VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
TRẦN VÂN ANH
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ LAO ĐỘNG
TẠI BƯU ĐIỆN TỈNH YÊN BÁI
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số
: 60.34.04.10
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HỌC
HÀ NỘI, 2017
Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Chiến Thắng
Phản biện 1: TS.Lê Minh Nghĩa
Phản biện 2: TS.Phí Vĩnh Tường
Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ họp tại:
Học viện Khoa học Xã hội ..... giờ.…. ngày 23 tháng 04 năm 2017.
Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa học xã hội
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau khi chia tách Bưu chính và Viễn thông, đội ngũ lao động
Bưu chính của ngành Bưu điện chủ yếu là lao động giản đơn với
trình độ thấp. Đặc biệt Yên Bái là một tỉnh miền núi, trình độ đội ngũ
cán bộ công nhân viên còn hạn chế đòi hỏi Bưu điện tỉnh Yên Bái
phải tiếp tục đổi mới và không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ
lao động để bước vào giai đoạn phát triển.
Như vậy, đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ lao động
tại Bưu Điện Tỉnh Yên Bái” nhằm phân tích đánh giá thực trạng về
chất lượng đội ngũ lao động và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng
cao chất lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái – sẽ là
một việc làm thiết thực và cấp thiết đối với Bưu điện tỉnh Yên Bái
trong thời gian tới.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Do tính chất đặc thù của ngành Bưu điện nên có rất ít tác giả
quan tâm đến các vấn đề liên quan đến việc phát triển của Ngành. Là
một thành viên trong ngành Bưu điện, đứng trước tình hình thực tế
tại đơn vị công tác, tác giả mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Nâng cao
chất lượng đội ngũ lao động tại Bưu Điện Tỉnh Yên Bái” nhằm góp
phần vào sự phát triển chung của đơn vị. Từ đó, đề ra các giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ lao động tại đơn vị công tác.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn hướng đến các mục tiêu cụ thể sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng đội ngũ
lao động.
- Phân tích đánh giá thực trạng về chất lượng đội ngũ lao động
1
tại Bưu điện tỉnh Yên Bái.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn và giải
pháp liên quan đến chất lượng đội ngũ lao động và nâng cao chất
lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái.
Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu đánh giá thực trạng đội
ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái để từ đó đưa ra giải pháp
nâng cao chất lượng đội ngũ lao động.
- Phạm vi về không gian: Bưu điện tỉnh Yên Bái bao gồm
Bưu điện tỉnh và các bưu điện huyện, thị xã, thành phố.
- Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu từ năm 2012 đến năm
2015.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập thông tin
- Phương pháp tổng hợp, xử lý thông tin
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Về lý luận: Luận văn góp phần hệ thống hoá những lý luận
cơ bản chất lượng đội ngũ lao động.
- Về thực tiễn: Luận văn giúp phân tích, đánh giá khách quan
thực trạng về chất lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái,
giúp cho cán bộ lãnh đạo, quản lý nhìn nhận rõ hơn về chất lượng đội
ngũ lao động, để từ đó có cơ sở đề xuất các giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ lao động ở Bưu điện tỉnh Yên Bái hiện nay.
2
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, bố cục của luận văn bao gồm 4
chương
- Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ lao động ngành
Bưu Điện.
- Chương 2: Thực trạng chất lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện
tỉnh Yên Bái.
- Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ lao động
tại Bưu điện tỉnh Yên Bái.
3
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ LAO ĐỘNG
NGÀNH BƯU ĐIỆN
1.1. Khái niệm
1.1.1. Đội ngũ lao động
Một số khái niệm liên quan đến đội ngũ lao động
Nguồn lao động và lực lượng lao động là những khái niệm có
liên quan trực tiếp đến khái niệm đội ngũ lao động.
+ Nguồn lao động là bộ phận dân số trong độ tuổi lao động
theo quy định của pháp luật có khả năng lao động, có nguyện vọng
tham gia lao động và những người ngoài độ tuổi lao động (trên độ
tuổi lao động) đang làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân.
+ Lực lượng lao động theo quan niệm của Tổ chức Lao động
Quốc tế (ILO - International Labour Organization) là bộ phận dân số
trong độ tuổi lao động. Theo quy định thực tế đang có việc làm và
những người thất nghiệp.
Khái niệm đội ngũ lao động
Đội ngũ là khái niệm được sử dụng rộng rãi trong các tổ
chức như đội ngũ CBCNV, đội ngũ cán bộ khoa học, đội ngũ nghệ
sỹ… Khái niệm đội ngũ được xuất phát từ thuật ngữ quân sự, đó là tổ
chức gồm nhiều người tập hợp thành một lực lượng hoàn chỉnh. Như
vậy, đội ngũ có thể được hiểu là tập hợp một số người có cùng chức
năng, nhiệm vụ và nghề nghiệp.
1.1.2. Chất lượng đội ngũ lao động
Khái niệm chất lượng đội ngũ lao động
Chất lượng của đội ngũ lao động được đánh giá thông qua
các yếu tố làm cho lao động có hiệu quả hơn.
