ĐỌC VĂN TIẾT 49

Hoàng Phủ Ngọc Tường


KIỂM TRA BÀI CŨ

-Phân tích ý nghĩa của tiếng đàn
trong bài “Đàn ghi ta của Lor-ca”Thanh Thảo?


I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Trình bày những nét
chính về tác giả HPNT
và tác phẩm Ai đã đặt
tên cho dòng sông?


I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả

-Sinh 1937 tại Huế, quê gốc ở Quảng Trị
-Tham gia phong trào cách mạng trong kháng chiến chống Mỹ
-Là nhà văn chuyên viết bút ký
-Có vốn hiểu biết sâu rộng trên nhiều lĩnh vực
Là một trí thức yêu nước, một nhà văn có phong cách
độc đáo tài hoa
- Các tác phẩm chính ( SGK)

2. Tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?

-Sáng tác 1981,in trong tập sách cùng tên
-Bố cục có 3 phần, đoạn trích ở phần 1 và lời kết


I.Tìm hiểu chung
Nhóm 4
II.Đọc – hiểu văn bản
sông Hương với lịch sử
1. Dòng sông thiên

Nhóm 1

Cảnh sắc thiên nhiên
của Sông Hương ở
thượng nguồn được
miêu tả như thế nào?

,âm nhạc, thi ca được
nhiên
miêu tả như thế nào?

Nhóm 3
Sông Hương ở tp,khi đi
qua thành phố được
tác giả miêu tả
như thế nào ?

Nhóm 2
Sông Hương ở ngoại
vi thành phốđược

miêu tả như thế nào?


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
1.1.Sông Hương ở
thượng nguồn
-Giữa lòng Trường Sơn
+rầm rộ, mãnh liệt, cuộn xoáy
+Dịu dàng, say đắm
+Bản lĩnh gan dạ, tâm hồn
tự do, trong sáng
Một cô gái Di gan
phóng khoáng và man dại


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1.1. Trên thượng
nguồn sông Hương
-Giữa lòng Trường Sơn
- Ra khỏi rừng già

+Sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ
+Người mẹ phù sa của một
vùng văn hóa xứ sở
Đây là một phần tâm hồn
sâu thẳm mà sông Hương
không muốn bộc lộ



I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
a. Trên thượng nguồn sông Hương

Nhà văn dùng từ ngữ tạo hình, gợi tả
chính xác đặc điểm của sông Hương
ở thượng nguồn với vẻ đẹp vừa hùng
vĩ, man dại, vừa trữ tình say đắm lòng
người


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
b. Đến ngoại vi thành phố Huế

-Chuyển dòng liên tục, uốn mình
theo những đường cong thật mềm
+Từ ngã ba Tuần -> Nam Bắc qua
Hòn Chén
+Chuyển hướng- > Tây Bắc vòng
qua Nguyệt Biều, Lương Quán
+ Đột ngột rẽ hình vòng cung thật
tròn Đông Bắc ôm lấy chân đồi
Thiên Mụ



I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản

1. Dòng sông thiên nhiên

1.2.Đến ngoại vi thành phố Huế
-Vẻ đẹp dòng sông trở nên biến ảo
+ Sắc nước xanh thẳm
+ Dòng sông mềm như tấm lụa
+ Những mảng phản quang nhiều
màu sắc : sớm xanh, trưa vàng
chiều tím
+ Vẻ đẹp trầm mặc: phong kín
rừng thông âm u với giấc ngủ
ngàn năm của vua chúa


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
1.2 Đến ngoại vi thành phố Huế
Qua cái nhìn đầy lãng mạn của
nhà văn, thuỷ trình của sông
Hương khi bắt đầu về xuôi tựa
“một cuộc tìm kiếm có ý thức”
người tình nhân đích thực như
một cô gái đẹp trong câu chuyện
tình yêu lãng mạn nhuốm màu cổ
tích.(nghệ thuật so sánh,nhân
hoá)



I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
1.3.Đến giữa thành phố Huế
Qua nghệ thuật so sánh đầy mới lạ,
sông Hương trở nên có linh hồn, có sự sống
như cô gái si tình mềm dịu,thuỷ chung say đắm
trong tình yêu. Đoạn văn có ngôn ngữ
uyển chuyển đầy chất thơ và nhạc.
Cách miêu tả này thể hiện tình cảm gắn bó say mê,
tự hào của tác giả với dòng sông và Huế.


