Trường THCS Giục Tượng
Ngày soạn: 4/2/1012
Bài 22
TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
CỦA DÒNG ĐIỆN
I. Mục tiêu
1.Về kiến thức:

Tuần 25
Tiết 25

- Nêu được khi dòng điện đi qua một vật dẫn thì làm cho vật dẫn nóng lên.
2.Về kĩ năng:
- Kể tên được 5 dụng cụ điện sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện.
- Nhận biết đèn LED chỉ cho dòng điện chạy qua theo 1 chiều
3.Về thái độ
- Cẩn thận, tỉ mỉ, tích cực trong quá trình xây dựng bài.
II.Chuẩn bị
1. Giáo viên:
- Nguồn điện 6V.
- Dây sắt mảnh dài.

- Công tắc.

- Cầu chì.

- Nhiều mảnh giấy nhỏ.

- Dây nối.

- Mỗi nhóm HS: nguồn pin, công tắc, đèn LED, dây nối.

2. Học sinh:
- Học bài cũ và chuẩn bị trước bài 22
III. Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ : (5’)
- Căn cứ vào đâu để lắp mạch điện theo yêu cầu? (3đ)
- Chiều dòng điện trong mạch được quy ước như thế nào?(3đ)
- Vẽ sơ đồ mạch điện cho mạch hình 21.1, 21.2 SBT (4đ)
2. Bài mới
- GV nêu vấn đề: Ta đã biết dòng điện chạy qua vật dẫn kim loại do các hạt mang điện nào tạo thành.
Vậy ta có trông thấy các electron dịch chuyển trong vật dẫn không? Làm cách nào biết được có dòng điện
chạy qua vật dẫn kim loại, bóng đèn, quạt điện…? Bài học hôm nay và bài sau sẽ cung cấp cho chúng ta biết
một số tác dụng của dòng điện để nhận biết có dòng điện
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Tìm hiểu tác
dụng nhiệt của dòng điện (15’)
- Yêu cầu HS đọc và trả lời C1.

- Yêu cầu HS đọc và làm theo C2
để tìm hiểu trong mạch điện, bộ
phận nào bị nóng nhiều, bộ phận
nào bị nóng ít khi có dòng điện
chạy qua? Và trả lời các câu hỏi
nêu ra ở C2.

I – Tác dụng nhiệt:
Đọc C1
Nêu tên các dụng cụ: bóng
đèn, bếp điện, mỏ hàn ….

Đọc C2
 HS đưa ra các dự đoán của
mình.
Dây tóc bóng đèn nóng lên….

- Trong mạch chúng ta vừa lắp, khi
đèn phát sáng thì hầu như chúng ta  Kết quả thí nghiệm: Dây
không cảm thấy dây dẫn bị nóng dẫn bị nóng lên, các mảnh

1

C1: Bóng đèn điện, bàn là điện, bếp
điện, nồi cơm điện, mỏ hàn, ấm
điện…
C2:
a) Bóng đèn nóng lên. Có thể xác
nhận qua cảm giác bằng tay.
b) Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng
mạnh và phát sáng.
c) Dây tóc thường làm bằng Vonfram
để không bị nóng chảy.
 Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng


lên. Vậy khi dòng điện chạy qua giấy bị cháy và rơi xuống.
một dây dẫn kim loại có làm cho
dây nóng lên hay không?
- Lắp mạch điện như hình
22.2SGK và biểu diễn cho HS
xem. Yêu cầu HS nhận xét kết quả Nêu nhận xét từ kết quả thí

thí nghiệm, trả lời các câu hỏi ở nghiệm quan sát đựơc.
C3.
- Yêu cầu HS rút ra kết luận chung  Tìm từ thích hợp điền vào
về tác dụng nhiệt của dòng điện.
chỗ trống để hoàn thành kết
- Yêu cầu HS xem bảng nhiệt
luận.: nóng lên;
độ nóng chảy của một số chất
nhiệt độ , phát sáng.
và trả lời C4.
 Quan sát bảng nhiệt độ
nóng chảy của một số chất,
tìm cách trả lời C4.
THNL:
-Để bóng đèn sợi đốt phát sáng
được thì phải mất một phần năng
lượng điện để đốt nóng bộ phận
dây tóc đến nhiệt độ cao . Vậy để
tiết kiệm năng lượng điện người ta
đã dùng đèn ống . Nhờ có cơ chế
đặc biết chất bột phủ bên trong đèn
ống phát sáng . Đèn này nóng lên
ít nên tiêu thụ năng lượng điện ít
hơn so với bóng đèn sợi đốt . Ngày
nay người ta vẫn không ngừng
nghiên cứu và chế tạo ra các loại
đèn tiêu thụ ít năng lượng điện hơn Lắng nghe
nữa như đèn compac,đèn L.E.D....
-Để giảm tác dụng nhiệt , cách đơn
giản nhất là làm dây dẫn bằng vật

liệu dẫn điện tốt . Việc sử dụng
nhiều kim loại để làm vật liệu dẫn
điện dẫn đến cạn kiệt tài nguyên
thiên nhiên . Ngày nay người ta có
gắng chế tạo ra vật liệu siêu dẫn để
giảm thiểu tối đa năng lượng hao
phí do tỏa nhiệt nhằm sử dụng
năng lượng hiệu quả và bền vững .

