TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
2
3

N G Ô I T H Ứ
Ứ B A
T Ự S Ự
K Ể

1.Tổ hợp từ gồm 9 chữ cái: Ngôi kể của truyện “Thạch
Sanh” và “ Em bé thông minh” ?
2. Một từ gồm 4 chữ cái: Phương thức biểu đạt chính của
các truyện truyền thuyết và cổ tích đã học ?
3. Một từ có 2 chữ cái: Từ còn thiếu trong câu văn sau:
Văn tự sự chủ yếu là văn ... người và ... việc.


Bài 9
Tiết 36

THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN
TỰ SỰ

I. Tìm hiểu thứ tự kể trong văn tự sự:
1. Thứ tự các sự việc trong truyện “Ông
lão đánh cá và con cá vàng”:


Tiết 36

Thứ tự kể trong văn tự sự

Nêu thứ tự các sự việc trong
truyện “ Ông lão đánh cá và
con cá vàng ” ?


1. Thứ tự sự viÖc trong truyÖn: “¤ng
l·o ®¸nh c¸ vµ con c¸ vµng"
- Giới thiệu hai vợ chồng ông lão đánh cá
- Ông lão bắt được cá vàng và thả cá
- Ông lão kể cho vợ nghe, mụ vợ bắt ông lão ra
biển đòi cá vàng trả ơn
- Năm lần ông lão ra biển gặp cá vàng để xin
cá đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của mụ
vợ
- Mụ vợ tham lam bị cá vàng trừng trị


Th t sự việc trong truyện: "Ông lão đánh cá và con cá vàng"
1) Gii thiu hai v chng ụng lóo ỏnh cỏ.
S vic m u
2) ễng lóo bt c cỏ vng, th cỏ vng, cỏ
Nguyờn nhõn
vng ha n n ụng.
3) ễng lóo v nh k cho v nghe, m v bt
Din bin
ụng lóo ra bin ũi cỏ vng tr n.
4) ễng lóo ra bin 5 ln, ch 4 ln cỏ ỏp ng
yờu cu, ln th 5 cỏ khụng ỏp ng.

5) Cui cựng, m tr v thõn phn c bờn cỏi
Kt qu
mỏng ln st m...
Cỏc
ktruyn
theo th
t k
t theo
nhiờnth
(trỡnh
t thi
Cỏcssvic
vicc
trong
c
t
no
?
Hóy ch ra sự việc m
gian) Th
vic gỡ
ra trc
k trc,ngh
vic thut
gỡ xygỡra? sau k sau,
txy
ú to
nờn
uhiu
, s qu

vic chỉ nguyên
cho n ht
nhân, sự việc thuc diễn
=> Th t k xuụi nhmbiến,
nhnsựmnh
lũng
việc ch
kếttham, s bi bc ngy
cng tng ca m v . í ngha phờ
c th hin rừ.
quảphỏn
?


Tiết 36

THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN
TỰ SỰ

- Kể theo thứ
nhiên
làtựkểnhiên
các sự việc
Vậytự
thếtựnào
là kể(kể
theoxuôi)
thứ tự
liên tiếp
việc hiệu

gì xảy
trước,
(kể nhau,
xuôi)? Nêu
quảracủa
thứ tựkểkểtrước;
xuôi? việc gì
xảy ra sau kể sau, cho đến hết.

- Tác dụng: Làm cho người đọc, người nghe dễ theo
dõi, dễ nhớ, dễ hiểu, làm nổi bật ý nghĩa truyện.


Thảo luận : 2 phút
Câu 1: Sắp xếp các sự việc trong văn bản “ Sơn Tinh, Thủy
Tinh” cho hợp lí, bằng cách đánh số vào vòng tròn:
Hai bên giao chiến hàng tháng trời,cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
Thủy tinh đến sau, tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh.
Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.
Vua Hùng ra điều kiện chọn rể.
Sơn Tinh , Thủy Tinh đến cầu hôn.
Vua Hùng kén rể.
Sơn Tinh đến trước, được vợ.

Câu 2: Vì sao các truyện dân gian (truyền thuyết, cổ tích) thường
kể theo thứ tự nhiên (kể xuôi) ?


Thảo luận: 2 phút
Câu 1: Sắp xếp các sự việc trong văn bản “Sơn Tinh, Thủy

Tinh” cho hợp lí, bằng cách đánh số vào vòng tròn:
6 Hai bên giao chiến hàng tháng trời,cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
5 Thủy tinh đến sau, tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh.
7 Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.
3 Vua Hùng ra điều kiện chọn rể.

2

Sơn Tinh , Thủy Tinh đến cầu hôn.

