe ti ng sáo đ a M đi ch i. Ch khi vùng b c đi mà không đ c, tay
chân đau không c a đ c, cô m i th n th c ngh mình không b ng con ng a. Nh ng khuya, nghe ti ng chó
s a xa xa, cô l i quên ngay hi n t i, nín khóc và l i b i h i v i cu c s ng trong m ng, lúc m , lúc t nh.
ây là đo n v n th t đ p và th m ng. Nó ch ng nh ng kh c h a đ c cái s c s ng mãnh li t không gì d p
t t đ c c a tu i tr mà còn làm s ng l i không khí v n hoá ngày h i đ p đ , đ m say c a ng i dân t c đã
chuy n thành đ i s ng tâm h n c a nhân v t. ng th i đo n v n c ng th m đ m m t ni m xót th ng vô
h n cho s ph n ng i con dâu tr n , và nâng niu nh ng gi c m tình t đ p đ c a m t con ng i. Ngòi
bút c a tác gi qu đã thâm nh p sâu s c vào nh ng bi n hóa. Ngòi bút c a tác gi qu đã thâm nh p sâu s c
vào nh ng bi n hóa, đ i thay tinh vi c a tình c m nhân v t, bi u hi n m t t m lòng nhân đ o tha thi t, hi u
th u nh ng đ ng nét quanh co, bí n c a nó.
d) nh cao trong cu c n i lo n ch ng l i thân ph n trâu ng a c a M là đo n cô đ ng lên gi i thoát cho A
Ph và cho c chính mình. Khi A Ph đã m y đêm b trói đ ng vào cây c t đ ch u t i do h n m t bò thì
tr ng thái vô c m c a M đang lên đ n m c cao nh t. M ít ng và có thói quen ng i s i l a đêm. Nh ng
khi ng n l a bùng lên, M th y m t A Ph m tr ng tr ng m i bi t A Ph còn s ng. “Nh ng M v n th n
nhiên th i l a, h tay. N u A Ph là cái xác ch t đ ng đ y, c ng th thôi… M ch bi t ch còn v i ng n
l a”. M vô c m v i sinh m nh c a A Ph và c v i chính mình!
Nh ng cái gì đã th c t nh lòng tr c n c a M ? M t l n tr d y, khi “ng n l a b p bùng sáng lên, M lé m t
trông sang th y hai m t A Ph c ng v a m , m t dòng n c m t l p lánh bò xu ng hai hõm má đã xám đen
l i”. Cái gi t n c m t y đã làm M “ch t nh l i” vi c M b trói đ ng n m tr c, c ng n c m t ch y
nh th mà không lau đ c; M l i nh t i ng i đàn bà đã b trói ch t trong nhà này, và A Ph thì ch đêm

mai là ch t thôi. Ch có trí nh b t ch t là làm M s ng l i. Trí nh có s c s ng riêng c a nó, không ph i
mu n quên là quên đ c đâu. T t n m tr c đã th , l n này trí nh l i loé lên m t cách vô th c, và nh m t
ph n ng dây chuy n nó n i l i ba s ph n. M không còn s ng v i ng n l a n a. L a v c đi mà cô không
th i. M chìm vào t ng t ng. M ngh mình có th ch t thay cho A Ph . “Ng i kia vi c gì mà ph i ch t
th ”. M đ ng lên l y con dao nh c t dây trói cho A Ph trong m t ý th c ch p nh n hi sinh v mình, s n
sàng th m ng cho anh n u b b t trói th vào c t. ó là giây phút tuy t đ p trong đ i M . Cô tr thành con
ng i cao c , nên cô không còn c m th y s !

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 6 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

Hành đ ng đó tuy không th đoán tr c, nh ng hoàn toàn không ng u nhiên chút nào. M đã t ng nguy n
làm r y tr n thay b , đã t ng ch u kh đ làm dâu tr n cho b , t ng dám ch t đ đ c gi i thoát cho
mình, thì sao M l i không dám ch t đ c u m t ng i vô t i?
Nh ng tính cách M tuy có quy lu t mà v n đ y b t ng . V a m i ngh đ n vi c có th ch t thay cho A Ph ,
nh ng khi A Ph v a ch y đi, M đ ng l ng trong bóng t i, l p t c “M c ng v t ch y ra, b ng đi, đu i k p
A Ph : A Ph cho tôi đi. đây thì ch t m t!” Lôgic c ng r t ch t ch . M đã c u s ng A Ph thì t i sao cô
l i không t c u mình?! Nhà v n đã miêu t quá trình di n bi n c a nhân v t c c kì t nhiên và sinh đ ng,
đ y ng u nhiên b t ng mà v n n m trong quy lu t t t y u cua s s ng. M y giây tr c đó, ai có th ngh
r ng M l i b tr n? Th mà cô đã vùng ch y theo A Ph , và không th khác đ c! M là m t nhân v t

