CIMA Vietnam Workshop – 28 April 2016

KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM:
Làm thế nào để phát triển hệ thống
báo cáo hiệu quả

Diễn giả: Tiến sĩ Phan T Hồng Đức (PhD, CPA Aus, ACMA, CGMA)
Ông Võ Quốc Bảo (ACCA, ACMA, CGMA)

Nguồn: Dựa trên bộ slide gốc của Dr. Fred Barbee
Slide 1

Phân bổ nội dung
• 08h30 – 09h15: Kế toán trách nhiệm
• 09h15 – 10h00: Khả năng kiểm soát
• 10h00 – 10h15: Nghỉ giữa giờ
• 10h15 – 10h45: Hệ thống báo cáo hiệu quả
• 10h45 – 11h00: Hỏi đáp

Slide 2

1


Phần 1: Kế toán trách nhiệm

Slide 3

Công việc của quản lý
Kế hoạch

Đánh giá

Ra
Quyết
Định

Tổ chức và
hướng dẫn

Kiểm soát

Slide 4

2


Các hoạt động Kiểm soát
• Quản lý các ngoại lệ
• Kế toán trách nhiệm
• Việc uỷ quyền
• Quản lý bằng cách kiểm tra chi tiết

Slide 5

Kế toán trách nhiệm
• . . . Là hệ thống báo cáo mà trong đó chi phí được

ghi nhận ở cấp độ thấp nhất của việc quản lý và có
sự phân chia trách nhiệm trong đó.


Slide 6

3


Triển khai Kế toán trách nhiệm
• Thiết lập các mục tiêu thực hiện tài

chính (Ngân sách).
• Đo lường và báo cáo thực trạng

hoạt động.
• Đánh giá dựa trên sự so sánh giữa

kế hoạch và thực tế.
Slide 7

Đánh giá Kế toán trách nhiệm
• Đánh giá các trung tâm trách nhiệm

dựa trên . . .
– Phạm vi của việc uỷ quyền; Và
– Sự ưu tiên của các lãnh đạo

Slide 8

4


Sự phân quyền . . .

• . . . Việc uỷ quyền đến các cấp quản lý

trách nhiệm thấp nhất mà có thể ra các
quyết định.

Slide 9

Sự tập trung . . .
• . . . Một tổ chức tập trung là tổ chức mà

ở đó sự phân quyền rất ít tới các cấp
quản lý thấp hơn.

Slide 10

5


Sự phân quyền
• Trong mỗi tổ chức/doanh nghiệp, sự

phân quyền càng nhiều thì sự cần thiết
của việc kiểm soát càng nhiều.

Slide 11

Ưu điểm của việc phân quyền
• Các lãnh đạo cao cấp giảm bớt gánh

nặng can thiệp vào các quyết định hàng

ngày.
• Tinh thần của nhân viên cao
• Đào tạo
• Quyết định được lập ra ngay tại nơi các

hoạt động diễn ra.
Slide 12

6


Khuyết điểm của việc phân quyền
• Lãnh đạo cao cấp mất một vài quyền

kiểm soát.
• Thiếu sự nhất quán trong mục tiêu

chung
• Chồng chéo trách nhiệm.

Slide 13

Sự phân quyền và báo cáo bộ phận
Một cửa hàng riêng lẻ
Quick Mart

Bộ phận là bất kỳ một
phần hoặc hoạt động
của tổ chức mà các
lãnh đạo tìm kiếm dữ

liệu chi phí , doanh
thu hoặc lợi nhuận.
Bộ phận có thể là:

Vùng kinh doanh

Trung tâm dịch vụ

Slide 14

7


Hãy kể tên
03 Trung tâm trách nhiệm phổ biến
Các trung tâm
trách nhiệm

Trung tâm
Chi phí

Trung tâm
Lợi nhuận

Trung tâm
Đầu tư

Slide 15

Cách đánh giá

Các Trung tâm Trách nhiệm:

Dữ liệu
(Inputs)

Nguồn lực sử dụng
...
Nguyên vật liệu
Nhân công
CP SX Chung

Các bước xử lý
bên trong
hệ thống thông tin
Vốn . . .
Vốn lưu động
Thiết bị
v.v…

Thông tin
(Outputs)

Thành phẩm …
Hàng hoá,
Các dịch vụ,
Sáng kiến

Slide 16

8



Bạn có thể nêu định nghĩa
Trung tâm chi phí?
Trung tâm chi phí
Là bộ phận nơi nhà
quản lý kiểm soát
toàn bộ
các chi phí,
nhưng không bao
gồm doanh thu hoặc
quĩ đầu tư.

