Nhận xét về bài thơ Đàn ghi ta của Lorca - Thanh Thảo, có ý kiến cho rằng: Bài thơ vơ cùng đặc sắc
trong nghệ thuật xây dựng hình ảnh. Ý kiến khác lại khẳng định: Tạo tính nhạc mới là điểm thành cơng
của bài thơ.
Bằng việc phân tích hệ thống hình ảnh và tính nhạc trong bài thơ, anh/chị hãy bình luận những ý
kiến trên
1. Vài nét về tác giả, tác phẩm
-Thanh Thảo là nhà thơ sinh ra để cách tân thơ Việt, một hồn thơ giàu chất triết lí, ln tìm đến với những vẻ
đẹp của nhân cách.
- Tác phẩm: Đàn Ghi ta của Lorca rút từ tập thơ Khối vng Ru- bích (1985), là thi phẩm tiêu biểu của
Thanh Thảo. Bài thơ đã chạm đến những giá trị cao cả, thiêng liêng, là triết lí về cái đẹp, về sức sống của
nghệ thuật chân chính bằng tiếng nói tri âm của Thanh Thảo đối với người nghệ sĩ Tây Ban Nha, Gar-xi-a
Lor-ca.
2. Giải thích nhận định
- Đặc sắc : độc đáo, mới mẻ, mang sức truyền cảm đặc biệt.
- Nghệ thuật xây dựng hình ảnh: phương pháp chọn lựa, xây dựng hình ảnh nhằm tạo ra những ý nghĩa sâu
xa.
- Tính nhạc: khả năng tạo nhạc điệu.
Ý kiến thứ nhất đánh giá về tài năng của Thanh Thảo trong việc tạo ra những hình ảnh độc đáo, mới mẻ, giàu
sức gợi.
Ý kiến thứ hai nhận định về khả năng tạo nhạc điệu của bài thơ.
Hai ý kiến nhưng cùng làm nổi bật những khía cạnh khác nhau trong q trình tìm tịi, cách tân nghệ thuật,
khẳng định tài năng của Thanh Thảo trong bài thơ Đàn Ghi ta của Lorca.
3. Phân tích, chứng minh
a. Ý kiến 1
* Cây đàn
- Là nhạc cụ quen thuộc của đất nước Tây Ban Nha. Hình ảnh cây đàn gợi liên tưởng đến Lorca – một nghệ
sĩ rất yêu nhạc dân gian và gợi liên tưởng đến Tây Ban Nha, quê hương của cây đàn ghi ta.
- Cây đàn là biểu tượng cho sự nghiệp nghệ thuật của Lorca, cho sức sống bất diệt của nghệ thuật, và của
chính Lorca.
* Tiếng đàn
- Hình ảnh những tiếng đàn bọt nước: biểu tượng cho sự mong manh, ngắn ngủi của nghệ thuật và số phận
của người nghệ sĩ trước các thế lực bạo tàn.
- tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan:
+ tiếng ghi ta nâu: màu nâu vốn là màu quen thuộc của vỏ đàn ghita, màu da của cô gái Di-Gan, màu của
đất mẹ gợi nỗi buồn da diết. “tiếng ghi ta nâu” còn là tiếng lòng của Lor-ca trầm tĩnh, nghĩ suy.
+ tiếng ghi ta lá xanh là tiếng đàn hoài niệm về bầu trời tự do cùng tình yêu cao đẹp mà Lor-ca tơn thờ. tiếng
ghi ta lá xanh cịn được hiểu là tiếng lòng của Lor-ca rất đỗi trẻ trung, tha thiết u cuộc sống, u con
người, nó cịn là biểu tượng cho sự sống bất diệt của Lor-ca. Hình ảnh đối lập với màu đỏ gắt đang bao phủ
khắp đất nước Tây Ban Nha.
+ tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan: mang ý nghĩa tượng trưng cho số phận mong manh của người nghệ sĩ
Lorca cũng là số phận của kiếp người nói chung.
