LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành nghiên cứu khoa học này, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ
của quý thầy cô, gia đình, bạn bè, những người đã giúp đỡ em rất nhiều trong
suốt quá trình làm niên luận.
Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin đặc biệt gửi lời cảm ơn chân thành đến cô ThS.
Trần Thị Thục, giảng viên khoa Văn học, trường Đại học Khoa học Xã hội &
Nhân văn đã tận tình hướng dẫn em trong suốt quá trình làm nghiên cứu khoa
học và hoàn thành nghiên cứu khoa học.
Với kiến thức còn hạn hẹp, bài viết của em có thể còn nhiều thiếu sót. Em rất
mong nhận được sự đóng góp, bổ sung quý báu của quý thầy cô để bài nghiên
cứu của em được hoàn thiện hơn.
Sinh viên
Lê hoàng hồng
MỤC LỤC
Tên chương 3 chưa được
Các chữ bôi vàng sửa viết hoa
PHẦN MỞ ĐẦU
1.
Lý do chọn đề tài:
Văn học là một loại hình nghệ thuật ngôn từ. Với vai trò là người
thư kí trung thành của thời đại, nhà văn đã chắt chiu sàng lọc những sợi tơ
ngôn từ đa sắc để dệt nên những tấm thảm văn học in đậm dấu ấn cá nhân
của chính mình. Những tấm thẩm ấy trải suốt chiều dài lịch sử và trải rộng
khắp mọi nơi trên thế giới. Hơn thế nữa văn học còn là tấm gương phản
ánh hiện thực cuộc sống. Lấy chất liệu từ thực tế, người nghệ sĩ đã viết nên
những tác phẩm bao quát được những thăng trầm của xã hội, đến những
biến động dữ dội của lịch sử và cả những góc khuất lặng lẽ trong tâm hồn
của mỗi con người. Với phạm vi phản ánh và tái hiện như vậy, văn học
không chỉ là một nguồn tri thức mà còn là nguồn năng lượng tinh thần lớn
lao, có ý nghĩa cổ vũ, tiếp sức cho con người trong cuộc sống. Tuy nhiên
điều đặc biệt của văn học là sự phản ánh hiện thực một cách sáng tạo,
không khuôn mẫu , sao chép. Người nghệ sĩ với đôi bàn tay và khối óc tài
hoa của mình đã biến tấu những lát cắt của cuộc sống thành muôn hình vạn
khác nhau, tạo nên những tác phẩm có giá trị và ý nghĩa sâu sắc.
Để làm được điều đó, ngoài việc sử dụng yếu tố hiện thực thì yếu tố
kỳ ảo cũng là một phần quan trọng tạo sự thành công cho tác phẩm. Yếu tố
kỳ ảo xuất hiện đan cài trong các sáng tác văn học từ Đông sang Tây đã
góp phần xây dựng nên những câu chuyện hấp dẫn, li kì và chuyển tải
được dụng ý nghệ thuật của tác giả muốn gửi đến độc giả. Nhiều nền văn
học trên thế giới đã tạo được tiếng vang trên văn đàn với việc sử dụng yếu
tố kỳ ảo như văn học Pháp, Nga, Hy Lạp, Mỹ La Tinh…Trong đó không
thể không nhắc đến Nhật Bản – một đất nước có truyền thống văn hóa, văn
học lâu đời. Trong số những cây bút sử dụng yếu tố kỳ ảo thành công đó
phải kể đến Ichikawa Takuji. Có thể nói Takuji là một nhà văn hiện đại với
những tác phẩm viết về tình yêu, cái sống- cái chết, giấc mơ- hiện thực…
Trong những năm gần đây, nếu như văn hóa Nhật Bản , con người
Nhật Bản đến gần hơn với đất nước Việt Nam thông qua hàng loạt những
hoạt động văn hóa như Cosplay (một lễ hội được tổ chức mà ở đó người
thật sẽ hóa trang thành nhân vật trong truyện tranh hoặc trong phim mà
mình yêu thích), lễ hội mùa hè Nhật Bản, lễ hội mùa thu Aki Matsuri, lễ
hội hoa anh đào… và trở thành hoạt động thường niên tại Việt Nam; hay
như hệ thống Manga (truyện tranh) đồ sộ được dịch sang tiếng Việt và
nhận được sự đón nhận vô cùng nồng nhiệt của giới trẻ, thì dường như sự
xuất hiện của văn học Nhật Bản chính thống lại có vẻ im lìm hơn. Mặc dù,
theo dòng chảy của văn hóa, các tác phẩm văn học Nhật Bản chính thống
đến với Việt Nam và được dịch sang tiếng Việt khá nhiều nhưng số lượng
bạn đọc lại không phải là lớn ( so với số lượng độc giả đọc thể loại Manga)
. Nếu như các hình thức giải trí nhận được sự quan tâm ồn ã và sôi nổi thì
văn học Nhật Bản lại chưa nhận được sự quan tâm đúng đắn từ phía công
chúng. Đây là một thiếu sót vô cùng lớn, vì trong quá trình hiên đại hóa,
toàn cầu hóa, đất nước Nhật Bản đã có những sự thay đổi, cách tân văn học
đáng kể, đóng góp không nhỏ vào nền văn học thế giới. Thậm chí , đã từng
có hai nhà văn Nhật Bản từng đoạt giải Nobel văn học là Yasunari
Kawabata (nhận giải Nobel năm 1968) và Kenzaburo Oe (nhận giải Nobel
năm 1994) . Bên cạnh đó, nền văn học hiện đại Nhật Bản còn xuất hiện
những tên tuổi lớn như Mori Ogai, Akutagawa Ryunosuke, Natsume
Soseki , …Trong đó có thể kể đến Ichikawa Takuji và tác giả của Cuốn
Em sẽ đến cùng cơn mưa (xuất bản tại Nhật với cái tên Ima Ainiyukimasu)
in lần đầu năm 2003, là một trong những tiểu thuyết thành công nhất Nhật
Bản, được chuyển thể thành truyện tranh, kịch, phim truyền hình ở Nhật và
điện ảnh tại Mỹ.“Em sẽ đến cùng cơn mưa” cũng là một cuộc kiếm tìm lại
tình yêu đã mất. Tình yêu bị gián cách bởi sự sống và cái chết, tình yêu đi
tìm sự vĩnh cửu vượt cả không gian và thời gian, vượt cả những quy luật lí
trí khô khan, thấp thoáng sắc màu huyền thoại mê hoặc ngất ngư. Trong
câu chuyện đan xen yếu tố kỳ ảo, mơ mộng, với những câu nói cũng hết
sức lạ thường “tinh cầu Lưu Trữ” nó đã khiến người đọc càng thêm tò mò
và muốn khám phá xem những ẩn ý của tác giả gửi gắm trong câu chuyện.
Với những lý do trên cùng mong muốn tìm hiểu sâu sắc về nền văn
học Nhật Bản, tôi đã chọn tìm hiểu về yếu tố kỳ ảo trong tác phẩm của
Ichikawa Takuji. Việc tìm hiểu này sẽ giúp cho tôi tích lũy thêm kiến thức
phục vụ cho niềm đam mê văn chương của tôi.