Ở từng người lao động cụ thể, chất lượng lao động được thể
4
hiện trên các khía cạnh: sức khỏe; trình độ học vấn; kiến thức, trình
độ kỹ thuật và kinh nghiệm tích lũy được; ý thức, thái độ, tác phong
của người lao động.
Ở tổng thể đội ngũ lao động, chất lượng lao động không chỉ
xem xét dưới góc độ cá nhân từng người lao động, mà còn thể hiện ở
cơ cấu của đội ngũ lao động xét theo ngành nghề và cơ cấu lao động
trong từng ngành cụ thể, cũng như cơ cấu xét theo tính chất lành
nghề của chất lượng chuyên môn (theo cấp bậc hay trình độ đào tạo)
và trình độ tổ chức của lao động.
1.2. Yêu cầu về chất lượng đội ngũ lao động đối với sự
phát triển của ngành Bưu điện
1.2.1. Đặc điểm của ngành Bưu Điện
Lịch sử hình thành và phát triển của Tổng công ty Bưu điện
Việt Nam gắn với tên tuổi ngành Bưu điện và gắn liền với lịch sử
cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc Việt
Nam Xã hội chủ nghĩa.
Trong chiến tranh cũng như trong hòa bình, đội ngũ lao
động Bưu điện Việt Nam luôn thể hiện lòng "trung thành" vô hạn với
Tổ quốc, với Đảng, với Nhân dân; "Dũng cảm" trong chiến đấu với
kẻ thù xâm lược, vượt qua hiểm nguy của thiên tai, vượt lên những
khó khăn thử thách và dũng cảm ngay với chính bản thân mình; "Tận
tụy", trách nhiệm với công việc được tổ chức phân công; "Sáng tạo"
trong lao động, sản xuất, kinh doanh; "Nghĩa tình" với các thế hệ đi
trước, với đồng chí, đồng nghiệp.
1.2.2. Yêu cầu về chất lượng đội ngũ lao động
Đội ngũ lao động trong sản xuất kinh doanh ngành Bưu điện
là một bộ phận lao động cần thiết của toàn bộ lao động xã hội.
- Bộ phận lao động trực tiếp thực hiện các dịch vụ Bưu
5
chính: là bộ phận lao động sáng tạo ra giá trị mới và tạo ra thu nhập
quốc dân.
- Bộ phận phục vụ thực hiện các dịch vụ bưu chính viễn
thông bao gồm lao động bổ trợ và lao động quản lý.
Ngoài hai bộ phận lao động thực hiện hai chức năng chủ yếu
của quá trình sản xuất kinh doanh, căn cứ vào chức năng, nội dung
công việc của từng lao động người ta chia lao động trong các Bưu
điện gồm có các loại sau:
Lao động công nghệ
Lao động bổ trợ
Lao động quản lý
1.3. Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đội ngũ lao động
Để đánh giá chất lượng đội ngũ lao động, ta cần phải xây
dựng các tiêu chí đánh giá chủ yếu như:
1.3.1. Trình độ văn hóa
Trình độ văn hoá của dân số hay nguồn lực lao động là chỉ
tiêu hết sức quan trọng phản ánh chất lượng của lao động và có tác
động mạnh mẽ tới phát triển kinh tế - xã hội.
1.3.2. Trình độ chuyên môn kỹ thuật
Trình độ chuyên môn là sự hiểu biết, khả năng thực hành về
chuyên môn nào đó. Nó biểu hiện trình độ được đào tạo ở các trường
trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học, sau đại học, có khả năng
chỉ đạo quản lý một công việc chuyên môn nhất định.
1.3.3. Sức khỏe của người lao động
Sức khỏe là vốn quý của con người, là tài sản vô giá của con
người. Người lao động phải đảm bảo sức khỏe tốt để hoàn thành công
việc được giao.
6
1.3.4. Kết quả thực hiện công việc
Chất lượng của đội ngũ lao động được đánh giá qua kết quả
thực hiện công việc. Chất lượng đội ngũ lao động cao hay thấp được
đo bằng kết quả công việc mà người lao động thực hiện và hoàn
thành theo đúng tiến độ được giao với chất lượng đảm bảo, không
làm ảnh hưởng đến kết quả thực hiện công việc của người khác cũng
như không làm ảnh hưởng đến kết quả hoạt động của tổ chức.
1.3.5. Năng suất lao động
Năng suất lao động là chỉ tiêu tổng hợp phản ánh trình độ lao
động của người lao động. Năng suất lao động chính là kết quả biểu
hiện chất lượng đội ngũ lao động của tổ chức và phản ánh được kết
quả hoạt động của tổ chức đó.
1.3.6. Chất lượng đội ngũ lao động còn được thể hiện thông
qua chỉ số phát triển con người HDI
Chỉ số này được tạo bởi 3 yếu tố: tuổi thọ bình quân, thu
nhập bình quân trên đầu người, trình độ học vấn.Như vậy, HDI
không chỉ đánh giá phát triển con người về mặt kinh tế mà còn nhấn
mạnh tới chất lượng cuộc sống và sự công bằng tiến bộ xã hội.