- tiếng ghi ta rịng rịng/máu chảy: nghệ thuật nhân hóa đã tạo nên một sức ám ảnh đặc biệt, âm nhạc đã trở
thành thân phận, tiếng đàn trở thành một linh hồn, một sinh thể. Tiếng đàn cũng có nỗi đau của nó, cũng chịu
nỗi bất hạnh như chính người sáng tạo ra nó.
- tiếng đàn như cỏ mọc hoang: tượng trưng cho sự đơn sơ, cho sức sống mãnh liệt, trường tồn, cũng biểu
tượng cho tuổi trẻ, tuổi xuân. Cách so sánh thể hiện sự xót xa tiếc nuối trước sự ra đi đột ngột của một thiên
tài.
* Những hình ảnh quen thuộc gợi nhiều liên tưởng.
1
- Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt:
+ Nghĩa thực: gợi đến mơn đấu bị tót, một hoạt động văn hoá khiến Tây Ban Nha nổi tiếng khắp thế giới.
+ Biểu tượng: Tây Ban Nha đã trở thành một đấu trường giữa tự do dân chủ với thể chế chính trị hà khắc;
giữa những cách tân nghệ thuật với nền nghệ thuật già nua.
- Giọt nước mắt vầng trăng: gợi cái chết bi phẫn của Lorca, khiến ta có cảm giác vầng trăng nơi đáy giếng
như giọt nước mắt khổng lồ của nhân loại tiếc thương Lorca, đồng thời khẳng định sự bất tử của Lorca.
- đường chỉ tay đã đứt - dịng sơng rộng vơ cùng
+ đường chỉ tay đã đứt dự báo cho số phận ngắn ngủi.
+ dòng sơng rộng vơ cùng biểu tượng cho cõi tạo hố vô biên, một cõi khác, thế giới khác, thế giới của sự
vĩnh cửu.
- Hình ảnh: Lor-ca bơi sang ngang - trên chiếc ghi ta màu bạc và li la li la li la.
+ chiếc ghi ta màu bạc là một biến ảnh của tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh khi sang cõi khác, cõi siêu
sinh. Hình ảnh thơ mang vẻ đẹp thần thoại.
+ li la li la li la...gợi hình ảnh những bơng hoa tử đinh hương liên tiếp xoè nở như một cách khẳng định đầy
tin tưởng về sự sống bất diệt, vĩnh hằng của Lor ca.
b. Ý kiến 2
- Được tạo nên từ thể thơ tự do: với những câu thơ dài, ngắn không đều số lượng từ co dãn, linh hoạt,
Thanh Thảo đã thoát khỏi những ràng buộc của câu chữ để giải phóng nguồn cảm xúc.
- Từ hình thức trình bày: bài thơ không dấu chấm câu, trừ dấu chấm lửng đặt ở cuối bài thơ, khơng viết hoa
đầu dịng, vì thế nó tựa như một bản giao hưởng đầy cung bậc: có khúc dạo đầu êm ái du dương, có đoạn cao
trào gấp gáp khi thể hiện cái chết đầy bất ngờ, đầy tức tưởi của Lorca, có đoạn kết sâu lắng, thiết tha khi nghĩ
đến sự bất tử của người nghệ sĩ, của nghệ thuật và cái đẹp.
- Âm hưởng tiếng đàn li - la - li - la li - la được cấy vào bài thơ cũng có tác dụng tạo tính nhạc.
- Chất nhạc khơng chỉ thể hiện ở câu chữ, đó cịn là nhạc của tâm hồn, của những dịng cảm xúc đang
rung lên cùng hình tượng.
4. Bình luận
- Hai ý kiến nhưng không mâu thuẫn mà bổ sung cho nhau, hoàn thiện nhận định về tài năng nghệ thuật của
Thanh Thảo, thể hiện sự đánh giá chính xác về những đặc điểm nghệ thuật độc đáo, có giá trị của bài thơ
Đàn ghi ta của Lor-ca, từ đó làm cơ sở, làm định hướng cho người đọc tiếp cận, khám phá vẻ đẹp của tác
phẩm.