2.
Lịch sử vấn đề:
Nhìn chung, phê bình nghiên cứu văn học Nhật Bản ở Việt Nam thể
hiện qua khá nhiều hình thức như: các bài giới thiệu về tác giả và tác
phẩm trên sách dịch, các bài phê bình nghiên cứu trên tạp chí, báo, các
sách nghiên cứu…Nền văn học Nhật Bảnđãđóng góp cho nền văn học
nhân loại một số lượng tương đối lớn.Cũng bởi vì thế mà văn học Nhật
Bản được nhiều nước trên thế giới nghiên cứu và học tập.Các tựa sách của
Ichikawa Takuji trong những năm gầnđây đã xuất hiện rất nhiềuở Việt
Nam.Tuy nhiên, trên thực tế Ichikawa Takuji cũng là một cái tên khá mới
mẻ đối với độc giả Việt Nam.Những công trình nghiên cứu về tác phẩm
của Ichikawa Takuji vẫn còn hết sức khiêm tốn.
Chính vì vậy, chúng tôi muốn nghiên cứu những nét độc đáo trong
sáng tác của Ichikawa Takuji để có thể hiểu rõ hơn về tác giả này, đồng
thời qua các sáng tác của ông có thể hiểu rõ hơn về ông.
3.
Mục đích và phạm vi nghiên cứu:
3.1.
Mục đích:
Mục đích của đề tài là đi tìm hiểu về sự biểu hiện, nghệ thuật xây
dựng cũng như ý nghĩa của những yếu tố kỳ ảo trong tác phẩm của
Ichikawa Takuji.Qua đó thấy được nét đặc trưng trong việc sử dụng yếu tố
kỳ ảo của Ichikawa Takuji với những cây bút kỳ ảo khác.Trên cơ sở đó có
những đánh giá khách quan và tổng hợp hơn về ngòi bút Ichikawa Takuji.
Nghiên cứa và phân tích nội dung cũng như nghệ thuật biểu hiện và ý
nghĩa của nó trong sáng tác của nhà văn Ichikawa Takuji.
3.2. Phạm vi nghiên cứu:
Với phạm vi của một bài niên luận đối với đề tài này, chúng tôi đã lần
lượt tiến hành các bước nghiên cứu tập hợp tư liệu về cuộc đời, sự nghiệp và
tác phẩm của Ichikawa Takuji. Cùng với đó và tìm hiểu rõ hơn yếu tố kỳ ảo
trong tác phẩm của ông.Yếu tố kì ảo trong truyện “em sẽ đến cùng cơn
mưa”.
4.
Phương pháp nghiên cứu:
Sử dụng các phương pháp như : phương pháp tổng hợp, phân tích;
phương pháp so sánh, đối chiếu;
Thêm phần:
5. Cấu trúc của niên luận
Ngoài mở đầu, kết luận và TLTK, niên luận của chúng tôi gồm có 3 chương
(kể tên các chương)
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG
1.1. KHÁI QUÁT VỀ NHÀ VĂN ICHIKAWA TAKUJI.
1.1.1.CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP.
Nhà văn Ichikawa Takuji sinh ngày mùng 7 tháng 10 năm 1962, tại
Tokyo. Ông tốt nghiệp trường đại học Dokkyo.Năm 1997 nghỉ việc để
chuyên tâm sáng tác, chẳng bao lâu đã tạo được dấu ấn riêng trên văn đàn
nhờ tìm được hướng khai thác mới cho những đề tài quen thuộc. Tác phẩm
của anh thiên về tình cảm nhẹ nhàng, nhưng thấm thía và bền vững, thường
để lại nhớ thương lâu dài trong lòng người đọc. Năm 1997 nghỉ việc để
chuyên tâm sáng tác, chẳng bao lâu đã tạo được dấu ấn riêng trên văn đàn
nhờ tìm được hướng khai thác mới cho những đề tài quen thuộc. Tác phẩm
của anh thiên về tình cảm nhẹ nhàng, nhưng thấm thía và bền vững, thường
để lại nhớ thương lâu dài trong lòng người đọc.
Bởi vì là tác giả thời hiện đại còn khá mới mẻ nên những thông tin về tác giả
còn rất hạn chế. Có thể nói rằng Ichikawa Takuji là tác giả mới của nền văn
học Nhật Bản ông mới cho ra đời một số cuốn sách nhưng đã được độc giả
trong nước cũng như ngoài nước đón nhật và yêu thích. Ông đã góp phần tạo
nên thành công cho nền văn học phương Đông nói chung và nền văn
học Nhật Bản nói riêng.
(tác giả ichikawa
kakuji là người đứng ở giữa)
1.1.2. MỘT SỐ NÉT TIÊU BIỂU TRONG TÁC PHẨM CỦA ÔNG.
Ichikawa Takuji là nhà văn thời hiện đại, một số tác phẩm đầu tay của
ông có thể kể đến như: tôi vẫn nghe tiếng em thầm gọi, nơi em quay về có tôi
đứng đợi, nếu gặp người ấy cho tôi gửi lời chào và em sẽ đến cùng cơn mưa.
Đó là một số tác phẩm đã đưa tên tuổi của ông được khá nhiều bạn đọc biết đến.
Cuốn tiểu thuyết đầu tay của ông, Separation, xuất bản năm 2002. Cuốn Em sẽ
đến cùng cơn mưa (xuất bản tại Nhật với tên Ima Ainiyukimasu) in lần đầu năm
2003, là một trong những tiểu thuyết thành công nhất Nhật Bản, được chuyển
thể thành truyện tranh, kịch, phim truyền hình ở Nhật và điện ảnh tại Mỹ.Nhiều
tác phẩm của Ichikawa đã được chuyển thể điện ảnh như: Em sẽ đến cùng cơn
mưa, Nếu gặp người ấy, cho tôi gửi lời chào.
em sẽ đến cùng cơn mưa là một câu chuyện tinh tế và ngọt ngào, hoàn toàn
không có một yếu tố bất ngờ, một điểm thắt nút làm người ta nghẹt thở, mà
giống như một cơn mưa dịu nhẹ lan tỏa trong lòng người đọc, để lại những dư
âm dịu dàng. Phảng phất câu chuyện là dự cảm bất an về sự chia ly mơ hồ
nhưng tình cảm mà ba con người họ dành cho nhau vẫn mãnh liệt ngay cả khi
cái chết rình rập. Nó khiến cho một người cha vô dụng nhận ra mình đã có một
mối tình đầu tuyệt vời như thế nào, khiến cho một đứa trẻ vốn quên mất việc
phải lớn lên trở nên mạnh mẽ và trở thành chỗ dựa cho ba, và khiến cho người
con gái ấy dũng cảm bỏ lại tương lai của mình với cái chết ám ảnh để hành
động theo trái tim mách bảo.
