Cây cảnh, cây hoa cảnh.

•Mô hình dạy học đối với các loài cây cảnh, cây hoa cảnh.
•Các loài Cây Trà mi (Camellia spp.)
•1. Vị trí cây Trà mi, nguồn gốc, phân loại
• - Vị trí trong các loại hoa (Phổ biến hay không, Sử dụng hoa cảnh và và làm thuốc)
• - Vị trí trong tình cảm và sản xuất
• - Tên loài, ho, bộ, lớp
•2. Đặc điểm thực vật và yêu cầu điều kiện ngoại cảnh
• Đặc điểm hình thái, Sinh thái, phân bố
• Đặc điểm trong cấu trúc cảnh quan, sử dụng
• Khả năng kinh doanh
•3. Yêu cầu Kỹ thuật trồng và chăm sóc, sử dụng
• - Giữ giống tạo giống (Hạt, hom, gốc)
• - Yêu cầu kỹ thuật trồng.
• - Kỹ thuật chăm sóc tạo dáng cảnh
• - Sử dụng.
•Cây Ngâu
•1. Vị trí cây Ngâu trong sản xuất, nguồn gốc, phân loại
• - Vị trí trong các loại hoa (Phổ biến hay không, Sử dụng hoa cảnh và và làm thuốc)
• - Vị trí trong tình cảm
• - Tên, ho, bộ, lớp
•2. Đặc điểm thực vật và yêu cầu điều kiện ngoại cảnh
• Đặc điểm hình thái, Sinh thái, phân bố
• Đặc điểm trong cấu trúc cảnh quan, sử dụng
• Khả năng kinh doanh
•3. Yêu cầu Kỹ thuật trồng và chăm sóc, thu hái, sử dụng
• - Giữ giống tạo giống (Hạt, hom, gốc)
• - Yêu cầu kỹ thuật trồng chăm sóc.
• - Thu hái, sử dụng.

Hướng dẫn thực hiện chương trình
1. Phần lý thuyết:
Nội dung cơ bản của chương trình là: sinh viên học theo giáo trình
đã in, thầy lên lớp lý thuyết có thể không giảng những phần đã viết cụ
thể trong giáo trình, có thể mở rộng thêm kiến thức và liên hệ thực tiễn
sản xuất.
2. Phần thực tập thí nghiệm:
Mục đích: Bổ sung kiến thức cho bài giảng lý thuyết, minh họa cho
một phần bài giảng lý thuyết; giúp sinh viên nhận biết hình thái những
đối tượng cây trồng trong môn học, một số thao tác kỹ thuật quan trọng.


•Dứa mỹ. Thùa
Hình dạng chung các loài: thân cột to 20cm, lá dày mập mọc cách xoắn,
cuống lá có bẹ ôm thân, mép lá có răng, hoặc nhẵn, đầu lá có gai nhọn.
loài Agave americana là loài cơ ban nhất của Agavaceae.
Tình trạng: thường xanh, chết sau khi ra hoa .Loại: có thể cao 3 mét, tốc độ
sinh trưởng trung bình Thùa là loài cây vùng khô nhiệt đới, ưa sáng, chịu
hạn, chịu nóng, chịu nghéo.
Lá: lá rộng, dày, mập dài 2m; nhẵn hai mặt, đầu lá có gai nhọn; cây vùng
nhiệt đới có thể có gai ở mép lá Hoa: Hoa tự bông, trục hoa dạng cột cao 28m, hoa nhỏ màu vàng.
Quả: khô, hạt dẹp
Nguồn gốc: Mexico
loài Agave weberii mép có răng:
•Sợi trong lá làm sọi nhân tạo, Bột lá làm thức ăn cho gia súc,Cây trồng
chống cháy, làm cảnh.