- Các ý kiến giúp mỗi người thêm yêu mến, trân trọng tài năng, tấm lịng, tình cảm của người nghệ sĩ Việt
Nam Thanh Thảo - nhà thơ của sự bền bỉ, tìm tịi, cách tân.
Phân tích cảm hứng nhân văn của Thanh Thảo qua bài thơ Đàn ghita của Lorca?
1. Mở bài
- Vài nét về tác giả
- Vài nét về tác phẩm
- Vấn đề nghị luận
2. Thân bài
a. Khái quát về cảm hứng nhân văn
- Nhân văn có thể hiểu là những giá trị đẹp đẽ của con người. Một tác phẩm có tính nhân văn
là tác phẩm thể hiện con người với những nét đẹp của nó, đặc biệt là những giá trị tinh thần
như trí tuệ, tâm hồn, phẩm cách; tác phẩm có tính nhân văn cịn hướng đến khẳng định và đề
cao vẻ đẹp của con người.
- Tính nhân văn chính là thước đo giá trị văn học của mọi thời đại.
2
- Cảm hứng nhân văn cũng có những đặc điểm riêng. Nó bao gồm những
ngun tắc đạo lí làm người, những thái độ đối xử tốt lành trong các mối
quan hệ giữa con người với nhau, những khát vọng sống, khát vọng về
hạnh phúc. Đó cịn là tấm lịng cảm thương cho mọi kiếp người đau khổ,
đặc biệt là với trẻ em, với phụ nữ và những người lương thiện bị hãm hại,
những người hồng nhan mà bạc mệnh, những người tài hoa mà lận đận…
b. Phân tích
* Thanh Thảo ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn của người nghệ sĩ thiên tài Lorca
- Vẻ đẹp của niềm đam mê nghệ thuật, của tình yêu quê hương Tây Ban Nha tha thiết.
- Vẻ đẹp của người nghệ sĩ tài hoa . Locca là người nghệ sĩ yêu quê hương đất nước Tây Ban
Nha và có niềm đam mê nghệ thuật cháy bỏng
+ Lời đề từ bài thơ được Thanh Thảo lấy ý thơ trong bài Ghi nhớ của Locca “Khi tôi
chết hãy chôn tôi với cây đàn” Lời thơ được xem là di nguyện của Locca. Hình ảnh
cây đàn là biểu tượng cho sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật của Locca, hơn nữa cây đàn
ghita là một trong những nét văn hóa độc đáo của đất nước Tây Ban Nha. Lời nhắn
nhủ của Locca với hậu thế đã gói trọn tình yêu tha thiết của Locca với nghệ thuật, với
đất nước mình. Bên cạnh đó Locca cịn thầm mong thế hệ sau hãy vượt qua ông để đi
tới. Đây là suy nghĩ của một người nghệ sĩ chân chính có nhân cách đẹp đẽ
+Khi đã sang thế giới bên kia phải qua dịng sơng cách trở âm dương rộng vơ cùng,
Locca vẫn bơi trên chiếc ghita màu bạc dù ở thế giới bên này hay đã sang thế giới bên
kia trong Locca vẫn nguyên vẹn niềm đam mê nghệ thuật, vẫn yêu tha thiết xứ sở Tân
Ban cầm.
-Locca là người nghệ sĩ tài hoa, chế độ độc tài Phrăng-cô không buông tha cho người nghệ sĩ,
chiến sĩ luôn đấu tranh cho nền dân chủ Tây Ban Nha. Locca ngã xuống nhưng những cung
bậc tiếng đàn của Locca vẫn còn vang vọng mãi trong lòng nhân dân Tây Ban Nha và nhân
dân thế giới.
