MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kì đổi mới, sự phát triển về mọi mặt như kinh tế, xã
hội... đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với hệ thống giáo dục. Nghị quyết trung
ương IV khóa VII cũng đã nêu rõ: “...Toàn bộ hệ thống giáo dục phải hướng vào mục
tiêu đào tạo những con người có kiến thức văn hóa, khoa học, có kỹ năng nghề
nghiệp, lao động tự chủ, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, sống lành
mạnh, đáp ứng yêu cầu của đất nước...” có nghĩa là nền giáo dục phải đào tạo ra
những con người phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần,
trong sáng về đạo đức. Với mục tiêu đó thì việc giáo dục ở nhà trường hết sức quan
trọng, việc giáo dục ở nhà trường không chỉ chú ý đến giáo dục trí tuệ, giáo dục thể
chất, thẩm mỹ... mà cần phải chú ý đến giáo dục đạo đức cho học sinh. Như Bác Hồ
đã từng nói: “Tiên học lễ, hậu học văn”. Bác muốn nhấn mạnh rằng con người trước
hết phải có phẩm chất đạo đức tốt, phải học được những ứng xử phù hợp với xã hội.
Đạo đức với tư cách là một bộ phận cấu thành nhân cách luôn ở vị trí trọng tâm và giữ
vai trò định hướng cho sự hình thành và phát triển nhân cách. Vì vậy việc giáo dục
đạo đức cho con người từ thuở nhỏ là việc cần thiết, đặc biệt là lứa tuổi tiểu học khi
các em đã bắt đầu có những nhận biết về con người, xã hội.
Việc giáo dục đạo đức có vai trò và vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục thế hệ
trẻ bậc tiểu học, giáo dục đạo đức không chỉ ở phần bồi dưỡng nhận thức về chuẩn
mực đạo đức xã hội, mà chủ yếu góp phần định hình và phát huy những phẩm tốt đẹp,
hình thành và phát triển nhân cách. Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học có thể
thông qua nhiều hình thức, nhiều con đường khác nhau. Trong giáo dục, cùng với các
môn học khác ở Tiểu học môn đạo đức giúp cho học sinh có những hiểu biết ban đầu
về một số chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp luật phù hợp với lứa tuổi, giúp các em
có hành vi, thái độ ứng xử phù hợp với bạn bè, gia đình, nhà trường và cộng đồng.
Mục đích cuối cùng là giúp học sinh có được nhân cách tốt để trở thành con người
toàn diện, là người có ích cho đất nước.
Học sinh Tiểu học với tư cách là thực thể hồn nhiên, dễ bị ảnh hưởng bởi thế giới
xung quanh, các em dễ tiếp thu những cái mới, luôn bắt chước mọi người xung quanh
1

về hành vi, cử chỉ, điệu bộ. Hiện nay, một số vấn đề về đạo đức của học sinh Tiểu học
đang gặp nhiều bất cập. Nếu ngay từ bậc tiểu học không có sự đầu tư, quan tâm giáo
dục đạo đức thì rất khó cho việc hình thành nhân cách tốt đẹp sau này.
Hiện nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu
học nhưng chưa đi sâu nghiên cứu giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua
môn đạo đức.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Giáo dục đạo đức cho
học sinh Tiểu học thông qua môn đạo đức” làm vấn đề nghiên cứu với hi vọng góp
phần nâng cao chất lượng dạy và học.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận về giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học qua môn đạo
đức. Từ đó, đề xuất một số biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông
qua môn đạo đức.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua
môn đạo đức.
- Đề xuất một số biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn
đạo đức.
4. Đối tượng, khách thể nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Giáo dục đạo đức thông qua môn đạo đức
4.2. Khách thể nghiên cứu: Học sinh Tiểu học
5. Phương pháp nghiên cứu
Nhóm phương pháp lý luận:
+ Đọc tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu
+ So sánh, phân tích, tổng hợp tài liệu
6. Đóng góp của đề tài
- Tìm ra cơ sở lý luận của việc giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua
môn đạo đức.

- Đề xuất một số biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh qua môn đạo đức.
7. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết thúc đề tài còn có 2 chương:
2


Chương 1: Cơ sở lý luận về giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua
môn đạo đức.
Chương 2: Biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn đạo
đức.