1.3.7. Một số chỉ tiêu khác
Ngoài những chỉ tiêu trên có thể lượng hoá được chúng ta
còn xem xét chỉ tiêu năng lực sản xuất của người lao động:
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh số lượng cán bộ
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh chất lượng: kết hợp chỉ tiêu định
lượng và chỉ tiêu định tính
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ lao
động
1.4.1. Trình độ phát triển kinh tế đất nước
Trình độ` phát triển kinh tế của một quốc gia thể hiện ở cơ
7
chế vận hành nền kinh tế, phạm vi tham gia phân công, hợp tác lao
động, mức độ tiêu dùng, nhu cầu xã hội...
1.4.2. Sự phát triển của hệ thống giáo dục – đào tạo
Giáo dục - Đào tạo là nhân tố có ảnh hưởng rất lớn đến chất
lượng nguồn nhân lực nói chung và đội ngũ lao động trong từng tổ
chức nói riêng. Giáo dục – đào tạo phát triển thì trình độ văn hóa và
trình độ chuyên môn kỹ thuật, trình độ tay nghề của người lao động
càng cao, nâng cao năng lực và phẩm chất của đội ngũ lao động, tạo
cho họ khả năng thích ứng được với những yêu cầu ngày càng cao
của công việc, đảm bảo cho họ có đủ năng lực trình độ và phẩm chất
đạo đức để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
1.4.3. Chính sách tuyển dụng lao động
Lựa chọn và tuyển dụng đội ngũ lao động là công việc tìm
kiếm những người có đủ phẩm chất và năng lực theo những tiêu
chuẩn nhất định để bố trí, sử dụng hoặc chuẩn bị sử dụng trong một
tổ chức.
Để lựa chọn và tuyển dụng cán bộ quản lý có kết quả tốt cần
phải trả lời tốt các câu hỏi: Công việc đòi hỏi làm gì? Phải thực hiện
như thế nào? Kiến thức và kỹ năng cần thiết là gì?
1.4.4. Chính sách tiền công, chế độ đãi ngộ khen thưởng và
kỷ luật
-
Về tiền lương, tiền công: Đây là vấn đề nhạy cảm và có
sức mạnh lớn trong việc thu hút cán bộ quản lý có năng lực, có trình
độ chuyên môn, có kỹ năng, có kinh nghiệm thực tế, có phẩm chất
tốt.
-
Chế độ đãi ngộ: Ngoài tiền lương thì chế độ đãi ngộ đối
với lao động quản lý được hưởng khi làm việc là yếu tố tác động tới
chất lượng của cán bộ quản lý.
8
-
Khen thưởng và kỷ luật: Khen thưởng kịp thời, kỷ luật
nghiêm minh là yếu tố tác động đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ
lao động.
1.4.5. Sự phát triển hệ thống y tế và chế độ dinh dưỡng
Hệ thống y tế phát triển và chế độ dinh dưỡng được đảm
bảo là nhân tố có ảnh hưởng trực tiếp đến nâng cao thể lực của
người lao động. Người lao động có sức khỏe tốt sẽ đảm bảo cho
người lao động hoàn thành khối lượng công việc hay sản xuất ra
khối lượng sản phẩm nhiều nhất với chất lượng đảm bảo.
1.4.6. Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát đội ngũ lao động
Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát đội ngũ lao động có tác
dụng nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, đề cao trách nhiệm và nhằm sử
dụng tối đa thời gian lao động của mỗi người.
Ngoài ra chất lượng đội ngũ lao động còn chịu sự tác động
của nhiều nhân tố khác về tự nhiên và xã hội (lịch sử truyền thống,
phong tục tập quán.v.v.)
1.5. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội ngũ lao động
1.5.1.
Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới
Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc
1.5.2. Bài học kinh nghiệm áp dụng cho Bưu Điện Tỉnh Yên Bái
✓ Khuyến khích người lao động tham gia nghiên cứu, sáng tạo
đóng góp cho sự phát triển của cơ quan, đơn vị
✓ Cần có chiến lược và trách nhiệm đào tạo, đào tạo lại và bồi
dưỡng cán bộ
✓ Cần đầu tư thích đáng cho đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ lao động
✓ Cần thực hiện chế độ tiền lương phù hợp, chính sách đãi ngộ
lao động thích đáng
✓ Thực hiện chế độ thi tuyển nghiêm ngặt, sau đó thường xuyên
9
theo dõi, đánh giá quá trình và kết quả lao động
Chương 2
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ LAO ĐỘNG TẠI
BƯU ĐIỆN TỈNH YÊN BÁI
3.1. Khái quát về Bưu điện tỉnh Yên Bái
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển
Trước năm 2008 Bưu điện tỉnh Yên Bái là đơn vị thành viên
trực thuộc Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam (Năm 2006
là Tập đoàn Bưu chính Viễn Thông Việt Nam). Từ năm 2008 Bưu
điện tỉnh Yên Bái chính thức là tổ chức kinh tế, đơn vị thành viên,
hạch toán phụ thuộc của Tập đoàn Bưu chính Việt nam, trước kia là
Tổng công ty Bưu chính Viễn thông. Chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức, bộ máy giúp việc được qui định tại
Điều lệ tổ chức và hoạt động của Bưu điện tỉnh Yên Bái ban hành
kèm theo quyết định số 709/QĐ-TCCB/HĐQT ngày 06/12/2007 của
Tổng giám đốc Tổng Công ty Bưu chính Việt nam, nay là Tập đoàn
Bưu chính Việt Nam.
