A .PHẦN MỞ ĐẦU
Xã hội hiện đại mang đến cho cuộc sống con người nhiều tiện ích, sự thoải mái
nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm, đặc biệt là đối với con trẻ. Điều này đòi
hỏi mỗi trẻ đều phải có những kỹ năng để xử lý cũng như bảo vệ chính bản thân
mình.
Ngay khi trẻ sinh ra, bố mẹ đã cố gắng tạo ra môi trường an toàn cho trẻ. Giai đoạn
trẻ bước đi thành thạo và làm chủ được những hoạt động của mình: chạy, nhảy,..
việc hướng cho trẻ những việc an toàn và không an toàn bắt đầu hình thành. Theo
thời gian, những kỹ năng ấy ngày càng nhiều thêm bởi tính tò mò và khả năng làm
chủ hành động của trẻ.
Bất cứ một sự vật nào hiện ra đều trở thành một đề tài thu hút đối với trẻ. Đó được
coi là cơ hội để mở rộng kiến thức nhưng đồng thời cũng có thể là mối nguy hại
khôn lường đối với trẻ. Việc trang bị cho trẻ những kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ
giúp trẻ có thể an toàn hơn và tự tin hơn để khám phá cuộc sống muôn màu.
Trong những kĩ năng để bảo vệ bản thân thì kĩ năng xử lí khi bị lạc là một kĩ năng
quan trọng và có sự ảnh hưởng về nhiều mặt đối với trẻ, vì vậy tôi quyết định chọn
“kĩ năng xử lí khi bị lạc” cho trẻ ở độ tuổi 4 -8 tuổi để làm đề tài tiểu luận cho
môn học này


Chủ đề : KĨ NĂNG XỬ LÍ KHI BỊ LẠC

Độ tuổi : 4 tuổi – 8 tuổi
Thời gian : 50p - 120p/ 1 buổi ( tiến hành nhiều buổi )
Số lượng: 15 trẻ

B. PHẦN NỘI DUNG
I.MỤC TIÊU:
1.Mục tiêu về kiến thức:
Trẻ biết cách xử lí khi bị lạc
2.Mục tiêu về kĩ năng:

- Hình thành các kĩ năng tự bảo vệ bản thân


-Trẻ biết cách xử lí khi bị lạc
-Rèn luyện cho trẻ khả năng giữ bình tĩnh
3.Mục tiêu về thái độ:
- Trẻ biết cách tự xử lí vấn đề
-Trẻ biết tìm người tốt giúp đỡ
II. ĐỐI TƯỢNG GIÁO DỤC CỦA CHỦ ĐỀ :
Chủ đề được thiết kế cho học sinh tiểu học
III.NỘI DUNG CỦA CHỦ ĐỀ :
-giáo dục cho trẻ cách xử lí khi bị lạc :
+Dạy trẻ bình tĩnh, đứng yên tại chỗ
+Ghi nhớ số điện thoại của bố mẹ
+Tìm sự giúp đỡ của người tin cậy
+Dạy trẻ cách đối phó với người lạ
IV. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN HỖ TRỢ:
1. Phương pháp
- Quan sát
- Lắng nghe
- Thực hành
2. phương tiện :


- Hình ảnh về các em bé đi lạc , hình ảnh những người có thể có thể giúp đỡ trẻ
- tranh
- Băng dán, nam châm
- Máy chiếu
V. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG:
1. Hoạt động 1: Khởi động – trò chơi “ tôi bảo”( thực hiện trong vòng 20p )

a.Mục tiêu:
-tạo tinh thần thỏa mái cho trẻ
- giới thiệu kĩ năng
-rèn luyện kĩ năng tiếp nhận thông tin và xử lí thông tin
b. Cách tiến hành:
chuẩn bị :
-giấy bút
- các câu đố vui
- các câu hỏi đơn giản liên quan đến kĩ năng
-15 trẻ để tham gia trò chơi
Cách chơi:
khi cô giáo nói tôi bảo, các em phải trả lời là bảo gì? bảo gì?, sau đó cô giáo sẽ
bảo các em làm một cái gì đó ví dụ như bảo các em đứng lên thì tất cả các em phải