thành công b c nh t trong v n xuôi cách m ng đ ng đ i Vi t Nam. M t trong nh ng bí quy t c a nó là nhà
v n đã kh c h a quá trình tâm lí đ y bi n hoá, ng u nhiên, b t ng , mà v n n m trong vòng tình lí c a s
s ng. Nhân v t tr nên có hình kh i, đa di n, đ y mâu thu n, khi thì m t này n i lên, khi thì m t kia n i lên,
nh ng lúc nào c ng là nhân v t y, ch không ph i là nhân v t khác l p vào.
3. Nhân v t A Ph :
Trong V ch ng A Ph thì A Ph là nhân v t ph
th i kì H ng Ngài và s tr thành nhân v t chính trong
đo n đ i Phi ng Sa. Ph n đ u truy n, nhà v n ch y u k chuy n d i góc nhìn và ý th c c a M , sang
ph n sau ngòi bút nhà v n l i đ a đ y ch y u theo góc nhìn c a A Ph .
A Ph là đ a con m côi, n n nhân c a b nh d ch và n n đói làm ch t ng i hàng lo t. M i m i tu i A
Ph đã b bán xu ng vùng ng i Thái, nh ng anh l i tr n đ l u l c đ n H ng Ngài. Quanh n m ch làm
thuê, A Ph kh e nh ng nghèo thì không th l y v . Có th nói A Ph là con ng i d i đáy c a xã h i
mi n núi. A Ph b đánh đ p tàn nh n r i b bi n thành đ a tr n , r i b trói đ ng ch ch t… đ u ch ng
t s ph n trâu ng a c a ng i lao đ ng nghèo vùng cao.
Nh ng A Ph là m t con ng i đ p c a núi r ng. A Ph làm kh e nh trâu, ch y nhanh nh ng a, tr thành
m t ni m m
c c a các cô gái. A Ph c ng b trói bu c b i mê tín và th n quy n. Sau khi b đánh đ p tàn
nh n su t m t ngày đêm, A Ph lê g i đi làm th t l n, làm c cho ch c vi c n v . Khi Pá Tra b t A Ph
đóng c c l y dây đ trói mình, A Ph v n ngoan ngoãn vâng theo. Anh không h ngh đ n vi c tr n ch y.
Và bi t ch y đâu cho thoát? Cái đ p nh t A Ph là tâm h n phóng khoáng, h n nhiên, yêu chính ngh a, t
tin c a tu i tr mà cu c s ng nô l không th hu di t đ c. Chính cái s c s ng y sau này s đ a A Ph đi
theo cách m ng.
4. Ngh thu t c a truy n ng n V ch ng A Ph :
- Trên đây đã nói qua ngh thu t miêu t quá trình tâm lí c a nhân v t M . ó là thành công tiêu bi u nh t
c a nhà v n.
- Tô Hoài c ng là cây bút sành t c nh. C nh v t c a ông s ng đ ng, có h n và đ y khêu g i, góp ph n bi u
hi n đ c l c cho nhân v t. Ch ng h n đo n miêu t mùa xuân:
“H ng Ngài n m y n T t gi a lúc gió th i vào c gianh vàng ng, gió và rét d d i.
Nh ng trong các làng Mèo đ , nh ng chi c váy hoa đã đem ra ph i trên m m đá, xòe nh con b m s c s .
ám tr đ i T t, ch i quay, c i m trên sân ch i tr c nhà”. Ngôn ng t màu s c r t phong phú, đ c đáo,

không th y có trong t đi n. Nh ng cái chính, nó g i lên m t không khí s ng đ ng, đ i thay t ng lúc, làm
nên cho s tr i d y c a tâm h n M v sau.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 7 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