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO
3


HỌC SINH TIỂU HỌC THÔNG QUA MÔN ĐẠO ĐỨC
1.1. Một số khái niệm có liên quan
1.1.1. Giáo dục
Có nhiều cách hiểu khác nhau về giáo dục:
Giáo dục được hiểu là quá trình hình thành và phát triển nhân cách dưới ảnh hưởng
của tất cả các hoạt động từ bên ngoài, được thực hiện một cách có ý thức của con
người trong nhà trường, gia đình và ngoài xã hội. Ví dụ: Ảnh hưởng của của lối dạy
bảo, nếp sống trong gia đình, ảnh hưởng của sách vở, tạp chí…
Giáo dục còn là quá trình được tổ chức có ý thức, hướng tới mục đích khơi gợi và
biến đổi nhận thức, năng lực, tình cảm, thái độ của cả người dạy và người học theo
hướng tích cực, khơi gợi các tiềm năng sẵn có trong mỗi con người, góp phần nâng
cao các năng lực và phẩm chất cá nhân của cả thầy và trò theo hướng hoàn thiện hơn,
đáp ứng các yêu cầu tồn tại và phát triển trong xã hội loài người.
Như vậy, có thể kết luận rằng: Giáo dục là sự truyền thụ và lĩnh hội hệ thống kinh

nghiệm xã hội giữa các thế hệ. Người giáo dục hay có thể gọi là thế hệ trước có nghĩa
vụ dẫn dắt, chỉ hướng, truyền tải lại cho thế hệ sau tất cả những gì có thể để làm cho
thế hệ sau trở nên phát triển hơn, hoàn thiện hơn. Nhằm tạo nên sự hoàn thiện của mỗi
cá nhân.
1.1.2. Đạo đức
Trong đời sống hàng ngày, đạo đức thường được quan niệm là đức hạnh, phẩm
hạnh của con người, đó là những nét đẹp, nết tốt, những phẩm chất tốt đẹp của con
người do tu dưỡng theo những tiêu chuẩn đạo đức xã hội mà có. Như vậy, đạo đức là
cái tốt ở bên trong nhưng được đánh giá bằng biểu hiện ở bên ngoài.
Ví dụ: Mối quan hệ giữa học sinh với học sinh là phải quan tâm, giúp đỡ nhau trong
học tập, chia sẻ khó khăn. Hay hành vi lối sống, cách ứng xử với mọi người xung
quanh.
4


Đạo đức là toàn bộ những quan niệm về thiện ác, lương tâm, danh dự, trách nhiệm
về lòng tự trọng, về công bằng hạnh phúc và về những quy tắc đánh giá, điều chỉnh
hành vi ứng xử giữa người với người, cá nhân và xã hội.
Trong tâm lý học, đạo đức có thể được định nghĩa theo các khía cạnh sau:
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tổng hợp các quy tắc, nguyên tắc, chuẩn
mực xã hội nhờ nó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp
với lợi ích và hạnh phúc của con người, với tiến bộ xã hội trong quan hệ cá nhân - cá
nhân và quan hệ cá nhân – xã hội.
Đạo đức là hệ thống các quy tắc, chuẩn mực biểu hiện sự tự giác trong quan hệ con
người với con người, con người với cộng đồng, và với cả bản thân mình.
Có rất nhiều quan niệm khác nhau về đạo đức, từ đó chúng tôi hiểu khái niệm đạo
đức như sau: Đạo đức là một nhân tố quan trọng của nhân cách, là toàn bộ những qui
tắc, chuẩn mực nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con người với nhau
trong quan hệ xã hội và quan hệ với tự nhiên.
1.1.3. Giáo dục đạo đức

