B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
NG

I H C THU L I

H và tên: MAI V N H NH

TÊN
TH NG X

TÀI: NGHIÊN C U GI I PHÁP C I T O, NÂNG C P H
LÝ N

C TH I M T S

B NH VI N TRÊN

NGH AN

LU N V N TH C S

Hà N i – 2015

A BÀN T NH


B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
NG

I H C THU L I

H và tên: MAI V N H NH

TÊN
TH NG X

TÀI: NGHIÊN C U GI I PHÁP C I T O, NÂNG C P H
LÝ N

C TH I M T S

B NH VI N TRÊN

NGH AN
Chuyên ngành: C p thoát n

c

Mã s : 118605870008

LU N V N TH C S
Ng

ih


ng d n khoa h c: TS.

Hà N i – 2015

NG MINH H I

A BÀN T NH


i

L IC M

N

Sau m t th i gian th c hi n, lu n v n t t nghi p th c s c a tác gi v i đ tài
“NGHIÊN C U GI I PHÁP C I T O, NÂNG C P H TH NG X
TH I M T S

B NH VI N TRÊN

thành d

ng d n c a TS.

is h

k thu t tài nguyên n
Có đ


c - Tr

AN” đ

ng Minh H i - B môn C p thoát n

ng

C

c hoàn
c – Khoa

i h c Th y l i Hà N i.

c k t qu nghiên c u nêu trên, ngoài s n l c c g ng c a b n thân,

tác gi đã nh n đ

cs h

ng d n r t t n tình và c th c a TS.

Bên c nh đó, tác gi còn nh n đ
C p thoát n

A BÀN T NH NGH

LÝ N


ng Minh H i.

c s giúp đ c a các th y cô giáo trong B môn

c, Khoa đào t o Sau đ i h c và các b n bè đ ng nghi p. S giúp đ

và đ ng viên này đã khích l tác gi r t l n trong quá trình hoàn thành lu n v n.
Do ki n th c c a tác gi còn nhi u h n ch và trong đi u ki n nghiên c u
còn nhi u thi u th n nên b n lu n v n không tránh kh i nh ng thi u sót. Tác gi
kính mong đ

c các giáo s , ti n s , các chuyên gia và các b n đ ng nghi p đóng

góp ý ki n đ b n lu n v n có ch t l
Tác gi xin đ

ng cao nh t.

c bày t lòng bi t n sâu s c t i TS.

ng Minh H i và các

th y cô giáo đã t n tình giúp đ tác gi hoàn thành đ tài lu n v n t t nghi p này.
Chân thành c m n!
Hà N i, ngày 25 tháng 08 n m 2015
Tác gi

Mai V n H nh



ii

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình do tôi t tìm tòi, nghiên c u; các s li u
trong lu n v n có c s rõ ràng và trung th c và ch a t ng đ

c công b trên b t k

công trình nghiên c u khoa h c nào.
Hà N i, ngày 25 tháng 8 n m 2015
Tác gi lu n v n

Mai V n H nh


iii

M CL C
L I C M N ..............................................................................................................i
L I CAM OAN ...................................................................................................... ii
M C L C ................................................................................................................. iii
DANH T

VI T T T ................................................................................................v

DANH M C B NG ..................................................................................................vi
DANH M C HÌNH ................................................................................................. vii
PH N M

U .........................................................................................................1


1.Tính c p thi t c a đ tài ........................................................................................1
2.M c tiêu c a đ tài ................................................................................................2
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u .......................................................................2

4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u ..........................................................2

5. K t qu d ki n đ t đ
CH

c .....................................................................................3

NG I: T NG QUAN V L NH V C NGHIÊN C U...................................4

1.1 T ng quan v n

c th i b nh vi n.....................................................................4

c đi m chung c a n

1.1.1

c th i b nh vi n ......................................................4


1.1.2 .Thành ph n, tính ch t c a n

c th i b nh vi n ..........................................6

c đi m v l u l

c th i b nh vi n ........................................8

1.1.3.

1.2. Các nghiên c u x lý n

ng c a n

c th i b nh vi n đã th c hi n trên th gi i ............10

1.2.1. Các nhóm công ngh chính ......................................................................10
1.2.2. Các công ngh đ
1.3. Các nghiên c u x lý n

c áp d ng hi n nay.....................................................11
c th i b nh vi n đã th c hi n

1.3.1. Quy đ nh chung v x lý n
1.3.2. X lý n

c th i b nh vi n .........................................18

c th i b nh vi n t i Vi t Nam ..................................................19


1.3.3. M t s công ngh x lý n
CH

Vi t Nam.............18

NG II. C S D

LI U và c s lý thuy t ..................................................25

2.1. Thu th p tài li u v n

c th i b nh vi n t i các bênh vi n

2.2. C s lý thuy t v x lý n
2.2.1.X lý b ng ph

c th i b nh vi n đi n hình ...........................20
Ngh An ..........25

c th i ..................................................................30

ng pháp c h c ...............................................................30

2.2.2. C s lý thuy t x lý BOD .......................................................................33
2.2.3.C s lý thuy t x lý Nit .........................................................................34


iv

2.2.4.C s lý thuy t x lý Photpho ...................................................................37

2.2.5. M t s công ngh sinh hoc x lý k t h p N va P ....................................40
2.2.6. Gi i thi u ph n m m ASIM (Activated Sludge Simulation) ..................43
CH

NG III :

LÝ N
3.1

XU T GI I PHÁP C I T O, NÂNG C P H TH NG X

C TH I M T S B NH VI N TRÊN

A BÀN T NH NGH AN ....44

c đi m c a vùng nghiên c u .......................................................................44