- c bi t ông sành dùng ngôn ng n a tr c ti p. L i c a tác gi mà nh nói lên gan ru t, vô th c c a nhân
v t, đã v lên đ lo i cung b c trong tình c m M : lúc t tin, lúc ai oán, lúc d n d i, u t c, lúc c quy t…,
ch ng h n: “M tr l m. M v n còn tr . M mu n đi ch i…”. L i v n nh l i tr m ngâm, th n th c c a
nhân v t.
- Các chi ti t đ c l a ch n r t công phu, chúng đ c miêu t nh khêu g i, đan cài, cái này g i ra cái kia,
m t cách t nhiên. áng chú ý là chi ti t ti ng sáo và chi ti t b p l a. Chúng v a t o không khí, v a khêu
g i vào tâm t nhân v t, v a miêu t môi tr ng. Chi ti t c a V ch ng A Ph giàu ch t t o hình c a đi n
nh và giàu ch t th . ây đúng là m t tác ph m tiêu bi u cho thành t u v n xuôi c a v n h c cách m ng.
(Tr n ình S , in trong Phân tích và bình gi ng tác ph m v n h c l p 12, Nxb GD, 1997)
Chú thích:
[1] Xem
– Tô Hoài: C m ngh v truy n V ch ng A Ph , trong sách Nhà v n nói v tác ph m, Hà Minh

c biên


so n, Nxb V n h c, H., 1994.
- Tô Hoài: Tôi vi t Truy n Tây B c, trong sách Thai nghén tác ph m, Nxb H i nhà v n, H., 1995.
- Tô Hoài: Cát b i chân ai, Nxb H i nhà v n, H., 1995, in l n th ba.
B. PHÂN TÍCH NHÂN V T M TRONG " V CH NG A PH "- TÔ HOÀI
Có th nói đóng góp l n lao cho s thành công c a t p Tru n ng n Tây B c chính là “V ch ng A Ph ”.
Xét riêng trong truy n này nhân v t giàu n t ng nh t , sinh đ ng nh t là M . B c chân dung v nhân v t
trung tâm c a tác ph m là s ph i h p c a nh ng m ng màu hoàng hôn u ám và bình minh r ng ng i ; c a
khát v ng s ng, khát v ng t do ti m n mãnh li t trong cái hình xác nô l . Phát hi n và sáng t o nhân v t
M trong truy n, Tô Hoài đã ch ng t là cây bút b c th y trong vi c khám phá nh ng mi n s ng l n khu t
trong th m sâu con ng i n i m nh đ t cu i tr i tây B c th i k đen t i.
.1.Tóm t t c t truy n
M , m t cô gái xinh đ p, yêu đ i, có khát v ng t do, h nh phúc, b b t v làm con dâu g t n cho nhà
Th ng lí Pá Tra.Lúc đ u M ph n kháng nh ng d n d n tr nên tê li t, ch "lùi l i nh con rùa nuôi trong xó
c a". êm tình mùa xuân đ n, M mu n đi ch i nh ng b A S (ch ng M ) trói đ ng vào c t nhà.
A Ph vì b t bình tr c A S nên đã đánh nhau và b b t, b ph t v và tr thành k
tr n cho nhà
Th ng lí.Không may h v m t 1 con bò, A Ph đã b đánh, b trói đ ng vào c c đ n g n ch t.M đã c t dây
trói cho A Ph , hai ng i ch y tr n đ n Phi ng Sa.M và A Ph đ c giác ng , tr thành du kích.
Ch đ : Qua vi c miêu t cu c đ i, s ph n c a M và A Ph , nhà v n đã làm s ng l i quãng đ i t m
t i, c c c c a ng i dân mi n núi d i ách th ng tr dã man c a b n chúa đ t phong ki n, đ ng th i kh ng
đ nh s c s ng ti m tàng, mãnh li t không gì h y di t đ c c a nh ng ki p nô l , kh ng đ nh ch có s vùng
d y c a chính h , đ c ánh sáng cách m ng soi đ ng s d n t i cu c đ i t i sáng.
2. Phân tích Hình nh M
2.1. M và cu c s ng làm dâu g t n trong nhà th ng lý Pha tra
a. M - Hình nh cô gái Mèo hoàn thi n
M xu t hi n trong l i k v th i qúa kh c a cô là cô gái Mèo hoàn thi n, bông hoa ban thu n khi t c a núi
r ng Tây B c. Xu t thân trong m t gia đình nghèo nh ng M đ c thiên phú hình dáng và nhi u t ch t t t
đ p. M không ch đ p mà trong cô còn n tàng s yêu đ i, ham s ng, say s a v i m i tình đ u. Nh ng ngày
tháng tu i tr c a cô trôi đi êm đ m đ n trong tình th ng c a b , trong âm thanh tu i tr và s c màu đêm

