ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA ẨM THỰC MIỀN BẮC
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (540.04 KB, 3 trang )
ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA ẨM THỰC MIỀN BẮC
1.
Đặc trưng về nguyên liệu
+ Về cùng đồng bằng bắc bộ, người dân sử dụng rất nhiều món rau được canh tác
như rau muống, bầu, các loại rau cải…., các loại lúa gạo và các loại thủy sản nước
ngọt dễ kiếm như tôm, cua, cá, trai, hến... và nhìn chung, do truyền thống xa xưa
có nền nơng nghiệp nghèo nàn, ẩm thực miền Bắc trước kia ít thịnh hành các món
ăn với ngun liệu chính là thịt, cá. Điều này cũng thể hiện được tính tổng hợp
trong ẩm thực Việt Nam nói chung trong việc có nhiều món ăn trên một mâm cơm,
có thể kết hợp các loại rau khác nhau, các loại rau đặc trưng ăn kèm riêng với cá,
tôm. Tuy nhiên, chính phần gia vị dường như là thứ chủ yếu làm nên tên tuổi của
ẩm thực xứ kinh kì. Món ăn miền Bắc có vị thanh, khơng nồng, khơng gắt, ln
tơn trọng tính tự nhiên của thực phẩm gần giống với những món ăn đến từ châu Âu
và châu Mĩ. Những gia vị thường dùng là rau thơm như húng thơm, tía tơ, kinh
giới, thìa là, mùi tàu, các loại gia vị thực vật như ớt, hạt tiêu, sả, hẹ, tỏi, gừng…,
các loại gia vị lên men như mẻ, mắm tôm, bống rượu, giấm thanh, kẹo đắng, nước
cốt dừa,…. nhưng không dùng nhiều dầu mỡ và đặc biệt là nước mắm với tác dụng
chính là tạo độ hịa quyện của tất cả các vị trong từng món ăn. Đặc biệt, các vị
trong món ăn thường tuân theo quy luật âm dương ngũ hành nên chúng thường hài
hịa, dịu nhẹ.
Ví dụ như Phở- một món ăn làm nên tên tuổi cho nền ẩm thực Việt Nam. Trong một cái
bát nhỏ hội tụ cái ngọt của thịt gà hoặc bò; vị cay dìu dịu của gừng, hạt tiêu đen, vị cay
xuýt xoacủa ớt; vị chua của chanh, vị thơm chát hăng hắc của các loại rau thơm…và hòa
hợp tất cả lại là vị ngọt lịm của nước dùng hầm từ xương…Ngoài ra cịn có thể kể tên bún
thang, bánh cuốn,…..
Phở
bị
Nam
Định
Bánh
cuốn
Thanh
Trì
2.
Đặc trưng về cách trang trí
Ẩm thực bắc bộ cũng giống như các nền ẩm thực đều chịu ảnh hưởng dù ít
hay nhiều từ nguyên tắc âm dương ngũ hành. Ta có thể thấy điều đó từ cách sắp
xếp bày biện các món ăn trong một mâm cơm. Các món được đặt trong một
mâm cơm hình trịn và có nhiều món ăn với nhiều màu sắc tuân thủ quy luật âm
dương và cũng tạo hiệu ứng thị giác đáng kể. Một ví dụ khác là mâm ngũ quả
ngày tết. Ta có thể thấy rõ ràng nó gồm năm thứ quả với năm màu sắc khác
nhau và các cách sắp xếp mâm ngũ quả khác nhau đều thể hiện ý nghĩa tâm linh
và những điều mong muốn trong cuộc sống.
Mâm ngũ quả
Mâm cơm ngày Tết
Ngồi ra, cịn có sự trình bày của các nguyên liệu đặc biệt là gia vị trong món
ăn thì ta cũng có thể thấy qua một số loại bánh ở đồng bằng Bắc bộ như bánh
Suse( hay cịn gọi là bánh phu thê) có hình trịn (dương) bọc trong khn hình
vng( âm) biểu tượng cho sự vẹn tồn, hịa hợp của trời và đất. Điều này cũng
thể hiện rất rõ nét trong các loại bánh truyền thống của Việt Nam đặc biệt là
đồng bằng Bắc Bộ đó là bánh chưng và bánh giầy.
Bánh phu thê
Bánh giầy
Tóm lại, với sự phong phú và đặc trưng nguyên liệu và cách trang trí theo nguyên
tắc âm dương ngũ hành, ẩm thực đất kinh kì phương bắc khơng chỉ để lấp đầy dạ
dày mà cịn là để thỏa mãn các giác quan của người thưởng thức như vị giác, thị
giác và khứu giác.
