TÌM HIỂU về PHẠM TRÙ cái hài TRONG mỹ học
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.64 MB, 40 trang )
CHÀO MỪNG CÔ GIÁO VÀ CÁC
BẠN ĐẾN VỚI BÀI THỰC HÀNH
NHÓM 1
Thành viên trong nhóm:
1. Lê Thị Khánh Mai
2. Đinh Thị Thảo
3. Nguyễn Bảo Ánh
4. Nguyễn Thị Bích Hồng
5. Thẩm Hương Giang
6. Lê Hồng Phương
7. Ngô Thế Duy
8. Trần Thị Thùy
9. Tạ Thị Huyền Trang
10.Nguyễn Huyền Trang
11.Giáp Ninh Trang
12.Trần Thị Thoa
13.Lục Thị Lan Anh
TÌM HIỂU VỀ:
PHẠM TRÙ CÁI HÀI
TRONG MỸ HỌC
Khách thể thẩm mỹ
Cái đẹp
Cái cao cả
Sự hài hòa
với quan
niệm của
con người
Cái đẹp
phi
thường
Cái bi
Cái đẹp
tạm thời
bị lấn át
bởi cái
xấu, cái
tiêu cực
Cái hài
CÁI HÀI ?
Cái hài là một phạm trù mĩ học cơ bản dùng để
nhận thức về môt phương diện trong quan hệ
thẩm mĩ của con người với hiện thực.
I- Lịch sử nghiên cứu cái hài
Cũng như cái bi và cái cao cả, cái hài cũng xuất
hiện từ rất sớm trong lịch sử tư tưởng mỹ học
với tư cách là một phạm trù thẩm mỹ, một trong
những hình thức con người đồng hóa với thế giới
về mặt thẩm mĩ.
Quan điểm mỹ học của Aristote
+Ưu điểm:chỉ ra được một đặc
Cái hài
trước
phảibản
là cái
điểm
quan
trọnghết
trong
chất
xấu,cáinhưng
là một
bộsự
phận
của
hài đóchỉ
là cái
xấu.là
tương
phản
giữa cái đẹp
và cái
của cái
xấu-những
cái xấu
xấu.
thuộc phạm vi đạo đức,nó vô
+Hạn
chế:kịch
ôngchân
chỉ dừng
ở cung
hại, hài
chính
bởi
bậc
tiên bao
của cái
hài,
mớithức
chỉ
vậyđầu
không
gồm
hình
nhấn
mạnhmà
giáchỉ
trị là
giảimột
trí mua
chế giễu
hìnhvui
của
cái
hài
mà
chưa
quan
tâm
đến
thức trào lộng đem lại cái
ý nghĩa phê phán, khả năng phủ
cười với mục đích mua vui.
định của nó về mặt xã hội.
Chân dung Aristote
Mỹ học cổ điển Đức tiêu biểu là Kant và Hegel:
Chú ý đến yếu tố mâu thuẫn trong cái hài.
Kant cho rằng cái hài là
cái mâu thuẫn giữa cái
thấp hèn và cái cao cả.
Kant
Mỹ học cổ điển Đức tiêu biểu là Kant và Hegel
Hegel lại nhìn thấy cơ
sở của cái hài là sự mâu
thuẫn giữa tính bất lực
bên trong và vẻ bề ngoài
cố tỏ ra thực chất.
Georg Hegel
Mĩ học dân chủ cách mạng Nga-tiêu biểu là Tsernưshevski
Tsernưshevski có cái nhìn toàn
Ưu
điểm:ý
thức
một
cách
diện để từ đó nêu bật được một
sâu điểm
sắc về
khuynh
hướng
đặc
quan
trọng trong
bản
xã hội
chất
củavà
cáikhuynh
hài “Cáihướng
hài là sự
trống
rỗng và
vô hài.
nghĩa bên
phê phán
củasựcái
trong được che đậy bằng một cái
vỏ huênh hoang và cho rằng có
nội dung và có ý nghĩa thực sự”
Như vậy:
Quan niệm về cái hài trong lí luận mĩ học quá
khứ ở những mức độ khác nhau đều chứa đựng
những hạt nhân hợp lí, những sự lí giải sâu sắc
và độc đáo.