Không có khái niệm cụ thể nào về giáo dục đạo đức, nhưng ta có thể hiểu như sau:
Giáo dục đạo đức là hình thành cho con người những quan điểm cơ bản nhất, những
nguyên tắc chuẩn mực đạo đức cơ bản của xã hội. Nhờ đó con người có khả năng lựa
chọn, đánh giá đúng đắn các hiện tượng đạo đức xã hội cũng như tự đánh giá suy nghĩ
về hành vi của bản thân mình.
Giáo dục đạo đức về bản chất là quá trình biến hệ thống các chuẩn mực đạo đức từ
những đòi hỏi từ bên ngoài xã hội đối với cá nhân thành niềm tin, nhu cầu, thói quen
của đối tượng được giáo dục. Vì thế công tác giáo dục đạo đức góp phần vào việc hình
thành, phát triển nhân cách con người mới phù hợp với từng giai đoạn phát triển.
Đối với học sinh Tiểu học, giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có
kế hoạch đến học sinh nhằm giúp cho nhân cách mỗi học sinh được phát triển theo
5


hướng đúng đắn, giúp học sinh có những hành vi ứng xử đúng mực trong các mối
quan hệ: cá nhân với xã hội, cá nhân với chính mình, cá nhân với mọi người xung
quanh.
1.1.4. Hành vi đạo đức
Hành vi đạo đức là một hành động tự giác được thúc đẩy bởi một động cơ có ý
nghĩa về mặt đạo đức. Hành vi đạo đức thường được biểu hiện trong cách đối nhân xử
thế, trong lối sống, trong phong cách, trong lời ăn tiếng nói… của những con người cụ
thể.
Hành vi đạo đức thường đuộc đánh giá theo các tiêu chuẩn: tính tự giác của hành vi,
tính có ích của hành vi và tính không vụ lợi của hành vi. Trong đó:
+ Tính tự giác của hành vi nói lên rằng hành vi đạo đức phải là hành vi được thực
hiện một cách tự nguyện, do sự thúc đẩy của động cơ trong chính nội tâm của mỗi
người. Ví dụ: một em học sinh lớp 5 trên đường đi học về thấy một bà cụ định qua
đường, em liền lại dắt bà cụ qua đường.
+ Tính có ích của hành vi cho thấy rằng hành vi đạo đức bao giờ cũng hướng vào
việc đem lại điều có lợi (tốt đẹp) cho xã hội và cho người khác, trong đó có bản thân

mình. Ví dụ: quyên góp sách vở, quần áo cũ tới những gia đình, địa phương nghèo,
không những giúp đỡ cho người khác mà còn đem lại niềm vui cho mình khi làm
được việc có ích cho xã hội.
+ Tính không vụ lợi cả hành vi đạo đức chỉ ra rằng trong hành vi đạo đức không có
sự tính toán riêng cho quyền lợi cá nhân. Ví dụ: giám đốc một công ty may tư nhân
ủng hộ kinh phí cho Hội chữ thập đỏ với mong muốn được giúp đỡ những người có
hoàn cảnh khó khăn.
1.2. Vai trò của môn đạo đức ở trường Tiểu học
Công tác giáo dục đạo đức thông qua việc giảng dạy bộ môn đạo đức trong nhà
trường Tiểu học có vị trí hết sức quan trọng bởi thông qua bài học hình thành cho các

6


em những phẩm chất tốt đẹp. Từ đó tạo cho các em có bản lĩnh đạo đức để ứng xử
đúng trong các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường.
Môn đạo đức ở trường Tiểu học giữ vai trò hết sức quan trọng:
- Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ đẳng về các chuẩn mực đạo đức dưới
dạng các mẫu hành vi và quy tắc ứng xử cho phù hợp trong quan hệ với bản thân, gia
đình, trường học và xã hội, gắn chặt với kinh nghiệm đạo đức được diễn ra trong các
hoạt động gần gũi hằng ngày của các em trong sinh hoạt hoạt động và vui chơi.
- Xây dựng cho các em những tình cảm, động cơ đạo đức nhằm thôi thúc các em
hành động theo những chuẩn mực đạo đức đã được quy định.
- Trên cơ sở đó hình thành cho các em những năng lực bước đầu tự định hướng giá
trị đạo đức và điều chỉnh cách ứng xử cho phù hợp với bản thân cũng như với người
khác, biết phân biệt đúng sai, tốt xấu, thiện ác.
Với vị trí, vai trò đó môn đạo đức đã góp phần tích cực trong việc hình thành dần
dần cho học sinh những cơ sở để hiểu biết và tự đánh giá, phê phán những hành vi sai
trái, noi theo những tấm gương tốt. Góp phần bồi dưỡng cho các em lối sống, học tập,
lao động xứng đáng là những công dân có ích cho xã hội.