Với giọng văn nhẹ nhàng mà sâu sắc, Ichikawa Takuji sẽ đưa chúng ta vào cuộc
hành trình trở về với những yêu thương dịu dàng. Nơi những yêu thương giản dị
được đong đầy vào trái tim người đọc, đó là tình cảm gia đình, tình yêu đôi lứa
bất diệt vượt qua nỗi đau.Tác phẩm đã được chuyển thể thành phim truyền hình
ở Nhật và phim điện ảnh tại Mĩ, và dù được đón nhận ở thể loại nào, Em sẽ đến
cùng cơn mưa và tài năng của Ichikawa Takuji đã làm thay đổi định kiến của
những độc giả khó tính đối với văn học Nhật Bản.
Là một trong những tiểu thuyết thành công nhất của văn học nước này, đọc Em
sẽ đến cùng cơn mưa chính là để cảm nhận những yêu thương sâu lắng nhất vốn
bị bỏ quên trong trái tim mỗi người.
(cuốn truyện em sẽ đến cùng cơn mưa của nhà văn Ichikawa Takuji)
1.2. YẾU TỐ KỲ ẢO TRONG VĂN HỌC.
1.2.1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ THUẬT NGỮ “KỲ ẢO”.
Ngày nay, khi chúng ta đang nói về vấn đề này thì văn học kỳ ảo đã trở
thành một món ăn tinh thần không thể thiếu của bạn đọc khắp nơi trên thế giới.
Trải dọc chiều dài tiến trình văn minh thế giới, có thể thấy yếu tố kỳ ảo luôn
hiện diện trong những tác phẩm nghệ thuật của nhân loại, từ thuở hồng hoang
cho đến hiện đại, chúng tồn tại dưới những dạng thức khác nhau. Khai sinh từ
trí tưởng tượng bay bổng của con người, yếu tố kỳ ảo đã trở thành một đối
tượng có hấp lực mạnh mẽ đối với giới sáng tác, nghiên cứu, phê bình văn học
Đông Tây cổ kim.
“Kỳ ảo” vốn là một khái niêm quen thuộc và lâu đời, nó xuất phát từ
thời cổ đại. Theo từ điển ngôn ngữ Pháp, “kỳ ảo” là tính từ, bắt nguồn từ tiếng
Hy Lạp “Phatastitos”, tiếng La Tinh “Phantasticus” được chỉ những gì được tạo
nên bởi trí tưởng tượng chứ không tồn tại trong thực tế.
Theo Hán ngữ đại từ điển, “kỳ” là khác thường, còn “ảo” là không
thực.Nó thiên về tính chất li kì hiếm thấy. “kì ảo” bao hàm trong nó cả cái kì và
cái ảo, nghĩa là không phân biệt nổi giữa ranh giới giữa thực- hư. Có thể thấy
yếu tố kỳ ảo là những điều lạ lùng, huyền bí, vừa chân thực, vừa hư huyễn.
Nhân tố quan trọng nhất của nó là sự tưởng tượng, hư cấu của người sáng tạo
nhằm thể hiện ý đồ nghệ thuật nào đó, theo khuynh hướng phi thường hóa. Theo
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia: “kỳ ảo” là một thể loại văn học nghệ thuật
trong đó phép thuật và các yếu tố siêu nhiên khác được sử dụng làm đề tài, cốt
truyện hay bối cảnh. Trong nhiều tác phẩm ,người ta vẽ ra những thế giới ma
thuật hiện hữu trong cuộc sống thường ngày. Hiện nay,cái kỳ ảo là một hình
thái nhận thức thẩm mỹ đặc biệt, nó trở thành một phương thức tư duy nghệ
thuật của nhà văn. Về cơ bản, cái kỳ ảo ta có thể hiểu là cái siêu nhiên, cái
không thể xảy ra, cái bí ẩn, cái không thể giải thích, không thể thừa nhận, nó đột
nhập vào cuộc sống thực hay thế giới thực hoặc thế giới thực hoặc thêm nữa vào
tính hợp pháp không thể phân hủy của cái thường nhật.
Riêng đối với phương Đông thì kỳ ảo có thể hiểu theo phương pháp chiết
tự . “kỳ” chính là khác thường, “ảo” là cái không thực là trạng thái mơ hồ giữa
hai thái cực thực- ảo. Nếu như quan niệm phương Tây cho rằng “kỳ ảo” được
tạo thành do sự xâm nhập và chuyển hóa lẫn nhau giữa hai yếu tố “kỳ” và “ảo”
làm nảy sinh chất kỳ ảo. Song cai ảo của phương Đông nặng tính duy cảm, linh
cảm, mang màu sắc tâm linh. Trong khi cái kỳ ảo của phương Tây lại thiên về
lý trí, logic huyễn tưởng. Nói như vậy để thấy rằng quan niệm về cái kỳ ảo giữa
Đông Tây có sự tương đồng, dù là quan niệm của văn học phương Đông hay
phương Tây cũng không thể phủ nhận vai trò cũng như các tính chất đặc thù
của nó, yếu tố kỳ ảo chính là những điều lạ lung, huyền bí, vừa huyễn hoặc lại
vừa chân thực, vừa bình thường lại vừa phi thường. Kỳ ảo vốn là cái vô hình
nhưng lại khéo léo lần sau những cái hữu hình, cái “hư” và “thực” tác động qua
lại cộng gồm với tính chất đặc trưng là sự tưởng tượng, và yếu tố hư cấu tất cả
được kết dính và hòa trộn bằng chính đặc thù văn hóa của từng châu lục.
Tóm lại, có rất nhiều định nghĩa về “kỳ ảo”, có những định nghĩa được
chấp nhận, có những định nghĩa còn xem xét lại. Tuy nhiên văn chương không
đòi hỏi phải giải thích, hay định nghĩa theo kiểu hàn lâm, khoa học, chính xác
tuyệt đối, văn chương chấp nhận sự xâm lấn của yếu tố phi logic vào thế giới
logic, để từ đó văn chương có thể trở thành một lăng kính soi chiếu con người
và đời sống. Văn chương cho phép người nghệ sĩ sáng tạo và khám phá những
cái mới đề gieo mầm vào tác phẩm trong đó bao gồm cả những cái bí ẩn, văn
chương chấp nhận sự đường đột của cái bí ẩn vào khuôn khổ của cuộc sống
thực nhằm thể hiện dụng ý nghệ thuật của tác giả.
1.2.2.VÀI NÉT VỀ VĂN HỌC KỲ ẢO.
Văn học kỳ ảo là một bộ phận không thể thiếu của nền văn học nhân
loại, nó được hình thành và khởi nguyên từ rất nhiều nguyên nhân.Trong đó
phải nói đến tư duy nghệ thuật, cơ sở tâm lý cùng với cơ sở xã hội.
Tư duy nghệ thuật chịu ảnh hưởng của đặc trưng văn hóa, loại hình và
loại thể..có hai lối tư duy là tư duy thuận lúy và tư duy bất thuận lúy. Tư duy
thuận lúy hay còn gọi là tư duy duy lý là tiền đề tạo nên nhiều khuynh hướng
như: văn học hiện thực, văn học trinh thám. Tư duy thuận lý đi theo chiều suy
nghĩ logic, vì vậy các sự vật, hiện tượng, sự kiện sẽ diễn biến theo trình tự
logic hiển nhiên. Tuy nhiên văn học kỳ ảo không thuộc dạng tư duy thuận lý,
có nghĩa văn học kỳ ảo được xây dựng trên cơ sở tư duy phi lý, phi logic.Lối
tư duy trong văn học kỳ ảo phá vỡ trật tự logic thông thường tạo ra cái phi
thường và thách thức những đầu óc duy lý. Một khi tư duy thuận lý và bất
thuận lý giao thoa sẽ ra đời sự của khuynh hướng văn học hiện thực huyền ảo.