3.1.1. V trí đ a lý c a t nh Ngh An ..................................................................44
3.1.2.

c đi m v t nhiên c a Ngh An .........................................................45

3.1.3.

c đi m v xã h i c a t nh Ngh An .....................................................46

3.2.Tình hình x lý n

c th i b nh vi n


3.2.1. Mô t các c s Y t phát sinh n
3.2.2. L

ng n

ngh an ...............................................46
c th i Y t trên đ a bàn t nh ..............46

c th i phát sinh t các c s y t ............................................47

3.2.3. Mô t các công trình x lý n

c th i hi n có ...........................................47

3.3. Phân tích và so sánh m t s công ngh x lý n

c th i Y t ........................52

3.4. Phân tích và l a ch n công ngh phù h p v i đi u ki n th c t c a khu v c
t nh Ngh An ..........................................................................................................56
3.4.1. C s l a ch n gi i pháp công ngh x lý n

c th i ...............................56

3.4.2. L a ch n ch n công ngh phù h p v i đi u ki n th c t c a khu v c t nh
Ngh An..............................................................................................................57
3.5.

xu t ph


ng án c i t o, nâng c p h th ng x lý n

c th i m t s b nh

vi n trên đ a bàn t nh Ngh An ..............................................................................57
3.5.1. Quy mô c a m t s b nh vi n trên đ a bàn t nh Ngh An .......................57
3.5.2.Tính toán ph

ng án x lý đ xu t t i b nh vi n Y hoc c truy n t nh

Ngh An..............................................................................................................58
3.6. K t lu n ...........................................................................................................73
CH

NG IV: K T LU N VÀ KI N NGH ..........................................................75

TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................77


v

DANH T

VI T T T

BOD

Biochemical Oxygen Demand

Nhu c u oxy sinh h c


COD

Chemical Oxygen Demand

Nhu c u oxy hóa h c

DO

Dissolved Oxygen

Oxy hòa tan

MBBR

Moving Bed Biofilm Reactor

B l c sinh h c s d ng các

giá
th cho vi sinh dính bám đ sinh tr
SS

Suspended Solid

ng và phát tri n.
Ch t r n l l ng

XLNT


X lý n

c th i

BVDK

B nh vi n đa khoa

PKDKKV

Phòng khám đa khoa khu

v c
TYT

Tr m y t

QCVN

Quy chu n Vi t Nam

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

BTNMT

B tài nguyên và môi tr

BYT


B Yt

UBND

y ban nhân dân

WHO

T ch c y t th gi i

CB-CNV

Cán b - công nhân viên

ng


vi

DANH M C B NG
B ng 1.1: M t s vi sinh v t gây b nh theo đ
B ng 1.2: Thành ph n n

ng n

c ...........................................6

c th i .................................................................................7


B ng 1.3: K t qu đánh giá thông s ô nhi m chung cho t ng tuy n ........................7
B ng 1.4: ánh giá n
B ng 1.5:

c th i b nh vi n theo chuyên khoa........................................8

nh m c s d ng n

B ng 1.6. Các công ngh x lý n

c tính theo gi

ng b nh .........................................8

c th i .................................................................11

B ng 2.1: Các công trình x lý c h c ......................................................................30
B ng 2.2: Tóm t t quá trình x lý BOD....................................................................33
B ng 3.1: H th ng x lý n
B ng 3.2: So sánh u nh

c th i c a các b nh vi n trên đ a bàn t nh Ngh An .49

c đi m các ph

ng án công ngh ..................................52

B ng 3.3: B ng t ng h p công su t h th ng x lý n

c th i m t s b nh vi n trên


đ a bàn t nh Ngh An ................................................................................................58
B ng 3.4: Ch t l

ng n

c th i sau khi x lý ..........................................................59

B ng 3.5: Danh m c các thi t b công ngh trong tr m x lý n

c th i ..................68


vii

DANH M C HÌNH
Hình 1.1: Công ngh l c sinh h c nh gi t (biofilter) ......................................................... 13
Hình 1.2: S đ công ngh bùn ho t tính truy n th ng ....................................................... 14
Hình 1.3: S đ công ngh thi t b x lý h p kh i theo công ngh AAO........................... 15
Hình 1.4. M t c t thi t b XLNT Joukasou c a Nh t s d ng công ngh AAO ................. 17
Hình 1.5 S đ công ngh x lý n

c th i trong đi u ki n t nhiên ................................... 18

Hình 2.1: Phân lo i song ch n rác ....................................................................................... 31
Hình 2.2: X lý Nit b ng ph

ng pháp sinh h c ............................................................... 37

Hình 2.3: X lý Photspho b ng bùn ho t tính ..................................................................... 40

Hình 2.4: Quy trình AAO và Bardenpho x lý k t h p N và P ........................................... 41
Hình 2.5: Quy trình UTC và VIP x lý k t h p N và P ...................................................... 42
Hình 2.6: Ph n m m mô ph ng quá trình x lý n

c th i b ng bùn ho t tính tu n hoàn ............. 43

Hình 3.1: S đ dây truy n công ngh x lý n

c th i hi n tr ng ...................................... 59

Hình 3.2: S đ dây chuy n công ngh x lý n

c th i đ xu t ......................................... 61

Hình 3.3: S đ mô ph ng c m x lý AAO trên ASIM ...................................................... 70
Hình 3.4: Di n bi n NH 4 + qua các b .................................................................................. 71
Hình 3.6: Di n bi n NO 2 - qua các b .................................................................................. 72
Hình 3.7: Di n bi n P qua các b ......................................................................................... 72
Hình 3.8: MODUL h p kh i có th áp d ng cho XLNT b nh vi n t i Ngh An ............... 74