Dứa mỹ




Beaucarnea recurvata Lem. (hay Nolina recurvata Hemsl.) : Náng đế, Cọ đế
Họ Náng đế Nolinaceae. Cây có đặc điểm gốc phình to như là củ
Họ này được tách ra từ họ Agavaceae, hiện ở VN có 2 loài được nhập trồng làm kiểng


Xương rồng cầu
Xương rồng cầu Echinocactus grusonii *Echinocartus sp.
Thân rộng, thấp và có hình cầu, Thường xanh,
cao0,5-1,3m, sinh trưởng chậm. Thân chia thành nhiều múi, có nhựa mủ, lá kèm thành gai, Lá
rất nhỏ hình sợi màu xanh vàng, Hoa màu vàng tươi, nở mùa hè, hoa nhỏ rộng 0,4-0,8cm.
Hoa nở vào mùa hè.
Cây chị đất khô hạn, chịu lạnh, ưa sáng hoàn toàn, sinh trưởn nhanh hơn ở nơi đất ẩm thoát
nhiều ánh sáng.
Phân bố rộng ở châu Mỹ, Châu Phi và châu á. Cây làm thức ăn cho gia súc và trồng làm cây
cảnh.



Echinocactus grusonii (Hoa
vàng)
E. platyacanthus (5 mói,
Gai dài ®Çu ®á)
E. texensis (§eo biÓn 3
c¹nh vµ cuèi cïng)
E. ma ignens (to)
E. mammulosus (Cã côc ®¸
tr¾ng)

E. horizontalonius (8mói)
E. longibracteata (nhiÒu gai
dµi be)
E. polycephalus (8 gai mµu
®á, 6 mói)


Cây Cành giao
•Cây Cành giao / Họ Euphorbiaceae      
•Cây Giao có tên khoa học Euphorbia tiricalli L. Cây giao có tên giao là vì trên cây chỉ toàn thấy 
cành màu xanh mọc giao nhau, lá thoái hóa thành mảnh nhỏ mọc bên cành. Lá dài có diệp lục, vỏ 
cành màu xanh thẫm cũng có diệp lục, nó còn gọi là cây xương khô.
•Cây giao chịu hạn và nắng rất khỏe nên trồng vào bồn và chậu đều được. Trồng bằng cành dễ 
sống. Bên cạnh cây này có cây xương rồng bứ dù (E. neriifolia L.) có lá trên ngọn. Các cành mọc 
tập trung ở ngọn thân chính, thường được trồng vào chậu. Các cây xương rồng trồng làm hàng rào. 
Cây xương rắn hay gọi xương rồng tàu thân vuông, lá biến thành gai hai bên lá hoa đỏ nhỏ mọc 
đôi thành chùm ở ngọn thân vươn dài (E. Milili ch. des Monlins), trồng trên mũ tường hay trồng 
vào chậu tạo dáng hình con giống được.
•Các cây xương rồng và cây Giao này có nhựa mủ trắng độc, thuộc họ thầu dầu. Không ghép được 
vời cây càng cua hay xương rồng thuộc họ Cactaceae.
•Cây giao thường được trồng gần cây quỳnh vì cây giao có cành mà không có lá . Cây giao còn 
gọi là cây san hô xanh, hoặc đỏ, xương khô, xương cá hay thập nhị (Milk bush, finger tree, Indian 
tree spurge ), thuộc họ Euphorbiacea, danh từ khoa học là Euphorbia tiricalli.
Cây giao có nguồn gốc từ Châu Á và Châu Phi nhiệt đới. Cây bụi nhỏ cao 1-6m, thân mập, dày, 
phân cành nhiều, mọc vòng xum xuê, tiết diện tròn màu xanh bóng,hoặc màu đỏ, có nhựïa trắng. 
Lá hẹp, dài 1-2 cm, rất chóng rụng, thường tập trung ở đầu cành. Cụm hoa dạng chén mọc ở kẽ lá. 
Hoa đựïc và hoa cái trên hai cây khác nhau. Cây giao được trồng là m cây cảnh , có thể trồng 
bằng tách bụi hay tách nhánh già. Nhựa của cây giao có độc tính nếu trực tiếp với da sẽ gây ra 
phản ứng ngứa ngáy khó chịu, nếu chạm vào mắt sẽ làm đau và mờ mắt, nên người ta thường 
dùng găng tay khi cần chạm vào euphorbias . 