3.1.2. Cơ cấu tổ chức
Cơ cấu tổ chức tại Bưu điện tỉnh Yên Bái bao gồm:
-
Ban giám đốc: 01 Giám Đốc và 02 Phó giám đốc
Các phòng ban chức năng: Phòng Tổ chức – Hành chính, Kế
hoạch – Kinh doanh, Kế toán thống kê tài chính, Kỹ thuật – Nghiệp
vụ.
-
Các đơn vị trực thuộc bao gồm: 09 Bưu điện huyện, thị xã,
thành phố; 01 Trung tâm khai thác vận chuyển.
3.2. Thực trạng chính sách nâng cao chất lượng đội ngũ
lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái
Trong nhiều năm qua ngành Bưu điện tỉnh Yên Bái đã rất quan
10
tâm đến việc thực thi các biện pháp để từng bước nâng cao chất
lượng đội ngũ lao động đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành. Cụ thể
ngành Bưu điện tỉnh Yên Bái đã thực hiện các chính sách sau:
3.2.1. Thực hiện cơ chế tuyển dụng và bổ nhiệm của ngành Bưu
điện
Căn cứ vào kế hoạch nhân lực hàng năm đã được Tổng công
ty duyệt, Bưu điện tỉnh tiến hành tuyển dụng nguồn nhân lực. Công
tác tuyển dụng được thực hiện theo quy chế tuyển dụng lao động của
Tổng công ty ghi tại Quyết định số 403/QĐ-TCCB-HĐQT.
-
Lập hội đồng thi tuyển
Tổ chức thi tuyển
Lập hội đồng tuyển dụng
Ký kết hợp đồng lao động
3.2.2. Đầu tư cho đào tạo và đào tạo lại đội ngũ lao động
Các loại hình đào tạo đang được áp dụng tại Bưu điện tỉnh
Yên Bái gồm có:
Đào tạo sau Đại học: gồm các chuyên ngành Công nghệ
thông tin, Quản trị kinh doanh. Hình thức là gửi đi các trường trong
và ngoài ngành để đào tạo, kể cả tại chức và chính quy tập trung.
Đào tạo đại học, cao đẳng: gồm cả chính quy tập trung và tại
chức; đào tạo tại Học viện công nghệ Bưu chính – Viễn thông hoặc
các trường ngoài ngành.
Đào tạo trung học chuyên nghiệp: gồm cả hai hình thức đào
tạo là tại chức và chính quy tập trung, đối tượng là CBCNVC trong
ngành và học sinh phổ thông.
Đào tạo công nhân: đối tượng là học sinh phổ thông.
Đào tạo từ xa: chủ yếu là hình thức tham dự các khoá bồi
dưỡng ngắn ngày do Tổng công ty thực hiện thông qua hệ thống
11
truyền dẫn hội nghị truyền hình.
3.2.3. Áp dụng nhiều chính sách và chế độ đối với người lao động
Tiền lương
Quy chế phân phối tiền lương là cơ sở để phân phối tiền
lương cho tập thể và trả lương hàng tháng cho cá nhân người lao
động. Bưu điện tỉnh xây dựng quy chế phân phối tiền lương cho tập
thể và cá nhân, đưa vào thực hiện từ 1/1/2013.
Tiền thưởng
Chế độ tiền thưởng tại Bưu điện tỉnh Yên Bái khá đa dạng,
có thể phân ra làm 2 nhóm chính như sau:
Nhóm tiền thưởng thực hiện theo kỳ
Nhóm tiền thưởng không thực hiện theo kỳ
Chế độ bảo hiểm
Bưu điện tỉnh Yên Bái thực hiện 5 chế độ bảo hiểm xã hội
sau: Chế độ trợ cấp ốm đau, chế độ trợ cấp thai sản, chế độ trợ cấp tai
nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, chế độ hưu trí, chế độ tử tuất.
An toàn vệ sinh lao động
Hàng năm, Bưu điện tỉnh Yên Bái xây dựng kế hoạch Bảo hộ
lao động đồng thời với kế hoạch sản xuất kinh doanh. Nội dung gồm
có 5 phần: kỹ thuật an toàn và phòng chống cháy nổ; kỹ thuật vệ sinh
lao động, phòng chống độc hại và cải thiện điều kiện lao động; trang
bị phương tiện bảo vệ cá nhân; chăm lo sức khỏe người lao động;
tuyên truyền, giáo dục huấn luyện về bảo hộ lao động.
Các phúc lợi xã hội khác
Quỹ phúc lợi, Quỹ chính sách xã hội, Quỹ tài năng trẻ thực
hiện theo quy chế Bưu điện tỉnh.