1

PH N M

U

1.Tính c p thi t c a đ tài
Theo s li u c a S Y t T nh Ngh An thì trên đ a bàn t nh hi n có 10 b nh
vi n tuy n t nh và 17 b nh vi n tuy n huy n. Trong đó ch m t s ít b nh vi n có h

th ng x lý n
ra môi tr

c th i, còn h u h t n

c x th ng

ng mà không có bi n pháp x lý. Tuy nhiên ngay c các b nh vi n có h

th ng x lý n

c th i thì nh ng h th ng này đã đ

x lý l c h u, hi u su t th p. N
đ

c th i c a các b nh vi n khác đ

c xây d ng t lâu, công ngh

c th i sau x lý không đáp ng tiêu chu n x th i

c quy đ nh t i QCVN 28:2010/BTNMT – Quy chu n k thu t qu c gia v n

th i Y t .

c bi t hàm l

ng Nit và Photpho trong n


nhi u l n quy đ nh cho phép do các công ngh c đã đ

c

c th i sau x lý cao g p
c ng d ng đ u không th c

hi n các quá trình x lý nit và photpho. M t khác, cùng v i s phát tri n v quy
mô c a các b nh vi n và c s y t thì l

ng n

công su t thi t k c a tr m x lý. Do đó n

c th i ngày càng gia t ng v

t quá

c th i c a các b nh vi n và c s y t

này là m t trong nh ng nguyên nhân gây ô nhi m môi tr

ng nghiêm tr ng trong

khu v c.
Trong nh ng n m g n đây, cùng v i s ti n b xã h i, đ i s ng nhân dân d n
đ

c nâng cao, trong đó ch t l


lên rõ r t. Kéo theo đó thì l

ng sóc s c kh e, khám ch a b nh c ng đ

ng ch t th i y t phát sinh c ng ngày càng l n h n và

tr thành ngu n gây ô nhi m môi tr
cho con ng

i n u không đ

X lý n
trong chi n l

ng n

c, không khí, đ t và lây lan b nh t t

c x lý tri t đ .

c th i và ch t th i y t là m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng
c b o v môi tr

ng c a Vi t Nam.

i u 39 Lu t B o v môi tr

ng c ng đã nêu rõ: B nh vi n và các c s y t

khác ph i th c hi n các yêu c u b o v môi tr


ng sau đây :

Có h th ng ho c bi n pháp thu gom, x lý n
th

c nâng

ng xuyên đ t tiêu chu n môi tr

c th i y t và v n hành

ng.

B trí thi t b chuyên d ng đ phân lo i b nh ph m, rác th i y t t i ngu n.


2

Có bi n pháp x lý, tiêu h y b nh ph m, rác th i y t , thu c h t h n s d ng
đ m b o v sinh, tiêu chu n môi tr

ng.

Có k ho ch trang thi t b phòng ng a, ng phó s c môi tr

ng do ch t

th i y t gây ra.
Ch t th i r n, n


c sinh ho t c a b nh nhân ph i đ

m m b nh có nguy c lây nhi m tr

c x lý s b lo i b

c khi chuy n v c s x lý, tiêu h y t p

trung.
Qua kh o sát và nh ng phân tích cho th y nhu c u đ u t h th ng x lý
n

c th i hoàn thi n v i công ngh và quy mô phù h p cho các b nh vi n trên đ a

bàn T nh Ngh An đ

c đ t ra r t c p thi t.

2.M c tiêu c a đ tài
xu t công ngh x lý n

c th i chung đ i v i các b nh vi n trên đ a bàn

t nh Ngh An,
xu t và tính toán chi ti t công ngh x lý n

c th i cho m t b nh vi n

đi n hình trong ph m vi t nh Ngh An.


it

3.
3.1.

ng và ph m vi nghiên c u

it
it

ng c a đ tài
ng nghiên c u c a đ tài là nh ng công trình x lý n

c th i áp d ng

công ngh sinh h c trong x lý.

3.2. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
Ph m vi nghiên c u c a đ tài là h th ng x lý n

c th i c a m t s b nh

vi n trong đ a bàn t nh Ngh An

4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

4.1. Cách ti p c n

- Ti p c n các thành t u nghiên c u và công ngh c a các n

c trong khu

v c và trên th gi i
- Ti p c n có s tham gia c a nh ng ng
n

c th i b nh vi n

ih

ng l i trong các d án x lý


3

-Ti p c n theo theo quy đ nh 43 c a Th t

ng Chính ph v h th ng x lý

ch t th i.
- Ti p c n th c t :

i kh o sát th c đ a, tìm hi u các h s , tình hình ho t

đ ng c a các công trình x lý n

c th i m t s b nh vi n trên đ a bàn t nh Ngh An


- Ti p c n đáp ng nhu c u: Tính toán, đánh giá nhu c u x lý n

c th i

b nh vi n

4.2.Ph

ng pháp nghiên c u

- Ph

ng pháp thu th p tài li u, s li u.

- Ph

ng pháp phân tích, x lý, đánh giá s li u.

- Ph

ng pháp k th a.

- Ph

ng pháp th ng kê và phân tích h th ng.

