Hội THảO NÂNG CAO Kỹ NĂNG LồNG GHéP VấN Đề bình đẳng giới
trong xây dựng pháp luật
Tp. Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, ngày 9-11/12/2008

Quyt tõm chớnh tr Lng ghộp gii
V Xõy dng c s a s Ngi dõn
chp nhn cỏc vn gii:
Kinh nghim ca Canada
Ngi trỡnh by:
Dianne Cunningham
D ỏn H tr thc thi chớnh sỏch
1


Quyết tâm chính trị cần đến Ban lãnh đạo
• Chúng ta phải rất cảm ơn những người phụ nữ trong chính phủ,
các nữ nghị sỹ, thành viên cơ quan lập pháp (MPP), và các quan
chức cùng những người tiên phong trong việc xây dựng cơ sở để
đa số người dân chấp nhận thay đổi tình trạng bất bình đẳng giới
và nhu cầu thay đổi thái độ, hành vi.
• Quá trình lồng ghép giới đã trở thành bài kiểm tra có thể chấp nhận
được, và trên thực tế là rất hữu ích với các nhà hoạch định chính
sách trong việc đánh giá tác động với phụ nữ và nam giới trong các
chương trình đề xuất, chính sách và luật pháp.
• Giáo dục và truyền thông là những phương tiện chính để thay đổi
thái độ, hành vi, thực hiện chương trình, xây dựng chính sách,
pháp luật và thi hành luật.
- Ví dụ về các nguồn lực giáo dục bao gồm CD ROMs như đĩa The
Joke’s Over. Thông điệp gửi đi là trêu trọc, quấy rối và chòng ghẹo
các bé gái không phải là để gây cười. Nhiều sinh viên đã tự quay
những đoạn video, các vở kịch và các tranh cổ động dán tường

nhằm chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ.
2


Quyết tâm chính trị cần đến Ban lãnh đạo
• Ví dụ về các cuộc vận động thúc đẩy cơ hội thực tập cho bé
gái và phụ nữ được thể hiện qua việc hợp tác trong ngành
thương mại, hàn, điện, và xây dựng. Nhiều quảng cáo đã trở
nên phổ biến trên tivi và qua các phương pháp quảng cáo
khác; trong đó có biển báo tạo các bến xe buýt, các bảng
quảng cáo, các tranh dán tường tại nhiều nơi khác nhau
trong trường học và nơi làm việc.
• Các cuộc họp giữa sinh viên và phụ huynh về nghề nghiệp
đã giúp nâng cao hiểu biết của cha mẹ và khuyến khích các
bé gái lựa chọn nghề nghiệp trong những lĩnh vực không
truyền thông. Công việc trong lĩnh vực thương mại dành cho
cả bé trai và bé gai đều có lương cao, và được làm trong
môi trường an toàn và sạch sẽ.
• Các phim hoạt hình phổ biến trên tivi rất thú vị và cuốn hút
với các bé gái và phụ nữ vì họ được làm việc trong những
ngành không truyền thống, ví dụ như phim hoạt hình
Sesame Street.
3


Quyết tâm chính trị cần đến Ban lãnh đạo
• Trong nhiều năm, công tác lồng ghép giới và phân tích giới đã
đạt tiến bộ.
• Vẫn cần phải thực hiện nhiều việc ở Canada và trên khắp thế
giới.

• Học từ các nước khác; chia sẻ chương trình và những câu
chuyện thành công.
• Là quan chức dân bầu, chúng tôi có cơ hội và trách nhiệm làm
việc chăm chỉ đại diện cho cử tri để soạn thảo luật, đưa ra chính
sách và thiết lập chương trình hiệu quả; và tạo ra các kết quả
tích cực cho người dân cùng gia đình họ.
• Giống như các nhà lãnh đạo nữ được bầu trước, chúng tôi phải
tiếp tục gây sức ép để thay đổi nhằm nâng cao chất lượng cuộc
sống của mọi người.
4