+ tiếng ghi ta nâu, màu nâu là màu quen thuộc của cây đàn ghi ta, cũng có thể là màu
cây đàn của Locca , màu nâu còn là màu của đất ( Nâu một vùng đất mới/ Đợi tay
người gieo trồng – Xuân Quỳnh). Trong hội hoạ nâu là gam màu trầm gợi nỗi buồn
thương. Qua giọng thơ tiếng ghi ta nâu Thanh Thảo muốn tái hiện âm thanh tiếng đàn
của Locca thật da diết có thể neo đậu mãi trong tâm hồn người nghe. Cuộc đời và sự
nghiệp Locca mãi hòa vào cõi bất tử.
+ Tiếng đàn tiếp tục được thị giác hóa bầu trời cơ gái ấy. Hình ảnh bầu trời tượng
trưng cho tự do, cơ gái ấy có thể có thể là người yêu của Locca, cũng có thể là tình u
nói chung. Tiếng đàn của Locca ln hướng đến tự do, hướng đến tình yêu, tiếng đàn
mang tinh thần nhân văn đẹp đẽ.
+ Cụm từ tiếng ghi ta tiếp tục được lặp lại trong dịng thơ tiếng ghi ta lá xanh biết
mấy . Hình ảnh lá xanh truyền tới người đọc cảm giác tươi mát. Tiếng đàn ghi ta của
Locca có thể xoa dịu nỗi đau cho con người, làm dịu bớt khơng khí căng thẳng của
cuộc nội chiến đẫm máu đương thời trên đất nước Tây Ban Nha. Đặt màu lá xanh bên
cạnh màu đỏ gắt mới thấy hết tiếng đàn Locca luôn cháy lên khát vọng hịa bình.
+ Kết thúc khổ thơ, tiếng đàn Locca thật bi thương Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan/
Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy. Hình ảnh bọt nước xuất hiện trở lại với tính từ miêu
tả trịn gợi những ngón đàn tuyệt vời, bản đàn tuyệt diệu của Locca cũng như tài năng
3
nghệ thuật của Locca đã đạt đến độ viên mãn. Thủ pháp đối “ tròn – vỡ tan” gieo vào
lòng người đọc cảm giác đau đớn khơng gì bù đắp được trước sự dở dang của một
cuộc đời , sự lỡ làng của một tình u. Giờ đây dịng chảy âm thanh tiếng đàn như hòa
cùng dòng máu chảy ròng rịng. Tiếng đàn cũng như chủ nhân của nó phải chịu một số
phận oan trái, thê lương khơng gì kể xiết
* Tác giả đồng cảm với khát vọng đấu tranh vì một nền dân chủ, vì sự tiến bộ của nền
nghệ thuật Tây Ban Nha ở người nghệ sĩ- chiến sĩ Lorca
- Mở đầu bài thơ ta bắt gặp cách kết hợp từ ngữ đầy ngẫu hứng những tiếng đàn bọt nước.
Nếu như chuỗi âm thanh những tiếng đàn gợi cuộc đời và những sáng tạo nghệ thuật của
Locca thì hình ảnh bọt nước lại gợi vẻ mong manh dễ vỡ. Thanh Thảo đã kết hợp hình ảnh và
âm thanh quen thuộc thành những tiếng đàn bọt nước tạo ra lớp nghĩa mới: cuộc đời và sự
nghiệp của của người nghệ sĩ Locca vô cùng mong manh.
- Chuỗi âm thanh ấy được đặt trong khung cảnh đất nước Tây Ban Nha đương thời Tây Ban
Nha áo choàng đỏ gắt:
+ Tây Ban Nha là đất nước quê hương của Locca
+ Hình ảnh áo choàng đỏ nhắc người đọc nhớ tới nhớ tới những đấu trướng bị tót, một
hoạt động văn hóa khiến đất nước Tây Ban Nha trở thành nổi tiếng thế giới. Song hình
ảnh áo chồng đỏ cịn giúp người đọc liên tưởng tới một đấu trường đặc biệt: đấu
trường giữa một bên là khát vọng dân chủ của người công dân Locca và môt bên là nền
độc tài Phrang cô, một bên là là khát vọng cách tân nghệ thuật của chàng nghệ sĩ Locca
với bên kia là nền nghệ thuật Tây Ban Nha già nua lúc bấy giờ
+ Từ chỉ mức độ đỏ gắt tạo cảm giác nhức nhối như những mâu thuẫn đã đến độ căng
thẳng không thể điều hịa.