5. K t qu d ki n đ t đ

c


- ánh giá hi n tr ng kh n ng x lý n

c th i m t s b nh vi n trên đ a bàn

t nh Ngh An;
- K t qu d báo nhu c u x lý n
Ngh An trong t

c th i m t s b nh vi n trên đ a bàn t nh

ng lai và nhân r ng ra thêm các b nh vi n khác trong t nh và

trong toàn qu c;
- K t qu phân tích thành ph n, tính ch t c a n

c th i b nh vi n và các y u

t là c s đ đ xu t các gi i pháp c i t o, nâng c p h th ng x lý n

c th i m t

s b nh vi n trên đ a bàn t nh Ngh An;
-

xuât đ

c gi i pháp c i t o, nâng c p h th ng x lý n

b nh vi n trên đ a bàn t nh Ngh An.


c th i m t s


4

CH

NG I: T NG QUAN V L NH V C NGHIÊN C U

1.1 T ng quan v n

c th i b nh vi n

c đi m chung c a n

1.1.1

Thông th

c th i b nh vi n

ng ch t th i b nh vi n g m 3 lo i: ch t th i r n, n

c th i và khí

th i v i m c đ đ c h i khác nhau. Nguy hi m nh t là các b nh ph m g m các t
bào, các mô b c t b trong quá trình ph u thu t, ti u ph u, các g ng tay, bông g c
có dính máu m , n

c lau r a t các phòng thi t b , phòng m , khoa lây, khí thoát


ra t các kho ch a nh t là các kho ch a radium, khí h i t các lò thiêu… Sau đó là
các ch t th i t các d ng c y t nh kim tiêm, ng thu c, dao m , l xét nghi m,
túi oxy… Cu i cùng là n
N

c th i và n

c th i sinh ho t.

c th i b nh vi n là m t d ng n

nh trong t ng s l

ng n

c th i sinh ho t và ch chi m m t ph n

c th i sinh ho t c a khu dân c . N

c th i b nh vi n

phát sinh t nhi u khâu và quá trình khác nhau:
-N

c th i sinh ho t c a bác s , y tá, công nhân viên b nh vi n, c a b nh

nhân và thân nhân b nh nhân.
-N


c th i v sinh, lau chùi, làm s ch các phòng b nh và phòng làm vi c.

-N

c th i t gi t qu n áo, ch n m n, drap tr i gi

ng, kh n lau … t các

khâu pha ch thu c, n u n, r a chén bát, d ng c …Tùy theo t ng khâu và quá
trình c th , n
N

c th i s có tính ch t và m c đ ô nhi m khác nhau.

c th i phát sinh do quá trình khám ch a b nh có đ c tính là khi ch a

phân hu có m u nâu đ , ch a nhi u c n l l ng và có mùi tanh khó ch u. N

c

th i y t có các ch t r n l l ng, hoá ch t, thu c men, vi khu n, dung môi trong
d

c ph m và các ph th i khác. N
+ N u không đ

n

c th i này có tác h i nh sau:


c x lý đúng m c s gây ô nhi m tr c ti p cho môi tr

c, làm tích t ch t đ c trong các đ ng v t, th c v t thu sinh.

ng


5

+ Các lo i vi sinh và m m b nh trong n
trên di n r ng cho ng

c th i có kh n ng gây nhi m b nh

i và đ ng v t.

+ Các lo i d n xu t có trong hóa ch t, d
v lâu dài cho các sinh v t s ng trong n

c.

c ph m trong n
i v i con ng

c th i và gây h i

i khi ti p xúc v i các

ch t này s d b các b nh ngoài da,....
N


c th i phát sinh t các sinh ho t c a con ng

i trong b nh vi n, c ng tin,

nhà v sinh… Có đ c tính là khi ch a phân hu có màu đen có ch a nhi u c n l
l ng, rác, th c n th a, d u m và các ph th i khác. N

c th i này có các tác h i

nh sau:
+ Ch a nhi u các ho t ch t h u c , Hydrocacbon, Nit , Photpho, l u hu nh.
Các ch t này d th i r a, phân hu thành các s n ph m gây ô nhi m th c p.
+ Các h p ch t vô c trong n

c th i sinh ho t th

đáng k do n ng đ các ch t này trong n
n

c th i cao nh h
+N

n

ng x u đ n quá trình x lý n

c th i.

ng l n các vi sinh v t, vi khu n ký


i và đ ng v t nên gây nguy c lan truy n ô nhi m n

c ng m, gây ô nhi m môi tr

ng

c th p nh ng n ng đ chloride trong

c th i sinh ho t có ch a hàm l

sinh trong ru t ng

ng không gây nh h

c m t và

ng.

Hàng ngày t các b nh vi n, m t kh i l

ng l n n

c th i ch a đ

c x lý

ch a nhi u ch t b n h u c và vi trùng gây b nh th m vào lòng đ t, gây ô nhi m
ngu n n


c ng m. M t khác, n

c th i trong các m

ng h b c mùi vào khu v c

xung quanh gây nh h

ng không khí trong b nh vi n và các khu v c lân c n. Mùa

m a, n

c m a ch y tràn có th gây ô nhi m môi, lây lan d ch b nh.

c th i theo n

Do đó, đ gi t t v n đ v sinh d ch t trong b nh vi n và ng n ch n lan
truy n b nh d ch ra khu v c lân c n, nh m đ m b o vi c khám ch a b nh t t cho
b nh nhân c ng nh b o v s c kh e cho ng
đ u t xây d ng m t h th ng x lý n

i dân xung quanh các b nh vi n, c n

c th i b nh vi n đ t tiêu chu n và không

còn kh n ng gây b nh là m t nhu c u b c thi t.