3.2.4. Tăng cường kiểm tra giám sát đối với người lao động
Trong quá trình đánh giá chất lượng đội ngũ lao động, Bưu
12
điện tỉnh thường xuyên tổ chức kiểm tra giám sát thực tế làm việc
của đội ngũ lao động. Ban lãnh đạo Bưu điện tỉnh tiến hành kiểm tra
bất chợt các điểm dịch vụ, qua đó thấy được thực tế làm việc của đội
ngũ lao động ở các bộ phận. Từ đó có được đánh giá một cách khách
quan nhất về chất lượng đội ngũ lao động.
3.2.5. Cải tiến phương pháp đánh giá năng lực và mức độ hoàn
thành nhiệm vụ của đội ngũ lao động…
Tại Bưu điện tỉnh Yên Bái, đơn vị đã xây dựng quy chế phân
phối tiền lương cho tập thể và cá nhân người lao động. Trong đó đã
xây dựng phương pháp đánh giá năng lực thực hiện công việc của
nhân viên, làm cơ sở trả lương, thưởng và khuyến khích cho người
lao động.
3.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện
tỉnh Yên Bái
3.3.1. Cơ cấu lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái
Đội ngũ lao động - CBCNV là nhân tố có tính chất quyết định
chất lượng của Bưu điện. Do đó Bưu điện tỉnh Yên Bái tiến hành xác
định một cách tổng thể về thực trạng nguồn lực con người của doanh
nghiệp, những điểm mạnh, điểm yếu, lợi thế về nguồn lực của doanh
nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh khác. Việc đánh giá tổng quan
đội ngũ lao động của Bưu điện tỉnh Yên Bái đóng vai trò rất quan
trọng để xác định những loại nhân lực nào cần huy động thêm và giúp
cho việc lựa chọn các chiến lược của doanh nghiệp, nó đồng thời
cũng là căn cứ để đề ra các kế hoạch đào tạo và phát triển đội ngũ lao
động.
3.3.2. Chất lượng đội ngũ lao động của Bưu điện tỉnh Yên Bái
Theo tổng hợp báo cáo của Bưu điện tỉnh
Năng lực của đội ngũ lao động có thể được đánh giá thông
13
qua các chỉ tiêu như mức độ hoàn thành nhiệm vụ, khả năng đảm
nhận các công việc được giao, kết quả hoàn thành công việc được
giao...
Theo kết quả điều tra
Qua kết quả điều tra với số lượng mẫu 50 người, trong đó
điều tra phỏng vấn 35 cán bộ quản lý, nhân viên, 15 khách hàng ta có
kết quả theo bảng sau:
- Về trình độ đào tạo của cán bộ được điều tra: Qua kết quả
điều tra về trình độ của đội ngũ lao động ngành Bưu điện tỉnh Yên
Bái tại thời điểm hiện nay cho thấy tỷ lệ đội ngũ lao động có trình độ
trung cấp và sơ cấp vẫn chiếm tỷ lệ cao (80%), trong đó trung cấp là
45,7% và sơ cấp là 34,3%.
- Về năng lực giải quyết công việc của cán bộ được điều tra:
tình trạng năng lực cán bộ vẫn ở mức trung bình là chủ yếu (chiếm
57,1% cán bộ điều tra), vẫn còn 8,6% cán bộ năng lực giải quyết
công việc còn kém.
- Kết quả đánh giá về chất lượng phục vụ khách hàng: qua kết
quả điều tra 15 khách hàng cho thấy, số khách hàng đánh giá chất
lượng phục vụ rất tốt là 2 người, chiếm 13,33%, số khách hành đánh
giá tốt là 7 người, chiếm 46,67 % số khách hàng đánh giá chất lượng
phục vụ trung bình là 5 người 33,33 %, vẫn còn có 1 khách hàng đánh
giá chất lượng phục vụ kém chiếm 6,67% số khách hàng điều tra.
3.4. Đánh giá chung về chất lượng đội ngũ lao động tại
Bưu điện tỉnh Yên Bái
3.4.1. Thành tựu
Đối với công tác quản trị nguồn nhân lực trong một số năm
vừa qua, Bưu điện tỉnh Yên Bái đã đạt được những thành công bước
đầu, phát huy được yếu tố con người trong hoạt động kinh doanh, ảnh
14
hưởng quyết định đến việc hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế đề ra.
Những nội dung chủ yếu của công tác nâng cao chất lượng đội ngũ
lao động đang thực hiện tại Bưu điện tỉnh Yên Bái bao gồm: Kế
hoạch hoá đội ngũ lao động; tuyển chọn; đào tạo và phát triển; đánh
giá năng lực thực hiện công việc; chế độ đãi ngộ.
3.4.2. Hạn chế
Chưa tiến hành phân tích công việc, vấn đề đánh giá hiệu quả
của công tác đào tạo và sử dụng nhân lực sau đào tạo.
Trong công tác đánh giá năng lực thực hiện công việc của đội
ngũ nhân viên đôi khi chưa phản ánh đúng thực tế. Vẫn còn có hiện
tượng cả nể nên dẫn tới tình trạng một số người hoàn thành tốt công
việc, chấp hành nghiêm chỉnh những quy định nhưng cũng chỉ được
đánh giá ngang bằng với những người hoàn thành công việc kém
hơn.