Slide 17

Ví dụ
Trong các ví dụ sau đây đâu là trung tâm chi phí?
A. Một đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ mà chi phí được

xác định chắc chắn
B. Một bộ phận chức năng hay một khu vực mà chi phí

được xác định chắc chắn
C. Một phần của tổ chức mà ngân sách đã được chuẩn

bị
D. Chi phí phân bổ cho một hoạt động cụ thể

Slide 18


9


Ví dụ
Trong các ví dụ sau đây đâu là trung tâm chi phí?
A. Một đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ mà chi phí được

xác định chắc chắn
B. Một bộ phận chức năng hay một khu vực mà chi phí

được xác định chắc chắn
C. Một phần của tổ chức mà ngân sách đã được chuẩn

bị
D. Chi phí phân bổ cho một hoạt động cụ thể

Slide 19

Cách đánh giá
Trung tâm Chi phí

Xử lý

Đầu vào

Đầu ra

Trung tâm chi phí
Chỉ Kiểm soát
Slide 20


10


Sự đánh giá . . .
• Trung tâm chi phí được đánh giá bởi

các tiềm lực của các Báo cáo hiệu quả
hoạt động (ví dụ so sánh số thực tế với
số kế hoạch).

Slide 21

Các bộ phận được phân loại như các trung tâm Chi
phí, Lợi nhuận và Đầu tư

Slide 22

11


Ví dụ
Giám đốc của một trung tâm lợi nhuận có
thể có quyền kiểm soát đối với ?
( i ) Giá bán
( ii ) Chi phí kiểm soát được
( iii ) Chi phí văn phòng phân bổ từ hội sở
( iv ) Vốn đầu tư tại trung tâm
Slide 23


Ví dụ
Giám đốc của một trung tâm lợi nhuận có
thể có quyền kiểm soát đối với ?
( i ) Giá bán
( ii ) Chi phí kiểm soát được
( iii ) Chi phí văn phòng phân bổ từ hội sở
( iv ) Vốn đầu tư tại trung tâm
Slide 24

12


Cách đánh giá
Trung tâm Lợi nhuận

Đầu vào

Xử lý

Đầu ra

Trung tâm Lợi nhuận
Chỉ Kiểm soát
Slide 25

Bạn có thể nêu định nghĩa
Trung tâm lợi nhuận?
Trung tâm
lợi nhuận
Là bộ phận mà nhà

quản lý kiểm soát
chi phí và doanh
thu, nhưng không
kiểm soát các
khoản đầu tư.

Thu nhập
Doanh thu
Lãi nhận được
Thu nhập khác

Chi phí (CP)
CP sản xuất
Hoa hồng
Lương
CP khác

Slide 26

13


Đánh giá Trung tâm lợi nhuận
• Trung tâm lợi nhuận được đánh giá

thông qua tỷ suất lợi nhuận
(contribution margin) của Báo cáo
kết quả hoạt động kinh doanh.

Slide 27


Các bộ phận được phân loại như các trung tâm
Chi phí, Lợi nhuận và Đầu tư

Slide 28

14


Bạn có thể nêu định nghĩa
Trung tâm đầu tư?
Trung tâm đầu tư
Là bộ phận mà nhà
quản lý có kiểm soát
trên chi phí, doanh
thu, và vốn đầu tư
của mọi tài sản hoạt
động.
Trụ Sở Chính
Slide 29

Cách đánh giá
Trung tâm Đầu tư:

Đầu vào

Xử lý

Đầu ra


Trung tâm đầu tư
Kiểm soát cả ba
Slide 30

15


Trung tâm đầu tư
• Trung tâm đầu tư được đánh giá thông

qua Tỷ suất sinh lời của vốn đầu tư
(Return on Investment - ROI) hoặc Lợi
nhuận thặng dư (Residual Income RI)
có khả năng tạo ra.

Slide 31

Các bộ phận được phân loại như các trung
tâm Chi phí, Lợi nhuận và Đầu tư
Trung tâm trách nhiệm
Slide 32

16


Trung tâm Lợi nhuận và
Trung tâm Đầu tư
• Trung tâm lợi nhuận tập trung vào lợi

nhuận như là thước đo, đánh giá sự

chênh lệch giữa doanh thu và chi phí.
• Trung tâm đầu tư so sánh tài sản được

sử dụng trong việc tạo ra doanh thu.

Slide 33

Các cấp độ của Báo cáo bộ phận

Slide 34

17


Các cấp độ của Báo cáo bộ phận

Slide 35

Các cấp độ của Báo cáo bộ phận

Slide 36

18


Cty Webber, Inc. có 2 bộ phận.