1.3. Nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn đạo đức ở
trường Tiểu học
Đối với lớp 1,2: Nội dung chương trình bao gồm các bài học với mục đích hình
thành cho học sinh các chuẩn mực đạo đức như: thật thà, dũng cảm, khiêm tốn, thói
quen giúp đỡ người khác. Ví dụ bài học: Trả lại của rơi - Giúp đỡ người khuyết tật Biết nhận lỗi và sửa lỗi…
Đối với lớp 3: Nội dung chương trình nhằm xây dựng cho học sinh những chuẩn
mực về đạo đức như: tính kiên trì, bền bỉ trong học tập, giúp đỡ và chăm sóc cho
những người thân, những người có hoàn cảnh khó khăn. Ví dụ bài học: Chăm đọc
sách và giữ gìn sách - Không nản lòng khi gặp bài khó -Giúp đỡ phụ nữ, cụ già, em
nhỏ - Biết ơn các gia đình thương binh, liệt sĩ, người có công với cách mạng…

7


Đối với lớp 4,5: Mức độ hoàn thiện cao hơn, học sinh không chỉ bết giúp đỡ giúp
đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn mà còn giúp đỡ những người gần gũi xung
quanh như: thầy cô, bạn bè, hàng xóm. Chương trình lớp 4,5 còn cung cấp cho học
sinh những điều cần thiết trong cuộc sống như: bảo vệ các công trình công cộng, các
di tích lịch sử văn hóa, cây trồng, vật nuôi. Ví dụ bài học: Tình bạn – Em yêu tổ quốc
Việt Nam – Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Nhìn tổng thể, giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn đạo đức là
nhằm những nội dung sau:
Về kiến thức: có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp
luật phù hợp với lứa tuổi trong quan hệ của các em với bản thân, gia đình, nhà trường,
cộng đồng xã hội, môi trường tự nhiên và ý nghĩa của việc thực hiện các chuẩn mực
đạo đức đó.
Về kỹ năng, hành vi: nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự
phát triển đúng đắn, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ. Biết nhận xét, đánh
giá hành vi của bản thân và những người xung quanh theo chuẩn mực đã học, có kỹ
năng lựa chọn và thực hiện các hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực trong các mối

quan hệ và tình huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống, biết nhắc nhở bạn bè cùng thực
hiện.
Về giáo dục thái độ: từng bước hình thành thái độ tự trọng, tự tin vào khả năng của
bản thân, có trách nhiệm với hành động của mình, yêu thương, tôn trọng mọi người,
mong muốn đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mọi người, đồng tình và làm theo cái
thiện, cái đúng, cái tốt, không đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu.
Dạy học môn đạo đức là dạy học sinh những hành vi ứng xử phù hợp với các chuẩn
mực đạo đức xã hội trong những tình huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống hằng
ngày. Nội dung chương trình không chỉ giáo dục bổn phận, trách nhiệm của học sinh
đối gia đình, nhà trường, môi trường tự nhiên mà còn giáo dục học sinh có trách
nhiệm đối với chính bản thân, biết quý trọng bản thân, biết tự chăm sóc bản thân, có
trách nhiệm về các hành vi, việc làm của bản thân.

8


1.4. Phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn đạo
đức
Dạy học môn đạo đức sẽ đạt hiệu quả khi học sinh hứng thú và tích cực, chủ động
tham gia vào quá trình dạy học. Phải là quá trình giáo viên tổ chức hướng dẫn học
sinh hoạt động, phát huy vốn kinh nghiệm và thói quen đạo đức, tự khám phá và
chiếm lĩnh tri thức mới. Ngoài việc trang bị kiến thức cần phải giúp học sinh bồi
dưỡng tình cảm, thái độ, hình thành kỹ năng và hành vi đạo đức bền vững.
Cùng với việc thực hiện phương pháp luyện tập thực hành, làm các bài tập giải
quyết tình huống trong vở bài tập đạo đức thì phương pháp đóng vai cũng đem lại
hiệu quả và tác động tích cực đến học sinh. Đóng vai là phương pháp tổ chức cho học
sinh thực hành một số cách ứng xử và bày tỏ thái độ trong tình huống cụ thể. Đóng vai
gây chú ý và hứng thú cho các em. Qua đó tạo điều kiện nảy sinh óc sáng tạo của học
sinh đồng thời khích lệ sự thay đổi thái độ, hành vi của học sinh theo chuẩn mực hành
vi đạo đức. Qua đóng vai có thể thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói hoặc việc