đứng lên, nhưng cô nói không nói tôi bảo thì các em không được làm , em nào làm
thì là sai và sẽ bị phạ
Hình phạt cho các bạn sai là phải trả lời các câu hỏi . các câu hỏi này sẽ là những
câu hỏi điều tra nhận thức của các em về kĩ năng xử lí khi bị lạc như :
Con đã bao giờ bị lạc chưa ?
Con bị lạc ở đâu ?
Khi bị lạc con cảm thấy như thế nào ?
Nhận xét :Cô giáo cho các con nhận xét về trò chơi và giới thiệu kĩ năng sẽ dạy.
c. Kết luận:
Trò chơi này giúp tạo bầu không khí vui vẻ thỏa mái cho trẻ , tạo hứng thú để trẻ
tiếp thu bài. Đồng thời sẽ giúp giáo viên nhận biết được nhận thức của trẻ đối với
kĩ năng, cảm xúc của trẻ, để từ đó tìm ra phương pháp dạy phụ hợp nhất

2. Hoạt động 2: tìm hiểu về những nguyên nhân mà có thể khiến trẻ có thể bị lạc
( thực hiện trong vòng 20p )

a. Mục tiêu: Giúp trẻ tìm hiểu về các lí do dẫn đến bị lạc:
b.Cách tiến hành:
- Giáo viên kể cho cháu nghe một câu chuyện theo tranh nói về các trường hợp có
thể khiến trẻ bị lạc
- cho các em thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi như :


+Bạn trong tranh đang gặp vấn đề gì?
+ Thái độ của bạn đó ra sao?
+Nếu là con thì con sẽ làm gì ?
+con nghĩ vì sao bạn nhỏ đó lại bị lạc ?
+Cô giáo nhận xét rút ra kết luận cho các học sinh
c. Kết luận:
Vào những dịp cuối tuần hay nghỉ lễ, các gia đình thường dành thời gian đưa trẻ
nhỏ đến những khu vơi chơi, giải trí có nhiều hoạt động thú vị dành cho trẻ. Tuy
nhiên, cũng chính tại những địa điểm phức tạp này sẽ tồn tại nhiều mối nguy hiểm
mà các gia đình không lường trước, trong đó có việc lạc mất trẻ.Trẻ bị lạc có rất
nhiều nguyên nhân, có thể do sự lơ là mất cảnh giác của ba mẹ hay do bé bị cám dỗ
nơi chốn đông người ,Do chạy theo những món đồ chơi , món ăn được bài biện
hoặc có thể do trẻ lơ đãng. Hoạt động này giúp trẻ nhận thức được những nguyên
nhân dẫn đến trẻ bị lạc để từ đó tránh gặp phải
3. Hoạt động 3: hướng dẫn cho trẻ cách giữ bình tĩnh ( thực hiện trong vòng 20p)
a. Mục tiêu : giúp trẻ giữ được bình tĩnh
b. Cách tiến hành:
-Cho trẻ xem một nửa video về kẻ xấu đang muốn giết hại người tốt
/>
-

Hỏi cảm nhận của trẻ về đoạn video



+con có sợ kẻ xấu đó không ?
+Nếu là con trong trường hợp đó con sẽ xử lí như thế nào ?
+ Cho trẻ dự đoán cách xử lí của bạn nhỏ trong video

-

Cho trẻ xem tiếp nửa video còn lại để cho trẻ thấy cách xử lí của người
bị hại.