Hãy nhìn chi tiết hơn vào báo cáo lãi lỗ
của bộ phận Television Division


Slide 37

Cách tiếp cận của chúng tôi đối với báo cáo bộ phận- sử dụng dạng báo cáo đóng góp
(contribution format)
Giá vốn hàng bán
bao gồm
chi phí sản xuất
biến đổi
Chi phí cố định
Hoặc biến đổi
Được liệt kê ở
Các khoản mục riêng.

Slide 38

19


Cách tiếp cận của chúng tôi đối với báo cáo bộ phận- sử dụng dạng báo cáo đóng góp
(contribution format).

LN thuần bộ phận
là phần lợi nhuận
đóng góp của
bộ phận Tivi

LN thuần bộ phận
Slide 39

Các chi phí trực tiếp và

chi phí chung
Chi phí
cố định

Không đưa vào
các chi phí thường xuyên.

CP
trực tiếp

CP Chung

Các chi phí phát sinh bởi
sự tồn tại của
bộ phận liên quan

Chi phí hỗ trợ cho nhiều hơn
một bộ phận không thể bỏ qua
nếu bộ phận liên quan đã loại trừ

Slide 40

20


Ví dụ
Những chi phí nào sau đây là chi phí
trực tiếp?
•


Lương tư vấn sản xuất

•

Tiền thuê văn phòng

•

Lương bộ phận quản lý

•

Máy tính văn phòng ở hội sở

•

Điện dùng ở hội sở

•

Lương công nhân sản xuất

•

Bút và giấy

•

Nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất


•

Thù lao của giám đốc

•

Điện sử dụng trong sản xuất

Slide 41

Ví dụ
Những chi phí nào sau đây là chi phí
trực tiếp?
•

Lương tư vấn sản xuất

•

Tiền thuê văn phòng

•

Lương bộ phận quản lý

•

Máy tính văn phòng ở hội sở

•


Điện dùng ở hội sở

•

Lương công nhân sản xuất

•

Bút và giấy

•

Nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất

•

Thù lao của giám đốc

•

Điện sử dụng trong sản xuất

Slide 42

21


Ví dụ
Những chi phí nào sau đây là chi phí

chung?
•

Lương tư vấn sản xuất

•

Tiền thuê văn phòng

•

Lương bộ phận quản lý

•

Máy tính văn phòng ở hội sở

•

Điện dùng ở hội sở

•

Lương công nhân sản xuất

•

Bút và giấy

•


Nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất

•

Thù lao của giám đốc

•

Điện sử dụng trong sản xuất

Slide 43

Ví dụ
Những chi phí nào sau đây là chi phí
chung?
•

Lương tư vấn sản xuất

•

Tiền thuê văn phòng

•

Lương bộ phận quản lý

•


Máy tính văn phòng ở hội sở

•

Điện dùng ở hội sở

•

Lương công nhân sản xuất

•

Bút và giấy

•

Nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất

•

Thù lao của giám đốc

•

Điện sử dụng trong sản xuất

Slide 44

22



Xác định các chi phí cố định có
là chi phí trực tiếp
Các chi phí trực tiếp có thể mất đi theo
thời gian nếu các bộ phận mất đi.
Ko có bộ phận
máy tính, có nghĩa . . .

Ko có lãnh đạo
bộ phận máy tính

Slide 45

Xác định các chi phí cố định là
chi phí chung
Chi phí chung phát sinh bởi sự hoạt động
chung của toàn cty và không phải sự tồn tại
của bất kỳ bộ phận đặc biệt nào.
Ko có bộ phận
Máy tính, nhưng . . .

Chúng tôi vẫn có
Giám đốc công ty.

Slide 46

23


Các cấp độ báo cáo bộ phận


Các chi phí chung ko nên
ghi nhận ở các bộ phận.
Các CP này vẫn tồn tại
cho dù một trong các bộ
phận ko tồn tại.
Slide 47

CP trực tiếp có thể trở thành CP chung
Các chi phí cố định có thể theo dõi được
(chi phí trực tiếp) được ghi nhận ở báo
cáo bộ phận có thể trở thành chi phí
Chung nếu như công ty được chia
thành các bộ phận nhỏ hơn.

Hãy xem ví dụ!
Slide 48

24


CP trực tiếp có thể trở thành CP chung
Webber’s Television Division Các dòng

Sản phẩm

Khu vực
Bán hàng
Slide 49


CP trực tiếp có thể trở thành CP chung

Chi phí cố định của bộ phận TV
$80,000 + $10,000 = $90,000
Slide 50

25