làm của các vai diễn.
Phương pháp tổ chức trò chơi giúp học sinh phát hiện và chiếm lĩnh những nội
dung học tập thông qua việc chơi một trò chơi nào đó. Qua trò chơi các em không
những được phát triển về các mặt trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ mà còn được hình thành
nhiều phẩm chất hành vi đạo đức. Chính vì vậy trò chơi được sử dụng trong tiết đạo
đức như là một phương pháp dạy học quan trọng để giáo dục hành vi đạo đức cho học
sinh.
Trong việc dạy đạo đức có thể tiến hành theo nhiều chiều, hướng dẫn học sinh hoạt
động là chính (Ví dụ: cho học sinh đóng vai, sử dụng tình huống, tham gia trò chơi tập
thể), có thể tổ chức dạy ở nhiều nơi, tiếp xúc nhiều với thực tế. Có như vậy thì hiệu
quả dạy học mới đem lại kiến thức vững chắc, giúp học sinh tự nhìn nhận, đánh giá
thế giới xung quanh.
Để phát huy tính tích cực của học sinh thì việc sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy
học là điều kiện hết sức quan trọng giúp học sinh chiếm lĩnh các giá trị, các chuẩn
mực đạo đức, pháp luật thông qua việc nắm tri thức. Vì vậy, trong quá trình dạy học
9


người giáo viên cần phải lựa chọn và xây dựng những phương pháp, phương tiện và
hình thức dạy học phù hợp để tác động trực tiếp vào học sinh, để những kiến thức ở
nhà trường thực sự bền vững, trở thành thói quen đạo đức khi các em giao lưu với xã
hội.
1.5. Vai trò của việc giáo dục đạo đức cho sự phát triển nhân cách học sinh Tiểu
học
Việc giáo dục đạo đức tốt sẽ góp phần tạo ra những con người có nhân cách, phẩm
chất đạo đức tốt và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động hình thành cho học sinh ý thức, tình cảm,
niềm tin và thói quen hành vi đạo đức, thể hiện trong cuộc sống hàng ngày đối với gia
đình, cộng đồng, làng xóm, với bạn bè, tập thể. Và giáo dục đạo đức giúp cho mỗi cá
nhân biết được giá trị xã hội, biết hành động theo lẽ phải, biết sống vì mọi người, vì sự

tiến bộ và phồn vinh của đất nước. Sản phẩm của giáo dục đạo đức là hành vi, thói
quen đạo đức được thể hiện trong cuộc sống hằng ngày. Vì đạo đức là phẩm chất quan
trọng nhất của nhân cách là nền tảng để xây dựng thế giới tâm hồn của mỗi con người.
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học sinh
nhằm giúp cho nhân cách mỗi học sinh được phát triển đúng đắn, giúp học sinh có
hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ: của cá nhân với xã hội, của cá nhân
với lao động, của cá nhân với mọi người xung quanh và của cá nhân với chính mình.
Trong tất cả các mặt giáo dục đạo đức giữ một vị trí hết sức quan trọng. Vì thế, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã nêu: "Dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức, đức
là đạo đức cách mạng đó là cái gốc rất quan trọng nếu không có đạo đức cách mạng
thì có tài cũng vô dụng".
Có thể nói, nhân cách của học sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua bộ mặt đạo đức.
Trong nhà trường Tiểu học giáo dục đạo đức là mặt giáo dục phải được đặc biệt coi
trọng, nếu công tác này được coi trọng thì chất lượng giáo dục sẽ được nâng lên vì đạo
đức có mối liên hệ mật thiết với các mặt giáo dục khác. Giáo dục đạo đức ở nhà

10


trường góp phần không nhỏ trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho học
sinh Tiểu học.