=> Dịng thơ đã giúp người đọc hình dung sự đối nghịch cam go quyết liệt giữa Locca
với nền nghệ thuật già nua và nền chính trị xã hội Tây Ban Nha. Trong cuộc đối đầu
ấy, Locca đơn độc, số phận người nghệ sĩ Locca cũng mong manh như bọt nước kia
mà thơi
- Hình ảnh có tính chất đối lập giữa những tiếng đàn bọt nước và áo chồng đỏ gắt cũng góp
phần nói lên tình thế đơn độc của Locca. Mặc dù vậy trong Locca chưa bao giờ nguội tắt ý
chí đấu tranh vì một nền dân chủ xã hội, vì sự tiến bộ của một nền nghệ thuật . Lắng sâu
trong từng hình ảnh thơ là niềm cảm thương sâu sắc và ngưỡng mộ cao độ của Thanh Thảo
trước người nghệ sĩ sinh bất phùng thời Locca
* Thanh Thảo cảm thương sâu sắc trước số phận oan trái của Lorca
- Câu thơ Tây Ban Nha / hát nghêu ngao gợi hình ảnh chàng nghệ sĩ Locca hát để vơi đi nỗi
buồn chất chứa trong lòng, hát để ca ngợi tự do, ca ngợi tình yêu.Thế rồi Lorca bất ngờ đón
nhận cái chết bi thảm:
bỗng kinh hồng
áo choàng bê bết đỏ
Lorca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
Lối diễn đạt của Thanh Thảo khiến câu thơ trở nên đa nghĩa: Locca kinh hoàng khi mình bị hạ
sát, mặc dù sinh thời Locca ln ám ảnh nhưng khơng nghĩ cái chết lại đến với mình bất ngờ
đến thế.Nhưng cũng có thể hiểu nhân dân Tây Ban Nha kinh hoàng trước cảnh Locca bị hạ sát
đột ngột bởi bàn tay hắc ám của chế độ độc tài Phrăng -cô .Dù hiểu theo cách nào ta cũng thấy
4
cái chết đến với người nghệ sĩ thiên tài ấy như sét đánh ngang tai khơng kịp trở tay. Những
dịng thơ thể hiện niềm tiếc thương vô hạn của nhân dân Tây Ban Nha trước sự ra đi của Locca
khi tài năng đang nở rộ .Màu đỏ bê bết là sắc màu của áo choàng đỏ cộng hưởng với màu
máu.Phép đảo từ bê bết đỏ đã phần nào tái hiện bi kịch thảm khốc dội xuống cuộc đời Locca.
Những dòng thơ bẻ làm đôi diễn tả sự dở dang trong cuộc đời và sự nghiệp của Locca
Locca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
Phép so sánh đã tái hiện tâm lí của của Locca khi bị điệu về bãi bắn cũng là về cõi chết một
cách bình thản. Locca đón nhận cái chết bình thản, nhẹ nhàng. Thanh Thảo đã diễn tả một cách
sâu sắc tinh tế trạng thái tâm lí của Locca trong giờ phút bị hạ sát.
- Trước số phận oan nghiệt của người nghệ sĩ tài hoa ấy, Thanh Thảo đã vỗ về, an ủi người
bạc mệnh
chàng ném lá bùa của cô gái Di-gan
vào xốy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng n bất chợt
Những hành động liên tiếp của Locca luôn ở thế chủ động. Chàng ném lá bùa của cô gái Di
gan vào xốy nước, chàng ném trái tim mình vào cõi lặng yên, những hành động của Locca
được xem như sự giải thoát khỏi mọi nỗi khổ đau, mọi hệ lụy trên cõi đời. Vượt không gian
và thời gian, Thanh Thảo đang an ủi linh hồn người xấu số.Những dòng thơ của Thanh Thảo
mang đậm âm hưởng của văn tế phương đông.
