MÃ KÍ HIỆU
[1a]

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THÀNH PHỐ
LỚP 9 – Năm học 2015-2016
MÔN: ĐỊA LÝ 9
Thời gian làm bài: 150 phút
(Đề thi gồm 5 câu, 1 trang)

Câu 1. (1,5 điểm)
a. Trình bày đặc điểm sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất?
b. Tại sao muốn bay nhanh và ít tốn nhiên liệu, người phi công phải cho máy bay bay lên
thật cao?
Câu 2. (1,5 điểm)
Có ý kiến cho rằng: Dãy Xcăng-đi-na-vi được xem như “hàng rào khí hậu” giữa Na-Uy và
Thụy Điển. Hãy bày tỏ chính kiến của em về nhận định trên?
Câu 3. (2,0 điểm)
Dựa vào Atlat Địa lý Việt Nam và kiến thức đã học, hãy phân tích những nhân tố chủ yếu
gây ra sự phân hóa của khí hậu Việt Nam và trình bày đặc điểm của sự phân hóa đó?
Câu 4. (2,0 điểm)
Cho bảng số liệu:
Lao động phân theo các ngành kinh tế ở nước ta giai đoạn 2000-2006.
(Đơn vị: nghìn người)
Năm
2000
2002
2004
2006
Ngành
Nông - lâm - ngư nghiệp
24481,0

24455,8
24351,5
24172,3
Công nghiệp - xây dựng
4929,7
6084,7
7785,3
8296,9
Dịch vụ
8198,9
8967,2
10405,9
10966,9
a.Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện sự thay đổi cơ cấu lao động phân theo các ngành
kinh tế ở nước ta giai đoạn 2000-2006?
b. Nhận xét và giải thích sự thay đổi cơ cấu lao động phân theo các ngành kinh tế ở nước
ta trong thời gian trên?
Câu 5. (3,0 điểm)
a. Ngày 31-12-2015 đã đánh dấu một sự kiện quan trọng nào đối với Việt Nam và các nước
trong khu vực Đông Nam Á? Với tư cách là chủ nhân tương lai của đất nước, em có suy nghĩ
gì về những triển vọng và thách thức đối với Việt Nam từ sự kiện này?
b.Viết một đoạn thông tin giới thiệu về hoạt động logistics ở Hải Phòng hiện tại và tương
lai?
-------------------HẾT-----------------MÃ KÍ HIỆU

ĐÁP ÁN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THÀNH

PHỐ
[1a]


Câu

LỚP 9 – Năm học 2015-2016
MÔN: ĐỊA LÝ 9
(Hướng dẫn chấm gồm 2 trang)
Nội dung

Điểm


a

Câu 1
(1,5 điểm)

Câu 2
(1,5 điểm)

*Đặc điểm vận động tự quay quanh trục của Trái Đất:
- Thời gian chuyển động...
- Hướng chuyển động...
- Các hệ quả...
b
* Giải thích:
Càng lên cao không khí càng loãng. Vì vậy đưa máy bay bay lên
thật cao thì sức cản của không khí đối với máy bay sẽ nhỏ, do đó
máy bay bay nhanh và tốn ít nhiên liệu hơn.
- Nhận định trên là đúng.
- Vì: Ngăn cách giữa Na Uy và Thụy Điển là miền núi già Xcăng-đi-na-vi
chạy theo hướng TN-ĐB. Na Uy ở phía tây của dãy Xcăng-đi-na-vi do nằm

sát bờ Đại Tây Dương, chịu ảnh hưởng của dòng biển nóng....nên có mùa
đông không lạnh lắm, biển không bị đóng băng, mùa hạ mát, mưa nhiều.
Ngược lại, Thụy Điển....
a

b
Câu 3
(2,0 điểm)

a

Câu 4
(2,0 điểm)

b

a

Câu 5
(3,0 điểm)

* Các nhân tố gây ra sự phân hóa của khí hậu Việt Nam:
- Vị trí và hình dạng lãnh thổ...
- Sự hoạt động của hoàn lưu gió mùa...
- Ảnh hưởng của địa hình...
* Đặc điểm của sự phân hóa dó:
- Phân hóa theo không gian:
+ Theo chiều B-N...
+ Theo chiều T-Đ...
- Phân hóa theo thời gian: ( Phân hóa theo mùa) thể hiện qua:

+ Chế độ nhiệt...
+ Chế độ mưa...
+ Chế độ gió...
* Vẽ biểu đồ:
- Xử lý bảng số liệu đúng...
- Vẽ biểu đồ đúng dạng ( biểu đồ miền), đep, chính xác, đủ tên, đơn
vị...
* Nhận xét:
- Tỉ trọng lao động của ngành nông - lâm - ngư nghiệp giảm...
- Tỉ trọng ngành lao động của ngành công nghiệp - xây dựng tăng
nhanh...
- Tỉ trọng lao động của ngành dịch vụ tăng chậm...
* Giải thích:
Sự chuyển biến này phù hợp với việc chuyển đổi sang nền kinh tế
thị trường và yêu cầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta
hiện nay nhưng còn chậm...
* Sự kiện "Cộng đồng kinh tế ASEAN" được thành lập.
* Triển vọng:
- Tỏ rõ sự đồng thuận và quyết tâm của các nước...
- Thu hẹp khoảng cách phát triển cũng như thúc đẩy quá trình hội
nhập của Việt Nam với các nước ASEAN...
- Tăng khả năng cạnh tranh...
- Tận dụng được cơ hội do Cộng đồng kinh tế ASEAN mang lại...
* Thách thức:
- Là quốc gia với xuất phát điểm là nền kinh tế phát triển thấp...
- Các sản phẩm hàng hóa mẫu mã kém, chất lượng chưa cao, giá
thành lại đắt...-> nguy cơ bị mất thị trường nội địa...

1,0 điểm


0,5 điểm

0,5 điểm
1,0 điểm

0,75 điểm

1,25 điểm

0,25 điểm
0,75 điểm
0,5 điểm

0,5 điểm

0,5 điểm
0,5 điểm

0,5 điểm


b

- “Chảy máu” chất xám...
* Phương hướng:
- Vươn lên, đổi mới để giữ vững thị trường trong nước...
- Các doanh nghiệp phải liên kết với nhau để tăng sức cạnh tranh...
* Khái niệm logistics...
* Thuận lợi...
* Thực trạng...

* Giải pháp...

0,5 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm

------------------------HẾT----------------------

MÃ KÝ HIỆU

[1b]

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THÀNH PHỐ
LỚP 9- Năm học 2015-2016
MÔN: ĐỊA LÝ
Thời gian làm bài: 150 phút.
(Đề thi gồm 05 câu, 01 trang)

Câu 1(1,5 điểm).
a.Nêu khái niệm nội lực và ngoại lực ?
b.Tại sao nói nội lực và ngoại lực là hai lực đối nghịch nhau?
Câu 2. (1,5 điểm)
"Thời tiết ở đới ôn hòa biến động và có tính chất thất thường". Bằng kiến thức đã học
hãy làm sáng tỏ nhận định trên?
Câu 3. (2,0 điểm)
Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam- trang "Khí hậu" và kiến thức đã học, hãy trình bày và
giải thích tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm của khí hậu nước ta?
Câu 4.( 2,0 điểm)

Cho bảng số liệu sau :
Tổng sản phẩm trong nước (GDP) phân theo ngành kinh tế nước ta năm 1990 và
2005
(Đơn vị: tỉ
đồng)
Năm
Nông - lâm- ngư nghiệp Công nghiệp - xây Dịch vụ
dựng
1990
2005

16252
175048

9513
16190
343807
319003
(Nguồn niên giám thống kê 2005,NXB

Thống kê)
a. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện quy mô, cơ cấu GDP phân theo ngành kinh tế của
nước ta năm 1990 và năm 2005?


b. Nhận xét và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu GDP phân theo các ngành kinh tế của
nước ta ?
Câu 5. (3,0 điểm).
a.Việt Nam đang trong giai đoạn "dân số vàng" nhưng phân bố không đồng đều giữa
các vùng miền. Cho biết hướng thay đổi địa bàn cư trú và đời sống kinh tế xã hội của

các dân tộc ít người ở nước ta hiện nay? Hãy cho biết một trong những vấn đề nổi
cộm về dân số đang thu hút sự chú ý của nhiều nước trên thế giới hiện nay ?
b. Trong xu thế hội nhập, Hải Phòng có rất nhiều thế mạnh để phát triển du lịch. Hãy
viết một đoạn thông tin giới thiệu về hoạt động du lịch của thành phố Hải Phòng ?
-----------Hết----------MÃ KÝ HIỆU