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ
Nghị sỹ tỉnh bang ở Canada
• Chúng tôi chiếm thiểu số ở tất cả các cấp
trong chính quyền, thành phố (địa phương),
ban trường học (địa phương), tỉnh bang và
liên bang.
• Chính trị rõ ràng là lựa chọn nghề nghiệp đòi
hỏi khắt khe nhưng thú vị. Hầu hết phụ nữ lựa
chọn nghề này đều hiểu những đòi hỏi với gia
đình, công việc và thời gian rỗi của họ. Hãy
tận dụng khoảng thời gian cơ hội này!
5


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ
Nghị sỹ tỉnh bang ở Canada
•


Chúng tôi phải tiên phong thực hiện các kế hoạch phổ biến thông tin
để gửi đi các thông điệp. Tìm kiếm cơ hội nói chuyện về thành tựu
chúng tôi đã đạt được và những gì chúng tôi vẫn cần giúp đỡ. Viết
và kể những câu chuyện của chính mình. Mọi người muốn biết
chính phủ đang làm gì với những chương trình đã đề xuất. Chúng
tôi phải để họ biết thông qua việc tìm kiếm cơ hội đăng các bài báo
trên các tạp chí, báo chí và các ấn phẩm nghiên cứu.

•

Ở Canada, chúng tôi sớm hiểu rằng đào tạo về truyền thông đóng
vai trò quan trọng: biết rõ khi nào trả lời đề nghị phỏng vấn và trả lời
thế nào; vấn đề kiến thức và kỹ năng; chuẩn bị trước thông điệp; để
các cuộc phỏng vấn ngắn và có trọng tâm; và đưa ra thông điệp
của bạn!

6


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ Nghị sỹ tỉnh
bang ở Canada
Hai người Canada tiên phong, Mô hình Vai trò
• Nhiều nữ chính trị gia hay còn được chúng tôi gọi là “mô hình
vai trò” ở Canada - những nữ chính trị gia gây ảnh hưởng và
góp phần vào chất lượng cuộc sống ở cộng đồng họ và đất
nước chúng tôi.
• Khi còn là nữ sinh, chúng tôi nhận thức được đóng góp của
nhiều nữ chính trị gia, những người lãnh đạo cải cách xã hội
trong ngành y tế và giáo dục, thách thức điều kiện làm việc tồi
tệ của nhiều phụ nữ, đấu tranh vì quyền bầu cử của phụ nữ

và đạo luật an toàn ở nhà máy, chăm sóc sức khoẻ và nha
khoa cho trẻ em, trợ cấp cho mẹ, điều dưỡng y tế công, và
cải thiện quyền tài sản cho phụ nữ đã kết hôn.
• Họ thúc đẩy chúng tôi tiếp tục và sống trong tinh thần của
cuộc chiến đang tiếp diễn của phụ nữ nhằm đạt được bình
đẳng chính trị, kinh tế và xã hội.

7


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ Nghị sỹ tỉnh
bang ở Canada
Hai người Canada tiên phong, Mô hình Vai trò
Nellie McClung

“Tôi muốn để lại cái gì đó sau khi tôi đi; một gia tài về sự
thật, một vài từ toả sáng từ trong bóng tối .”
• Nellie McClung là một trong những nhà lãnh đạo quan
trọng nhất của làn sóng đòi bình quyền cho phụ nữ đầu
tiên của Canada được người ta nhớ đến vì vai trò của
bà trong “Trường hợp của Con người” nổi tiếng, trong đó
phụ nữ Canada tuyên bố là con người và giống như
nam giới, giờ đây có thể được bầu vào Thượng viện
(1929). Bà đứng đầu chiến dịch để phụ nữ có quyền bầu
cử ở nhiều nơi trên đất nước (1916).
8


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ Nghị sỹ tỉnh
bang ở Canada

Hai người Canada tiên phong, Mô hình Vai trò

“Chính trường là Trò chơi của Phụ nữ!”
Ellen Fairclough
• Nghị sỹ Ellen Fairclough là người phụ nữ đầu tiên ở
Canada được bổ nhiệm vào Nội các liên bang ở vị trí
Bộ trưởng Bộ ngoại giao năm 1957; và sau đó là Bộ
trưởng Bộ Quốc tịch và Nhập cư năm 1958, bởi ngài
John G. Diefenbaker, Thủ tướng Canada.
• Ở Canada, tháng 11/2008, Thủ tướng Stephen Harper
bổ nhiệm nhiều phụ nữ nhất – 29% (11 trong tổng số
38) vào Nội các trong lịch sử Canada. Khó có sự an
lạc; rõ ràng là có tiến bộ.
9


