LỜI MỞ ĐẦU
Với sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông kỹ thuật số
cùng với xu thế dạy học hiện nay thì việc dạy học tích hợp các môn học là rất
cần thiết. Qua đó học sinh có thể vận dụng những kỹ năng học được ứng dụng
vào trong thực tế cuộc sống.
Qua bài học SỰ OXI HÓA – PHẢN ỨNG HÓA HỢP - ỨNG DỤNG
CỦA OXI của môn hóa học lớp 8, giáo viên sẽ trang bị cho học sinh những kiến
thức liên môn như Hóa học, Sinh học, Giáo dục công dân, Địa lý, Giáo dục bảo
vệ môi trường sống, Giáo dục kỹ năng sống… cho học sinh là việc làm rất cần
thiết hiện nay.
Với việc tích hợp các kiến thức của môn hóa học và những môn học khác
sẽ làm cho học sinh thích thú hơn trong học tập môn Hóa học. Giáo viên cần
hướng dẫn học sinh tham khảo những tài liệu có liên quan đến bài học như: Sự
oxi hóa thức ăn của động vật, sự ô nhiễm môi trường sống (không khí, nước, đất
đai…), trồng và chăm sóc cây xanh, sự trao đổi chất của động thực vật, những
nước có nền công nghiệp phát triển, những nước bị ô nhiễm môi trường…
Nói tóm lại với những kiến thức tích hợp vào bài học sẽ đem lại tính hiệu
quả cao hơn và giúp học sinh có năng lực giải quyết những vấn đề thực tế của
cuộc sống. Đồng thời giáo dục đạo đức lối sống, nhân cách cho các em.
trang 1
MỤC LỤC
1. Tên hồ sơ dạy học tích hợp
2. Mục tiêu dạy học
2.1 Kiến thức
2.2 Kỹ năng
2.3 Thái độ
3. Đối tượng dạy học của bài học
4. Ý nghĩa của bài học
5. Thiết bị dạy học, học liệu
6. Tổ chức các hoạt động học tập
6.1. Kiểm tra kiến thức cũ
6.2. Giảng kiến thức mới
7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập
8. Các sản phẩm của học sinh
DANH MỤC VIẾT TẮT
trang 2
trang 6
trang 6
trang 6
trang 7
trang 8
trang 8
trang 8
trang 8
trang 9
trang 9
trang 9
trang 15
trang 15
GV
giáo viên
GDCD
giáo dục công dân
HS
học sinh
SGK
sách giáo khoa
THCS
trung học cơ sở
GD
giáo dục công dân
PTHH
phương trình hóa học
1. TÊN HỒ SƠ DẠY HỌC TÍCH HỢP:
trang 3
DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC MÔN HỌC: HÓA HỌC, SINH
HỌC, GDCD, ĐỊA LÝ, CÔNG NGHỆ, GIÁO DỤC BẢO VỆ
MÔI TRƯỜNG THÔNG QUA BÀI SỰ OXI HÓA – PHẢN ỨNG
HÓA HỢP - ỨNG DỤNG CỦA OXI (HÓA HỌC 8)
2. MỤC TIÊU DẠY HỌC:
2.1 KIẾN THỨC
2.1.1. Đối với môn Hóa học:
- Sự tác dụng của oxi với 1 chất là sự oxi hóa; biết dẫn ra ví dụ để minh họa.
- Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có một chất được tạo
thành từ hai hay nhiều chất ban đầu; biết dẫn ra ví dụ để minh họa.
- Ứng dụng của oxi cần cho sự hô hấp và sự đốt nhiên liệu.
2.1.2 Đối với môn Sinh học:
- Giáo dục HS trong việc trồng cây xanh, hoa cây cảnh...
- Làm rõ vai trò của khí oxi đối với quá trình trao đổi chất trong cơ thể người,
động vật, thực vật...
- Rất quan trọng cho quá trình hô hấp của con người, động vật, thực vật...