1 Vua Hùng kén rể.
4 Sơn Tinh đến trước, được vợ.
*Câu
Vì truyện
dân gian
thường dân
có cốt
truyện
đơn giản,
các cổ
sự việc
tiếp
2: Vì sao
các truyện
gian
(truyền
thuyết,
tích)nối
thường
nhau, các hành động thường lặp lại và tăng cấp => Đây là cách kể thích

kể theo thứ tự nhiên (kể xuôi) ?
hợp làm cho cốt truyện mạch lạc, sáng tỏ, dễ theo dõi.


2. Nêu thứ tự các sự việc trong văn bản 2/ SGK- 98 ?
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc
Hậu
quảquả
Ngỗ phải
Hậu
trừ bệnh dại .
gánh chịu trong
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng
hiện tại là gì?
không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp
Nguyên nhân
nên lêu lổng, hư hỏng bị mọi người xa
lánh.
Nguyên nhân
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người,
nào dẫn tới hậu
làm họ mất lòng tin.
quả đó ?
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm trước
bệnh tình của Ngỗ.
* Thứ
hậu quả
Ngược
Thứ tự

tự kể
kể ngược:
của vănBắt
bảnđầu
nàykểcótừgiống
văn xấu
bản =>
“ Ông
lão lên
kểđánh
nguyên
nhân
không
theo thứVìtựsao?
thời gian, có sự đan xen
cá và
con (Kể
cá vàng
” không?
giữa hiện tại và quá khứ).


Gợi
sự bất
ngờ,
Vì sao
người
kểgây
lại chú
ý, thứ

thể hiện
cảm?
chọn
tự kểtình
ngược
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm
thuốc trừ bệnh dại .
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu
nhưng không ai đến giúp.
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn
cặp nên lêu lổng, hư hỏng bị
mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi
người, làm họ mất lòng tin.
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm
trước bệnh tình của Ngỗ.

Thứ tự kể ngược

Có thể sắp xếp các sự việc
này theo thứ tự xuôi
không? Nếu được em sẽ
bắt đầu từ sự việc nào và
kết thúc ở sự việc nào?
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn
cặp nên lêu lổng, hư hỏng bị
mọi người xa lánh.
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi
người, làm họ mất lòng tin.
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu

nhưng không ai đến giúp.
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm
thuốc trừ bệnh dại .
5) Sự ái ngại của bà con hàng xóm
trước bệnh tình của Ngỗ.

Thứ tự kể xuôi


?Vậy kể chuyện theo thứ tự ngược khác kể xuôi thế nào?
Kể theo thứ tự ngược có tác dụng như thế nào ?
1) Ngỗ bị chó dại cắn phải tiêm thuốc trừ bệnh dại
2) Bị chó dại cắn Ngỗ kêu cứu nhưng không ai đến giúp.
* Là cách kể đem kết quả hoặc sự việc hiện
3) Ngỗ mồ côi không có người rèn cặp nên trở thành lêu
tại kể ra trước , sau đó kể bổ sung hoặc để
lổng, hư hỏng bị mọi người xa lánh.
nhân vật nhớ lại kể tiếp các sự việc xảy ra
4) Ngỗ đã tìm cách trêu chọc mọi người, làm họ mất lòng
trước đó.
tin.
* Tác
: gây
bấtxóm
ngờ,gây
cho của
5) Sự ái ngại
củadụng
bà con
hàng

trước chú
bệnhýtình
người đọc.
Ngỗ.
Yếu tố hồi tưởng:
+ Được thể hiện qua các câu văn , từ ngữ:
Ngỗ mồ côi cha mẹ .....Mét h«m...

YẾU TỐ
HỒI
TƯỞNG


Có 2 thứ tự kể trong văn tự sự:
*Ghi nhớ: SGK/98

+ Kể theo thứ tự tự nhiên
( kể xuôi )
kể các sự việc liên tiếp nhau ,
việc gì xảy ra trước kể trước,
việc gì xảy ra sau kể sau,
cho đến hết.
=> Dễ theo dõi, dễ nhớ,
dễ hiểu.

+ Kể theo thứ tự ngược: đem
kết quả hoặc sự việc hiện tại
kể ra trước, sau đó mới dùng
cách kể bổ sung hoặc để nhân
vật nhớ lại mà kể tiếp

các việc đã xảy ra trước đó.
=> Gây bất ngờ, gây chú ý, thể
hiện tình cảm nhân vật.


II. Luyện tập:
1/ Bài tập 1: SGK/99: Câu chuyện được kể theo thứ tự nào, ngôi nào ?
Yếu tố hồi tưởng đóng vai trò thế nào trong câu
chuyện?