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ Nghị sỹ tỉnh
bang ở Canada
Hai người Canada tiên phong, Mô hình Vai trò
• Đã có lúc nhiều người tin rằng vị trí của phụ nữ là ở nhà, nhưng bà đã
thành công trong việc cân bằng những bổn phận trong gia đình với sự
nghiệp trong chính trường liên bang nơi mà nam giới chiếm đa số.
Trong sự nghiệp chính trị của mình, bà luôn được báo giới chú ý tới.
Ellen Fairclough thường là phụ nữ duy nhất trong phòng họp toàn nam
giới. Đã có lần, người ta đề nghị bà rời khỏi cuộc họp nội các chỉ vì chủ
đề của cuộc thảo luận - bạo hành tình dục – có thể quá khó nghe đối
với bà. Do không có mô hình vai trò nữ giới để tiếp bước, Fairlcough đã
tự tạo ra những nguyên tắc cho chính mình và làm tôn chỉ cho hành
động của mình.
• Mặc dù chúng ta chiếm thiểu số, một trong những kỷ lục trên thế giới là

ở đây, ngay tại Việt Nam, nơi mà nữ giới chiếm 25% tổng số đại biểu
trong Quốc hội. Mặc dù trong thực tế, phụ nữ chiếm một nửa dân số thế
giới, phụ nữ trong chính trường thường được khuyên rằng họ sẽ làm
việc chăm chỉ gấp hai lần so với người đồng nhiệm nam giới của mình.
10


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ Nghị sỹ tỉnh
bang ở Canada
Hai người Canada tiên phong, Mô hình Vai trò
•
•
•

•

Nếu muốn tạo sự khác biệt, chúng tôi phải đóng vai trò đầy đủ và bình
đẳng. Vì vậy, chúng tôi phải đặt mục tiêu rõ ràng, cái chúng tôi muốn đạt
được và làm việc một cách khéo léo!
Có nhiều áp lực cộng đồng và kỳ vọng. Giới truyền thông sẽ thách thức.
Chúng tôi phải đưa ra thông điệp về các vấn đề chúng tôi tin tưởng và
muốn gải quyết, cũng như thành công trong công việc của chúng tôi.
Để có thể đạt được mục tiêu của mình, chúng tôi phải thúc đẩy giáo dục và
nhận thức. Việc này có thể thực hiện được thông qua việc giáo dục ở tất cả
các cấp, tại các trường học phổ thông, cao đẳng, đại học, thông qua việc
công khai các nghiên cứu, cung cấp tài liệu bản in như sách, tờ rơi, báo
cáo của các Uỷ ban và tham gia vào các cuộc họp cộng đồng, các hội thảo,
thảo luận trên truyền hình, phỏng vấn trên đài và qua việc sử dụng Internet.
Việc giáo dục các đồng nghiệp, các bậc phụ huynh và các phương tiện
thông tin đại chúng vẫn đang được tiến hành!

Xin nhớ rằng chúng ta đang nói về ý chí chính trị và xây dựng cơ sở để đa
số người dân chấp nhận các vấn đề giới. Không phải ai cũng ủng hộ!