II- Bản chất thẩm mỹ của cái hài
1.
2.
3.
4.
Tiếng cười trong cái hài
Đối tượng gây cười
Chủ thể cười
Các mức độ biểu hiện trong cái hài và ý nghĩa
xã hội-thẩm mỹ
1. Tiếng cười trong cái hài
Tiếng cười là yếu tố không thể vắng mặt trong cái hài.
Cái cười là kết quả của cái hài.
Tiếng cười trong cái hài, là một loại vũ khí, phương
tiện, để phê phán mặt trái của cuộc sống, để phủ định tất
cả những gì xấu xa, giả dối, lỗi thời.
Đó là hình thức phê phán đặc biệt và khẳng định cái
mới , cái tốt đẹp.
Cái hài thuộc về khách thể thẩm mỹ còn cái cười
thuộc về chủ thể thẩm mỹ. Cái cười trong cái hài là cái
cười đặc biệt nhằm vào đối tượng cụ thể , là cái cười
có mục đích và ý nghĩa xã hội sâu sắc.
Tiến
cái g cư ờ
h
i
đến ài liên trong
q
diện hai phư uan
ơ
gây : Đối tư ng
thể cười và ợng
cư ờ
chủ
i.
2. Đối tượng gây cười
Cái cười bao giờ cũng có nguyên nhân trước hết
từ phía khách quan: đối tượng có khả năng gây
cười- đây là cơ sở khách quan của cái hài.
Từ Aristotle đến Tsernưshevski đều thống nhất:
“Cái xấu là nguồn gốc, bản chất của hài kịch”.
Tuy nhiên không phải mọi cái xấu đều là cơ sở
của cái hài.
Chỉ có những cái xấu về mặt xã hội, đạo đức, lý tưởng
sống như là thói xu nịnh, háo danh, keo kiệt,... mới là
đối tượng của cái hài.
Cơ sở của cái hài còn nằm trong cái mới, cái tiến
bộ, tích cực.
Nhà bác học Acsimet
Cái xấu chỉ trở thành cái hài khi mà nó cố ra sức làm
đẹp.
Yếu tố bất ngờ là nguyên nhân tạo ra kịch tính,
là lý do trực tiếp khiến tiếng cười bật ra.
Trong cuộc sống cũng như trong nghệ thuật, các loại
mâu thuẫn mang tính hài được biểu hiện phong phú.
Những mâu thuẫn trong tính hài đều thuộc hai dạng sau:
Loại 1: Mâu thuẫn do không hài hòa, không
cân đối giữa mặt nào đó trong một con người
hay một hiện tượng xã hội so với những hiện
tượng bình thường.
Loại 2: Mâu thuẫn mang tính chất đối kháng
được bắt nguồn từ bản chất xấu xa của đối
tượng đối lập với những lí tưởng xã hội và các
chuẩn mực đạo đức tốt đẹp.
Tính chất
của mỗi
loại mâu t
huẫn trên
đây sẽ quy
định các
sắc thái kh
ác nhau
của cái hà
i.
Như vậy , mâu thuẫn là nhân tố trực tiếp nảy sinh ra cái
hài.
Vì cái hài thuộc về những cái xấu, những hiện tượng vi
phạm chuẩn mực nên nhân vật trong cái hài đều thuộc
lực lượng “phản diện” đối lập với cái đẹp.
Tuy nhiên không phải bao giờ nhân vật trong cái hài
cũng hoàn toàn là xấu.
• Tóm lại đối tượng chủ yếu của cái hài là
những hiện tượng thẩm mĩ tiêu cực chứa đựng
những mâu thuẫn có khả năng gây cười.
• Bản chất thẩm mĩ của cái hài chỉ được xác lập
trong mối quan hệ giữa hai yếu tố khách
quan(đối tượng gây cười) và chủ quan(chủ thể
cười).