Cơ sở tâm lý của văn học kỳ ảo được bắt nguồn từ thế giới tâm linh và
gắn liền với những trạng thái tâm lý của con người đối với hiện tượng siêu
nhiên vượt quá tầm kiểm soát cũng như khả năng lý giải. Cộng hưởng với sự
phức hợp về mặt tâm lý là khao khát tìm hiểu bản chất của các hiện tượng
đó.Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà họ chưa thể giải thích thỏa đáng các sự vật
hiện tượng trong tự nhiên, chính vì thế họ gán ghép các yếu tố kỳ lạ, huyễn
hoặc nhằm giải thích thế giới tự nhiên.
Cơ sở xã hội để yếu tố kỳ ảo xuất hiện chính là sự phát triền mạnh mẽ
của nền văn minh nhân loại. Xã hội phát triển kéo theo vô số hệ lụy mà trong
đó phải nói đến sự khiếm khuyết về mặt tình cảm và để bổ khuyết cho sự
khuyết điểm đó con người sử dụng trí tưởng tượng của mình. Song song đó,
phải nói đến đặc trưng văn hóa của từng nơi trên thế giới, bởi văn hóa là một
nhân tố ảnh hưởng rất lớn đến cơ sở xã hội và tác động trực tiếp đến tư tưởng
nhà văn.Từ đó, có thể nói, yếu tố kỳ ảo được sử dụng trong văn học với mục
đích thỏa mãn lý tưởng đạo đức đang mâu thuẫn với một môi trường xã hội
nhất định.
1.2.3. ĐÔI NÉT VỀ BIỂU HIỆN CỦA VĂN HỌC KỲ ẢO Ở NHẬT
BẢN
Nhật Bản là một quốc gia có nền văn học vô cùng độc đáo.Trải dọc
chiều dài lịch sử, cùng với những biến động không ngừng của đất
nước.Văn học Nhật Bản đã có những đóng góp rất lớn cho nền văn học
nhân loại. “Biểu hiện của văn học kỳ ảo ở Nhật Bản”, ta phải thừa nhận
rằng các tác phẩm mang yếu tố kỳ ảo trong văn học Nhật Bản tuy không
tạo thành một trào lưu mạnh mẽ bằng cách xuất hiện đồng loạt trên văn
đàn và cũng không hình thành cái gọi là “ chủ nghĩa hiện thực huyền ảo”
như ở Mỹ Latinh. Song, các nhà văn Nhật sử dụng yếu tố kỳ ảo như một
thủ pháp nghệ thuật làm “lạ hóa văn chương”.Thủ pháp nghệ thuật hào
trộn giữa thực và ảo, tạo nên không gian nghệ thuật như mơ như thực từ đó
làm nảy sinh cảm giác bí ẩn.
Chất huyền ảo quả đã xuất hiện không ít trong văn chương Nhật
Bản. Từ thực tế cho thấy, những tác phẩm và những tạp chí văn học thuộc
về thể loại này thường được bán rất chạy.Độc giả Nhật yêu mến dòng văn
chương kỳ ảo, thần thoại, trinh thám, kinh dị và cả những tác phẩm dụng
nạp nhiều yếu tố đó.Xuất phát từ việc sớm quen thuộc với văn học phương
Tây, độc giả Nhật không xa lạ với lối viết Hiện thực huyền ảo thế giới. Mặt
khác, từ trong nội tại, trong thế giới quan và trong văn học, Nhật Bản cũng
đã yêu chuộng sự ảo diệu, sự tương duyên của cái ảo – thực trong cõi phù
sinh.
Chất huyền ảo trong văn chương Nhật Bản xuất hiện như một lẽ tất
nhiên, chẳng cần sự vay mượn.Liên quan chặt chẽ với ý thức thẩm mỹ của
đất nước này, hiện thực và huyền ảo đọng trong phong cách trữ tình giàu
xúc cảm của xứ Phù Tang.Huyền ảo như một phạm trù thẩm mỹ gắn với
cảm thức u huyền, sâu thẳm, lặng lẽ của những trang văn.
Kế thừa từ thơ ca và tiểu thuyết truyền thống, chất huyền ảo còn gắn
với cả cảm hứng của kịch Noh.Sân khấu Noh là sân khấu của biểu tượng,
sân khấu của cái ảo, của sự cô tịch.Những bóng ma trong kịch Noh là
những linh hồn đau thương vì tình yêu, u uẩn vì vương tục lụy. Mặt nạ,
những khoảng lặng và không gian kỳ quái, liêu trai là cảm hứng tạo nên
những hình tượng ảo diệu trong sáng tác hiện đại.
So với văn học Mỹ Latinh, những biểu hiện của chủ nghĩa Hiện thực
huyền ảo Nhật Bản đậm tính tâm linh. Những motip huyền ảo trong sáng
tác đương đại Nhật Bản thường mang dáng vẻ của linh hồn – sự sống, cái
chết, thế giới bên kia, cõi giải thoát. Đối với Nhật Bản, cái chết và linh hồn
chiếm một vị trí đặc biệt.Chết không phải là một nỗi sợ hãi.Trái lại đó là
một “thách thức đầy tính mỹ lệ”.Chạm đến cái chết là chạm đến cái tột
cùng.Cái chết đối với người Nhật là cái đẹp bị hủy diệt, cái đẹp biến thành
vĩnh cửu trong hồi ức. Việc quyết định cái chết của mình, tự tay hủy diệt
sự sống và cái đẹp của chính mình mang lại một khoái cảm cùng cực. Lạc
thú và niềm vinh hạnh đến từ trong cái chết. Bởi vì chất huyền ảo nằm mơ
hồ giữa cái sống và cái chết, văn học Nhật Bản từ hiện đại đến đương đại
thường mang theo những linh hồn, bóng ma.
Chất huyền ảo là nơi thể hiện vẻ đẹp lung linh, vô thường trong nhân
thế.Chất huyền ảo cũng thể hiện tốt nhất sự nhập nhằng, mơ hồ, tính hai
mặt trong con người.Như Kenzaburo phát biểu trong diễn từ nhận giải
Nobel, ông sinh ra từ trong sự nhập nhằng, đa nghĩa của Nhật Bản. Nhật
Bản vốn là đất nước của những đối cực.Mặt trời nóng rực và ngọn núi phủ
tuyết. Con người Nhật năng động, cởi mở và cũng cô độc, nép mình. Sức
sống luôn dâng trào nhưng họ cũng sẵn sàng chọn lấy cái chết. Chất huyền
ảo nằm ở giữa những đối cực, hóa giải những đối cực trong thiên nhiên và
con người Nhật Bản. Chất huyền ảo trong văn chương Nhật Bản thể hiện
cả hai cảm thức ngỡ như đối lập nhau: mono no aware và okashi. Nếu
mono no aware là nỗi buồn trước sự tàn phai, vô thường của vạn vật thì
okashi là cảm nhận về cái đẹp thú vị, trong sáng, đôi khi hài hước, tươi vui.