6


1.1.2 .Thành ph n, tính ch t c a n
N

c th i y t đ

c hình thành t các quá trình khám ch a b nh và các ho t

đ ng khác trong b nh vi n, trong n
tr s BOD5, hàm l

c th i b nh vi n

c th i y t ch a các ô nhi m h u c thông qua

ng Nit thông qua các tr s NH 4 , NO X ,các ch t kh trùng s

d ng trong b nh vi n, các kim lo i n ng và các ch t c ch đ i v i VSV, các vi
khu n nh coliform, Salmonella, Shigella, Vibro, các vi khu n gây b nh đ

ng

ru t, các lo i ký sinh trùng, , tr ng giun, sán....
B ng 1.1: M t s vi sinh v t gây b nh theo đ
Sinh v t

B nh truy n theo đ

ng n
ng n


c
c

Vi trùng
Salmonella typhi

Th

ng hàn

Salmonella paratyphi

Phó th

Salmonella sp.

Viêm d dày, ru t

Shigella sp.

L

Vibrio cholerae

T

ng hàn

Virus
Entorovirus


Nhi u lo i b nh

Rotavirus

Tiêu ch y

ng v t nguyên sinh
Giardia lambria

Tiêu ch y

Cryptosporidium

Tiêu ch y

Giun sán
Diphyllobothrium latum

B nh giun sán

Taenia saginata

B nh giun

Tùy theo đ c thù c a t ng b nh vi n, n

c th i b nh vi n còn ch a nhi u

lo i h p ch t hóa h c khác nhau phát sinh t quá trình xét nghi m, thí nghi m ch n

đoán b nh, kh trùng, l u tr thu c, hay n
t khu v c X-quang...

c th i có ch a các h p ch t phóng x


7

Các ch tiêu ô nhi m trong n

c th i c a b nh vi n (d a vào k t qu nghiên

c u c a Vi n Khoa h c và K thu t Môi tr

ng) đ

B ng 1.2: Thành ph n n

c nêu trong b ng 1.2 sau đây.
c th i

Giá tr

Ch tiêu hoá lý

Min

Max

T.Bình


20oC

31oC

27oC

6,9

7,58

7,15

100

270

165

Ôxy hòa tan (mg/L)

0

1,2

0,5

BOD 5 (mg/L)

150


300

250

COD (mg/L)

250

560

450

Nit Amon(NH 4 +) (mg/L)

12,5

35,3

23

PO 4 3- (mg/L)

2,1

7,9

5,2

Cl- (mg/L)


82,5

151,3

127

Coliforms (MPN/100 mL)

4x107

2x109

2x108

Nhi t đ n

c th i

pH
Hàm l

ng c n l l ng (mg/L)

(Ngu n: T ng h p các k t qu phân tích n

c th i các b nh vi n khu v c phía B c

t n m 1996 đ n 2007 c a Vi n khoa h c và k thu t môi tr


ng (IESE))

có s so sánh gi a các ki u b nh vi n khác nhau ta ph i ti n hành phân
chia các b nh vi n theo tuy n và theo chuyên khoa đ đánh giá. K t qu đánh giá
theo tuy n cho th y n

c th i c a b nh vi n tuy n t nh có hàm l

ng ch t h u c

các giá tr BOD 5 ,COD , DO) cao h n so v i b nh vi n tuy n trung

(th hi n

ng và b nh vi n ngành.
B ng 1.3: K t qu đánh giá thông s ô nhi m chung cho t ng tuy n
B nh vi n

BOD 5

COD

T ng

T ngN SS

mg/l

mg/l


P mg/l

mg/l

mg/l

6,97

99,80

163,20

2,55

16,06

18,6

T nh

6,91

163,90

214,40

1,71

18,93


10,0

Ngành

7,12

139,20

179,90

1,44

18,85

46,0

Trung

ng

PH

(Ngu n: Vi n Y h c lao đ ng và MT- B y t và Trung tâm CTC)


8

Nguyên nhân n
cao h n tuy n trung


c th i b nh vi n tuy n t nh có hàm l

ng và tuy n ngành do l

ng n

ng ch t ô nhi m

c s d ng tính cho 1 gi

ng

b nh th p nên n ng đ ch t ô nhi m cao h n so v i các tuy n khác.
B ng 1.4: ánh giá n
Chuyên khoa

PH

c th i b nh vi n theo chuyên khoa

BOD 5

COD

T ng

T ngN SS

mg/l


mg/l

P mg/l

mg/l

mg/l

6,91

147,56

201,4

1,57

17,24

37,96

Lao

6,72

143,23

207,25

1,15


16,06

22,23

Ph s n

7,21

167,00

221,90

0,99

13,19

51,25

a khoa

(Ngu n: Vi n Y h c lao đ ng và MT- B y t và Trung tâm CTC)
Nhìn chung hàm l

ng ch t ô nhi m không có s khác bi t l n khi phân chia

các b nh vi n theo chuyên khoa. Các thông s ô nhi m không có n ng đ đáng k
đ đánh giá.

c đi m v l u l


1.1.3.

ng c a n

c th i b nh vi n

Theo k t qu kh o sát trong th i gian 1997-2002 c a Trung tâm t v n và
chuy n giao công ngh n
gi

ng b nh n

ng, đ nh m c s d ng n

nh m c s d ng n

c tính theo gi

ng

S l

ng b nh

N

300-350

S cán b công nhân viên


(0,8-1,1)N

100-150

Ng

(0,9-1,3)N

50-70

Sinh viên th c t p, khách

(0,7-1)N

20-30

T ng s n

(3,4-4,4)N

470-600

S gi

i nhà b nh nhân

c dùng th c t

ng/ ngày


Tính c nhu c u phát tri n
Ph n l n l
ng n

ng n
c

c, lít/ngày

650-950
c s ch và môi tr

ng)

c th i sau s d ng đ u x vào h th ng thoát n

c th c t th i ra tính cho m t gi

chu n c a các n

ng b nh

Nhu c u tiêu th n

(Ngu n: Trung tâm t v n chuy n giao công ngh n
L

c tính trên

c ta nh b ng sau.