- Dù Lorca khơng cịn nữa nhưng sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật, nhân cách của Lorca vẫn
ngời sáng mãi theo thời gian:
không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
Nhân dân Tây Ban Nha đã làm trái lời di nguyện của Locca “khơng ai chơn cất tiếng đàn”.
Câu thơ có nhiều cách hiểu.Có thể hiểu nhân dân tỏ lịng ngưỡng mộ và tiếc thương vô hạn
nên không nỡ chôn cất tiếng đàn của Loca. Đây cũng là cách bày tỏ tình yêu tha thiết với quê
hương đất nước mình.Nhưng cũng có thể khơng ai chơn cất tiếng đàn đồng nghĩa với việc
chưa có người nghệ sĩ nào có thể vượt qua khả năng sáng tạo của Locca. Bầu trời văn học
nghệ thuật Tây Ban Nha lúc bấy giờ vẫn còn khoảng trống. Một lần nữa tác giả khẳng định
sức sáng tạo nghệ thuật tuyệt vời của Locca. So với lời đề từ, cây đàn được thay bằng tiếng
đàn , tiếng đàn thơ Locca và ý thơ Thanh Thảo có sức ngân vang hơn trong lòng người đọc.
Tiếng đàn Lorca “như cỏ mọc hoang”, tiếng đàn chỉ sự nghiệp cách tân nghệ thuật của
Locca, cỏ mọc hoang diễn tả cỏ mọc nhanh, mọc nhiều, bộc lộ sức sống mãnh liệt và bền bỉ.
Câu thơ cho thấy con người cũng như sự nghiệp cách tân nghệ thuật của Locca vừa có sức
lan tỏa vừa mạnh mẽ lâu bền trong lịng cơng chúng. Sự ra đi của người nghệ sĩ thiên tài đầy
bi tráng.
Mở rộng: Cũng có ý kiến cho rằng có hai cách hiểu dòng thơ này:
Cách 1: Thiếu vắng Lorca, cánh đồng nghệ thuật Tây Ban Nha chỉ là cánh đồng hoang thiếu
người dẫn đường. Hiểu theo cách này ta thấy dịng thơ có mối quan hệ nhân quả.
5
Cách 2: Hậu thế không thể chôn cất tiếng đàn vì nghệ thuật của Lorca mạnh mẽ, tràn đầy sức
sống như cỏ. Hiểu theo cách này dòng thơ mang quan hệ lí giải. Cách hiểu này tơn vinh giá trị
của nghệ thuật Lorca
Cách kết hợp từ giọt nước mắt vầng trăng tạo ra nhiều cách hiểu nếu ta thêm những từ, cụm từ
hoặc quan hệ từ khác nhau:
+ Nếu hiểu là giọt nước mắt khóc cho vầng trăng ta sẽ thấy câu thơ là tiếng khóc thương
của nhân dân khóc thương số phận bi thảm của Locca. Từ nơi đáy giếng thâm u lạnh lẽo,
sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật và nhân cách Locca vẫn tỏa sáng theo thời gian, vẫn đẹp
hơn bao giờ hết. Từ láy long lanh đặt đầu dòng thơ nhằm khẳng định và ca ngơi sức
sống , sức tỏa sáng bất diệt của tiếng đàn Locca
+ Nếu hiểu là giọt nước mắt như vầng trăng thì ý thơ nhằm so sánh giọt nước mắt như
vần trăng bất tử kia, đó là nước mắt của nhân dân Tây Ban Nha và nhân dân thế giới
khóc cho con người tài hoa, bạc mệnh. Đó là tiếng khóc lớn mang tầm thời đại.
+ Nếu hiểu là giọt nước mắt và vầng trăng câu thơ gợi ra tiếng khóc của con người và cả
vũ trụ đang khóc thương cho người nghệ sĩ thiên tài Locca.