11


Vai trò và Thách thức của Nữ Nghị sỹ và Nữ
Nghị sỹ tỉnh bang ở Canada
•
•

•

Để có ảnh hưởng đến việc tạo thay đổi, chúng tôi phải có uy tín, tự tin và kiến thức.
Bình đẳng của phụ nữ vẫn là cuộc chiến đang tiếp diễn, phụ nữ và nam giới đáng
được có cơ hội ngang bằng. Chúng tôi giờ đây có nghiên cứu và bằng chứng
chứng tỏ rằng nam giới và phụ nữ đều hưởng lợi. Trong giáo dục và y tế, phụ nữ
đều đã dỡ bỏ được những định kiến về việc bác sỹ phải là nam giới và giáo viên
phải là nữ giới; hiện nay đã có nhiều nữ bác sỹ và nhiều nam y tá. Tương tự như
vậy, chúng tôi cũng đã có nhiều nam giáo viên ở các trường tiểu học và nam giáo
viên ở các trường trung học phổ thông.
Việc bổ nhiệm phụ nữ vào những vị trí có trách nhiệm ở các trường học tại Ontario
là một cuộc đấu tranh đầy khó khăn. Trước những năm 1980, chỉ có ít nữ giới
được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng. Các yêu cầu bằng cấp để được vào học Khoá
học dành cho hiệu trưởng đã thay đổi và giờ đây, nó gồm cả kinh nghiệm giảng dạy
tại các cấp ở bậc giáo dục cơ bản (tiểu học, trung học phổ thông, phổ thông trung
học). Một yêu cầu thứ hai đối với kinh nghiệm giảng dạy tại các trường tiểu học và
trung học là chương trình trao đổi giáo viên một năm. Trải qua thời gian, phụ nữ đã
được bổ nhiệm làm hiệu trưởng, nhanh hơn nhiều do họ đã có đủ trình độ để tham
gia khoá học.

12


Lồng ghép giới – Nhà hoạch định chính
sách và Quá trình lập pháp
• Các nhà hoạch định chính sách: Thủ tướng, Thủ hiến, Bộ trưởng và
tất cả thành viên các cơ quan lập pháp trong chính quyền tỉnh bang
và chính phủ Canada đều có ý thức về lồng ghép giới và mục tiêu
của bình đẳng giới.
• Một số nghị sỹ liên bang và nghị sỹ tỉnh bang có ảnh hưởng và tiếng
nói, và có uy tín là những nhà lãnh đạo giỏi trong các vấn đề phụ
nữ. Thông qua sự tham gia của họ trong Uỷ ban Địa vị Phụ nữ và
các tổ chức địa phương trên toàn Canada; trong đó có quan hệ với
người lao động, khối giáo dục (giáo viên), y tế (y tá) và các nhóm
sinh viên, họ thu được kinh nghiệm, có kiến thức và chiến lược.
• Ở Ontario, các MPP có được thuận lợi và hưởng lợi từ dịch vụ công
tốt và nhiều kinh nghiệm, cũng như từ những cán bộ có ý chí và
cam kết hỗ trợ chúng tôi.

13


Lồng ghép giới – Nhà hoạch định chính
sách và Quá trình lập pháp
• Chúng tôi thay đổi Cơ cấu Uỷ ban, Các Uỷ ban Nội các và các
Uỷ ban thường vụ của cơ quan lập pháp nhằm đảm bảo rằng
ưu tiên của chính phủ sẽ được thực hiện một cách hiệu quả và
đúng lúc.
• Việc này bao gồm quá trình xây dựng, không phải là một đạo
luật, mà một phần của thực tiễn hàng ngày để bao gồm cả việc

phân tích “nhạy cảm giới” các vấn đề của Uỷ ban Luật và Quy
đinh, một trong những Uỷ ban Thường vụ của Chính phủ.
• Chính sách cũng được giải quyết như một phần trong công
việc của từng bộ và uỷ ban (ví dụ như Bộ Y tế, Bộ Giáo dục,
Bộ Tư pháp, Bộ Dịch vụ Cộng đồng và Xã hội), ở các uỷ ban
thích hợp trong nội các và cơ quan lập pháp.

14


Lồng ghép giới – Nhà hoạch định chính
sách và Quá trình lập pháp
• Uỷ ban Địa vị Phụ nữ (OWD) Ontario là cơ quan chính của
chính phủ mà thông qua đó tất cả các vấn đề luật pháp, qua
định và chương trình ở các gia đoạn phát triển khác nhau
được trình lên để xem xét và bình luận về bất kỳ nhân tố đáng
quan tâm nào trong các vấn đề phụ nữ và, đặc biệt là vấn đề
Độc lập kinh tế của phụ nữ và Chấm dứt bạo hành – hai lĩnh
vực chương trình ưu tiên của OWD.
• Vì Uỷ ban báo cáo lên chính phủ, Thủ hiến sẽ tham khảo ý
kiến tất cả các bộ trưởng vào cuối các phiên thảo luận, và
trước khi hành động, nhằm đảm bảo rằng có bộ đã “xong”.
Trong trường hợp OWD, cái xong của chúng tôi nghĩa là phân
tích giới đã hoàn thành, bình luận đã được ghi nhận và có
hành động.
15


