bài hidrocacbon no
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (530.69 KB, 40 trang )
Hi®rocacbon no
Gi¸o viªn: Nguyễn Thị Minh Trang
Trêng : THPT Quang Trung
Mục đích yêu cầu
Học sinh cần nắm được và thuộc cách gọi tên của
10 ankan đầu tiên không nhánh và các đồng đẳng.
Nắm được quy luật chung về trạng thái vật lí, tính
tan của dãy ankan.
Nắm được mối quan hệ giữa đặc điểm cấu tạo của
ankan và tính chất hoá học của chúng.
Tiếp tục rèn luyện kĩ năng giải bài tập lập công
thức phân tử
Nội dung
1. Đồng dẳng, đồng phân, danh pháp.
2.Tính chất vật lý.
3.Công thức cấu tạo.
4.Tính chất hoá học.
5.ứng dụng và điều chế.
Một số khái niệm
ankan
Hidrocacbon no
Hiđrocacbon
xicloankan
Hiđrocacbon không no
Hiđrocacbon thơm
Hiđrôcacbon :là hợp chất hữu cơ chỉ có cacbon và hiđro
Hiđrocacbon no: là hiđrocacbon chỉ có liên kết đơn trong
phân tử
Ankan: là hiđrocacbon no mạch hở
Câu hỏi phần I
1. Định nghĩa đồng đẳng ? Cho biết công thức của
một vài đồng đẳng của CH4 ?
2.Cho biết công thức tổng quát của dãy đồng đẳng
của metan ?
3.Cho biết khái niệm ankan?
4. Nhận xét về cách gọi tên ankan ?
I. Đồng dẳng ,đồng phân , danh pháp
1.Đồng đẳng của metan
Dãy đồng đẳng:CH4 , C2H6. ,C3H8
CTTQ: Cn H2n+2 (n
N*)
Ankan : là hiđrocacbon mạch hở, chỉ có liên
kết đơn trong phân tủ
Chứng minh công thức tổng quát của
ankan : CnH2n+2
Gợi ý:
Cách một: dựa vào định nghĩa dãy đồng
đẳng
Cách hai: dựa vào hoá trị của cacbon và
hiđro
Danh pháp
Công thức
CH4
C2H6
Tên gọi
Metan
Etan
Gốc no hoá trị I
CH3C2H5-
Tên gốc
Metyl
Etyl
Xem tiếp
Nhận xét : - Tên các ankan tận cùng bằng an
-Tên gốc no , hoá trị một đổi an -yl
Mét sè ankan ®Çu d·y ®ång ®¼ng
c«ng thøc
CH4
C2 H 6
C3 H 8
C4H10
C5H12
C6H14
C7H16
C8H18
C9H20
C10H22
Tªn gäi
Metan
Etan
Propan
Butan
Pentan
Hexan
Heptan
Octan
Nonan
Decan
Gèc h t I
CH3 C2H5 C3H7 C4H9 C5H11C6H13C7H15C8H17C9H19C10H21-
Tªn gèc
Metyl
Etyl
Propyl
Butyl
Pentyl
Hexyl
Heptyl
Octyl
Nonyl
Decyl
2. §ång ph©n
Tõ C4H10 trë ®i cã ®ång ph©n vÒ m¹ch cac bon.
ViÕt c¸c ®ång ph©n cã thÓ cã cña C5H12 ?
H3C
H3C
CH2 CH2 CH2 CH3
CH
CH2 CH3
n - pentan
iso - pentan
CH3
CH3
H3C
C
CH3
CH3
neo - pentan
CÇn chó ý ®iÒu g× trong c¸ch gäi tªn ankan nh trªn ?
Chú ý : Cách gọi tên ankan theo danh
pháp thường
n- : Chỉ mạch cacbon không phân nhánh
iso - : Trong phân tử ankan có một nhóm CH3 ở
vị trí nguyên tử C thứ 2
neo- : Trong phân tử ankan có hai nhóm CH3 ở
vị trí nguyên tử C thứ 2
Gọi tên ankan có nhánh theo danh
pháp quốc tế
Bước 1: Chọn mạch chính là mạch cacbon
dài nhất và chứa nhiều nhánh nhất
Bước 2: Đánh số mạch chính bắt đầu từ
đầu gần nhánh hơn và tổng số chỉ vị trí
nhánh là nhỏ nhất
Bước 3: Gọi tên
Số chỉ vị trí nhánh- Tên nhánh Tên
mạch chính
Gäi tªn c¸c chÊt sau theo danh ph¸p
quèc tÕ ?
