MỘT SỐ CÁCH VIẾT MỞ BÀI CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (102.71 KB, 3 trang )
MỘT SỐ CÁCH VIẾT MỞ BÀI
CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Nghị luận xã hội là một thể loại văn khó đối với các em học sinh THCS.
Bởi nếu như miêu tả, kể chuyện các em đã làm quen từ cấp Tiểu học thì nghị
luận xã hội (NLXH) là một thể loại văn mới, lần đầu tiên các em được biết đến.
Hơn nữa do vốn sống của các em còn hạn chế, kỹ năng viết bài chưa có nhiều,
nên sẽ không tránh khỏi có nhiều lúng túng khó khăn khi thực hiện một bài văn
cụ thể. Giúp các em biết cách viết mở bài cho bài văn NLXH, xin giới thiệu để
các em tham khảo một số cách viết mở bài sau:
Cách thứ nhất: Từ những câu chuyện, câu thơ, tục ngữ, ca dao, lời
bài hát... dẫn dắt vào nội dung bàn luận.
Ví dụ 1: Đề bài: Viết một văn bản nghị luận trình bày suy nghĩ của em về
câu tục ngữ: “Uống nươc nhớ nguồn”
Mở bài: truyện trung đại kể rằng: Bác tiều phu nọ vì dũng cảm cứu con
hổ trán trắng thoát chết nên con hổ đã trả ơn bác suốt cuộc đời. Đến tận khi bác
mất nó vẫn nhớ cúng giỗ bác. Thật là “Sống tết, chết giỗ”, ơn nghĩa vô cùng sâu
nặng. Vậy đấy! Lòng biết ơn luôn là một tình cảm cao đẹp, quý giá, đáng trân
trọng. Đến loaì dã thú còn có lòng biết ơn huống chi con người. Chính vì vậy từ
xưa ông cha ta đã đề cao tình cảm này và răn dạy ta bằng câu tục ngữ: “Uống
nước nhớ nguồn”.
(Nguyễn Thăng Long- Lớp 7 – THCS Trưng Vương –Hoàn Kiếm – Hà Nội).
Ví dụ 2: Đề bai: Câu nói của M.Go-rơ-ki “Hãy yêu sách, nó là nguồn
kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống” gợi cho em nhưng suy nghĩ
gi?
Mở bài: Trong bài thơ Quê hương, nhà thơ Giang Nam từng viết:
“Thưở còn thơ ngày hai buổi đến trường
Yêu quê hương qua tưng trang sách nhỏ”...
Ngay từ thuở ấu thơ, những trang sach đã gắn bó thân thiết với mỗi chúng ta, đã
bồi đắp cho chúng ta tình cảm yêu thương nhân ái, khơi dậy nhen nhom trong ta
biết bao ươc mơ, hi vọng, đã nâng cánh cho chúng ta bay vào tương lai... Nói về
1
sách, nhà văn M.Go-rơ-ki “Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến
thức mới là con đường sống”.
(Phạm Thái Hà – Lớp 8 – THCS Trưng Vương - Hoàn Kiếm – Hà Nội)
Ví dụ 3: Trinh bày suy nghĩ của bản thân về ý nghĩa cuộc sống.
Mở bài: Cuộc sống đã cho em bao ước mơ màu hồng, cho em bao khát
vọng và yêu mênh mông...”. Lời hát ấy ngân vang mãi khiến cho tôi bao lần
phải đặt ra câu hỏi: “Cuộc sống là gì vậy nhỉ? Cuộc sống tươi đẹp và phong phú
đến nhường nào? Phải chăng cuộc sống là một cuốn sách thần kỳ mà mỗi ngày
là một trang sách mới?”.
(Phạm Thị Như Yến – Lớp 7D – THCS Gia Khánh – Gia Lộc – Hải Dương)
Cách thứ 2: Định nghiã vấn đề cần bàn luận.
Ví dụ 1: Thử bắt mạch, kê đơn “bệnh thành tích”
Mở bài: “Thành tích” có nghĩa là một kết qủa tốt, cao do con người đạt
được, được người khác công nhận. Danh từ này vốn không co nghĩa xấu, nghĩa
đẹp. Ấy vậy mà bây giờ danh từ này lại được dùng để chỉ một căn bệnh nhức
nhối trong ngành giáo dục. Vậy “bệnh thành tích” là bệnh gì?
(Vương Mỹ Linh – Lớp 9 – THCS Trưng Vương - Hoàn Kiếm – Hà Nội)
Cách thứ 3: Đặt ra những câu hỏi về vấn đề cần bàn luận.
Ví dụ: Đề bài: Một bài học sâu sắc, ý nghĩa mà cuộc sống đã tặng cho
em.
Mở bài: Đã bao giờ bạn tự hỏi thành công là gì mà bao kẻ bỏ cả cuộc đời
theo đuổi? Phải chăng đó là kết quả hoàn hảo trong công việc, là sự chính xác
đến từng chi tiết? Hay đó là cách nói khác của từ thành đat, nghĩa là có được
một cuộc sống giàu sang, được mọi người nể phục? Vậy ban hãy dành chút thời
gian để lặng mình suy ngẫm. Cuộc sống sẽ chỉ cho bạn có những người đạt
được thành công theo một cách gian dị đến bất ngờ.
(Hà Minh Ngọc – Lớp 10 Văn – Khối Chuyên THPT ĐHSP Hà Nôi)
Cách thứ 4: Nêu giả thiết (phản đề).
Ví dụ 1: Chứng minh: “Sách là người bạn lớn của con người”.
2
Mở bài: Nếu bạn nói sách chẳng có lợi ích gì, tôi sẽ nghĩ hôm nay là ngày
“Cá tháng Tư”. Và nếu bạn vẫn tiếp tục khẳng định về điều đó tôi sẽ nghĩ bạn
cần một bác sĩ tâm lý. Xin bạn hãy nhớ đến câu nói câu nói của một nhà triết
học: “Đối với tôi, sách cần thiết chẳng khác gì bánh mỳ ăn hàng ngày. Và hơn
thế nữa sách đã thực sự là người bạn lớn của con người”.
Ví dụ 2: Môi trường có quan hệ mật thiết với đời sống con người. Nhưng
hiện nay môi trường sống đang bị ô nhiễm nghiêm trọng và nan giải. Bằng một
bài văn nghị luận em hãy trình bày ý kiến của mình về nguyên nhân, hiện trạng,
giải pháp cho vấn đề môi trường hiện nay.
Mở bài: Có bao giờ bạn thử tưởng tượng một ngày kia thức dậy không
còn được nghe tiếng chim ríu rít nơi vòm cây xanh mướt, không được thưởng
thức hương thơm dịu ngọt của hoa, không được thấy ánh nắng ấm áp của mặt
trời ... Khi đó bạn sẽ nghĩ gì? Thiên nhiên -môi trường xung quanh là món quà
quý giá mà tạo hóa đã ban tặng cho chúng ta, chính vì vậy bổn phận của mỗi
chúng ta là phải nâng niu trân trọng món quà ấy. Thế nhưng hiện nay, môi
trường đang bị đe dọa nghiêm trọng, bảo vệ môi trường đang trở thành vấn đề
bức xúc và có ý nghĩa sống còn với toàn nhân loại.
...
Còn nhiều cách viết mở bài khác cho bài NLXH, tuy nhiên dù mở bài
theo cách nào, thì các em cũng cần chú ý: mở bài của bài NLXH cần phải nêu
lên được vấn đề cần bàn luận.
(VHTT – số 3 – năm 2014)
3
