I - Đặt vấn đề
1. Mục đích.
- Thông qua bộ môn Âm nhạc học sinh nắm đợc khái niệm chung về
nghệ thuật. Vì âm nhạc là nhu cầu về nhận thức, là món ăn tinh thần gắn liền với
các hoạt động đời sống xã hội đồng thời phản ánh sự phát triển của đời sống vật
chất, tinh thần của lich sử xã hội loài ngời.
- Học sinh hiểu đợc nghệ thuật âm nhạc là một hoạt động giải trí góp phần
phát triển, bồi dỡng tình cảm, đạo đức, trí tuệ, nhân cách xã hội nói chung và học
sinh nói riêng. Nhất là trong thời đại hiện nay, thời đại của công nghệ tin học thì
mức nhận thức cũng nh nhu cầu của xã hội đối với môn âm nhạc ngày càng trở nên
cấp bách bởi âm nhạc gắn liền với đời sống tinh thần cả xã hội, nó diễn tả đợc tâm
t tình cảm của con ngời. Do đó âm nhạc trong nhà trờng tạo cho nhà trờng không
khí học tập lành mạnh và tăng thên lòng say mê học tập hoà mình trong tập thể
cũng nh giúp các em phát triển toàn diện với mục tiêu đào tạo con ngời phát triển
toàn diện về "đức, trí, thể, mỹ".
2. Thực trạng ban đầu.
Đối với những ngời không yêu thích hoặc cha đợc học âm nhạc thì sự
nhận thức về cái hay, cái đẹp trong nghệ thuật nói chung và âm nhạc nói riêng cha
thật đầy đủ và toàn diện bởi vì nghệ thuật không chỉ nói tới cái hay mà còn đề cập
rất nhiều về cái đẹp "chân, thiện, mỹ".
Khi học sinh đợc học môn âm nhạc, thông qua các tiết học các em nắm đợc
khái niệm về âm nhạc và thấy đợc vị trí của âm nhạc trong đời sống tinh thần của
xã hội. Qua đó tạo cho đời sống tâm hồn trẻ thơ của các em phong phú và đẹp đẽ
hơn và sống có ý nghĩa hợn, từ đó tạo cho các em yêu thích các môn học khác.
Qua các tiết học nhạc luôn làm cho học sinh bớt căng thẳng sau những tiết học văn
hoá. Bởi vậy vị trí của môn học Âm nhạc trong nhà trờng phổ thông là không thể
thiếu.
3. Tác hại nếu không thay đổi thực trạng.
Trong các nhà trờng phổ thông việc giảng dạy bôn môn Âm nhạc ng-
ời giáo viên phải nêu đợc tầm quan trọng và vai trò của âm nhạc trong đời sống xã
hội để học sinh nắm đợc chính xác hơn về mục đích của việc học tập âm nhạc.

Hiện nay nớc ta là một nớc đang phát triển cho nên tất cả mọi lĩnh vực đều
đợc quan tâm mà âm nhạc không thể thiếu trong sự phát triển chung của xã hội.
Nó gắn liền với đời sống hàng ngày nh trên các phơng tiên thông tin đại chung
(Báo hình, báo đài, báo viết, Internet....)
Còn trong các nhà trờng trong các buổi chào cờ đều có hát Quốc ca, Đội ca
bên canh đó còn có các buổi văn nghệ chào mừng, thi văn nghệ giữa các lớp để tạo
không khí sôi nôi trong thi đua học tập của học sinh. Điều này chứng tỏ âm nhạc
không thể thiếu trong đời sống xã hội, nó luôn gắn liền với đời sống xã hội.
Nếu nh ngời giáo viên không đổi mới phơng pháp dạy học môn âm nhạc thì
thế hệ kế tiếp của chúng ta sẽ tụt hậu so với sự phát triển của đất nớc cũng nh toàn
xã hội.
4. Các giải pháp đã sử dụng ảnh h ởng đến kết quả.
Đối với bộ môn âm nhạc, ngời giáo viên cha nêu rõ mục đích của bộ
môn trong đời sống xã hội và yêu cầu đạt đợc của bô môn là gì.