- Liên hệ những căn bệnh do môi trường ô nhiễm gây ra.
2.1.3. Đối với môn GDCD:
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sống xung quanh bằng những việc làm cụ
thể như: không xả rác, vứt rác bừa bãi, không quăng xác động vật xuống các
nguồn nước.
- Giáo dục HS về phòng chống cháy nổ. Bảo vệ rừng và trồng cây xanh quanh
trường học.
- Giáo dục HS không mê tín dị đoan khi thấy hiện tượng ma trơi ở những nơi
nghĩa địa, những nơi có xác chất động vật...
2.1.4. Đối với môn Địa lý:
trang 4
- Giới thiệu những địa điểm, vùng công nghiệp, sự ô nhiễm môi trường của
những hoạt động vận tải, công nghiệp, nông nghiệp...
2.1.5. Đối với môn Công nghệ: Những ứng dụng của oxi trong công
nghệ.
2.1.6. Đối với môn GD bảo vệ môi trường: GD HS bảo vệ môi trường
sống.
2.2. KỸ NĂNG
2.2.1. Đối với môn Hóa học:
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, tìm hiểu các hiện tượng thí nghiệm hoặc giải
thích sự oxi hóa, phản ứng hóa hợp và ứng dụng của khí oxi.
2.2.2. Đối với môn Sinh học:
- Kỹ năng tự bảo vệ sức khỏe của học sinh trước những ô nhiễm về thức ăn, ô
nhiễm môi trường sống.
- Rèn luyện kỹ năng trồng và chăm sóc cây xanh.
- Kỹ năng tự bảo vệ mình trước những bệnh có liên quan đến ô nhiễm môi
trường sống.
2.2.3. Đối với môn GDCD:
- Giáo dục kỹ năng sống, trách nhiệm của HS về ý thức bảo vệ môi trường.
2.2.4. Đối với môn Địa lý:
- Kỹ năng tìm hiểu về khí hậu của Việt Nam, những vùng kinh tế và những hoạt
động kinh tế tác động đến hệ sinh thái thực vật, động vật và con người ở Việt
Nam.
2.2.5. Đối với môn Công nghệ: Hình thành kỹ năng tìm hiểu những ứng
dụng của oxi với những công nghệ hiện đại. Công nghệ bảo vệ vật liệu trước
những hiện tượng oxi hóa trong các môi trường khác nhau như không khí, nước,
nước biển, đất...
trang 5
2.2.6. Đối với môn GD bảo vệ môi trường: Có kỹ năng bảo vệ môi
trường sống xung quanh chúng ta. Có ý thức tự bảo vệ mình và mọi người xung
quanh.
2.3. THÁI ĐỘ
2.3.1. Đối với môn Hóa học:
- Hiểu và có ý thức giữ cho không khí trong lành, chống ô nhiễm môi trường
không khí.
2.3.2. Đối với môn Sinh học:
- Hiểu đúng vai trò của oxi trong việc duy trì sự sống, sự cháy, sự oxi hóa và
quá trình trao đổi chất của cơ thể người và động thực vật.
2.3.3. Đối với môn GDCD:
- Có thái độ ứng xử đúng theo pháp luật về môi trường, cuộc sống.
2.3.4. Đối với môn Địa lý:
- Yêu và bảo vệ thiên nhiên, không gây ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất...
2.3.5. Đối với môn Công nghệ: yêu thích những thành tựu của khoa học
công nghệ đem lại cho con người.
2.3.6. Đối với môn GD bảo vệ môi trường: HS có ý thức bảo vệ môi
trường.
Qua đó bài học SỰ OXI HÓA – PHẢN ỨNG HÓA HỢP - ỨNG DỤNG
CỦA OXI, GV và HS phải có năng lực vận dụng những kiến thức liên môn như:
Hóa học, Sinh học, GDCD, Địa lý, Công nghệ... để giải quyết tình huống của
bài học này.
3. ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC CỦA BÀI HỌC: HS lớp 8.
4. Ý NGHĨA CỦA BÀI HỌC:
- Biết rõ sự oxi hóa các chất trong tự nhiên cũng như những phản ứng hóa học
liên quan đến phản ứng hóa hợp.
- Biết những ứng dụng của oxi trong cuộc sống và sản xuất.
- Ý thức bảo vệ môi trường.
trang 6
5. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU:
5.1. Bộ thí nghiệm:
- Dụng cụ: 2 lọ thủy tinh, muỗng đốt hóa chất, nút cao su, đèn cồn.
- Hoá chất: Phốt pho đỏ, dây sắt hình lò xo
5.2. Ứng dụng công nghệ thông tin:
- Máy chiếu, laptop
- Chiếu các hình ảnh về rừng, môi trường, sự oxi hóa, những phản ứng hóa hợp
có liên quan đến bài học, những ứng dụng của oxi, các bệnh liên quan đến ô
nhiễm môi trường.
- Sưu tầm những video clip liên quan đến sự oxi hóa, những phản ứng hóa hợp,
những ứng dụng của oxi.
6. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
6.1. Kiểm tra kiến thức cũ
Nêu những tính chất hoá học của oxi, viết phương trình hóa học minh hoạ.
6.2. Giảng kiến thức mới
BÀI 25 SỰ OXI HÓA – PHẢN ỨNG HÓA HỢP - ỨNG DỤNG CỦA OXI
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HOẠT ĐỘNG 1: SỰ OXI HÓA
GV đặt vấn đề: Trong tự nhiên xảy ra sự I. SỰ OXI HÓA
oxi hóa, vậy oxi hóa là gì? Phản ứng hóa
hợp là gì? Những ứng dụng của oxi trong
đời sống và sản xuất như thế nào? Chúng
ta sẽ tìm hiểu BÀI 25 SỰ OXI HÓA –
PHẢN ỨNG HÓA HỢP - ỨNG DỤNG
CỦA OXI
I. SỰ OXI HÓA
GV chia lớp làm 4 nhóm và cho 4 nhóm
học sinh làm lại thí nghiệm đốt P và dây
Fe trong lọ có chứa khí oxi (do GV điều
trang 7
chế sẵn).
Sau khi 4 nhóm HS làm xong, GV cho
HS thảo luận nhóm.
HS: suy nghĩ và nêu ví dụ minh họa
Câu hỏi thảo luận: Em hãy nêu hai phản
ứng hóa học trong đó khí oxi tác dụng Nội dung HS nêu:
với đơn chất và một phản ứng hóa học
t
→
trong đó khí oxi tác dụng với hợp chất.
S
+ O2
SO2
0
GV yêu cầu HS nhận xét các ví dụ mà
HS vừa nêu.
4P
→ Em hãy cho biết các phản ứng này có
3Fe
đặc điểm gì giống nhau?
GV: Những phản ứng hóa học kể trên
CH4
được gọi là sự oxi hóa
0
+
5O2
t
→
2P2O5
0
+
2O2
t
→
2Fe3O4
0
+
2O2
t
→
CO2 + 2H2O
HS: các phản ứng đó đều có oxi tác
dụng với chất khác.
→ Vậy sự oxi hóa là gì?
GV gọi HS nêu định nghĩa (hoặc chiếu
HS: nêu định nghĩa
nội dung lên)
GV yêu cầu HS ghi các ví dụ vào vở.
Sự tác dụng của oxi với một chất là sự
oxi hóa.
HS nhóm 1 sẽ trình chiếu video về tiêu
hóa thức ăn ở người (có video kèm theo)
Tích hợp sinh học: trình bày quá trình
tiêu hóa thức ăn của con người.