Cặp phạm trù này kết hợp cùng nhau, thể hiện được đầy đủ trạng thái xúc
cảm trong văn chương Nhật Bản.
Nhìn hiện thực qua lăng kính hư ảo, điều đó không có nghĩa văn chương
là thoát ly hay lẫn tránh. Văn chương, từ trong mẫu thuẫn đã tìm thấy nghị lực
để đối mặt, dấn thân và vượt qua.
Mỗi nền văn chương có một chủ nghĩa Hiện thực huyền ảo của riêng
mình. Nếu Hiện thực huyền ảo Mỹ Latinh chứa đựng tầng sâu của nền văn hóa
trùng phức bản địa thì Hiện thực huyền ảo Nhật Bản mang theo chất trữ tình,
trực cảm và những yếu tố tâm linh. Phân biệt rành ròi các yếu tố phương Đông
và phương Tây, sự ảnh hưởng qua lại của chúng trên tác phẩm kiệt xuất của
Akutagawa, Kawabata, Kenzaburo hay Murakami là điều bất khả và cũng
không cần thiết. Vẻ đẹp được chưng cất, nỗi đau đớn được thanh lọc, sự xót xa
và thanh thản trước cái vô thường… Chứa đựng điều đó là niềm hạnh phúc của
văn chương nhân loại.
CHƯƠNG II: BIỂU HIỆN CỦA YẾU TỐ KỲ ẢO TRONG
TÁC PHẨM CỦA NHÀ VĂN ICHIKAWA TAKUJI.
2.1. CHI TIẾT LIÊN TRUYỆN MANG TÍNH KỲ ẢO TRONG TÁC
PHẨM CỦA NHÀ VĂN ICHIKAWA TAKUJI.
Câu chuyện biến cái chết, những nỗi mất mát, đau thương thành niềm hi
vọng sống tươi sáng và đẹp đẽ.
Không bi thương, sướt mướt, không kịch tính, không xung đột cao
trào, Em sẽ đến cùng cơn mưanhẹ nhàng chạm đến tâm hồn người đọc như
một cơn mưa bóng mây mùa hè chợt đến rồi đi, lắng đọng mãi những dư âm
dịu dàng, trong trẻo…
Nếu yêu mến điện ảnh Nhật Bản hẳn không ai không biết đến “Be with
you”, bộ phim kinh điển đã lấy đi nước mắt của bao nhiêu người. Bộ phim
được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết Ima, Ai Ni Yukimasu ( Em sẽ đến cùng
cơn mưa ) của nhà văn Ichikawa Takuji. “Em sẽ đến cùng cơn mưa" xuất bản
lần đầu tiên năm 2003, là một trong những cuốn tiểu thuyết thành công nhất
Nhật Bản, được chuyển thể thành truyện tranh, kịch, phim truyền hình tại
Nhật và điện ảnh tại Mỹ.
Sau cái chết của người vợ thân yêu Mio, cuộc sống của hai bố con
Takumi và Yuji giống như đoàn tàu bị xô lệch ra khỏi đường ray đã định.
Một cuộc sống mà dù cố gắng thế nào Takumi vẫn không thể sắp xếp ngăn
nắp như thời Mio còn sống.Lẫn lộn giữa nhịp điệu của thực tại và những hoài
niệm da diết về quá khứ, hai người đàn ông, một trưởng thành, một nhỏ dại
đang cố chấp nhận và quen dần với khoảng trống quá lớn khi thiếu vắng đi sự
hiện hữu dịu dàng, ấm áp của Mio. Yuji, đứa con 6 tuổi của hai vợ chồng,
sống những ngày không còn mẹ với niềm tin mãnh liệt, rằng: "Mẹ sẽ xuất
hiện bên con một lần nữa, khi mùa mưa đến”.
Và rồi phép màu bắt đầu xuất hiện như một giấc mơ.Vào một ngày mưa
tháng Sáu, ngày đầu tiên của mùa mưa, Mio đã thật sự trở về, nguyên vẹn và
sống động như trong kí ức của Takumi.Nhưng Mio của lúc này đã không còn
nhớ gì về những năm tháng trước đây.Vỏn vẹn trong sáu tuần lễ ngắn ngủi
trước khi mùa mưa kết thúc, ba con người ấy bắt đầu lại một lần nữa hành
trình kiếm tìm tình yêu đã mất.Cùng với những tình tiết khi ngọt ngào, ấm áp,
lúc tinh tế, dịu dàng, câu chuyện cũng dần hé mở về bí mật của việc Mio
“sống lại”.
Mio đã trở lại, vào một ngày mưa.Sự xuất hiện của Mio như một
luồng gió mới, tràn vào cuộc sống của hai bố con. Tình yêu lại thắp sáng căn
nhà nhỏ xinh, những tiếng cười lại vang lên từ những căn gác nhỏ. Tại sao
Mio lại ở đây, trong khi cô ấy đã chết hơn một năm trước? Đó là ảo ảnh được
tạo ra từ nỗi mong ngóng của hai bố con Takkun, hay bởi linh hồn Mio luôn
theo sát họ, bởi sức mạnh của tình yêu vĩnh cửu? Dù lý do đó là gì, Takkun
cũng không bận tâm. Đôi khi, tình yêu chỉ đơn giản là sự xuất hiện của người
ta ở ngay bên cạnh. Giông tố, hãy cứ để nó dừng trước cửa.
Ngay cả khi Mio đã mất trí nhớ, lãng quên toàn bộ hình ảnh về thương
yêu từng có với Takkun và Yuji, nhưng anh vẫn yêu cô, như ngày đầu tiên
nhìn thấy gương mặt ấy, như lần đầu tiên đem lòng thương yêu người con gái
ấy.
Cuộc sống của 6 tuần Mio trở lại trôi qua trong êm ả. Những bữa cơm ấm
cúng, những buổi đi dạo bằng xe đạp, những câu chuyện, những sẻ chia, và
hơn cả, những thương yêu không lời.
Lời văn nhẹ nhàng, tình tiết dẫu là những biến cố quan trọng của một
đời người cũng được miêu tả rất đỗi tinh tế. Nhịp văn chậm chạp, hệt như
cách người ta đang chậm rãi cảm nhận cuộc sống, thu vào tim mình những
thương yêu mỗi ngày, để không bỏ lỡ bất kì cơ hội nào được ở bên người
mình yêu, ngay cả khi hiểu rằng cuộc gặp gỡ nào cũng đến lúc phải chia ly,
Mio trở lại nhưng chắc chắn sẽ biến mất, thêm một lần nữa.
Đến những trang sách cuối cùng, người đọc thảng thốt nhận ra, sự tồn tại của
Mio sau cái chết không phải là linh hồn, hay dư ảnh trong trí tượng tượng và nỗi
nhớ của hai bố con Takumi mà đó là một Mio của tuổi 21 đi đến tương lai, yêu
chính người chồng của mình ở tuổi 29, rồi lại quay trở về quá khứ, dũng cảm
yêu anh ở tuổi 21, kết hôn với anh, sinh “một chàng Hoàng tử Anh quốc” cho
anh rồi chấp nhận việc rời bỏ thế giới vào năm 28 tuổi.