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 8 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

h i đ t mièn tây. M i ngày s ng, trái tim cô nh tràn c ng h i h p sung s ng ch nghe âm thanh ti ng sáo
quen thu c c a ng i yêu.
M đ ng th i là cô gái ch m làm, m t d a con hi u th o, bi t xa lánh cái ác và bi t trân tr ng nâng niu tình
yêu c a mình, giàu lòng t tr ng. S c tr và s thánh thi n d n t trong M , và v i nó M hy v ng đ ng
v ng gi a cu c đ i v i khát khao t do làm ch cu c s ng. M tâm s v i cha mình " con nay đã bi t cu c
n ng làm ngô, con ph i làm ngô đ tr n cho b ".
Nh ng s ph n "nh ng bông hoa" xinh đ p và đ y s c s ng y, th i đi m l ch s này đ n chung ch u s
ph n đau th ng - đó là m t t t y u. Tô Hoài đã nh n rõ đ c cái lo gic nghi t ngã này và “nàng Ki u” đ t
mi n tây c ng không thoát kh i n i đa đoan đo n tr

ng.

b. M - Hình nh ng i đƠn bƠ nô l
Cái đau đ n c a s ph n M b t đ u t m t th t i truy n ki p mãn tính c a ng i nghèo, đó là không ti n
c a t t y u s tr thành nô l . B M vay ti n c a Pá tra - s n lãi đ n khi m cô ch t mà b v n không tr
h t. M đã tr thành v t th gán n và thành nô l trong hoàn c nh kh c nghi t nh th . Và c ng b t đ u
b ng m t nguyên nhân đau đ n bi ph n, đó là “l i” c a ng i xinh đ p v i ph m h nh tr ng trong! M tr

thành cô con dâu g t n , m t th “hàng hóa” trao đ i.
Ph n ng c a M nh ng ngày đ u là m y tháng ròng, đêm nào M c ng khóc và đ nh t t . ây là ph n ng
t nhiên c a cô gái tr yêu đ i b ng nhiên b t c đo t h t t do; đ ng th i c ng là ph n kháng quy t li t
c a con ng i ham s ng mu n ki m tìm m t cu c s ng cho ra s ng. Cu c s ng v i t t c t nhiên c a ki p
ng i ch không ph i v t v t n t i trú ng cái r ng không trong th xác.
Tuy nhiên ph n kháng c a M b ch n đ ng, Tô Hoài thêm m t l n cho th y b n l nh khai thác các m i liên
h chi ph i n i tâm con ng i. Ki u h n m t làn quên sinh tránh ô nh c - thoát ki p đo n tr ng. Và n u
Ki u ch t, s không còn s v ng v n nào v món ti n “ba tr m l ng”. Nh ng đây, M xót xa h n, M
ch t - món n v n còn; và đ ng nhiên, cha cô ph i là ng i gánh ch u t i h n đ n h t ki p. Và bi k ch
xu t hi n, mu n ch t mà không th ch t, đây c ng chính là nguyên nhân ý th c cam ch xu t hi n trong M .
Nh ng n m tháng s ng Pha Tra là chu i ngày đ a ng c, M xu t hi n trong không gian y nh m t cái bóng,
su t ngày cúi m t im l ng. ó v n ch a ph i n i đau đ n th t s , Nhà v n đã tìm ra s thê th m c a nhân
v t, đó là ý chí c a M b mài mòn. Trong đ u M , nh ng suy ngh khát v ng, âm thanh s c màu th i x a c
đã m chìm; thay vào đó là cái ph i nh , quanh qu n l p đi l p l i t ng t nh m t vòng tròn n ng n không
l i thoát: " M cúi m t không ngh n a, mà lúc nào c ng ch nh đi nh l i nh ng vi c gi ng nhau, ti p nhau
v ra tr c m t … con ng , con trâu làm còn có lúc ngh ..đàn bà con gái nhà này thì vùi đ u làm vi c c
đêm c ngày".
Cùng v i công vi c n ng nh c tri n miên là s hành h tr c ti p c a cha con Th ng lý trên thân xác, b n
thân M b đánh, trói và t ng ch ng ki n không bi t bao nhiêu ng i b hành h đ n ch t. Ý chí c a M d n
b đè b p d i s c m nh tàn b o th i trung c , mà h qu c a nó là làm cho n i cay đ ng đen t i luôn đ ng
l i đ c quánh trong M , cô t rút ra k t lu n: mình không b ng con ng a. Và r i hành đ ng c a cô tê li t :
lùi l i nh con rùa nuôi trong xó c a.
Tuy nhiên n i đau kh tinh th n m i là th t s là n i đau tê tái, nó bi n M th c s tr thành “con
v t”mang tên ng i. M t tình yêu đ u là n i đau tinh thàn quá kh , nh ng đau h n, xót h n là M không
đ c phép ngh v nó; b i m i ý ngh v tình x a n i cô đ ng ngh a v i s ph m t i ghê g m. Chúa đ t
mi n núi và t p t c cúng ma do chúng l p nên, đã ràng bu c m i cô gái có ch ng và M s ng song t n v i
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 9 -



Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

m t ý ngh : Mình đã " trình ma" Th ng lý thì ch có còn cách ch t r x ng đây. Tô Hoài đã s c s o nhìn
th y vi c t p t c mê tín th n quy n b t tay v i giai c p th ng tr t o ra m t th "thu c phi n tinh th n" trói
ch t đ i M , nô d ch tinh th n cô.
M b c m đoán trong vi c hoà nh p c ng đ ng. A s trói M , dùng b o l c quy t li t tách M ra kh i th
gi i con ng i . Vì v y, bên trong th xác t i t c a M là tâm h n cô đ n tr ng r ng, n u còn m t m nh
nh c ng b cào nhàu nát. Th xác y, tâm h n y b giam hãm trong không gian ch t h p tù đ ng, làm cho
n i đau thêm ch ng ch t, s b t l c đ n c c cùng. Tô Hoài xây d ng đo n truy n đ y n d v c n bu ng
c a M , và v i nó, nhà v n giúp ng i đ c hình dung đ c n i đau t t cùng c a ki p ng i nô l .
Trong không gian oi ng t y, th i gian nh ng ng đ ng. Tr c mát M ch là s c màu hoàng hôn dài đ ng
đ ng bu n t , tê tái. M th c s không còn s ng n a mà ch còn là m t sinh th t n t i ch m ch p b c v
cõi ch t. Cách áp ch y c a gia đình th ng lý Patra, đã t o ra nh ng h qu ghê gh m, nó đ p v bi n d ng
tâm h n v n trong nh pha lê c a cô gái tr trung yêu đ i là M .
Ph n đ u truy n M ch ch nói m t câu duy nh t còn l i là im l ng khu t ph c, nh ng M c ng đã nuôi ý
đ nh t v n. Còn bây gi , M không bu n ngh đ n cái ch t n a. ây là m t tình ti t khám phá xu t s c v
n i tâm nhân v t c a nhà v n; b i khi con ng i ngh v cái ch t, t c là còn tha thi t s ng cu c s ng, mu n
tìm cu c s ng t t h n và ph nh n th c t i. Nh ng khi không bu n ngh đ n cái ch t thì đã là s buông th
s ph n cho đ nh m nh mà không còn ý ni m v s t n t i c a mình. Lo gic phát tri n tâm lý M đã đ n
cái đ nh bi k ch y. V i cô, th i gian không còn ý nghiã, không còn g i c m xúc và hình nh cu c s ng ch
còn là màn s ng m đ c. không quá kh hi n t i. Nh ng ghê g m h n c là s tàn b o đã làm cho M m t
mát đi u l n nh t đó là : đánh m t tình đ ng lo i. Cô gái có trái tim nh y c m ngày x a bây gi hóa đá,
chính b i v y ,tr c cái ch t đang p xuóng đ u Aph mà M v n bình th n, đó là thái đ tàn nh n không

th có con ng i.
Toàn b nh ng tình ti t truy n đen t i, vây b a M , có s c g i r t m nh v b i c nh xã h i phong ki n và
th n quy n mi n núi. ó là b n c o tr ng v s t c đo t quy n s ng c a nh ng con ng i l ng thi n vô
t i đ n tri t đ mà M là nhân ch ng. T i ph m t o lên bi k ch đó là cha ccon Th ng lí và xã h i mi n núi
đen t i m t th i. Và hình nh M c ng tr thành hình nh khái quát cho nh ng thân ph n nghèo hèn nô l
n i mi n đ t núi r ng âm u tù hãm. Con đ ng mà h đi ch là hành trình d
cái nhà tù oi ng t kh ng l là xã h i phong ki n mi n núi.