3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế
-
Chất lượng đội ngũ lao động của Bưu điện tỉnh Yên Bái
hiện nay phụ thuộc vào nhiều nhân tố khác nhau, trong đó có những
nhân tố mang tính khách quan, có những nhân tố thuộc về chủ quan.
-
Nhân tố thuộc về cơ chế, chính sách và luật pháp của nhà
nước có liên quan đến người lao động như chính sách tiền lương, tiền
công, cơ chế tuyển dụng, bổ nhiệm, chính sách thu hút và trọng dụng
nhân tài, lao động có năng lực, chính sách đào tạo và các luật pháp có
liên quan đến người lao động…
-
Chất lượng đào tạo của hệ thống đào tạo các cấp (từ đào
tạo nghề đến đại học và trên đại học).
15
Chương 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
LAO ĐỘNG TẠI BƯU ĐIỆN TỈNH YÊN BÁI
3.1. Định hướng phát triển Bưu điện tỉnh Yên Bái
Hàng năm, ngay từ đầu năm, Bưu điện tỉnh đã triển khai
đồng bộ các chương trình, bám sát các mục tiêu kinh doanh, đẩy
mạnh phong trào thi đua, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu vượt lên mọi khó
khăn để thực hiện xuất sắc nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh. Năm
2015, dưới sự chỉ đạo quyết liệt và định hướng của Tổng Công ty
Bưu điện Việt Nam, cùng với sự nỗ lực của toàn thể cán bộ, công
nhân viên đoàn kết thống nhất, chủ động tìm kiếm các giải pháp, cơ
hội kinh doanh, Bưu điện tỉnh Yên Bái đã hoàn thành xuất sắc nhiệm
vụ kế hoạch năm 2015. Tổng doanh thu phát sinh đạt 59 tỷ 362 triệu
đồng, đạt 103% kế hoạch, tăng 40% so với năm 2014; doanh thu tính
lương thực hiện đạt 36 tỷ 350 triệu đồng, bằng 101% kế hoạch, tăng
7% so với năm 2014. Doanh thu bình quân điểm bưu điện văn hóa xã
năm 2015 đạt 5,4 triệu đồng/tháng. Năm 2016, Bưu điện tỉnh phấn
đấu đạt tổng doanh thu 74 tỷ 403 triệu đồng. Bằng sự nỗ lực, các chỉ
tiêu trong 6 tháng đầu năm 2016 của Bưu điện tỉnh đã hoàn thành và
hoàn thành vượt mức đề ra, là cơ sở hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ
năm 2016.
3.2. Quan điểm, mục tiêu, phương hướng nâng cao chất
lượng đội ngũ lao động của Bưu điện tỉnh Yên Bái
3.2.1. Quan điểm
- Nâng cao chất lượng nguồn lao động phải nhằm đảm bảo
thực hiện thành công các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội của
Bưu điện tỉnh Yên Bái.
16
- Nâng cao chất lượng nguồn lao động là nâng cao chất lượng
sống và làm việc của con người, đảm bảo cho con người phát triển tự
do, toàn diện, là vấn đề có ý nghĩa lớn lao cả về mặt kinh tế và chính
trị xã hội.
- Nâng cao chất lượng nguồn lao động là nâng cao chất lượng
sống và làm việc của con người, đảm bảo cho con người phát triển tự
do, toàn diện, là vấn đề có ý nghĩa lớn lao cả về mặt kinh tế và chính
trị xã hội.
- Nâng cao chất lượng nguồn lao động là nâng cao chất lượng
sống và làm việc của con người, đảm bảo cho con người phát triển tự
do, toàn diện, là vấn đề có ý nghĩa lớn lao cả về mặt kinh tế và chính
trị xã hội của Bưu điện tỉnh Yên Bái.
3.2.2. Mục tiêu
Nâng cao kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị,
từng bước tiến tới thực hiện kinh doanh có lãi, đồng thời nâng cao
đời sống và thu nhập cho cán bộ công nhân viên.
3.2.3. Phương hướng
Thúc đẩy kinh tế phát triển theo hướng “bền vững” - Tăng
trưởng gắn với bảo vệ môi trường; một mặt nâng cao thu nhập và đời
sống cho người lao động, mặt khác đảm bảo sự tiến bộ xã hội và bảo
vệ môi trường.
Tuyên truyền, giáo dục, phổ biến cho đội ngũ lao động hiểu
định hướng của Tổng công ty và Bưu điện tỉnh về cơ chế kế hoạch,
quy chế tiền lương của Bưu điện tỉnh để họ yên tâm phấn đấu nhằm
phát huy sức mạnh tập thể của toàn Bưu điện tỉnh trong triển khai
thực hiện kế hoạch kinh doanh và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Tập trung đào tạo, đào tạo lại đối với đội ngũ lao động. Đặc
biệt kỹ năng quản trị kinh doanh và các kỹ năng mềm cho người lao
17
động trực tiếp. Tổ chức các Hội nghị nhằm khuyến khích người lao
động tích cực học tập, sản xuất kinh doanh, nâng cao tay nghề.