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
2.1. Dòng sông anh hùng
- Dòng sông biên thùy xa xôi của đất nước các vua Hùng thuở xưa
-Thời phong kiến:
+ Là dòng viễn châu bảo vệ biên giới phía Nam
+ Vẻ vang soi bóng kinh thành Phú xuân của người anh hùng
Nguyễn Huệ
+ Bi tráng với máu của những cuộc khởi nghĩa thế kỷ XIX
- Đi vào thời đại CMT8 bằng những chiến công rung chuyển
- Chịu nhiều đau thương mất mát trong cuộc kháng chiến chống Mỹ



I.Tìm hiểu chung

II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
2.1. Dòng sông anh hùng

Sông Hương là bản anh hùng ca,
là dòng sông của sử thi viết giữa
màu cỏ lá xanh biếc, nó biết tự hiến
đời mình làm một chiến công.


I.Tìm hiểu chung

II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
2.2. Dòng sông thi ca: không lặp lại mình, khơi nguồn cảm
hứng cho thi nhân
+Thay màu bất ngờ trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà
+ Hùng tráng như kiếm dựng trời xanh trong khí phách
của Cao Bá Quát
+Nỗi quan hoài vạn cổ trong hồn Thơ Bà Huyện Thanh
Quan
+ Sức mạnh phục sinh trong tâm hồn thơ Tố Hữu


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản

1. Dòng sông thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
2.2. Dòng sông thi ca

Dòng sông là nguồn cảm
hứng sáng tạo không bao
giờ vơi cạn của các thế hệ
thi nhân.


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
2.3. Dòng sông âm nhạc
.
- Người tài nữ đánh đàn
lúc đêm khuya
- Toàn bộ nền âm nhạc cổ
điển Huế được sinh thành
trên mặt nước dòng sông
này
-Dòng sông gợi cảm hứng
cho Nguyễn Du viết nên
khúc đàn của nàng Kiều.


I.Tìm hiểu chung
II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên

2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
2.3. Dòng sông âm nhạc
.

Sông Hương thuộc về một thành phố
từng là chốn đế đô nên mang nét văn
hóa độc đáo.


Nhận xét phong cách nghệ
thuật của Hoàng Phủ Ngọc
Tường qua bài bút ký này?


I.Tìm hiểu chung

II.Đọc – hiểu văn bản
1. Dòng sông thiên nhiên
2. Dòng sông lịch sử - văn hóa
3. Đặc sắc phong cách nghệ thuật của
Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Ngòi bút tinh tế, tài hoa

- Vốn tri thức uyên bác, hiểu biết sâu sắc phong phú
về lịch sử, địa lý, văn hóa và nghệ thuật xứ Huế
- Giàu trí tưởng tượng, tâm hồn lãng mạn bay bổng
- Gắn bó máu thịt với con người xứ Huế


III/TỔNG KẾT:

Điều gì làm nên sức hấp dẫn của đoạn trích tác phẩm Ai đã
đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tường?
a. Vì tình yêu, vì sự gắn bó thiết tha và thái độ trân trọng
của nhà văn đối với sông Hương, với nền văn hóa Huế.
b. Vì đặc điểm hết sức tự do, phóng khoáng và đậm màu
sắc trữ tình của một bài bút ký văn học.
c. Vì cái tôi tài hoa uyên bác,giàu tình cảm và trí tưởng
tượng phong phú,độc đáo lãng mạn của tác giả.
d. Vì sự hiểu biết tường tận, sâu rộng của nhà văn về sông
Hương và cảnh sắc thiên nhiên cũng như con người xứ
Huế.


III/TỔNG KẾT:
1.Chủ đề bài kí:

Bài kí ca ngợi dòng sông Hương và rộng hơn
là ca ngợi vùng đất cố đô Huế đẹp và thơ
mộng,ca ngợi lịch sử vẻ vang của Huế,ca
ngợi nền văn hoá và tâm hồn con người
Huế.Tác giả coi sông Hương là biểu tượng
của tất cả mọi vẻ đẹp của con người và
phong cảnh thiên nhiên mảnh đát cố đô.
2.Nghệ thuật(ghi nhớ sgk)


DẶN DÒ

1. Tìm đọc trọn vẹn bài bút ký Ai đã đặt tên cho
dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

2. -Bài tập về nhà:Cảm nhận của em về hình tượng
sông Hương qua bài kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
3. Chuẩn bị bài mới: Đọc thêm :
“Những ngày đầu của nước Việt Nam mới”
– Võ Nguyên Giáp.