[1b]
Chú ý:
- Thí sinh làm bài theo cách khác nếu đúng thì vẫn cho điểm tối đa.
- Điểm của bài thi là điểm của toàn bài cộng lại, lấy điểm lẻ đến 0,25 điểm.
Câu Đáp án
1 a.(1,0 điểm) Trình bày khái niệm về nội lực và ngoại lực:
1,5 - Nội lực: Là những lực sinh ra bên trong Trái Đất có tác động nén
điểm ép các lớp đất đá làm cho chúng bị uốn nếp, đứt gãy hoặc đẩy vật
chất nóng chảy ở dưới sâu ra ngoài mặt đất thành hiện tượng núi
lửa, động đất..
- Ngoại lực: là những lực sinh ra ở bên ngoài trên bề mặt Trái Đất
do phong hóa hoặc xâm thực...
b.( 0,5 điểm) Nội lực và ngoại lực mâu thuẫn vì nội lực tạo nên các
đơn vị cấu trúc địa hình "xây lên" thì đồng thời ngoại lực đã làm
thay đổi hình dạng địa hình "phá đi" nhưng chúng kết hợp với nhau
thống nhất chặt chẽ trong việc tạo nên các dạng địa hình trên bề mặt
Trái Đất.
VD: Địa hình hang động, núi đá vôi, đồi...
2 * Thời tiết ở đới ôn hòa biến động và ảnh hưởng đến đời sống con
1,5 người do những yếu tố sau:
điểm - Nằm ở vị trí trung gian giữa đới nóng và đới lạnh nên thời tiết đới
ôn hòa thay đổi thất thường.
- Do các đợt khí nóng ở chí tuyến và khí lạnh ở vùng cực có thể tràn
tới bất thường gây ra những đợt nóng hay lạnh ảnh hưởng tiêu cực

đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của con người đặc biệt là ở
những vùng sâu trong nội địa.
- Do gió Tây ôn đới và các khối khí từ đại dương mang theo không
khí ấm và ẩm vào đất liền cũng làm cho thới tiết đới ôn hòa biến
động, rất khó dự báo trước.
3 Tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm của nước ta:
2,0 *Về nhiệt độ:
điểm Nhiệt độ trung bình năm của cả nước cao> 21 0C, tăng dần từ Bắc
vào Nam ( chứng minh bằng số liệu 3 trạm đại diện: hà Nội, Đà

Điểm
0,5 điểm
0,5 điểm

0,5 điểm

0.5 điểm
0,5 điểm
0,5 điểm

0,75 điểm


nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh). Vì nước ta nằm trong khu vực nội
chí tuyến Bắc bán cầu, lãnh thổ kéo dài nên càng vào Nam càng gần
xích đạo góc nhập xạ càng lớn nên ảnh hưởng của gió mùa Đông 0,75 điểm
Bắc suy giảm.
* Về lượng mưa:
- Lượng mưa trong năm rất lớn ( 1500mm-2000mm) và độ ẩm
không khí >80% do ảnh hưởng của gió mùa, lãnh thổ hẹp ngang

nên ảnh hưởng của biển vào sâu trong đất liền.
- Một số nơi có lượng mưa rất lớn ( nêu tên..) do địa hình ở những 0,5 điểm
nơi đó cao, đón gió.

4
2,0
điểm

5
3.0
điểm

* Về gió mùa: Do nước ta nằm trong khu vực gió mùa Đông Nam Á
nên khí hậu chia hai mùa gió rõ rệt: mùa gió Đông Bắc(lạnh khô),
mùa gió Tây Nam (nóng ẩm)
a. ( 1,0 điểm)
* Xử lí bảng số liệu: tính toán chuyển thành bảng số liệu %
*Vẽ biểu đồ tròn ( R2005>R1990)
- Đúng, đẹp, chính xác số liệu.
- Đủ các yếu tố: tên, số liệu, chú giải..
b.(1,0 điểm) Nhận xét và giải thích.
- Có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực: Tỉ trọng
ngành nông- lâm -ngư nghiệp giảm, ngành công nghiệp - xây dựng
tăng , ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao song còn nhiều biến động
(có số liệu cụ thể)
- Giải thích:Sự chuyển dịch do ảnh hưởng của công cuộc đổi mới
kinh tế xã hội và yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất
nước theo xu thế chung của thế giới.
a.*( 1,0 điểm) Hướng thay đổi địa bàn cư trú và đời sống kinh tế xã
hội của các dân tộc ít người ở nước ta hiện nay.

