TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG
Tiết 7,8: Đọc văn
PHẦN 2: TÁC PHẨM
HỒ CHÍ MINH
I. TIỂU DẪN
1. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC
- Ngày 19/8/1945: CMT8 thành công, chính quyền về
tay nhân dân
- Ngày 26/8/1945: tại căn nhà số 48- Hàng NgangHN, HCM đã soạn thảo bản TNĐL
- Ngày 2/9/1945: tại quảng trường Ba Đình, Người đã
đọc bản TNĐL, khai sinh ra nước VN DCCH.
2. THỂ LOẠI
Văn chính luận: ngắn gọn, súc tích, lập luận
chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, dc cụ thể, giàu sức
thuyết phục.
3. ĐỐI TƯỢNG:
Nhân dân VN và nhân dân thế giới
4. MỤC ĐÍCH:
-Tuyên bố và kđịnh quyền ĐL-TD của dân tộc VN
-Bác bỏ luận điệu của bọn xâm lược trước dư luận TG
-Khẳng định ý chí bảo về ĐL dân tộc của nhân dân ta.
5. BỐ CỤC
-P1: CSLL để kđịnh quyền TD-ĐL của đất nước
-P2: CSTT để kđịnh quyền TD-ĐL của dân tộc
-P3: Lời tuyên bố ĐL- TD sáng ngời chính nghĩa
II. ĐỌC HIỂU
1. Cơ sở pháp lí của bản tuyên ngôn
- Trích dẫn 2 bản TN của Mĩ (1776) và của
Pháp (1791).
- Mục đích:
+ Làm CSPL để kđ quyền TD-ĐL của dtộc VN
+ Tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của dư luận tiến bộ
trên thế giới
+ Muốn cho nhân dân ta và TG biết: dt VN đứng
về phía lẽ phải, về phía văn minh của nhân loại
- Cách lập luận: Va khộo lộo va kiờn quyt
-Khéo léo: Tỏ ra trân trọng những tuyờn ngôn bất hủ của
người P và M.
-Kiên quyết: Nhắc nhở họ:
+ đừng phản bội lại Tổ quốc mình,
+ đừng làm vấy bùn lên lá cờ nhân đạo của cuộc cách
mạng vĩ đại của nước P và M nếu tiếp tục xâm lược VN.
- Ý nghĩa:
Đặt 3 cuộc CM,
3 nền ĐL,
3 bản TN
ngang hàng nhau
2. Cơ sở thực tế của bản TN
a. Vạch trần bộ mặt tàn bạo, xảo quyệt của P trong suốt
hơn 80 năm qua:
- Lợi dụng lá cờ “bình đẳng, bác ái…”để cướp nước ta.
--> Kết tội khái quát
- Bóc lột nhân dân ta về mọi mặt: Chính trị, ktế, qsự
--> Kết tội cụ thể
+ CT: Ko cho nhân dân tự do dân chủ, ngăn cản
đk, khủng bố dã man, chsách ngu dân…
+ KT: Bóc lột vơ vét của cải của nhdân, đặt ra
hàng trăm thứ thuế vô lí, bóc lột CN và các nhà
tư sản…
+ QS: Bán nước ta 2 lần cho Nhật, trước khi bỏ
chạy còn giết số đông tù binh chtrị của ta…
* KL:
Với giọng văn hùng biện, đoạn văn
như bản cáo trạng hùng hồn, đanh
thép kết án tội ác của Td Pháp.
Hết chiếu
3
-Lêi tuyªn bè §éc
lËp, Tù do s¸ng
ngêi chÝnh nghÜa
Hsgdfhd.wmv
“Một dân tộc đã gan góc...phải được độc lập”,
“Nước Việt Nam có quyền được hưởng tự
do độc lập và thực sự đã trở thành một
nước tự do độc lập”
--> thể hiện ý chí độc lập và khát khao tự do
của nhân dân qua lời lẽ hùng hồn, đanh
thép , đầy tự hào và niềm tin
- Đây lời của lãnh tụ HCM, là con người yêu nước số 1
của dân tộc Việt Nam, suốt đời đi tìm hình cho nước.
Những đoạn văn tâm huyết đó có tác dụng động viên
, khích lệ mạnh mẽ đồng bào cả nước. Tố Hữu đã ghi
lại phút giây thiêng liêng đó:
- Người đọc tuyên ngôn ...rồi chợt hỏi:
- “Đồng bào nghe tôi nói rõ không ?”
- Ôi câu hỏi, hơn một lời kêu gọi
- Rất đơn sơ mà ấm bao lòng!
- Cả muôn triệu một lời đáp có
- Như Trường Sơn say gió biển Đông
- Vâng , Bác nói, chúng con nghe rõ
- Mỗi tiếng người mang nặng núi sông.
Qua bản tuyên ngôn độc lập , người đọc
cảm nhận được tám lòng của Bác thể hiện
ở từng câu chữ và nhất là trong giọng văn
vừa hùng hồn , vừa thiết tha, đanh thép.
Tấm lòng của Bác làm nên chất văn cho tác
phẩm ,làm cho bài văn nghị luận không
khô khan , khiến tuyên ngôn độc lập không
chỉ là văn chính luận mẫu mực mà còn là
áng văn làm xúc động lòng người .
Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm
+Gi¸ trÞ lÞch sö
+Gi¸ trÞ v¨n häc
+Giá trị lịch sử to +Giá trị văn học:
lớn:
Tuyên bố chấm dứt
chế độ PK-TD ở nư
ớc ta và mở ra kỉ
nguyên độc lập, tự do
của dân tộc.
Một bài văn chính
luận ngắn ngọn,
súc tích, lập luận
chặt chẽ, đanh
thép, lời lẽ hùng
hồn, đầy sức
thuyết phục.
giá trị nghệ thuật
-Tuyên ngôn độc lập là một tác
phẩm chính luận mẫu mực, kết
cấu chặt chẽ, lí lẽ đanh thép hùng
hồn, thấu tình đạt lí. Câu văn
ngắn ngọn, trong sáng một cách
kỳ lạ, thuyết phục người nghe,
người đọc bằng lí lẽ hùng hồn,
bằng hình ảnh sinh động.