i roi v t c

ng quy n, trong

2.2. Hình nh M v i s c s ng ti m n và s tr i d y mãnh li t
Khi đ c Chí Phèo, ng i đ c đã ch ng ki n m t Chí Phèo t ng i bi n thành “ con qu d làng V
i”, th nh ng ch m t bát cháo hành c a Th N , m t hòn than nhân tính nh trong cái đ ng tro tàn Chí
Phèo b ng b c cháy m t khát v ng làm ng i l ng thi n. Trong “V ch ng A Ph ”, Tô Hoài c ng đã tìm
đ c hòn than nhân tính y. B i th , M cô gái h n nhiên t i tr v i bao khát v ng đã b áp ch c a th
gi i b o tàn làm cho g c ngã và bi n đ i ch còn là chi c bóng đã h i sinh.
a. S c s ng ti m tàng mãnh li t
Phát hi n c a Tô Hoài là tìm th y m t s th t nhân v n, đó là, song t n v i cu c s ng đen t i còn có m t
cu c s ng khác ti m n trong M . Nhà v n đã đi sâu vào t n cùng cu c s ng n i tâm nhân v t, phát hi n
kh i g i nó và ông đã tìm th y n i y v n nén ch a m t ti m n ng ham s ng khát khao h nh phúc.
Ph n ánh s c tr i d y c a M , Tô Hoài xây d ng m t hoàn c nh đi n hình làm b i c nh h i sinh c a tâm
h n cô gái Mèo nô l . ây là m t d ng công tinh t , nh nó mà tr c h t b n n ng con ng i t nhiên đ c
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 10 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C

V ch ng A Ph
ng)

Tô Hoài

tr i d y. Thiên nhiên chuy n mùa và nh ng vang đ ng c a cu c s ng đã tác đ ng vào t n cùng ngõ sâu góc
khu t c a tâm h n b b ng giá đóng c ng l i và h i m c a nó đã làm cho s b ng giá y rã d n. Hình nh
mùa xuân v trên vùng núi cao, trong chuy n th t t i đ p v i s c màu sinh đ ng: " váy hoa đem ph i trên
đá xoè ra nh nh ng con b m s c s , hoa thuóc phi n n tr ng đ i màu đ hoa, đ th m r i sang màu tím
man mác". Bên s c màu là âm thanh, là ti ng cu c s ng r n rã; ti ng tr c i ch i quay và ti ng sáo g i b n
tình…Nhà v n d ng nh đã đ n “gõ c a” tâm h n nhân v t tái hi n cái kho nh kh c ngày chu n b đón
xuân, t o v t và con ng i b ng t nh. Hoàn c nh y tác đ ng vào tâm h n M . Trong th gi i thâm cung
l nh l o u ám y, dù không nhìn th y s c màu, nh ng âm thanh ti ng sáo lay đ ng M làm cho cô b ng th c.
Chi ti t ti ng sáo đ c ch n làm đ i t ng tác đ ng lay th c M là s tinh t c a ngòi bút Tô Hoài, b i ch
có âm thanh m i th c s xuyên đ c nh ng b c t ng dày, nh ng cánh c a khép, đ r i t i lên, thúc g i
trái tim cô qu nh héo úa làm cho nó h i sinh. Và c ng b i ti ng sáo y g n li n th i quá kh m ng m c a
M mà s th ng hoa nh t ng t ngào nh t là ti ng g i c a m i tình đ u.
Chính nh nó, ni m u mê t m t i, n i lung linh h n M l c l i đã đ c đánh th c. M v t ra kh i tâm
tr ng th
c a mình b y lâu nay, tâm h n cô tr v v i đ i s ng th c ti n , trong óc cô tái hi n k ni m đ p
c a m t th i con gái: u ng r u ch i xuân, nh p sáo tình yêu dìu d t… M đã v t tình tr ng “s ng th c
v t”, phí th i gian và b t đ u s ng v i nh ng ni m vui ch trong ch c lát. Trong kho ng s ng tr l i y l n
đ u tiên M có hành đ ng , ph n ng đ u tiên là ý ngh mu n ch t "n u có n m lá ngón trong tay lúc này M
s n cho ch t ngay". Ph n ng y kh ng đ nh r ng, M đã th c s s ng l i, lý trí sáng su t đã phân tích cho
M hi u r ng hoàn c nh s ng th c t i là vô cùng đau xót t i h n.
Nh ng ti ng sáo ( trong hoàn c nh đi n hình đ c xây d ng ) v n thôi thúc quy n r " ti ng sáo g i b n tình
v n l l ng bay ngoài đ ng" tác đ ng vào con ng i h i sinh c a M , và m nh h n, nó xâm nh p vào
trong tâm h n và lý trí c a cô t n ta và s ng trong đó, thôi thúc day d t " trong đ u M đang r p r n ti ng

