MỘT NGÀNH HỌC, BỐN CON ĐƯỜNG: Nhân học Anh, đức, pháp và Mỹ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (74.94 KB, 9 trang )
MỘT NGÀNH HỌC, BỐN CON ĐƯỜNG:
Nhân học Anh, đức, pháp và Mỹ
1. NHÂN HỌC XÃ HỘI ANH
Sự ra đời: Từ thập kỷ 30 của thế kỷ 19
1922: Xuất bản sách Agronauts of The Western Pacific và The Andman Islanders
Từ 1920 – 1930: Xác lập các đặc điểm nổi bật:
• Quan sát tham dự
• Nhân học kiểu “ghế bành” Nhân học điền dã
• Chức năng luận
• Chức năng luận – cấu trúc
• Nhân học Marxist
• Nhấn mạnh cấu trúc xã hội
1. NHÂN HỌC XÃ HỘI ANH
Trong thế chiến II: Ít phát triển
Từ sau chiến tranh đến những năm 1970: Thời đại hoàng kim của Nhân học Anh.
Sau 1970: Thời hoàng kim chấm dứt.
2. DÂN TỘC HỌC ĐỨC
Sự ra đời: Sau khi nước Phổ thống nhất, xuất hiện 2 ngành: Nghiên cứu văn hóa dân gian
và Dân tộc học:
Nghiên cứu văn hóa dân gian: gắn liền với sử học
Dân tộc học:
− Trước thế chiến I: chịu ảnh hưởng của Marx và Engels, chủ nghĩa Darwin xã hội, thuyết
lan tỏa, ít chịu ảnh hưởng của tiến hóa luận.
− Trong thế chiến I: phát triển thành một ngành học, chú trọng đến chủ nghĩa Marx.
2. DÂN TỘC HỌC ĐỨC
− Thế chiến II bùng nổ: Chủ nghĩa phát xít lên nắm quyền, nhân học Đức chứng kiến nhiều
biến động.
− 1945 – 1989: Dân tộc học ở 2 nước Đức phát triển với các xu hướng khác nhau.
− Sau khi Đức thống nhất: Dân tộc học Đức còn tách biệt với thế giới mà nguyên nhân
chính là sự khác biệt ngôn ngữ .
Hứa hẹn hội nhập mạnh mẽ hơn trong tương lai.
3. DÂN TỘC HỌC PHÁP
Sự ra đời: Hình thành cuối thế kỷ 19, ở các bảo tàng và tổ chức học thuật.
Đầu thế kỷ XX: quan tâm nhiều đến xã hội bên ngoài châu Âu, chịu nhiều ảnh hưởng tư
tưởng xã hội học.
Thập kỷ 50: Cấu trúc luận (Claude Lévi – Strauss)
Thập niên 70: Nhân học Marxist
3. DÂN TỘC HỌC PHÁP
Những năm 1980: Với các quan điểm lý thuyết mới tạo nên một truyền thống nhân học
có bề dày lý thuyết trên cơ sở tư tưởng của Durkheim.
Có sự phân chia khá rõ giữa lý thuyết – thực hành, giảng dạy – nghiên cứu, song Nhân
học Pháp được coi là một truyền thống có bản sắc riêng và không bị tách biệt với thế giới
bên ngoài như Nhân học Đức.
5. NHÂN HỌC VĂN HÓA MỸ
Sự ra đời: Từ giữa thế kỷ 19.
Đến giữa thế kỷ 20 truyền thống nhân học gồm 4 tiểu ngành với quan điểm toàn diện
mới được xác lập.
Từ kiểu “ghế bành” nhấn mạnh điền dã, phê phán tiến hóa luận đơn tuyến và đề xuất
chủ nghĩa đặc thù lịch sử.
Chú trọng đến các xã hội phức tạp (nghiên cứu cộng đồng, nông dân, hiện đại hóa,…)
5. NHÂN HỌC VĂN HÓA MỸ
Những năm 1970: trải qua một cuộc tái tạo
Những năm 1990: những cuộc tranh luận mới
Mặc dù giai đoạn đầu chịu nhiều ảnh hưởng của bên ngoài, song đến những năm 1970
với sự suy thoái của nhân học xã hội Anh, nhân học văn hóa Mỹ vươn lên thống lĩnh nền
nhân học trong thế giới các nước nói tiếng Anh.