B ng 1.5:
it

c s ch và môi tr

ng b nh trong m t ngày đêm v

c.

t tiêu

c, Nga, M và l n h n r t nhi u so v i các tiêu chu n Vi t


9

Nam. Tiêu chu n dùng n

c c a m t s b nh vi n do Chính Ph Th y i n tài tr

xây d ng nh b nh vi n Uông Bí là 2.500 l/gi
kh e tr em là 1.700l/gi
an kho ng 1.000l/gi

ng b nh.ngày đêm, Vi n b o v s c

ng b nh.ngày đêm, c a các b nh vi n quân đ i và công

ng b nh.ngày đêm. Do đ c đi m ch a b nh và nghiên c u


khác nhau, tiêu chu n n

c c p c a các b nh vi n là r t khác nhau. Nhìn chung, đ i

v i các b nh vi n đa khoa c p t nh, tiêu chu n c p n

c

m c 600-800l/ gi

ng

b nh.ngày đêm.
i v i các b nh vi n chuyên khoa ho c các b nh vi n trung
n

c s d ng t

ng đ i cao (đ n 1.000l/gi

ng.ngày đêm) do n

ng, l

ng

c s d ng cho c

m c đích nghiên c u đào t o. T i các b nh vi n chuyên khoa, t l s bác s và nhân

viên ph c v trên m t gi

ng b nh t

n i trú c ng l n h n s gi

ng b nh theo thi t k r t nhi u. Ngoài ra còn m t

nguyên nhân khác làm cho l
ng

ng đ i cao (1,2-1,4). S b nh nhân đi u tr

ng n

c th i t ng là t n th t do thi u ý th c c a

i nhà b nh nhân khi s d ng khu v sinh ho c vòi n
Theo tính toán c a B môn C p thoát n

c- môi tr

c công c ng.
ng n

c c a tr

ng

i


H c Xây D ng Hà N i, d a trên c s kh o sát m t s b nh vi n, thì nhu c u s
d ng n

c t i các b nh vi n nh sau:
- i u tr : 18%
-Lau nhà: 15%
-B nh nhân t m: 10%
-Gi t gi : 18%
-N u n

c, th c n: 12%

-Cán b công nhân viên s d ng: 12%
-Hao h t t n th t: 15%
Nh v y
t 600-1000 l/gi

n

c ta, theo các nghiên c u thì tiêu chu n th i n

ng b nh.ngày đêm ph thu c vào các lo i và các c p b nh vi n.

Ph n l n các b nh vi n, phòng khám, c s đi u tr … đ u n m
ây là n i t p trung đông ng
n

c b nh vi n


i, có l

c th i b nh vi n là m t d ng c a n

ng n

các khu đô th .

c tiêu th l n. Do đó, có th th y

c th i sinh ho t đô th . Trong n

c th i


10

ch a ch y u các ch t h u c và ch t ô nhi m ngu n g c sinh ho t c a con ng
Tuy nhiên, do n

i.

c s d ng trong quá trình ch a b nh và ch m sóc b nh nhân nên

v m t v sinh và d ch t h c, trong n

c th i b nh vi n ch a nhi u vi khu n gây

b nh và d lây lan.


1.2. Các nghiên c u x lý n

c th i b nh vi n đã th c hi n trên th gi i

Công ngh XLNT ph bi n hi n nay trên th gi i v n là công ngh bùn ho t
tính, l c sinh h c, l c sinh h c ng p n
M ts n

c kém phát tri n

c nhi u b c v i l p đ m vi sinh ng p n

c.

Châu Phi và Châu Á hi n đang áp d ng công

ngh chi phí th p Dewats: B t ho i nhi u b c k t h p các ng n đ m vi sinh y m
khí ng p n

c, ho c bãi l c ng m có tr ng cây.. Tuy nhiên, gi i pháp này th

yêu c u di n tích đ t s d ng t

ng đ i l n và th

ng

ng b phát sinh mùi t tr m x

lý.


1.2.1. Các nhóm công ngh chính


Nhóm công ngh x lý theo ph

ng pháp c h c và hoá lý

B t bu c áp d ng cho các b nh vi n đa khoa v i s gi

ng l n, m t đ b nh

nhân khám ch a b nh cao, c ng nh các B nh vi n v i nhi u khoa chuyên ngành
nh lao ph i, các khoa lây nhi m, ch y th n nhân t o, chi u ch p X-quang v i phim
t, chi u x ung b

u... n

c th i ch a nhi u kim lo i n ng và các ch t gây đ c

ho c c ch đ i v i vi sinh v t.

ó là các quá trình c h c (l ng cát, tách rác, đi u

hoà, l ng s b ), hoá h c và hóa lý (đi u ch nh pH, keo t tách kim lo i n ng, tách
c n, oxy hoá s b n

c th i...)

X lý c h c nh


l ng cát, tách rác, đi u hoà và l ng s b là các quá trình

b t bu c v i t t c các h thông x lý n


c th i B nh vi n.

Nhóm công ngh x lý sinh h c trong đi u ki n t nhiên
Hi n nay ng

Bãi l c ng p n

i ta th

ng x lý b ng hai lo i công trình là H sinh h c và

c k t h p tr ng cây (Constructed Wetland). Công ngh này có u

đi m là chi phí đ u t th p nh ng không th x lý đ

cn

c th i có đ ô nhi m

cao và c n di n tích xây d ng r t l n đ ng th i phát sinh mùi hôi th i.