-

Phân tích và rút ra kết luận :
+ chỉ cho trẻ thấy khi gặp khó khăn việc đầu tiên ta phải làm là giữ mình
thật bình tĩnh và chỉ có bình tĩnh mới có thể giải quyết được vấn đề
( giống như cách nhân vật trong video đã làm )
+ cho trẻ nhắm mắt lại và định hình trong vòng 5p

-

Dẫn trẻ đến trường hợp khi bị lạc phải giữ bình tĩnh như thế nào

c. Kết luận:
Đối với trường hợp này việc đầu tiên ban phải làm là bạn đừng phát hoảng lên
khi con bị lạc, và dạy bé cũng làm như vậy. Giữ bình tĩnh là điều quan trọng nhất.
Phát hoảng lên sẽ khiến bạn đưa ra những quyết định không tốt và có thể làm cho
tình huống trở nên xấu hơn đi. Hãy càng sớm càng tốt, tìm đến những người có
trách nhiệm như quản lý quầy hàng hay bảo vệ, và bình tĩnh cung cấp cho họ
những thông tin mô tả, tên, tuổi, nơi cuối cùng bạn thấy bé… Luôn giữ trong ví



ảnh gần nhất của con để việc tìm kiếm dễ dàng hơn. Ngoài ra, nếu có thể thì hãy
cho con mặc quần áo sáng màu, dễ thấy khi đến nơi đông người.
Điều cuối cùng, bạn hãy nhớ rằng: mặc dù bạn rất hoảng sợ, thậm chí hết cả hồn
vía khi con đi lạc nhưng sau đó đừng mắng mỏ, nhiếc móc con. Đi lạc
không phải là tội. Tuy nhiên, bạn cần thiết phải cho con biết việc đó nguy hiểm thế
nào và dặn con thật chú ý trong lần sau, và nhớ dạy lại cho con những kỹ năng an
toàn nữa nhé!
4. Hoạt động 4: dạy con cách tìm người giúp đỡ ( thực hiện trong vòng 10p)
a.Mục tiêu: dạy cho trẻ cách tìm người giúp đỡ
b. Cách tiến hành :
- cung cấp hình ảnh về những người có thể giúp đỡ trẻ như công an, nhân viên bán
hàng ..
-cách nhận biết đặc điểm của những người có thể giúp đỡ trẻ

c. Kết luận :
Nguyên tắc “Không nói chuyện với người lạ” có thể khá nguy hiểm, nó có thể làm
cho con bạn ngần ngại, không dám nhờ giúp đỡ trong khi bản thân bé không tự
xoay sở được. Đã có trường hợp người ta phải mất 4 ngày đêm mới tìm thấy một
đứa bé chỉ vì bé đã cố gắng trốn tránh đội tìm kiếm. Thay vào đó, bạn hãy cho con
chỉ dẫn cụ thể hơn: con nên tìm đến ai để nhờ giúp đỡ và nên nói như thế nào? Hãy


dặn con tìm đến những người có mặc đồng phục, đeo bảng tên (bạn nên chỉ cho bé
thấy để dễ nhớ) đó là những người làm việc tại công viên hay cửa hàng… Bé cũng
có thể tìm công an, bảo vệ của trung tâm hay bà mẹ có con nhỏ để nhờ giúp.
Về phía bố mẹ, bạn cũng cần nhanh chóng đi nhờ giúp đỡ khi không tìm thấy con.
Nếu nghi ngờ con mình đã bị ai đó bắt đi, hãy báo công an ngay lập tức!
5. Hoạt động 5: dạy cho trẻ cách cảnh giác và từ chối ( thực hiện trong vòng 20 p)
a. Mục tiêu : dạy cho trẻ cách cảnh giác và từ chối :

b. Cách tiến hành :
Cho trẻ xem tranh biếm họa về câu chuyện những bạn nhỏ bị người xấu dụ dỗ
phân tích các đặc điểm về người xấu có thể làm hại cháu như hình dáng bên ngoài,
cách thể hiện khi tiếp cận bé
Nói cho trẻ biết nếu bé cảm thấy không thoải mái với người lớn nào đó, bé hoàn
toàn có thể từ chối sự giúp đỡ của họ. Dặn con cẩn trọng với những người cứ dụ
cho bé ăn quà, cho quà, hay nhờ bé giúp làm gì đó – bởi người lớn thường sẽ chỉ
nhờ một người lớn khác giúp mình. Bạn hãy dặn con giữ khoảng cách với người
đó, đồng thời thu hút thật nhiều sự chú ý của những người lớn khác vào mình; bé
cũng có thể bỏ chạy – luôn chạy về hướng đông người, sáng sủa, quang đãng.