Sự đảo lộn của vòng quay thời gian đã cho Mio biết trước kết cục của
cuộc đời mình. Liệu rằng cô có thoát khỏi cái chết đã được số mệnh định sẵn
nếu từ bỏ tình yêu dành cho Takumi, rẽ sang một hướng khác, yêu một người
đàn ông khác và có một gia đình mới của riêng cô. Đó là một câu hỏi không
ai có thể giải đáp.
Nhưng dẫu vậy, Mio vẫn chọn con đường đó, con đường đã được định
sẵn là cái chết để sóng bước cùng người cô yêu, tận hưởng những năm tháng
ngọt ngào ngắn ngủi , bất chấp rằng mình sẽ vĩnh viễn mất đi một nửa cuộc
đời, và ra đi khi hạnh phúc vừa chớm nở giữa lúc tuổi trẻ đang độ tươi đẹp
nhất.
“Em sẽ mỉm cười ra đi với con tim ngập tràn hạnh phúc…
Em cũng muốn được sống lâu hơn nữa…
Em cũng thấy sợ khi nghĩ đến những chuyện sẽ xảy ra với em.
Nhưng đây là cuộc đời mà em đã chọn.”
Mio đã chọn và không hề hối hận vì quyết định của mình.Vì cô biết
hạnh phúc chỉ có thể nảy mầm và nở rộ khi được ở bên cạnh những người
đàn ông mà cô yêu.
Tác giả Ichikawa Takuji đã rất thành công khi đưa yếu tố kỳ ảo vào trong
tác phẩm, hình ảnh Mio đã chết và đến mùa mưa như lời nàng đã hẹn sẽ quay
trở lại, và đúng là vào mùa mưa nàng đã trở về cùng gia đình mình. Giọng
văn tinh tế, dịu dàng cùng với sức mạnh của trí tưởng tượng dệt nên một
không gian giàu màu sắc hư ảo và ngọt ngào, kết cấu truyện đầy bất ngờ,
“Em sẽ đến cùng cơn mưa” đã biến những điều không thể thành có thể, biến
cái chết, những nỗi mất mát, đau thương thành niềm hi vọng sống tươi sáng
và đẹp đẽ. Cuộc sống luôn chứa đựng hạnh phúc chỉ cần ta có đủ tình yêu.Chi
tiết liên truyện với hình ảnh Mio chết đi và trở lại làm cho câu truyện tạo sức
hút đối với người đọc, đây có thể là một thành công của tác giả khi đưa yếu tố
kỳ ảo vào tác phẩm.
2.2. KHÔNG GIAN KỲ ẢO.
Không gian chính là môi trường tồn tại của con người: dòng sông, cánh
đồng, ngọn núi, đèo xa, biển cả... Không gian là nơi nhà văn triển khai sự kiện,
biến cố, là chỗ cho nhân vật hoạt động.Không gian trong văn học là không gian
nghệ thuật. Không gian đó không phải ngẫu nhiên như trong đời sống mà do
nghệ sĩ chọn để thể hiện ý đồ nghệ thuật. Không gian ứng với một cách sống
riêng biệt của con người.
Câu chuyện mở đầu trong một không gian khá u ám.Lúc ấy mùa mưa
chưa bắt đầu, nhưng những suy nghĩ nặng trĩu tâm trạng của Takumi đã vô tình
phủ lên tất cả một màu buồn, một nỗi trống vắng không tên cần khỏa lấp. Mất
vợ, trở thành ông bố đơn thân, Takumi lại tiếp tục sống, nhưng là một cuộc sống
trầmlặng, chán chường, thiếu sinh khí. Rồi những mẩu hội thoại lạ lùng giữa hai
bố con cùng những dòng suy nghĩ không biết trôi về đâu của Takumi, tất cả đều
có một khoảng lặng, một điểm dừng nhất định, một thoáng ngập ngừng đủ để
người đọc chìm đắm vào đó, mông lung, mường tượng và dần thích ứng nhịp
cảm xúc kì lạ ấy. Ichikawa đã dẫn dắt người đọc vào câu chuyện của mình bằng
một hơi văn man mác buồn và một giọng kể rất tự nhiên. Câu chuyện mở đầu
tưởng như bỡ ngỡ nhưng cảm xúc cứ trôi thẳng vào tim, không rào cản, không
một chút e ngại nào cả. Nhờ cách kể cùng sự sắp đặt tinh tế của tác giả, câu
chuyện cứ gần gũi và thân thương đến lạ mặc dù không phải ai đọc tác phẩm
cũng từng rơi vào hoàn cảnh như Takumi. Bạn sẽ thấy rằng tác giả dành riêng
hơn 1/3 đất truyện để kể về cuộc sống của hai bố con Takumi sau khi Mio
quađời. Ông kể khá nhiều, những mẩu chuyện nhỏ, những đoạn hội thoại xen kẽ
những dòng tâm trạng của nhân vật. Ông để người đọc tự tìm thấy câu trả lời
trong chính thế giới mà ông tạo dựng, về hai bố con Takumi, về biến cố họ đang
đối mặt và cả lý do của tất thảy mọi sự xáo trộn. Người đọc cảm nhận và tự rút
ra cho mình lời giải đáp ẩn sau mỗi con chữ. Đó là thế mạnh của lối kể ở ngôi
xưng thứ nhất, nhịp truyện chậm rãi, cảm xúc tự đưa đẩy rồi chảy tràn trong
tim.
Em sẽ đến cùng cơn mưa có yếu tố hoang đường (người chết sống lại),
nhưng tuyệt nhiên không để lại cho người xem bất cứ cảm giác nào về sự
“không cóthật”.Câu truyện được tác giả đặt trong bối cảnh từ đầu đến cuối
mang màu sắc ảm đạm, nhưng không tăm tối bi thương hay ngập tràn nước
mắt.Bối cảnh ngôi nhà ba nhân vật chung sống ở giữa khu rừng, cạnh một hồ
nước lớn, không cóngười qua lại. Bối cảnh ấy, cho phép Mio sau khi đã chết
vẫn trở về, vì hai cha con Takumi là những người duy nhất chứng kiến một
người chết có khả năng sống lại. Thêm nữa, khát vọng được gặp lại người thân
ở hai cha con Takumi, cũng là một lý do quan trọng khác khiến sự trở về của
Mio là hợp lý.