3.3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ lao động tại
Bưu điện tỉnh Yên Bái
Các biện pháp hoàn thiện công tác nâng cao chất lượng đội
ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái sẽ đưa ra dưới đây tập trung
vào một số nội dung sau: Kế hoạch hoá nguồn lao động, tuyển chọn,
đào tạo và phát triển, đánh giá năng lực thực hiện công việc, đãi ngộ.
3.3.1. Hoàn thiện công tác kế hoạch hoá nguồn lao động
Nắm vững định hướng chiến lược phát triển của Tổng
công ty và của đơn vị
Đội ngũ lao động đóng một vai trò quan trọng quyết định
trong việc đưa Bưu chính, Viễn thông, tin học thực sự trở thành một
ngành công nghiệp mũi nhọn của đất nước.
Đẩy mạnh công tác đào tạo, từng bước xây dựng và nâng cao
chất lượng của cả ba đội ngũ: cán bộ lãnh đạo, đội ngũ cán bộ kỹ thuật
và kinh doanh quản lý có đủ năng lực, trình độ trong các lĩnh vực, chú
trọng đội ngũ lao động có chất lượng cho vùng sâu, vùng xa.
Sắp xếp tổ chức bố trí lực lượng lao động một cách khoa học
hợp lý, đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học công nghệ quản lý hiện đại
nhằm tăng năng suất, hiệu quả chất lượng người lao động.
Áp dụng công tác dự báo
Để dự báo được nhu cầu về đội ngũ lao động trong tương lai
cả về số lượng và chất lượng thì đơn vị cần lấy kế hoạch sản xuất
kinh doanh làm căn cứ chính.
Thường xuyên thực hiện việc đánh giá về chất lượng và số
lượng lao động hiện có
Việc đánh giá chất lượng và số lượng lao động hiện có sẽ cho
18
cái nhìn tổng thể về cơ cấu lao động của đơn vị; xác định được điểm
mạnh, điểm yếu, những khó khăn của doanh nghiệp về đội ngũ lao
động.
3.3.2. Hoàn thiện công tác tuyển chọn nhân viên
Nguồn tuyển chọn nên lấy từ hai nguồn, nguồn nội bộ đơn vị
và nguồn bên ngoài. Đối với nguồn tuyển chọn nội bộ, khi có chức
danh còn trống, đơn vị cần niêm yết các chức danh cần tuyển người
một cách công khai trên các bảng tin ở các phòng ban, đơn vị trực
thuộc để thông báo cho tất cả người lao động biết về công việc còn
trống. Đối với nguồn tuyển chọn từ bên ngoài, Bưu điện tỉnh có thể
tiến hành tuyển chọn sinh viên tốt nghiệp từ các trường cả trong và
ngoài ngành. Để thu hút được người lao động có trình độ tay nghề
giỏi về làm việc, Bưu điện tỉnh có thể tiến hành trao học bổng cho
những sinh viên có học lực giỏi từ khi họ chưa tốt nghiệp, thuyết
phục họ cam kết sau khi ra trường sẽ về làm việc tại đơn vị.
3.3.3. Hoàn thiện công tác đào tạo và bồi dưỡng phát triển
nhân viên
Chi phí cho đào tạo đã được Tổng công ty cấp, các chương
trình: các lớp đào tạo bồi dưỡng chủ yếu là do Tổng công ty thực
hiện tại các trường của ngành. Có thể nói đó là những điều kiện hết
sức thuận lợi mà đơn vị cần biết tận dụng và tối ưu hoá công tác
đào tạo của mình. Có hai vấn đề đặt ra trong hoàn cảnh như vậy là
tối ưu hoá công tác lập kế hoạch đào tạo và công tác tổ chức, sắp
xếp, bố trí lao động đối với những người sau khi đã được đào tạo.
3.3.4. Hoàn thiện việc đánh giá năng lực thực hiện công
việc của người lao động
Áp dụng căn cứ chính xác
Hiện tại, Bưu điện tỉnh Yên Bái tiến hành đánh giá nhân viên
19
theo phương pháp chấm điểm. Phương pháp này do Tổng công ty
hướng dẫn và thống nhất thực hiện tăng các đơn vị thành viên. Do
vậy để làm tốt công tác đánh giá nhân viên, đơn vị cần chú trọng
trong cách thức thực hiện.
Cách thức thực hiện có hiệu quả
Thực hiện chấm điểm chất lượng theo ngày, theo ca làm việc.
Lập hội đồng đánh giá chất lượng hàng tháng cho tập thể và
cá nhân.
Cần có sự công bằng trong đánh giá và khuyến khích tất cả
CBCNV chủ động, tích cực tham gia vào quá trình đánh giá.