- Các luồng chuyển cư của các dân tộc ít người từ miền núi Tây Bắc
đến cư trú ở Tây Nguyên
- Tình trạng du canh du cư của một số dân tộc vùng cao đã hạn chế
nhờ cuộc vận động định canh định cư cùng với chính sách xóa đói
giảm nghèo của nhà nước.
- Đời sống kinh tế văn hóa xã hội ngày càng được nâng cao, môi
trường sống ngày càng được cải thiện.
* (0,5 điểm) Vấn đề di cư và nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng di
cư trên trên giới vào các nước ở Châu Âu trong năm qua. Có nhiều
nguyên nhân dẫn đến tình trạng di cư quốc tế gia tăng đó là chiến
tranh, xung đột, an ninh, kinh tế và xã hội chậm phát triển. Tuy
nhiên, kinh tế vẫn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng di cư
quốc tế ngày càng tăng...
Vì thế ảnh hưởng lớn đến vấn đề kinh tế, an ninh của Châu Âu và thế
giới
b. (1,5 điểm) Viết bài quảng bá du lịch nhân văn theo dàn ý:
- Vị trí Hải Phòng...
- Điều kiện thuận lợi về tự nhiên- kinh tế xã hội
- Lịch sử phát triển...

1,0 điểm

1,0 điểm

(1,5
điểm)

(1,5
điểm)



- Tài nguyên du lịch nhân văn...
- Chính sách đầu tư, quảng bá phát triển....
- Cơ sở hạ tầng...
- Người dân thân thiện, mến khách...
- Thực trạng hiện nay...
- ý kiến, tình cảm cá nhân....
Lưu ý: HS không nhất thiết phải trình bày đúng theo câu chữ trong hướng dẫn, nhưng đảm
bảo đúng ý, đúng nội dung vẫn được điểm tối đa.

-----------Hết----------MÃ KÍ HIỆU
(1c)

Câu 1 (1,5 điểm)
a. Núi là gì? Trình bày cách phân loại núi theo độ cao?
b. Tại sao vào mùa hè khi đi du lịch ở Đà Lạt, trong hành trang của mỗi chúng
ta không thể thiếu chiếc áo mùa đông?
Câu 2 (1,5 điểm)
Hãy giải thích vì sao miền ven biển Thái Bình Dương ở vùng Tây Bắc châu
Phi cùng nằm ở vĩ độ như nước ta nhưng lại có khí hậu nhiệt đới khô nhưng nước ta lại
có khí hậu nhiệt đới ẩm , mưa nhiều ?
Câu 3 (2,0điểm)
Dựa vào át lát địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, chứng minh rằng đồi núi là
bộ phận quan trọng nhất của cấu trức địa hình Việt Nam và chủ yếu là đồi núi thấp?
Câu 4 (2,0 điểm) Cho bảng số liệu sau:
Sự biến động diện tích và độ che phủ rừng nước ta giai đoạn 1943 - 2005
Tổng diện tích
Diện tích rừng
Diện tích rừng
Độ che phủ

Năm
rừng (Triệu ha)
tự nhiên (Triệu ha) trồng (Triệu ha)
rừng (%)
1943
14,3
14,3
0
43,0
1976
11,1
11,0
0,1
33,8
1983
7,2
6,8
0,4
22,0
1990
9,2
8,4
0,8
27,8
2000
10,9
9,4
1,5
33,1
2005

12,7
10,2
2,5
38,0
a. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện sự biến động diện tích và độ che phủ rừng
nước ta giai đoạn 1943 - 2005.
b. Nhận xét về sự biến động diện tích và độ che phủ rừng nước ta giai đoạn
1943 - 2005.
Câu 5 (3,0 điểm):
a. Em hãy chứng minh rằng nước ta đang từng bước hội nhập vào nền kinh tế thế giới.
b. Kể tên các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của thành phố Hải Phòng. Phân tích một vài
thuận lợi và khó khăn trong quá trình phát triển các mặt hàng đó.
-------Hết------Thí sinh được sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam .


MÃ KÍ HIỆU
(1c)

ĐÁP ÁN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THÀNH PHỐ
LỚP 9 – Năm học 2015 – 2016
MÔN: Địa lí
(Hướng dẫn chấm gồm 02 trang)

Câu
Đáp án
Điểm
1
a/ Là loại địa hình nhô cao rõ rệt trên mặt đất và có độ cao tuyệt đối trên
0,5đ
(1,5 500m so với mực nước biển.