Tích hợp GDCD và GD bảo vệ môi HS: không để photpho đang cháy rơi
trường: khi làm thí nghiệm đốt cháy vào da, quần áo. Có nút đậy kín. Thí
photpho và sắt chúng ta phải lưu ý điều
trang 8
gì?
nghiệm với dây sắt cũng tương tự nhưng
lưu ý ở dưới đáy bình (lọ) có ít cát hoặc
nước.
HOẠT ĐỘNG 2: PHẢN ỨNG HÓA HỢP
II. PHẢN ỨNG HÓA HỢP
II. PHẢN ỨNG HÓA HỢP
GV phân công 4 nhóm HS về nhà tìm và
viết vào phiếu học tập (tờ giấy A4 hoặc
bảng phụ 4) phương trình phản ứng hóa
hợp (theo mẫu bảng 1 trang 85 SGK)
Hoặc HS soạn ra 4 phương trình phản
ứng hóa hợp GV yêu cầu HS trình chiếu
lên.
S + O2 → SO2
S + O2 → SO2
HS nhận xét: số chất phản ứng có thể là
2, 2, 3, 2. Nhưng số chất sản phẩm chỉ
có 1
3Fe + 2O2 → Fe3O4
3Fe + 2O2 → Fe3O4
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3
Na2O + H2O → 2NaOH
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3
Na2O + H2O → 2NaOH
HS nêu định nghĩa
Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa
GV: Em hãy nhận xét, ghi số chất tham học trong đó chỉ có một chất mới (sản
gia phản ứng và số chất sản phẩm trong phẩm) được tạo thành từ hai hay nhiều
các phản ứng hóa học trên. (làm việc theo chất ban đầu.
nhóm)
GV: Những phản ứng trên được gọi là
Các ví dụ HS tự cho
phản ứng hóa hợp.
HS thảo luận về phản ứng hóa hợp
HS nêu định nghĩa phản ứng hóa hợp là
gì?
GV chiếu định nghĩa lên màn hình.
Tích hợp môn công nghệ và địa lý: tìm (Có kèm theo tài liệu)
hiểu nền công nghiệp luyện kim màu và
trang 9
luyện kim đen (nhóm 2 trình bày).
GV yêu cầu nhóm 3 trình bày về những (Có kèm theo tài liệu)
phản ứng tỏa nhiệt (sưu tầm và chiếu
lên).
HOẠT ĐỘNG 3: ỨNG DỤNG CỦA OXI
III. ỨNG DỤNG CỦA OXI:
III. ỨNG DỤNG CỦA OXI:
Để biết oxi có những ứng dụng gì, chúng HS kể các ứng dụng
ta sẽ tìm hiểu những ứng dụng của chúng
HS quan sát
do nhóm 4 trình bày.
a) Sự hô hấp:
Nhóm 4 trình bày những sưu tầm của
mình về ứng dụng của oxi (chiếu hình - Khí oxi cần cho sự hô hấp để oxi hóa
ảnh hoặc video clip lên cho HS theo dõi) chất dinh dưỡng trong cơ thể người và
động vật.
GV: Em hãy kể các ứng dụng của oxi mà
em biết trong cuộc sống (GV cho HS - Những phi công, thợ lặn, chiến sĩ chữa
thảo luận nhóm)
cháy, . . . đều phải thở bằng khí oxi
trong các bình đặc biệt.
b) Sự đốt nhiên liệu:
GV: chiếu hình minh họa cho HS quan
sát.
- Các nhiên liệu cháy trong oxi tạo ra
nhiệt độ cao hơn trong không khí.
- Nâng cao hiệu suất và chất lượng gang
GV: Yêu cầu HS quan sát, GV giảng giải
thép trong công nghiệp sản xuất gang
thêm các ứng dụng quan trọng của oxi.
thép.
GV yêu cầu HS nêu những ứng của oxi.
- Hỗn hợp oxi lỏng với các nhiên liệu
xốp như mùn cưa, than gỗ là hỗn hợp nổ
mạnh. Hỗn hợp này được dùng để chế
Hai ứng dụng quan trọng nhất của oxi là
tạo mìn phá đá, đào đá. Oxi lỏng dùng
gì?