c. Kêt luận :


Dạy con kỹ năng này đòi hỏi thời gian và sự khéo léo của bạn, bởi nó có vẻ mâu
thuẫn với một số cách ứng xử trong những tình huống thông thường.Tuy vậy, bạn
cũng đừng quá căng thẳng. Không phải trẻ con là không biết gì đâu, đôi khi chúng
có thể cảm nhận được nguy hiểm từ người lạ Bạn hãy dựng những tình huống mà
con có thể gặp phải khi đi lạc một mình, chẳng hạn như bé không biết đường hoặc
có người lạ đề nghị chở bé về… Đây là cách giúp con tập luyện trước để có thể
đưa ra được những lựa chọn đúng trong trường hợp thật sự bị lạc.
6. Hoạt động 6: trò chơi “xếp số” ( thực hiện trong vòng 20p )
a.Mục tiêu : điều tra nhận thức xem có bao nhiêu trẻ nhớ được số điện thoại bố
mẹ và dạy cho trẻ cách nhớ số điện thoại của ba mẹ
b.Cách tiến hành:
Bước 1: Phát cho mỗi bạn nhỏ một hộp số sau đó
Bước 2: cho thời gian là 3p để trẻ xếp số thành số điện thoại của ba hoặc mẹ. người
xếp đúng và nhanh nhất là người chiến thắng
Đối với những trẻ chưa xếp được thì nói với trẻ là đó coi như bài tập cô giao về
nhà, nên về nhà học để bữa sau thi tiếp

Bước 3: cô giáo nhận xét và nói về tầm quan trọng của việc ghi nhớ thông tin cần
thiết

c. Kết luận :


Bạn có thể dạy con nhớ tên tuổi, địa chỉ, điện thoại của bạn để liên lạc; tuy nhiên
không nên trông cậy hoàn toàn vào trí nhớ của một đứa trẻ, nhất là khi bé đang
hoảng sợ. Hãy luôn để con đem theo bên mình một mảnh giấy ghi tên và số điện
thoại của bạn và của một người thân khác có thể liên lạc trong trường hợp khẩn
cấp. Nhắc con nhớ rằng tờ giấy này bé phải cất kỹ và chỉ đưa cho người có trách
nhiệm, có thể giúp bé. Về phần bạn, hãy đặt mức chuông điện thoại cao một chút
để bạn có thể nghe thấy trong đám đông Nếu con bạn đã lớn một chút, hãy định ra
một nơi để tập trung lại trong trường hợp bị lạc nhau. Địa điểm này nên dễ tìm, dễ
đến (có thể ở quầy hướng dẫn, quầy thu ngân siêu thị…) Và không phải là thừa đâu
nếu mỗi khi đến nơi công cộng, bạn đều lặp lại công đoạn định địa điểm này. Nếu
con bạn còn nhỏ, hãy dặn bé đứng yên tại chỗ và chờ. Cho con biết rằng bạn sẽ đi
tìm nếu bé bị lạc, nên bé cần đứng nguyên tại chỗ để bạn có thể tìm thấy thay vì cố
gắng đi tìm bạn.
7.Hoạt động 7: tổng kết các quá trình ( thực hiện trong vòng 20p )
a.Mục tiêu : giúp trẻ định hình vấn đề nhanh và đầy đủ nhất
b.cách tiến hành :
Bước 1:Cho trẻ xem video về một bài hát dạy cách xử lí khi bị lạc
/www.youtube.com/wah?v=X3JHZDeUMsA
Bước 2: xem tiếp một video về cách xử lí thông minh của một bạn nhỏ khi bị lạc
/www.youtube.com/watch?v=X3JHZDeUM
Bước 3: cho trẻ phát biểu ý kiến , nhận xét video và bài học rút ra từ video
Bước 4: tóm tắt các bước mà trẻ cần xử lí khi bị lạc :