Lồng ghép giới – Nhà hoạch định chính
sách và Quá trình lập pháp

• Trước khi những bài trình bày của nội các và uỷ ban bao
gồm cả khuyến nghị được hoàn tất, các bộ trưởng và
quan chức đã tiến hành nhiều bước đi đúng như quy định
để đưa ra đạo luật, quy định và chính sách mới.
• Nghiên cứu và Tham vấn: Chúng tôi làm việc với nhiều
cá nhân và nhóm, trong đó có các Nhóm Làm việc của
các cơ quan điều tiết, hiệp hội, các nhà lãnh đạo của các
lĩnh vực cụ thể và các chuyên gia, các nhóm công dân
trọng điểm, người lao động, nhà nghiên cứu, các cấp
chính quyền, trong đó có các thành phố và ban trường
học, chiến lược truyền thông, chủ lao động và các nhóm
chủ lao động cùng thân chủ của họ.
16


Lồng ghép giới – Nhà hoạch định chính
sách và Quá trình lập pháp
•

•

Một trong những thách thức trong việc tạo ra chương trình
hiệu quả là sự chồng chéo và trùng lặp công việc của quá
nhiều bộ ngành trong chính phủ; thường là với những mục
tiêu, quá trình và thông điệp trái ngược. Tình trạng này làm
chậm tiến bộ và không giúp đạt được những kết quả mà
chúng ta mong muốn.
Chính quyền Ontario đã có kinh nghiệm với các uỷ ban liên
chính phủ. Tôi biết rằng sẽ có kết quả tốt khi:
1. Có ban lãnh đạo tốt và có nguồn lực;

2. Khi kế hoạch hành động là ưu tiên với Bộ trưởng;
3. Khi khung thời gian được giám sát và đúng thời hạn.

17


Những câu chuyện về thành công Hợp tác
•

Dự án Đối tác vì sự Thay đổi, một loạt chương
trình rộng rãi và đa dạng trên toàn Ontario, do
các Nghị sỹ tỉnh bang khởi xướng - họ làm việc
với cộng đồng và quan chức Uỷ ban Địa vị Phụ
nữ (OWD) Ontario, đã chứng tỏ thành công và
thích hợp với 2 mục tiêu của OWD:
1.

Sự độc lập về kinh tế của phụ nữ; và

2.

Chấm dứt bạo hành đối với phụ nữ và trẻ em.

18


Những câu chuyện về thành công Hợp tác
2. Như ấn bản How Hard Can it Be, được soạn thảo cho
OWD năm 1997, đã chỉ ra, rất cần nguồn lực chương
trình giảng dạy và chương trình khuyến khích các em

gái và nữ thanh niên xem xét sự nghiệp trong ngành
công nghệ máy tính, xây dựng và thương mại, lãnh đạo
và doanh nghiệp, và toán học và khoa học.
3. Uỷ ban Bộ trưởng liên bang, tỉnh bang và vùng chịu
trách nhiệm về địa vị phụ nữ (FPT), đại diện cho các tỉnh
và vùng ở Canada, nhất trí thông qua mục tiêu về sự
nghiệp chung: sự độc lập về kinh tế của phụ nữ và
Chấm dứt bạo hành.
19


Những câu chuyện về thành công Hợp tác
• Chúng tôi tiếp tục chia sẻ các chương trình thành công
đã có kết quả, tác động và ảnh hưởng của các chương
trình, ở những tỉnh và vùng trên toàn quốc.
• Chúng tôi thông qua Mẫu Bình đẳng Giới của Ban thư ký
Địa vị Phụ nữ Canada. Nhiều bộ trưởng đã tham gia
tham vấn trên toàn Canada.