điểm) - Dưới 1000m là núi thấp
0,5đ
- Trên 1000m đến dưới 2000m là núi trung bình
- Trên 2000m là núi cao
b/ Giải thích: Vì Đà Lạt thuộc cao nguyên Lâm Viên- Lâm Đồng có độ
cao >1000m so với mực nước biển nên quanh năm khí hậu mát mẻ, về
đêm nhiệt độ thấp hơn ban ngày vì thế....
0,5đ
2
+ Do ở Tây Bắc châu Phi thường xuyên có áp cao chí tuyến ngự trị quanh
(1,5 năm, gió chủ yếu là gió mậu dịch , ven bờ có dòng biển lạnh chảy thường 0,75đ
điểm) xuyên.
+ Nước ta nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, không bị áp cao ngự trị 0,75đ
thường xuyên, nửa năm được gió mùa nóng ẩm từ biển thổi vào và đem
lại lượng mưa lớn.
3
Chứng minh:
(2,0 - Trên phần đất liền, đồi núi chiếm 3/4 diện tích lãnh thổ
điểm) - Đồi núi tạo thành một vùng cung lớn hướng ra biển đông chạy dài
1400km từ miền Tây Bắc tới miền Đông Nam Bộ
- Chủ yếu là đồi núi thấp: núi cao dưới 1000 mét chiếm tới 85% trên
2000m chiếm 10% đỉnh Phan xi păng Cao nhất trên dải Hoàng Liên Sơn
là 3143.

0,5đ
0,5đ
1,0đ

4
a. Vẽ biểu đồ:

(2,0
điểm) - Biểu đồ kết hợp cột chồng - đường.
1đ
+ Cột chồng: thể hiện tổng diện tích rừng, diện tích rừng tự nhiên, diện
tích rừng trồng.
+ Đường: thể hiện độ che phủ.
- Yêu cầu: đảm bảo chính xác, đẹp, đầy đủ tên biểu đồ, đơn vị trên các
trục, số liệu và chú thích.
b. Nhận xét:
* Từ năm 1943 đến năm 2005: Diện tích rừng và độ che phủ rừng của 0,5đ
nước ta có sự thay đổi:
- Giai đoạn 1943 - 1983:
+ Tổng diện tích rừng giảm mạnh (7,1 triệu ha).
+ Diện tích rừng tự nhiên giảm 7,5 triệu ha.
+ Diện tích rừng trồng tăng 0,4 triệu ha.

0,5đ


+ Diện tích rừng trồng không bù lại được so với diện tích rừng tự nhiên
bị mất đi nên độ che phủ rừng suy giảm 21%.
- Giai đoạn 1983 - 2005:
+ Diện tích rừng tự nhiên phục hồi 3,4 triệu ha.
+ Diện tích rừng trồng tăng: 2,1 triệu ha.
+ Diện tích rừng tự nhiên và rừng trồng đều tăng nên tổng diện tích
rừng nước ta tăng 5,5 triệu ha và độ che phủ rừng tăng thêm 16%.
- Sự biến đổi diện tích rừng tự nhiên và rừng trồng từ 1943 - 2005 chứng
tỏ chất lượng rừng nước ta suy giảm.
5
a. Nước ta từng bước hội nhập kinh tế thế giới:

(3,0 + Đầu năm 1995 Việt Nam và Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ. Tháng 2,0đ
điểm) 7- 1995, Việt Nam trở thành thành viên chính thức của ASEAN.
+ Nước ta cũng đang trong lộ trình thực hiện cam kết của AFTA( khu vực
mậu dịch tự do ASEAN).
+ Tháng 1- 2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên chính thức
thứ 150 của tổ chức thương mại thế giới WTO.
+ Tháng 11/2008: tham gia diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á- Thái Bình
Dương( APEC), đẩy mạnh quan hệ đa phương và song phương
+ Đầu tháng 10/2015: Việt Nam tham gia kí hiệp định đối tác kinh tế
xuyên Thái Bình dương ( TPP)
b. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của thành phố Hải Phòng. Phân tích
một vài thuận lợi và khó khăn:
1,0đ
+ Những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của thành phố Hải Phòng: Giày da,
may mặc, hàng thủy sản đông lạnh…
+ Những thuận lợi: Nguồn lao động đông, thị trường tiêu thụ rộng, có nguồn
nguyên liệu dồi dào( là một trong bốn ngư trường lớn của cả nước là ngư
trường Hải Phòng- Quảng Ninh), có cảng Hải Phòng là cảng lớn nhất miền
Bắc vì vậy dễ dàng xuất – nhập khẩu hàng hóa sang nước ngoài bằng đường
biển.
+ Khó khăn: Ô nhiễm môi trường do rác thải trong các khu công nghiệp làm
cạn kiệt nguồn lợi thủy sản( đặc biệt khu công nghiệp Đình Vũ) ; một số sản
phẩm đông lạnh không đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe của một số
thị trường khó tính.
---------Hết-------