Giữ bình tĩnh
Đứng im một chỗ
Gọi to tên mẹ hoặc bố
Nhờ người giúp đỡ
Ghi nhớ số điện thoại của bố mẹ và những thông tin cần thiết như địa chỉ nhà? tên
gì ? học trường gì?
Biết cách từ chối sự giúp đỡ và bảo vệ mình trước những đối tượng xấu
c.Kết luận : trẻ em trong độ tuổi này chưa có khả năng tự nhận thức được nên
việc định hình nhận thức sẽ giúp trẻ rất nhiều, hoạt động này giúp trẻ hình thành
nhận thức được vấn đề và thực hiện giải quyết vấn đề theo lời người lớn. vì vậy
việc giáo dục đúng sẽ rất quan trọng trong việc hình thành nhận thức trẻ.
8. Hoạt động 8: hoạt động trải nghiệm ( thực hiện trong vòng 30 p)
a.Mục tiêu : hoạt động này giúp trẻ trải nghiệm, vận dụng thực hành :
b.Cách tiến hành :
Mỗi bạn trong nhóm sẽ đóng vai theo nhân vật và xử lí tình huống , đây là điều
kiện để trẻ thỏa sức sáng tạo và làm quen với kĩ năng
Tình huống là có một cô bé bị lạc, khi đang đi siêu thị với ba mẹ cô bé phải làm gì
để tìm được ba mẹ ?
Phân vai :


Lớp sẽ có một bạn đóng vai em bé
Hai bạn đóng vai ba và mẹ của em
Ba bạn đóng vai nhân viên bán hàng
Hai bạn đóng vai bảo vệ
Hai bạn đóng vai người xấu
Năm bạn còn lại sẽ đóng vai người mua hàng
Bước 2: cho các em nhận xét về tình huống
con thấy tình huống đó như thế nào ?
con thấy bạn nhỏ đó xử lí như vậy đã ổn chưa ?

nếu là con con có thay đổi cách xử lí không ?
nếu có thì sẽ thay đổi như thế nào ?
c.Kết luận :
Thông qua hoạt động này tôi muốn trẻ làm quen với kĩ năng này và vận dụng vào
thực tế. để khi gặp tình huống này sẽ tự mình giải quyết được và có thể linh hoạt
hơn trong cách giải quyết .ngoài ra thông qua hoạt động này tôi muốn trẻ tự tin hơn
trong giao tiếp. mạnh dạn thể hiện mình , mạnh dạn nói lên suy nghĩ của mình.
VI. TỔNG KẾT:
Kĩ năng này là một kĩ năng rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự phát triễn của


trẻ, việc dạy kĩ năng này cho trẻ là một việc rất cần thiết để trẻ có thể giải
quyết khó khăn khi không có người lớn bên cạnh Những thông tin dạng
này không giúp ích cho trẻ trong quá trình học tập hay vui chơi, vì chúng
không hề liên quan đến bất kì hoạt động nào. Nhưng nếu trẻ bị lạc, thậm chí
bị bắt cóc (ít xảy ra, chúng lại cực kì cần thiết để giúp trẻ tìm đường trở về
nhà bằng cách cung cấp thông tin cho những người khác để họ giúp đỡ và
báo tin về cho gia đình.

VII. LẬP KẾ HOẠCH RÈN LUYỆN :

Buổi Thời

Hoạt đông

Đối tượng

Người

thực



gian

hiện
nhận diện vấn đề
nguyên nhân dẫn đến bị lạc

1

2

trẻ em từ 4 giáo viên ở
tuổi đến 8 tuổi trường và phụ
30p( m khi bị lạc trẻ sẽ gặp những khó
huynh ở nhà
ỗi tuần khăn gì
một
hình thức kể chuyện theo tranh
buổi)
và giảng giải

20p
(mỗi
tuần
một
buổi )

cách tháo gỡ vấn đề


trẻ em từ 4 giáo viên ở
tuổi đến 8 tuổi trường và phụ
cho trẻ xem video để trẻ có cái
huynh ở nhà
nhìn tổng quát về cách giải
quyết vấn đề .
cho trẻ tự nói lên cách xử lí vấn
đề mà bạn nhỏ trong video đã
xử lí là như thế nào ?
cho trẻ tự nhận xét về cách xử lí
đó( đồng ý hay không đồng ý
với xử lí đó )
cho trẻ đặ mình vào trường hợp
đó và tự giải quyết vấn đề như
thế nào?