Tóm tắt các sự việc chính:
1) “Tôi” và Liên là đôi bạn
thân.
2) Lúc đầu “tôi” ghét Liên.
3) Một lần va chạm “tôi” đã
hiểu Liên.
4) Chúng tôi trở thành bạn
thân.

* Yếu tố hồi tưởng được thể hiện :
- Tôi nhớ như in lần va chạm đầu
tiên với Liên.
- Hôm ấy tôi cùng mẹ đi phố.....

*Thứ tự kể: Kể ngược ( theo dòng hồi tưởng)
*Truyện kể theo ngôi thứ nhất.
*Vai trò của yếu tố hồi tưởng:
- Là cơ sở cho việc kể ngược, xâu chuỗi các sự việc:
Hiện tại- quá khứ- hiện tại.



THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I. TÌM HIỂU THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ:
II. LUYỆN TẬP:
Bài 2: SGK/99
Đề văn: Kể câu chuyện lần đầu tiên em được đi chơi xa.
Em hãy tìm hiểu đề và lập dàn bài.
* Gợi ý:
- Lần đầu em được đi chơi xa trong trường hợp nào? Ai đưa
em đi?
- Nơi ấy là ở đâu? Về quê, ra thành phố hay đi tham quan nơi
nào?
- Em đã trông thấy gì trong chuyến đi ấy? Điều gì làm cho em
thích thú và nhớ mãi?
- Em ao ước những chuyến đi như thế nào?


Bài tập 2: Tìm hiểu đề và lập dàn bài cho đề sau:
Đề: Kể câu chuyện lần đầu tiên em được đi chơi
xa
I.Tìm hiểu đề:
1.Thể loại: Tự sự (kể chuyện) đời thường.
2. Nội dung: Lần đầu được đi chơi xa.
3. Ngôi kể: Ngôi thứ nhất
4.Thứ tự kể: Kể xuôi (hoặc kể ngược)


Dàn bài:
1. Mở bài: Giới


thiệu nhân vật và nêu sự việc
Giới thiệu chuyến đi xa (trong trường hợp nào? Đi với ai? Đi đâu?)
2. Thân bài: Diễn biến câu chuyện
- Kể diễn biến (hành trình) cuộc đi chơi.
+ Chuẩn bị cho chuyến đi ...
+ Trên đường đi...
+ Đến nơi (em đó thấy gì? Làm gì? Điều gì làm em thích thú?)
* cần lưu ý kể tỉ mỉ một sự việc đáng nhớ nhất.
3 Kết bài: Kết thúc câu chuyện
- Nêu ấn tượng sau chuyến đi.
- Mong ước của em…


Thc hnh: Vit phn m bi:

* K xuụi: gii thiu thi gian, a
im, lớ do c i chi xa.

Tham kho cỏch vit sau:
Mựa hố, ti c b m cho
i chi xa. i vi ti, ỳ
l mt chuyn i y thỳ v
- chuyn tham quan thnh
ph lt th mng.

* K ngc (hi tng): T õm
thanh, hỡnh nh liờn quan ti
chuyn i trc c gi cho em
nh li ln i chi xa. n tng cm
xỳc ca em v chuyn i lu li ti

bõy gi.

Hụm nay c nghỉ , dọn
dẹp nhà cửa, tình cờ tụi tìm
thấy con ốc mẹ mua cho ở
Sầm Sơn mùa hè năm trư
ớc. áp con ốc vào tai tưởng
như được nghe tiếng sóng
biển rì rào, lòng tụi bồi hồi
nhớ lại chuyến đi chơi xa
đầy thú vị đó.


Sơ đồ bài học
Hai thứ tự kể

Kể theo thứ tự tự nhiên
(Kể xuôi)

Cách kể
Kể các sự việc
liên tiếp nhau
theo thứ tự tự
nhiên

Tác dụng

Tạo sự liền
mạch.......


Kể không theo thứ tự tự nhiên
(Kể ngược)
Cách kể
đem
kết quả, sự việc
hiện tại kể
trước...

Tác dụng

Gây chú ý, tạo sự
bất ngờ...

* Lưu ý : Việc kể theo thứ tự tự nhiên (kể xuôi) hay kể không theo thứ
tự tự nhiên (kể ngược) là tùy theo nhu cầu thể hiện nội dung của
người kể.


Hướng dẫn học ở nhà:
- Học thuộc ghi nhớ SGK/98.
- Hoàn thành bài tập 2 SGK/99.
- Lập dàn ý các đề trong SGK
chuẩn bị cho bài viết số 2


Cảm ơn các thầy cô và các em !
Xin thân ái chào các thầy cô và các em !