20


Những câu chuyện về thành công Hợp tác
4. Sáng kiến Phụ nữ trong các ngành nghề đòi hỏi kỹ năng (WIST) đã
khuyến khích phụ nữ chuẩn bị cho những nghề nghiệp như thợ
điện, thợ hàn, thợ mộc; những ngành nghề vốn không truyền thống
đối với phụ nữ.
- Các trường cao đẳng và các trung tâm đào tạo tại cộng đồng là
những đối tác quan trọng trong công việc của OWD và Bộ Đào tạo,
Cao đẳng và Đại học trong việc lên kế hoạch giới thiệu những

chương trình mới.
- Cuối cùng, 14 trường cao đẳng đã được chọn để thực hiện Chương
trình Phụ nữ trong những ngành nghề đòi hỏi kỹ năng. Chương
trình này đã trở thành một dự án thí điểm lớn với mục tiêu giám sát
và đo lường kết quả qua thời gian.
- Phụ nữ rất hào hứng với cơ hội được làm những công việc lương
cao, những công việc mà họ vẫn còn thiếu những kỹ năng cần thiết.
Khi phụ nữ được tuyển vào làm trong những ngành nghề đòi hỏi kỹ
năng, họ đã dẫn đường cho những phụ nữ khác đi theo.

21


Những câu chuyện về thành công Hợp tác
• Đánh giá chương trình WIST đã cho thấy một số điều đáng lo
ngại:
– Không có đủ phụ nữ biết đến tiềm năng việc làm có lương
cao trong các ngành nghề đòi hỏi kỹ năng;
– Phụ nữ chỉ chiếm 12% số nhân viên tập sự có đăng ký ở
Ontario;
– Rất khó tìm người thay thế nữ nhân viên tập sự ở các ngành
như thợ điện và thợ hàn.
– Phụ nữ thấy môi trường làm việc có nam giới chiếm đa số
không thoải mái và đôi khi là khó chịu. Các chương trình giáo
dục và nhận thức được đưa ra trong kỳ hai của chương trình.
Mặc dù ban quản lý rất khuyến khích, nhưng tỷ lệ thu hút với
các nhân viên hiện tại vẫn rất thấp.
22



Những câu chuyện về thành công Hợp tác
– Phụ nữ cảm thấy cô đơn trong môi trường làm việc
có nam giới chiếm đa số. Nhiều trường cao đẳng giúp
nữ nhân viên tập sự tổ chức đêm phụ nữ hàng tháng
để tạo mạng lưới xã hội. Tôi được biết tình bạn và
quan hệ nghề nghiệp ở một số trường vẫn tiếp diễn,
các nhóm cựu thực tập sinh vẫn gặp nhau hàng năm.
– Các bộ trưởng trên toàn quốc (FPT) đưa ra văn bản
khuyến khích các nhà lãnh đạo việc làm khối tư nhân
tạo môi trường làm việc thu hút, duy trì và khuyến
khích phụ nữ trong các ngành tăng trưởng cao hiện
đang đối mặt với thiếu hụt kỹ năng nghiêm trọng.
23


Những câu chuyện về thành công Hợp tác
5. Văn bản Nơi làm việc hiệu quả đưa ra một trường hợp
công ty với bằng chứng về lợi ích của văn hoá nơi công
sở thu hút phụ nữ. Tài liệu cũng đưa ví dụ những câu
chuyện thành công trên toàn quốc và các chiêu để chủ
lao động có thể thúc đẩy thay đổi một cách hiệu quả.
• Ngoài ra, nó còn bao gồm Khung giải quyết nơi làm việc
của bạn - với 20 câu hỏi giúp chủ lao động xác định cơ
hội thay đổi có ý nghĩa bằng cách xem xét thực tiễn hiện
hữu và kết quả ở nơi làm việc.

24


Kết luận

• Nói tóm lại, đã có nhiều chương trình được thiết lập
nhằm tạo cơ sở để người dân chấp nhận vấn đề giới ở
nơi làm việc trên toàn quốc.
• Hoạt động tích cực, tầm nhìn và tinh thần doanh nghiệp
cũng như ý chí chính trị về lồng ghép giới đã thắng thế.

25