3

40p
Nói chi tiết cho trẻ về các việc trẻ em từ 4 giáo viên ở
( Mỗi cần làm khi gặp trường hợp này tuổi đến 8 tuổi trường và phụ
tuần
và lợi ích của nó ( phân tích
huynh ở nhà


hai
buổi )

những việc mà đối với tư duy

trẻ là khó nắm bắt được)
Dạy các em giữ bình tĩnh như
thế nào ?
Nó sẽ giúp t như thế nào trong
trường hợp này ?
Nếu không bình tĩnh thì sẽ gặp
khó khăn như thế nào ?
hình thức giảng giải và mô
phỏng bằng hình ảnh
Dạy trẻ nhận biết những người
người có thể giúp đỡ trẻ
hình thức : xem tranh ảnh về
nhữnng ngươì có thể giúp trẻ
và giảng giải
Dạy trẻ những dấu hiệu về
người xấu có thể làm hại trẻ
hình thức : thuyết trình và mô
phỏng bằng hình ảnh slide
Dạy trẻ cách từ chối sự giúp đỡ
từ những người lạ
hình thức : giảng giải về các
cách từ chối sự giúp đỡ thông
minh và khôn khéo
Dạy trẻ biết việc nắm bắt thông
tin quan trọng như thế nào ?
Những thông tin trẻ cần nhớ là
gì?


Việc ghi nhớ thông tin giúp gì

cho trẻ trong trường hợp này ?

tóm tắt kĩ năng

4

cho trẻ chơi trò sắm vai để thực
hành giải quyết vấn đề

30phút
trẻ em từ 4
( mỗi rút ra nhận xét và đánh giá
tuổi đến 8 tuổi
tuần
đưa ra lời khen đối vưới trẻ để
hai
tạo động lực để trẻ phấn đấu
buổi )
tóm tắt nội dung bài hoc
khi bị lạc trẻ trẻ cần :
giữ bình tĩnh
đứng một chỗ
gọi thật to tên ba mẹ
tìm người giúp đỡ
nắm được những thông tin cần
thiết
từ chối sự giúp đỡ từ những
người lạ
khi gặp người lạ có ý đồ xấu,
làm trẻ hoản sợ hoặc làm trẻ

không thỏa mái . trẻ hãy bỏ
chạy về nơi có ánh sáng và kêu
to.

giáo viên ở
trường và phụ
huynh ở nhà


C . KẾT LUẬN
Có lẽ, mỗi bậc cha mẹ nên trang bị cho con mình những kiến thức cơ bản nhất để
phòng những trường hợp khi các cháu bị lạc. Đăc biệt, trẻ cần phải bình tĩnh,
những lúc trẻ bị mất phương hướng không tìm thấy cha mẹ ở đâu trẻ sẽ rất hoảng
loạn, lúc đó trẻ sẽ khóc. Khi trẻ khóc, sẽ khó để kiểm soát các cảm xúc tiếp theo
của cháu, đồng thời cũng rất dễ bị những tác động bên ngoài hay những yếu tố xấu
gây ảnh hưởng đến trẻ.
Do vậy, việc cung cấp những kỹ năng trên lớp cho trẻ chúng tôi cũng chỉ hướng
dẫn được một vài lần. Chúng tôi cũng rất mong muốn các bậc cha mẹ nắm được
những kiến thức cơ bản để nhắc đi nhắc lại nhiều lần cho trẻ, cũng nên chủ động
chuẩn bị cho bé phiếu thông tin cá nhân, điều này sẽ giúp bé rất nhiều”.


D .PHỤ LỤC
Các việc trẻ nên làm khi bị lạc

những người có thể
giúp đỡ trẻ