Từ đó dẫn đến học sinh không nắm đợc mục đích và yêu cầu của bài học.
Do vậy các em cha thấy đợc vị trí của bộ môn và càng trở nên không yêu thích bộ
môn dẫn đến trong quá trình dạy học bài dạy có kết quả không cao. Vì vậy giáo
viên phải có phơng pháp giảng dạy thích hợp.
5. Nguyên nhân chất l ợng thấp khi ch a có sáng kiến.
Giáo viên cha gây đợc hứng thú học tập cho học sinh đối với bộ môn.
Phơng pháp giảng dạy truyền đạt kiến thức cha linh hoạt, khoa học, đồ dùng
trực quan cha sinh động và còn thiếu.
Sự quan tâm cha sát sao, cha uốn nắn chỉ bảo đợc đến từng học sinh.
II - Giải quyết vấn đề.
1. Cơ sở lý luận.
Căn cứ vào vai trò và tầm quan trọng của môn nghệ thuật âm nhạc
trong toàn xã hội nói chung và trong cuộc sống hàng ngày nói riêng cũng nh đặc
thù của bộ môn âm nhạc trong nhà trờng phổ thông đã có những nhìn nhận nh sau:
2. Quan điểm bản thân về cách đổi mới ph ơng pháp dạy học để nâng cao
hiệu quả và khắc phục yếu kém.

Với bộ môn âm nhạc trớc hết giáo viên phải phân tích, giải thích, lấy dẫn
chứng cụ thể để cho học sinh thấy đợc vai trò và tầm quan trọng của bộ môn trong
nhà trờng cũng nh toàn xã hội để từ đó học sinh có ý thức tự giác học tập bộ môn
âm nhạc.
Trong bộ môn âm nhạc ở nhà trờng có 4 phân môn:
- Học hát
- Tập đọc nhạc
- Nhạc lý
- Âm nhạc thờng thức
Cả ba phân môn trên đợc gọi chung là bộ
môn Âm nhạc và có mục đích là thông qua môn học
giúp cho các em có sự phát triển hài hoà toàn diện hớng
tới "chân, thiện, mỹ".
Do vậy đối với từng bài học giáo viên phải đề cập tới từng vấn đề cụ thể và
có phơng pháp giảng dạy thích hợp theo hơng đổi mới.
Trong mỗi bài học giáo viên phải phân tích, chỉ cho học sinh thấy đợc nội
dung của từng bài, ý nghĩa của từng bài thông qua trực quan học đồ dùng dạy học.
Giáo viên hớng dẫn các em thực hiện tốt 3 phân môn.
3. Quá trình thực hiện giải pháp mới.
Cụ thể đối với các bài tập đọc nhạc
- Giáo viên nêu rõ mục đích yêu cầu cả bài
- Học sinh vận dụng những kiến thức nhạc lý đã học (tìm hiểu bài) vào bài
tập đọc nhạc, cụ thể là nhận biết đợc nốt nhạc, nhịp của bài tập đọc nhạc, các ký
hiệu âm nhạc, luyện tập âm hình tiết tấu chính, câu hát đoạn nhạc.
Qua bài tập đọc nhạc để giúp học sinh rèn luyện tai nghe và trí nhớ giúp các
em có kỹ năng đọc nhạc tốt, cung cấp cho học sinh có kiến thức cơ bản về âm nhạc
và vận dụng vào thực tế.
- Giáo viên chuẩn bị kỹ bài soạn và trực quan. Bài soạn đầy đủ, cẩn thận.
Trực quan sinh động và đầy đủ. Việc chuẩn bị tốt sẽ tạo cho thầy sự tự tin và chủ
động trong bài giảng khi lên lớp và giúp cho học sinh có hứng thu trong học tập

hơn.
Giáo viên phải hớng dẫn học sinh tìm hiểu bài từng bớc trớc khi vào vài tập
đọc nhạc nh tìm hiểu về nhịp, cao độ, trờng độ, âm hình tiết tấu chính, các kí hiệu
khác, câu hát, đoạn nhạc.
Học sinh phải có đầy đủ dụng cụ học tập, thanh phách, vở ghi chép, sách
giáo khoa.