Canh giao


Hoa quỳnh
•Hoa quỳnh gọi là "Night Blooming Cereus" (Queen of the Night, Moon Cactus, Night Cactus, Orchid 
cacti),  thuộc  họ  xương  rồng  (Cactaceae)  tên  khoa-  học  là  Epiphyllum  grandilobum,  Epiphyllum 
oxypetallum, Phyllocactus grandis , Selenicereus grandiflorus … nhiều loại hoa quỳnh Epiphyllum với đủ 
màu sắc khác nhau vàng đỏ và có thể nở ban ngày …. (Hylocereus undalus là cây Thanh Long có trái ở 
Việt  nam).                                                                                  .
Phiến  lá  của  Eiphyllum  thường  dẹp  với  nhiều  khía  hình  gợn  sóng  và  thân  cây  tròn,  trong  khi  loại 
Hylocereus phiến lá dầy hơn và có gai, thân cây có lằn gợn, có hình tam giác chéo vào nhau, loại hoa nầy 
có  thể  cao  đến  20-40  ft,  thường  bám  vào  cây  hoặc  bờ  tường  nhờ  những  dây  rễ.
Hoa quỳnh có cánh mỏng manh như lụa, màu trắng ngà, ở giữa là nhị màu vàng đẹp lộng lẫy . Hoa quỳnh 
Thường bắt đầu nở vào khoảng 9 giờ đêm, đến nửa đêm thì hoa sẽ nở hẳn ra, đến lúc tàn khoảng 2-3 giờ 
đồng hồ Hoa quỳnh nở 2 mùa vào khoảng 3-4 tháng và giữa tháng 8 đến tháng 10.
Hoa quỳnh dễ trồng và không cần phải tưới nước nhiều, có thể trồng bằng đoạn thân hoa hoặc đoạn gốc 
có rễ . 
•Loại quỳnh "Epiphyllum" dễ nẩy nở nhờ bám vào cây khác ( tương tự như lan – orchid cactus-) , trồng 
bằng cách cắt một phần thân có rễ và găm vào đất, loại nầy nẩy nở và mọc mau, và có thể cao đến 6 ft, dễ 
trồng trong chậu để dưới đất hoặc treo lên cao … Cây Quỳnh luôn luôn có gốc rễ mọc từ dưới đất , riêng 
biệt, để nuôi cây sống. Quỳnh và giao trồng chung nhau làm gia tăng vẽ đẹp của quỳnh,
Lá của cây quỳnh và thân của cây quỳnh rất khó phân biệt bởi vì thân cũng giống như phiến lá màu xanh 
bản  rộng  có  những  vết  khứa  chung  quanh  ,  và  búp  hoa  mọc  ở  góc  vết  khứa  nầỵ.
Nói đến cây quỳnh người Việt Nam mình thường nhắc đến cây giao
Ở  Việt  Nam  người  ta  có  kinh  nghiệm  rằng  cây  quỳnh  và  cây  giao  trồng  gần  nhau,  chẳng  khác  gì  âm 
dương hòa hợp, làm cây quỳnh chóng có hoa, và hoa to, đẹp và tỏa hương nhiều hơn. Theo sự giải thích 
ở trên về đặc tính " epiphyte" của cây quỳnh, thật ra quỳnh không phải cần cây giao để mà sống được, nên 
Quỳnh Giao đi đôi với nhau chỉ có đặc tính văn hóa như trong truyện Kiều có câu: 

Hài văn lần bước dặm xanh
Một vùng như thể cây quỳnh cành giao“
Quỳnh được trồng trong chậu, bằng cách cắm cành, không nên tưới nhiều nước. Cần đất thấm thoát nước 
mau. Người trồng có thể trộn thêm chút cát và "perlite" vào đất trồng. Chậu trồng quỳnh cần có lổ to ở 
dưới  đáy  để  dễ  thoát  nước.  Để  chậu  quỳnh  ở  trong  nhà,  nhưng  cần  chỗ  có  nhiều  nắng  chiếu  vào.  Cây 
quỳnh không cần phân bón có nồng độ cao Nitrogen. Có một số người cho rằng hoa quỳnh phơi khô còn 
là một vị thuốc chữa bệnh đái đường rất công hiệu . 