Trong cách kể chuyện, tác giải cũng luôn luôn duy trì trạng thái mập mờ
giữa hai thế giới thực và ảo: câu chuyện trong thế giới ảo, thực ra chỉ kết nối với
chuyện thực qua chi tiết gắn với một người duy nhất (ngoài hai cha
conTakumi), đó là Nagase, cô bạn gái đồng nghiệp của Takumi. Gần ngày phải
trở lại hành tinh Akaibu, lo lắng cho cuộc sống thiếu bàn tay của người phụ nữ
của hai cha con Takumi, Mio đã “đường đột” hẹn gặp Nagase tại một quán
cafévắng vẻ, gần như không có người ra vào. Người xem, người đọc có một
chút giật mình cùng với cô bạn tốt bụng của Takumi trong giây phút đầu tiên
gặp lại một người quen đã chết nay bỗng “sống lại”.Nhưng chỉ một giây
thôi.Sau đó tất cả nhanh chóng trở lại bình thường. Hai con người thuộc hai thế
giới khácnhau (thật và ảo) vẫn “hoàn tất” một cuộc chuyện trò hệt như trong
cuộc đời thật. Một nhân vật khác (không có trong tiểu thuyết) - người chủ hiệu
bánh Mio đặt sinh nhật cho con trai suốt 12 năm vào ngày cô sắp sửa trở về
hành tinh Akaibu, do chưa từng biết Mio là ai, nên không có bất cứ sự ngạc
nhiên nào. Điều duy nhất khiến ông ngạc nhiên chỉ là vì “vị khách lạ lùng” này
đặt bánhsinh nhật cho con trai mà kéo dài tới những 12 năm sau. Một nhân vật
khác là bác sĩ Noguchi, người chữa bệnh cho Takumi chỉ biết chuyện Mio trở
về qua lờianh kể..Với bản tính nhân hậu, ông bác sĩ này khẳng định, không thể
có câu chuyện người chết trở về, nhưng để làm anh vui, ông lại tin câu chuyện
đó là có thật, ít nhất là trong thế giới riêng của Takumi.
Tác giả Ichikawa Takuji đã cũng đã lựa chọn những không gian hết sức
kỳ ảo cho câu chuyện, như không gian mà Mio trở lại ở chỗ hoang vắng, trời
mưa tầm tã, rồi những không gian mà Takumi đã đưa Mio đi khắp mọi nơi để
kể lại cho Mio những câu chuyện ngày xưa khi hai người quen và yêu nhau để
giúp Mio nhớ lại quá khứ, vì nàng trở lại nhưng bị mất hoàn toàn trí nhớ. Không
gian tác giả lựa chọn để viết nên câu chuyện không ồn ào, náo nhiệt mà rất yên
tĩnh, buồn rầu.
Phần này viết sơ sài quá
2.3. THỜI GIAN KỲ ẢO.
Hầu hết những tác phẩm có tình huống mở đầu giống “Em sẽ đến cùng
cơn mưa” mà tôi từng đọc lại thực tế và đau lòng hơn nhiều. Các tác giả thường
có xu hướng tô đậm nỗi đau, đẩy dần mọi bi thương đến giới hạn cuối cùng, khi
đó, ai vượt qua được thì sẽ có được sự bình tâm, thanh thản, còn nếu không, sự
tuyệt vọng sẽ giết chết cuộc đời họ. Khóc lóc, van nài, khẩn cầu, gào thét, suy
sụp…nỗi đau đớn tột cùng được thể hiện ở mọi cung bậc để rồi người đọc cũng
cùng đau, và thấu cảm sự giày vò, uất nghẹn ấy.Thế nhưng truyện của Ichikawa
lại nhẹ hơn nhiều, không phải là không đau, chỉ là nỗi đau ấy bị ém sau dòng
suy nghĩ miên man, hoặc là bị tác giả cố tình lược bớt.Ông không đi sâu miêu tả
Takumi đã trải qua nỗi thống khổ và bất lực như thế nào, cũng không khắc đậm
một hành động thể hiện sự tuyệt vọng, bi thảm nào. Hiện lên trên trang sách chỉ
là hình ảnh của một ông bố hờ hững với cuộc sống và thế giới xung quanh, lúc
nào trông cũng mệt mỏi, chán chường, đôi khi còn bị vây ám bởi nỗi sợ và sự tự
ti có sẵn trong tim. Trong tầm mắt của Takumi dường như chỉ độc mỗi hình ảnh
của cậu con trai, động lực sống cuối cùng trên cuộc đời này. Còn những người
khác, người đồng nghiệp tại văn phòng pháp luật, người thầy già cả Nombre và
chú chó Pooh, tất cả đều rất mờ nhạt, hay nói khác hơn, đó chỉ là những mối
quan hệ thường nhật, bình thường, không tạo nên bất kì ảnh hưởng lớn nào. Cái
kiểu sống vật vờ này không tạo cảm giác mệt mỏi hay nỗi xót xa gì ghê gớm
nhưng lại khiến người đọc cảm thấy lo sợ và e ngại. Một kiểu miễn cưỡng duy
trì sự sống, một kiểu tồn tại đáng sợ không biết đến khi nào mới kết thúc, không
biết con người ta sẽ trải qua những gì.
Takumigiống như một kẻ bất lực tự nhốt mình trong căn phòng không
ánhsáng, không muốn ai nhìn thấy vẻ mặt đau khổ của bản thân. Anh giấu biệt
mọi cảm xúc, tự chôn mình trong bóng tối cô độc và cách xa. Thà rằng Takumi
kêugào, thà rằng anh quằn quại trong thống khổ tột cùng, có lẽ sẽ vô cùng đau,
có lẽ sẽ rơi lệ đầm đìa nhưng chí ít anh được giải tỏa nỗi lòng, thế nhưng anh lại
chọn cách tự hãm mình trong nỗi buồn vô hạn, tự đày ải trong những suy niệm
nhiều đến nỗi không còn ý thức về thế giới xung quanh. Takumi vẫn hồn nhiên
mặc bộ đồ mùa đông đi làm mà không biết rằng xuân đã sang. Anh cứ tưởng
những câu “Thế hả?” lặp đi lặp lại của cậu con trai Yuji là biểu hiện của chứng
nghễnhngãng mà chẳng hề hay biết đã mấy tháng trời rồi cậu nhóc vẫn chưa
được lấy ráy tai. Rồi cả những bữa cơm cà ri cứ lặp lại trong đơn điệu, từ ngày
này qua ngày khác. Những sự bừa bộn trong căn nhà chỉ là biểu hiện bên ngoài
của tất cả mọi xáo trộn trong tâm trí của người chủ. Nhìn qua đôi mắt của
Takumi, cuộc sống thật thảm đạm, như một tờ giấy trắng đổ tràn màu xám. Anh
vẫn sống, cuộc sống thường nhật của anh và cậu con trai vẫn đang tiếp diễn
nhưng tôi có cảm giác Takumi đang sống mòn, đang dần chết trong mớ hỗn độn
của bi thương và sự gắng gượng. Anh vốn là một kẻ yếu ớt, có sẵn bệnh trong
người, và rồi Mio bước qua cuộc đời anh, thắp sáng những ngày tháng u tối ấy,
cho anh cảm giác hạnh phúc, một gia đình ấm áp, trọn vẹn. Đến khi Mio rời
khỏi thế gian, cuộc đời anh mất đi ánh sáng, bệnh tình của kẻ yếu ớt lại một
thêm trầm trọng. Anh giống như một kẻ nghiện chìm đắm trong màn sương ảo
giác, không dám đối diện với cuộc sống thực tại.Một kẻ yếu đuối gắng bấu víu
vào khoảnh khắc mông lung, vô định như vậy, không biết rồi sẽ ra sao?Nỗi đau
không được phủ lấp, Takumi rồi sẽ ra sao? Khi một con người đang hạnh phúc
bị cướp đoạt niềm tin lớn nhất của cuộc đời, điều đó thật đáng lo ngại…Một sự
tồn tại đángsợ không biếtkhi nào sẽ kết thúc, không biết con người ta sẽ trải qua
những gì.