11


CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
THÔNG QUA MÔN ĐẠO ĐỨC
2.1. Đối với xã hội
Môi trường xã hội tác động đến học sinh Tiểu học như là một nhân tố chi phối sự
hình thành và phát triển nhân cách. Xã hội là nơi mà học sinh tiếp xúc trực tiếp.

Để tác động tích cực đến học sinh về mặt xã hội thì xã hội phải thật sự trong sạch,
mọi người trong xã hội phải là tấm gương người tốt việc tốt. Khi các em thấy xã hội
trong sạch, thấy những tấm gương trong xã hội thì nhân cách của học sinh sẽ tự khắc
hoàn thiện và phát triển theo chiều hướng tốt.
Ví dụ: trên truyền hình có nhiều chương trình thực tế như “Vì bạn xứng đáng” là
chương trình dành cho những người tài giỏi tham gia với mục đích đem số tiền mình
chiến thắng trong cuộc chơi để quyên góp cho những người có hoàn cảnh khó khăn,
thiếu thốn giúp họ vượt qua nỗi thiếu thốn về vật chất, phấn đấu vươn lên trong cuộc
sống. Để họ biết được rằng vẫn còn nhiều tấm lòng nhân ái luôn sẵn sàng giúp đỡ họ
khi có khả năng. Đối với xã hội thông qua những chương trình như vậy có thể giáo
dục đạo đức cho học sinh, là tấm gương để các em noi theo.
Hệ thống pháp luật cũng tác động đến học sinh. Hướng tới mục tiêu: “Dân giàu
nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”. Một xã hội công bằng và văn minh,
sẽ là yếu tố tác động không nhỏ đến nhận thức đạo đức của học sinh, giúp các em
hoàn thiện nhân cách ngay trong xã hội của mình. Một xã hội văn minh sẽ tạo ra thế
hệ trẻ văn minh và ngược lại một xã hội với nhiều mặt tiêu cực thì sẽ tạo ra những thế
hệ không tốt về nhân cách, giá trị đạo đức cũng bị quên lãng.
Vì lợi ích của trẻ thơ, mỗi người trong xã hội cần ý thức và điều chỉnh hành vi của
mình để là tấm gương sáng cho học sinh Tiểu học học hỏi và noi theo.
2.2. Đối với nhà trường

12


Phải xây dựng môi trường sư phạm mẫu mực trong nhà trường. Xây dựng và củng
cố khối đoàn kết nhất trí trong tập thể sư phạm, bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức,
lý tưởng nghề nghiệp, lòng nhân ái, tình thương yêu con người, thương yêu học sinh,
tinh thần trách nhiệm, tôn trọng, sẵn sàng giúp đỡ học sinh của đoàn thể nhà trường.
Khi học sinh thấy được môi trường học tập an toàn và thân thiện, những tấm gương
sáng của thầy cô, của bạn bè thì các em sẽ học tập, noi theo và tự hoàn thiện.

Nhà trường cần xây dựng chương trình học phù hợp với đặc điểm học sinh, trình độ
giáo dục, điều kiện vùng miền để ngăn ngừa và phòng chống các hiện tượng trái với
chuẩn mực của xã hội. Thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ
chức để giáo dục cho học sinh, nhằm thu hút người học tham gia học tập rèn luyện
một cách tích cực.
Việc kiểm tra đánh giá kết quả của hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh phải
đảm bảo công bằng, công khai, khen thưởng, phê bình, nhắc nhở kịp thời. Tuyên
truyền, giáo dục học sinh về tư tưởng, chính trị, hành vi, lối sống theo các chuẩn mực
đạo đức. Giúp học sinh duy trì tốt nề nếp và thực hiện các nội quy, quy định của nhà
trường.
Giáo viên tự rèn luyện phong cách đạo đức, gương mẫu trước học sinh, phải là tấm
gương sáng về mọi mặt để học sinh noi theo. Giảng dạy tốt các tiết Đạo đức theo
hướng tích cực. Tăng cường giáo dục tình cảm, kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà
trường, xã hội để có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm nền tảng cho việc giáo dục đạo
đức cho học sinh.
2.3. Đối với gia đình
Có thể nói gia đình là trường học đầu tiên và suốt đời của con người. Gia đình và
truyền thống gia đình ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành và giáo dục đạo đức cho
học sinh.
Xây dựng quy định nếp sống ở gia đình uốn nén các em từng ngày và là cơ sở
cho nhân cách của các em sau này. Chẳng hạn: mọi người trong gia đình có quan hệ
13