Hoa quỳnh


Thanh long
•Cây hoa Tường liên (Thanh long)    Hylocercus undatus (haw.) Brint. et. Rose thuộc họ 
xương rồng (cactaceae) 
•Tường liên là bò dài trên tường, còn có tên thanh long tức là “rồng xanh", thân có ba cạnh xếp 
khúc dài ngắn tùy theo đất tốt xấu, thân uốn lượn như con rồng màu đang đi. Vỏ thân có diệp 
lục, lá thoái hóa. Từ thân có thể ra nhiều rễ bám chặt vào tường gạch và cây lớn, có thể sống 
lửng lơ, gửi vào thân cây to, xong không ăn bám mà tự dưỡng. Hoa nở tháng 8 âm lịch. Ở miền 
Bắc cho nhiều hoa nhưng ít quả, ở miền Nam cho nhiều quả, quả chín giống củ xu hào đỏ, làm 
nước giải khát tốt. Hoa trắng đẹp như hoa quỳnh và cũng ăn được, nở không bền. 
Khi cây bò hết cỡ cành vươn ngang cũng rất đẹp . Cành mới chặt, cắt xuống đất mà tưới hay 
gặp mưa là thối vết cắt, rồi thối lan hết và chết. Vì vậy khi vừa chặt xong cần phải để khô vết 
thương hay tốt nhất là để vết thương lên sẹo rồi mớỉ trồng. Cây không cần chăm sóc nhiều, 
hoàn cảnh sống khó khăn thế nào cây cũng sống được. Xong muốn có quả và quả nhiều cần có 
ánh sáng và chăm bón tốt.
Cây thanh long ghép cây càng cua: Người ta cắt đoạn thân ngắn đem trồng vào chậu khi cây 
sống thì ghép cành cây lan càng cua (Zygocactus truncatus (haw.) Moran vào, hai cây cùng 
họ. Ghép vào mùa hè chỉ cần dùng mũi dao nhọn, sắc chích vào thân cây sâu đến phần gỗ rồi 
cắm sâu cành cây càng cua vào. Sau khi đã gọt bớt phần vỏ ở chân cành rồi trát đất sét ở ngoài 

cho nước không thấm vào được ít ngày sau sẽ liền. Muốn cây càng cua được ghép chóng phát 
triển và cho hoa nhiều thì cắt bỏ phần thân mềm ở trên gốc ghép chỉ để lại một phần ít gần 
gốc.Tất cả thức ăn do thanh long quang hợp được sẽ dồn vào nuôi cây càng cua, phần thân xanh 
phía dưới vẫn tự quang hợp nuôi rễ được. Nếu cắt sát đất cây sẽ chết, nếu không thì tự cây 
xương rồng phải phát sinh chồi



Cây Càng cua
•
•

Cây Càng cua/Họ Cactaceae      
Cây Càng cua có tên khoa học Zygocactus truncatus (Hax.) Moran. Cùng họ xương rồng, 
thân dẹp màu xanh phân nhánh chia đôi như càng con cua. Lá thoái hóa. Hoa lưỡng tính mẫu 
hoa 5. Có hoa đỏ hay tím, tía ở ngọn. Cây ưa ẩm và bóng râm. Trồng vào chậu nhỏ cho nhiều 
mùn hay bã chè, hoa nở vào dịp tết đương lịch tới tết âm lịch. Muốn cho hoa to và sai, người 
ta thường ghép cây này vào cây thanh long và thường trồng vào chậu. mầm.Cây càng cua cho 
hoa giống hoa quỳnh nhưng nhỏ có nhiều màu đỏ tía, đỏ thẫm, hồng. Ra hoa vào dịp tết 
dương lịch kéo dài tới tết âm lịch.


Cây ngà voi (Lưỡi hổ) /Cây trang trí trong nội thất – Sanseviera trifasciata var. laurentii họ
Liliaceae.
Cây nhỏ thân ngầm trong đất, có lá tạo thành thân tròn, thân nhọn đâu như ngà voi hay nanh
heo rừng, trên thân lá cũng có vằn ngang thưa hay mau tùy trồng ở nơi ít hay nhiều nắng,
mép lá có viền vàng. Hoa lưỡn tính mẫu 3, hoa tự bông ở đầu cây, cuống hoa tự to, hoa màu
trắng ngà.Trồng vào chậu hoặc bồn, hay hàng. Nhân giống bằng tách thân từ gốc hay cắm
một đoạn thân (Cây đuôi hổ S. guineensis mép không có viền vàng)