điện chạy qua.

C3
a) Các mảnh giấy bị cháy đứt và rơi
xuống.
b) Dòng điện làm dây AB nóng lên.
 Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên.
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng
đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao
và phát sáng.
C4:
Khi đó cầu chì bị nóng lên và đứt.
Mạch bị hở, tránh hư hại các thiết bị.

II – Tác dụng phát sáng:

Hoạt động 2 : Tìm hiểu tác
dụng phát sáng của dòng điện
(15’)


1. Bóng đèn bút thử điện:

C5: Hai đầu dây trong bóng đèn bút
Khi nào thì dây tóc bóng đèn phát  Khi nhiệt độ của dây tóc thử điện tách rời nhau.
sáng?
bóng đèn tăng cao.
C6: Đèn bút thử điện sáng do chất khí

2


 Vậy có một số vật dẫn khi bị Lắng nghe
nóng lên nhiệt độ cao thì phát
sáng. Nhưng vẫn có một số đèn
phát sáng khi có dòng điện chạy
qua thì nhiệt độ không tăng nhiều.  Quan sát thí nghiệm,
- GV biểu diễn thí nghiệm sử dụng
bút thử điện cắm vào ổ điện.
trả lời C5 và C6.
Y/c trả lời C5, C6
- Yêu cầu HS rút ra kết luận.

ở giữa 2 đầu dây phát sáng.
 Kết luận:
Dòng điện chạy qua chất khí trong
bóng đèn của bút thử điện là chất khí
này phát sáng.

 Tìm từ thích hợp điền vào

chỗ trống: phát sáng.

THMT
- Nguyên nhân gây ra tác dụng
nhiệt của dòng điện là do các vật
dẫn có điện trở. Tác dụng nhiệt có
thể có lợi, có thể có hại.
- Để làm giảm tác dụng nhiệt, cách Nghe
đơn giản là làm dây dẫn bằng chất
có điện trở suất nhỏ. Việc sử dụng
nhiều kim loại làm vật liệu dẫn
điện dẫn đến việc làm cạn kiệt tài
nguyên thiên nhiên. Ngày nay
người ta đang cố gắng sử dụng vật
liệu siêu dẫn (có điện trở suất bằng
không) trong đời sống và kỉ thuật.

2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):

- Hướng dẫn HS nối 2 đầu dây của
Quan sát, lắng nghe
đèn LED với 2 cực của nguồn
điện, thay đổi đầu thích hợp cho
đến khi đèn phát sáng.
Điển từ: một chiều
- Yêu cầu HS thảo luận hoàn
thành câu kết luận.
THMT
Sử dụng điôt trong thắp sáng sẽ
góp phần làm giảm tác dụng

nhiệt của dòng điện, nâng cao
hiệu suất sử dụng điện.
Hoạt động 3: Vận dụng(8’)
- Yêu cầu HS đọc và trả lời C8.
- Yêu cầu các nhóm thảo luận,
thực hiện thí nghiệm trả lời C9.

C7:
Đèn LED sáng khi bản kim loại nhỏ
nối với cực dương của pin, bản kim
loại to nối với cực âm.
 Kết luận:
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện
đi qua theo một chiều nhất định và khi
đó đèn sáng.

Đọc C8 và trả lời : E
Đọc , Thảo luận nhóm.

III – Vận dụng:

Trả lời C9

C8: E. Không có trường hợp nào.
C9:
Nối bản kim loại nhỏ với cực A của
nguồn. Nếu đèn sáng thì cực A là cực
dương, ngược lại, đèn không sáng thì
cực A là cực âm của nguồn.


3


3/.Củng cố: (2’)
- Hãy nêu các tác dụng của dòng điện đã được học? Tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng.
-Tác dụng nhiệt của dòng điện là gì? Nóng lên và phát sáng.
-Đi ốt phát quang có đặc điểm gì? Chỉ cho dòng điện chạy qua nó theo 1 chiều.
- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ.
-Y/c: Đọc phần “có thể em chưa biết “
4/.Hướng dẫn về nhà:
- Học thụôc bài và phần ghi nhớ
- Làm BT 22.1->22.3 trong SBT
- Xem trước bài học mới.
5/ Bổ sung

4