=> Bề mặt từ ngữ của dòng thơ rất lỏng lẻo tạo ra những khoảng trống, khoảng trắng. Chính
những khoảng trống ấy lại mang đến nhiều ý vị cho người tiếp nhận bài thơ. Dù hiểu theo cách
nào ta cũng thấy cái chết của Locca đậm màu sắc bi tráng.
Mở rộng:
Cũng có cách hiểu cho rằng: Vầng trăng là hình ảnh biểu tượng cho nền nghệ thuật của Lorca
đang lặng lẽ chiếu sáng trong âm thầm cô đơn. Nỗi buồn trong sáng của người nghệ sĩ như giọt
nước mắt trong veo nơi đáy giếng. Vầng trăng – giọt nước mắt là chùm hình ảnh trùng phức
gợi tư duy đa chiều, ấn tượng.
d.Sự đồng cảm sâu sắc của Thanh Thảo với Lorca trên hành trình sáng tạo nghệ thuật
- đi lang thang về miền đơn độc:
+ Hành động đi lang thang : Locca là con người của tự do, tự do trong cuộc sống, tự do
giữa đất trời và tự do trong sáng tạo nghệ thuật.
+ Miền : từ chỉ khơng gian địa lí, cũng là khơng gian sáng tạo nghệ thuật của người nghệ
sĩ
+ Đơn độc:có thể hiểu theo hai cách : người nghệ sĩ chỉ có một mình hay nỗi niềm cơ
đơn
=> Thanh Thảo đã kết hợp một từ cụ thể và một từ trừu tượng để tạo ra hai lớp nghĩa:
+ Tả thực : một mình Locca lang thang trên con đường nào đó của quê hương xứ sở
+ Tượng trưng: người nghệ sĩ chỉ có một mình khám phá tìm tịi trên hành trình sáng tạo
nghệ thuật, đi tiên phong trên hành trình cách tân nghệ thuật. Thanh Thảo đã bày tỏ mối
đồng cảm sâu sắc với Locca.
- với vầng trăng chếnh choáng::
+ Vầng trăng: là bạn tri kỉ của thi nhân, là biểu tượng cho cảm hứng sáng tạo thi ca (Ví
dụ Tiếng hát con tàu – Chế Lan Viên)
+ Chếnh choáng: say sưa đến cực độ
=> Cách kết hợp từ đầy ngẫu hứng “ Vầng trăng chếnh choáng” đã tạo ra một lớp nghĩa
mới: Locca sáng tạo và cách tân nghệ thuật với niềm đam mê cháy bỏng.
- trên yên ngựa mỏi mòn:
6
+ Yên ngựa : gợi nhắc đến những chiến binh kiêu hùng, những người nghệ sĩ du ca lãng
tử. Hệ thống hình ảnh : nghệ sĩ du ca lãng tử, vầng trăng, yên ngựa, cây đàn đã tái hiện
chân dung Locca thật đẹp, thật lãng mạn.
+ Mỏi mòn: chỉ sự mệt mỏi , trên hành trình sáng tạo đổi mới thi ca có lúc Locca cũng
cảm thấy mệt mỏi. Thanh Thảo thấu hiểu và cảm thông tột cùng với Locca. Dường như
Thanh Thảo mượn hình tượng Locca để kí thác tâm sự của mình cũng như khi xưa
Nguyễn Du đã kí thác tâm sự khi nói về Tiểu Thanh.
* Vài nét nghệ thuật độc đáo
- Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu, kết thúc.
- Sử dụng hình ảnh, biểu tượng - siêu thực có sức chứa lớn về nội dung.
- Kết hợp hài hoà hai yếu tố thơ và nhạc.
- Thanh Thảo còn sử dụng một số biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sanh, chuyển đổi cảm giác…
để thể hiện nội dung tư tưởng cảu bài thơ đồng thời qua đó giúp người đọc hình dung được
cmar hứng nhân văn của tác phẩm
3. Kết bài
- Học sinh tự làm
7