8. Sansevieria cylindrica Bojer. : Nanh heo, Ngà voi
9. Sansevieria trifasciata Prain. var. hahnii Hort. : Lưỡi mèo
9.
11. Sansevieria trifasciata Prain. var. laurentii N. E. Br. : Lưỡi cọp vàng, Hổ thiệt,
Cái Lưỡi của mẹ vợ cây này có tên tiếng Anh rất buồn cười là Mother in law's Tongue


NGũ gia bì chân chim
Schefflera heptaphylla

I. Hình thái:
- Cây nhỡ hoặc cây to , cao 5-10m, có khi hơn. Lá kép chân vịt, mọc so le , 6-8 lá chét,
có khi đến 10 phiến. Lá chét hình mác hoặc tráI xoan, gốc tròn hặc thuôn, đầu nhọn
dàI 6-15 cm rong 3-6 cm, mép nguyên, gân nổi rõ ở mặt dưới.
-Cuống lá kép dàI 8-25cm.
-Cụm hoa mọc ở đầu cành thành chùm mang nhiêu tán, hoa nhỏ màu trắng thơm, trên
cuống phụ của của cụm hoa đôi khi có từng chiếc hoa riêng lẻ, nhất là về phía ngọn,
đài hoa hình đấu gồm 5 răng có lông ở mặt ngoàI, tràng hoa dời, 5 cánh, nhị 5 dàI hơn
cánh. Hoa bầu có 6 8 ô.
-Quả mọng, hình cầu, đường kính 3-4 cm, có núm nhọn, khi chín màu tím đen.
-Vỏ thân có mùi thơm nhẹ.
-Mùa hoa tháng: 2-3, quả: 4-5
II. Bộ phận dùng làm thuốc:
- Vỏ thân hoặc vỏ rễ chân chim.
III. Công dụng:
-Dùng làm thuốc (sâm nam), chữa cảm sốt, hay đau lưng, thấp khớp, đau xương
IV. ứng dụng trong cảnh quan:
-Cây nhỏ, thường được trồng trong vườn nhằm trang trí vườn, trồng độc lập, thành bụi
cây nhỏ hoặc trồng thành hàng cây.

- Cũng có thể trồng trong các bồn chậu trang trí nội thất và tiền sảnh.



Xương rồng diệp long
•Xương rồng diệp long/Họ xương rồng Cactaceae
•Tên khoa học là: Pereskia grandifolia. Đây là loài cây có công dụng trồng làm hàng rào
bảo vệ rể tốt bởi cây có gai rất kinh khủng. Hoa mọc thành chùm màu hồng ở đầu cành,
đẹp
như hoa hồng. Cây trồng ở những nơi nắng nhiều, hơi khô hạn.
Không ưa nơi úng nước. Nhân giống bằng cảnh giâm dễ dàng. Ngoài ra còn có các loài
Xương rồng diệp long có lá nhỏ hơn, có hoa màu đỏ, cam trồng như loài Pereskia leo.
Pereskia aculeata cũng có thể trồng làm bờ rào nhưng khả năng bảo vệ nhẹ nhàng hơn
cây ít gai hơn.
Đây chỉ là nhóm cây leo bò xỏa tương đối thông dụng nhất, nhưng đến thế giới hoa leo
có cách tăng trưởng bằng cách quấn, bám thì vô cùng đa dạng đến không ngờ. Lúc đó,
bạn sẽ tha hô mà chọn với lựa cho mình 1 loài hoa leo ấn tượng và yêu thích nhất.


Tháp bút, Bạch thiên hương

Cây hoa Bạch thiên lương/Giống loài Hoa Đây là cây dành dành hoa kép (gardenia florida L. Họ 
Rubiaceae. Dành dành có hai giống, giống hoa đơn màu trắng cho quả lấy thịt, quả chín nhuộm 
vải vàng, nấu xôi nếu không có gấc, làm bánh xu xuê. 
Hạt dành dành là thi tứ một vị thuốc bắc, còn quả dùng chữa sốt, thổ huyết và cầm máu. Dành 
dành đơn thường mọc ở bờ ao, chân đôi nơi ẩm ướt. Mọc cây từ hạt. Giống kép hoa nhiều cánh, 
không nhị, không ra quả được, cánh hoa màu trắng thơm dịu, trồng lấy hoa. Hoa dành dành mau 
tàn, cây chỉ cho hoa một rân, rộ vào tháng 2 - 3. Dành dành kép trồng bằng chiết và giâm cành, ít 
phải chăm sóc. Gốc và rễ cây đẹp, có thể chơi gốc khô.