Hơn 1/3 cuốn sách chỉ là một dấu chấm hỏi to đùng được viết bằng thế
giới quan của Takumi.Anh không biết đến hiện tại, không ôm ấp gì cho tương
lai, anh đắm chìm trong hồi ức và suy niệm của riêng mình.Quá khứ đang kí
sinh trong tâm hồn Takumi, hút mòn niềm tin và sự lạc quan.Hơn bao giờ hết,
cuộc đời anh đang cần một liều thuốc giải cực mạnh và hữu hiệu. Cũng chính
lúc này, những trang văn dần bớt đi sự u ám; ánh sáng mà Takumi cứ ngỡ đã
không còn tồn tại lại một lần nữa xuất hiện…Ichikawa đã tạo nên một tình
huống quá đỗi phi thường và ảo diệu. Không giống như Marc Levy đã kể một
chuyện tình đẹp như mơ giữa một linh hồn vất vưởng và một anh chàng bằng
xương bằng thịt, Ichikawa lại dệt nên một thế giới huyền ảo hoàn toàn khác.
Mio không hiện hồn về, hay tồn tại trong những giấc mơ của Takumi, Mio vẫn
thở, vẫn đi đứng, ăn uống, nói chuyện như một người thường. Đó là một Mio
sống động và ấm nóng khiến người đọc hồ nghi về một sự tái sinh ngoạn
mục. “Em sẽ đến cùng cơn mưa” và Mio đã giữ đúng lời hứa ấy. Khi mùa mưa
bắt đầu, cậu bé Yuji lại gặp được người mẹ trở về từ tinh cầu Lưu Trữ – một nơi
chốn xa lạ mà bố cậu đã bịa ra. Còn đối với bản thân Takumi, sự trở về của Mio
chính là một cú huých lớn về tinh thần.Bỏ qua mọi mối nghi ngờ, cảm giác
không thể tin nổi, anh đã tiếp nhận sự thần kì ấy một cách nhanh chóng và dễ
dàng. Liều giải dược đã đến tay của kẻ mắc trọng bệnh. Chỉ có Mio chứ không
ai khác mới giúp anh tìm lại niềm tin của cuộc sống đang ngày càng mờ mịt
này. Nhà văn đã tạo ra bước nhảy thần kì của thời gian, một Mio của quá khứ
xuyên đến tương lai mười bốn năm sau đó…Khi đọc đến đoạn mở nút này, thật
sự là tôi đã rất choáng, tôi đã trông chờ nhiều về một yếu tố siêu nhiên nào đó
hơn là bước nhảy thời gian như thế. Trong một thoáng, tôi cảm thấy chi tiết này
thật gượng ép, nhưng sau khi đọc xong bức thư Mio gửi cho Takumi, tôi lại thấy
mọi chi tiết trong truyện lại rất hợp lý. Một sự sắp đặt tinh tế và đầy dụng ý của
tác giả. Mio của quá khứ đã đến giúp hai bố con Takumi trong tương lai để rồi
khi trở về, Mio lại đưa ra sự lựa chọn cứu rỗi cuộc đời Takumi của quá khứ. Hai
thời khắc tăm tối nhất trong đời Takumi, Mio đều xuất hiện và nâng anh dậy,
cho anh biết cảm giác hạnh phúc là như thế nào. Bước nhảy thời gian tưởng
chừng rối rắm và thật phi lý nhưng đó là bàn tay của số phận, phép màu kì diệu
của tình yêu, một điều chỉ xảy ra trong một cuốn sách nhuốm đầy màu sắc
huyền ảo như “Em sẽ đến cùng cơn mưa”. Tình yêu vẫn mãi trường tồn và luôn
là món kỷ niệm chương đẹp đẽ nhất trần đời.
Có lẽ Takumi là một người đáng thương khi bị số phận đùa giỡn đến độ
đau thương như vậy nhưng chí ít anh cũng được nếm trải hạnh phúc một lần
nữa, lại sống dậy và biết quý trọng cuộc sống này.Chí ít anh cũng có lại niềm tin
để tạo ra nhiều hạnh phúc nữa trong đời còn hơn là để mặc sự tuyệt vọng giết
chết tâm hồn trống rỗng của mình.
Hai con người, một mối tình đẹp như mơ và hai lần hạnh phúc trở lại. Tôi
đã xúc động biết bao khi lắng nghe câu chuyện mà Takumi thủ thỉ cho Mio của
quá khứ nhằm giúp cô tìm lại trí nhớ vốn chưa xảy ra của mình. Những hồi ức
của mối tình đầu ngây dại ấy chính là chìa khóa của tất thảy niềm hân hoan,
cảm giác ấm lòng, mãn nguyện trong tác phẩm này, cả trong quá khứ và tương
lai, cả trong dòng trảy chôi bất tận của thời gian.
Câu chuyện tình yêu trong này làm tôi nhớ lại nhiều câu chuyện khác mà
tôi từng đọc. Tôi nhớ những câu chuyện tình ngang trái trong “Hoa tư dẫn”, nhớ
về những kẻ “chìm đắm trong Hoa Tư mộng hư ảo, đắm đuối trong tình yêu,
muốn giữ mãi cho mình tình yêu đó, kỳ thực đều là những người yếu đuối”.Tôi
nhớ Giai Kỳ – cô gái từng bất hạnh hai lần trong tình yêu, nhưng chính trong
cuộc tình khắc cốt ghi tâm thứ hai, cô tìm thấy mục đích sống của mình. Giai
Kỳ sống vì lời hẹn ước trăm năm ấy, anh bảo cô phải sống hạnh phúc, và cô sẽ
sống hạnh phúc, nhất định sẽ hạnh phúc. Khi Mio “đến cùng cơn mưa”, ở bên
anh một lần nữa để rồi hoàn toàn biến mất giữa thế gian này, Takumi mới nhận
ra một điều quan trọng, anh không còn đắm đuối trong Hoa tư mộng của riêng
mình nữa, anh cũng có ước hẹn với Mio. Cô nói với anh rằng:
“Em sẽ lên tinh cầu Lưu Trữ trước.
Bọn mình sẽ gặp lại nhau ở đó chồng nhé.
Em luôn dành chỗ bên cạnh em cho chồng.
Chồng nhớ giữ gìn sức khỏe.
Chăm sóc Yuji hộ em.
Cảm ơn chồng rất nhiều.Em yêu anh.Tận đáy lòng”.
Mio của anh vẫn lựa chọn bên anh mặc dù đã nhìn thấy cái chết của mình
mười bốn năm sau đó. Điều mà người con gái anh yêu muốn chính là mười bốn
năm hạnh phúc ấy chứ không phải là một cuộc đời dài vô nghĩa, không tình yêu.