đối xử tốt, quan tâm chăm sóc lẫn nhau, có tôn ti trật tự, ông bà, cha mẹ, anh chị thật
sự là tấm gương để học sinh noi theo thì bản thân học sinh đó bước đầu sẽ có nền tảng
đạo đức tốt. Trái lại, trong một gia đình lộn xộn, không có tôn ti trật tự, các thế hệ
không tôn trọng lẫn nhau thì tư tưởng, đạo đức của học sinh sẽ bị ảnh hưởng không
tốt.
Kịp thời chỉnh đốn cho trẻ những hành vi, cách ứng xử không phù hợp với lứa tuổi.

Không nên quá nuông chiều trẻ, khi trẻ mắt lỗi các bậc phụ huynh không nên trừng
phạt trẻ theo cảm tính mà phải nhẹ nhàng dạy bảo trẻ phân tích mặt đúng, mặt sai của
trẻ trong những hành động của mình, để trẻ nhận ra và tự giác sửa sai.
2.4. Đối với học sinh
Học sinh cần chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục và tự mình
rèn luyện đạo đức là chính. Nắm vững và áp dụng những kiến thức, những hành vi,
thói quen đạo đức tốt đã học được ở nhà trường Tiểu học để vận dụng trong cuộc
sống.
Biết điều chỉnh hành vi, thói quen đạo đức của mình. Không nghe lời dụ dỗ hay làm
việc xấu theo bạn bè. Biết phân biệt phải trái, đúng sai, mạnh dạn phê phán những
điều sau trái, ủng hộ những điều hợp tình hợp lý.
Coi trọng và yêu thích việc học môn đạo đức. Khuyến khích bạn bè đồng trang lứa
hộc và noi theo việc tốt, khuyên nhủ bạn bè tránh xa những việc gây tổn hại cho cá
nhân và cộng đồng. Biết vâng lời ông bà, cha mẹ. Kính trọng giáo viên, thương yêu và
giúp đỡ bạn bè.

14


KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Điều 23, Luật giáo dục đã khẳng định: “Giáo dục tiểu học là bậc học nền tảng của
hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những
cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở”. Có thể thấy, đạo
đức được đưa lên hàng đầu khẳng định rằng việc giáo dục đạo đức là hết sức quan
trọng trong mọi hoàn cảnh.
Việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học là một công
việc khó khăn, phức tạp. Bởi lẽ, trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh tiếp nhận
những tác động từ nhiều phía: nhà trường - gia đình - xã hội. Vì vậy, sự kết hợp chặt

chẽ giữa nhà trường, gia đình, xã hội trong lĩnh vực này có tác dụng to lớn.
Riêng đối với nhà trường việc giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học qua môn
Đạo đức nên được chú trọng. Vì qua môn đạo đức giúp cho học sinh có được một số
chuẩn mực hành vi đạo đức phù hợp. Ngoài ra, từng bước hình thành kỹ năng nhận
xét, đánh giá hành vi của bản thân học sinh và những người xung quanh.
2. Kiến nghị
Sau khi nghiên cứu đề tài chúng tôi xin kiến nghị một số vấn đề sau:
2.1. Đối với xã hội
Đảng và nhà nước cần đầu tư vào giáo dục nhiều hơn, tạo điều kiện để những nơi
vùng sâu vùng xa các em có điều kiện đến trường.
Chính quyền địa phương cần tăng cường công tác tuyên truyền, quan tâm đến học
sinh khó khăn, khuyến khích các em đến trường học tập, hoàn thiện bản thân.
2.2. Đối với nhà trường
15