3.3.5. Đảm bảo các chế độ đãi ngộ và phúc lợi
Chế độ trả lương hiện nay của Bưu điện tỉnh Yên Bái về cơ
bản là dựa trên nguyên tắc trả lương theo chất lượng và hiệu quả
công việc, đảm bảo công khai, mọi người lao động có thể tính toán
được tiền lương mà bản thân được hưởng. Việc thi nâng ngạch chức
danh viên chức chuyên môn nghiệp vụ và thi nâng bậc đối với lao
động công nghệ được tổ chức đều đặn 2 năm 1 lần. Đối với những
lao động luôn hoàn thành tốt công việc, có nhiều sáng kiến cải tiến
trong công việc được tập thể công nhận thì nên có chính sách đặc
cách rút ngắn thời gian thi nâng bậc chứ không cần có đủ ít nhất 2
năm giữ ngạch hoặc bậc cũ.
Ngoài tiền lương ra, đơn vị có thể linh động hơn trong chính
sách khen thưởng đối với CBCNV, làm cho việc khen thưởng thực sự
gắn kết người lao động đối với đơn vị; công nhận và thưởng xứng
đáng đối với năng lực và mức độ cống hiến của người lao động; xây
dựng quy chế khen thưởng.
20
3.3.6. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với
người lao động và nâng cao ý thức trách nhiệm của người lao động
đối với sự phát triển của ngành Bưu điện nói chung và đối với
công việc được giao
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của ngành Bưu chính,
khách hàng thường xuyên tiếp xúc giao dịch với nhân viên, mọi thái
độ, phong cách làm việc của nhân viên có ảnh hưởng quyết định
đến hình ảnh, uy tín, chất lượng dịch vụ của ngành. Vì vậy, với
kiến thức, kinh nghiệm, thái độ phục vụ, khả năng thuyết phục
khách hàng, ngoại hình, trang phục nhân viên… có thể làm tăng
thêm chất lượng phục vụ cũng có thể làm giảm chất lượng dịch
vụ. Do đó, để duy trì và phát triển quan hệ với khách hàng hiện tại
cũng như khách hàng trong tương lai, Bưu điện cần phải không
ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên của mình bằng cách
tăng cường kiểm tra, giám sát đội ngũ lao động, nâng cao ý thức
trách nhiệm của người lao động đối với công việc được giao với
sự phát triển của ngành Bưu điện nói chung và của Bưu điện tỉnh
Yên Bái nói riêng.
3.4. Kiến nghị
3.4.1. Với Tổng công ty Bưu điện Việt Nam
Để thực hiện tốt các giải pháp trên, Bưu điện tỉnh Yên Bái rất
cần được sự quan tâm giúp đỡ của Tổng công ty và các cơ quan ban
ngành tại địa phương, và điều quan trọng đầu tiên của việc nâng cao
chất lượng đội ngũ lao động là phải đi tới hoạt động sản xuất kinh
doanh có hiệu quả.
3.4.2. Với Bưu điện tỉnh Yên Bái
Đối với ban lãnh đạo Bưu điện tỉnh cần chú trọng việc đào
tạo, phát triển chất lượng đội ngũ lao động để nâng cao chất lượng
21
dịch vụ mà ngành thực hiện, đảm bảo lượng khách hàng thường
xuyên và phát triển thêm khách hàng mới. Bưu điện tỉnh và các đơn
vị trực thuộc cần nỗ lực tìm kiếm thêm thị trường, việc làm để tạo
thêm doanh thu, nâng cao chất lượng đời sống cho đội ngũ lao động,
từ đó giúp người lao động thêm gắn bó với nghề hơn.
22
KẾT LUẬN
Từ kết quả nghiên cứu của đề tài có thể rút ra một số kết luận
chủ yếu sau:
1. Đề tài đã hệ thống hóa những lý luận cơ bản có liên quan
đến chất
lượng độ ngũ lao động, như nguồn lao động, lực lượng lao động, đội
ngũ lao động và chất lượng đội ngũ lao động, các tiêu chí đánh giá
chất lượng đội ngũ lao động và các nhân tố ảnh hưởng đến chất
lượng đội ngũ lao động.
2. Từ việc nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước trên thế
giới như: Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc, đề tài đã rút
ra một số bài học kinh nghiệm có thể vận dụng vào việc nâng cao
chất lượng độ ngũ lao động ở Bưu điện tỉnh Yên Bái.
3. Thông qua nghiên cứu thực trạng đội ngũ lao động và chất
lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái trên các chỉ tiêu
chủ yếu và tình hình thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng đội
ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái, đề tài rút ra được kết quả đạt
được cũng như những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế
trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ lao động thời gian qua. Hoạt
động nâng cao chất lượng đội ngũ lao động tại Bưu điện tỉnh Yên Bái
đã được coi trọng và đã đạt được những thành công nhất định. Bên
cạnh sự chỉ đạo thường xuyên của Tổng công ty, Bưu điện tỉnh Yên
Bái đã có những thay đổi, chuyển biến trong nhận thức của đội ngũ
lãnh đạo, thể hiện ở mục tiêu kế hoạch hàng năm và chiến lược 5
năm của Bưu điện tỉnh. Tuy nhiên, một trong những nội dung căn
bản nhất của công tác nâng cao chất lượng đội ngũ lao động là phân
tích công việc lại chưa được thực hiện. Chính điều này làm cản trở
23