để đốt nhiên liệu trong tên lửa.
Tích hợp GDCD và GD bảo vệ môi
trường:
- Bốn nhóm sưu tầm những tác động của
sự hô hấp của động thực vật đến môi
trang 10
trường và sự đốt nhiên liệu gây ô nhiễm
như thế nào.
- Ô nhiễm môi trường tác động như thế
nào đến con người, nền sản xuất...
Sau đó các nhóm trình bày những sưu
tầm của nhóm mình.
Tích hợp Sinh học và GDCD: môi trường
bị ô nhiễm các em sẽ làm gì để hạn chế ô
nhiễm?
Các nhóm thảo luận nhanh và lên bảng
thuyết trình những ý kiến của nhóm
mình.
3. Củng cố bài giảng
Trắc nghiệm:
Câu 1. Sự oxi hóa là
a) Sự tác dụng của đơn chất với oxi
b) Sự tác dụng của hợp chất với oxi
c) Sự tác dụng của một chất với oxi (đáp án đúng)
d) Sự tác dụng của nhiều chất với nhau.
Câu 2. Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó chỉ có:
a) Hai chất được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.
b) Một chất được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu. (đáp án đúng)
c) Nhiều chất được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.
d) Một chất được tạo thành từ một chất ban đầu.
Câu 3. Ứng dụng quan trọng nhất của khí oxi là:
a) Sự hô hấp
trang 11
b) Sự đốt nhiên liệu
c) Dập tắt các đám cháy
d) Cả a và b (đáp án đúng)
Câu 4. Khi cho cây nến đang cháy vào một lọ thủy tinh rồi đậy nút kín. Hiện
tượng xảy ra tiếp theo là:
a) Cây nến cháy sáng chói
b) Cây nến cháy bình thường
c) Cây nến bị tắt ngay
d) Cây nến cháy một lúc rồi tắt (đáp án đúng)
Câu 5. Chiến sĩ chữa cháy dùng bình đặc biệt chứa khí oxi để:
a) Hô hấp (đáp án đúng)
b) Dập tắt đám cháy
c) Tránh bị bỏng
d) Liên lạc với bên ngoài
(Nếu còn thời gian thì cho HS làm bài tập 2 trang 87 SGK)
Lập phương trình hóa học biểu diễn phản ứng hóa hợp của lưu huỳnh S với các
kim loại magie Mg, kẽm Zn, sắt Fe, nhôm Al, biết rằng công thức hóa học của
hợp chất được tạo thành là MgS, ZnS, FeS, Al2S3.
4. Hướng dẫn học tập ở nhà
- Học thuộc các định nghĩa sự oxi hóa, phản ứng hóa hợp. Cho ví dụ
- Tìm hiểu các ứng dụng của oxi
- Làm bài tập : 2, 3*, 4, 5 SGK/87
- Chuẩn bị bài mới: “OXIT”
D. RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………….…………………….
……………………………………………………………………………………….…………………….
trang 12
……………………………………………………………………………………….…………………….
……………………………………………………………………………………….…………………….
……………………………………………………………………………………….…………………….
……………………………………………………………………………………….…………………….
7. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
Học sinh sẽ vận dụng kiến thức kỹ năng do giáo viên tích hợp các môn học tốt
hơn. Đồng thời tiết học sẽ trở nên sinh động hơn khi kiến thức môn Hóa học
được bổ sung thêm bởi kiến thức các môn học khác. Hầu hết học sinh sẽ rất
thích tiết học này và hiểu bài này để vận dụng vào trong thực tế cuộc sống.
8. CÁC SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH.
- Bản đồ tư duy của bài học.
- Tranh ảnh do học sinh sưu tầm có liên quan đến bài học.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Sưu tầm những hình ảnh từ internet
2- Tham khảo các tài liệu từ internet
trang 13
3- Sách giáo khoa hóa học 8 – nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
trang 14