11


Nhóm công ngh x lý sinh h c n


sinh tr

c th i b ng bùn ho t tính (vi sinh v t

ng l l ng)
Công ngh Aerotank đ

x lý n

c th i đ

này đã đ

c th c hi n

Anh t n m 1914, đây là công ngh

c ng d ng r ng rãi nh t. Trong quá trình phát tri n công ngh

c phát tri n thành nhi u công ngh x lý khác nhau d a trên nguyên lý

này nh b Aerotank t i tr ng cao, Aerotank làm thoáng kéo dài, Aerotank k t h p
quá trình x lý thi u khí (Anoxic) đ t ng hi u qu x lý Nit , Photpho, SBR…..


Nhóm công ngh x lý n


ho c y m khí sinh tr

c th i b ng màng sinh h c (vi sinh v t hi u khí

ng dính bám trên giá th )

Quy trình công ngh x lý n

c th i c a nhóm công ngh màng sinh h c, x

lý BOD và Amoni v i giá th vi sinh dính bám ng p n

c. Ph n l n các công trình

này đ u ho t đ ng theo nguyên t c AAO ho c AO và các quá trình x lý n
đ

c th i

c tích h p trong b ch t o s n b ng composite ho c b ng thép.

1.2.2. Các công ngh đ
Công ngh x lý n

c áp d ng hi n nay

c th i thông d ng áp d ng trên th gi i và t i Vi t Nam đ

c


th ng kê trong b ng 1.6:
B ng 1.6. Các công ngh x lý n

c th i

c đi m công M c đ áp d ng

STT Công ngh

ngh
Công
1

ngh

l c

sinh h c nh gi t
(biofilter)
bùn

ho t tính truy n
th ng
Công ngh x

3

sinh

h c


X lý hóa lý + n
vi sinh

c th i quy mô nh . Hi n nay ít s d ng

do hi u qu x lý không n đ nh và phát
sinh mùi r t l n.

Công ngh
2

c áp d ng trong các công trình x lý

lý

trong

thi t b h p kh i

X lý hóa lý +
vi sinh

X lý hóa lý +
vi sinh

Áp d ng ph bi n trong các công trình x
lý n

c th i đã đ


c xây d ng t i Vi t

Nam v i nhi u quy mô công su t
Là công ngh tiên ti n trên th gi i và t i
Vi t Nam, áp d ng cho các công trình có
quy mô nh , v a và l n. Hi u qu x lý


12

c đi m công M c đ áp d ng

STT Công ngh

ngh
cao và n đ nh.

FRP
X

lý sinh h c

trong đi u ki n t

4

nhi n

X


lý b ng vi Áp d ng v i các công trình x lý quy mô

sinh v t trong nh , t vài ch c đ n vài tr m m3. Yêu c u
đi u

ki n

t

di n tích t
th

nhiên

ng đ i l n. Hi u qu x lý

ng không n đ nh

1.2.2.1. Công ngh l c sinh h c nh gi t ( Biofilter)
B l c sinh h c dùng đ x lý n

c th i b ng ph

ng pháp sinh h c hi u khí

m c đ hoàn toàn ho c không hoàn toàn. B ho t đ ng theo nguyên t c vi sinh v t
dính bám trên v t li u r n và hình thành màng sinh h c.
B l c sinh h c nh gi t đ


c c p gió t nhiên ho c c p gió nhân t o. Thông

gió t nhiên th c hi n qua các c a c p gió b trí đ u kh p b m t thành b . T ng
di n tích l c p gió trong ph m vi sàn b và sàn l c l y 1- 5% di n tích b l c. Khi
thông gió nhân t o thành b ph i kín, dùng qu t gió th i không khí vào kho ng
không gian gi a sàn l c và sàn đáy b v i áp l c 100mm c t n
S đ n nguyên b l c không d
Tính toán máng phân ph i và tháo n

c ( ch c a vào).

i 2 và không quá 8, t t c đ u ho t đ ng.
c c a b l c sinh h c theo l u l

ng l n

nh t. C n có thi t b đ x c n và đ r a đáy b l c sinh h c khi c n thi t. Hàm
l

ng BOD 5 trong n

n

c th i có BOD 5 l n h n 200 mg/l thì ph i tu n hoàn n

c th i đ a vào b l c sinh h c không l n h n 200mg/l. N u
c. Khi thi t k b l c

sinh h c thông gió t nhiên l y chi u cao làm vi c H l y 1,5 – 2m, t i tr ng thu l c
q l y 1 – 3 m3/m3 v t li u/ ngày.



13

Hình 1.1: Công ngh l c sinh h c nh gi t (biofilter)
c đi m:
-

Không c n b m h i l u bùn;

-

Không c n máy th i khí;

-

Gây mùi, nh h

ng đ n m quan.