sáo". Ti ng sáo kh i g i s c s ng nh nh ng đ t sóng ào t, nh ng s c sôi trong mi n khu t l p đã tr i d y
thành hành đ ng: “ M đ n góc nhà l y ng m xo n m t mi ng b thêm vào đ a đèn cho sáng". Xây d ng
nhi u hình nh trong đo n truy n này, nhà v n đã bi u đ t đ c hành đ ng th c t nh c a nhân v t. M th p
đèn lên soi r i vào chính cõi u mê c a mình, thoát kh i đêm t i tri n miên c a quá kh , thay đ i cái không
gian lúc nào c ng bàng b c nh hoàng hôn mà M lâu nay v n t n t i. M đã t hành đ ng nh m t con
ng i t do, t đi theo ti ng g i c a lòng mình: qu n l i tóc, rút váy hoa … s a so n ch i t t . o n truy n
toát lên m t tinh th n nhân v n cao đ p, Tô Hoài đã g i đ n thông đi p, con ng i dù cùng c c và b nh n
chìm trong đen t i đ n m y, thì tr c sau v n là con ng i. V n đ đ t ra là cái gì, b i c nh nào s nâng h
d y và đ h tr l i v i nh p cu c đ i.
Gi a lúc lòng ham s ng v a xu t hi n, thì As đ n cùng v i nh ng s i dây trói.
ng tác trói v c a
As r t th n nhiên, rành r . M t hành đ ng trong b i c nh c th c a truy n, g i c m nh n s tàn ác đ n
l nh lùng c a th gi i b o tàn không còn l ng tri. Nh ng cái chính là cái tàn nh n y càng làm khát v ng
c a con ng i tr lên mãnh li t, m t khi h đã v t qua cái ch t, s qu n qu i đau đ n và đã h i sinh. M b
trói, nh ng ti t t u c a cu c s ng v n g i thi t tha " ti ng sáo đ a M đi theo nh ng cu c ch i, nh ng đám
ch i… M vùng b c đi". o n v n đã miêu t thành công cu c gi ng xé quy t li t gi a khao khát h nh
phúc cháy b ng và th c t i tàn nh n l nh lùng. Xét ph ng di n tinh th n thì M đã th ng; khát v ng c a M
trào ra kh i, “Bung phá” nh ng s i dây trói kh c nghi t vô tình. Tuy nhiên khát v ng y th c t v n b đè
b p, l n dây trói c a vào làn da th t, làm M t nh l i, gi c m ng tan bi n thay vào đó là ý ngh cay đ ng " M
T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 11 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

V ch ng A Ph

Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng ố n (Th y Ph m H u C


ng)

Tô Hoài

th n th c ngh mình không b ng con ng a”; và nh vây cu c vùng d y làn th nh t c a M th t b i, s qu y
đ p v n d y không đ s c m nh d thay đ i s ph n.
b. HỢnh đ ng t gi i phóng
t bi n l n nh t làm thay đ i ki p s ng c a M là đêm M quy t đ nh c u Aph . Kh i đ u là tâm trang
l nh lùng th n nhiên c a M khi nhìn Aph b trói đ ng " M th n nhiên th i l a h tay. N u Aph là cái xác
chêt đ ng đ y c ng th thôi". Tâm h n v n nhân h u đã r i vào vô c m, nh ng n c mát Aph đã đánh
th c trái tim M . Thoát ra kh i vô c m, My s ng d y b ng nh ng h i c run r y n i trái tim đ y th ng tích
c a chính cô: M nh l i As trói M ; C m giác th ng thân làm t ng thêm xúc c m th ng ng i đ r i b t
lên ti ng kêu " tr ì i nó b t trói đ ng ng i ta đ n ch t ". L n đ u tiên sau bao nhiêu n m tr i trong cái th
gi i nhà Th ng lý, M m i b t kêu đ c thành ti ng con ng i. M đã th c s s ng l i hoàn toàn, v i ý
ngh a là con ng i đ y đ nhân cách; và do v y đ n đây, lòng th ng ng i đã tr thành s c m nh l n át
n i th ng thân. Lòng nhân h u trong M đã h i sinh, và chính nó tr thành đ ng l c giúp M chi n th ng
n i s , thúc đ y cô có hành đ ng c u ng i: M rút dao c t dây c u Aph . Hành đ ng xong, n i s xu t
hi n nh ng b n n ng t v tích c c đã kích thích hành đ ng ti p theo M ch y theo Aph , v i l i gi i thích
ng n g n " đây thì ch t m t". M đã tr v là M t cách là con ng i và tr ng thành v nh n th c, cô
th y rõ đ c b m t c a th gi i b o tàn, kiên quy t t b nó. Hành đ ng ch y tr n c a M là hành đ ng
ch y theo khát v ng t do mà b y lâu b nén ch t. M t thoát ra kh i bóng đêm đ đ n v i ánh sáng; t đ p
v không gian oi ng t c m tù m ra cu c đ i m i cho chính b n thân mình, m c dù
đ ng y v n là t phát