Kết hợp chặt chẽ với gia đình để giáo dục các em. Phát hiện, động viên kịp thời
những tiến bộ của các em để xây dựng niềm tin ở học sinh giúp học sinh phát huy
những mặt tích cực trong đạo đức.
Tổ chức giáo dục đạo đức không chỉ ở những hoạt động trong trường mà có thể kết
hợp với các hoạt động thực tế ngoài nhà trường.
Riêng đối với môn đạo đức tại trường Tiểu học cần thay đổi phương pháp dạy học,
vận dụng các cách dễ tác động đến học sinh nhất, tiến hành giáo dục đạo đức thông
qua những tình huống cụ thể, nêu cao tấm gương người tốt việc tốt để là động lực thôi
thúc học sinh noi theo.
2.3. Đối với gia đình
Tạo điều kiện cho các em đến trường học tập, phát triển toàn diện cùng bạn bè đồng
trang lứa.
Kết hợp với nhà trường và địa phương trong việc giáo dục đạo đức cho các em. Có
biện pháp ngăn chặn những chuẩn mực không tốt của các em trong và ngoài nhà

trường.
Cha mẹ phải là tấm gương đạo đức tốt và lắng nghe các em chia sẽ tâm tư tình cảm
khi các em cần để hiểu được tâm lý của các em từ đó có hướng dạy bảo tốt.
2.4. Đối với học sinh
Ngoài việc tiếp nhận kiến thức ở nhà trường các em cần phải tạo lập cho mình niềm
tin đạo đức và tình cảm đạo đức để từ đó hình thành nên động cơ đạo đức, thói quen
đạo đức tốt.
Tu dưỡng, rèn luyện đạo đức nhằm khắc phục những hành vi trái đạo đức và củng
cố những hành vi đạo đức tốt của mình.
Trong nhà trường: chấp hành đúng nội quy nhà trường, có ý thức đạo đức tốt, giúp
đỡ bạn bè. Về nhà vâng lời bố mẹ, yêu thương, giúp đỡ anh chị em, sống chan hòa với
mọi người xung quanh.

16


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.
3.
4.

Bùi Văn Huệ (1998), “Tâm lý học Tiểu học”, NXB Đại Học Sư Phạm.
Hà Nhật Thăng, Phạm Khắc Chương (1998), “Đạo đức học”, NXB Giáo Dục.
Luật Giáo Dục (2002), NXB Chính trị quốc gia Hà Nội.
Nguyễn Hữu Hợp (2005), “Phương pháp dạy học môn Đạo đức ở Tiểu học”,
NXB Đại học Sư phạm.

5. Nguyễn Quang Uẩn (2005), “Tâm lý học”, NXB Giáo Dục
6. Nguyễn Thị Quy (2006), “Giáo dục học”, NXB Giáo Dục.

7. Website:

/>
(trích

từ

ngày 13 tháng 9 năm 2013).
(trích từ ngày 11 tháng 5 năm 2015).

17


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………………………....1
2. Mục đích nghiên cứu…..……………………………………………………………2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu…..……………………………………………………………2
4. Đối tượng, khách thể nghiên cứu…...……………………………………………….2
4.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………..2
4.2. Khách thể nghiên cứu……...……………………………………………………...2
5. Phương pháp nghiên cứu………...………………………………………………….2
6. Đóng góp của đề tài…...…………………………………………………………….2
7. Cấu trúc của đề tài…………………………………………………………………..3
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH
TIỂU HỌC THÔNG QUA MÔN ĐẠO ĐỨC............................................................4
1.1. Một số khái niệm có liên quan………………………………….…………………4
1.1.1. Giáo dục…..……………………………………………………………………..4
1.1.2. Đạo đức.…………………………………………………………………………4

1.1.3. Giáo dục đạo đức………………………….…………………………………….5
1.1.4. Hành vi đạo đức……………………………..…………………………………..6
1.2. Vai trò của môn đạo đức ở trường Tiểu học…………….………………………...7
1.3. Nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn đạo đức ở
trường Tiểu học…………………….…………………………………………………..7
18


1.4. Phương pháp giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học thông qua môn đạo đức.…9

1.5. Vai trò của việc giáo dục đạo đức cho sự phát triển nhân cách học sinh Tiểu
học.................................................................................................................................10
CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
THÔNG QUA MÔN ĐẠO ĐỨC……………………………….….....…………….12
2.1. Đối với xã hội……………………………………………………………...…….12
2.2. Đối với nhà trường…………………………………………………………...…..12
2.3. Đối với gia đình……………………………………………………………….....13
2.4. Đối với học sinh………………………………………………………………….14
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………………….……………………………...15
TÀI LIỆU THAM KHẢO

19