1.2.2.2. Công ngh Bùn ho t tính truy n th ng (Aerotank)
Công ngh Bùn ho t tính truy n th ng th
x lý n

c th i đô th . Công ngh này đã đ

t i Vi t Nam. S đ dây chuy n công ngh đ

ng đ


c s d ng trong l nh v c

c ng d ng

nhi u n i trên th gi i và

c th hi n trong hình 1.2:


14

Hình 1.2: S đ công ngh bùn ho t tính truy n th ng
Tác nhân đ x lý n

c th i là bùn ho t tính. Trong quá trình này, các lo i

vi khu n hi u khí tích t thành các bông bùn (sinh tr
ch t h u c và s d ng oxy đ

c bão hòa trong n

ng l l ng) s h p th các

c đ oxy hóa ch t h u c . Các

thông s công ngh c b n c a b aerotank là li u l

ng bùn ho t tính phù h p v i

t il


ng F /M) và l

ng h u c tính theo BOD (th

ng g i là đ i l

ng không khí

c p cho quá trình.
Công ngh bùn ho t tính truy n th ng có u đi m là hi u qu x lý cao, tuy
nhiên kh i tích công trình t

ng đ i l n, qu n lý v n hành th

ng t

ng đ i khó

kh n và yêu c u nhân l c v n hành ph i có trình đ k thu t nh t đ nh.

1.2.2.3. Thi t b x lý sinh h c n

c th i trong thi t b h p kh i theo công

ngh AAO
Thi t b h p kh i theo công ngh AAO là thi t b h p kh i đúc s n r t thích
h p cho x lý n

c th i b nh vi n. Trong thi t b , n


c th i đ

c x lý qua nhi u

b c k khí, hi u khí và thi u khí k t h p nên đ t hi u su t x lý r t cao. S đ
nguyên lý ho t đ ng c a h th ng đ

c th hi n trong hình 1.3:


15

Hình 1.3: S đ công ngh thi t b x lý h p kh i theo công ngh AAO
N

c th i c a c s y t đ

th i c s y t . Sau đó đ

c thu gom t p trung b i h th ng thu gom n

c

c đ a qua b tách rác, c n cát h p kh i v i b đi u hòa.

B tách rác, c n g m 02 ng n, có ch c n ng ch n rác to và l ng s b các ch t r n
trong n
N


c th i.
c th i sau khi đ

c l ng cát và tách rác đ a qua b đi u hòa. T i b đi u

hòa có h th ng ng phun khí có tác d ng hòa tr n n
hoàn nh m n đ nh l u l

ng và n ng đ n

c th i tr

c th i c , m i và n

c tu n

c khi đ a sang công trình

x lý phía sau.
N

c th i đ

c d n sang h th ng x lý sinh h c n

c th i h p kh i theo

công ngh AAO. Ng n đ u có h th ng s c khí và v t li u đ m vi sinh l u đ ng
Moving Bed. V t li u đ m vi sinh l u đ ng là n i các vi khu n trú ng , phát tri n
và tiêu th các ch t h u c , gi m n ng đ ch t b n trong n

Sau khi đ
n

c th i đ

c th i.

c x lý trong b hi u khí có v t li u đ m vi sinh l u đ ng, dòng

c d n sang ng n l c. Ng n l c có ch a các v t li u l c tr n, có tác

d ng gi l i h u h t c n và bùn ho t tính d sau quá trình x lý hi u khí. N

c th i


16

sau ng n l c đã có các ch tiêu nh BOD, hàm l
c n kh trùng t i ng n kh trùng tr
- Song ch n rác: có kích th
ga thu n

ng c n,... đ m b o tiêu chu n, ch

c khi x ra ngoài.
đ sâu kho ng 1650mm H

c song kho ng 35mm,


c th i và song ch n rác có tác d ng l ng lo i các lo i đ t, cát tránh tr

ng

h p các t p ch t này s làm h ng b m và gây tác d ng x u cho khoang l ng bùn.
Ngoài ra song ch n rác này s lo i b các v t ch t có kích th
t cđ

ng ng và ng thông khí.

- B đi u hòa: nh m n đ nh l u l
đ

c l n có nguy c gây

ng và n ng đ n

c th i, khi l

ng n

c b m vào khoang đ m vi sinh l u đ ng b ng b m chìm, m c t i n

thi t đ nh cân b ng và l

ng n

c th i
cđ


c

c qua b m c ng đ u đ n.

- Khoang ch a v t li u đ m vi sinh l u đ ng: luôn đ
v t luôn di đ ng. Các ch t h u c trong n

cđ

c th i khí, các đ m vi sinh

c các vi sinh v t bám trên các đ m

sinh v t h p thu, nit rat hóa.
- Khoang l c: các ch t r n đ

c l c b i các v t th l c, thông qua các v t th l c

v i b m t tr n nh n, b ph n l c đ
- Khoang n

c thi t k đ có th r a ng

c đã qua x lý: t m th i l u l i n

c 1 cách d dàng

c đã qua x lý đ ng th i tách b

toàn b s c n còn l i.

- B l ng, ch a bùn: th tích yêu c u là có th ch a đ

cl

ng bùn tích t trong

vòng 14-30 ngày (t l chuy n đ i bùn c a BOD lo i b là 80%, n ng đ bùn l ng
2%). Dung d ch keo t đ
ch a v t li u l c s đ

c b m vào khoang đi u ti t l u l

c chuy n t i và tích t t i khoang l ng, ch a bùn. Khoang

l ng bùn và khoang ch a bùn đ
- Ng n l ng bùn: bùn đ

ng. Bùn t khoang

c tách riêng.

c l ng trong vòng 2 ngày (48 ti ng) (t l chuy n đ i bùn

c a BOD lo i b là 80%, n ng đ bùn l ng 2%) (

sâu yêu c u 1500 đ n 3000

mm)
- Khoang ch a bùn: th tích yêu c u ch a đ


cl

ng bùn chuy n t khoang l ng

bùn sang trong vòng 7 ngày (n ng đ bùn chuy n 2%). Tr
ng

c t ho t đ ng, s bùn tích t s đ

ch a bùn

c khi h th ng r a

c chuy n t khoang l ng bùn sang khoang