th i đi m này, hành

3. ánh giá chung.
Nhân v t trung tâm M đ c xây d ng thành công và là hình nh v n h c đ c s c. Trang vi t v M ph n
đ u truy n đ y n t ng, trong đó có nh ng đo n vi t th ng hoa. Tài n ng đ c đáo c a Tô Hoài là xây d ng
lên nh ng ngh ch c nh di n bi n tinh vi trong con ng i M . M t cô gái xinh đ p nh ng gánh ch u s ph n

đa đoan, m t n i tâm đ y mâu thu n. Các tình ti t vi t v M h u h t là đ i tho i n i tâm, hay nói cách khác
M hi n lên troing truy n b ng nh ng tình ti t thoát ra t miêu t n i tâm. Nh ng cu c đ i tho i n i tâm đã
d n đ n k t c c b t ng nh ng hoàn toàn h p lý và lo gic.
Hành đ ng c u Aph là hành đ ng táo b o có ý nghiã quy t đ nh đ i M và m ra cu c s ng m i. đó, M
và Aph thành v thành ch ng, cùng đ i du kích đánh gi c b o v b n làng mi n đ t m i Phi ng xa. Hành
đ ng y kh ng đ nh cu c s ng v n ti m tàng và phong phú, nh ng đau kh và khát v ng t do đ u t n t i
trong M t tr c, v n đ đ t ra là cái gì kh i g i cho s tích c c tr i d y chi n th ng. Hành đ ng gi i
phóng (C u A Ph và c u mình) là hành đông t phát, và nó tr thành phát tr i n t giác đo n sau c a tác
ph m. Nh ng Tô Hoài đã t o ra đ c cái khác bi t gi a nhân v t M v i các nhân v t: Thúy Ki u (Truy n
Ki u - Nguy n Du) hay V N ng (Ng i con gái Nam X ng - Nguy n D )… ch bông hoa x Mèo
không tìm đ n m t th gi i o t ng, ho c m t vòng vây đen t i bi k ch m i, mà là khát v ng vùng lên tìm
m t con đ ng s ng v i s đ i thay và t do tri t đ .
Giáo viên: Ph m H u C ng
Ngu n :
Hocmai.vn

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 12 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

5 L I ÍCH C A H C TR C TUY N







Ng i h c t i nhà v i giáo viên n i ti ng.
Ch đ ng l a ch n ch ng trình h c phù h p v i m c tiêu và n ng l c.
H c m i lúc, m i n i.
Ti t ki m th i gian đi l i.
Chi phí ch b ng 20% so v i h c tr c ti p t i các trung tâm.

4 LÍ DO NÊN H C T I HOCMAI.VN





Ch

ng trình h c đ c xây d ng b i các chuyên gia giáo d c uy tín nh t.
i ng giáo viên hàng đ u Vi t Nam.
Thành tích n t ng nh t: đã có h n 300 th khoa, á khoa và h n 10.000 tân sinh viên.
Cam k t t v n h c t p trong su t quá trình h c.

CÁC CH

NG TRÌNH H C CÓ TH H U ÍCH CHO B N

Là các khoá h c trang b toàn
b ki n th c c b n theo
ch ng trình sách giáo khoa
(l p 10, 11, 12). T p trung
vào m t s ki n th c tr ng
tâm c a kì thi THPT qu c gia.


T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Là các khóa h c trang b toàn
di n ki n th c theo c u trúc c a
kì thi THPT qu c gia. Phù h p
v i h c sinh c n ôn luy n bài
b n.

Là các khóa h c t p trung vào
rèn ph ng pháp, luy n k
n ng tr c kì thi THPT qu c
gia cho các h c sinh đã tr i
qua quá trình ôn luy n t ng
th .

Là nhóm các khóa h c t ng
ôn nh m t i u đi m s d a
trên h c l c t i th i đi m
tr c kì thi THPT qu c gia
1, 2 tháng.

-