Sứ sa mạc
•Cây Sứ sa mạc/Họ Trúc đào
•      Cây sứ sa mạc (plumeria auminata Ait. ) họ trúc đào (Apocynaceae) vì có nguồn gốc sa mạc nên rất ưa 
khô. Thân lá như cây hoa đại nhưng nhỏ hơn, thân thường nhẵn. Hoa đỏ, trắng nở mùa hè đẹp cả thân, lá lẫn 
hoa. Cây được trồng vào chậu, chậu cần được thoát nước. Đáy chậu có thể đổ xỉ than, đất chậu cho cao, rễ để 
nổi trên đất, lâu ngày to ra cuộn thành khúc mới đẹp.
Cây sứ sa mạc trồng bằng chiết cành để sống, bóc vỏ thân đến phần gỗ để lên mô sẹo hãy bó đất . Nếu trồng 
bằng giâm cành thì không được tưới hoặc có nước vào vết thương. Khi cây sống ra rễ rồi mới tưới được. Gieo 
bằng hạt cây dễ dàng cho thân to nhanh
•Người Đài Loan cũng nổi tiếng về cây cảnh, nên cũng có trồng sứ Sa mạc, trong nhà kính :


Lan đất hoa hồng
•
•

Cymbidium Erythrostylum Lindl. (lân đất hoa hồng)/Hoa phong lan
Tên khác: Cym. longifolium Don. ; Limodorum angustiflorum Ham.
Phụ sinh, giả hành dẹp, lá dạng dải hẹp, nhọn dài 30-50 cm, rộng 1-2 cm.
Cọng phát hoa từ bẹ lá, gần thẳng và cong ở đoạn đầu, cao 25-50 cm, mang 7-8 hoa.
Hoa to 7-10 cm. Cánh hoa và lá đài thuôn dài, dạng mũi mác nhọn, màu xanh trắng với sọc màu
đỏ thắm.
Cánh môi 3 thùy, 2 thùy bên đứng, tròn, thùy giữa rộng, dạng bầu dục, màu trắng ngà hay xanh
vàng nhạt, có đốm nâu đỏ, trung tâm vàng. Trục hợp nhụy màu xanh vàng, hoa thơm, nở không
hoàn toàn.
Ra hoa tháng 7-10. Phân bố gần giống như Bạch Lan.


Mẫu đơn

Cây hoa Bông Trang.  Miền Bắc còn gọi là hoa mẫu đơn hay hoa đơn có giống màu đỏ (Ixora coccinea L.) giống 
màu vàng (Ixora nigricans Br.) và màu trắng. Giống cho hoa màu đỏ thấp cây, hoa nhỏ gọi là đơn Thái Lan, giống 
hoa to gọi là giống Nhật Bản song thực chất nó có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới, đều thuộc họ cà phê (Rubiaceae). 
Giống hoa đỏ thường mọc dại ở vùng đồi núi trung du. Ra hoa chủ yếu vào mùa hè, chịu đất xấu khô, chịu ánh sáng 
và bóng râm được, chăm sóc tốt hơn vẫn to và sai, hoa thường mọc ở đầu cành. Có thể cho quả chín màu đen, quả 
mọng. Bông trang chủ yếu trồng ra đất hay bồn, cũng có thể trồng vào chậu và uốn tạo dáng. Giống hoa nhỏ mới 
nhập từ Thái Lan trồng trong chậu đẹp. Cây thường được trồng để lấy hoa cúng. Hoa cắm lọ cũng đẹp bền và có mùi 
thơm nhẹ. Giống hoa màu trắng mau tàn.
Các loại bông trang khác
+ Hoa bông Trang màu vàng Hoa bông Trang màu vàng úa  
Bông trang nhỏ ở Thái Lan thường dùng làm hàng rào thấp quanh các vườn và bồn lớn. ở ta, bông trắng còn được 
tạo dáng thành hình tán. Mùa hoa trông xa như một mâm xôi để đặt trên cọc đứng, cũng có thể tạo dáng thành các 
hình khối hay các thế.
Nhân giống bằng giâm, chiết cành, tách cây từ gốc hoặc cây con gieo từ hạt đêu được.