Cách tiến hành.
- Giáo viên giới thiệu nội dung bài học sau đó hớng dẫn học sinh quan sát và
đặt câu hỏi cho học sinh trả lời.
Ví dụ: + Bài tập đọc nhạc viết nhịp gì?
+ Trong bài có sử dụng nhng ký hiệu âm nhạc gì?
+ Nốt cao nhất là nốt gì, thấp nhất là nốt gì?
+ Về trờng độ có những hình nốt nào? Từ đó giúp học sinh tìm
ra hình tiết tấu chính của bài TĐN.
- Sau đó cho học sinh tự nhận biết nốt nhạc.
- Tiếp theo dùng đàn lấy âm chuẩn và cho học sinh đọc thang âm và trục âm
chính của bài.
- Giáo viên đàn giai điệu cho học sinh nghe vài lần sau đó cho học sinh đọc
lại theo đàn thật chậm.
- Sau khi đã đọc tốt giáo viên cho học sinh đọc lại sửa sai và những chỗ khó
cho học sinh.
- Kiểm tra từng dãy, từng bàn, từng em đọc để sửa những chỗ các em đọc
cha đúng. sau đó giáo viên nhận xết, rút kinh nghiệm và có thể cho điểm để động
viên học sinh.
- Hớng dẫn học sinh ghép lời ca (một nửa đọc nhạc, một nửa hát lời sau đó
đổi lại).
- Hớng dẫn học sinh chơi một số trò chơi âm nhạc tuỳ theo từng bài.
- Hớng dẫn học sinh đặt lời mới đối với các bài TĐN của nớc ngoài.
Phần về nhà: Giáo viên nhắc học sinh về nhà học thuộc bài và hớng dẫn là
các bài tập trong sách giáo khoa và chuẩn bị cho bài học mới.

4. Hiệu quả
- Thông qua quá trình thực hiện giải pháp mới thực sự đã giúp cho học sinh
nhìn nhận đợc mục đích của môn âm nhạc và vai trò của nó đối với cuộc sống và
sự hứng thu học tập bộ môn này của học sinh. Với phơng pháp này cho ta kết quả
học tập của các em đạt kết quả cao.
III - Bài học kinh nghiệm
1. Khái niệm cụ thể về sáng kiến kinh nghiệm của mình.
Đối với một giáo viên dạy môn nghệ thuật tôi luôn xác định lấy học
sinh là đối tợng chính, là trung tâm của hoạt động dạy học. Vì vậy trong quá trình
lên lớp, bài giảng hay nói cách khác giờ học nhạc phải luôn tạo ra không khí vui
vẻ, sôi nổi, kích thích hứng thú học tập của học sinh, truyền đạt với kiến thức gợi
mở, tạo ra tính chủ động sáng tạo của học sinh để từ đó các em nhìn nhận đợc mục
đích và ý nghĩa giáo dục của môn học.
2. Cách sử dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Tôi sẽ tiến hành áp dụng các bớc lên lớp và quá trình thực nghiệm
giải pháp mới cùng với ý kiến nhận xét, bổ xung của cấp trên và đồng nghiệp, dự
giờ thăm lớp để có thêm kinh nghiệm nâng cao nghiệp vụ s phạm của mình để
phục vụ cho công tác giảng dạy ngày đợc tốt hơn.
3. Đề xuất.
Đối với nhà trờng cần có một phòng học bộ môn riêng, có đài, đầu
đĩa hình và tranh ảnh các nhạc sĩ, máy chiếu để phục vụ cho việc giảng dạy bộ
môn.
4. Kết luận.
Trên đây là một vài ý kiến của tôi về sáng kiến kinh nghiệm giảng
dạy bộ môn âm nhạc. Rất mong đợc sự nhận xét, bổ xung của cấp trên và đồng
nghiệp để cho sáng kiến kinh nghiệm của tôi đợc đầy đủ và hoàn thiện hơn, cũng
nh để cho công tác giảng dạy bộ môn âm nhạc trong nhà trờng phổ thông đạt kết
quả cao hơn.
Phú Thọ, ngày 21 tháng 6 năm 2006
Giáo viên