H3C
CH CH2
CH3
2- Metyl butan
CH3
H3C
CH CH
CH3 CH3
CH3
2,3- §imetyl butan
Chó ý: - NÕu cã nhiÒu nh¸nh gièng nhau th×
thªm tiÒn tè ®i(2), tri(3) , tetra(4)
- NhiÒu nh¸nh kh¸c nhau th× gäi theo
thø tù ch÷ c¸i
CH3
H3C
CH3
C
CH3
CH3
CH
CH
CH3
C2H5
2,2 - § imetylpropan
C2H5
3 -Etyl - 2 -Metylpentan
ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt cã
tªn sau?
2,2 – §imetyl pentan
3- etyl- 2,2 §imetyl pentan
C¸c chÊt nµy cã ph¶i lµ ®ång ®¼ng cña
ankan kh«ng?
Gi¶i ®¸p
CH3
1
CH3
C
CH2
CH2
CH3
CH3
CH3
2
CH3
C
2, 2 - § imetylpentan
CH
CH3 C2H5
CH2
CH3
3 - Etyl - 2, 2 - § imetylpentan
Cho biết một vài ví dụ về một số hiđrocacbon
có thể gặp trong cuộc sống?Từ đó cho biết
tính chất vật lí của ankan nói chung?
Gợi ý :
Khí bùn ao, có thành phần chính là CH4, không tan
trong nước.
Gatrong bật lửa ga thường là khí C4H10 hoá lỏng
Etxăng, dầu thắp, dầu nhờn là hỗn hợp các
hiđrocacbon (thường có nhiều hiđrocacbon no) đều
nhẹ hơn nước, không tan trong nước, nhưng dễ tan
vào nhau vv
II- Tính chất vật lý
Trạng thái :Từ C1 C4 là những chất khí
Từ C5 C17 là những chất lỏng
Từ C18 trở lên là những chất rắn
Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi tăng theo khối
lượng phân tử
Khối lượng riêng : nhẹ hơn nước khoảng 0,8g/ ml
Tính tan: Không tan trong nước, tan nhiều trong
dung môi hưu cơ ( ete, bezen, dầu hỏa )
II/ Công thức cấu tạo
1/ Metan
H
C
H
H
H
Đặc điểm cấu tạo:
phân tử CH4 có bốn liên kết hướng
về bốn đỉnh của một tứ diện đều , mỗi góc HCH bằng
109,5o.Toàn bộ phân tử không ở trên một mặt phẳng
2/§ång ®¼ng cña metan
CÊu t¹o butan
M¹ch cacbon cña
n-butan
NhËn xÐt:
Tõ C3 trë ®i m¹ch cacbon lµ ®êng gÊp khóc.
Câu hỏi phần II
1.Quan sát mô hình phân tử metan và butan cho
biết những đặc điểm chung về cấu tạo của ankan ?
2.Dự đoán khả năng phản ứng của ankan với
dung dịch kiềm, axit và chất oxi hoá ở điều
kiên thường?
Nhận xét về cấu tạo ankan
Trong phân tử ankan chỉ có liên kết , là
loại liên kết bền vững
Các liên kết C-H, C-C hầu như không phân
cực
Hoá trị của cacbon hầu như đã bão hoà
Những đặc điểm này quyết định tính chất
hoá học của ankan
C¸c trung t©m ph¶n øng cña ankan
P ®ªhi®ro ho¸
H
H
H
C
C
C
H
H
H
P ThÕ
P Crackinh
Tính chất hoá học
1.Tác dụng với clo : Phản ứng thế
2.Tác dụng của nhiệt
a/Phản ứng phân huỷ
b/Phản ứng đehiđro hoá
c/Phản ứng crackinh.
3.Phản ứng oxi hoá.
a/Phản ứng cháy
b/Phản úng oxi hoá không hoàn toàn
1. T¸c dông víi Clo – ph¶n øng thÕ ®Æc
trng cña ankan
Víi metan
CH4
+
CH3Cl +
Cl2 askt
→ CH3- Cl + HCl
Metylclorua
Cl2 → CH2Cl2 + HCl
as
Metilen clorua
CH2Cl2 + Cl2
→CHCl3
as
+ HCl
Clorofom
CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl
as
